Pediatrik abdominal aciller

• Çocuklardaki karın ağrısı değerlendirilmesi
yetişkinlerinden farklılıklar gösterir
• Bazı karın ağrısı nedenleri her iki dönemde
gözlenebilse de, bazı nedenleri yaşa spesifiktir
– Konjenital anomaliler, volvulus, malrotasyon,
Dr. Bengü MUTLU
F.T.M. ACİL TIP A.D
hirschsuprung hastalığı vb.
• Abdominal hastalıkların sınıflandırılmasında
• Semptomların ortaya çıkış şekli ayırıcı
tanıda önemlidir
• Sık ortaya çıkanlar ve hayatı tehdit edenler
öncelikle akla getirilmelidir
birkaç yol vardır
– Ateşin eşlik edip etmediği
– Obstruktif olup olmadığı
– Abdominal mi ekstraabdominal mi
– Lokal mi sistemik mi
– Çocuk sağlıklı ve mutlu mu, yoksa hasta ve
septik mi görünüyor
ANAMNEZ
• Çocuklarda tam bir anamnez almak zordur
• Ama konuşabilen çocukların şikayetleri sabırla
kendilerinden dinlenmelidir
• Hikaye veremeyen çocuklar için anne, baba ya da
bakıcılardan hikaye alınabilir
• Çocuk istismarı nedeni ile yakınların ya da
bakıcıların doğru bilgi vermeyebilecekleri göz
önünde bulundurulmalıdır
1
ANAMNEZDE:
• Şikayetin başlangıcı
(akut/kronik)
• Ateş
• Zaman içindeki
değişiklikler
• Ağrı yeri, şiddeti
• Beslenme, dışkılamada
değişiklik
• Kusma varsa içeriği,
sıklığı, şekli
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Kusmukta, dışkıda kan
Kilo kaybı
Prematüre doğum
Nekrozitan enterokolit
Doğumsal anomaliler
Metabolik sorunlar
Kistik fibrozis
İntusepsiyon
Orak hücre anemisi
TANISAL GÜÇLÜKLER
• Yetersiz anamnez
• İletişim ve fiziki muayenede güçlük
• Fiziki muayene bulgularının belirgin
olmayışı
• Daha çok sistemik bulguların ön planda
olması
• Yaş grubuna özgü hastalıkların yeterince
bilinmemesi
DEĞERLENDİRİLMELİDİR
DEĞERLENDİRME
• Çocuğun güvenini kazanmak önemlidir
• Muayene rahat bir pozisyonda gerekirse
yakınlarının kucağında iken yapılmalıdır
• Kıyafetler tamamen çıkartılmalı ve çocuk
dikkatle gözlenmesi
– İnkarsere herni, kitle, peteşi, darp izi, peristaltizm
DEĞERLENDİRME
• Abdomen dışında mutlaka sistemik ve genel bir
muayene yapılmalıdır
– Farinks, mukoz membranlar, boyun, akciğerler,
inguinal bölge, femoral nabızlar, testisler, skrotum
özellikle değerlendirilmelidir
– Rektal muayene ve gaita mikroskopisinin
değerlendirilmesi önemlidir
• Hirschsprung hastalığı, volvulus ve ya intussepsiyonun
gözden kaçma riski azaltılmış olur
DEĞERLENDİRME
• Tanıya en çok yardımı olan testler idrar tetkiki,
tam kan sayımı, periferik yayma ve dışkıda gizli
kan aranmasıdır
• Ultrasonografi ve direkt grafiler tanının
desteklenmesinde ve ayırıcı tanıda önemlidir
• Gerekirse elektrolitler, amilaz-lipaz, gebelik
testi, tomografi de stabil hastaların
değerlendirilmesinde kullanılabilir
2
DEĞERLENDİRME
• Eğer çocuk hasta görünümlü ve vital bulguları
stabil değilse resusitasyon girişimleri ile tanısal
testler aynı anda yapılmalı ve erken
konsültasyon istenmelidir
ANAHTAR SEMPTOMLAR
•
•
•
•
•
•
•
Karın Ağrısı
Kusma
Diyare
Kabızlık
Kanama
Sarılık
Kitleler
AĞRI ETİYOLOJİSİ
< 2 YAŞ
AĞRI
• GIS hastalıklarının en sık başvuru nedenidir
