İş Gücü Kaybı Oranı

Görme Fonksiyonunun
Medikolegal Yönü
Dr. Sait Eğrilmez
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Göz Hastalıkları Anabilim Dalı - İzmir
Bilirkişi?
Bilirkişi;
adli makamların hızlı ve doğru karar vermelerini
sağlayabilmek amacıyla, alanıyla ilgili konularda bilimsel
verilere dayanarak
delil oluşturan kişi…
Görevleri ve nitelikleri CMK M.62-89
arasında belirtilmiş
Bilirkişinin yapacağı
hatalar adli yanılgılara neden
olur (haksız ceza verilmesi veya ceza verilmesi
gerekirken verilememesi)
Gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık
(TCK M276).
Yargı mercileri veya suçtan dolayı kanunen soruşturma
yapma yetkisine sahip bulunan kişi veya kurul
tarafından görevlendirilen bilirkişinin gerçeğe
aykırı mütalaada bulunması halinde, bir
yıldan üç yıla kadar hapis cezasına
hükmolunur
Göz Hekimi ve Bilirkişilik





Özürlülük oranı tespiti
Meslekte kazanma gücü kaybı
Sürücü Adaylarının Muayenesi
Askerlik Yükümlülüğü
İş başvurularında uygunluk


Asker, Polis,Güvenlik Görevlisi
Göz yaralanmalarında ceza davaları
Yasal Körlük
Birbirinden farklı 65 ulusal tanım!

Görme Keskinliği

20/200 (A.B.D.)
20/500 (Birçok Avrupa Ülkesinde)

20/200 (Birçok Gelişmekte olan ülkede)


Görme Alanı


Santral 20 ile 5 derece arasında değişiyor
Fonksiyonel değerlendirme
Özür Oranı Tespiti
Maliye Bakanlığı
18 Mart 1998 tarih, 23290 Sayılı
Resmi Gazete, Sayfa 15-17
Göz Doktoru Heyette Asil Üye





Toplu taşıma araçlarından faydalanma
Özürlü kadrosundan iş başvurusu
Vergi İndirimi
Erken Emeklilik
Sağlık Güvencesi – Maaş Bağlanması
Göz Arızaları







Görme Keskinliği
Görme Alanı
Binoküler Görme, diplopi ve şaşılık
Afaki ve pseudofaki
Lagoftalmi, ektropiyon-entropiyon, epifora, pitozis
Optik sinir-Retina-Uvea hastalıkları
Edinsel kataraktlar
Çoklu Kayıpların
Birleştirilmesi

Balthazard Formülü


Kayıplar büyükten küçüğe sıralanır
Kalan iş gücü oranı, her kayıp için devam ederek,
aşağıdaki denkleme uygun şekilde hesaplanır
Kalan İş Gücü =Mevcut İş Gücü – (Mevcut İş Gücü*Kayıp oranı)
Toplam İş Gücü Kaybı= %100 – Kalan iş Gücü
Örnek olgu: % 50, % 40, ve % 10 kayıpları var
Kalan İş Gücü=Mevcut İş Gücü – (Mevcut İş Gücü*Kayıp oranı)
Toplam İş Gücü Kaybı= %100 – Kalan iş Gücü
Başlangıç iş gücü: % 100
İlk kayıp oranı: % 50
Kalan iş gücü: % 100 – (% 100*% 50) = % 50
% 50
İkinci kayıp oranı: % 40
Kalan iş gücü: % 50 – (% 50*% 40)=% 30
% 20
Üçüncü kayıp oranı: % 10
Kalan iş gücü: % 30 – (% 30*% 10)=% 27
%3
Toplam İş Gücü Kaybı= %100 – % 27=% 73
Özürlülük – İş Gücü Kaybı
Oranı


% 40’tan az olanlar özürlü sayılmaz
% 40-59 arası “hafif derecede özürlü”




% 60-79 arası “orta derecede özürlü”


Özürlü kadrosundan iş başvurusu
Özürlü kimlik kartı edinmek
Düşük oranda vergi indirimi
Yüksek oranda vergi indirimi
% 80 ve üstü “ağır derecede özürlü”


