Zebur 2.Tarihler (Yahuda’nın kralları) Nehemya Ezra 1-6 (Tapınak) 479 Ahbar Ester (Koruma) Haham Oluşu (Tapınağın yeniden kurulması ve reform) Ezra 7-10 İsrail’de 400 yıl boyunca ne peygamber, ne vahiy, ne kral, ne de hakim var gelen Mesih ve Eski Antlaşma’nın da yetersizliğini gösteriyor 433 Nehemya’nın ikinci Yeruşalim ziyareti Neh.13:6-7 O gün ... günahtan ve ruhsal kirlilikten arındırmak için bir pınar açılacak. Zek.13:1 Kavimler Göçü (500-100) İ.Ö. 250 LXX = Septuaginta adlı Eski Antlaşma’nın Grekçe Çevirisi yapıldı (70 Tercüman) II.Ptolem emr verd 4 Yen Antlaşma: * Esk Antlaşmanın gerçekleşmes , sonsuz yaşam * vaft z ve Rab’b n sofrası Luk.22:20; 1Ko.11:25; İbr.9:15; Rom.10:4 Kumran: Elimizde olan en eski ESKİ ANTLAŞMA’nın parçalarının kopyası: İ.Ö. 200 yıl cıvarında yazılmıştır. Yeşaya ve Dan el peygamberin kitaplarını da içerir. Apokrifler: Vahiy olduğu idd a edilen sahte parçalar (yalnız LXX’da) İsa Mes h’ n Doğumu Luk.1:1 Luka Yu.1:1 İsa 12 yaşındayken Yerusalim’ z yaret ett . Luk.2:41-50 Yu.1:18 Yuhanna bölümü İsa Mes h’ n Tanrı’nın Oğlu ve Tanrı’nın kend s olduğunu göstermek ç n yazıldı: Yu.20:31 Yu.1:1-18 Yuhanna Luk.6:12 Luk.4:14 Luk.4:13 1.Fısıh Bayramı Yu.2:13 50 km Yu.1:19 Yu.4:42 İsa Mes h’ n İsa Mes h Kana köyünde lk zley c ler : suyu şaraba Andreas, Simun, çev rerek görev ne Genel karargah Yakup, Yuhanna, F l pus, başlıyor Yu.2:1-12 Kefarnahum Natanel Yu.1:35-51 (bkz. Luk.5:1; Mar.1:16; Mat.4:18) Yu.4:54 Nikod m Yu.3:13-36 50 km 100 km Sam r ye’de Uyanış Samiriyeli Kadın Yakup'un kuyusunda Yu.4:1-54 Luk.9:17 2.Fısıh Bayramı Yu.5:1 Yu.5:1 İsa Mes h Yeruşal m’ z yaret ed p havuzdaki kötürümü iyileştiriyor: Tanrı‘nın Oğlu olduğunu kanıtlıyor. Yu.5:1-47 Dağdak Konuşma Yu.5:47 Luk.9:18 Lk 9,51 3.Fısıh Bayramı Yu.6:4 Yu.10:22f Luk.13:22 Lk 13,22 İsa’nın Yeruşal m’ z yaret Yu.11:17ff Luk.17:11 Mar.15:21 - 16:14 Luk.19:28 H rodes’ n düşmanlığı; İsa Yeruşal m hakkında yas tutuyor; Şabat gününde hastayı y leşt r yor Luk.13:18 - 17:10 Kutsal Ruh’un İmanlılara Gelişi 3. Nehemya 445 Malaki (İ.Ö.165 Yeruşal m tapınağının arınması ve tekrar RAB’be adanması. Tapınağın Açılışını Anma) Luka bölümü Yunanlılar ç n ve özell kle kronoloj k yazıldı: Luk.1:3 İsa’nın Yeruşal m’ z yaret Mar.16:20 Mar.16:19 Luk.24:51 Luk.24:53 4.Fısıh Bayramı Yu.11:55 Luk.23:26 - 24:49 Yu.6:1 Joh 6,71 İsa beş bin kişiyi doyuruyor. „Yaşam Ekmeği“ Kefarnahum havrasında vaaz ver yor: Yu.6:1-71 Yu.10:21 İsa Mes h Cel le’de çalışıyor, çünkü Yahud ler Yahud ye’de O’nu öldürmek st yorlar. Yu.7:1 Yu.10:22 Yu.10:40 İsa Mesih Yerusalim'de Tapınağın Açılışını Anma Bayramı‘nda Yu.10:22-39 Şeria Irmağı'nın karşı yakasına gelenlerin çoğu iman ed yor. Lazar‘ın dirilt lmesi. İsa Mesih‘i öldürme kararı. Yu.10:40 - 11:57 Yu.12:12 İsa Mes h Beytanya’yı terk ed p Efray m’e g d yor. Sonra Sam r ye’den geç p Cel le’de Yeruşal m’e g den hacılara katılıyor. Yu.11:54 Yu.21:25 Yu.19:17 - 20:31 Kaynak: „Jensen's Survey of the Old Testament“ Irving L. Jensen, David L. Cooper Harmonie, Arnold Fruchtenbaum und Rick Swartzentrover’ n zaman şer d n n yardımıyla hazırlandı. 300 64 Roma Yangını; Mesih İnanlıları ağır zulüm görüyor 65 Pavlus Roma’da şehit oldu 81 Timoteos’un öldürülmesi 81-96 İmparator Dom t anus: k l seye uygulanan zulüm dönem İnc l’ n lk orj nal papirüs kopyaları 135 Yahudiler’inYeruşalim’den ve Filistin’denkovulması Pavlus’un Yolculukları: 1: İ.S.47 2: İ.S.49-52 3: İ.S.52-56 4: İ.S. 58-60 5. İşkence Şehitlere beyaz kaftan Va.6:9-11; Mat.24:9-13 (K l sen n Gel şmes ) VAHİYLERİN VAHİYLERİN ALDIĞI YER BİTTİĞİ ZAMAN Filistin? İ.S.50-70 Roma? İ.S.50-70 Sezariye? İ.S.~60 Efes/Selçuk İ.S.85-98 Sezariye? İ.S.~63 Korint İ.S.55-58 Efes/Selçuk İ.S.53-57 Makedonya İ.S.54-57 Antakya İ.S.48-49 Roma İ.S.60-63 Roma İ.S.60-63 Roma İ.S.60-63 Korint İ.S.50-51 Korint İ.S.50-51 ? İ.S.61-66? Roma İ.S.63-67 ? İ.S.61-66? Roma İ.S.60-63 Roma? İ.S.~70 Yeruşalim? İ.S.45-62 Roma İ.S.62-64 Roma? İ.S.64-67 Efes/Selçuk İ.S.60-95 Efes/Selçuk İ.S.60-95 Efes/Selçuk İ.S.60-95 Yeruşalim İ.S.65-80 Patmos İ.S.60-95 467 Tar he göre sıralama Yakup Galatyalılar Markos Matta Selan kl ler 1 Selan kl ler 2 Kor ntl ler 1 Kor ntl ler 2 Romalılar Efesl ller Vah y F l mon F l p l ler Kolosel ler Luka Yuhanna 1 Yuhanna 2 Yuhanna 3 T moteos 1 T tus Petrus 1 Elç.İşler T moteos 2 Petrus 2 Yahuda İbran ler Yuhanna 313 Romalıların Hıristiyanlığı kabulu 451 Kalsedon Konseyi: Monofisitlerin aforoz edilmesi (mesala Mısır’daki Koptler) 200 İncil’in bütünlüğünün resmen onaylanması Yen Antlaşma’nın günümüze ulaşan toplam 3.286 Grekçe el yazması bulunmaktadır. M lletler n zamanı (İsra l halkı bel rl b r zaman ç n Tanrı tarafından bırakıldı. Dan.9:26) 900 1100 1.Ebu Hanife (699-767) 2.Malik b n Enes (715-795) 3.Muhammad ibn Idris al-Şafii (767-820) 4.Ahmed bin Hanbel (780-855) 535 ve 681 Orta Asya’da 1. ve 2. Göktürk Devletleri 833 Mutasım Türklerin Müslüman olmalarına çalıştı Hıristiyan misyonerler İngiltere’den Avrupa’ya geliyor ve Almanya’da yaşayan halkları Hıristiyanlaştırıyor Yahud Amoraim d n b lg nler 622 Hicret 632 570 Gemora / Talmud M.S. 220 – 600 B zanslılar Şiilik - Sunnilik Sufil k commons.wikimedia.org, Tataryn77; user: Jack Gaines, 20150818 Abbasiler dönem 751 Türkler Araplar Çinl lere karşı zafer kazandı. Talas Savaşı.Müslümanlık yayılmaya başladı. Ebumüslim commons.wikimedia.org, MapMaster, user Ras67, 20150818 commons.wikimedia.org, Tariq ibn Ziyad, 20150818 1055 Türk Selçuklular Araplara ait olan bölgelere giriyorlar. İslam dinini seçiyorlar. Bizanslılar (Doğu Romalılar 395-1453) İncil’in ilk orjinal kopyalarına dayanan „Nestle-Aland” (Mısır’da bulunan nüshalar) 4.Asır: Kodeks Sinaitikus: Londra’da, 1844, Tischendorf Kutsal K tap’ın tamamını buldu 4.Asır: Kodeks Vatikanus: Roma’da, İncil'in çoğu parçaları içeriyor 5.Asır: Kodeks Alexandrinus: Londra’da, Kutsal Kitap’ın çoğu parçalarını içeriyor 5.Asır: Kodeks Ephraemi Rescriptus: Paris’te, syr: Kutsal Kitap’ın bazı bölümlerini içeriyor 6.Asır: Kodeks Bezae: Cant., Cambridge’de: İncil’in bazı bölümlerini içeriyor Gazali Sufi (1058-1111) Hacı Bektaş 1258 3. Siyah at: enflasyon açlık 1064 Alp Arslan Araplar Filistin’de 638 Araplar Kudüs’ü fethed yorlar Kürt Selahattin Eyyubi (1137-1193) Va.6:7-8; Luk.21:11 „Hıristiyan“ ülkelerin 8 Haçlı Seferi 1099 1270 commons.wikimedia.org, Ssolbergj, 20150818 ‘Kutsal’ Roma-Germen İmparatorluğu -1806 1452 Matbaa’nın bulunuşu: Gutenberg. İlk basılan kitap Kutsal Kitap’tır Waldenser mezhebi Mar.13 2T 3:1-5; Yah; 2Pe 2:1-3:18 Yanlış Öğret ler ve İnançsızlık Luk.21 1T 4:1-3: İmandan dönüş 4 Binici 7 Mühür Va.6-8 7 mühürlü tomar 1923 Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması Va.5:1 1683 Osmanlıların İkinci Viyana Kuşatması 1. Beyaz at: gal p Mes h, müjde m syonu 1530 Konfesio Augustana Protestan mezhebinin oluşması 1Se 4:1-5:5 Fransız Devrimi (1789-1799) 1920 İkinci Dünya Savaşı 1732 Yeni Misyoner hareketi başlıyor: Zinzendorf Va.6:9-11; Mat.24:9-13 1948 Va.6:3-4; Mat.24:6-7 Mar.13:12; Luk.21:16 Va.8:8-9 Ama İsrail RAB tarafından kurtarılacak, sonsuza dek sürecek kurtuluşu. Çağlar boyunca utandırılmayacak, asla rezil olmayacak. Yşa.45:17 Bu Yahud ler büyük sıkıntıdan önce mühürlen yor. F z ksel kurtuluyorlar. Va.7:4;14:1 ve Hez.9:4-6 3. Tapınak İsa Karşıtına tapmak ç n, putperestl k ç n kullanılacak. Dan.9:27: “Haftanın yarısı geçince, kurbanı da sunuyu da kaldıracak. Kararlaştırılan yıkım başına gelinceye dek yok edici önder tapınağın üst bölümüne yıkıcı iğrenç şeyler yerleştirecek.“ Ezek.40-48; Mt.24:15-16; 2Th.2:3-4; Va.11:1-2 4. Güneş, ay ve yıldızlar ışıklarını 1/3 kaybed yor 4 Borazan doğanın 1/3' n yok ed yor Büyük bir kalabalık 5. Canavarın egemenliği karanlığa gömülüyor. Va.8:12 Mar.13:13; Luk.21:17 3. All sweet water becomes blood 3. Dünyadak tatlı sular kana dönüşüyor. 4. Güneş insanları (||Çık.7:19-24: 1.bela g byakıyor. ) ateşle Va.16:4-7 İnsanlar Tanrı’ya küfred yor. ve nsanların ht yacları esk s g b karşılanamıyor Her ulustan, her dilden oluşan imanlılar Kuzu‘nun önündeler Va.7:9-17 Va.16:8 Üç kötü ruh muc ze yapıp aldatıyor. (Çık.10:14-19: 8. bela) Va.16:12 Va.9:3-10 3 kötü ruhlar Mesih’in yargı kürsüsü: 1Ko.3:13-15; 2Ko.5:10; Rom.14:10 Va.5:5-6 Hez.37; Yas.30:3-4 Mat.24:32 Tanrı’ya Tapınma Her Şeye Gücü Yeten Rab Tanrı Va.4:8-11 İsa Mes h’a Tapınma kuzu Va.5:8-14 commons.wikimediaorg, Andrei nacu Zaparojdik, 20150818 Denizden Çıkan Canavar Va.13 yedi başlı = Yahudilere karşı yed imparatorluk; on boynuzlu = 10 kral 1. Eski Mısır Krallığı 2. Yeni Asur İmparatorluğu 3. Yeni Babil İmparatorluğu 4. Med-Pers İmparatorluğu 5. Yunan İmparatorluğu 6. Roma İmparatorluğu 7. Roma-Germen İmparatorluğu, Hitler? 8. Dirilmiş Roma İmp. (7'den biri olacak) 2.VAY Dan.12:2.13; Luk.14:14; Yu.5:29a Elç.24:15; Va.20:4 (Va.11:14) Ölüm 5. Yıldız düşüp krater açıyor. Çekirgeler çıkıp insanlara 5 ay işkence veriyor (Tanrı’nın mührü olmayanlar) İnsanlar tövbe etm yor. (||Çık.10:21-23: 9. bela g b ) Va.9:13-21 3.VAY 6. Fırat ırmağındak 4 melek çözülüp insanların 1/3’i öldürülüyor. AmaArmagedon insanlar tövbe etmiyor 4 melek. 4. melek b r orak var. B çme saat Va.14:14-20 Petra’da ? Va.16:16 Kardeşlerimiz Kuzu'nun kanıyla ve ettikleri tanıklık bildirisiyle Onu yendiler. Ölümü göze alacak kadar vazgeçmişlerdi can sevgisinden. Va.12:11 3 VAY d rek nsanları vuruyor: nsanların 1/3 ölüyor (ya sıkıntıda ya da sıkıntıdan sonra olur?) Mar.16:16; Yu.14:1-3; Rom.11:25; 8:19; 1Ko.1:7-8; 15:51-53; 16:22; Flp.3:20-21; 4,5; Kol.3:4; 1Se.1:10; 2:19; 4:13-18; 5:9.23; 2Se.2:1; 1Ti.6:14; 2Ti.4:1.8; Tit.2:13; İbr.9:28; Yak.5:7-9; 1Pe.1:7,13; 5:4; 1Yu.2:28-3:2; Yah.1:21; Va.2:25; 3:10 Va.11:15-19; 15:1 Savaşı Tanrı'nın buyruklarını yerine getiren, İsa'ya imanlarını sürdüren kutsalların sabrını gerektirir. Va.14:12 Mesih’ n Gel ş ve imanlıların dünyadan alınışı 7. Deprem dünya kentlerin , adaları ve dağları yok ed yor. 40 kiloluk dolu yağıyor. İnsanlar Tanrı’ya küfred yor. Va.16:17-21 (||Çık.9:13-35: 7. bela g b ) (Va.12:12) Judgement = hell 7. Tanrı’nın sır olan tasarısı tamamlanacak ızdırap, f z ksel ölüm ve Yargı Günü = ebed k nc ölüm, cehennem 3 angels call all only to worship God! Va.14:6-13 Tanrı’dan k peygamber Dan.9:27 2. Roma İmparatorluğu Bütün dünya şaşkınlık ç nde canavarın ardından g tt . Va.13:3; Dan.7:23 Canavara ve heykeline tapıp onun adının işaretini alanlar gece gündüz rahat yüzü görmeyecekler. Va.14:11 3 1/2 yıl haftanın lk yarısı: Dan.9:27 7 yıllık dönem Yer.30:7; Dan.12:1; Mat.24:21 Korkunç Sıkıntı: 3 1/2 yıl haftanın k nc yarısı = 1.290 gün: Dan.12:11; günler kısaltılmış : Mt.24:22; 1.290 Günlük sununun kaldırılıp yıkıcı iğrenç şeyin konduğu zamandan başlayarak 1 290 gün geçecek. Bekleyip 1 335 güne ulaşana ne mutlu!: Dan.12:11-12; k tanık 1260 gün peygamberl k edecek: Va.11:3; kadın 1.260 gün saklanıyor: Va.12:6 ya da 3.5 yıl: Va.12:14; Kutsallar üç buçuk yıl için eline teslim edilecekler: Dan.7:25; 12:7. Kutsal kenti kırk iki ay ayaklarıyla çiğneyecek olan uluslara verildi. 42 ay: Va.11:2; 13:5. O gün O'nun ayakları Yeruşalim'in doğusundaki Zeytin Dağı'nın üzerinde duracak. Zeytin Dağı doğuya ve batıya doğru ortadan yarılıp çok büyük bir vadi oluşturacak. Dağın yarısı kuzeye, öbür yarısı güneye çekilecek. Zek.14:4 Dan.9:24-12:13 Va.20:11-15; Dan.12:2; Yu.5:29b Yeni bir gökle yeni bir yeryüzü Boğazlanmış Kuzu’nun yaşam kitabı Va.13:8; 20:15; 21:27 Va.20:11-15; 2Pe.3:7 İSA MESİH KRALLARIN KRALI Yşa.56:7; 1T .6:15; Hez.41; Va.1:5; 11:15; 19:16 Baba kimseyi yargılamaz, bütün yargılama işini Oğul'a vermiştir. Öyle ki, herkes Baba'yı onurlandırdığı gibi Oğul'u onurlandırsın. Oğul'u onurlandırmayan, O'nu gönderen Baba'yı da onurlandırmaz. Yu.5:22-23 İnsanoğlu meleklerini gönderecek, onlar da insanları günaha düşüren her şeyi, kötülük yapan herkesi O'nun egemenliğinden toplayıp kızgın fırına atacaklar. Orada ağlayış ve diş gıcırtısı olacaktır. Mat.13:41-42 Dünyada 1000 yıllık dönem, yeni Yeruşalim Va.20:1-6; 21:9-22,5; Hez.48:30-35; Yşa.2:3; 11:6-9; 25:7-9; 35:1-10; 65:19-26; Mez.98:9; Va.20:6; Yer.33:15; Yoe.3:18; Amo.9:13; Mik.4,1-4; Zek.14:9.20; Luk.1:32-33 Mes h İmanlıları Mes h le dünyayı yargılacak ve egemenl k sürecek Kuzu'ya karşı savaşacaklar, ama Kuzu onları yenecek. Çünkü Kuzu, rablerin Rabbi, kralların Kralı'dır. O'nunla birlikte olanlar, çağrılmış, seçilmiş ve O'na sadık kalmış olanlardır. Va.17:14 2Pe.3:13; Va.21 Büyük beyaz taht Kuzu’nun Düğünü Ama Rab'bin günü hırsız gibi gelecek. O gün gökler büyük bir gürültüyle ortadan kalkacak, maddesel öğeler yanarak yok olacak, yer ve yeryüzünde yapılmış olan her şey yanıp tükenecek. 