ekonomi bakanlığı

EKONOMİ BAKANLIĞI
GANA
T.C. Akra Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği
E-mail: akra@ekonomi.gov.tr
Tel:00 233 302 218 180
Adres: Turkish Embassy Office of the Commercial Counsellor
L8 Block 1 Section 17 b Labone Abafum Crescent
CANTONMENTS ACCRA
Ticaret Müşaviri Ziya ÇAMUR
Genel Bilgiler
GENEL BİLGİLER
Devletin Adı
Gana
Başkent
Akra
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Resmi Dili
İngilizce
Yüzölçümü
238.537 km2
Nüfusu
25,4 Milyon
Önemli Şehirler
Başlıca Limanlar ve
Sevkiyat Noktaları
Para Birimi
Saat Dilimi
Telefon Kodu
İnternet Uzantısı
THY Uçuş Noktaları
Akra, Kumasi, Tamale ve Takoradi
Tema ve Takoradi
Cedi
GMT
233
.gh
Akra
Akra Ticaret Müşavirliği
2
Ekonomik Göstergeler
GSYH (Milyar $, Cari Fiyatlarla) (1)
Kişi Başına Milli Gelir ($, SGP) (1)
GSYH Büyümesi (1)
İşsizlik Oranı (%) (1)
Para Birimi/Dolar Paritesi (Yıllık Ort.) (1)
Cari İşlemler Dengesi (Milyar $) (1)
Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%) (1)
Enflasyon Oranı (%) (1)
Doğrudan Yabancı Sermaye Girişi (Milyon $)
Yabancı Yatırımlar (Milyon$)
Toplam Rezervler (Milyar $) (1)
Toplam Dış Borç (Milyar $) (1)
2009
2010
2011
2012*
2013*
2014*
26,0
2.468
5,8
1,41
-1,9
16,0
7,2
32,2
2.624
7,6
1,43
-2,7
8,6
9,3
39,6
2.990
14,3
1,51
-3,5
8,6
11,3
40,7
3.182
7,2
1,80
-4,8
8,8
12,6
45,6
3.396
7,5
2,02
-5,1
12,2
14,7
53,8
3.632
7,6
2,23
-5,8
8,4
17,4
Kaynak: The Economist Intelligence Unit
Akra Ticaret Müşavirliği
3
Dünya ile Ticaret (I)
Mal Ticareti
İhracat
İthalat
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Dengesi
İhracat/İthalat (%)
Hizmet Ticareti
İhracat
İthalat
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Açığı
İhracat/İthalat (%)
2008
3.810
8.536
12.346
-4.726
44,6
Değer (Milyon Dolar)
2009
2010
2011
5.071
5.233
18.401
6.465
8.057
13.573
11.535
13.291
31.974
-1.394
-2.824
4.827
78,4
65,0
135,6
2008
1.801
2.298
4.099
-497
78,4
Değer (Milyon Dolar)
2009
2010
2011
1.770
1.477
1.871
2.943
3.003
3.667
4.713
4.481
5.538
-1.173
-1.526
-1.795
60,1
49,2
51,0
2012
18.761
14.012
32.773
4.749
133,9
2012
2.971
3.570
6.541
-599
83,2
Değişim (%)
2010-2011 2011-2012
251,6
2,0
68,5
3,2
140,6
2,5
-271,0
-1,6
-
Değişim (%)
2010-2011 2011-2012
26,7
58,8
22,1
-2,6
23,6
18,1
17,7
-66,6
-
Kaynak: Trade Map
Akra Ticaret Müşavirliği
4
Dünya ile Ticarette Önemli Sektörler (II)
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Fasıl
71
27
8
18
44
15
26
84
33
9
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Fasıl
87
84
85
49
73
10
39
38
72
25
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Aralık)
İNCİ, KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ, MADENİ PARA
MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR
YENİLEN MEYVALAR, KABUKLU YEMİŞLER, TURUNÇGİL VE KAVUN KABUĞU
KAKAO VE KAKAO MÜSTAHZARLARI
AĞAÇ VE AĞAÇTAN MAMUL EŞYA; ODUN KÖMÜRÜ
HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR VE BUNLARIN MÜSTAHZARLARI
METAL CEVHERLERİ, CÜRUF VE KÜL
NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI
UÇUCU YAĞLAR, REZİNOİTLER, PARFÜMERİ, KOZMETİKLER VB.
