*nsanlarda Vitamin Kullan*m* Projesi

İNSANLARDA
DOĞRU VITAMIN
KULLANIMI
PROJESI
VİTAMİN NEDİR?

Vitaminler, birçok fizyolojik
olayda anahtar rol üstlenen
moleküllerdir. Vitaminler insan
vücudu tarafından
sentezlenemedikleri için
besinlerden sağlanması
gerekmektedir. Vitaminlerin
isimleri latincede hayat anlamına
gelen 'vita' ve nitrojen içeren
anlamına gelen 'amine'
kelimelerinin kombinasyonundan
türetilmiştir. Aslında günümüzde
bilinen bütün vitaminler nitrojen
içermez fakat ilk bulunan
vitaminler içerdiği için isim bu
şekilde kalmıştır.
HANGI VITAMIN NE GÖREV GÖRÜR?







A vitamini: Gözler için.
B 1, B 5 vitamini: Cilt için.
B 6, B 12 vitamini: Sinir
hücrelerinin tamiri ve unutkanlık
için. Folik asit: Kan yapıcı.
D vitamini: Kemikleriniz için.
E vitamini: Kanama önleyici,
ayrıca antioksidan özelliği
olduğundan dolayı kanser önleyici
bir etkisi vardır. Vücudumuzdaki
toksinlerin atılımını sağlar.
K vitamini: Kanama için çok
önemlidir. Vücudumuzda kanın
pıhtılaşmasını sağlayan
vitaminlerden bir tanesidir.
H vitamini-biotin: Saçlarınızın
dökülmemesi ve kan yapımı için çok
önemli bir vitamindir.
VITAMIN DEPOSU
BESINLERDEN
BAZILARI

Elma
Elma doğal şeker, lif içeren kan
kolesterolü ve glikoz seviyesini
düşüren bir besin kaynağıdır. Taze
elmadaki C vitamini, hücrelerin
bozulmasını önleyici antioksidan
etkiye sahiptir. C Vitamini ayrıca,
koruyucu etkisiyle kılcal ve kan
damarlarını korur, demirin
emilimine yardımcı olur.
Ispanak
Ispanak yüksek seviyede A ve C
vitamini içerir. Bunu yanı sıra
ıspanakta, B-6, kalsiyum, demir ve
magnezyum da bulunur. Bağışıklık
sistemini destekler, cilt ve saç
sağlığını korur.
VITAMIN DEPOSU
BESINLERDEN
BAZILARI

Brokoli
Brokoli kalp, şeker, bazı kanser
türleri gibi kronik
rahatsızlıklardan koruyucu,
kalsiyum, potasyum, folik asit, lif
ve bitkisel besinler içerir. Bunun
yanı sıra brokolide, hücrelerin
bozulmasını ve zarar görmesini
engelleyici A ve C vitamini
bulunur.
Somon
Somon omega-3 yağ asitleri içeren
mükemmel bir besindir. Omega-3
kalp krizi risklerini önler, kalbe
bağlı ani ölümleri, kan basıncı
yükselmelerini önler. Somon
ayrıca, kolesterol için doymamış
yağ oranı düşük yağ ve protein
içerir.
YAĞDA ERİYEN VİTAMİNLER

A vitamini Enfeksiyonlara karşı
direnci arttırır normal büyüme,
üreme, kemik ve diş gelişimi, görme
için gereklidir. Cildin tırnakların ve
saçların sağlıklı kalmasını sağlar. Diş
ve dişetleri için büyük önem taşır .
D vitamini İnce bağırsaklardan
kalsiyumun emilmesine yardımcı olur,
kalsiyumun kemiklerde ve dişlerde
tutulmasını sağlar .
E vitamini Antioksidan etkilidir.
Alzheimer hastalığının ilerlemesini
yavaşlatıyor Yaşlı kişilerde bağışıklık
sistemini güçlendirir. Hücrelerin daha
uzun yaşamasını ve yenilenmesini
sağlar .
K vitamini Karaciğere gelen
Kvitamini burada üretilen bazı
pıhtılaşma faktörlerinin yapımında
rol alır. Kvitamini takviyesi yanlızca
kanamalı hastalarda verilir.
SUDA ERİYEN VİTAMİNLER