Malulen emeklilik
Maaş Bağlanması -Sağlık Güvencesi
Meslekte Kazanma Gücü Kaybı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı
SOSYAL SİGORTA SAĞLIK İŞLEMLERİ TÜZÜĞÜ
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi
Dayandığı Kanunun Tarihi
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi
Yayımlandığı Düsturun Tertibi
: 26.5.1972, No: 7/4496
: 17.7.1964, No: 506
: 22.6.1972, No: 14223
: 5, Cildi: 11, S: 2504
Meslekte kazanma gücünün 2/3’ünün kaybedilmiş sayıldığı durumlar
 Özel birer durum olarak tanımlanmış
 Balthazard formülü uygulanmıyor (kayıplar toplanmıyor)
 Optik sinir hastalıkları yine ele alınmamış
Meslekte Kazanma Gücü Kaybı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sigortalıların Hangi Hallerde Çalışma Gücünün en az Üçte
İkisini Yitirmiş ve Hangi Hallerde Başka Birinin Sürekli
Bakımına Muhtaç Durumda Sayılacakları
B - GÖZ HASTALIKLARI VE GÖRME ARIZALARI
17 - Camla düzeltildikten sonra her bir gözün skiaskopik muayeneyle tespit
edilen 20/100 veya daha az görmesi hali,
18 - Görüşü bozan, korneada ileri derecede bulanıklığa neden olan, tekrarlayan,
iki taraflı pterijiumlar,
19 - Görüşü bozan, tedavi edilemeyen keratit ve sekelleri veya grefon hastalığı,
20 - Görüşü bozan, kontakt lensten yararlanamayan, iki taraflı keratokonus,
21 - Görüşü bozan, tekrarlayan üveitler,
22 - Görüşü bozan, sık sık tekrarlayan, tedavisi güç retina kanamaları,
Meslekte Kazanma Gücü Kaybı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı
B - GÖZ HASTALIKLARI VE GÖRME ARIZALARI
23 - Her iki göz yuvarlağını hareketsiz kılan ve görüş derecesini bozan orbita
travmaları, iltihapları, tümörleri
24 - Tedavi edilemeyen görüşü az veya çok etkileyen retinopatiler, retina
dejeneresansları, makulopatiler
25 - Her iki gözde periferik görme alanının 10 dereceye kadar daralması
26 - İki taraflı, sekel halinde, tam pitozis
27 - Çift görmeye neden olan, sekel halinde, her iki göz kaslarının paralizisi
Meslekte Kazanma Gücü Kaybı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı
İKİNCİ BÖLÜM
İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sonucu Sürekli İş Göremezlik
Hallerinin Meslekte Kazanma Gücünü ne oranda azaltacağının tespiti
A CETVELİ
II.Liste
Göz Arızaları (X)
Görme Engelliler
İlköğretim Okulları




1/10 ve altı tam görme özürlü
3/10 ile 1/10 arası kısmi görme özürlü
15 Görme Özürlüler İlköğretim Okulu
1 Görme engelli meslek okulu
Askerlik Yükümlülüğü
T.S.K. Sağlık Yeteneği Yönetmeliği
 Dört Grup





A grubu: Askerliğe engel olmayan kusurlar
B grubu: Seferberlik durumunda askere çağrılacaklar
C grubu: İyileşme sürecindekiler
D grubu: Seferberlikte dahi askerlik yapamayacaklar
9 Madde

Görme keskinliği, Kapak-Oküler yüzey hst, Gözyaşı yolları,
Şaşılık, Kornea-Lens-Vitreus hst, Refraksiyon, DiskromatopsiAlbinizm, Koroid-Retina-Optik sinir hst
Askerliğe Elverişsiz
Olgular






