dış ticaret mevzuatı - Türk Dışticaret Vakfı

TÜRK DIŞTİCARET VAKFI YAYINIDIR
DIŞ TİCARET
MEVZUATI
GÜNCELLEŞTİRİLMİŞ VE ULUSLARARASI MEVZUATLA
GENİŞLETİLMİŞ 7. BASKI
HAZİRAN 2015
DIŞ TİCARET MEVZUATI
Eser Adı:
Dış Ticaret Mevzuatı
ISBN
978-975-00478-9-3
ANKARA 2015
TASARIM
Kayıhan Ajans Turizm İnş. San. Tic. Ltd. Şti.
Hoşdere Caddesi No: 201/9 Çankaya/ANKARA
T: 0312 442 72 22 • F: 0312 442 70 81
www.kayihanajans.com • kayihanajans@gmail.com
Grafik Tasarımcı
Nihal KARAPEK
BASKI
Kayıhan Ajans Turizm İnş. San. Tic. Ltd. Şti. adına
Özyurt Matbaacılık İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.
“Uygulamanın
temel kaynağı ve dayanağı
mevzuattır”
Dış Ticaret Mevzuatı
FAYDALANICI İÇİN ÖNEMLİ NOTLAR:
1. Bu kitap, genel dış ticaret öğretisi verebilmek amacıyla hazırlanmıştır.
Bu nedenle “Tablo, Liste, Çizelge” gibi mevzuat ekleri, birkaç istisna hariç, kapsama alınmamıştır.
Kitaptan yararlananların, bu tür dokümana internetten ulaşmaları mümkündür.
2. 2011 Haziran ayında, Hükümet kamuda geniş çaplı bir idari reform yapmıştır. Özellikle ekonomi
ile ilgili kurumlarda önemli değişiklikler olmuştur. Dolayısıyla, bu tarihten önce yayımlanmış ve halen
yürürlükte olan mevzuatta;
── Mülga Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) ve mülga İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi’ne (İGEME)
yapılan atıflar “Ekonomi Bakanlığı”na,
── Hazine Müsteşarlığı’nın mülga Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğü ile Yabancı Sermaye Genel
Müdürlüğü’ne yapılan atıflar “Ekonomi Bakanlığı, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel
Müdürlüğü”ne,
── Mülga Gümrük Müsteşarlığı’na yapılmış atıflar “Gümrük ve Ticaret Bakanlığı”na,
── Mülga Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na yapılmış atıflar, “Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı”na,
── Mülga Devlet Planlama Teşkilatı’na yapılan atıflar “Kalkınma Bakanlığı”na,
── Mülga Avrupa Birliği Genel Sekreterliği’ne yapılan atıflar “Avrupa Birliği Bakanlığı”na yapılmış
sayılacaktır. Kitaptan yaralanacakların da mevzuatı bu şekilde okumaları gerekmektedir.
3. Mevzuat, kitap kapsamına 3 kategoride alınmıştır:
1. kategori: Tam metnine yer verilenler ve piyasada satılmayanlar.
(Örnek: Ekonomi Bakanlığı Kuruluş Kanunu; Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi Kapsamı
Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik; vb)
2. kategori: Tam metni verilenler ve piyasadan da temini mümkün olanlar.
(Örnek: Yatırım Teşvik Mevzuatı; vb)
3. kategori: Dış ticaret öğretisi alanların bilmeleri gereken, ancak hacimlerinin fazlalığı nedeniyle
yalnızca başlangıç hükümleri ile bölüm başlıklarına yer verilenler ve piyasadan temini mümkün olanlar.
(Örnek: Türk Ticaret Kanunu; Gümrük Kanunu…)
Dış Ticaret Mevzuatı
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ
15
ÖNSÖZ
16
AÇIKLAMA
17
GİRİŞ 19
“MEVZUAT” KAVRAMI
BÖLÜM I
10 MAYIS 1920 TARİHLİ KARAR
22
BÖLÜM II
KANUNLAR
1.
Anayasa
23
2.
Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun
24
3.
Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu
25
4.
Ekonomik ve Sosyal Konsey Kuruluş Kanunu
29
5.
Elektronik İmza Kanunu 31
6.
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu
33
7.
Gümrük Kanunu
42
8.
Hazine Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
50
9.
İstanbul Tahkim Merkezi Kanunu
57
10.
İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun
62
11.
Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu
69
12.
Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri
Hakkında Kanun
73
13.
Katma Değer Vergisi Kanunu
76
14.
Milletlerarası Tahkim Kanunu
82
15.
Serbest Bölgeler Kanunu
94
16.
Türk Akreditasyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun
100
17.
Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun
102
5
Dış Ticaret Mevzuatı
18.
Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun
105
19.
Türk Ticaret Kanunu
108
20.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu
118
21.
Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri
Hakkında Kanun
122
22.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu
127
23.
Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Kurulması Hakkında Kanun
133
24.
Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
135
BÖLÜM III
KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELER
1.
Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
2.
Ekonomi Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
143
Kararname
145
3.
Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
164
4.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname
167
Kalkınma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
185
- Yüksek Planlama Kurulu
188
- Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu
189
6.
Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
191
7.
Ödünç Para Verme İşleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
194
8.
Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
200
5.
BÖLÜM IV
ANTLAŞMALAR- PROTOKOLLER
1.
Kara Ulaştırması Karma Komisyonu “Kuk” Protokolleri
(Örnek: Türkiye-Avusturya)
Karma Ekonomik Komisyonu “Kek” Protoklleri
2.
(Örnek: Türkiye-Çek Cumhuriyeti)
Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında
3.
203
207
Birleşmiş Milletler Antlaşması (Viyana Mal Satım Sözleşmesi)
218
Serbest Ticaret Anlaşmaları (Örnek: Türkiye-Güney Kore) 240
4.
6
Dış Ticaret Mevzuatı
5.
Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti Arasındaki Tercihli
Ticaret Anlaşması
255
Diğer Antlaşmalar
261
Hükümet Programları
265
6.
Bölüm V
Bölüm Vı
Bakanlar Kurulu Kararları
1.
2015 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine
Dair Karar
Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının
2.
Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar
Belgesiz İhracat Kredileri ile Vergi Resim ve Harç İstisnası
3.
267
272
Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kararlar
279
4.
Dahilde İşleme Rejimi Kararı 281
5.
Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Kapsamında Tercihli
Rejimden Yararlanacak Eşyanın Menşeinin Tespitine İlişkin Karar
304
6.
Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar 308
7.
Ham Elmas Dış Ticaretinin Düzenlenmesine ve Denetlenmesine Dair Karar 321
8.
Hariçte İşleme Rejimi Kararı 325
9.
İhracat Rejimi Kararı
332
10.
İhracat, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve
Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Karar
335
11.
İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı
341
12.
İhracatta Kota ve Tarife Kontenjanı Belirlenmesi ve İdaresine İlişkin Karar
343
13.
İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetveli’nin
Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar
345
14.
İthalat Politikalarına İlişkin Örnek Kararlar
353
15.
İthalat Rejimi Kararı
356
16.
İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar
361
17.
İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Karar
366
18.
İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresi Hakkında Karar
370
7
Dış Ticaret Mevzuatı
19.
Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Hakkında Karar
372
20.
Sınır Ticaretinin Düzenlenmesine İlişkin Karar
377
21.
Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararı
385
22.
Ticari İthalat Maksadı Dışında Yurt Dışından Getirilecek Televizyon,
Radyo, Video, Uydu Alıcı Cihazları, Birleşik Cihazlar İle Bunların Dışında
Kalan Radyo Televizyon Yayını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazlar İçin
Bir Defaya Mahsus ve 2015 Yılı İçin Geçerli Olmak Üzere Alınacak Ücretlere
İlişkin Karar
391
23.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar
393
24.
Türk Tasarım Danışma Konseyi Hakkında Karar
405
25.
Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketinin Kuruluş ve
Görevlerine İlişkin Esaslar
Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. Tarafından Sağlanan Kredi,
26.
407
Garanti ve Sigorta Destekleri Hakkında Karar
413
27.
Türkiye’nin Ticari Haklarının Korunması Hakkında Karar
417
28.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar
420
BÖLÜM VII
KURUL KARARLARI
1.
Yüksek Planlama Kurulu Kararı
(2023 Türkiye İhracat Stratejisi ve Eylem Planı)
Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Kararı (İhracata Yönelik
2.
446
Devlet Destekleri Değerlendirme Komitesi Kurulmasına Dair Karar)
448
BÖLÜM VIII
YÖNETMELİKLER
1.
“CE” İşareti Yönetmeliği
2.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ve İş Konseyleri Çalışma Usul ve
450
Esasları Hakkında Yönetmelik
452
3.
Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Yönetmeliği
457
4.
Doğal Çiçek Soğanlarının Üretimi, Doğadan Toplanması ve
İhracatına İlişkin Yönetmelik
462
Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği
466
5.
8
Dış Ticaret Mevzuatı
6.
Gümrük ve Ticaret Konseyi Yönetmeliği 471
7.
Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği
478
8.
Gümrük Yönetmeliği 488
9.
Gümrük Uzlaşma Yönetmeliği
497
10.
İhracat Yönetmeliği
509
11.
İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kapsamında Destekleme ve Fiyat İstikrar
Fonundan Yapılan Ödemelere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
İhracatta Kota ve Tarife Kontenjanı Belirlenmesi ve İdaresine
12.
İlişkin Yönetmelik
İki Taraflı Menşe Kümülasyon Sistemi Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli
13.
515
520
Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik 525
14.
İthalat Yönetmeliği
530
15.
İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik
533
16.
İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliği
552
17.
Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve
Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi
18.
558
Başkanlığı (KOSGEB) Destek Programları Yönetmeliği
562
19.
Kümelenme Destek Programı Yönetmeliği
567
20.
Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
576
21.
Nükleer ve Nükleer Çift Kullanımlı Eşyaların İhracatında İzne Esas
Olacak Belgenin Verilmesine İlişkin Yönetmelik
Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi Kapsamı Ticarette
22.
585
Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik
587
23.
Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği
614
24.
Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik
644
25.
Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve
Görevleri Hakkında Yönetmelik
645
BÖLÜM IX
TEBLİĞLER
1.
2015 Yılına İlişkin İthalat Rejimi Kararına Ek Karar Çalışmalarına
İlişkin Tebliğ
650
9
Dış Ticaret Mevzuatı
2.
Bazı Tarım Ürünlerinin İhracatında ve İthalatında Ticari Kalite Denetimi Tebliği
651
3.
Bedelsiz İhracata İlişkin Tebliğ
665
4.
Çift Kullanımlı ve Hassas Maddelerin İhracatının Kontrolüne İlişkin Tebliğ 667
5.
Dahilde İşleme Rejimi Değerlendirme Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları
Hakkında Tebliğ
669
6.
Dahilde İşleme Rejimi Tebliği
672
7.
Dahilde İşleme Rejimine İlişkin İşlemlerin Bilgisayar Veri İşleme Tekniği
Yoluyla Yapılmasına Dair Tebliğ 718
Dış Ticaret Sermaye Şirketi Statüsüne İlişkin Tebliğ
728
8 A. Dış Ticaret Sermaye Şirketleri Listesi 730
9.
Doğal Çiçek Soğanlarının 2015 Yılı İhracat Listesi Hakkında Tebliğ
734
10.
Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası
8.
Uygulaması Hakkında Tebliğ
737
11.
Elma İhracatında İhracat İadesi Yardımı Yapılmasına İlişkin Tebliği 742
12.
Gümrük Genel Tebliğleri
744
13.
Gümrük Genel Tebliği (Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi)
748
14.
Gümrük Genel Tebliği (Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi) 751
15.
Gümrük Genel Tebliği (Hariçte İşleme-Geçici İhracat) 753
16.
Gümrük Muafiyeti Tebliği
760
17.
Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notlarının Yürürlüğe Konulması
Hakkında Tebliğ
763
18.
Hariçte İşleme Rejimi Tebliği
766
19.
İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile
Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve
Harç İstisnası Hakkında Tebliğ 781
20.
İhracat Sayılan Satış ve Teslimler Hakkında Tebliğ
794
21.
İhracata Yönelik Devlet Yardımları Tebliğleri
801
21 A. Araştırma- Geliştirme (AR-GE) Yardımına İlişkin Tebliğ
802
21 B. Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ
807
21 C. İstihdam Yardımı Hakkında Tebliğ
822
21 D. Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğ
823
21 E. Pazara Giriş Belgelerinin Desteklenmesine İlişkin Karar
830
10
Dış Ticaret Mevzuatı
21 F. Sektörel Nitelikli Uluslararası Yurt İçi
Fuarların Desteklenmesine İlişkin Karar
21 G. Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Para-Kredi ve
Koordinasyon Kurulu Kararı
21 H. Tasarım Desteği Hakkında Tebliğ
21 I. Teknik Müşavirlik Şirketlerine Sağlanacak Devlet
Yardımları Hakkında Tebliğ 21 J. Turqualıty® Sertifikasının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ
21 K. Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı İmajının
22.