• Karın ağrısı ile acil servise başvuran %33
hastaya spesifik tanı koyulamaz
• Karın dışı nedenlere bağlı olabilir
– 3-6 yaş: pnömoni, tonsillit
•
•
•
•
•
•
•
Appendisit
Kolik (ilk 4 ay)
Konjenital anomaliler
Gastroenterit
Inkarsere herni
Intussusception
Malabsorption







Malrotasyon
Obstruksiyon
Sickle cell ağrılı kriz
Toksinler
Travma
Üriner sistem enfeksiyonları
Volvulus
3
AĞRI ETİYOLOJİSİ
2-5 YAŞ
Appendisit
Diabetik ketoasidoz
Gastroenterit
HUS
Henoch-Schonlein
purpurası
• Inkarsere herni
• Intussusception
• Malabsorption
•
•
•
•
•







Obstruksiyon
Pnömoni
Sickle cell ağrılı kriz
Toksinler
Travma
Üriner sistem enfeksiyonları
Volvulus
AĞRI ETİYOLOJİSİ
6-11 YAŞ
Appendisit
Diabetik ketoasidoz
Fonksiyonel ağrı
Gastroenterit
Henoch-Schonlein
purpurası
• Inkarsere herni
• İnflamatuar barsak
hastalıkları
• Obstruksiyon
•
•
•
•
•









AĞRI ETİYOLOJİSİ
>11 YAŞ
Appendisit
Kolesistit
Diabetik ketoasidoz
Dismenore
Ektopik gebelik
Fonksiyonel ağrı
Gastroenterit
Inkarsere herni
İnflamatuar barsak
hastalıkları
• Obstruksiyon
• Pankreatit
•
•
•
•
•
•
•
•
•










Peptik ülser hastalıkları
Pnömoni
Gebelik
Renal taşlar
Sickle cell ağrılı kriz
Streptokokal farenjit
Over ya da testis torsiyonu
Toksinler
Travma
Üriner sistem enfeksiyonları
AĞRI
• İnfantlarda ağrı reaksiyonu, davranış değişikliği
şeklinde kendini gösterir.
• Daha yaşlı çocuklarda ise “ağrı, korku veya
dehşet” gibi kelimelerle ifade eder
• 2 yaş üzeri çocuklarda erişkinlerdeki gibidir
Peptik ülser hastalıkları
Pnömoni
Renal taşlar
Sickle cell ağrılı kriz
Streptokokal farenjit
Over ya da testis torsiyonu
Toksinler
Travma
Üriner sistem enfeksiyonları
AĞRI
• Peritona bağlı ağrılar hareketle artar, bu
nedenle hastalar kıpırdanmaktan kaçınır
(apandisit)
• Obstruktif ağrılar genellikle spasmotiktir,
hareketle artar (intussepsiyon vb)
HAYATI TEHDİT EDEN AĞRILAR
• Appendisit
• Konjenital anomaliler (malrotasyon, intestinal
atrezi ya da stenoz, inperfore anus, intraabdominal bands, etc.)
• Diabetik ketoasidoz
• Ektopik gebelik
• HUS
• Inkarsere herni
• Intussusception
• Konjenital adrenal hiperplazi
4
HAYATI TEHDİT EDEN AĞRILAR
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
HAYATI TEHDİT EDEN AĞRILAR
• Nekrotizan enterokolit
• Obstruksiyon: anatomik nedenler, renal
sistem
• Pnömoni
• Pilor stenozu
• Sepsis
• Toksinler
• Üriner sistem enfeksiyonları
• Volvulus
• Peptic ülser
• Travma
Besin zehirlenmeleri
Gastroenteritler
GÖR
Hirschsprung disease
Hidrosefali
Metabolizma bozuklukları
Kernikterus (yenidoğan)
Malrotasyon
Mekonyum ileusu
Menenjit
KUSMA
KUSMA
• Kusma sıkça rastlanan bir çocukluk çağı
problemidir
• Benign hastalıklarla birlikte olabileceği gibi, hayatı
tehdit eden ciddi hastalıklarla da birlikte olabilir
• Safralı kusma bebeklerde daima ciddi bir
hastalığın bulgusu olarak yorumlanmalıdır
• Kusma, obstruktif ve non-obstruktif GI
hastalıklara bağlı olabileceği gibi, enfeksiyonalara
ya da metabolik bozukluklara da bağlı olabilir
• Ciddi dehidratasyon ve şoka neden olabilir