2Pe.3:10 Size şunu söyleyeyim, insanlar söyledikleri her boş söz için yargı günü hesap verecekler. Mat.12:36 Büyücüler, fuhuş yapanlar, adam öldürenler, putperestler, yalanı sevip hile yapanlar, kirli olanlar, yalancılar, ded koducular, küstah olanlar, küfredenler, zina edenler, sözünde durmayanlar, oğlanlar, oğlancılar, hırsızlar, açgözlüler, övüngenler, kötülük üretenler, anne baba sözü d nlemeyenler, sevg den yoksunlar, acımasız nsanlar, köle tüccarları, ayyaşlar, sövücüler, soyguncular, pislik yapanlar, sefahata düşkünler, düşmanlık besleyenler, çekişenler, kıskançlık yapanlar, öfkel olanlar, bencil tutkulara uyanlar, ayrılıkları yaratanlar, çekememezlik yapanlar, sarhoşluğu sevenler, çılgın eğlenceler, doğal c nsel l şk ler n bırakıp aynı c nste olanlarla b rb rler ç n şehvetle yanıp tutuşanlar ve benzeri şeyleri yapanlar. Yeniden doğmayanlar Sahte peygamber ve canavar kükürt gölüne atılıyor Şeytan 1000 yıl için bağlanıyor Va.20:1-3 Va.19-20; 2Se.2:8 Vah y Vah y Artık hiçbir lanet kalmayacak. Tanrı'nın ve Kuzu'nun tahtı kentin içinde olacak, kulları O'na tapınacak. Va.22:3 Şeytan kısa b r süre serbest bırakılacak ve Gog ve Magog uluslarını saptırıp kutsallara karşı savaşacak. Fakat sonunda İbl s kükürt gölüne atılacak Vahiy Vah y Yuh.3:5 Kend s nde Tanrı Oğlu bulunmayanda yaşam yoktur. 1.Yuh 5:12b İkinci Ölüm Ateş Gölü Tanrı’nın egemenliği bütünleş yor Baba, Oğul ve Kutsal Ruh Va.21:3-5; 1Ko.15:28 Rom.1:27-32; 1Ko.6:9-10; Gal.5:19-21; Ef.5:5; 1Ti.1:10; Va.9:21; 16:9; 20:8 Va.20:4-6 Dan.2:33; 7:7-8; Va.13:1-3; 17:8a Vah y; Yşa.24 Genel Diriliş Va.20:11-15; Mat.25:34.41 2Se.1:6-10 Va.20:7-10; Hez.38-39 Vah y Kuzu kanıyla her oymaktan, her dilden, her halktan, her ulustan insanları Tanrı’ya satın aldı. Kaftanlarını Kuzu’nun kanıyla yıkamış bembeyaz etmişler. Va.6:9; 7:14 Ölüler n yargılanması Va.19:7-10; 21:9 Yeruşal m’de 1.260 gün faal yette: Musa ve İlyas? Tanrı’sız ve putperest b r yönet me karşı muc zeler yapacaklar: ateş, kuraklık, kanlı su, her çeş t bela. İk s öldürülecek, fakat 3. günde d r l p göğe alınacaklar. Deprem Yeruşal m’ n 1/10' ni yok edecek. Ama Yahud ler tövbe ed p Tanrı’ya dönecek ve O‘nu onurlandıracaklar. Va.11,14; = 2.Vay Yok edici önder 3 İlk Dir liş Va.14:8; ve bölüm 17-18 Aslan ve Kuzu Mesih İmanlıları (Hez.40-48: Çok büyük, fakat şunlar artık yok: Yahud olmayanların avlusu (Ef.2:14), kadınların avlusu (Gal.3:28), tapınak perdes (Yşa.25:6-8; Mat.27:51), yıkanma küvet (Hez.36:24-27; Yuh.15:3), kand ll k ve Manora (Yşa.49:6; Yuh.8:12), ekmekler n masası (Yuh.6:35), buhur sunağı (Zek.8:20-23; Yuh.14:6), Antlaşma Sandığı (Yer.3:16; Yuh.10:30-33). Va.19:1 Dan.2:44-45; 7:9-14; 12:1-3; Zek.12:10; 14:1-15; Mat.13:41; 24:14-31; 26:64; Mar.13:14-27; 15:62; ; Luk.21:25-28; Elç.1:9-11; 3:19-21; 1Ko.6:2; 1Se.3:13; 2Se.1:6-10; 2:8; Yah.1:14-15; Va.1:7; 19:11-20:6; 22:7,12,20 Bab l’ n Yıkılışı Va.13:2 4.Tapınak Gökte büyük bir kalabalığın sesini andıran yüksek bir ses işittim. "Haleluya!" diyorlardı. "Kurtarış, yücelik ve güç Tanrımız'a özgüdür. Va.16:13-14 İsrail Devleti Yşa.35 Va.4; 5 Yargılama + Tahtlar Mesih’ n k nc gel ş = Mesih’in İlk dir liş? nanlılarla kudretl gelişi Va.20:4-6 6. Deprem, gökyüzü ortadan kalkıyor, korku 6. Fırat Irmağı kuruyor: Savaş (Va.9:12) Bedensel ızdırap 3. Yıldız ırmaklara düşüyor: tatlı suyun 1/3’ ç lmez oluyor 144.000 mühürlü Çünkü İsra ll ler uzun süre kral, önder, kurban, d k l taş, efod, a le putu olmadan yaşayacak. Sonra dönüp Tanrıları RAB'b , kralları Davut'u arayacaklar. Son günlerde korkarak RAB'be ve O'nun y l ğ ne yönelecekler. Hoşea 3:4-5 1.VAY 1. Yaralar, canavara ve heykeline tapmış, alınlarına 2. Den zde bütün ve ellerine onun işaretini canlılar ölüyor almış olanlarda çıkıyor. Va.16:2 Va.16:3 Va.8:10-11 İnanlılarını Mat.24:10; bütün 2Se.2:3; sıkıntıya uluslar 1T .4:1 sokup Mes h onları İnanlılarından öldürecek nefret Mat.24:9; edecek Gökteki Taht Va.6:12-17; Mat.24:29-30 1. Dolu ve ateş yağıyor: b tk örtüsünün 1/3’i yok oluyor 2. Denize yanar dağ düşüyor: Balıkların ve gem ler n 1/3’i yok oluyor 1948 İsrail’in kuruluşu peygamberler vardı; tıpkı s z n de aranızda yanlış öğret yayanlar olacağı g b . 2Pe.2:1 Va.8:7 7. Sessizlik; duaların cevaplandırılması yaşayanları ölümcül yarası iyileşen ilk canavara ve onun heykeline tapmaya zorlayacak. Ekonomik gücüyle ve gökten yere ateş yağdıracak kadar büyük belirtilerle insanları aldatacak. Sağ eline ya da alnına canavarın işaretini vurmasına izin veren cehenneme gidecek. O Yahudileri ve İsa Mesih imanlılarını yok etmeye çalışıyor. Va.13,11-18. İsa'nın adı anıldığında gökteki, yerdeki ve yer altındakilerin hepsi diz çöksün ve her dil, Baba Tanrı'nın yüceltilmesi için İsa Mesih'in Rab olduğunu açıkça söylesin. Fil.2:10 2 Va.8:1-5 3. Yerden Çıkan Canavar = sahtı peygamber = 666 Tanrı’ya küfür ed yor. 1Jn.2:18-23; 4:3-6; 2Jn.7; 2Th.2:1-12; Va.13:1-18;17:3-18; Dan.7:7-26. Ölümcül bir yara iyileşmişti. Kutsallarla savaşıp onları yenmesine izin verildi. Va.13:7; Dan.7:21+25; 8:24. Kuzu'nun yaşam kitabına adı yazılmamış olan herkes ona tapacak. Va.13:8-10. Va.16 Yedi Borazan Hükmü Mes h İnancından büyük sapma İsa İnsanlar ve mandan Mes h Mes h yüzünden dönüş 2. Denizden Çıkan Canavar = Mesih Karşıtı Ejderha‘dan güç alıyor. 7 başı, 10 boynuzu ve 10 tacı var. Va.13:1. Tanrı’nın öfkesi ve Yed Tas Va.8-11 2. Kızıl at: savaşlar 1945 1881 Yahova Şahitler’in n başlangıcı Ama İsra l halkı arasında sahte 1898 Sömürgecilik 1830 Mormonların başlangıcı Va.6:5-6; Mat.24:7-8; Luk.21:11 Va.6:7-8; Luk.21:11 Birçok sahte peygamber türeyecek büyük belirtiler ve harikalar yapacaklar. Mat.24:11.24 Savaş, açlık salgın hastalıklar, yaban hayvanlar ve başka sebeplerden ölürler. Bunlar İsa Mes h’ n lk gel ş nden ber akt v haldeler. İlk D r l ş ? İmanlılar Büyük Sıkıntı dönem nden önce alınır İng l z F l st n’de Va.6:2; Mat.24:14 wiki 17.yüzyılda Padişah IV. Mehmet’in döneminde Kutsal Kitap’ın çevirisi ilk kez Türkçe’ye yapıldı Birinci Dünya Savaşı 1918 1546 (1521-1523) (1818-1883) (1775-1783) Martin Luther Luther Kutsal Kitap’ı Almanca’ya çevirdi 2. Karl Marks Va.6:3-4; Mat.24:6-7 Göğün ortasında uçan başka bir melek gördüm. Yeryüzünde yaşayanlara -her ulusa, her oymağa, her dile, her halkailetmek üzere sonsuza dek kalıcı olan Müjde'yi getiriyordu. Vahiy 14:6 commons.wikimedia.org, Parsecboy, 20150818 Osmanlı İmparatorluğu Amerikan Bağımsızlık Savaşı Va.6:2; Mat.24:14 5. İşkence Şehitlere beyaz kaftan 4. Soluk at: salgın 3. Siyah at: enflasyon açlık 2. Kızıl at: savaşlar 1. kızıl renkli Ejderha, eski yılan = Şeytan, İblis Va.12:9: 7 başı, 7 tacı ve 10 boynuzu var. Gökten atılıp dünyadak Büyük Sıkıntı Dönem n başlatacak. Va.12:1. Bütün Yahud ler ve İsa Mes h manlılarını öldürmek st yor Va.12:17 3 mühür: nsanların 1/4 ölür 1921 1. 