C vitamini Vücudumuz C vitaminini
üretemez bitkiler ve bazı hayvanlar bu
vitamini üretebilmektedir. Besinlerle alınan
vitamin 2 saat içersinde kullanılır 4 saat
sonunda kandan uzaklaşır. Yaraların
iyileşmesini, damarların sağlıklı olmalarını
sağlar.Vücudun savunma sistemini artırıcı
etkisi vardır. vitamin yapımını azaltarak
alerjik olayların şiddetini düşürür.
Eksikliğinde diş eti kanamaları ve çekilmeleri
olur.
B1 vitamini Kasların ve sinir sisteminin
faaliyeti için gereklidir.Yetersizliğinde
iştahsızlık, huzursuzluk, bellek zayıflığı ve
dikkat azalması görülür.
B2 vitamini Eksikliğinde dilde kızarma,
yanma hissi, ağız çevresi ve dudaklarda
kızarma, tahriş, çatlaklar, gözlerde kaşıntı,
yanma hissi, katarakt oluşumu, saçların
dökülmesi, çocuklarda büyüme yavaşlaması,
kilo kaybı, sindirim sorunları oluşur .
B3 vitamini Yetersiz beslenme sonucu deriyi
sinir sistemini tutan pellegra adlı hastalık
ortaya çıkar. Hücrelerin oksijeni
kullanabilmeleri için gereklidir. Midede
sindirimin temel taşları olan asitlerin
üretimini sağlar.
AŞIRI VITAMIN KULLANIMI ÖLDÜRÜYOR


Orta ve ileri yaş kadınlarda aşırı vitamin
kullanımı ölüm riskini artırıyor.
Günümüzde özellikle şehirlerde yaşayan
insanların oldukça sık olarak vitamin ve
benzeri destekleyici ürünler
kullandıklarına tanık olmaktayız. Bu
vitaminlere, bitkisel kaynaklı olarak
sunulan destekleyici ürünlere eczanelerde
ya da bazı mağazalarda oldukça kolay bir
şekilde ulaşılıyor. Daha önceleri gelişmiş
ülkelerde yaygın iken son 10 yılda
ülkemizde de kullanımları giderek
artmaktadır.
Sağlıklı Beslenen Kişilerin Vitamin
Takviyesi Alması Gerekmez.Hekimlerin
bir çoğunun gereksiz destek ürünlerine
karşı olmasına rağmen bu ürünlerin kolay
ulaşılabilir olmaları, pazarlamalarının iyi
yapılması nedeniyle kullanımı
önlenememektedir. Ancak tıp dünyasının
saygın bir dergisinde yayınlanan bir
makale bu konuda bir kez daha uyarıcı
olmuştur.
VITAMIN NE ZAMAN KULLANILMALIDIR?

.
Sağlıklı bireylerde
gıdalara ek olarak
vitamin almaya gerek
yoktur. Ancak vitamin
ihtiyacını artıracak
durumlar veya
eksikliğinin saptandığı
olgularda vitamin
verilmesi gerekir.
BILINÇSIZ VITAMIN KULLANIMI NELERE
NEDEN OLUR?
Vitaminin doktor
kontrolünde kullanılması
gerekir. Kişinin kafasına
göre ya da eş dost
tavsiyesi ile vitamin
alması kesinlikle yanlıştır.
Mutlaka doktor önerisiyle
alınmalıdır. Bilinçsizce
tüketilen A vitamini
karaciğer bozukluğuna,
fazla C vitamini böbrek
taşına ve mide
rahatsızlıklarına, D
vitamini intoksikasyona
sebep olabilir.
YAŞAMIN HANGI DÖNEMLERINDE
VITAMIN KULLANIMI YAŞAMSAL ÖNEM
TAŞIYOR?

Büyüme ve gelişme çağında, hamilelikte, ileri
yaşlarda, kronik hastalığı olanlarda, alkolizmde
eksikliği saptanan vitaminler kullanılmalıdır.
Gerekli olan vitamin miktarı genellikle tavsiye
edilen günlük miktar RDA olarak
tanımlanmaktadır. Bu değerler ürünlerin etiket
bilgilerinde yer almaktadır. Ama yine de ihtiyaç
duyulan miktar kişiden kişiye farklılık
gösterebilmektedir. Örneğin belirli hastalıklarda
kişiye daha yüksek oranda vitamin tavsiye edilir;
ayrıca ilaçlar vitaminlerin aktivitelerini
engelleyebilmektedir. Belirli grupların özel
vitaminlere daha fazla ihtiyacı vardır. Örneğin
çocuklar (D vitamini), hamile bayanlar (folik asit),
yaşlılar (D vitamini), sigara içenler (C vitamini), çok
alkol tüketenler (B1 vitamini) veya vejeteryanlar
(B12 vitamini) belirli vitaminlere daha fazla ihtiyaç
duyarlar.
VITAMINLERI KULLANIRKEN NELERE
DIKKAT ETMEK GEREKIYOR?

