FİLDİŞİ SAHİLİ CUMHURİYETİ ÜLKE PROFİLİ

T.C.
BAŞBAKANLIK
DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI
Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
FİLDİŞİ SAHİLİ CUMHURİYETİ ÜLKE PROFİLİ
FİLDİŞİ SAHİLİ ÜLKE PROFİLİ
TEMEL BİLGİLER (2003):
RESMİ ADI
BAŞKENTİ
NÜFUSU
KONUŞULAN DİL
HÜKÜMET BİÇİMİ
Bağımsızlık Tarihi
DİN
ETNİK YAPI
KENTSEL NÜFUS
Fildişi Sahili Cumhuriyeti
Yamoussoukro
17,3 Milyon
Fransızca
Çok partili Başkanlık Sistemi
7 Ağustos 1960 (Fransa’dan)
Hristiyan %34, Müslüman %27, Yerel Dinler
Baoule %23, Bete %18, Senoufou %15, Malinke %11,
Agni, Lübnanlılar 100.000, Fransız 30.000
%46
2
COĞRAFİ VERİLER
ÜLKE SINIRLARI
YÜZÖLÇÜMÜ
KIYI UZUNLUĞU
KOMŞU ÜLKELERLE
SINIRLARI
3,110 km
322,460 km2
515 km
Burkina Faso 584 km, Gana 668 km, Guine 610 km,
Liberia 716 km, Mali 532 km
TOPRAĞIN KULLANIMI
Ekilebilir %8, Mera %41,
Orman %22, Diğer %25
680 km2
SULANAN ARAZİ
DEMOGRAFİK VERİLER
NÜFUS
NÜFUS ARTIŞ HIZI
NÜFUS YAPISI
Ortalama Yaşam Süresi
Kadın
Erkek
17,3 Milyon
%2,5 (yıllık)
0-14 Yaş %47, 15-64 Yaş %51, 65 + %2
45,15
46,63
43,72
ULAŞTIRMA
Demiryolları
Karayolları
Su yolları
Limanlar
660 km
50.400 km
980 km
Abidjan, Aboisso, Dabou, San-Pedro
ENERJİ ÜRETİMİ
Elektrik Üretimi
Fosil Yakıtlar
Hidro
Elektrik İhracatı
Elektrik İthalatı
3,36 Milyar KWh
%36
%64
0
40 Milyon KWh
EKONOMİK VERİLER (2003):
GSMH
KİŞİ BAŞINA MİLLİ GELİR
ENFLASYON ORANI
İŞSİZLİK ORANI
BÜYÜME HIZI
1990-2000
DIŞ BORÇ
PARA BİRİMİ VE PARİTESİ
14,7 Milyar $
890 $, Satınalma Gücü paritesine Göre 1540 $
%2,5
%-3,8
%3,5
12 Milyar $
CFA Frankı, 1 $= 550 CFA
GSMH’nın Sektörel Dağılımı
Tarım %28, Sanayi %21, Hizmetler %51
DOĞAL KAYNAKLAR
Petrol, Elmas, Magnezyum, Demir cevheri, Kobalt,
Boksit, Bakır, Su kaynakları
3
BAŞLICA SANAYİ DALLARI Gıda ve içecek, ağaç sanayi, petrol sanayi, otomobil
montajı, tekstil, inşaat malzemeleri, elektitrik
BAŞLICA TARIMSAL
ÜRETİM
Kahve, kakao, muz, palm, mısır, pirinç, şeker, pamuk,
kereste
Üyesi Olduğu Uluslararası
Kuruluşlar
ACP, AfDB, CCC, ECA, ECOWAS, Entente, FAO,
FZ, G-24, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICFTU,
ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, IMO,
Intelsat, Interpol, IOC, ISO (correspondent), ITU,
NAM, OAU, OPCW, UN, UNCTAD, UNESCO,
UNIDO, UPU, WADB, WADB (regional), WAEMU,
WCL, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WToO, WTrO
Yıllık Yabancı Sermaye Girişi, Milyon $
1990
48
2000
235
2001
273
2002
230
2003
389
Fildişi Sahiline yıllık ortalama 300 Milyon $’lık bir doğrudan yabancı sermaye yatırımı
gerçekleştirilmektedir. Ülkede toplam 3 Milyar $’lık bir yabancı sermaye stoku mevcuttur.
