İndüklenmiş Pluripotent Kök Hücre

advertisement
İndüklenmişPluripotentKök
Hücre
KökHücre
•  Blastosistadıverilenhücre
kümesindenalınanhücrelerinher
birineembriyonikkökhücredenir.
İç Hücre Kitlesi
•  Buhücrelerpluripotensi
özelliklerinikoruyaraksonsuzadek
çoğalabilirler.
blastosist
KökHücre
•  Embriyonik gelişim sonrasında
bireyde doku ve organlarda yer
alan farklılaşmalarını
tamamlamamış kök hücrelere
yetişkin kök hücreler denir.
KökHücre
•  Beklen:ler
-  Hastalıklarınoluşmavegelişmemekanizmalarınınanlaşılması
-  İlaçlarınetkinliğininvegüvenliğinintestedilmesi
-  HastalıklariçintedavigelişArilmesi
•  Engeller
-  EAkSorunlar
-  Hastaya,hastalığaözgüembriyonikkökhücrelerin
oluşturulamaması
-  HertürlüyeAşkinkökhücreninkolaylıklaeldeedilememesi
•  Çözüm
-  Soma:khücrelerinyenidenprogramlanarakpluripotenthücre
oluşturulması
YenidenProgramlamaFaktörleri
•  1997’deyapılanbirçalışmadaEmbriyonikkökhücrelerinve
deembriyonikgermhücrelerininsomaAkhücrelerle
birleşArildiğindesomaAkhücreleringenomlarınınyeniden
planlandığınıgöstermişAr.*
•  Budurumpluripotenthücrelerdebulunanbirkısım
faktörlerinsoma:khücreleringenomlarınınyeniden
programlanmasındaönemliolduğunaişaretetmektedir.
*Tada, M., Tada, T., Lefebvre, L., Barton, S. C. & Surani, M. A.
Embryonic germ cells induce epigenetic reprogramming of somatic nucleus in
hybrid cells. EMBO J. 16, 6510–6520 (1997).
YenidenProgramlamaFaktörleri
•  AyrıcaoosithücresinesomaAkhücreçekirdeğinintransfer
edilmesidurumundaoluşanhücreembriyogelişiminedevam
eder(klonlama).
•  Budurumdayinebirkısımfaktörlerinsoma:khücrelerin
genomlarınınyenidenprogramlanmasınayolaçIğınaişaret
etmektedir.
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  2007Yamanakafaktörleri
• 
• 
• 
• 
Oct4
Sox2
Klf4
C-Myc
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  Oct4
•  DNA’daATTTGCAToktomerinitanımaözelliğiolanoktomer
bağlanmatranskripsiyonfaktörüdür.
•  İlkolarakdöllenmemişyumurtadabulunanbirproteinolarak
tanımlanmış\r.
•  Embriyonuniçhücrekitlesihücreleriningelişimiiçinifadeolması
gerekmektedir.
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  Sox2
•  DNA’daküçükoluğabağlanantranskripsiyonfaktörleri
ailesindendir.
•  Embriyonikkökhücrelerinkendikendiniyenilemeözelliğiiçin
gereklidir.
•  Sox2’ninönemligörevlerindenbirisideOct4ifadesini
düzenlemesidir.
•  Yapılanaraş\rmalardaSox2veOct¾birbirininifadesini
etkileyerekkökhücrelerinpluripotentözelliğinietkiledikleri
gösterilmişAr
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  Klf4
•  Birçokdokudabulunanbirtranskripsiyonfaktörüdür.
•  EtkilediğigenveürünlerindurumunagöretranskripsiyonuakAve
edebiliryadabaskılayabilir.
•  Ayrıcayüksekseviyedeifadeedildiğindehücrebölünmesini
baskılarvehücreninG1-Sfazındakalmasınısağlar.
•  EKH’lerinkendikendiniyenilemeözelliğiiçingereklibirfaktördür
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  c-Myc
•  TümörlerdeyüksekakAvasyonasahipbironkogendir.
•  HistonaseAlasyonundaroladığıiçinkromaAnyapısının
düzenlenmesindeetkilidir.
•  Embriyonikkökhücrelerdekendikendiniyenilemevepluripotent
özelliğindevamıiçingereklibirfaktördür.
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  NanogveLin28
•  İndüklenmişpluripotentkökhücrelerinprogramlanmasında
kullanılandiğertranskripsiyonfaktörleridir.
•  Nanogembriyonikkökhücrelerinkökhücreolarakkalmaözelliğinive
pluripotentözelliğinietkileyenönemlibirfaktördür.
•  YapılançalışmalardaNanoggenihasarlıembriyonikkökhücrelerin
kendikendiniyenilemeözelliğinikaybe`ğivefarklılaş\ğı
görülmüştür.
•  Lin-28erkenembriyonikdönemdeifadeedilenproteindirve
embriyonikkökhücrelerinişaretleyicisiolarakdakullanılmaktadır.
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  Pluripotensidüzenleyicilerinin
akAfleşArilmesi
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  SomaAkhücreyeözgügenlerin
susturulması
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  Metabolizmaveproliferasyonile
ilgiligenlerinakAfleşArilmesi
İndüklenmişPluripotentKökHücre
İndüklenmişPluripotentKökHücre
vs.EmbriyonikKökHücre
•  Morfolojileribenzer,
•  Proliferasyonkapasiteleribenzer,
•  Genifadeprofilibenzer,
•  Teratomaoluştururlar,
•  FareiPKH’leriblastosistlereenjekteedildiğindekimera
oluştururlar.
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  iPKH’lerembriyonikkökhücreanAjenleriniifadeeder;
-  SSEA-3,SSEA-4
•  Farklılaşmamışembriyonikkökhücreişaretçilerinienaz
embriyonikkökhücrelerkadarifadeederler;
-  Oct4,Sox2,Nanog,GDF3,REX1,FGF4,ESG1,DPPA2,
hTERT
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  Pluripotentkökhücrelerdeembriyonikkökhücrelere
benzerolarakhTERTakAvitesiyüksekAr.
•  İkilenmezamanları(DoublingAme)embriyonikkök
hücrelerlebenzerdir.
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  Serumsuzveuygunbüyümefaktörlerininolduğubesiyeri
ortamındakürecikleroluştururlar;
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  Farklılaşmafaktörlerinemaruzbırakıldıklarında3germ
tabakasındankökenalanhücreçeşitlerinedönüşebilirler;
- 
- 
- 
- 
- 
- 
βIII-Tübülin(ektoderm)
Glialfibrillaryacidicprotein(ektoderm)
α-smoothmuscleacAn(mezoderm)
dezmin(mezoderm)
α-fetoprotein(endoderm)
VimenAn(mezoderm/parietalendoderm)
İndüklenmişPluripotentKökHücre
•  Farelerederial\naenjekteedildiğinde;
- 
- 
- 
- 
- 
epiteldoku(endoderm),
çizgilikas(mezoderm),
kıkırdak(mezoderm),
nöraldoku(ektoderm),
epidermaldoku(ektoderm)
İndüklenmişPluripotentKökHücre
İndüklenmişPluripotentKökHücre
Download