KÜRESEL ISINMA, sağliğimiza etkileri, Alinmasi gereken önlemler… Kırklareli Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Çevre ve Çalışan Sağlığı Şubesi KÜRESEL isinma (sera etkisi) nedir ? • İnsanlar tarafından atmosfere salınan gazların sera etkisi yaratması sonucunda dünya yüzeyinde sıcaklığın artmasına • küresel ısınma denir. KÜRESEL ISINMA NASIL OLUŞTU? • Dünya güneşten almış olduğu ışınları tekrar atmosfere yansıtır ancak bu ışınlar , su buharı, karbondioksit ve metan gazının dünya üzerinde oluşturduğu doğal bir örtü tarafından tutulur. Bu da yeryüzünün sıcak kalmasını sağlar. • Ancak son dönemlerde fosil yakıtların yakılması, ormansızlaşma, hızlı nüfus artışı ve toplumlardaki tüketim eğiliminin artması gibi nedenlerle karbondioksit, metan ve azot oksit ,kloroflorkarbon gazlarının atmosferdeki artışı doğal döngüden çok daha fazla olmuş bu da küresel ısınmaya neden olmuştur. • 1860’tan günümüze kadar tutulan kayıtlar, ortalama küresel sıcaklığın 0.5 ila 0.8 derece kadar artığını gösteriyor. • Otomobiller ve fabrikalar gaz yayılımında en büyük etkenlerdir Yayılan gazların, 21. yüzyılın son yıllarına doğru ortalama sıcaklıkları tarihte görülmemiş düzeylere yükselteceği tahmin edilmektedir. • Dünya besin üretimi giderek sınırlı sayıda bitki türü ve çeşidine bağımlı hale gelmektedir. Balık stoklarının %47’si tamamen tükenmiştir; %18’i aşırı tüketildiği için yok olmaktadır, %10’u ise aşırı tüketildiği için verimliliğini yitirmiştir. • Okyanuslarda birikmiş olan karbon miktarları yüzünden okyanusların asitliği artmıştır. Bu, balıkların yaşamını doğrudan etkileyecek bir durumdur. Hepsi birer karbon emme makinesi olan mercanların yavaş yavaş ortadan kalktığı görülüyor. Böyle bir durum doğadaki karbon zincirinin kırılmasına ve buna bağlı olarak karbondioksit emisyon miktarlarının inanılmaz boyutlarda artmasına sebep olabilir. Seller - fırtınalar Tüketim Çılgınlığı Orman Yangınları İklim Değişikliği sonucunda nelerle karşilaşacağiz ? • • • • • • • 1. Sıcak ve Soğuk Hava ( Sağlık Etkileri-İş sağlığı) 2. Kuraklık → ( Beslenme ve gıda güvenliği sorunları) 3. Rüzgar, fırtına ve seller → Ölümler 4.Su kıtlığı ( hastalık Ölümler ) 5. Hava kirliliği ( hastalık ) 6. Orman yangınlarından kaynaklı hava kirleticileri 7.Vektör kaynaklı, kemirici kaynaklı vb. enfeksiyon hastalıkları • 8. Ultraviyole radyasyon ( sağlık) • 9. Ultraviyole radyasyon ( sağlık-cilt kanserleri) DEĞİŞİKLİKLER HAYATIMIZI NASIL ETKİLEYECEK ? • 2025 yılı itibariyle dünya nüfusunun neredeyse yarısının su kıtlığıyla karşı karşıya kalacağı tahmin edilmektedir. • Bu ısınma, dünya iklim sisteminde köklü değişimlere ve aşırılıklara yol açarak dünyanın bazı bölgelerinde kasırgalar, seller ve taşkınlar gibi hava olaylarının şiddeti ve sıklığı artacaktır. • Bazı bölgelerde uzun süreli, şiddetli kuraklıklar ve çölleşme olayları etkili olabilecek. • Gece sıcaklarındaki artış, gündüz sıcaklıklarındaki artıştan fazla olacak. Bu durumda karalarda geceler eskisi kadar soğuyamayacaktır. Yazla kış, geceyle gündüz arasındaki sıcaklık farkının azalması, bütün dünyadaki rüzgâr çeşitlerini etkileyecek; fırtınaların