ŞİKAYETTEN HÜKME DAVA SÜRECİ (Ceza & Tazminat Davaları) YRD. DOÇ. DR. ÇAĞLAR ÇOPUROĞLU Ç.Ü.H.F. İŞ HUKUKU Ceza Davası Süreci Suç Savcılık (Kamu görevlileri için soruşturma izni) İzin verilmesi İzin verilmemesi + Danıştay/BİM’e itiraz SAVCI KYOK DAVA S.C. HAK. . İTİRAZ KYOK KYOK İPTAL Taksir (TCK m 85,89) (Basit yaralamada, bilinçli taksir hariç şikayete bağlı) Dikkat & özen yükümlülüğüne aykırılık Öngörülebilir & Önlenebilir Taksirle öldürme Madde 85- Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Taksirle yaralama Madde 89- Taksirle başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Taksirle yaralama fiili, mağdurun; - Gebe bir kadının çocuğunun vaktinden önce doğmasına, Neden olmuşsa, birinci fıkraya göre belirlenen ceza, yarısı oranında artırılır. - Gebe bir kadının çocuğunun düşmesine, Neden olmuşsa, birinci fıkraya göre belirlenen ceza, bir kat artırılır. Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlar: TCK. m. 73- Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse altı ay içinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz. Zamanaşımı süresini geçmemek koşuluyla bu süre, şikayet hakkı olan kişinin fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlar. Şikayet hakkı olan birkaç kişiden birisi altı aylık süreyi geçirirse bundan dolayı diğerlerinin hakları düşmez. Kovuşturma yapılabilmesi şikayete bağlı suçlarda kanunda aksi yazılı olmadıkça suçtan zarar gören kişinin vazgeçmesi davayı düşürür ve hükmün kesinleşmesinden sonraki vazgeçme cezanın infazına engel olmaz. İştirak halinde suç işlemiş sanıklardan biri hakkındaki şikayetten vazgeçme, diğerlerini de kapsar. Kanunda aksi yazılı olmadıkça, vazgeçme onu kabul etmeyen sanığı etkilemez. Kamu davasının düşmesi, suçtan zarar gören kişinin şikayetten vazgeçmiş olmasından ileri gelmiş ve vazgeçtiği sırada şahsi haklarından da vazgeçtiğini ayrıca açıklamış ise artık hukuk mahkemesinde de dava açamaz. Dava Sebepleri; 1) Yanlış teşhis (buna bağlı yanlış tedavi) 2) Doğru teşhis, yanlış tedavi 3) Tedavide gecikme 4) Elverişsiz / Yanlış anestezi 5) Gerektiğinde acil tedbirlere başvurmamak 6) Gereksiz cerrahi müdahale Hukuka uygunluk; Müdahaleyi yapan (yetkili) hekim olmalı, Aydınlatılmış onam olmalı, Tıp biliminin gereklerine uygun, özenli yapılmalı Mutad komplikasyon (anestezi şoku) SONUÇ / HÜKÜM: Hapis ya da para cezası (HAGB) Temyiz: Yargıtay Hukuk Davası Süreci Talep Dava Doktor kamu görevlisi ise husumet idareye yöneltilir İstisna: Zarara sebep olan olayın ‘hizmet kusuru’ olarak nitelendirilememesi Doktor kamu görevlisi değil ise husumet doktora ve/ veya çalıştığı kuruma yöneltilir Zarar & İlliyet Bağı Hekim kusurlu mu? (Bilirkişi incelemesi) Zarar doğmuş mu? Zararlı sonuç hekimin kusurlu hareketinin sonucu mu? (İcra & İhmal) İlliyet bağını kesen haller Üçüncü kişinin kusuru Mağdurun (hastanın) kusuru Mücbir sebep SONUÇ / HÜKÜM: Tazminat Maddi Tazminat (fiili zarar + yoksun kalınan kar) Destekten yoksun kalma tazminatı (ölüm) Manevi Tazminat Rücu Hekim Sorumluluğu Sigortası Aralıksız devam etmeli (en fazla 1 ay boşluk olabilir) Hekimi çalıştıran resmi veya özel kurumun rücu taleplerini de karşılar. Ayrıca faiz ve makul giderler de poliçe limitini aşmamak kaydıyla sigorta kapsamındadır. Talebi müteakip sigortacıya bildirilmesi gerekir. Vaka başına 400,000 TL Aydınlatılmış Onam Hastanın yeterince bilgilendirilmesi, aldığı bilgi üzerine düşünmesi, özgür seçimine dayalı kararını vermesi sürecidir. Aydınlatılmış onamın temel bileşenleri; 1. Bilginin hastaya açıklanması 2. Bilginin hasta tarafından anlaşılması 3. Onamın gönüllü olması 4. Hastanın onam vermeye yeterli olması 5. Anladığının, bilgilendirmeyi yapan tarafından denetlenmesi Genel formlar geçersizdir, somut duruma ilişkin ve her bir tıbbi uygulama için gerçek bir aydınlatma süreci (tedavinin tüm riskleri) gerekir. Komplikasyon (Öngörülebilir & Önlenemez) Kural olarak kusuru ortadan kaldırır. Nadir görülecek bir risk olsa bile hasta tam bilgilendirilmeli. Komplikasyon sonrası ihmal, sorumluluk doğurur. TEŞEKKÜRLER (copuroglu@cankaya.edu.tr)