Grup

GRUP DAVRANIŞLARININ
TEMELLERİ
8. hafta
GRUP TANIMI VE SINIFLANDIRILMASI
• Grup: belirli bir amacı yerine getirmek için karşılıklı
bağımlılık ve etkileşim içinde 2 ya da daha fazla bireyin
meydana getirdiği yapı.
• Gruplar biçimsel ve biçimsel olmayan gruplar olmak
üzere 2 gruba ayrılır.
• Biçimsel grup: örgüt yapısı tarafından tayin edilmiş bir
çalışma grubudur. Örneğin 6 kişiden oluşan bir
havayolu mürettebatı biçimsel bir gruptur.
• Biçimsel
olmayan
grup:
örgüt
tarafından
tanımlanmamış gruptur. Sıklıkla birlikte öğle yemeği
yiyen ya da kahve içen 3 kişinin oluşturduğu grup buna
örnektir. oyun grupları gibi.
GRUP TÜRLERİ
Nispeten
Sürekli
Geçici Gruplar
Biçimsel
gruplar
Komuta
grupları
Görev grubu
Biçimsel
olmayan
gruplar
Arkadaşlık
grubu
İlgi grubu
KOMUTA GRUPLARI VE GÖREV GRUPLARI
• Komuta grubu: doğrudan bir yöneticiye bağlı olan
bireylerin oluşturduğu gruplardır. örnek olarak insan
kaynakları departmanı sayılabilir. Bir ilkokuldaki müdür ve
ona bağlı öğretmenler gibi. Diğer bir tür komuta grubu
japon yönetim modelinde yer alan takım çalışmalarıdır.
Tüm komuta grupları aynı zamanda görev gruplarıdır.
• Görev grubu: bir görevi tamamlamak için birlikte çalışan
insanların oluşturdukları gruptur. Görev veya özel proje
grupları ise genellikle geçici olarak kurulurlar. Görev
grupları çapraz ilişkilere imkan tanıdığı için her zaman
komuta grubu değildirler. Bu tür gruplar Örneğin
üniversitedeki disiplin kurulu üyeleri.
ARKADAŞ GRUBU VE İLGİ GRUBU
• Arkadaşlık grubu: bir ya da birden fazla ortak özelliği olan
insanların oluşturduğu topluluktur. ilgi grubuna göre
daha fazla süreklilik gösterir. Arkadaşlık grupları samimi
ilişkilerden doğar ve karşılıklı memnun olma vardır.
• İlgi grupları: her birinin ilgi duyduğu bir konuya ilişkin
olarak bir araya gelmiş insanlar topluluğudur. ortak bir ilgi
merak sonucu meydana gelen gruplardır. Bunların
aralarında da arkadaşlık ilişkileri gelişebilir. Örneğin
fotoğrafçılık kursuna katılan kişiler ilgi grubunu oluşturur.
Ya da işten atılan arkadaşlarını desteklemek için bir araya
gelen insanlar.
İNSANLARIN GRUPLARA KATILIM NEDENLERİ
•
•
•
•
•
•
Güvenlik
Sosyal ihtiyaçlar
Saygınlık (özsaygı)
Ekonomik ihtiyaçlar
Ortak ilgiler
Fiziksel yakınlık
Sosyal kimlik kuramı
• Bireylerin kendilerini ne zaman ve nasıl bir grubun
üyesi olarak tanımladıkları ile ilgilenen
yaklaşımdır. En büyük dezavantajı grup içi
kayırmayı özendirmesidir.
• İnsanlar ne zaman sosyal kimlik geliştirir?
• Benzerlik
• Belirginlik
• Statü
• Belirsizliği azaltma
Grup gelişim aşamaları
• 5 aşama modeli
• Aşama I Oluşum: belirsizlik ile tanımlanan grup oluşum
süreçlerinin ilk aşaması.
• Aşama II fırtına: grup çatışmaları ile karakterize edilen grup
gelişim düzeylerinin ikinci aşaması
• Aşama III kurallar: yakın ilişkiler ve bütünlük kavramları ile
karakterize edilen grup gelişim düzeylerinin 3. aşaması
• Aşama IV performans: grubun tam olarak fonksiyonel
olduğu grup düzeylerinin 4. aşamasıdır.
• Aşama V dağılma : geçici gruplar için görev performansı
yerine faaliyetlerinin tamamlanması ile karakterize edilen
grup gelişim düzeylerinin son aşamasıdır.
Grup özellikleri: roller, normlar, statü,
büyüklük ve dayanışma
• Grup özelliği 1: ROLLER
• Rol: sosyal birimdeki pozisyonu işgal eden birinin
bu pozisyona bağlı olarak gerçekleştirmesi
gereken davranış kalıplarının tamamı.
• Rol algısı : bireyin belirli bir durumda nasıl
davranması gerektiğine ilişkin izlenimi.
• Rol beklentisi: belirli bir ortamda kişinin nasıl
davranması gerektiği ile ilgili diğerlerinin
beklentileri.
• Rol çatışması: bireyin birbirinden farklı rol
beklentileri ile karşı karşıya gelmesi durumu.
Grup özelliği 2: Normlar
• Normlar: üyeler tarafından ortaklaşa paylaşılan, grup
içinde gerçekleştirilmesi beklenen davranışlar.
• Referans grupları: bireyin normlarına uyum sağladıkları
dahil oldukları ya da olmak istedikleri önemli gruplar.
• Uyum: kişinin davranışlarını grup normlarına uygun
şekilde düzenlenmesi.
• Aykırı işyeri davranışı: örgüt normlarını ihlal eden
gönüllü davranışlar olarak tanımlanır. Anti sosyal
davranış ya da iş yeri nezaketsizliği olarak da
adlandırılmaktadır.
Grup özelliği 3: Statü
• Statü: gruplara ya da diğerleri tarafından grup üyelerine
sosyal olarak tanımlanmış bir pozisyon ya da kademe.
• Statü özellikleri teorisi: statü özelliklerindeki
farklılıkların
grup
içinde
statü
hiyerarşileri
oluşturacağını vurgulayan teoridir.
• Statü özellikleri teorisine göre statü 3 kaynaktan elde
edilir:
• 1. kişinin diğerleri üzerinde uyguladığı güç
• 2. kişinin grup hedeflerine katkısı
• 3. bireyin kişisel özellikleri
Grup özelliği 4: büyüklük
• Grubun büyüklüğü grubun genel davranışını
etkiler mi?
• Sosyal kaytarma: bireyin grup içinde yalnız
iken gösterdiklerinden daha az gayret
gösterme eğilimi.
Grup özelliği 5: dayanışma
• Dayanışma: grup üyelerinin birbirlerinden
etkilenmeleri ve grup içinde kalmaya ilişkin
motive olmaları.
Grup kararları
Güçlü yönleri
• Karar verme sürecine daha
fazla bilgi, veri ve farklılık
kazandırır.
• Farklı bakış açıları sunar.
• Çözümün kabul edilme
eğilimini arttırır.
•
•
•
•
Zayıf yönleri
Zaman alıcıdır.
Uyma yönünde baskılar
vardır.
Grup
kararları
belirsiz
sorumluluktan
olumsuz
etkilenir.
Grup
üyelerinin
kabul
görme ve değerli görülme
düşüncesi karşıt görüşleri
ortadan kaldırmaktadır.
Grup düşüncesi ve topluluk psikolojisi
• Grup düşüncesi:
• Topluluk psikolojisi:
Grup karar verme teknikleri
•
•
•
•
Etkileşimsel gruplar
Beyin fırtınası
Nominal grup tekniği
Elektronik toplantı