ANNE SÜTÜ İLE BESLENMEK NİÇİN ÖNEMLİDİR? AMAÇLAR • Anne sütü ile beslenmenin yararlarını, yapay beslenmenin zararlarını anlatmak • Anne sütü ile yapay sütler arasındaki temel farklılıkları tanımlamak • Süt çocuğu beslenmesinde kullanılan terimleri tanımlamak • Günümüzde önerilen süt çocuğu besleme yöntemlerini tanımlamak ANNE SÜTÜ İLE BESLENMENİN YARARLARI • Tam olarak bebeğin gereksinimi olan besinleri içerir. • Kolaylıkla sindirilir. • Bebeği hastalıklara karşı korur. • Diğer beslenme biçimlerine göre daha ucuzdur. ANNE SÜTÜ İLE BESLENMENİN YARARLARI • Anne-bebek arasında sevgi dolu bir ilişki oluşturur. • Bebeğin gelişimine yardımcı olur. • Yeni bir gebeliğin gelişimini engeller. • Annenin sağlığını korur. ANNE SÜTÜNÜN DİĞER SÜTLERDEN FARKLARI ANNE SÜTÜ Yağ İNEK SÜTÜ Yağ KEÇİ SÜTÜ Yağ Protein Protein Protein Laktoz Laktoz Laktoz ANNE SÜTÜ VE YAPAY SÜTLER ARASINDAKİ FARKLAR -Protein: kazein, whey proteinleri (anti-infektif entolerans, allerjik reaksiyon proteinler), -Esansiyel yağ asitleri: lipaz, sindirim kolaylığı ANNE SÜTÜ VE YAPAY SÜTLER ARASINDAKİ FARKLAR -Vitaminler: B,A ve C vitaminleri -Demir emilimi: insan sütünde %50 -Anti-infektif faktörler: antikorlar, sekretuar Ig A DEĞİŞİK SÜTLER İÇİNDEKİ PROTEİN NİTELİKLERİ ARASINDAKİ FARKLAR İNSAN ANTİ EFEKTAN PROTEİNLER İNEK SÜTÜ WHEY PROTEİNLER % 80 KAZEİN % 35 KAZEİN HAZMI KOLAY KESİLMİŞ SÜTÜN KATI KISIMLARI HAZMI GÜÇ DEĞİŞİK SÜTLERDEKİ YAĞ FARKLILIKLARI Lipaz Gereken yağ asidi İNSAN SÜTÜ İNEK SÜTÜ DEĞİŞİK SÜTLERDEKİ VİTAMİN FARKLARI İNEK SÜTÜ İNSAN SÜTÜ B VİT C VİT A VİT SÜTTE DEMİR İNSAN SÜTÜ 50-70µG/100ml İNEK SÜTÜ 50-70µG/100ml 50 % Emilen 10 ANNE SÜTÜNÜN ÖZELLİKLERİ • • • • Anne sütünün bileşeni özeldir Bebeğin tüm gereksinimlerini sağlar Kolostrum antikor içeriği ile koruyucudur Emzirme hem anne hem de bebek için psikolojik-fizyolojik yararlar sağlar (bağlanma, hızlı gelişme) • İshal ve solunum yolu enf. gibi önemli ve bebek için öldürücü olabilen bir çok hastalıktan korur ANNE SÜTÜNÜN ÖZELLİKLERİ İLK SÜT (COLOSTRUM) ÖN SÜT SON SÜT Yağ Yağ Yağ Protein Protein Protein Laktoz Laktoz Laktoz OLGUNLAŞMIŞ SÜT KOLOSTRUM ÖZELLİK ÖNEM Antikordan zengin Enfeksiyondan ve allerjiden korur. Akyuvardan zengin Enfeksiyondan korur. Barsakları temizleyici Mekonyumu temizler, sarılığın önlenmesine yardım eder Büyüme faktörleri Barsağın olgunlaşmasına yardım eder, allerji ve intoleransı önler. A vitaminden zengin Enfeksiyonların ağırlaşmasını ve göz hastalıklarını önler. İKİNCİ YAŞTA ANNE SÜTÜ ENERJİ PROTEİN A VİT C VİT %95 500 ml anne sütünün karşıladığı