TRANSFÜZYON MERKEZİ ÇALIŞMA REHBERİ DOKÜMAN KODU:TH.RH.01 YAYIN TARİHİ: REVİZYON TARİHİ: REVİZYON NO: SAYFA SAYISI 1.AMAÇ: Acil durumlarda kan bağışçısından kan almanın, stabil durumdaki hastalar için kan ve kan bileşenlerinin BKM’den temininin ve transfüzyon için gerek duyulan testlerin yapılarak hastalarda kullanımının nasıl yapılacağını belirlemektir. 2.KAPSAM: Hastanemizdeki transfüzyon tıbbi hizmetlerini içermektedir. 3.SORUMLULAR: Başhekim, birim sorumlusu, transfüzyon merkezi çalışanları, servis 4.TANIMLAR:HKS;Hizmet Kalite Standartları 5.UYGULAMA: 5.1.İşleyiş: 5.2.Hangi durumlarda bağışçıdan kan alınır: Acil durumlar dışında kan alınması yasaktır. Acil durumları kanı isteyen hekim değerlendirir ve acil kan istemini onaylar. 5.3.Bağışçının seçilmesi, bağışçının reddi, bağışçıdan kan alma: Bağışçının seçilmesi;bağışçının “Bağışçı Sorgulama Formu” nu eksiksiz doldurması sağlanır. Formdaki bilgiler kan vermeye uygunsa kan alınması işlemi için gerekli hazırlıklar yapılır. Bağışçının reddi;Formdaki bilgiler kan vermeye uygun değilse, donörün tansiyonunun uygun olmaması, laboratuar tetkik değerlerinin uygun olmaması durumlarında bağışçı reddedilir. Bağışçıdan kan alma; bağışçı uygun ise donör“Transfüzyon Merkezi Donör Bilgilendirme Formu” ile bilgilendirilir ve kan alma işlemleri için kayıt yapılır. - Donör koltuğuna yatırılır ve tansiyonuna bakılır. -“Acil Kan ve Kan Bileşenleri İstek Formu” na göre tam kan istenmişse 63 ml. CPDA1(Antikoagülan solüsyon) içeren tek kullanımlı tekli torbaya, toplam hacim 450ml. oluncaya kadar alınır. -Kan alımı tamamlandıktan sonra kan torbası üzerine kan no’su, kanın kime ait olduğu, alınma tarihi ve son kullanma tarihi ile kan grubu yazılır. 5.4.Bağışçı kanının test edilmesi: “Acil Kan ve Kan Bileşenleri İstek Formu” ile birlikte kan grubu ve cross-macthing testi için hemogram tüpünde hasta kanı istenir. Kan alımı tamamlandıktan sonra kan grubu, eliza, VDRL testleri için kan numunesi alınır. Santrifüjle 5000 dev/dk. İle 5 dk. çevrilir. Eliza cihazı kullanma talimatına göre Anti HIV, HbsAg, Anti HCV testleri ve VDRL testi çalışılır. Testleri pozitif çıkan numuneler, Transfüzyon Merkezi kayıt defterine kaydedilir ve “Kan Bağışçısı Mikrobiyolojik Test Pozitifliği Bildirim Formu” ile donör bilgilendirilir ve kayıt tutulur. Test sonuçları Eliza test sonuç dosyasında saklanır. Testler negatif çıkmış ise kan torbası üzerine yazılır, otomosyon ve kayıt defterine kayıt edildikten sonra ilgili bölüme gönderilir. Cross uygun değilse o kan başka hastada kullanılmak üzere kan saklama dolabına kaldırılır, başka bir kanla yeniden Cross testi yapılır. İlgili birimde hemen kullanılmayacak olan kanlar, hasta adına Transfüzyon Merkezinde muhafaza edilir, daha sonradan kullanılmazsa stoklara ilave edilir. Testlerden herhangi birinin (+) pozitif çıkması durumunda alınan kan tıbbi atık yönetmeliği ve talimatına göre imha edilir. 5.5.Bağışçının bağış sonrası takibi: TRANSFÜZYON MERKEZİ ÇALIŞMA REHBERİ DOKÜMAN KODU:TH.RH.01 YAYIN TARİHİ: REVİZYON TARİHİ: REVİZYON NO: SAYFA SAYISI 5.6.Tarama testi pozitif çıkan bağışçının bilgilendirilmesi: 5.7.Ürün etiketleme, saklama ve depolama: 5.8. Kan ve kan ürünlerinin istemleri: 5.9.Yapılan işlemlere ait kayıtların tutulması: 5.10.Ürünlerin ilgili birime transferi: 5.11.İade edilen ürünlerin iade kabul şartları: 5.12.İmha edilmesine karar verilen ürünlerin imha usul ve esasları: 1-Bu talimat hastanemiz Transfüzyon Merkezi çalışanlarını kapsamaktadır. 2- Bu talimatın uygulanmasından; doktor,ebe/hemşire,sağlık memuru ve laboratuar teknisyenleri sorumludur. 