AİLE PLANLAMASI AİLE PLANLAMASININ TEMEL AMAÇLARI Toplumu Aile Planlaması Hakkında Bilgilendirmek : Temel sağlık hizmetlerinden birisi olan aile planlaması hizmetleri, ailelerin kendi koşulları ve tercihleri için en uygun aile planlaması yöntemini seçebilmelerini sağlayacak bilgiye sahip olmalarını sağlamayı amaçlar. İstenmeyen Gebelikleri Önlemek : İstenmeyen gebelikler çoğu kez, isteyerek yapılan düşükle sonlanarak kadın sağlığını olumsuz yönde etkileyen sonuçlara yol açabilir. Aşırı Doğurganlığı Önlemek : Çok sayıda doğum yapmak anne sağlığını bozar. Üçüncü doğumdan sonra gebelik ve doğumla ilgili tehlikeler artmaktadır. Özellikle beşinci doğumdan sonra anne ve bebeğin ölüm riski belirgin olarak artar. Gebelik Aralığını Ayarlamak : Sık doğum yapmak annenin sağlığını bozar. sağlıklı anne için iki doğum arasında en az 2-3 yıllık bir süre olmalıdır. Bu süre annenin geçirdiği gebeliğin sağlığını olumsuz olarak etkileyen etkilerinden kurtulması için gereken süredir. Doğum Yaşını Ayarlamak : 20 yaşından önce ve 35 yaşından sonra yapılan doğumlar, anne ve çocuk ölümlerini önemli ölçüde artırmaktadır. Sağlıklı Çocuklardan Oluşan Sağlıklı Bir Toplum Meydana Getirmek : Ailedeki çocuk sayısı çok fazla olmaz ise aile bu çocuklara yeterince zaman ayırıp maddi manevi gereksinimlerini daha iyi bir biçimde karşılayabilir. Böylece daha sağlıklı çocuklardan oluşan bir toplum meydana gelir. Çocuk Sahibi Olmayan Ailelere Yardımcı Olmak : Aile Planlamasının diğer bir amacı da çocuk sahibi olamayan ailelere yardım etmek, yol göstermektir. AİLE PLANLAMASININ YARARLARI Anne Sağlığına Yararları: Sık aralıklarla çok sayıda gebelik oluşmasını önler. Sık doğuma bağlı ortaya çıkan kadın hastalıklarını önler. Zor doğuma bağlı tehlikeleri önler. Erken veya geç yaştaki doğumları önler. İstenmeyen gebelikleri ve düşükleri önler. Annenin ruh sağlığını korur. Sonuçta anne ölümlerini azaltır, toplumda sağlıklı anne sayısı artar. Çocuk Sağlığına Yararları: Erken doğmuş çocuk sayısı azalır. Sağlıklı doğan bebek sayısı artar. Bebekler çok kısa aralıklarla doğmayacağı için daha az hastalanır daha sağlıklı olurlar. Bunun sonucu bebek ölümleri azalır. Aile yeterince ilgi gösterebileceği için çocuklar ruhsal yönden daha sağlıklı gelişirler. Çocukların ekonomik ihtiyaçları daha iyi karşılanır, eğitim imkanlarından daha çok yararlanırlar. Topluma Yararları : Toplumun oran olarak önemli bir bölümünü kadınlar ve çocuklar oluşturmaktadır. Aile planlaması ile kadınların ve çocukların sağlıklı olması sonucu sağlıklı bir toplum oluşur. Etkili olarak aile planlaması uygulayan toplumlarda nüfus dengeli ve planlı bir şekilde artar; böyle ülkeler Dünya ülkeleri arasında gelişmişlik açısından daha üst sıralarda yer alırlar. GEBELİĞİ ÖNLEYİCİ YÖNTEMLER Gebelikten korunmak için herhangi bir yöntem kullanmadan cinsel ilişkide bulunan kadınların % 80-90'ı bir yıl içinde gebe kalır. Bu nedenle eğer bir süre ya da bundan sonra hiç bebek istenmiyorsa mutlaka etkili bir gebelikten korunma yöntemi kullanılmalıdır. Aile planlaması yöntemleri gebelikten korunma etkisi yüksek olan modern yöntemler ve gebelikten korunma etkisi düşük olan geleneksel yöntemler olmak üzere iki başlık altında toplanır. Modern Geleneksel Erkek kondom Kadın doğum kontrol hapı geri çekme kanalların bağlanması Rahim İçi Araç takvim yöntemi iğneler haznenin içinin yıkanması deri altı kapsülleri diyafram erkek tohum hücrelerini öldüren tablet ve fitiller kadın kondomu tüplerinbağlanması Doğumdan Sonra Aile Planlaması : Bazı kadınlarda bebeklerini emzirseler ve adet görmeseler bile, yumurtlama olabilir. Bu da planlamamış bir gebeliğe neden olabilir. Birbirine çok yakın zamanda olan gebelikler hem annenin hem de bebeğin sağlığına zarar verebilir. Bu nedenle bebek doğduktan sonra modern bir aile planlaması yöntemi kullanmak çok önemlidir. Doğum sonrası en uygun yöntemi belirlemek için sağlık görevlilerinden danışmanlık hizmeti alınabilir. Hastaneden ayrılmadan kullanılabilecek yöntemler: Bebek 40 günlük olduktan sonra kullanılabilecek yöntemler : o kadında bağlanması tüplerin o kadında tüplerin bağlanması o erkekte bağlanması kanalların o erkekte kanalların bağlanması o RİA, o RİA, o kondom o kondom o mini hap adı verilen azaltılmış miktarda hormon içeren doğum kontrol hapları o mini hap adı verilen azaltılmış miktarda hormon içeren doğum kontrol hapları o 3 aylık iğne o deri altı kapsülü (norplant), o emzirmeyi bıraktıktan sonra ya da emzirmiyorsa doğum kontrol hapı ya da bir aylık iğne.