1. Beyaz at: gal p Mes h, müjde m syonu Şeytan’ın kötü üçlüb rl ğ 7 gök gürlemes n n söyled kler mühürlenip gizli kalacak Va.10:4 Kartal: Yeryüzünde yaşayanların vay, vay, vay haline! Va.8:13 Müjde bütün uluslara tanıklık olmak üzere dünyanın her yerinde duyurulacak. İşte o zaman son gelecektir. Mat.24:14 commons.wikimedia.org, Kieran4, 20150818 1566 Osmanlılar Filistin’de 1483 4. 3. Va.6:1-8: 4 Binici İsa’nın ikinci gel ş ne dek etk nd r. commons.wikimedia.org, User 52 Pickup, 20150818 4. Soluk at: salgın 1187 Avrupa’daki Hıristiyan ülkeler Filistin’de 2. SON GÜNLER H tler’ n Savaşları Prusya commons.wikimedia.org, Atilim Gunes Baydin, 20150818 1529 Osmanlıların Birinci Viyana Kuşatması Ama önce O'nun (İsa Mesih’in) çok acı çekmesi ve bu kuşak tarafından reddedilmesi gerekir. Luk.17:25 wiki, NYC Wanderer Mat.24 1799 Napolyon Bonapart Kanuni Sultan Süleyman 4. 1939 1. 2T .3:1; 2Pe.3:3 1517 1193 1054 Ortodoks K l seler Katolik Kilisesinden kopuyor 1914 Memluk Sultanlığı Va.6:5-6; Mat.24:7-8; Luk.21:11 1900 TENEVVÜR Devri Osmanlı Devlet 1520 1250 (1030-1072) 1071 1099 Şarlman (Almanca: Karl I. der Große). ‘Kutsal’ Roma Cermen 732 İmparatorluğu'nun kurucusu Fransa’da (Tours’da) 800 Karl Martell Müslüman Arapları yeniyor 1301 Osmanlıların İmparatorluğu Abbasiler Yönetimi 1.Buhari (810–870) 2.Müslim (817–875) 3.Ebu Davud (817–889) 4.Tirmizi (824–892) 5.Nesai (830–915) 6.Ibn Mace (824–887) Batı Romalılar (395-476) 3. 1700 REFORM Devri 1492-1504 Coğrafya Keşifleri Kristof Kolomb 1453 Sömürgecilik başlıyor İstanbul’un Türkler tarafından alınması 1451 Fatih Sultan Mehmet Osmanlı (1432-1481) İmparatorluğu’nun yükselme devri 2000 ... ? ...? 2 YAKIN ÇAĞ 1500 commons.wikimedia.org, Stuntellar, 20150818 commons.wikimedia.org, Gabagool, 20150818 Nestor us Hır st yanlar Türk kav mler n ve C nl ler Hır st yanlığa çağırıyor. Yüzb nlerce Türk Hır st yan oluyor. M ngana bak. 1071 Türkler’in Anadolu’yu yurt edinişleri Malazgirt Savaşı 614-629 İranlılar F l st n’de HÜMANİZM Devri RÖNESANS Devri T murlenk İmparatorluğu Selçukluların Egemenl ğ Arap Egemenl ğ Emeviler dönem Öyle ki, herkes Baba'yı onurlandırdığı gibi Oğul'u onurlandırsın. Oğul'u onurlandırmayan, O'nu gönderen Baba'yı da onurlandırmaz. Yu.5:23 (1321) Moğol Devlet ~870 Hadis’lerin Toplanması 750 661 Muhammed 4 Halife İslam’ın peygamberi 1453 4 İslam mezheplerinin kurulması (Hanefi, Şaf i, Maliki, Hanbeli) Eastern Gokturk Western Gokturk 1300 Yunus Emre 1206 Cengiz Han (1162 ?-1227) Moğollar (750-820) 380 Hıristiyanlık devlet dini oldu İznik Konseyi: İsa Mesih’in Tanrılığı tartışıldı YENİ ÇAĞ 476 - ORTA ÇAĞ - 1453 Zerdüşt, Mani, Buda, Nasturilik, Hıristiyanlık Türkleri etkiliyor commons.wikimedia.org, user Briangotts, Frode Inge Helland, Gokturkut, 20150818 commons.wikimedia.org; MapMaster, 20150818 Edesa (Urfa) Kralı VIII. Abgar (İ.S. 179-216) Hır st yanlığı kabul ett . İ.S. 301 yılında Ermen stan’ın Kralı T r dates vaft z oldu. İ.S. 337 Roma İmparatoru Konstant n vaft z oldu. 325 700 İsa şunları söyledi: "Gökte ve yeryüzünde bütün yetki bana verildi. Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin; onları Baba, Oğul ve Kutsal Ruh'un adıyla vaftiz edin; size buyurduğum her şeye uymayı onlara öğretin. İşte ben, dünyanın sonuna dek her an sizinle birlikteyim." Mat.28:18-20 437 Attila Avrupa Hunları 330 Romalıların başkentinin Bizans oluşu ön re kral, tu uzun sü pu İsra ll ler taş, efod, a le er Çünkü döneml şea 3:4 dkl kurban, yaşayacak. Ho ulusların ın ayakları m, ötek lar olmadan 4 Yeruşal ıncaya dek on Luk.21:2 tamamlan ç ğnenecekt r. altında 250 İlk Hıristiyanlara yapılan büyük baskılar Yu.16:2 500 330 Konstant nopol s (bugünkü İstanbul) k nc Roma olarak lan ed ld 395 İnc l’ n lk orj nal kopyalarına dayanan B zans Batı ve Doğu metn : „Textus Receptus” Ko ne: Erasmus von Rotterdam ve Mart n Luther’ n kullandığı met n Roma’nın ayrılması 395 476 der, Romalılar Pontoslu Pilatus, Feliks, Festus Elç ler n İşler VAHİYLERİ ALANLARI Matta Markos Luka Yuhanna Luka Pavlus Pavlus Pavlus Pavlus Pavlus Pavlus Pavlus Pavlus Pavlus Pavlus Pavlus Pavlus Pavlus Pavlus? Yakub Petrus Petrus Yuhanna Yuhanna Yuhanna Yahuda Yuhanna Batı Roma İmparatorluğun Yıkılışı Theodosius 337 Selçuk Türkleri Filistin’de 2Kr.24:18 2Ta.36,11-21 561 2. Ezra 458 586: 3.Babil’e Götürülme (Yeruşalim’in tapınak ve duvarlarının yıkılması) 2Kr.25:8 597: 2.Babil’e Götürülme (Hezekiel, esnaf...) Dan.3 605: 1.Babil’e Götürülme (Daniel, Kral Soyu) Dan.1:2 İddo 2Ta.12:15 1. Zerubbabil’in Dönüşü (50.000 kişi) 538 Koreş’in kararı Mesih k defa gelecek: 1) Zek.9:9 2) Zek.9:10-12 Yşa.44:28-45:13 Ağıtlar Büyük İskender (Yunan’lı) Zekeriya 2Ta.26:5 2Ta.24:19 Peygamberler Zekeriya’nın Öldürülmesi 2Ta.24:20 2Ta.21:12 İlyas’ın Mektubu Çünkü bize bir çocuk doğacak, Bize bir oğul verilecek. Yönetim onun omuzlarında olacak. Onun adı Harika Öğütçü, Güçlü Tanrı, Ebedi Baba, Esenlik Önderi olacak. Yşa.9:6 Hulda (kadın peygamber) 2Ta.34:22 9yıl Yimla oğlu Mika 1Kr.22:8 Bilici Yehu 2Ta.19:2 Yahaziel 2Ta.20:14 Eliezer 2Ta.20:37 Ovadya 2.Tarihler (Yahuda’nın kralları) Samiriye’nin Düşmesi 2Kr.17:5 Hoşea 2Kr.15:17-22 2Kr.13:1-9 12yıl Yoram 6 yıl Yehu 1Kr.16:1 Şilolu Ahiya 1Kr.11:29 Filistliler Hak.13:1 Midyanlılar Hak.6:1 Filistliler ve Ammonlular Hak.10:7 Kenanlılar Hak.4:2 Moavlılar Hak.3:12 Mezopotamyalılar Hak.3:8 Mısır’dan Çıkış Tivni 2Ta.16:7 Bilici Hanani Azarya 2Ta.15:1 Yeşu 1:3 2187 Yahudalı Tanrı’nın adamı 1Kr.13 Şemaya 2Ta.12:5 1Ta.21:9 Natan 2Sa.12 Bilicisi Gad 2309 2255 2049 2083 2123 2288 Sina’da 2158 2096 2126 2006 2026 1996 1997 1693 1723 1757 1787 1819 1849 1878 1948 2048 2108 2199 371 gün sürdü Tufan Y.s.1656 1651 1658 874 1656 1290 987 1422 1235 1140 1042 1056 1558 687 Ayrılık 1Kr.11-12 2.Tarihler (Yahuda’nın kralları) 2.Krallar (Tanrı’sını unutan halk çöküyor) Zekeriya 323 Luk.1:1 4M.