851
860
861
Hakkında Tebliğ
873
Hakkında Tebliğ
881
21 N. Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının
846
21 M. Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi
Yerleştirilmesi ve Turqualıty®’nin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ
838
21 L. Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi
833
Desteklenmesine İlişkin Tebliğ
890
İhracatta Ticari Kalite Denetimlerinin Risk Esaslı Yapılması Amacıyla
Firmaların Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ 897
23. İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ 905
24. İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ
907
25. İthalat Tebliği
912
26. İthali Yasak Olan Mallar Listesi
931
27. İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi ve Korunma Önlemi Tebliğleri
933
27 A. Damping Soruşturması Açılması (Soruşturmanın Başlatılması)
934
27 B. Damping Soruşturmasının Sonuçlanması
(27 A’daki Soruşturmanın Sonucu)
938
27 C. Ara Gözden Geçirme Soruşturması
955
27 D. Nihai Gözden Geçirme Soruşturması
957
27 E. İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresine İlişkin Tebliğ 960
27 F. Klimaların Üretiminde Kullanılan Kompresörlerin İthalatında Tarife
Kontenjanı Uygulanması Hakkında Karar
961
27 G. Klimaların Üretiminde Kullanılan Kompresörlerin İthalatında
Tarife Kontenjanı Uygulanmasına İlişkin Tebliğ
962
11
Dış Ticaret Mevzuatı
27 H. İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ
964
28.
İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliğ
966
29.
Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği
972
30.
Kimyasal Silahlar Sözleşmesi Ekinde Yer Alan Kimyasal Maddelerin
İhracatına İlişkin Tebliğ
1020
31.
Offset Uygulamalarına İlişkin Tebliğ
1021
32.
Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği
1026
33.
Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin İhracına İlişkin Tebliğ 1038
34.
Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Statüsüne İlişkin Tebliğ
1040
34 A. Sektörel Dış Ticaret Şirketleri
1044
35.
Sektörel Tanıtım Gruplarının Kuruluşu ve Faaliyetlerine İlişkin Tebliğ
1044
36.
Serbest Bölgelerden Başka Bir Ülkeye Yapılan Satışların Türkiye İhracat
Kredi Bankası A.Ş.’nin Kredi, Sigorta ve Garanti Hizmetlerinden Yararlandırılması
Hakkında Tebliğ
1050
37.
Sınır Ticaretinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ
1052
38.
Şeker İhracatı ve Ön İzin Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ
1062
39.
Tek Taraflı Kontrol Sistemi Kapsamında Kotaya Tabi Tekstil Ürünlerine Ait
Kotaların Dağıtımı ve Yönetimine İlişkin Tebliğ
1067
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğler
1069
40.
40 A. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin
41.
2006- 32/32 Sayılı Tebliğ
1074
40 C. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin
1069
40 B. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin
2008-32/34 Sayılı Tebliğ 2008-32/35 Sayılı Tebliğ 1074
Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Satışlar
Hakkında Tebliğ 1074
42.
Uluslararası Gözetim Şirketi Statüsüne İlişkin Tebliğ
1076
43.
Ülke Masalarının Görev ve Faaliyetlerine İlişkin Tebliğ
1083
44.
Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliğleri (Diğerleri)
1086
45.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına
İlişkin Tebliğ
1088
York Anvers Kuralları Hakkında Tebliğ
1103
46.
12
Dış Ticaret Mevzuatı
47.
Yurt Dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri Kapsamında
Yapılacak İhracat ve İthalata İlişkin Tebliğ 1111
Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Tebliğ
1118
48.
BÖLÜM X
GENELGELER
1.
Dış Ticaret Organizasyonlarının Koordinasyonu Hakkında Genelge (Başbakanlık)
2.
Dünya Ticaret Örgütü Müzakereler Koordinasyon Kurulu
1130
Hakkında Genelge (Başbakanlık)
1131
3.
Gümrük Hizmetlerinde “Tek Pencere” Sistemi Hakkında Genelge (Başbakanlık)
1133
4.
Gümrük Kıymeti Hakkında Genelge (Gümrük ve Ticaret Bakanlığı)
1135
5.
İhracat İşlemlerinin Hızlandırılması Hakkında Genelge (Başbakanlık)
1143
6.