• Volvulus gibi ciddi hastalıkların ileri evrelerine
kadar kusma görülmeyebilir
• Çocukların dolaşımı ve dehidratasyonu
değerlendirilerek, şoktaki çocuklara ve
dehidrate çocuklara 20 ml/kg SF ile destek
yapılmalıdır
• >6 aylık çocuklarda 1 kerelik antiemetik tedavi
verilebilir
KUSMA
• Şok ya da dehidratasyon durumlarında
konsultasyon istenmelidir
• Sistemik olarak iyi görünen çocuklara 30 ml
rehidratasyon sıvıları 15-30 dk aralıklarla
verilebilir
YENİ DOĞANDA KUSMA
•
•
•
•
•
•
•
•
Konjenital adrenal hiperplazi
Konjenital anomaliler
Besin zehirlenmeleri
Gastroenterit
GÖR
Hirschprung hastralığı
Hidrosefali
Metabolizma hastalıkları
5
YENİ DOĞANDA KUSMA
•
•
•
•
•
•
•
YENİ DOĞANDA KUSMA
 Pnömoni
İnkansere herni
Kernikterus
Malrotasyon
Mekonyum ileusu
Menenjit
Nekrotizan enterokolit
Obstruksiyon: anatomik nedenler, renal sistem
 Pilor
stenozu
 Sepsis
 Toksinler
 Üriner sistem enfeksiyonları
 Volvulus
 Peptic ülser
 Travma
2 YAŞ ALTINDA KUSMA
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Apandisit
Konjenital Adrenal Hiperplazi
DKA
Yabancı cisim yutulması
AGE
Kafa travması
İntussepsiyon
Hirschsprung hastalığı
Hidrosefali
2 YAŞ ALTINDA KUSMA
•
•
•
•
•
•
•
Obstrüksiyon
Pnömoni
Pilor stenozu
Sepsis
Toksinler
Üriner sistem enfeksiyonları
Volvulus
2 YAŞ ALTINDA KUSMA
•
•
•
•
•
•
İnkansere herni
Intussusception
Malrotasyon
Menenjit
Metabolik asidoz
Nörolojik hastalıklar(menenjit, ensefalit, Reye
sendromu, beyin tümörü)
2-5 YAŞ KUSMA
 Apandisit
 DKA
 Gastroenterit
 HUS
 Henoch-Schonlein
purpurası
 İnkansere
herni
 Intussusception
 Malabsorpsiyon
6
2-5 YAŞ KUSMA
 Obstruksiyon
 Pnömoni
 Sickle
cell ağrılı krizleri
 Toksinler
 Travma
 Üriner sistem enfeksiyonları
 Volvulus
>11 YAŞ KUSMA
 Apandisit
 Kolesistit
 Pankreatit
 DKA
 Pnömoni
 Dismenore
 Gebelik
 Ektopik
 Renal
 Fonksiyonel
 Sickle
gebelik
ağrı
 Gastroenterit
 İnkansere herni
 İnflamatuar barsak
hastalıkları
 Obstruksiyon
taşlar
cell sendromu
 Over ya da testis
torsiyonu
 Toksinler
 Travma
 Üriner enfeksiyonlar
İSHAL
• İshal bir çok mekanizma ile ortaya
çıkabilir
– Osmotik
– Sekretuar
– Transit
6-11 YAŞ KUSMA
 Apandisit
 Peptik
 DKA
 Fonksiyonel
ağrı
 Gastroenterit
 Henoch-Scholein
purpurası
 İnkansere
herni
barsak
hastalıkları
 Obstruksiyon
 İnflamatuar
ülser
 Pnömoni
 Renal taşlar
 Sickle cell ağrılı krizi
 Streptokokal farenjit
 Over veya testis
torsiyonu
 Toksinler
 Travma
 Üriner enfeksiyonlar
İSHAL
• Barsaklardaki sıvı miktarının artması ile
tekrarlayan sıvı dışkılamaya verilen
isimdir
• İnfantlarda her yemekten sonra forme
veya semiforme dışkılama olabilir
İSHAL
• Diarenin major nedenleri arasında
virusler ve bakteriler vardır
• Nöroblastom gibi hormon sekresyonu
yapan bazı tümörler de ishal nedeni
olabilir
• Dışkı miktarı, sıklığı ve kan varlığı
önemlidir
7
İSHAL
• Diğer aile bireylerinde benzer şikayetlerin
varlığının sorgulanması ayırıcı tanıda
yardımcıdır
• Dehidratasyon ve elektrolit imbalansı
tedavi edilmelidir
• Kanlı ishal enfeksiyonun ya da sistemik
bir hastalığın göstergesidir
İSHAL
