Normal Mikrop Florası Prof.Dr.Cumhur Özkuyumcu Vücudun Normal Florası • İnsan vücudunun çeşitli bölgelerinde bulunan, insana zarar vermeksizin hatta bazı yararlar sağlayan mikroorganizma topluluklarına vücudun normal florası adı verilir. Normal mikrop florası • İnsan vücudunun içinde ve üzerinde bulunan mikrop florasının çeşitliliği yaş, diyet, hormonal durum, sağlık ve kişisel hijyen gibi değişik faktörlere bağlıdır Vücudun Normal Florası • İnsan vücudu doğumdan önce sterildir. • İlk önce doğum anında mikroorganizmalar ile karşılaşır. • Daha sonra hava, besin maddeleri ve temas ile karşılaşılan mikroorganizmaların bir bölümü vücudun çeşitli yerlerine yerleşir. Normal mikrop florası • İlk defa yenidoğanın derisi kolonize olur, bunu daha sonra orofarinks, gastrointestinal yol ve diğer mukozal yüzeyler izler. • İnsan yaşamı boyunca, buralarda oluşan mikrop florası duruma göre değişmeye devam eder. • Bu organizmalar kişide geçici kolonize olabilir, devamlı kolonize olabilir veya hastalık oluşturabilir. Normal mikrop florası • Mikroorganizma ile konak arasındaki etkileşim sonucu insan vücudunda patolojik olaylar gelişir. • Patolojik olayların gelişmesi; mikrobun çoğalması, toksin veya sitotoksik enzimler üretmesi veya mikroba karşı oluşan konağın immün cevabı sonucu olmaktadır. Normal Flora Bulunan Bölgeler • • • • • • • Deri ve deri kıvrımları Ağız ve boğaz Burun Göz Üst solunum yolları Sindirim kanalı Genital organlar Normal Flora Türleri • Kalıcı (Sürekli) Flora – Belirli bir vücut bölgesinde yaşla değişmeyen, çeşitli etkiler altında zorla ortadan kaldırılsa bile belli bir süre sonunda yeniden oluşan floradır. – Bulundukları bölgeden başka bir bölgeye geçmedikleri, aralarındaki denge bozulmadığı ya da vücudun savunma gücü çok zayıflamadığı sürece hastalık yapmazlar (fırsatçı patojen organizmalar). Normal Flora Türleri • Geçici Flora – Vücudun çeşitli bölgelerinde patojen olan ya da olmayan mikroplardan oluşmuş, birkaç saatten birkaç haftaya kadar sürelerle bölgede kaldıktan sonra kaybolan mikrop topluluklarıdır. – Ortadan kaldırıldıklarında geri dönmezler. – Kalıcı flora ile bulundukları sürece hastalık yapmazlar. Normal Floranın İşlevi • Patojen bakterilere vücuda yerleşmesini engellerler. • Patojenlere karşı bağışık (immün) yanıtta rol oynarlar Kalıcı floranın yararları - 1 • Bakteriyel interferens yoluyla patojenlerin yerleşmesini önlerler. Deride bulunan normal flora bakterileri, doymamış uçucu yağ asitleri üreterek; Barsak bakterileri de bakteriyosinler (örn. kolisin) salgılayarak patojenlerin yerleşmesini engellerler. Kalıcı floranın yararları - 2 • Besin maddeleri için ve konak dokularındaki reseptörlere tutunmak için, patojen bakteriler ile yarışa girerler. • Patojen mikroorganizmalara karşı immün (bağışık) yanıtı stimüle ederler. Normal flora üyeleri; bulundukları yerin koşulu değişir, sayıca artarlar, dokuya yayılırlar veya bulundukları yerden başka yere giderler ise hastalık oluşturabilir, fırsatçı patojenler, potansiyel patojene dönüşebilirler. Kalıcı floranın zararları - 1 • Diş çekimi yada tonsillektomi gibi operasyonla fazla miktarda kan dolaşımına girerse, normal flora üyeleri (özellikle viridans streptokoklar) deforme olmuş kalp kapakçıklı veya yapay kalp kapakçığı takılmış kişilerde enfektif endokardit oluşturabilir. Kalıcı floranın zararları - 2 • Normal orofaringeal floranın bir parçası olarak bulunan Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus ve birçok gram-negatif bakteri, oral sekresyonun aspirasyonu sonucu alt solunum yollarına inerek hastalık oluşturabilir Kalıcı floranın zararları - 3 • Mide ve vajen pH sının yükselmesi durumunda, burada bulunan normal flora bakterileri çoğalabilir ve hastalık oluşturabilir. • Perianal deride bulunan Escherichia coli’ ler üretraya bulaşıp üriner yol enfeksiyonu oluşturabilirler. Kalıcı floranın zararları - 4 • Deri yaralanması ve bütünlüğün bozulması veya barsağın perforasyonu söz konusu ise, potansiyel patojenler sayıca artarak tehlikeli olabilirler. • Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde (örneğin AIDS veya kanser kemoterapisi alan kişiler) normal flora üyeleri hastalık oluşturabilir. Kalıcı floranın zararları - 5 • Geniş spektrumlu antibiyotik uygulaması sonucu, buna dirençli olan normal floradaki potansiyel patojenler aşırı çoğalarak, tehlikeli olabilir. Streptokoklar Stafilokoklar Hemophilus Veillonella Neisseria Normal flora üyeleri ve vücutta bulundukları yerler İnsan gastrointestinal sisteminde bulunan bakteri yoğunluğu ve bulunma sıklıkları