DIŞ TİCARET
Milyar $
İhracat
İthalat
1980
3,135
2,991
1990
3,072
2,098
2000
3,888
2,402
2001
3,946
2,418
2002
5,275
2,456
BAŞLICA İHRAÇ MALLARI
Kakao %37, Kahve, Tropikal ağaçlar
Petrol, Pamuk, Tropikal Meyveler
Palm yağı, Balık
İHRACATINDA BAŞLICA ÜLKELER
Fransa %19, Hollanda %18
ABD %7, İspanya %6
BAŞLICA İTHAL MALLARI
Gıda Maddeleri, Tüketim Malları
Yatırım Malları, Fuel
Ulaşım Ekipmaları
İTHALATINDA BAŞLICA ÜLKELER
Fransa %33, Nijerya %15, İngiltere %7
GENEL DURUM
2003
5,844
3,320
4
Fildişi Sahili, Fransızca konuşan Batı Afrika ülkeleri içinde geleneksel olarak en güçlü
ekonomiye sahip ülke konumundadır. Ayrıca Fildişi Sahili Batı Afrika’nın finans ve ticaret
merkezi konumuna gelmiştir. Ülke ekonomisinde Lübnanlıların önemli bir yeri vardır.
Aralık 1999’daki hükümet darbesinden sonra ülkedeki uluslararası ticaret ilişkileri gözle
görülür ölçüde azalmış, ancak, siyasi durumun normale dönmeye başlamasıyla göreli olarak
hızla eski seviyesine döneceği beklentisi hakimdir. Ancak devam etmekte olan siyasi
belirsizlik ekonomik faaliyetlerde ciddi bir düşüşü beraberinde getirmiştir.
2002 yılında, ekonomik gerekçelerle Müslümanların yoğun olarak yaşadığı Kuzey bölgesi
mevcut yönetime karşı bir isyan hareketi başlatmıştır. Müslüman kuzey ile Hıristiyan güney
arasındaki bir içsavaş başlamış ve güneydeki resmi yönetimle dayanışma anlaşması bulunan
Fransa isyancıların güneye inmesini engellemiştir. Ancak 2004 yılında Fildişi Sahili Devlet
Başkanının Fransa’nın kendisine karşı bir darbe girişimini başlattığını öne sürerek halkı
Fransızlara karşı kışkırtmasıyla olaylar tekrar başlamış ve Fransız askerleri Fransızlara karşı
halk gösterilerinin başlamasıyla halka ateş açmıştır (30-50 ölü). Bunun üzerine halk Fransız
sivillere saldırmaya başlamıştır. Bu çerçevede Fransa Fildişi Sahiline karşı askeri harekata
başlamış ve Fildişi Sahili Hava Kuvvetlerinin uçaklarını vurmuştur. Daha sonra BM devreye
girmiş ve barış gücü görevlendirilmiştir.
Başlıca ticaret ve sanayi merkezi olan Abidjan, 3 milyon nüfusa sahiptir ve önemli bir azınlık
nüfus refah içinde yaşamaktadır. Genel olarak Lübnanlı dağıtıcıların elinde olan ithal malların
perakende satışı yavaş ancak artarak sürmektedir. Mal tedariki genelde mallarına aşina
oldukları Fransa’dan yapılmaktadır. Bununla beraber, hükümet ithal kaynaklarının
çeşitlenmesini teşvik edici politikalar uygulamaktadır.
Fildişi Sahili dünyanın en büyük kakao üreticisi (yılda 1 milyon tondan daha fazla ve toplam
dünya üretiminin %40) ve Afrika’nın en büyük kahve üreticisidir.
Başlıca Ekonomik Faaliyetler
Tarım
Başlıca ekonomik faaliyetler orman ürünleri ve balıkçılığında dahil olduğu tarım sektöründe
yoğunlaşmıştır. Fildişi Sahili dünyanın en büyük kakao ve en büyük 5. kahve üreticisidir.
Diğer başlıca ürünler ise palm çekirdeği, pamuk, kauçuk, şeker, kassava, tatlı patates, pirinç,
mısır, muz, ananas ve tropikal meyvelerdir. Fildişi Sahili önde gelen bir palm yağı üreticisi
ülkedir. Fildişi Sahili temel besin ihtiyaç maddelerinde kendine yeterli bir ülkedir.
Sanayi, madencilik, inşaat ve enerji.
Çok zengin demir cevheri ve bakır madenleri mevcuttur. Son zamanlarda çok zengin nikel,
fosfat, boksit ve kobalt rezervlerinin olduğu saptanmıştır. Ham petrol Abidjan’da rafine
edilmektedir.
İmalat Sanayi
İmalat sanayi daha çok kakao, kahve, pamuk, palm çekirdeği, ananas ve balık gibi tarımsal
mamullerin işlenmesine dayalıdır. Bunun yanısıra, tütün sanayi de önemli bir yer tutmaktadır.