• Tedavi ishalin sebebine uygun olarak
yapılır
• Crohn ya da Hirschprung hastalığı
varlığında çocuk cerrahi konsültasyonu
istenmelidir
İSHAL
• Malabsorbsiyon, HUS, kistik fibrozis, kilo
kaybı ile beraber olan diarelerde pediatri
konsültasyonu istenmelidir
• Diğer sebeplerle oluşan ishallerde destek
tedavisi, özellikle oral rehidratasyon
sıvıları önemlidir
• Kanlı ishal, 5 günden uzun süren ishal,
toksik görünüm ve epidemi olasılığı varsa
gaita kültürü alınmalıdır
İSHAL NEDENLERİ
Anatomik: Hirschsprung hastalığı
Diet: allerji, malabsorpsiyon, aşırı beslenme
Enfeksiyon: bakteriyel, parazitik, toksik, viral
İnflamatuar: Crohn hastalığı, HUS, ülseratif
kolit
• Malabsorpsiyon: kistik fibrozis, enzim
eksiklikleri, celiac hastalığı
• Sistemik: endokrinopati, immundefisit
• Obstruktif: fekalit
•
•
•
•
KABIZLIK
• Dışkılama sıklığının azalması, kuru ve sert dışkı ile
karakterizedir
• Sebep rektumun dolma ya da boşalma
sorunlarıdır
• Rektal muayene, ishal ve kabızlığın
değerlendirilmesinde çok önemlidir
• İnfantlarda ve çocuklardaki kabızlık nedenleri
erişkinlerden farklılık gösterir
8
KABIZLIK
KABIZLIK
• İnfantlarda; maternal ilaçlar, konjenital GI
anomaliler, kistik fibrozis, Hirschsprung hastalığı,
yetersiz beslenme, anal fissur sık karşılaşılan
sebeplerdir
ORGANİK OLMAYAN
KABIZLIK NEDENLERİ
KABIZLIK
• Tıkayıcı bir neden düşünüldüğünde cerrahi görüş
istenmelidir
• Akut kostipasyonda sıvı alımının artması ve dışkı
yumuşatıcılar kullanılır
• Kronik konstipasyonda ise sebebe yönelik
araştırma yapılmalıdır
ORGANİK
KABIZLIK NEDENLERİ
• Gastrointestinal
– Anal fissür
– Anal
strictur/stenoz
– Kistik fibrosis
– Hirschsprung
hastalığı
– Obstrucsiyon
– Tümör
– Volvulus
• Enfeksiyöz

Metabolik






• Daha yaşlı çocuklarda kabızlığın nedeni
fonksiyoneldir
• Genelde bu çocuklar anoreksik görünümde,
serebral palsy, nöromusküler hastalık,
dehidratasyon, hiperkalsemi, hipokalemi,
hipotroidizm, depresyonu olan hastalar ya da
sürekli olarak diüretik, antihistaminik,
antikolinerjik ya da narkotik kullanan çocuklardır
Dehidratasyon
Hiperkalsemi
Hipokalemi
Hipotiroidi
Renal tübüler asidoz
Nöromüsküler





– İnfantil botulism

Amyotonia congenita
Cerebral palsy
Myotonic distrofi
Spina bifida
Spinal cord hastalıkları
ve hasarları
Tümör
• Çeşitli ilaçlar (diüretik, antihistaminik,
antikolinerjik, narkotik, vincristine)
• Anorexia nervosa
• Fonksiyonel
• Sıvı alımında kısıtlama
• Minimal hacimli diet
• Uzamış immobilizasyon
• Psikojenik
GIS KANAMA
• Üst ve alt GIS kanama olabilir
• Üst GIS kanamaları genellikle peptik ülser,
gastrit, varislerden kaynaklanabilir
• Alt GIS kanamaları HSP, HÜS, koagülopati,
inflamatuar barsak hastalıklarına bağlı olarak
gelişebilir
• Hastaların tedavilerinde nedenin tespiti, sıvıkan replasmanı yapılmalıdır
9
GİS KANAMASI
GİS KANAMASI
• İnfeksiyon, duplikasyon, yabancı madde
yutma, sistemik hastalık, anal fissür, süt
allerjisi gibi değişik durumlarda gözlenebilir
• Yeni doğanda kusma ve dışkılama ile kan
gelmesi anneye ait kanın yutulması ile
olabilir!