KAHVE, ÇAY, PARAGUAY ÇAYI VE BAHARAT
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
2009
2.945
89
31
1.158
221
20
58,6
21
2,1
1,5
4.548
5.071
İHRACAT
2010
2011
3.369
4.853
6
7.338
23
554
976
2.294
196
483
29
71
92
123
54
68
3
82
1
54
4.749
15.921
5.233
18.401
2012
7.111
4.561
3.138
2.041
377
155
139
135
128
114
17.900
18.761
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Aralık)
MOTORLU KARA TAŞITLARI VB. AKSAM VE PARÇALARI
NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI
ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI
BASILI KİTAP, GAZETE, RESİM VB BASKI SANAYİ MAMULU, EL YAZMALARI
DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA
HUBUBAT
PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA
MUHTELİF KİMYASAL MADDELER
DEMİR VE ÇELİK
TUZ, KÜKÜRT, TOPRAK VE TAŞLAR, ALÇILAR VE ÇİMENTO
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
2009
989
757
822
37
323
359
216
206
158
211
4.078
6.465
İTHALAT
2010
2011
1.068
1.910
1.213
1.835
853
1.196
33
1.798
446
494
320
547
265
420
318
464
263
400
259
367
5.037
9.431
8.057
13.573
2012
2.315
2.093
1.213
776
718
470
438
432
419
418
9.294
14.012
Pay (%)
37,9
24,3
16,7
10,9
2,0
0,8
0,7
0,7
0,7
0,6
95,4
100,0
Pay (%)
16,5
14,9
8,7
5,5
5,1
3,4
3,1
3,1
3,0
3,0
66,3
100,0
Kaynak: Trade Map
Akra Ticaret Müşavirliği
5
Dünya ile Ticaret (III)
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Milyon Dolar
Ülkeler
GÜNEY AFRİKA
HİNDİSTAN
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ
FRANSA
VİETNAM
İTALYA
İSVİÇRE
TOGO
HOLLANDA
ÇİN
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
Milyon Dolar
Ülkeler
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ÇİN
ABD
İNGİLTERE
BELÇİKA
HİNDİSTAN
ALMANYA
GÜNEY AFRİKA
HOLLANDA
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ
KORE
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
2009
2.364
59
57
69
5
49,5
515
50,2
439
46,0
3.654
5.071
İHRACAT
2010
2011
2.799
3.147
49
722
353
994
65
1.722
3
25
39
1.041
215
866
70
4.594
292
710,7
51
257,9
3.935
14.080
5.233
18.401
2012
4.544
1.877
1.638
1.412
1.344
1.229
1.215
880
761
628
15.527
18.761
2009
836
523
323
342
268
233
273
234
85
166
3.283
6.465
İTHALAT
2010
2011
1.061
2.062
1.101
1.307
388
2.244
446
809
320
579
272
481
333
398
279
416
144
307
344
337
4.688
8.940
8.057
13.573
2012
2.405
1.564
1.403
924
592
540
486
414
357
316
9.002
14.012
Pay (%)
24,2
10,0
8,7
7,5
7,2
6,6
6,5
4,7
4,1
3,3
82,8
100,0
Pay (%)
17,2
11,2
10,0
6,6
4,2
3,9
3,5
3,0
2,5
2,3
64,2
100,0
Kaynak: Trade Map
•
Türkiye, Gana’nın ihracatında 17’inci, ithalatında ise 19’uncu sırada gelmektedir. (2012
yılında)
Akra Ticaret Müşavirliği
6
Türkiye ile Ekonomik ve Ticari İlişkiler
Anlaşmalar:
• Ticaret, Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması (30.04.1997)
• Vize Muafiyeti Anlaşması (24.3.2011)
• Askeri Alanda Eğitim, Teknik ve Bilimsel İş Birliği Çerçeve Anlaşması (24.3.2011)
• Turizm İşbirliği Anlaşması (20.10.2011)
• Kültür, Eğitim, Bilim, Basın-Yayın, Gençlik ve Spor Alanlarında İşbirliği Anlaşması (22.1.2013)
• Savunma Sanayi İşbirliği (SSİ) Anlaşması (22.1.2013)
Protokoller:
• KEK I. Dönem Toplantısı Mutabakat Zaptı (3.9.1998)
• Hava Ulaştırma Alanında Mutabakat Muhtırası (29.9.2009)
• KEK II. Dönem Toplantısı Mutabakat Zaptı (20.10.2011)
• Tarım Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı (20.10.2011)
• KEK III. Dönem Toplantısı Mutabakat Zaptı (1.3.2012)
• ASO ile Gana Ticaret ve Sanayi Odası (GCCI) Mutabakat Zaptı (5.11.2012)
