SAĞLIKLI YAŞAMANIN ADIMLARI; DİN GÖREVLİSİ SAĞLIK EĞİTİMİ PROGRAMI 7. ADIM: ERKEN TANI VE TEDAVİ Öğr. Gör. Sami AKPİRİNÇ Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Erken Tanı • Bir hastalığın belirtileri henüz tam olarak ortaya çıkmadan, • Bir başka ifadeyle vücuda yayılmadan ve organlara hasar vermeden teşhis ve tedavi edilmesidir. • Ağrı, zayıflama gibi belirtiler ortaya çıkmışsa bu hastalığın ilerlemeye başladığını, yani erken tanının yapılamadığını gösterir En sık görülen ve erken tanı konarak ilerlemesi önlenebilen hastalıklar • Şeker • Yüksek tansiyon • Kalın barsak, meme ve rahim ağzı kanserleri • Prostat ve testis kanserleri • Tüberküloz (verem) • Hepatit B, Hepatit C gibi bulaşıcı hastalıklar • Çocuklarda büyüme, görme ve işitme kusurları • Fenilketanüri…… Nerede ? Ne zaman ? Kanserde Erken Tanı Birimi • Ülkemizde kanser erken tanı merkezleri KETEM(Kanser Erken Teşhis,Tarama ve Eğitim Merkezi)’ler tarafından yürütülmektedir KETEM nerede? Testis (Er bezi) kanserlerinde erken tanı • Özellikle 15-35 yaş arasındaki erkeklerde sık görülür (diğer yaş gruplarına göre sıklık 2 kattır) • Erken tanı-tedavi ile %95 tedavi sağlanır • Erken tanının en kolay yolu ayda 1 Kendi Kendine Testis Muayenesidir Meme Kanserinde Erken Tanı • Kendi kendine meme muayenesi : 20 yaşından başlayarak her ay yapılması önerilir Serviks (rahim ağzı) Kanser Taraması Kadın kanserleri arasında Dünya da ikinci sırada yer alan serviks kanserinin rahim ağzından sürüntü testi ile erken tanısı konulabilmektedir Cinsel aktivite başladıktan sonra 2-3 yıl içinde 30 yaşından itibaren her kadının 5 yılda bir yaptıracağı pap-smear (sürüntü) testi ile bu kanser teşhis edilmektedir Sonuçların doğru çıkması için tahlil yaptırmaya gitmeden önce • En az 2 gün cinsel ilişkiye girilmemeli, • En az 1 gün hazne su ile yıkanmamalı, • En az 2 gün vajinal tedavi için krem ya da ilaç kullanılmamalıdır KETEM Dışında Nerelere Gidebilirim Hastanelerin meme polikliniklerine ya da cerrahi / onkoloji klinikleri Kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarına gidilebilir KKMM ve KKTM’nin nasıl ve ne zaman yapılacağını doktorunuzdan veya hemşirenizden öğrenebilirsiniz