Sunucu İşletim Sistemleri Windows 2008 Server SUNUCU İŞLETİM SİSTEMLERİ DERSİ MICROSOFT WINDOWS SERVER 2008 Disk Management: Bilgisayarımızdaki fiziksel ve mantıksal disk bölümlerine erişip, yönetmek, yeni bölümler oluşturmak veya silmek için kullanılan penceredir. “Computer” simgesi üzerinde sağ tık “Manage” komutu ile “Computer Manager” penceresinden veya Windows Run ile doğrudan “diskmgmt.msc” komutu ile çalıştırabiliriz. Bilgisayara fiziksel olarak ilave edilen diskler doğrudan işletim sistemi tarafından kullanılamaz. Unkown disk şeklinde tanımlanır. Kullanıma hazır hale getirmek için disk manager i kullanmak gerekir. Fiziksel olarak diskimizi takıp “Disk Manager” i açınca, kullanıcıdan disklerin nasıl kullanacağına dair MBR veya GBT şeklinde seçim istenecektir. MBR(Master Boot Record): Fiziksel diskin, maksimum 2TB lık kullanım alanına sahip mantıksal disk olarak kullanılmasına izin verir. GBT(Guid Partition Table): Fiziksel diskin, maksimum 256TB lık kullanım alanına sahip mantıksal disk olarak kullanılmasına izin verir. New Simple Volume: Fiziksel olarak tek disk alanında basit mantıksal disk bölümleri (partition) oluşturmak için kullanılır. Assign the following drive letter: Tanımlayacağımız mantıksal disk bölümlerini harf ile adlandırmak için kullanılır. Mount in the following empty NTFS folder: Partition u harf ile değil de var olan partition içinde klasör olarak tanımlamak için kullanılır. Harf kısıtlamasını böylelikle aşmış oluruz. İşlemin yapılabilmesi için partition tanımlanacağı klasörün mantıksal olarak konulacağı partition NTFS ile formatlanmış olması Hazırlayan: Hasan ACAR – Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Sunucu İşletim Sistemleri Windows 2008 Server gerekmektedir. Veriler gerçekte ayrı bir partition a kaydedilirken, kullanıcı görünümünde ise tanımlanan klasöre yazılır. Format: Diski ilk kullanıma hazırlamak için kullanılır. Formatlanan diskteki tüm veriler silinirken disk dosya sistemi, veri kümeleri ve disk için bir etiket tanımlayabiliriz. Disk Dosya Sistemi Türleri: Fat32: Maksimum 4 GB büyüklüğünde dosyaların kullanılmasına izin verir ve diskimizin boyutu en fazla 40 GB olur. NTFS: Windows işletim sistemleri için geliştirilmiş dosya sistemidir. 4GB dan daha fazla tek dosya boyutunu destekler ve 40 GB dan büyük disklerin kurulmasını sağlar. Günümüzde daha çok tercih edilen dosya sistemidir. exFat: Tüm işletim sistemleri için geliştirilmiştir. 4GB dan büyük tek dosyaları ve 40 GB dan büyük disk kurulumunu destekler. Volume Label: Disk i bir anlamlı bir kelime veya karakter ile etiketlemek için kullanılır. Örnek: “Alinin FlashDiski”,”Depo1”,”ResimDiskim” gibi. Perform a quick format: Disk alanına hızlı biçimlendirme (format) yapar. Eğer seçili değilse fiziksel tarama yaparak biçimlendirir. Daha yavaş olur. Allocation Unit Size: Diske yazılacak veri kümelerinin maksimum büyüklüğüdür. Varsayılan olarak 4 KB tır. Maksimum 64 KB olabilir. Partition Türleri: Unallocated: Henüz tanımlanmamış ham disk alanı. Bu alana “Primary Partition” ve diğer veri diskleri kurulabilir. Primary Partition: İşletim sistemi kurmaya uygun alandır. MBR ile fiziksel bir diskte maksimum 3 Primary Partition alanı tanımlanabilir ve 4 işletim sistemi kurulabilir. GBT ile