BİYOELEKTRİK UYGULAMA ARAÇLARI 1 Elektrik Akımının Biyolojik Etkileri: Elektriksel uyaran, elektrofizyolojik deneylerde kontrol ve ayarlama kolaylığı tercih edilebilir Elektrik akımının; •Isı •Elektrokimyasal •Uyarıcı etkileri olabilir 2 Biyolelektrik Uygulama Araçları Elektrik akımı; • Güç Kaynakları •Osilatörler •Puls jenaratörleri veya Stimulatörler •Fonksiyon Jeneratörleri •Magnetoelektrik stimulatörler •Bilgisayar Kontrollü Biyolelektrik Uygulama Araçları 3 Biyolelektrik Uygulamalar İYONTOFOREZ Elektrik akımı etkisi altında yüklü taneciklerin dokuya sokulması işlemine iyontoforez denir. Dokuya sokulmak istenen, örneğin pozitif yüklü moleküler iyonlar ise bu moleküllerin bir çözeltisi deri üstüne anot altına sürülür. Uygulanan doğru akım etkisinde bu iyonlar deri altına göç ederler. 4 Biyolelektrik Uygulamalar SİNİR VE KAS DOKULARININ ELEKTRİKSEL UYARILMASI İnsanda sinir ve kas dokularına çok değişik amaçlarla elektrik akımı uygulanmaktadır. Elektriksel uyarılar AP başlatmak veya bloke etmek, özel kas guruplarının kasılması ve anaestezik durum gibi sonuçlar doğurabilir Güç kaynakları bakımından sinir ve kas uyarma sistemleri üç tipte olabilir. 5 Biyolelektrik Uygulamalar AĞRI GİDERİMİ İÇİN ELEKTRİK UYGULAMASI 6 Biyolelektrik Uygulamalar MSS’nin Elektriksel Stimülasyonu MSS ile ilgili bozukluklarda 2-10 arası elektrod yerleştirilir 10-50 Hz pulslar üreten güç kaynağı vücudun dışına yerleştirilir. Cerrahi uygulamalar göre avantajlı olabilir. 7 Biyolelektrik Uygulamalar Fonksiyonel Elektrik Stimülasyonu Kaybedilen nörolojik bir işlevin yerini alabilecek bir araca genel olarak nöral protez bu amaçla elektrik uygulamasına ise fonksiyonel eleketrik stimülasyonu denir. Bazı beyin ve omurilik rahatsızlığın bağlı yürüme zorluğu çeken insanlarda kullanılabilir 8 Biyolelektrik Uygulamalar Elektronarkoz Kafatasından değişik biçimlerde elektrik akımı geçirilerek anestezik ve /veya uyku durumu sağlanmasıdır. 20-10000 hz sinüzodal, 1-50 khz doğru akım bindirilmiş sinüzodal akımlar Mekanizma bilinmemektedir 9 Biyolelektrik Uygulamalar Defibrilatör Bazı kazalar veya organik bozukluk sonucu kalpte ritim bozuklukları ve aralarında hiçbir faz ilişkisi olmayan rasgele uyartı yayılmaları ile karşılaşılmaktadır. Uzaysal olarak heterojen girdaplı görünümdeki bu uyartılara fibrilasyon denir, ölümle sonuçlanabilir. 10 Biyolelektrik Uygulamalar Defibrilatör Bazı kazalar veya organik bozukluk sonucu kalpte ritim bozuklukları ve aralarında hiçbir faz ilişkisi olmayan rasgele uyartı yayılmaları ile karşılaşılmaktadır. Uzaysal olarak heterojen girdaplı görünümdeki bu uyartılara fibrilasyon denir, ölümle sonuçlanabilir. 11 Biyolelektrik Uygulamalar Defibrilatör Ventriküler fibrilasyon Kalp atış sayısı dakikada 300’ün üzerine çıkarsa ventriküler fibrilasyon nedeniyle akut yaşam tehdidi ortaya çıkar. Bu durumda kalp kası artık sadece titrer ve dolaşım sistemine hiç kan iletilmez. Hasta beyine de kan gitmemesi nedeniyle bilincini kaybeder. Sonuçta ise beyin ve diğer organlarda ağır hasar veya ölüm bile olabilir. 12 Biyolelektrik Uygulamalar Defibrilatör 13 Defibrilatör 14 Biyolelektrik Uygulamalar Elektronik Pacemaker Çok düşük kalp frekansı, yani kronik bradikardi, elektriksel uyarı ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilen ilk kalp ritmi bozukluğudur. Bu amaçla kalp pili (pacemaker) geliştirilmiştir. Puls genliği 5 V frekans 70 hz puls genişliği 0.5 ms 15 Biyolelektrik Uygulamalar Kısa Dalga Diyatermisi Elektrik akımının ısıtıcı etkisinden yaralanılır. 10 MHz üstündeki frekanstaki akımlar uyarılmalara neden olmamaktadır. 27 MHz akımlar seçilir. 16 Biyolelektrik Uygulamalar Elektrocerrahi Sivri uçlu bir metal dokuya uygulandığında lokal kesme yapılabilir. 250 kHz-4 Mhz arası sinüzodial akımlar uygun görülmemektedir. 17 ELEKTRİK ÇARPMASI VE ELEKTRİK GÜVENLİĞİ • Prizin topraklı olması • Uygulanan bölge • Uygulanan akım şiddeti 18