TÜRKİYE-FİLDİŞİ SAHİLİ EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ
5
1- ANLAŞMA VE PROTOKOLLER
ANLAŞMA VE PROTOKOLLER
Anlaşma/Protokol
Ticaret Anlşaması
Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması
İmza Tarihi
08.06.2005
08.06.2005
RG Tarih RG No’su
2- TİCARİ İLİŞKİLER
Yıllar İtibariyle Dış Ticaret (1.000 $)
YILLAR
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
İhracatımız
2.335
3.557
6.015
8.870
12.237
11.774
4.122
8.618
15.400
14.025
14.293
İthalatımız
13.852
16.765
18.207
25.612
27.102
28.716
9.167
17.312
32.160
43.687
42.748
Denge
-11.517
-13.208
-12.192
-16.742
-14.865
-16.942
-5.045
-8.694
-16.760
-29.662
-28.455
Hacim
16.187
20.322
24.222
34.482
39.339
40.490
13.289
25.929
47.560
57.712
57.041
İHRACATIMIZDA BAŞLICA MALLAR ($)
SITC
42
04
71-77
62
67
69
66
07
65
78
05
55
68
84
57
06
82
52
33
Madde
Bitkisel Yağlar
Hububat ve Mamulleri
Makina ve Cihazlar
Kauçuk ve Mamulleri
Demir ve Çelik
Metallerden Nihai Ürünler
Metal Dişi Mineral Mamuller
Baharat
Tekstil Elyafi ve Mamulleri
Kara Ulaşim Araçlari
Sebzeler,Meyvalar ve Mamulleri
Sabun ve temizlik maddeleri
Demir Dişi Metaller,Mamulleri
Giyim Eşyasi ve Aksesuarlari
Plastikler ve Mamulleri
Tabii Bal,Şeker,Şekerli Meyvalar
Mobilyalar
Anorganik Kimyasallar
Petrol ürünleri
2002
540.586
632.229
931.215
878.588
2.504.939
1.141.311
666.775
167.379
642.400
1.972.184
6.480
158.166
93.343
78.716
93.711
245.578
61.040
355.657
3.930.403
2003
2.336.617
673.533
1.427.594
1.348.895
2.408.282
878.087
235.809
227.259
490.680
1.732.373
194.881
335.676
105.228
198.183
86.400
145.915
88.942
422.007
0
2004
4.399.756
1.550.383
1.470.550
1.450.790
663.992
599.437
592.249
502.197
487.684
487.577
336.219
266.245
240.831
193.743
79.208
86.610
63.070
0
0
İTHALATIMIZDA BAŞLICA MALLAR ($)
SITC Madde
2002
2003
2004
6
07
24
05
26
Kakao
Ağaç ürünleri
Sebze ve meyveler
Tekstil lifleri
31.710.250
157.306
22.786
243.891
43.653.701
0
33.288
0
42.254.639
211.651
54.089
0
Fuar ve Sergiler:
İTO organizasyonunda 19-22 Nisan 2000 yılında, Abidjan’da I. Türk İhraç Ürünleri Fuarı
gerçekleştirilmiştir.
II. Türk İhraç Ürünleri Fuarı ise, yine Abidjan’da İTO organizasyonunda 24-27 Nisan 2002
tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.
ÜST DÜZEY TEMASLAR
Dönemin Orman Bakanı Sayın Prof. Dr. Nami ÇAĞAN başkanlığında resmi heyetimiz
işadamlarımızın da katılımıyla 16-19 Haziran 2002 tarihleri arasında Fildişi Sahili’ne resmi bir
ziyaret gerçekleştirmiştir.
Dış Ticaret Müsteşarı Sayın Tuncer KAYALAR, Ticaret ve Ekonomik ve Teknik İşbirliği
Anlaşmalarını imzalamak ve üst düzey temaslarda bulunmak üzere, 6-9 Haziran 2005 tarihleri
arasında Fildişi Sahili’ne resmi bir ziyaret gerçekleştirmiştir.
Sözkonusu ziyaret sırasında Dış Ticaret Müsteşarı Sayın Tuncer KAYALAR, Devlet Başkanı
Sayın Laurent GBAGBO tarafından kabul edilmiş ayrıca, Dışişleri Bakanı ve Başbakan
Yardımcısı Sayın Bamba MAMADOU, Ekonomi ve Maliye Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
Sayın Paul Bohoun BOUABRE, Ticaret Bakanı Sayın Soumahoro AMADOU, Sanayi ve Özel
Sektörü Geliştirme Bakanı Sayın Ahoussou Kouadio JEANNOT ve Turizm Bakanı Sayın
Amon Tanoh MARCEL ile görüşmelerde bulunmuştur.
ÖNEMLİ HUSUSLAR
Halihazırda Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği ekonomisinin %40’ını teşkil eden Fildişi
Sahili ekonomisi, 10 milyar $’lık dış ticaret hacmi ve sanayi, finansal, ulaştırma altyapısıyla
bölgenin merkezi konumundadır. Firmalarımız için Abidjan’ın dağıtım merkezi olabileceği
değerlendirilmektedir.
Fildişi Sahili’nde ayrıca, bölgesel konumuna binaen, gıda işleme ve paketleme, orman ürünleri,
tarımsal ekipmanlar, inşaat malzemeleri, tekstil ve konfeksiyon, otomotiv, deniz ulaştırması,
toptan ticaret, turizm alanlarında yatırım potansiyeli bulunmaktadır.
Bilgi İçin
E-mail: africa@dtm.gov.tr
Tel: 2047953