3-Acil durumlar dışında Transfüzyon Merkezinde kan alınması kesinlikle yasaktır. Acil transfüzyon gerektiren durumlarda müdavi hekim tarafından bildirilen transfüzyon ihtiyacı Transfüzyon Merkezi stoklarından karşılanır. TM bu talebi karşılayamadığı durumlarda BKM’den acil talepte bulunur. BKM’nin TM’ne uygun kan ve kan bileşenini karşılayamaması halinde BKM’den acil durum onayı en hızlı iletişim vasıtası(telefon,faks vb.) ile alınır. Bu durumlarda kan TM’nde alınır. Gerekli testler acil şartlarda çalışılır. Yapılan testlerle ilgili sorumluluk TM’ye aittir. TM bu uygulama ile ilgili BKM’ne iletir. 4- Bağışçının “Bağışçı Sorgulama Formu”nu eksiksiz doldurması sağlanır. Donör uygun değilse reddedilir, uygun ise donör“Transfüzyon Merkezi Donör Bilgilendirme Formu” ile bilgilendirilir ve kan alma işlemleri için kayıt yapılır. 5- Donör koltuğuna yatırılır ve tansiyonuna bakılır. 6- “Acil Kan ve Kan Bileşenleri İstek Formu” na göre tam kan istenmişse 63 ml. CPDA1(Antikoagülan solüsyon) içeren tek kullanımlı tekli torbaya, toplam hacim 450ml. oluncaya kadar alınır. 7- “Acil Kan ve Kan Bileşenleri İstek Formu” ile birlikte kan grubu ve cross-macthing testi için hemogram tüpünde hasta kanı istenir. 8-Kan alımı tamamlandıktan sonra kan torbası üzerine kan no’su, kanın kime ait olduğu, alınma tarihi ve son kullanma tarihi ile kan grubu yazılır. TRANSFÜZYON MERKEZİ ÇALIŞMA REHBERİ DOKÜMAN KODU:TH.RH.01 YAYIN TARİHİ: REVİZYON TARİHİ: REVİZYON NO: SAYFA SAYISI 9- Kan alımı tamamlandıktan sonra kan grubu, eliza, VDRL testleri için kan numunesi alınır. Santrifüjle 5000 dev/dk. ile 5 dk. çevrilir. Eliza cihazı kullanma talimatına göre Anti HIV, HbsAg, Anti HCV testleri ve VDRL testi çalışılır. 10-Testleri pozitif çıkan numuneler, Transfüzyon Merkezi kayıt defterine kaydedilir ve “TBİ.F.168 Kan Bağışçısı Mikrobiyolojik Test Pozitifliği Bildirim Formu” ile donör bilgilendirilir ve kayıt tutulur. Test sonuçları Eliza test sonuç dosyasında saklanır. Testler negatif çıkmış ise kan torbası üzerine yazılır, otomosyon ve kayıt defterine kayıt edildikten sonra ilgili bölüme gönderilir. 11-Cross uygun değilse o kan başka hastada kullanılmak üzere kan saklama dolabına kaldırılır, başka bir kanla yeniden Cross testi yapılır. 12-İlgili birimde hemen kullanılmayacak olan kanlar, hasta adına Transfüzyon Merkezinde muhafaza edilir, daha sonradan kullanılmazsa stoklara ilave edilir. 13-Testlerden herhangi birinin (+) pozitif çıkması durumunda alınan kan tıbbi atık yönetmeliği ve talimatına göre imha edilir. 14-Klinikler ve poliklinikler tarafından tahlil yapılmak üzere gönderilen hastaların kan gruplarına bakılır. Kan grubları otomosyon sistemine kaydı yapılarak isteyen hastalara Kan Grubu kartları verilir. 15-Her ay Aylık Kan Çalışma Formu doldurularak istatistik birimine verilir. 16- Transfüzyon Merkezinden servislere gidecek kanlar servis, ameliyathane ebe/hemşire/sağlık memuru na “Kan ve Kan Komponentleri Talep Formu” ile teslim edilir. 17-Servislerde kullanılmayacak kanlar servis sorumlu hemşire/ebe si tarafından Transfüzyon Merkezine bildirilir ve başka hastalarda kullanılması sağlanır. 18-İhtiyaç olan kan ve kan bileşenleri BKM’den temin edilir. Gelen kanlar Transfüzyon Merkezi kayıt defterine kaydedilir. Kan saklama dolabında muhafaza edilir. 19- Transfüzyon Merkezinden istenilen kan stoklarımızdan temin edilemediği takdirde “Kan ve Kan Ürünleri Temini Talimatı” na göre BKM”den temin edilir. 20-Miadı dolan ve kullanılmayacak durumda olan kan ve kan ürünleri tutanakla imha edilerek kaydedilir. Üzerindeki etiketler sökülerek tıbbi atık kovasına atılır. 21-Aylık olarak Transfüzyon Merkezi çalışmaları birim sorumlu personeli tarafından değerlendirilir. İLGİLİ DÖKÜMANLAR Bağışçı Sorgulama Formu YÖN.RB.156 Transfüzyon Merkezi Donör Bilgilendirme Formu YÖN.RB.127 Acil Kan ve Kan Bileşenleri İstek Formu TRF.FR.02 Kan ve Kan Komponentleri Talep Formu TRF.FR.01 Tıbbi Atıkların Toplanması ve Depolanması ATK.TL.01 Kan ve Kan Ürünleri Temini Talimatı TRF.TL.02 HAZIRLAYAN:BİRİM SORUMLUSU. KONTROL EDEN: KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ ONAYLAYAN: HASTANE YÖNETİCİSİ -BAŞHEKİM