sınırsız Primary tanımlanabilir. Extended Partition: Bu alanda “primary partition” tanımlanamaz. Kalan ham disk alanlarını ve veri disklerini içeren alanlardır. Free Space: Extended Partition içindeki tanımlanmamış ham veri disk alanlarıdır. Hazırlayan: Hasan ACAR – Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Sunucu İşletim Sistemleri Windows 2008 Server Logical Drive: Veri disk alanlarıdır. Sadece kullanıcı verileri tutulur. İşletim sistemi kurulsa bile açılışı yapılamaz. System Reserved Disk Alanı: Active disk bölümü şeklinde de tanımlanır. Primary disklerde kurulmuş işletim sistemlerinin bilgisi tutulur. Bilgisayar açılışında Active Disk alanı okunur ve boot ile kullanıcıya “Primary Partition” disklerde kurulmuş işletim sistemlerinin bilgisi sunulur, seçim yapılması istenir. Partition Sağ Tık Menüleri Delete Volume: Tanımlı mantıksal diskin silinmesini gerçekleştirir. Convert to GPT/MBR disk: Diski MBR den GBT ye veya tersine dönüşümü gerçekleştirir. İşlem yapılacak diskte hiçbir partition tanımlı olmaması ve diskin tümünün Unallocated şeklinde tanımlı olması gerekmektedir. Extend Volume: Disk bölümünü genişletmek için kullanılır. Genişletme yapılacak diskler seçilir ve genişletilecek miktar yazılarak genişletme işlemi yapılır. Shirink Volume: Disk bölümünü daraltmak için kullanılır. Küçültme miktarı yazılarak işlem gerçekleştirilir. Change Drive Letter and Paths: Driver harfini değiştirmek için kullanırız. New Spanned Volume: Ayrı fiziksel diskleri tek mantıksal partitionda birleştirir. Örneğin 5GB,3GB ve 2GB lık fiziksel disklerimiz olsun. Bu diskleri toplamda 5+3+2=10GB lık tek partitionda toplayabiliriz. En az 2 en fazla 32 tane disk ile bu işlemi gerçekleştirebiliriz. Veriler yazılırken fiziksel olarak ayrı ayrı sıra ile disklere yazılır, ancak bir diskte bozulma gerçekleşirse tüm birleştirilmiş partition bozulmuş olur. Okuma ve yazma hızında artış olmaz, kapasitenin artmasını sağlarız. New Stripped Volume (RAID-0): Ayrı fiziksel disklerden eşit miktarda partitionların birleştirilmesi ile yeni partition oluşturulmasını sağlar. Örneğin 5 GB ve 3GB lık iki diskte, ikinci diskten alınabilecek maksimum partition miktarı 3 GB olduğu için ilk disktende maksimum 3 GB lık bir alan alınabilir. Elde edilen yeni partitionda maksimum toplam alan 6 GB olabilir. En az 2 en fazla 32 tane disk ile bu işlemi gerçekleştirebiliriz. Veriler aynı anda karışık olarak her iki diskede yazılır. Birleştirilen disklerin hepsine aynı anda okuma ve yazma yapıldığı için hız performansı yüksektir. Ancak disklerden biri bozulduğunda tüm partition bozulmuş olur. New Mirrored Volume (RAID-1): 2 farklı Diskten alınan 2 eşit disk alanı ile gerçekleştirilir. Toplam disk alanı disklerin tek alanı kadardır. 2 Partition aynı veriler ile yazılır. Ayrı ayrı disklere veriler yazıldığı için performans artışı olmaz. Disklerden biri bozulduğunda diğeri etkilenmez. Sistem yedekli çalışır. New Raid-5 Volume: En az 3 disk ile gerçekleştirilir. Veriler tüm disklere yazılır. Diskler yazılırken hangi algoritma ile yazıldığını kaydeder. Disklerden biri bozulduğunda diğerleri çalışmaya devam eder ve algoritma bilindiği için bozulan diskteki veriler tekrar kurtarılabilir. Hazırlayan: Hasan ACAR – Bilişim Teknolojileri Öğretmeni