Ö. 5 40 Hanuka Bayramı 6 ayda 3 defa Yeruşal m’ z yaret ed yor Göğe Yükselt lmesi 1.Krallar (Tanrı’sını unutan halk çöküyor) (Kral çe Ester sayes nde Yahud ler kurtuluyor) 166 Makabeler İsyanı 165 Makabeler tarafından kazanılan zaferler ve tapınağın yen den RAB’be adanması İsa’nın Yu.7:1ff Yeruşal m’ z yaret Luk.9:51 Mat.28:20 62 Yakub’un öldürülmesi Yu.21:21-23 Süleyman’ın Özdeyişleri Hagay Ezr.5:1 tapınağı kurun Sizi kaygılandıran, korkutan kim ki, Bana ihanet ediyor, beni anmıyor, yüreğinizde bana yer vermiyorsunuz? Benden korkmamanızın nedeni uzun zamandır suskun kalışım değil mi? Yşa.57:11 BÖLÜMLERİN KISALTMALARI Matta (Mat) Markos (Mar) Luka (Luk) Yuhanna (Yu) Elç ler n İşler (Elç) Romalılar (Rom) 1.Kor ntl ler (1Ko) 2.Kor ntl ler (2Ko) Galatyalılar (Gal) Efesl ler (Ef) F l p l ler (Flp) Kolesel ler (Kol) 1.Selan kl ler (1Se) 2.Selan kl ler (2Se) 1.T moteos (1T ) 2.T moteos (2T ) T tus (T t) F l mon (Flm) İbran ler (İbr) Yakup (Yak) 1.Petrus (1Pe) 2.Petrus (2Pe) 1.Yuhanna (1Yu) 2.Yuhanna (2Yu) 3.Yuhanna (3Yu) Yahuda (Yah) Vah y (Va) Konstantin 309 303 D oclet anus k l se b nalarının ve Kutsal K tap nüshalarının yakılmasını emrett Yen Antlaşma'nın (İnc l' n) İçerd ğ Bölümler 49 Yahudiler’ n Roma’dan kovulması 1 Septimus Severus (193-211); Valerianus (253-260); Diocletianus (284-305) D oclet anus mparatorluğunda Roma mparatorluğu 250 Dec us herkes n devlet tanrılarına k ye bölünüyor kurban sunmasını buyruk verd 257 Valer anus Hır st. toplantı düzenlemeler n yasakladı 49 Yeruşalim’deki Konsey ( lk) Elç.15 Luk.24:45-53 1.Tarihler kitabı (Tanrı her şeye egemend r) 2.Samuel (Tanrı’nın sadakati) 586 Gece görümlerimde insanoğluna benzer birinin göğün bulutlarıyla geldiğini gördüm...Bütün halklar, uluslar ve her dilden insan ona tapındı. Dan.7:13-14 "İşte habercimi gönderiyorum. Önümde yolu hazırlayacak. Aradığınız Rab ansızın tapınağına gelecek; görmeyi özlediğiniz antlaşma habercisi gelecek" diyor Her Şeye Egemen RAB. Mal.3:1 Yahya tutuklanıyor İsa Mes h’ n redded lmes n n dört sonucu: 1. Muc zeler n hedef : sadece öğrenc ler eğ tmek ç n (Mat.12:39) 2. İy leşt r lm ş olanlar ç n dışarıya haber verme yasağı (Mat.12:15-16; Mar.3:12; 7:36; 9:30; Luk.5:14-15) 3. Öğrenc ler artık İsa’yı Mes h olarak tanıtmıyorlar (Mat.16:20; 17:9) 4. İsa yalnız benzetmeler kullanarak vaaz ver yor (Mat.13:1.3.34; Mar.4:33-34) Mar.11:1 Mat.27:32 - 28:15 Mar.16:15 İsa Mes h öğrenc ler ne Mat.28:19 müjdey bütün uluslara yayma görev ver yor 1.Tarihler kitabı (Tanrı her şeye egemend r) 1.Samuel (Tanrı’nın sadıklığı) 626 573 Pur m Bayramı 520 Büyük Hirodes 100 km Ölüm ve D rl ş Zebur Hakimler (Tanrı’nın vaadi değişmez) Habakkuk Yeremya Daniel Hezekiel 593 536 Mar.1:1 Mes h d r ld kten sonra zley c ler n Beytanya dağında karşılıyor Mat.28:7+10+16 ve Cel le’de de: Mat.28:7.16; Mar.14:28, 16:7 Yu.1:1 Yu.12:12 ~ Rut (Tanrı’nın merhameti) Hakimler (Tanrı’nın vaadi değişmez) 610 538 Makabeler (Yahudiler Dan.11:34) Romalılar19 Markos Mar.10:1 Luk.19:28 (vaat edilen topraklarda) 598 586 (Suriye’li; Dan.11) (Selefküs/ Seleukuslar) Mar.9:50 Mar.7:24 Mar.11:1 Yeşu Yeşaya Nahum 605 3ay 2Kr.23:31 2Ta.36,1-3 Ptolemiler 143 Yahudi İstiklalı Selefk ler Mat.10:1-42: 12 elç gönder l yor? Mar.11:15 1.Tarihler kitabı (Tanrı her şeye egemend r) Çölde Sayım (hizmet, düzen, uyarı) Sonunda Tanrı halkını kurtaracak Yehoahaz PERS EGEMENLİĞİ (Mısır’lı; Dan-11) 198 Mk 3,13 Mat.8:19-22: gönüllü zley c ? Mat.21:1 Mısır’dan Çıkış (Kölelikten Kurtuluş) 740 2Kr.23:36 2Ta.36,4-8 BABİL SÜRGÜNÜ Mk 1,14 Mat.12:22 - 13:53 Mat.8:18-34 Mat.9:18-34 Mat.13:54-58 Mat.9:35 - 11:1 Mat.14:1-12 Mat.21:12 Levililer Y.s.2200 Yoel Mika Amon Ama sen, ey Beytlehem Efrata, Yahuda boyları 2yıl 2Kr.21:19 arasında önemsiz 2Ta.33,21-25 olduğun halde, İsrail'i Ninova’nın Yıkılışı, benim adıma yönetecek 663 İsrail’in Kurtuluşu olan senden çıkacak. Onun kökeni öncesizliğe, zamanın başlangıcına dayanır. 681 Mik.5:2 31yıl 2Kr.22:1 2Ta.34-35 Markos bölümü Romalılar ç n yazıldı; kronoloj k. Mat.12:2-21 Mat.5:1-8:1 Dağdak Konuşma Mat.8:5-13 Mat.11:2-30 Mat.21:1 Mat.19:1 Mar.10:1 Y.s.2100 Tövbe çağrısı Mesih’in Egemenliği 55yıl 2Kr.21:1 2Ta.33,1-20 11yıl Yoşiya İsa Mes h’ n doğumu: Mat.1:18-2,23; Luk.2:1-38; Yu.1:5-18. Mat.4:12-22 Mat.8:14-17 Mat.4:23-25 Mat.8:2- 4 Mat.9:1-17 Mat.18:35 Yahud ye’de 3 ay Mat.19:1 1.Tarihler kitabı (Tanrı her şeye egemend r) Y.s.2000 1yıl 2Kr.8:25 2Ta.22,1-9 52yıl 29yıl 2Kr.18:2 2Ta.29-32 609 640 İsa Mes h’ n soyu: Mat.1:1-17; Luk.3:23-38 Beytlehem - doğduğu şeh r Nasira Baba şehri ve büyüdüğü şehir Kefarnahum - bu ordugahtan müjdey yayma ş ç n yola çıktı Yeruşalim - O’nun şehr , öldüğü ve d r ld ğ şeh r Mat.15:1 Mat.15:1: Fer s lerle tartışma Yunus’un İşaret Yu.10:40 1.Tarihler kitabı (Tanrı her şeye egemend r) Y.s.1700 Ahazya 16yıl 2Kr.16:2 2Ta.28 642 Manaşşe Matta bölümü Yahud ler ç n ve daha çok konu ağırlıklı yazıldı. Matta Mat.5:1 Mat.4:12 Lazar’ın ölümden d r ltmes Yu.11:33-44 Luk.13:22 Y.s.1600 Vaiz (RAB korkusu ve O’na itaat) 8yıl 2Kr.8:16 2Ta.21,1-20 16yıl 2Kr.15:33 2Ta.27 687 696 Ahaz Hizkiya Mat.4:1 Perea 10 Cüzamlının y leşt r lmes Büyük Kahin Kayafa’nın bu 9 Mesih Mucizes n onaylaması gerekiyor. Luk.17:11-19 Kör3.bir adamın iyileştirilmesi Mes h Muc zes Yu.9:1-12 Yu.7:2 Y.s.1500 Yasa’nın Tekrarı Ezgiler Ezgisi (Sevgi üstündür) 3yıl 1Kr.15:1 2Ta.13,1-23 835 Yehoram 716 732 Yotam 63 Roma general Pompey (Cnaeus Magnus Pompe us) Yeruşal m’ ele geç r yor ve tapınaktak En Kutsal Yer’e g r yor 63 Mat.1:1 Son H zmet Yahud ye 3 ay 6 ay (161-180); 177 Aurel anus k l selere baskı uyguladı 202 Sept mus Hır st. nanınca geçmey yasakladı İ.S.100 Kurban + Zafer Luk.9:51 Y.s.1400 (İtaat zafer getirir) (73 tapınma ilahisi Davut’tan; 2 Süleyman’dan) Aviyam 2Kr.15:2 2Ta.26 Makabeler sonra ona karşı zafer kazanıyor 168 IV. Ant yokus Yeruşal m’dek RAB’b n tapınağını domuz kurbanıyla k rlet yor Dan.11:31 166 Yahudilere yapılan zulüm ve b rçoklarının nançtan dönmes . Ant yokus IV. Epiphanes Kutsal Yasa’nın kopyalarının yok ed lmes n buyurdu 470x485x315x280m Büyük H rodes RAB’b n tapınağını gen şlet yor Luk.9:10-50 Y.s.1300 Ellerimi, ayaklarımı deliyorlar! Mez.22:16 Oğulu öpün ki öfkelenmesin, Yoksa izlediğiniz yolda mahvolursunuz. Çünkü öfkesi bir anda alevleniverir. Ne mutlu O'na sığınanlara! Mez.2:12 40yıl 2Kr.12:1 2Ta.24 25yıl 1Kr.22:41 2Ta.17-20 740 750 Azarya (Uzziya) 29yıl 2Kr.14:1 2Ta.25 Doğudan batıya dek Benden başkası olmadığını herkes bilsin. RAB benim, başkası yok. Yşa.45:6 İk nc Tapınak B rçok Yahudin n sürgün ed lmes İ.