İhracat ve İthalat Genelgesi (Hazine Müsteşarlığı)
1144
7.
İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu Hakkında
Genelge (Başbakanlık)
1149
8.
KEK Eşbaşkanlıkları Hakkında Genelge (Başbakanlık)
1150
9.
Tarım Ürünlerine İlişkin Dahilde İşleme Rejimi Genelgesi (Ekonomi Bakanlığı)
1151
10.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası I-M Sayılı Genelgesi
1163
11.
Türkiye Marka Logosu ve Sloganı Hakkında Genelge (Başbakanlık)
1183
BÖLÜM XI
MÜLGA MEVZUAT
1.
İthal Edilmiş Malın İhracı
1185
2.
Kredili İhracat
1186
3.
Takas ve Bağlı Muamele
1186
4.
Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat
1187
5.
Transit Ticaret
1188
BÖLÜM XII DİĞER DOKÜMAN
1.
Akreditiflere İlişkin Bir Örnek Usuller ve Uygulama (ICC UCP 600)
2.
Avrupa Birliği Türkiye İçin Müzakere Çerçeve Belgesi ve İlgili
Diğer Belgeler
1189
1192
13
Dış Ticaret Mevzuatı
3.
Birleşmiş Milletler Arabuluculuk Kuralları
1204
4.
Birleşmiş Milletler Tahkim Kuralları
1205
5.
Dünya Ticaret Örgütü Antlaşması (Kurucu Antlaşması)
1207
6.
Teslim Şekilleri (ICC INCOTERMS) 1211
7.
Türkiye-AB Arasında Gümrük Birliğini Tesis Eden 1/95 Sayılı Ortaklık
Konseyi Kararı
1212
8.
Uluslararası Mal Satışı Tip Sözleşmesi
1214
9.
Uluslararası Taşımacılık Antlaşmaları
1221
Not:
1. Mevzuat dizini, bölümler içinde alfabe sırasına göre yapılmıştır.
2. 1 Haziran 2015 tarihine kadar yapılan mevzuat değişiklikleri metinlere işlenmiştir.
14
Dış Ticaret Mevzuatı
SUNUŞ
Günümüzde uluslararası ticaretten daha fazla pay alan ülkelerin dünya refahından aldıkları
paylarının da bu oranda büyük olduğu bilinci içerisinde 20 yıldır ülkemiz dış ticaret hayatının gelişimine
katkı yapmak üzere çalışan Vakfımız 12 yıldır örgün ve son üç yıldır da uzaktan eğitim yoluyla dış ticarete
ilgi duyan veya bu alanda çalışan gençlerimize ulaşmaya çalışmaktadır.
Eğitim hayatımız boyunca dokuz bin dolaylarında gencimizin Vakfımızın eğitim programlarından
yararlanmış olması bizim bu hizmetlerimizin başarıya ulaştığının bir göstergesi ve bizim için bir övünç
kaynağıdır.
Bu yolla ülkemize hizmet ediyor olmamız da ayrı bir mutluluk nedenimizdir.
Küreselleşen dünyamızda artık ticareti iç dış diye ayırmanın gereksizliğini dolayısıyla ticaret ve
sanayi alanında faaliyet gösteren her ekonomik birimin ve bunların çalışanlarının rekabet üstünlüğü
sağlamak, doğabilecek her türlü risk ve tehlikeli sonuçlardan kendilerini korumak için bilgili olmaları bir
ön koşuldur. İşte bu nedenle eğitimi sürekli ön plana çıkarıyoruz.
Elinizde olan bu kitap bilgilenme yolunda sizin için önemli bir rehber ve başvuru kaynağı olacaktır.
Güncelleştirilmiş nüshasını elinizde tuttuğunuz “Dış Ticaret Mevzuatı” kitabının hazırlanmasını ve
güncelleştirilmesini sağlayan Vakfımız Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Koordinatörü Sayın Ömer Berki’ye
içtenlikle teşekkür ediyor ve kitabın kullanıcıları için yararlar sağlamasını diliyorum.