• KOSGEB ile Gana Ulusal Küçük Ölçekli İşletmeler Başkanlığı (NBSSI) arasında Mutabakat Zaptı (22.1.2013)
• Serbest Bölgeler Alanında İşbirliği ve Teknik Destek Sağlanmasına İlişkin Mutabakat Zaptı (22.1.2013)
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Diplomasi Akademisi ile Gana Cumhuriyeti Dışişleri ve Bölgesel
Entegrasyon Bakanlığı Legon Uluslararası İşler ve Diplomasi Merkezi (Leciad) Arasında İşbirliğine İlişkin
Mutabakat Zaptı (22.1.2013)
Akra Ticaret Müşavirliği
7
Türkiye ile İkili Ticaret (I)
Türkiye'nin İhracatı
Türkiye'nin İthalatı
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Dengesi
2008
100,4
46,5
146,8
53,9
Değer (Milyon Dolar)
Değişim (%)
2009
2010
2011
2012
2010-2011 2011-2012
72,9
96,5 218,5 223,5
126,5
2,3
102,1 194,4 292,3 303,5
50,4
3,8
174,9 290,8 510,8 527,0
75,6
3,2
-29,2
-97,9
-73,7
-80,0
-24,7
8,4
Kaynak: Trade Map
Akra Ticaret Müşavirliği
8
Türkiye ile İkili Ticaret (II)
Sıra Fasıl
1
72
2
25
3
27
4
85
5
11
6
73
7
84
8
19
9
87
10
40
Sıra Fasıl
1
18
2
71
3
27
4
3
5
78
6
40
7
44
8
23
9
84
10
99
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Aralık)
DEMİR VE ÇELİK
TUZ, KÜKÜRT, TOPRAK VE TAŞLAR, ALÇILAR VE ÇİMENTO
MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR
ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI
DEĞİRMENCİLİK ÜRÜNLERİ, MALT, NİŞASTA, İNÜLİN, BUĞDAY GLUTENİ
DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA
NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI
ESASINI HUBUBAT, UN, NİŞASTA, SÜT TEŞKİL EDEN MÜSTAHZARLAR
MOTORLU KARA TAŞITLARI VB. AKSAM VE PARÇALARI
KAUÇUK VE KAUÇUKTAN EŞYA
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
TÜRKİYE'NİN İHRACATI
Pay (%)
2009
2010
2011
2012
7,4
25,4
84,0
50,1
22,4
23,5
11,9
17,9
31,4
14,1
5,9
7,2
14,2
29,5
13,2
5,1
8,5
19,5
22,3
10,0
2,3
7,3
18,5
19,8
8,9
3,9
3,4
5,1
11,0
4,9
3,5
3,9
15,0
10,5
4,7
3,1
3,5
4,1
8,0
3,6
1,6
4,6
12,5
4,7
2,1
2,9
3,1
5,4
4,2
1,9
59,3
78,7
196,1
191,5
85,7
72,9
96,5
218,5
223,5
100
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Aralık)
KAKAO VE KAKAO MÜSTAHZARLARI
İNCİ, KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ, MADENİ PARA
MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR
BALIKLAR, KABUKLU HAYVANLAR, YUMUŞAKÇALAR, DİĞER OMURGASIZLAR
KURŞUN VE KURŞUNDAN EŞYA
KAUÇUK VE KAUÇUKTAN EŞYA
AĞAÇ VE AĞAÇTAN MAMUL EŞYA; ODUN KÖMÜRÜ
GIDA SANAYİİ KALINTI VE DÖKÜNTÜLERİ, HAZIR HAYVAN GIDALARI
NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI
DİĞER
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
TÜRKİYE'NİN İTHALATI
Pay (%)
2009
2010
2011
2012
85,8
126,4
142,3
164,7
54,3
15,8
66,6
148,8
125,5
41,3
0,0
0,0
0,0
8,4
2,8
0,0
0,0
0,0
2,6
0,8
0,0
0,0
0,0
1,1
0,4
0,0
0,1
0,1
0,6
0,2
0,2
0,8
0,7
0,3
0,1
0,0
0,0
0,0
0,3
0,1
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
101,8
194,0
291,9
303,5
100,0
102,1
194,4
292,3
303,5
100
Kaynak: Trade Map
Akra Ticaret Müşavirliği
9
Fırsatlar
İkili Ekonomik İlişkilerin Gelişme Alanları (Sektörler)
•Mal Ticareti :Otomobiller, eşya taşımaya mahsus taşıtlar, zirai ilaçlar, çimento, su ürünleri, inşaat makineleri, demir
çelik ürünleri, beyaz et, maden makineleri, etilen polimerleri, araç lastikleri, tedavide kullanılan ilaçlar, izole kablo ve
teller, elektrik transformatörleri, kimyasal gübreler, buğday unu, makarna ve irmik, kireç, elektrik akümülatörleri,
sabun ve diğer deterjanlar, çikolatalı ürünler, domates salçası, buzdolapları ve dondurucular, televizyonlar, alüminyum
ürünleri.
