KARDİYAK REHABİLİTASYON ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK HASTA HİKAYESİ NASIL ALINIR? KARDİYAK REHABİLİTASYON 1) Hastanın mevcut şikayeti: Gerçek şikayeti bulmaya yönelik sorular a) b) c) d) e) f) Sizi en çok rahatsız eden şey ne? Ne zaman başladı? Şu ana kadar nelere sebep oldu? Aktivite ile artma-azalma? Gece artma-azalma? Geliş sebebiniz nedir? KARDİYAK REHABİLİTASYON 2) Ağrı değerlendirmesi a) b) c) d) e) Tipi-Şekli (batıcı, zonklayıcı, delici) Yeri Şiddeti (VAS) Süresi Ağrıyı etkileyen faktörler (sıcak, soğuk, aktivite vs.) f) Ağrıya eşlik eden faktörler (baş dönmesi, terleme, bulantı vs) KARDİYAK REHABİLİTASYON 3) Özgeçmiş: Hastanın daha önceki sağlık durumu a) Tıbbi hikaye: Teşhisler, medikal ve cerrahi tedavi) b) Şu anda kullandığı ilaçlar c) Kaza / Travma d) Alerji / Aşı durumu KARDİYAK REHABİLİTASYON 4) Gastrointestinal sistem hikayesi a) Esas şikayeti dışında problem b) Major probleme eşlik eden anormal bir durum KARDİYAK REHABİLİTASYON 5) Soygeçmiş a) Ailedeki kalıtımsal problemler b) Hipertansiyon, diabet, kanser, romatizmal hastalıklar ve kalp hastalıkları KARDİYAK REHABİLİTASYON 6) Kişisel – Sosyal Hikaye a) b) c) d) e) f) g) h) Günlük yaşam aktiviteleri Sigara Alkol Beslenme alışkanlıkları Uyku durumu Meslek ve işyeri Maddi-manevi durum Cinsel hayat FİZİKSEL DEĞERLENDİRME KARDİYAK REHABİLİTASYON Fiziksel değerlendirmede 4 teknik kullanılır. 1) 2) 3) 4) İnspeksiyon Palpasyon Perküsyon Oskültasyon KARDİYAK REHABİLİTASYON Vital bulgular ve ölçümler not edilir. (Boy, kilo, nabız, kan basıncı, solunum sayısı vs) KARDİYAK TANISAL VE LABORATUAR TESTLERİ KARDİYAK REHABİLİTASYON - Kan sayımı Sedimentasyon İdrar tahlili Kalp-Göğüs X-ray Elektrokardiyografi (EKG) KARDİYAK REHABİLİTASYON - Ritm anormallik testleri 1) Holter monitorizasyon 2) 12–lead EKG (Elektrokardiografi) 3) Egzersiz EKG 4) Elektropsikolojik çalışmalar KARDİYAK REHABİLİTASYON - İskemi testler 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) İstirahat EKG Egzersiz EKG Farmakolojik stres testi SPECT PET (Pozitron Emisyon Tomografi) Kontrast ekokardiografi Kardiyak katerizasyon Kardiyak MRI KARDİYAK REHABİLİTASYON - Kapak Bütünlük Testleri 1) Ekokardiografi 2) Kontrast ekokardiografi 3) Kardiyak kateterizasyon - Ventrikül boyutu ve ejeksiyon fraksiyon testleri 1) Toraks X-ray 2) MUGA 3) EKO KARDİYAK REHABİLİTASYON - Kardiyak kas pompa fonksiyon testleri 1) MUGA 2) Ekokardiyografi 3) Ventrikülografi - Vasküler tanısal testler 1) Egzersiz çalışmaları - Akut kalp krizi testleri 1) Kalp enzim ve belirteçleri 2) Elektrokardiyografi KARDİYAK REHABİLİTASYON Serum ve enzim Kreatin fosfakinaz (CBK) 5-75 mU/mL CK-MB izoenzim % 0-3 Laktat dehidrogenaz (LDH) 100-125 mU/mL Troponin < 0,2 µg/mL Myoglobin < 100 ng/mL Karbonik anhidraz III Myo/CAIII < 3,2 KARDİYAK REHABİLİTASYON - CK-MB doku hasarı hakkında bilgi verir. - Troponin kan düzeyi myokard hasarının belirlenmesinde önemlidir, hücre nekrozu troponin düzeyini arttırır. KARDİYAK REHABİLİTASYON - Myoglobin kas dokusunda bulunan bir protein olup myokard infarktüsü için güçlü ve etkili tanısal bir değerdir. - Karbonik anhidraz III, iskelet kasında bulunan ama kalp kasında bulunmayan bir proteindir. İskelet kası hasarı durumunda myoglobin ve karbonik anhidraz III birlikte yükselir. KARDİYAK REHABİLİTASYON - Laktat dehidrogenaz, 5 izoenzime sahiptir. Bunlardan LDH-1 myokard hasarı için en kesin bilgiyi verir. - LDH-1 aktivitesinin LDH-2 aktivitesini geçtiği durumlarda (LDH-1/LDH-2) myokard infarktüsünden söz edilebilir. KARDİYAK REHABİLİTASYON Kan lipitleri Total kolesterol < 200 mg/dL High density