Ö. 200: Fas’a; İ.Ö.175: H nd stan’a (Bombay) Özel H zmet Mar.7:24 Y.s.1200 Yaratılış (Tanrı’nın sonsuz gücü) Avdon 41yıl 1Kr.15:9 2Ta.14-16 767 791 Amatsya Sidkiya Yeruşal m’ kurma emr Neh.2:1-10 wiki, Roke (d) Mar.6:30 - 9:50 Y.s.1100 Tapınma Çadırı Kutsal Yer: 9x4,5m En Kutsal Yer: 4,5x4,5m Avlu 45x22,5 m Avimelek Tola Yair 17yıl 1Kr.14:20 2Ta.10-12 796 Yoaş Yehoşafat Koreş’ n tapınak kurma zn 538 HELENİZM Yahudiliği etkiliyor M şna’nın 2.bölümü M.Ö.30 – M.S.220 Mat.15:21 Y.s.1000 yaşı 110 Gidyon 848 Atalya 870 873 Asa Artahşasta’nın (Artaxerxes) toplanma yer olarak kullanılmaya başlanıyor 214 Çinliler Asya Hunlarına karşı Çin Seddi’ni yapmış Fer s ler İsa’nın c nler c nler n önder yle kovduğunu söyley p onun Şeytan’dan geld ğ n dd a ed yorlar (Mat.12:24; Mar.3:22; Luk.11:15). Oysa İsa Kutsal Ruh’a karşı affed lmeyecek günahtan bahsed yor. Luk.9:1-9 Y.s.900 yaşı 147 Debora “O dönemde İsrail'de kral yoktu. Herkes dilediğini yapıyordu.” Hak.21:25 DAVUT Süleyman Yiftah Şimşon Saul İvsan Eli SAMUEL Elon 913 911 Rehavam Yehoyakin 2Kr.24:8 3ay 2Ta.36,9-10 445 Esk Antalaşma’nın lk orj nal kopyaları. İsa Mes h’ n zamanında kullanılan Esk Ah t „Masoret” metn ne (İ.S. 100) dayanan: İ.S. 920: Codex von Aleppo İ.S. 1008: Codex Len ngradens s B 19A (Codex Petropol tanus) Yahud Tana m d n b lg nler Havra-S nagog wiki, Captain Blood 1. Mes h Muc zes n n reddedilmesi açıklanmadan önce İsa 2. Mes h Muc zes n yapıyor. Cel le 11 ay Marcus Aurelianus Decius (249-251); 138 70 Titus Yeruşalim’i ve tapınağını yıkıyor Muhalefet güçlen yor Mar.6:6b-29 Y.s.800 Yusuf 110 Ehut 931 7 yıl 11yıl 515 Yşa.44:28-45:13; Ezr.1:2-4 İ.Ö.900 İ.Ö.900 İ.Ö.675 İ.Ö.580 İ.Ö.580 İ.Ö.570 İ.Ö.530 İ.Ö.725 İ.Ö.830 İ.Ö.755 İ.Ö.845 İ.Ö.760 İ.Ö.725 İ.Ö.654 İ.Ö.606 İ.Ö.621 İ.Ö.520 İ.Ö.475 İ.Ö.435 İsa Mes h Mişna’ya karşı (Talmud’un b r parçası; Sofrim, Tanayim Mat.15:3; 23:16; Mar.7:8; Luk.6:9; 11;39; Yu.7:24. Bundan dolayı 1. Mes h Muc zes redded l yor. Luk.6:1 - 8:56 Y.s.700 Yar 16:16; Yar.36; M dyanlılar (Yar.37:28; İsma loğulları: 1.Ta.1:29) 56 Otniel 7 yılda (1407-1400) İsrail halkının Kenan topraklarını ele geçirmesi 971 1011 2Kr.11:3 6yıl 2Ta.22,10-23,21 Yehoyakim 70 yıl Dan.9:2-3; Yer.25:11-12; 29:10 Dan.9:24-25: İsa’nın Gel ş n n Tar h (7+62 = 69 hafta, 69x7 =483yıl, 483x360 (ay yılı) = 173.880 gün = 476 güneş yılı: 445 İ.Ö.-476 = 31 İ.S.) İ.Ö.900 Yeruşalim Yeruşalim Yahuda Mısır Yeruşalim Babil Pers Yahuda Yahuda Tekoa Yahuda Yahuda Yahuda Elkoş Yahuda Yahuda Yahuda Yahuda Yahuda 2. Mes h Muc zes D ls z ve c nl b r adamın y leşt r lmes : Mar.3:20-30; Mat.12:22-37 1. Mes h Muc zes Cüzamlı y leşt r l yor Mat.8:2-4; Mar.1:40-45; Luk.5:12-16 Mar.2:23 - 6:6a Y.s.600 İsma l yaşı 137: Yar.25:17; İbrah m 86 91 'Onlara kardeşleri arasından senin gibi bir peygamber çıkaracağım. Sözlerimi onun ağzından işiteceksiniz. Kendisine buyurduklarımın tümünü onlara bildirecek. Yas.18:18 Şamgar 1043 40 yıl Sefanya İk nc Tapınak Yeruşalim Süleyman Süleyman Yeşaya Yeremya Yeremya Hezekiel Daniel Hoşea Yoel Amos Ovadya Yunus Mika Nahum Habakkuk Sefanya Hagay Zekeriya Malaki Vaft zc Yahya 1 1/2 yıl fal yette. B r yıl İsa Mes h’le aynı zamanda çalışır. İsa 30 yaşındayken h zmet ne başlar. Luk.3:23 Cel le Gen ş H zmet Luk.6:12 Y.s.500 & Lea ve Rahel yaşı 180 4.,5.,7.,9. ve 10’uncu bela 1.Kan 2.Kurbağalar İsra l halkını 3.S vr s nekler etk lem yor 4.Ats nekler 5.Hayvanların hastalanması 6.Çıbanlar 7.Dolu 8.Çek rgeler 9.Karanlık (Kutsama) 10.İlk doğan çocukların ölümü Hak mler Dönem 1380-1043 20 kral: YAHUDA ve BENYAMİN GÜNEYDE 1Kr.1-11; 2Ta.1-9 (Rab’bin gelen yargı günü) Mişna’nın 1.bölüm M.Ö. 400 – 30 Süleyman Cel le 4 ay 8 ay On Iki Mar.3:13 Elçisini Seçiyor Y.s.400 Yakup 120 120 yıl (Yas.34:7) 10 Bela 5 BÜYÜK, 12 KÜÇÜK Peygamber 622 Tevrat’ın Bulunması Ne var ki, RAB onun ezilmesini uygun gördü, acı çekmesini istedi. Canını suç sunusu olarak sunarsa soyundan gelenleri görecek ve günleri uzayacak. RAB'bin istemi onun aracılığıyla gerçekleşecek. Yşa.53:10 Zerubbab l: Tapınağın yeniden kuruluşu 537-515 Ezr.1,2-4; 3:7f; 6:14 Zek.4:6-8 Matta’ya göre Markos’a göre Luka’ya göre Yuhanna’ya göre Luk.1:57 Yahya İsa’dan 5 ay daha büyük (Luk.1:24) Essen ler İ.S.68’e kadar Erken H zmet 4 ay Hadrian 117 (Şeria Irmağı'nın karşı yakası: Yahya’nın vaft z ett ğ yer) Yu.4:1-3 Y.s.300 Yaratılış (Tanrı’nın sonsuz gücü) Y.s.1800 ~ Eyüp (acı çekmenin anlamı)Y.s.1900 60; Yar.25:26 Yeşu 20 kral: 10 KÖTÜ SOY KUZEYDE: İsrail (Efray m) 3 DÖNÜŞ: Yahudi Sofrim din bilginleri Grş Yu.2:13 Y.s.200 Lut (İbrah m’ n yeğen ) Lut’un küçük kızından: Ammonlular Lut’un büyük kızından: Moavlılar yaşı 175; Yar.25:7 MUSA 40 yıl çölde yürüyüş: Musa ve kardeşler Harun ve M ryam İsra ll ler yönet yor 17yıl Anadolu’da Lidyalılar 4 Egemenl k Zek.4:6-8 İsa Mes h’ n yaşamı Yu.1:29 Y.s.100 Yaratılıştan sonra 75 & Rebeka ~ İ.Ö.2160 Babil’in Kulesi Yar.11:1-9: Dillerin Oluşması. Başlangıçta yalnızca b r tek evrensel d l vardı İshak yaşı 205 Musa Midyan’da 1480 40 yıl 20yıl Zekeriya 6ay Şallum 1ay Yehoahaz Ahazya 2yıl Pekah nancının ruhsal ataları. Kutsal Yasa’yı 613 buyrukla özetled ler. Sev l yor 36. ay 8 ay Luk.4:14 - 5:39 & Sara 135 100; Yar.21:5 Esav: 1Mo 36; Edomlular Yar.36:43 12 SOY: Lea’dan: 1.Ruben, 2.Ş mon, 3.Lev , 4.Yahuda, 9.İsakar, 10.Zevulun; Rahel’den: 11.Yusuf, 12.Benyam n; Rahel’ n car yes B lha’dan: 5.Dan, 6.Naftal ; Lea’nın car yes Z lpa’dan: 7.Gad, 8.Aşer (Yar.29+30; 35:23-26). İsrailliler 70 kişi olarak Mısır’a göç ed yorlar ve 400 yıl Mısır’da kalıyorlar (Elç.7:6). B r zamandan sonra köle ed l p acı çekmeye başlıyorlar. 