•Hizmetler Ticareti: Müteahhitlik hizmetleri, Ganalı hastaların Türkiye’de tedavilerine yönelik sağlık hizmetleri, Türk
dizi filmlerinin Gana’ya da ihraç edilebilmesi, bilişim sektöründe işbirliği ,
•Yatırımlar: Gana’da özellikle gıda, kimya, enerji , inşaat malzemeleri, konfeksiyon ve hazır giyim, bilgi iletişim, altyapı
ve konut ile finans sektörlerinde yatırım imkanları bulunmaktadır. Ayrıca Türk firmalarının Gana’da otel ve hastane
açıp işletebilme imkanları bulunmaktadır.
3. Ülkelerde Potansiyel İşbirliği Alanları (Sektörler)
•Mal Ticareti : Firmalarımızın özellikle Gana’daki serbest bölgelerde konuşlanarak diğer ECOWAS ülkelerine önemli
ölçüde ihracat yapabilecekleri düşünülmektedir.
•Hizmetler Ticareti : Türk dizi filmlerinin Gana’ya yakın ve komşu Togo, Benini; Fildişi, Liberya, Burkina Faso gibi
ülkelerde de Gana’lı girişimcilerce pazarlanabilmesi üzerinde durulabilir.
•Yatırımlar: Türk ve Gana’lı firmalar özellikle Togo, Benin, Fildişi ve Liberya’da bu ülkelerin girişimcileriyle ortaklıklar
kurarak özellikle bu ülkelere has üretilen ürünlerin ihracatında işbirliğine gidebilmeleri mümkündür.
Akra Ticaret Müşavirliği
10
Faydalı Bilgiler
Firmalarımız İçin Önemli Adresler (*)
Fuarlar
GHANA BIG 5 SHOW
INTERNATIONAL BUILDING, CONSTRUCTION AND PROPERTY EXHIBITION
OIL & GAS AFRICA
İhaleler
Gana'da ihalerle ile ilgili her türlü bilgi Gana İhale Kurumunun www.ppbghana.org veya www.ppaghana.org
web sayfasından alınabilir. Ayrıca gana’daki ihaleler
http://www.africatenders.com/
http://www.africatenders.com adreslerinden de takip edilebilir.
İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları
http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/ministries.php adresinden Gana’daki tüm bakanlıklara
ulaşılabilir.
Kamu İhale Kurulu (Public Procurement Authority) www.ppbghana.org veya www.ppaghana.org
Gana Yatırımları Teşvik Merkezi (Ghana İnvestment Promotion Center) www.gipcghana.com
Gana Ulusal Ticaret ve Sanayi Odası www.ghanachamber.org
Gana Serbet Bölge Kurulu (Ghana Free Zone Board) www.gfzb.com.gh
Sektörel
Dernekler
Trades Union Congress of Ghana (http://www.ghanatuc.org)
Association of Ghana Industries (AGI) www.agighana.org
Odalar
Gana Ulusal Ticaret ve Sanayi Odası (Ghana Chamber of Commerce and Industry) www.ghanachamber.org
Firma Bilgi Kaynakları
Kamu İhale Kurulu (Public Procurement Authority) www.ppbghana.org veya www.ppaghana.org
Gana Göçmen Bürosu ( Ghana İmmigration Service) www.ghanaimmigration.org
Gana Yatırımları Teşvik Merkezi (Ghana İnvestment Promotion Center) www.gipcghana.com
Gana Ulusal Ticaret ve Sanayi Odası www.ghanachamber.org
Gana Serbet Bölge Kurulu (Ghana Free Zone Board) www.gfzb.com.gh
İhracat Bilgi Platformu (www.ibp.gov.tr) adlı web sitemizdeki ülke raporları ve aynı sitede yer alan Pazar
Geliştirme bölümündeki Ticari Bilgi Kaynakları Rehberinden yararlanılabilir.
(*) Firmalarımızın söz konusu ülkeye ilişkin bilgi almak amacıyla takip edebilecekleri düşünülerek yukarıda listelenen web adres bilgileri;
güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan temin edilen referans bilgilerdir. Ekonomi Bakanlığı, bu adreslerdeki içeriklerin doğru ve tam
olması konusunda garanti vermez; bu içeriklerin kullanımı ile ilgili doğabilecek sorunlarda hukuki sorumluluk kabul etmez .
Akra Ticaret Müşavirliği
11