• Tanıda Apt testi kullanılır
• 2-10 yaşta az-orta derecedeki ağrısız
kanamalarda neden polip, infeksiyon ya da
inflamatuar barsak hastalığı olabilir
• İnfantlarda az- orta derecede kanama özellikle
kusma da varsa volvulusu akla getirmelidir
GİS KANAMASI
ÜST GIS KANAMA
•
•
•
•
•
•
• İnfant ve çocuklarda belirgin ve ağrısız üst GİS
kanamalarının nedeni genellikle portal
hipertansiyona bağlı özefagus varis kanamalarıdır
• Meckel divertikülü ağrısız alt GİS kanamalarına
neden olur
• Tekrarlayan kanamalar durumunda odak
belirlemede Gİ radyolojik çalışmaları, endoskopi
ve izotop çalışmaları yararlıdır
Maternal kaynaklı
Vasküler yapılara bağlı
Yabancı Cisim
Gastroenterit
Mallory Weis Sendr.
Özefagial varis
ALT GIS KANAMASI
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Konjenital
İntusepsiyon
Meckel divertiküliti
NEC
Vasküler nedenler
Anal fissür
HÜS
Kolitis
Polip ve Tümörler
10
SARILIK
• Hepatik fonksiyonlarda bozukluk, sepsis,
konjenital infeksiyonlar (TORCH) ya da postnatal
viral hastalıklarda da gözlenebilmektedir
• ABO uyuşmazlığı durumunda da olabilir ve
kernikterus ile ölüm olabilir
• Kistik fibroz, galaktozemi, hepatik enzim
hastalıkları yanında bilier atrezi, koledok kisti,
hatta pilor stenozunda da sarılık gözlenebilir
• Sarılık hızlı değerlendirme ve konsultasyon
gerektirir
KONJUGE SARILIK
• Anatomik defektler
– Bilier
– Hepatik
•
•
•
•
•
HUS
Hepatik yetmezlik
Hepatitler
İnflamatuar barsak hastalıkları
Metabolik
•
•
•
•
•
Sepsis
Sickle cell anemi
Toksinler
Üriner enfeksiyonlar
Wilson hastalığı
– Kistik fibrozis
– Galaktozemi
UNKONJUGE SARILIK
• ABO ve Rh uygunsuzluğu
• Otoimmun hemolitik anemi
• Hepatik:
– Crigler-Najjar Sendromu
– Gilbert hastalığı
•
•
•
•
Hipotroidi
Sepsis
Sickle cell anemi
G6PD eksikliği
MALROTASYON VE VOLVULUS
• Yaşamı tehdit eden bir durum olup
malrotasyon komplikasyonudur
• Sıklıkla ilk yaşta görülür
• Çok acildir çünkü tedavi edilmezse barsaklarda
gangrene neden olabilir ve bu gangren ilk
birkaç saat içerisinde gelişebilir
MALROTASYON VE VOLVULUS
• Barsakların, embriyonik gelişme sırasında
anormal fiksasyonu ve inkomplet rotasyonu
sonucu volvulus meydana gelir
• Malrotasyonlu hastalarda fibröz band (Ladd’s
bandı) obstrüksiyona neden olabilir
• 1\500 doğumda bir görülür
• Volvulusların 2\3’ü ilk bir ayda semptom verir
11
MALROTASYON VE VOLVULUS
• Safralı kusma, abdominal distansiyon, kanlı
dışkılama, karın cilt renginde değişiklik, ileri
evrelerde şok ve sepsis görülebilir
• 1/3 vakada sarılık vardır
• Abdominal X-ray tanıya yardımcıdır
• Radyografilerde dilate barsak anslarının
karaciğer üzerinde görülmesi ile tanı akla gelir
• İntusepsiyon, duedonal stenoz-atrezi
ile karışabilir
MALROTASYON VE VOLVULUS
• Tedavi cerrahidir
• Cerrahiye alınana kadar:
IV sıvı tedavisi yapılmalıdır
NG dekompresyon yapılmalıdır
Kan grubu ve cross-match gönderilmelidir
WBC’nin yükselmesi, erken barsak nekrozunun
göstergesi olabilir
– Na-K dengesi ve oluşabilecek asidozun gösterilmesi
için elektrolit ölçümleri ve kan gazı gönderilmelidir
–
–
–
–
12
İNKARSERE HERNİ
• Muayene için giysiler tamamen soyulmalıdır
• Huzursuzluk, kusma, beslenme bozukluğu,
inguinal ya da skrotal kitle başlıca bulgulardır
• Hidrosel, inmemiş testis, inguinal LAP, testis
torsiyonu, orşit, travma ayırıcı tanıda göz
önünde olmalıdır.