Vitaminleri kullanırken nelere dikkat etmek
gerekiyor?
A, D, E, K ve C vitaminlerine ait zarar ve yan
etkiler iyi bilinmektedir. A vitamini vücutta birikip
karaciğer toksisitesine yol açar. A vitamini
toksisitesi, onu bağlayan proteinlerin yok olması ve
bu yüzden A vitamininin hücrelere hücum
etmesiyle belirir. Bu genellikle vitaminlerin
diyetten alınması durumunda ortaya çıkmaz; fakat
kişinin takviye kullanması durumunda belirebilir.
Belirtileri mide bulantısı, kusma, karın ağrısı,
ishal ve kilo kaybıdır. Kas ve sinir sistemi de
iştahsızlık, sinirlilik, yorgunluk, uykusuzluk,
bitkinlik, baş ağrısı ve kaslarda zayıflık belirtileri
göstererek etkilenir.
D vitamini uzun etkilidir ve birikir. D vitamininin
fazlası kandaki kalsiyumun yüksek
konsantrasyonda olmasına neden olur. Kalsiyum
böbrek taşı oluşturabilir. Kandaki yüksek
kalsiyum seviyesi ayrıca kan damarlarının
sertleşmesine neden olur ki; özellikle bu da kalp ve
akciğer arterleri için tehlikelidir ve ölümcül
olabilir. D vitamini toksisitesinin ek belirtileri ise;
iştahsızlık, baş ağrısı, zayıflık, halsizlik, aşırı
susuzluk, sinirliliktir.
VİTAMİN EKSİKLİĞİ NE GİBİ
RAHATSIZLIKLAR MEYDANA
GETİRİR?


Vitaminler büyümemiz, hücrelerimizin
yenilenmesi ve enerji üretimimiz için zorunlu
maddeler.İnsan vücüdu vitaminleri
kendiliğinden üretemez. Bu yüzden sağlığımız
için gerekli olan vitaminleri ya yediğimiz
yiyeceklerden veya çeşitli ilave vitamin
preparatlarından sağlamamız
gerekir.Vitaminler yağda eriyen vitaminler ve
suda eriyen vitaminler olmak üzere iki alt
gruba ayrılırlar.
A, D, E ve K vitamininden oluşan yağda eriyen
vitaminler sentezleri için kolesterol gerektiren,
yağ dokusunda depolanabilen ve ihtiyaç
anında salınabilen vitaminlerdir. B vitamin
kompleksleri ailesinden ve C vitaminin den
oluşan suda eriyen vitaminler ise vücutta
depolanamazlar ve hergün belirli miktarlarda
dışarıdan alınmaları gerekmektedir.


Sağlığımız kadar gençlik ve güzelliğimizin de
temel taşlarını oluşturan vitaminlerin
eksiklikleri bir çok sorunu da beraberinde
getiriyor.
GEREKLİ OLAN VİTAMİNLERİ
BESİNLERDEN ALABİLİRİZ

Karbonhidrat, protein ve yağ gibi ana besin öğelerini yeterli miktarda
içeren besinlerle yapılan dengeli beslenme, bazı özel durumlar hariç
vücudun günlük gereksinimine yetecek kadar vitamin sağlar. Ancak,
günlük beslenmeniz sebze, meyve, hububat, süt ürünleri, et-yumurta gibi
protein açısından zengin besinlerden herhangi birini içermiyor ya da az
miktarda içeriyorsa, ihtiyacınız olan vitaminlerin tümünü besinlerden
sağlanamayacağından vitamin takviyesi gerekir. Vitamin eksikliği çok
çeşitli belirtiler verebilir ve başka pek çok hastalığa öncülük edebilir.
Dengeli ve yeterli beslenme ile vitamin eksikliği önlenebilse de bu
oldukça zordur. Bunun için her gün 3 porsiyon süt ve süt ürünleri, 2
porsiyon et, balık, yumurta, 3 porsiyon meyve, 4 porsiyon sebze, 9
porsiyon ekmek ve tahıl ürünleri yenilmelidir.
İNSANLARIN DOĞRU VITAMIN KULLANIMI
PROJESI (IDVK)