600.000 kişilik erkek gurup Mısır’dan ayrılıyor (yaklaşık 2 Million kişi). 1Sa.16-1Kr.2,11; 1Ta.11-29 1Sa.8-31; 1Ta.10 40 yıl 41yıl 2Kr.14:23-29 Celile Vaft zc Yahyan’nın Doğumu 30. ay Tarihçi Yosefus Trayan (İsra l’ n güney nde) Dan.2:33; 7:7-8; Va.13:1-3; 17:8a Tar katların Oluşumu: Saduk ler: d r l ş, melek yok Fer s ler: bugünkü Yahud Dan.8:20-21 Yahud ye 24. ay İsa Mes h’ n resm h zmet Luk.4:14 wiki, Ceinturion Gemi: 135 x 22,5 x 13,5m; 10.000 ton yaşı 230 yaşı 148 (Çık.12:1-14) Quelle: Wikipedia.org; Autor: Janz Yarovam II. wiki, Fabienkhan Yunan İmparatorluğu (Güneyde/Yeruşalim) sadece 5 – 6 izleyici Luk.4:1 Akılsız tartışmalardan, soyağacı d d şmeler nden, Kutsal Yasa'yla lg l çek şme ve kavgalardan sakın. Bunlar yararsız ve boş şeylerd r. B z mk ler de kend ler n y şlere vermey öğrens nler. T t.3:9+14 Utancın ve zorluğun başlangıcı. Ölüm dünyaya g rd * Gök kuşağı, tufan olmayacak * c nayet yapma; kan çme Yar.8:21-22; 9:4-6 ve 9:12-17 32 207 Reu 200 30 Seruk 119 Nahor 29 70 Terah Avram-İbrahim Fısıh Bayramı Krallık 600 yıla kadar 16yıl Dan.5:28 Kral H rodes Beytlehem’de k yaşına kadar olan bebekler katled yor (Mat.2:16; Yer.31:15) Roma İmparatorluğu Pars Ortaya Çıkması Mar.1:14-2:22 1 Nuh-Antlaşması: 209 www.ntm.org Ela 2yıl Zimri 7 gün Yehoaş 2Kr.13:10-25 10 parmak Hazırlanma Dönem 18. ay Mar.1:14: Yürek her şeyden daha aldatıcıdır, iyileşmez, Onu kim anlayabilir? Yer.17:9 30 yaşı 464 yaşı 239 yaşı 239 İsa ve Musa’nın yaşamındaki bazı ortak yönler: - henüz daha bebekken öldürüleceklerdi - büyük mucizeler gerçekleştiriyorlardı - halklarını günah ve kölelikten kurtarıyorlardı 27 x 9 x 13,5 m Nadav 2yıl 2Kr.9-11 7 Sezar Tiberius (M.S.14 - M.S. 37) 12. ay Mat.4:12 Yar.4 yaşı 433 430 Pelek’in zamanında yeryüzü bölündü: kıtalaşma Yar.10:25 2. Bölüm: Komşunu kendin gibi seveceksin. Mat.22:39 6: Adam öldürmeyeceksin 7: Zina etmeyeceksin 8: Çalmayacaksın 9: Yalan söylemeyeceksin 10: Komşunun hiçbir şeyine göz dikmeyeceksin 1Kr.15:33-16:7 Yehu 28yıl 732 2yıl Sezar Augustus (M.Ö. 27 - M.S. 14) 6. ay M.S. 30 M.S. 29 İsa Tapınağı tem zl yor Yeruşalim'e Girişi 403 34 Ever Pelek yaşı 600 yaşı 438 1Kr.12:25-14:20 Ahav 22yıl 1Kr.16:29-22:40 753 1. ay M.S. 28 Önceden haber verd ğ şaret n redded lmes : Öldürme planı Yu.11:53 30 58 12yıl 24yıl 782 798 M.S. 27 Kalibula Vespasianus (68-79), Nero Titus (79-81), Domitian (81-96) Klavdius 54 Hır st. suçluyor 68 Dom t an Hır st. zulüm ed yor 98 L sanias M.S. 29: Avil n bölges (Luk.3:1) Val Pontius Pilatus M.S. 26 – 36: Yahud ye bölges (Mat.27:2) H rodes Filipus M.Ö. 4 – M.S. 34 İtureya, Trahonitis, Gaulanitis bölges (Mar.6:17) Şer a Irmağı’nın doğusunda 403 Omri Baaşa 22yıl 814 Pers İmparatorluğu Roma İmparatorluğu 0 korkunç Yaratık Hirodes Antipa M.Ö. 4 – M.S. 39: Celile ve Şer a Irmağının Doğusunda: Perea bölges (Luk.3:1) Mat.14:13 - 18:35 Şelah Kayin Başlangıçta günaha düşüş 500 halklar: Mezopotamya’dan Basra Körfezi’ne (Yar.10:21-21; Luk.3:36) 35 Say.21:8 Yu.3:14 Yarovam Baal ve Aşera putları 841 gö İ.Ö.100 İ.Ö.200 M.S. 26 Yu.2:14-15 ADEM HAVVA Sam’ın Soyu: yakın doğu’dak 100 Arpakşat yaşı 950 2 dana putu yapıp tapınak kuruyor 886 t çe 22 Yunan İmparatorluğu Tanrı biricik Oğlu aracılığıyla yaşayalım diye O'nu dünyaya gönderdi, böylece bizi sevdiğini gösterdi. 1Yu.4:9 Hirodes Arhelas M.Ö. 4 – M.S. 6: Yahudiye, Samiriye ve İdumeya bölges (Mat.2:22) 3. Aşama: İsa Mes h’ zlemeye red Havra dışı edilmesi: Yu.9:13-34 Sam Seninle kadını, onun soyuyla senin soyunu Birbirinize düşman edeceğim. Onun soyu senin başını ezecek, Sen onun topuğuna saldıracaksın." Yar.3:15 Nuh 448 Nuh 600 yaşındayken tufan geldi: Yar.7:6 910 909 Menahem 10yıl Pekahya 1Kr.19:16; 2Kr.2:1 Ayı Pers İmparatorluğu VAHİYLERİN VAHİYLERİN ALDIĞI YER BİTTİĞİ ZAMAN Sina ~ İ.Ö.1448 Sina ~ İ.Ö.1448 Sina ~ İ.Ö.1448 Moav ~ İ.Ö.1409 Moav ~ İ.Ö.1409 Efray m İ.Ö.14.asır Rama? İ.Ö.11.asır Rama? İ.Ö.11.asır Yeruşalim? İ.Ö.9.asır Yeruşalim? İ.Ö.9.asır Yeruşalim? İ.Ö.7.asır Yeruşalim? İ.Ö.7.asır Yeruşalim İ.Ö.5.asır Yeruşalim İ.Ö.5.asır Yeruşalim İ.Ö.5.asır Yeruşalim İ.Ö.5.asır Pers İ.Ö.5.asır Sina? İ.Ö.15.asır Yeruşal m İ.Ö.6.asır Dan.11:21-35 Kral I. Hirodes (Büyük Hirodes) M.Ö. 47 – M.S. 4: Sam r ye, Yahud ye ve Cel le bölges (Mat.2:3) 27 Çardak Bayramı Yar.6-10 931 İlyas Elişa mucizeler Karmel 1Kr.18 874 853 Babil İmparatorluğu VAHİYLERİ ALANLARI Musa Musa Musa Musa Çoğu Musa Çoğu Yeşu Samuel? Samuel? Peygamber? Peygamber? Yeremya? Yeremya? Ezra? Ezra? Ezra Nehemya Mordekay? Musa? Çoğu Davut Octav anus 1.Roma İmparatoru Avgustus oluyor ROMA EGEMENLİĞİ 146 4 defa Ger Çek lme 502 1Kr.6:1 İlk Tapınak Dan.2,31-45 BÖLÜMLERİN KISALTMALARI Yaratılış (Yar) Mısır'dan Çıkış (Çık) Lev l ler (Lev) Çölde Sayım (Say) Yasa'nın Tekrarı (Yas) Yeşu (Yşu) Hak mler (Hak) Rut (Rut) 1.Samuel (1Sa) 2.Samuel (2Sa) 1.Krallar (1Kr) 2.Krallar (2Kr) 1.Tar hler (1Ta) 2.Tar hler (2Ta) Ezra (Ezr) Nehemya (Neh) Ester (Est) Eyüp (Eyü) Mezmurlar-Zebur (Mez) Süleyman'ın Özdey şler (Özd) Va z (Va ) Ezg ler Ezg s (Ezg) Yeşaya (Yşa) Yeremya (Yer) Ağıtlar (Ağı) Hezek el (Hez) Dan el (Dan) Hoşea (Hoş) Yoel (Yoe) Amos (Amo) Ovadya (Ova) Yunus (Yun) M ka (M k) Nahum (Nah) Habakkuk (Hab) Sefanya (Sef) Hagay (Hag) Zeker ya (Zek) Malak (Mal) III. Ant yokus IV. Ant y. Ep fanes 175 164 3. Cel le H zemt ~ 6 ay Nuh Nitekim Kutsal Yasa uyarınca hemen her şey kanla temiz kılınır, kan dökülmeden bağışlama olmaz. İbr 9:2 612 Bab ll ler ve Medler Asur’un başkent Ninova’yı yıkıyor l tiri 4 Yaratıklar: Heykel: 198 2. Aşama: İsa’yı sorguluyorlar Mat.22:16; Mar.12.13; Luk.20:20 595 İbrahim 99 yaşındayken Tanrı’dan bu vaad aldı Yar.17:1,7; Gal.3,16-17: “"Soyundan olana" demekle tek b r k ş den, yan Mes h'ten söz ed yor” * kan serpme; kutsal halk; ülke * 10 em r, Antlaşma k tabı Çık.19-24; 24:8+12 2 sürgün 732 ve 722 er dil YUNAN EGEMENLİĞİ İ.Ö.300 V.Ptolemi IV.Ptolem 221 Esk Antlaşma'nın İçerd ğ Bölümler Samiriyeliler’in Oluşumu: 2Kr.17:29 Babil’den göç ettirilen kavim Dan.7,3-27 İssus Savaşı 333 III.Ptolem 246 2. Cel le H zemt ~ 6 ay 182 yaşı 969 yaşı 777 3 2Kr.14:25 Ninova’nın misyoneri wiki wiki İ.Ö.400 İ.