• Erkek ve kız çocuklarda kolon ya da ince barsak
kız çocuklarda over olabilir
• İlk bir yaşta görülme sıklığı fazladır
İNKARSERE HERNİ
• İlk olarak redüksiyon denenir
• Gerekirse sedasyon yapılabilir
• Redüksiyonda kısa etkili sedatifler olan
midazolom ve fentanil tercih edilmelidir
• Zorlu redüksiyonlarda 6- 12 saat gözlem ve
cerrahi görüşü alınmalıdır
• Redükte olmazsa tedavi cerrahidir
İNTESTİNAL OBSTRÜKSİYON
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Yeni doğan ve infantlarda intestinal atreziler
Mekonyum ileusu
İnkarsere fıtık
İntussepsiyon
Volvulus
Konjenital intraabdominal bantlara bağlı ileus
İntestinal duplikasyonlar
İmperfore anüs
Hirscsprung hastalığı
İNTESTİNAL OBSTRÜKSİYON
• Karın ağrısı, karın şişliği, kusma ileri dönemlerde
barsak seslerinin kaybı gibi bulgular vardır
• Tanı klinik ve radyolojik olarak konur
• Radyografide dilate barsak ansları, hava sıvı
seviyesi görülür
• Tanı sonrası iv sıvı , NG dekompresyon ve cerrahi
görüşü sağlanmalıdır
13
PİLOR STENOZU
• Hipertrofik pilor stenozu kusmaya neden olan
en sık görülen cerrahi patalojidir
• % 50 aileseldir ve 1\250 doğumda görülür
• Erkek\kız = 4 : 1
• Klinik 2-3. Haftadan sonra belirginleşir
• Beslenmeyi takiben projektil safrasız kusma
olur
PİLOR STENOZU
PİLOR STENOZU
• Mide kas dokusunda hipertrofi ve hipoplazi
vardır
• Beslenme bozukluğu, dehidratasyon, kabızlık sık
gözlenir
• İleri dönemlerde ileri derecede sıvı kaybı ve
letarji gözlenebilir
PİLOR STENOZU
• İnspeksiyonda barsak hareketleri izlenebilir.
• Palpasyonla kitle tespiti “olive” patognomoniktir
• Pilor stenozu acil cerrahi bir hastalık değildir
• Serum elektrolit düzeyleri önemlidir
• % 0,9 NaCl solüsyonu ile sıvı tedavisi yapılır
• Ultrasonda neden tespit edilemeyen fakat klinik
şüphe olanlarda baryumlu grafi çekilir
• Ayrıca serum glukoz düzeyine göre %5 dekstroz
• Baryumlu grafi ile aynı zamanda gastro- özefagial
reflü varlığı da araştırılabilir
• Rehidratasyon tedavisi sonrası cerrahi yapılabilir
ve 3-5 mEq\kg\gün KCl verilebilir
14
İNTUSSEPSİYON
• Barsağın bir kısmının diğer kısmın içine
teleskop gibi mezenteri ile girmesi sonucu
gelişir
• Daha sık 3 ay-6 yaş arasında intestinal
obstruksiyonla karşımıza çıkar
• Nedeni çoğunlukla bulunamamaktadır
İNTUSSEPSİYON
• Meckel divertikülü (en sık), intestinal polip,
duplikasyon, lenfosarkom, infeksiyonlar,HUS,
tümör, yabancı cisim vs neden olabilmektedir
• En çok ileokolik intussepsiyon gözlenir
• GIS kanama, ödem, jöle kıvamında kanlı
mukuslu dışkı ile karakterizedir.