Camlarla düzeltildikten sonra her iki gözün görme dereceleri
toplamı 10/10’dan az olanlar
Gözlerinden biri 2/10’dan az görenler (veya bir gözü
olmayanlar)
Bir veya iki gözde santral görmeyi bozan ve cerrahi tedavi ile
sonuç alınmayan pitozisler (üst göz kapağı düşüklüğü)
Her iki gözde dakriosistorinostomi ameliyatından istifade
etmemiş göz yaşarması veya her iki göz yaşı kesesinin
ameliyatla alınmış olması.
Her iki gözde birer veya tek gözde birden fazla kas paralizileri
(felcleri) (Sekel halinde, yani iyilesme süreci bittigi halde
iyileşmemiş).
Afaki (=Doğal veya yapay göziçi lens yokluğu) (Doğuştan veya
yaralanma-kaza sonucu, ameliyatla olabilir)
Askerlik Hizmetine Engel Teşkil Eden
Göz Hastalıkları






Her iki gözde penetran keratoplasti (=kornea nakli)
ameliyatları
Her iki gözde 7 diyoptri veya daha yüksek miyopi,
hipermetropi veya astigmatizma
Her iki gözün refraksiyon değerlerinin sferik eşdeğerleri
farkı 6 diyoptriden yüksek olan miyopi, 4 diyoptriden
yüksek olan hipermetropi ve astigmatizmalar
Her iki göz refraksiyon kusuru toplamı 14 diyoptri veya
üzerinde olan miyopi, hipermetropi ve astigmatizmalar
Görme yolları veya retina patolojileri nedeniyle görme
alanı kaybı bir gözde 2/3 ve üstü yada iki gözde ayrı ayrı
1/2 ve üstünde olması
Her iki gözde glokom ameliyatı geçirmiş olması ve
periferik görme alanlarının 1/2 oranında daralmış olması.
Eğrilmez S, Uzunel DU ve Yağcı A.
"Penetran keratoplasti sonrası oküler travma." M. N. Oftalmoloji (2004)
Askeri Liselere Giriş



Emetropi şart
Tashihsiz tam görmek şart
Diskromatopsi bulunmaması şart

(Ishiara pseudoizokromatik levhaları ile)
Refraktif cerrahi geçirmiş emetroplar,
10/10 görseler dahi, “Sağlam” kabul
edilmezler!
Sürücü Adayları







1. Grup(A1, A2, B, F, H) toplam 12/10
2. Grup (C, D, E, G) toplam 16/10 görmeli
Yumuşatılmış diskromatopsi şartı
Rutin periyodik kontrol yok
Görme alanı toplam 140 derece olmalı
Derinlik duygusu normal olmalı
Sürücü olur yetkisi için yetkili sağlık kuruluşunda en az;
ı) Görme eşeli ıı) Gözlük kutusu ııı) Retinoskop
ıv) Oftalmoskop v) Biomikroskop vı) Renk körlüğü muayenesi için
gerekli malzemeler bulunmalıdır
Sürücü Adayları

A.B.D.

En az bir göz iyi görmeli



Sınırlandırılmış Ehliyet - Gündüz sürücülüğü



Bazı eyaletlerde 20/40
Bazı eyaletlerde 20/70
(Arkansas, 20/60 ile 20/40 arası olanlar)
Periyodik kontrol 12 eyalette yok
Diskromatopsi bazı eyaletlerde engel
Sürücü Adayları

İngiltere




En az bir gözle 6/10 görme
 (20.5 metreden 7.94 mm boyunda rakamlar okutuluyor)
Horizontalde 120 derece, vertikalde 40 dereceden dar
olmayan binoküler görme alanı
2. grup taşıt sürücülerinin kötü gören gözleri de en az 6/12
görmeli, tashihsiz görmeleri en az 3/60 olmalı, tam görme alanı
Diabetik sürücülerin bildirilmesi zorunlu, periyodik kontrolü var,
İnsülin bağımlılar 2.grup taşıtları kullanamaz
Sürücü Adayları

Almanya





Tek gözlüler en az 0,7 görmeli
Çift gözlüler en az 0,5/0,2 görmeli
Tek gözlü olanlar 2.grup ehliyet talep edemezler, ama ehliyeti
olup da sonradan 1 gözünü kaybedenlerde, kalan göz en az
0,7 görüyorsa ehliyeti geçerli
Görme alanı en az bir gözde normal olmalı, (2.grup ehliyetler
için her ikisi de)
2.grup ehliyetler için, Stereopsis ve Renk Görme
Amatör Denizci Yönetmeliği