günlük gereksinimler %45 %38 (%) 50 %31 YAPAY BESLENMENİN ZARARLARI • • • • • • Anne bebek bağlantısını azaltır Enfeksiyon riskini artırır İshal kronikleşir Malnütrisyona neden olabilir A vit. eksikliği olur Doğal beslenene göre enfeksiyon ve malnütrisyona bağlı ölüm olasılığı yükselir • Egzema astım gibi allerjik sorunlara eğilim artar • • • • • Hayvan sütüne entelorans gelişir Kronik hastalık riskini artırır Obesite gelişebilir Mental yönden gelişimi olumsuz etkiler Emzirmeyen annelerin gebe kalma riski daha fazladır • Emzirmeyen annede kansızlık, over ve meme kanser riski artar SÜT ÇOCUĞU BESLENMESİNDEKİ TERİMLER • • • • • • • Doğal beslenme Anne sütü ağırlıklı beslenme Tam emzirme Biberonla beslenme Yapay beslenme Karışık beslenme Uygun zamanlı tamamlayıcı beslenme DOĞAL BESLENME BİBERONLA BESLENME ANNE SÜTÜ AĞIRLIKLI BESLENME KARIŞIK BESLENME UYGUN ZAMANLI TAMAMLAYICI BESLENME ÖNERİLER • Doğumdan sonra ½-1 saatte emzirmeye başlanmalı • İlk 6 ay sadece anne sütü verilmeli • 6 ayın üzerinde tüm bebeklere tamamlayıcı ek besinler verilmeli • Anne sütü ile beslenme 2 yaşına kadar sürdürülmeli YÖRESEL EMZİRME DURUMU AMAÇLAR -Sık rastlanan süt çocuğu besleme modellerini ve yaygın olan uygulamaları belirlemek -Anne sütü ile beslenmeyi özendirmek için neler yapılması gerektiğini belirlemek YEREL BİLGİLER • Annelerin yüzde kaçı doğumdan sonra emzirmeye başlıyor? • Bebeklerin yüzde kaçına 6 ay boyunca doğal beslenme uygulanıyor? • Bebeklerin yüzde kaçına 1. 2. ve 3. aylarda başka besin veya içecekler veriliyor? • Bebeklerin yüzde kaçı 6. 12. ve 24. aylardan sonra emzirilmeye devam ediliyor? ÖNERİLER • Doğumdan sonra ½-1 saatte emzirmeye başlanmalı • İlk 6 ay sadece anne sütü verilmeli • 6 ayın üzerinde tüm bebeklere tamamlayıcı ek besinler verilmeli • Anne sütü ile beslenme 2 yaşına kadar sürdürülmeli • Bebeklerin yüzde kaçının emzirilmesine doğumdan sonraki ilk saatte başlanıyor? • Bebeklerin yüzde kaçına emzirilmeye başlamadan önce başka besin ya da içecekler veriliyor? 1998 TNSA VERİLERİNE GÖRE • İlk bir saat, içinde emzirmeye başlama oranı: 1993 1998 %20 %50 • Birinci gün, içinde emzirmeye başlama oranı: 1993 1998 %76 %85 BİRAZ Kaç çocuk emzirilmeye başlanılıyor ? Kaçı doğumdan sonra 1 saat içinde emziriliyor? Emzirilmeden önce kaçına besin veya içecek veriliyor Kaçı 6 ay boyunca doğal besleniyor? Kaçı diğer besin ve içecekler alıyor: -1. ayda -2. ayda -3. ayda Kaçı şu süreden daha fazla emziriliyor: -6 ay -12 ay -24 ay YARISI ÇOĞU EK BESİNLER VERMENİN YA DA EMZİRMEYİ ERKEN KESMENİN NEDENLERİ