• Ani başlayan epigastrik ağrı ve ağrısız anlarda
batının sol tarafında ele gelen sosis şeklinde
kitle ile karakterizedir
İNTUSSEPSİYON
• Klasik triyad;
– Kolik vasıflı karın ağrısı
– Kusma
– Çilek jölesi seklinde dışkı
• Mezenter kan akımında da bozulmalar 
kanama  “çilek jölesi” şekline dışkı
(%20)
İNTUSSEPSİYON
• Fizik muayenede:
– Dance’s sign: Sağ üst kadranda sosise
benzer kitle ile birlikte sağ alt kadranda
barsak sesleri alınamaması intususepsiyon
için patognomoniktir
15
İNTUSSEPSİYON
• Abdominal X-Ray
• Baryumlu grafi;
– Gold standart
– Çift kontrastlı baryum grafisi tanı ve
tedaviye yönelik olup %80 hasta bununla
iyileşir
İNTUSSEPSİYON
• Tedavi;
– Baryum enema
• %60-80 başarı
– Cerrahi
APANDİSİT
• Çocuklarda en sık görülen non-travmatik
cerrahi acil patolojidir
• Erkeklerde biraz daha fazla görülür ve 9-12
yaşları arası pik yapar
• 2 yaş altı ve infantlarda nadir olmasına
rağmen, neonatal vakalar belirtilmiştir
APANDİSİT
• 2 yaş altında tanısal zorluklar nedeniyle en sık
peritonit veya sepsisle karşımıza çıkar
• 2 yaş altındaki en sık semptom kusma, ağrı,
diare ve ateştir
• <2 yaşta aldatan semptomlar;
– İrritabilite
– Hırıltılı solunum
– Öksürük veya rinit
APANDİSİT
• Lokalize sağ alt kadran duyarlılığı 2 yaşın
altında %50’nin altındadır
• Vakaların 1/3’ü abdominal distansiyon ve
rijidite ile gelir
• Tanısal zorluk nedeniyle genelde perforasyonla
gelirler
16
APANDİSİT
• 2 yaş üstü karın ağrılarının ayırıcı tanısında
bulunan en önemli hastalıklardandır
• Genç çocuklarda apandisitin kliniği bilinen
şekilde gelişmeyebilir
• İştahsızlığı takip eden, periumblikal ağrı ve
kusma sonrasında ise sağ alt kadrana lokalize
olan ağrı klasik kliniğidir
APANDİSİT
• Aileler tarafından gözlenen ilk semptom
genellikle kusmadır
• Vakaların 1/3’ünde klasik klinik yoktur
• FM hastaneye gelindiğinde hastalığın hangi
evrede olduğuna bağlıdır
• FM’de sağ alt kadranda ya da tüm batında
hassasiyet olabilir
• Barsak sesleri normal olabilir ya da
alınamayabilir
APANDİSİT
• Yürümekle, sedyeye çıkmakla, zıplamakla
oluşan ağrı vardır
• Defans ve rebound apandisitin erken
evrelerinde olmayabilir
• Bu bulgular özellikle perfore apandisitlerde
oturmuştur
APANDİSİT
• Bazı semptom ve işaretler akut apandisiti
tanısını zorlaştırabilir
– Ateş normal olabilir
– WBC normal olabilir
– İştahsızlık olmayabilir, çocuk yemek isteyebilir
– Aşırı ağrısı olduğu halde sağ alt kadran hassasiyeti
minimal olabilir
– AGE’yi takiben oluşabilir
– <2 yaşta ortaya çıkabilir
APANDİSİT
WBC sayımı tanıda yardımcıdır
TIT pyelonefritin ayırıcı tanısı için kullanılabilir
USG apandisitin tanısında yardımcıdır
İnflamasyonun varlığını gösterebileceği gibi,
perforasyonu da gösterebilir
• CT, çocuklarda PO veya PR kontrast verilerek
çekilmesinin sensitivite ve spesifitesi daha
yüksektir
•
•
•
•
17
APANDİSİT
IV sıvı tedavisi yapılmalıdır
Cerrahi konsültasyonu istenmelidir
Destek tedavi yapılmalıdır
Tanı konduktan sonra ateşi olan çocuklar rektal
asetoaminofen ile rahatlatılabilir
• Oral alım kesilir
• Komplikasyon düşünülen vakalarda geniş spektrumlu
antibiyotik (ampisilin-sulbaktam, piperasilintazobaktam, sefoksitin, sefotetan) başlanmalıdır
• Tedavisi cerrahidir
•
•
•
•
MECKEL DİVERTİKÜLÜ
• Kanama, peritonit, ileus, intusepsiyon gibi
değişik kliniklerde ortaya çıkabilir
• Divertikül içinde gastrik mukozanın olması
ileumda ülser oluşmasına bu da ağrısız
kanamalara sebep olabilir
• Kanama genellikle fazla miktarda ve açık
kırmızı şekilde olur
• Ulser perfore olarak peritonite sebep
olabilir
MECKEL DİVERTİKÜLÜ
• %50 vakada izotop çalışmaları hetorotopik
gastrik mukoza varlığını gösterir