25 Mart 2006
Sağlık Yoklamaları (Madde 24)



ADB alacakların, resmi veya özel kuruluşlardan Göz ve KBB uzamından
“Amatör Denizci Olur” raporu alması gerekir
Kara taşıt sürücülerindeki esaslar geçerlidir
Tek gözü olanların “monoküler” oldukları belirtilerek belgesi verilir



Derinlik algısı normal olmalıdır
Görme Alanı 140 derece olmalı
Şaşılık
?
?
?
Özel Güvenlik Görevlileri
ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİLERİ SAĞLIK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ
Resmi Gazete Tarih: 27.6.2003; Sayı: 25151
h) Göz Hastalıkları Bölümü Sağlık Şartları;
1) Gözler ve çevresi haricen normal olacaktır.
2) İschihara kitabı ile yapılan muayenesinde diskromatopsi bulunmayacaktır.
3) Her iki gözde görme güçleri toplamı, düzeltmeden önce ve/veya sonra en az 16/20
olacaktır. Sadece gözlerden birinin en az görmesi 7/10 dan daha az olamaz.
4) En az bir gözün görmesi 7/10, diğer gözün görmesi 9/10 olabilir.
5) En az bir gözün görmesi 8/10, diğer gözün görmesi 8/10 olabilir.
6) Gözlerde en çok 3.00 diyoptriye kadar miyopi, 1.50 diyoptriye kadar miyopik astigmatizma
bir arada bulunabilir.
7) Gözlerde en çok 2.00 diyoptriye kadar hipermetropi, 1.00 diyoptriye kadar hipermetropik
astigmatizma bir arada bulunabilir.
8) Sadece astigmatı olanlarda silindirik değer, miyop astigmatlarda 2.50 diyoptriyi,
hipermetropik astigmatlarda 1.75 diyoptiriyi geçemez.
9) Mikst astigmatlarda hipermetropiye transpozisyon sonrası toplam değer +1.50 diyoptiriden
fazla olamaz.
10) Binoküler vizyon bulunmalıdır ve binoküler görme alanı 45-60 derece olmalıdır.
11) Fonksiyonel aktivitede zaaf yaratmayan şifa ile sonuçlanmış tıbbi ve cerrahi tedaviler
kabule engel değildir.
Özel Güvenlik Görevlileri



a)
b)
c)
d)
e)
07.10.2004 tarih ve 25606 sayılı Resmi Gazete
Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
Yönetmelik
Sağlık Şartları:
Psikiyatri: Psikiyatrik bir hastalık veya kişilik bozukluğu (Psikopati);
alkol ve uyuşturucu bağımlılığı olmamak.
Nöroloji: Özel güvenlik hizmetini yerine getirmesine engel teşkil
edebilecek nörolojik rahatsızlığı olmamak
Göz: Körlük, gece körlüğü veya renk körlüğü olmamak
Kulak Burun Boğaz (KBB): Özel güvenlik hizmetini yapmasını engel
teşkil edebilecek işitme kaybı olmamak
Ortopedi: Kas veya iskelet sisteminde ileri derecede hareket kısıtlığı
olmamak
Silah Taşıma ve Bulundurma
Ruhsatı
SİLAH BULUNDURMA VE TAŞIMA RUHSATI VERİLEMEYECEK DURUMLAR:
SAYI : B100THG0100002-3
24.05.2004 - 8470
Göz:
Düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 2/10’dan aşağı, her iki gözün görme toplamı
12/20’den az olanlara
Silindirik değerlerin toplamı –5 ten ve +3 den daha yukarı değerdeki refraksiyon kusurları olanlara
Gece körlüğü olanlara
Ptozis-hemiptozis olanlara
Diplopi ve paralitik şaşılık olanlara
Görme alanı defekti olanlara
Renk körlüğü olanlara silah ruhsatı verilmez
Görmeyi zamanla azaltabilecek (katarakt, makula dejenerasyonu, retinopatiler) hastalığı olanlara
yılda bir kez göz muayenesi istenir.
Özel Güvenlik Görevliliği
Aday Muayenesi