Ankara
Haziran 2015
Saygılarımla,
O. Ertuğrul ÖNEN
Türk Dışticaret Vakfı Başkanı
15
Dış Ticaret Mevzuatı
ÖNSÖZ
Vakfımızın düzenlediği Dışticaret Eğitim Programlarının değerli katılımcıları için hazırladığımız ve
belli periyodlarla güncel hale getirerek kullanıma sunduğumuz ve ilk defa 2005 yılında basılan “Dış Ticaret
Mevzuatı” kitabımızın 7. baskısını yapmanın sevincini yaşamaktayız. Kitabımızın 2005 yılında yapılan ilk
baskısında 77 olan mevzuat adedi, elinizde bulunan baskıda, yaklaşık 200 adede yükselmiştir. Bu durum, dış
ticaret mevzuatının “karmaşıklığı” hatta “karmaşası” olarak değerlendirilebilirse de, bu öğreti kitabının
asıl misyonu mevcut durumu olduğu gibi yansıtması ve faydalanıcıların, dış ticaret olgusuna mümkün olan
en geniş yelpazede bakabilmelerini sağlamaktır.
Diğer baskıların sunuşlarında ve “Açıklama” başlıklı bölümde de vurguladığımız üzere, bu kitap,
klasik bir mevzuat kitabı olarak değil, tamamen bir “öğreti” dokümanı olarak düşünülmüş ve bu anlayışla
hazırlanmıştır. Çeşitli mevzuat ekinde yer alan tablo, çizelge, form gibi belgeler-bu dokümanın esasen
internetten kolayca elde edilebileceği düşüncesiyle- kapsam dışı bırakılmıştır. Bu şekilde tasarruf edilen
hacim, dışticaret uygulamaları konusunda fikir verebilecek ek mevzuat için kullanılmış ve daha geniş bir
mevzuat yelpazesi sunulmaya çalışılmıştır.
Kapsama sadece Yasalar, Bakanlar Kurulu Kararları, Yönetmelikler ve Tebliğler gibi alışılmış hukuki
metinler alınmamış, “öğreti” boyutunda olmak üzere, ülkemizin ikili ekonomik ve ticari yaşamında önemli
yer tutan Serbest Ticaret Anlaşmaları, Karma Ekonomik Komisyonları Protokolleri ile Karayolu Ulaştırma
Karma Komisyonları Protokollerinin örneklerine de yer verilmiştir. Ayrıca, yararlı olacağına inandığımız
“AB Müzakere Çerçeve Belgesi” ve ihracata ilişkin “Başbakanlık Genelgeleri” dikkat çekmek istediğimiz
diğer “öğreti” belgeleridir.
Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Meclis Başkanı unvanıyla imzaladığı “İhracatın hiçbir şekilde
yasaklanamayacağına ilişkin” 10 Mayıs 1920 tarihli Kararnameyi (Bölüm I)okumanızı da özellikle
öneriyoruz.
Mevzuatı çözmenin, anlamanın ve iyi analiz edebilmenin, akademik yaşam ve iş hayatı açısından bir
ön şart olduğu yönündeki görüşümüz doğrultusunda, daha önceki baskılarımızda yaptığımız gibi, bu
baskımızın da Üniversitelerimiz ve mesleki örgütlerimiz nezdinde tanıtımı yapılacaktır. Bu suretle, bundan
sonraki baskıların ilgili çevrelerin önerileri doğrultusunda şekillendirilmesi de mümkün olabilecektir.
“Mevzuat kitabı yayımlamak” gibi bir faaliyet, çok sık mevzuat değişiklikleri yapılan ülkelerde, deyim
yerindeyse “nankör” bir uğraşıdır. Ülkemiz mevzuatında izlenen genel seyir paralelinde, dış ticaret
mevzuatında da yenilikler, seri değişiklikler ve sıkça düzeltmeler yapılmaktadır. Dış ticaretin dinamik yapısı
paralelinde, ilgili mevzuatın da, tabir caizse “hareketli” olması normal karşılanabilir ise de, yürürlüğe
konulmasını takip eden aylarda, hatta haftalarda, mevzuatta değişiklikler yapılması, uygulamanın sağlığını
olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle, mevzuat yapıcılarının, temelleri, değişikliklerden mümkün
olduğu ölçüde uzak duracak şekilde çatmaları önem arz etmektedir.
“Dış Ticaret Mevzuatı”nın 7. baskısının, kullanıcılara faydalı olması dileğiyle, dış ticaretle ilgilenen
tüm çevrelere başarılar diliyor, saygılarımızı sunuyoruz.
Ankara
Haziran 2015
Ömer BERKİ
Türk Dışticaret Vakfı
Yönetim Kurulu Üyesi
Genel Koordinatör
16