• İnflamasyonunda apandisit ya da
intussepsiyonla karışabilir
• Komplikasyonlara da bağlı olarak
olarak tedavi cerrahidir
HENOCH-SCHÖNLEİN PURPURASI
• Çocuklarda eklem ağrıları, karın ağrısı ve nöbetlerle
karakterize bir tablodur
• Özellikle alt ekstremitelerde peteşi ve purpuralar
gözlenir
• Bazı çocuklarda gaitada yağ (+)
• Nadir de olsa hematokezya görülebilir
• Tedavi semptomatiktir
• En sık komplikasyonları:
– BY
– İntestinal perforasyon
– Testiküler torsiyon
18
HUS
• Hastalığın başlangıcından yaklaşık 2 hafta önce bir
gastroenterit öyküsü vardır
• En sık AGE sebebi E. Coli’dir
• Subfebril ateş, solgunluk, hematüri ve hematokezya
vardır
• SSS tutulumu olabilir
• %50 vakada HT, %40 vakada konvülsiyonlar gözlenir
• Akut barsak perforasyonu, toksik megakolon,
intussepsiyon, BY ve pankreatit ortaya çıkabilir
KOLON POLİPLERİ
• Polipler tek, fazla sayıda ya da ailesel polipozis
şeklinde olabilir
• Genellikle ağrısız hematokezya yol açarlar
• Tek polipler genellikle iyi huyludur, anal
halkadan sarkarlar ya da kolay palpe edilirler
• Poliplere bağlı kanamalar nadiren hayati
tehlike oluşturacak kadar fazla olabilir
• Ailesel poliplerde kanserleşme riski fazladır bu
durumlarda mutlaka cerrahi görüş alınmalıdır
PANKREATİT
PANKREATİT
• Çocukluk çağında nadir gözlenir
• En sık nedeni abdominal travmalardır
• İdiopatik, postviral (kabakulak, kokzaki,
influenza) , ilaçlar ya da toksik maddelere bağlı
olarakta gözlenebilir
• Kistik fibrozis, SLE, alfa 1 antitripsin eksikliği
gibi hastalıklarda da görülme riski artar
• Santral karın ağrısı, kusma ve ateş ile karşımıza
çıkabilir
• Batın distandü ve palpasyonla hassastır
• Yönetiminde; IV hidrasyon, ağrı yönetimi ve
tanısal çalışmalar vardır
İNTRAABDOMİNAL KİTLELER
• Tanı için çok dikkatli fiziki muayene şarttır
• Yavaş büyümeleri ve tıkanıklık, kanama gibi
komplikasyon oluşturana kadar
belirlenememe gibi nedenlerden dolayı
kolayca gözden kaçabilmektedirler
• Rektal değerlendirme yapılmalıdır
• Direkt grafilerde kitle veya kalsifikasyonlar
gözlenebilir
İNTRAABDOMİNAL KİTLELER
• Hepatomegali
• Splenomegali
• Nöroblastomlar
–
–
–
–
Surrenalden ya da sempatik zincirden köken alır
Orta hattı geçme eğilimi fazladır
En sık <1 yaşta görülür
En güvenilir tanı tomografi ile konur.
• GIS duplikasyon
• Sakral Teratoma
• Pilorik Stenoz
19
İNTRAABDOMİNAL KİTLELER
• Wilms tümörü
– Başlangıçta intrarenal olup hematüri olan vakalarda akla
gelmelidir
– USG ve BT tanısında kullanılır
– Kemik taraması gerekebilir
• Rabdomyosarkom
– Pelviste ortaya çıkar
– Oldukça fazla malign potansiyele sahiptir ve çizgili kaslardan
köken alır
• Gebelik
– Menarş dönemine girmiş olan kız çocuklarda kitle durumunda
ekarte edilmelidir
– Alt kadran ağrılarında ektopik gebelik de akla gelmelidir
– Bunlarda gebelik testi ve USG ile değerlendirme yapılmalıdır
PORTAL HİPERTANSİYON
• Çocuklarda nadir görülmekle birlikte ciddi üst GİS
kanamalarının önemli bir nedenidir
• Sebepleri:
– Ekstrahepatik portal trombüs
– Fibrokistik hastalık ile ilişkili parankimal karaciğer
hastalıkları
– Konjenital bilier atrezi ile ilişkili bilier siroz
– Hepatit öyküsü
– Konjenital hastalıklar
• Antitripsin eksikliği
• Glukojen depo hastalıkları
• Wilson hastalığı
PORTAL HİPERTANSİYON
• Vakaların 2\3’ünde neden bulunamaz
• Portal hipertansiyon çocuklarda daha çok masif
üst GİS kanaması , infantlarda ise asit oluşumu
ile ortaya çıkar
• NG dekompresyon, destek tedavi ve cerrahi
görüş tedavinin ana unsurlarıdır
• Koagülasyon anomalilerinin ekarte edilmesi
önemlidir
• Hemen çocuk cerrahi ve pediatrik
gastroenteroloji konsültasyonu istenmelidir
20