EGE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KOMPOZİT MALZEMELERDEN ÜRETİLEN MÜZİK ALETLERİNİN SES PERFORMANSININ İNCELENMESİ Ruşen Can ACET, Seçkin ERDEN, Mehmet SARIKANAT, Ahmet Ali ÇAKIR, rusen.can.acet@hotmail.com , seckin.erden@ege.edu.tr GİRİŞ •Çalgı yapımında ahşap gibi doğal malzemeler kullanılır. •Mühendislik malzemesi olan kompozit malzemelerin, çalgı yapım sektöründe kullanımı dünya çapında oldukça yaygınlaşmaktadır. •Bunun nedeni kompozit malzemelerin geleneksel malzemelerden üstün olan termofiziksel ve mekanik özellikleridir. •Kompozit malzemelerin Türk Müziği çalgılarına uyarlanabileceği düşüncesiyle Türkiye’de ilk kez kompozit malzeme çalgı yapımında kullanıldı. •Türk Halk Müziği çalgısı olan kabak kemane yapımında kompozit malzemelerden cam fiber ve karbon fiber, polyester reçineyle birlikte kullanıldı . •Çalgıya adını veren, ses kutusu olarak kullanılan, su kabağı yerine kompozit malzemeden imal edilen ses kutusunun yapılan çalgılarda ses performansına etkisi araştırıldı. Kabak kemanenin bilgisayar destekli (CAD) modeli •İmal edilen “Kompozit Kemane” Türkiye ‘de bir ilki teşkil etmektedir. ÜRETİM AŞAMALARI KOMPOZİT MALZEMELERİN ÇALGI YAPIMINDAKİ YERİ SES ANALİZLERİ Zar Titreşimleri Kalın Si (B) 440 Hz Aynı Müzik Parçasının Çalgılarda İcrasının İncelenmesi Mi (E) 440 Hz K A B A K Kabak Kemane K A R B O N Karbonfiber Kemane C A M Camfiber Kemane SONUÇ K A B A K Ses kutusunun düzgün geometrisinden dolayı daha dengeli, daha standart ses kalitesi yakalandı. Kompozitten yapılan kemanelerin diğer bir avantajı mukavemettir, yeni ses kutusu su kabağının gevrek yapısına göre oldukça dayanıklıdır. Isıl etkilere karşı oldukça oldukça kararlıdır. Bu da çalgının ses kalitesinin sürekliliğini sağlayan K A R B O N en önemli unsurdur. Kompozit kemanenin zarının geometrik dengeden ve kompozit malzemenin rijitliğinden dolayı çökmeye karşı oldukça mukavemet gösterdiği gözlemlendi. Bu da çalgı ömrünü uzatmaktadır. Kompozit kemanenin dengeli ses kalitesi oldukça memnun edicidir; fakat su kabağının içerisinde bulunan pamuksu dokunun kabak kemane çalgısına kazandırdığı otantik tını kompozitten yapılan çalgılarda tam olarak yakalanamamaktadır. Kabak Kemanenin ses tablası zarlı (deri) olduğundan tamamen kompozitten yapılması mümkün C A M değildir. Ayrıca, ses kutusunun geometrik şekli kalıpla imalat yapmayı zorlaştıran unsurların başında gelmektedir. Diğer yandan, bağlama gibi tamamen ahşap olan geleneksel çalgıların kompozit malzemeden seri imalatı düşünülebilir. Bu çalışma, bu tarz çalgı yapımının mümkün olduğunu göstermiştir.