Özel Güvenlik Görevlisi olur - Silah taşıyabilir


Özel Güvenlik Görevlisi olur - Silah taşıyamaz


Silah Bulundurma ve Taşıma Ruhsatı Alabilecek Olanlar ?
Körlüğü bulunmayanlar !
Özel Güvenlik Görevlisi olamaz

Körlük, renk körlüğü veya gece körlüğü olanlar
Adli Raporlar

Eski TCK




Mutad iştigale / İş ve güce engel olma süresi
Hayati tehlike arzedip / arzetmediği
Çehrede sabit eser / daimi değişiklik yaratıp
yaratmadığı
Uzuv zaafı yada tatili niteliğinde olup olmadığı
Adli Raporlar

Yeni TCK





Basit tıbbi müdahale ile giderilebilir mi?
Yaşamı tehlikeye sokan bir durum mu?
Yüzde kalıcı ize / sürekli değişikliğe neden oluyor
mu?
Duyu veya organ işlevinde sürekli zayıflama /
yitirilme yapıyor mu?
Vücutta kemik kırılmasına neden olmuş mu?
Adli Raporlar

“Basit tıbbi müdahale ile giderilebilir”
durumlar:



Göz kapağı/çevresinde ekimoz/hematom, yüzeyel
laserasyonlar
Konjonktivada subkonjonktival kanama gibi görme
bozukluğu yapmayan, şekil ve fonksiyonunu
bozmayan yaralanmalar
Korneada perforasyona yol açmayan basit lezyonlar
(abrazyon / kontüzyon )
Adli Raporlar

“Basit tıbbi müdahale ile giderilemez” durumlar









Delici yaralanmalar
Lens yaralanmaları (katarakt, subluksasyon, luksasyon)
Hifema, intraoküler hemoraji
Enükleasyon-Eviserasyon
Göz yaşı kanalı yaralanmaları, sürekli epifora
Koroid-retina lezyonları
Pitozis, ektropiyum, entropiyum, trikiyazis
Travmatik şaşılık, diplopi
Optik sinir lezyonları
Adli Raporlar

Oftalmolojik açıdan yaşamı tehlikeye sokan
durumlar

Orbita tavan kırıkları


Frontal kemiğin orbital bölümü
Sfenoid kemiğin küçük kanadı
Adli Raporlar

Yüzde kalıcı iz

Sosyal iletişim mesafesinden fark edilebilen değişimler
 Travmadan 6 ay sonra






Lökom
Şaşılık
Pitozis
Kaş-Kapak deformiteleri
Travmatik midriazis
Yüzde sürekli değişiklik

Kişiyi tanınamayacak hale getiren yaralanmalar
Adli Raporlar
Duyu veya organların işlevinin sürekli
zayıflaması







4/10 – 5/10 – 6/10 – 7/10 görme dahil
Travmatik şaşılık
Travmatik glokom
Hemianopsi
Travmatik sürekli epifora
Travmatik total ptosis
Diplopi
Adli Raporlar
Duyu veya organların işlevinin sürekli
yitirilmesi
Işık hissi, el hareketleri, parmak sayma, 1/10 2/10 – 3/10 görme dahil
“Duyu-organ ve ekstremitelerdeki anatomik kayıp
ve/veya fonksiyonel bozukluk, organ veya
ekstremitenin kendi anatomik yapı veya
fonksiyonuna göre değerlendirilmelidir. Protez
takılması durumunda da anatomik kayıp
değerlendirilecektir”
 Travmatik katarakt sonrası psödofaki

Referans Olabilecek
Resmi Web Siteleri

http://www.adlitabiplik.saglik.gov.tr


http://www.ceza-bb.adalet.gov.tr


Adalet Bakanlığı
http://www.atk.gov.tr


Sağlık Bakanlığı
Adli Tıp Kurumu
http://mevzuat.basbakanlik.gov.tr

Başbakanlık