yoğunluğu, gücü ve rotaları değişecek. • Küresel ısınmayla birlikte deniz seviyeleri yükselecek. • … GELECEĞİN KAPKAÇCILIĞI… KARDAN ADAMLARIMIZ azalacak … KÜRESEL ISINMANIN SAĞLIK ÜZERİNE OLUMSUZ ETKİLERİ… • 1-Sıcaklığa bağlı hastalık ve ölümler • 2. Kanser • 3. Kalp‐damar hastalıkları • 4. Kanla taşınan hastalıklar ve beslenme • 5. Astım, solunum alerjileri ve hava ile bulaşan hastalıklar • 6. İnsan gelişimine etkiler • 7. Akıl sağlığı ve strese bağlı hastalıklar • 8. Nörolojik hastalık ve bozukluklar • 9. Vektörle taşınan ve hayvan konukçulu hastalıklar • 10. Su ile yayılan hastalıklar • 11. Ekstrem hava olaylarına bağlı ölüm ve hastalıklar • Sıtma, dengue ateşi, Akdeniz humması, kolera, ishalle seyreden hastalıkların sayısında artış olacaktır. • Çocukların büyümesi ve gelişmesi üzerinde yetersiz beslenmenin etkisi artacaktır. • İngiltere de Sıcak dalgası sırasında uygun iklim kontrolü olmayan bir hastanede sıcak ile ilişkili ölümler kadınlarda ve KOAH hastalarında daha yüksek bulunmuştur. Acil Servislere başvurudaki artış, Akut böbrek yetmezliği, kalp damar hastalıkları, diyabet, elektrolit dengesizliği ve nefrit nedeniyle olmuştur. • Yüksek sıcaklık ve nemden dolayı oluşan ısı stresi bir mesleki tehlikedir. Bu tehlike sıcaklık çarpmasından kaynaklı ölüme ve kronik hastalığa neden olur. Hem dışarıda hem içerde çalışanlar güneş çarpması riski altındadırlar. Çevre kirliliği küresel ısınmayı beraberinde getirecektir. KÜRESEL ISINMANIN ÖNÜNE GEÇMEK İÇİN YAPMAMIZ GEREKENLER… daha çok yürüyelim. Bisiklet kullanalim. Toplu taşima araçlarini kullanalim. Yeni taşit alIrken az yakit tüketeni tercih edelim. Benzin tasarrufu yapalim. Enerjiyi verimli kullanan cihazları tercih edelim. GERİ DÖNÜŞÜMLÜ AMBALAJLAR KULLANALIM. ÇEVREMİZE AĞAÇ DİKELİM. Her ağaç atmosferden önemli ölçüde sera gazı (CO2) emer. SUYU İSRAF ETMEYELİM. •Aracınızı hortumla değil de kova su ile yıkayın. •Diş temizliğinde ve traş olurken musluklar mutlaka kapatılmalıdır. • Tuvaletlerin sifonları, sızıntılara karşı gözden geçirilmelidir. •Bahçenize az sulama gerektiren bitkiler dikin. FOSİL YAKITLAR YERİNE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI KULLANILMALI. Küresel ısınmayı önlemek için hükümet politikalarında olması gerekenler : Rüzgar enerjisi, güneş enerjisi, jeotermal enerji ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarını teşvik etmek. Orman yangınlarını kontrol etmek. Termik santrallerde, iyi yakma metotlarını geliştirmek ve kaliteli yakıt kullanmak. Şehir planları yapılırken ağaçlar için geniş alanlar ayrılmalı. Bir ağaç verdiği gölge ile yeryüzü seviyesinde serin hava oluşmasında yararı olur. Ayrıca şehir trafiğinden meydana gelen ağır metaller, ozon ve diğer atıkları emebilir, yılda 22 kg CO2’yi ortamdan uzaklaştırarak solunum sisteminde olumlu katkısı olur. İngiltere de yapılan bir araştırmada( sıcak hava dalgası önlem dokümanı) mevcut ağaçlandırma %10 arttırılmazsa 2050 yılında ısı artışı 8 C’yi geçebilir öngörüsü yapılmıştır. Üzerimize düşen görevlerimizi yaparak dünyamızı felaketin eşiğinden kurtarmalıyız. Temiz sağlıklı bir çevre temennisi ile…