lipoproteins (HDL) *Erkekler > 33 mg/dL *Kadınlar > 43 mg/dL Low density lipoproteins (LDL) < 100 mg/dL Trigliserit < 140 mg/dL Homosistein < 16,2 µmol/L C-reactive protein (CRP) > 5 mg/dL KARDİYAK REHABİLİTASYON - Kan lipit düzeylerinin yüksekliği hiperlipidemi olarak adlandırılır ve koroner kalp hastalığına sebep olan major risk faktörüdür. - Total kolesterolün HDL’ye oranında yükseliş KAH riskini artırır. - En yaygın lipit tip 2 DM’li bireylerde TG (trigliserit) ve LDL artışıdır. KARDİYAK REHABİLİTASYON - Homosistein kükürt içeren bir aminoasit olmakla birlikte kan düzeyinde artması vitamin B6 ve folat düzeylerinin düşmesine sebep olur. Bu da KAH sebeplerindendir. - CRP düzeyi yüksek erkeklerin MI geçirme riski 5 kat daha yüksektir. KARDİYAK REHABİLİTASYON Tam kan sayımı Kırmızı kan hücreleri *Erkekler 4,6-6,2 x 106/µL *Kadınlar 4,2-5,4x 106/µL Hemoglobin *Erkekler 13,5-18 g/dL *Kadınlar 12-16 g/dL Hematokrit *Erkekler %40-54 *Kadınlar %38-47 Beyaz kan hücreleri 4500-11000/µL Trombosit (plateletler) 300000/µL KARDİYAK REHABİLİTASYON - Hematokrit kanın viskositesinin belirgin ölçüsüdür. Koroner arter bypass cerrahisi sonrası hastalarda düşük HB ve HCT düzeyleri vardır. KOAH’lı bireylerde ise HCT yükselir. - Düşük HB düzeyi veya anemi tanısı O2 taşıma kapasitesini azalttığı için myokard üzerindeki yükü artırır. KARDİYAK REHABİLİTASYON • Mikrositik anemi; Demir eksikliğinde, enfeksiyonlarda ve renal yetmezlikte • Normositik anemi; Enfeksiyonlarda, kurşun zehirlenmelerinde ve renal yetmezlikte, • Normokromik anemi; Hemorajda, hemolitik anemide, kemik iliği hipoplazisinde ve splenomegalide, • Makrositik anemi; Pernisiyöz anemide, folik asit eksikliğinde ve hepatoselüler hastalıkta görülür. KARDİYAK REHABİLİTASYON - Lökositlerin yüksek düzeyleri; Lösemi, bakterial enfeksiyon veya polisitemi ile ilgilidir. - Lökositlerin düşük değerleri; Kemik iliği depresyonu, viral enfeksiyon, alkol alımı ve agranülositoz ile ilgilidir. KARDİYAK REHABİLİTASYON Koagülasyon Profili Protrombin zamanı (PT) 11,6-13 s Parsiyel protrombin zamanı (PTT) 21,5-34,1 s - Protrombin zamanı ve parsiyel protrombin zamanı kanın koagülasyonunu ölçer. - PTT yüksekliğini pıhtı oluşma süresinin artması belirler. KARDİYAK REHABİLİTASYON Elektrolit Na+ 136-143 mEq/L K+ 3,8-5 mEq/L BUN 8-18 mg/dL Kreatin 0,6-1,2 mg/dL Glukoz 70-110 mg/dL Albümin > 2,5 g KARDİYAK REHABİLİTASYON - Na, K, ve CO2 monitörizasyonda önemlidir. Medikal tedaviler veya hastalıklar bu değerleri etkileyebilir. - Potasyumun düşük değerleri (<3,5 mg/L) ciddi aritmilere sebep olabilir. Potasyumun yüksek değerleri ise kas zayıflığına veya solunum zorluğuna sebep olabilir. KARDİYAK REHABİLİTASYON - Yüksek BUN (kan üre nitrojeni) değerleri kalp veya renal bozukluklara sebep olmakla birlikte üremi veya kanda üre retansiyonuna da sebep olabilir. - Düşük BUN değerleri ise açlık, dehidrasyon veya karaciğer organ disfonksiyonu gibi organ disfonksiyonlarında görülür. KARDİYAK REHABİLİTASYON - Yükselmiş kreatinin değerleri renal yetersizlik ve hasarı gösterir. - Kalp hasarında yükselmiş BUN, yükselmiş LDH, normal CK-MB ve renal disfonksiyon nedeniyle artmış kreatinin düzeyini içeren laboratuar ölçümleri bulunabilir. KARDİYAK REHABİLİTASYON - Yükselmiş kan glukoz düzeyi hiperglisemi, düşük kan glukoz düzeyi ise hipoglisemidir. - HbA1C (normal değeri % 4,8-6) testi son 90 günde diyabetin insülin ile kontrolünü ölçer ki bu süre HB taşıyan kırmızı kan hücrelerinin ömrüdür. - Düşük albümin kronik akciğer hastalığı, protein malnutrisyonu, kronik enfeksiyon ve akut streste bulunabilir. TEŞEKKÜRLER ÖĞR. GÖR. CİHAN CİCİK