Ö.500 Konfüçyüs, Sokrates Platon, Aristo II.Ptolem 261 sadece 5-6 öğrenc vardı Lemek Avram 99 yaşındayken RAB ona görünerek... Sen nle yaptığım antlaşmayı sürdürecek"... Sen n, senden sonra da soyunun Tanrısı olacağım.Yar.17:1-2,7 960 Odet 2Ta.28:9 Çoban, 5 görüntü PERS/MED EGEMENLİĞİ I.Ptolem 1. Cel le H zmet ~ 6 ay 782 Yıkılması 967 Yunus Amos Dan.2:38 424 Çünkü Fer s ler İsa Mes h’ n Yahya’dan daha çok k ş y vaft z ett ğ n duydular 187 Ham’ın Soyu (Tufandan sonra):(Yar.10): Filistliler, Hititler, Amorlular, Yevuslular... Bab l, Afr ka ve Kenan’a göç ett ler (Yar.10:6) Sina-Antlaşması: 1200 F l stl ler “Den z Kav mler ” olarak Avrupa kl m nde meydana gelen b r kr z göçlere yol açmış olab l r Asurlular Kürtler=Med Büyük İskender 336 323 Artahşasta 465 muhalefet arttığı ç n Yahud ye’n n dışına çıkıyor yaşı 365 yaşı 962 Mesih İsa’ya l şk n peygamberlik: Peygamber - Kâhin - Kral Tanrı’nın uyaran sevgisi Bab l İmparatorluğu 486 1. Aşama: İsa’yı yakın tak pe alıyorlar Mat.9:1-8; Mar.2:1-12; Luk.5:17-26 300 Ham yaşı 895 Çıkış’tan Süleyman’ın kurduğu tapınağa kadar 480 yıl 1Kr.6:1 Arslan Ahaşveroş (eş Ester) Darius 530 522 İ.Ö.600 (2Kr.18:13-25:30; 2Ta.32-36:21) Hoşea Koreş BABİL EGEMENLİĞİ Buda Dinin n Kuruluşu 136 yıl yalnız Yahuda’da krallık İ.Ö.700 (İsrail: 1Kr.12-2Kr.17:23 Yahuda: 1Kr.12-2Kr.18:12; 2Ta.10-31) Belşassar Sur ve Sayda’ya yolculuk 830 Yakup’un Oğulları: 1.Ruben 2.Ş mon 3.Lev 4.Yahuda 5.Dan 6.Naftal 7.Gad 8.Aşer 9.İsakar 10.Zevulun 11.Yusuf 12.Benyam n Yeruşalim Tapınağın Kuruluşu İ.Ö.800 KUZEYDEKİ HANEDANLAR: 1 Yarovam-Nadav 2 Baaşa-Ela 3 Zimri 4 Omri-Yoram 5 Yehu-Zekeriya 6 Şallum 7 Menahem-Pekahya 8 Pekah 9 Hoşea 627 Luk.3:21 B lg m z de peygamberl ğ m z de sınırlıdır. 1Ko. 13,9 800 1921 İbrahim Filistin’e (Kenan’a) vardı ON EMIR: Yas.5:7-21; Çık.20:3-17 1. Bölüm: Tanrın Rab'bi bütün yüreğinle, bütün canınla ve bütün aklınla seveceksin. Mat.22:37+Yas 6:5 1: Benden başka tanrın olmayacak 2: Put yapmayacaksın 3: Tanrın RAB'bin adını boş yere ağzına almayacaksın 4: Altı gün çalışacak, yedinci gün hiçbir iş yapmayacaksınız 5: Annene babana saygı göstereceksin mparatorluğunun yıkılması 1336-1327 Firavun Tutankhamun İ.Ö.900 669 Ayartılma Mar.1:12 Vaft z Mar.1:9 Yazar: Matthias Knödler; vers yon 4.0; 18.08.2015, www.baskakitap.org; Almanca: www.clıpbuch.de; İng l zce: www.t mel ne. nfo 65 Hanok Metuşelah 830 Gal.3:17; ; Yar.12,40 İ.Ö.1000 681 Yu.1:19-34 12. Har talar w k ped a’dan alınmıştır. D ğer res mler l sanslı: Copyright (c) 2016 [OD], Corel Corporation ve onun lisans verenleri. Tüm hakları saklıdır. Yeret 162 430 Yıl Vaat’ten Çıkışa kadar İ.Ö.1100 İ.Ö.1200 1180 Hitit 209 yıl boyunca bölünmüş İsrail Karkamış Savaşı 605 Nebukadnessar, 605 Asurbanipal Sanherib 705 Mar.3:13 11. Zaman ç zelges n n oluşturulması ve kullanılan tar hler Kutsal K tap ve yardımcı k taplardan alınmıştır. 6,5 65 Yafet yaşı 910 * sünnet * soy, ülke sah pl ğ Yar.12:1-3; 15:7-21; 17:3-14 1877 1897 Vaat Sodom ve Gomora’nın İ.Ö.1300 İ.Ö.1400 Mısır’dan Çıkış İ.Ö.1447 (ikinci görüşe göre İ.Ö.~1270) Sina Antlaşması: Çık.20; Yas.5; 10:12 YHVH=Rab: ”Ben Ben’ m” Çık.3:14; 6;3 İbrah m’ n yaşı 99 (Yar.17:1) 292 Yıl Tufana kadar Yar.11:10-26 İ.Ö.1500 722 727 722 Luk.3:1-20 10. İ.Ö. 2000 yılından sonrak olaylar en çok Vah y’den alındı. Bu olaylar kronoloj k olarak göster lmez. Ama Vah y’de geçen olaylar esk çağlarda kısmen gerçekleşm şt r. Bazıları se gelecekte olacaktır. Gel Ne müth n, bakın Tanrı'n ş şler ya ın ptı nsan neler yaptığın a! lar arasın da Mez.6 Mahalalel Tarihler ç n Yar.5’e bakınız 840 2 Anadolu’da Hititler II.Sargon III.Tiglat-Pileser 746 Mar.1:1-8 9. K ş adları ve ayetler Kutsal K tap’ın 2001 çev r s nden alınmıştır (B ble Soc ety; Translat on Trust). Yar.1-3 7. gün: d nlenme günü 70 yaşı 905 doğuşu İ.Ö.1976 Tufan ve suların basıncından dolayı dağların yükselmesine neden oldu (Mez.104:6-9). Dünyamız kıtalaşmaya başladı ve buzul çağı dünyayı kapladı. İ.Ö.1600 Kanunları (Babil’de) 781 824 Mar.4:1 8. Kralların yönet m n n başlangıcı ve sonunu bel rten tar hler yazılıdır. Fakat k ayrı tar h ver ld ğ nde, bu k kralın da aynı anda ülke yönet m nde etk n olduğunu bel rt r. KİTAP (Kısaltmalar) İncil (Yeni Antlaşma): Matta (Mat.) Markos (Mar.) Luka (Luk.) Yuhanna (Yu.) Elçilerin İşleri (Elç.) Romalılar (Rom.) 1.Korintliler (1Ko.) 2.Korintliler (2Ko.) Galatyalılar (Gal.) Efesliler (Ef.) Filipililer (Flp.) Koleseliler (Kol.) 1.Selanikliler (1Se.) 2.Selanikliler (2Se.) 1.Timoteos (1Ti.) 2.Timoteos (2Ti.) Titus (Tit.) Filimon (Flm.) İbraniler (İbr.) Yakup (Yak.) 1.Petrus (1Pe.) 2.Petrus (2Pe.) 1.Yuhanna (1Yu.) 2.Yuhanna (2Yu.) 3.Yuhanna (3Yu.) Yahuda (Yah.) Vahiy (Va.) Kenan 84 Yafet’in Soyu (Tufandan sonra): Hint-Avrupa halkları (Yar.10:2) İ.Ö.1800 Hammurabi (1792-1750) İbrah m-Antlaşması: 120 yıl birleşik İsrail ASURLULARIN EGEMENLİĞİ III.Şalmaneser 860 Mat.3:1-12 7. Egemenl k bölündükten sonra bütün ‘İy krallar’ güneyded r. Kuzeyde se y krallar yoktur. Fakat güneydek kralların bazıları da zaman zaman büyük günahlara düşmüştür. Bunu göstermek ç n adları ya da adlarının yarısı mav renkle şaretlenm şt r. Enoş 815 90 yaşı 912 İ.Ö.2000 İbrah m’ n 885 İsa Tapınağı tem zl yor 6. Kend ler ne Kutsal K tap’ın b r parçası vah y ed len peygamberler alt ç zg yle bel rt ld . Peygamberlerle aynı zamandayaşamış cetvel n üst kısmında yazılıdır. Peygamber adlarının uzunluğu onların etk n oldukları zaman aralığını da göstermekted r. Enoş İ.Ö.2268 Dünya İ.Ö.2200 Buzul Çağı çapında Nuh’un Tufanı yaşı 930 807 105 622 Şit ~ 4300 yıl önce Asurnazirpal 12 İsra l kavımın yer alması İ.S.476 Vaft zc Yahya 5. F l st n’de İsra l halkının egemenl ğ k ye bölündükten sonra, İ.Ö. 931-722, kuzeyde h zmet eden peygamberler üstte, güneydek peygamberler altta göster l yor. 930 800 İ.Ö.2400 İ.Ö.2600 İ.Ö.2800 İLK ÇAĞ İ.Ö. 4000 İsa Mes h Cel le’ye dönüyor 4. Orta aralıktak s mler (pembe, turuncu ve kırmızı bölümünde) egemen olan kral ve F l st n’ yönetenler göster yor. İ.Ö.3000 Adem Yaratılış: 3. Karşılaştırmak ç n dünya tar h nden b rkaç olay ve k ş en üstte yazılmıştır. Bunun yanı sıra orta doğunun en büyük devletler eklenm şt r. İ.Ö.3200 İ.Ö.3400 460 2. Zamanlar kes n olmadığı ç n, İ.Ö. 1000’e kadar 100 yıl aralığında farklılık göstereb l r ve İ.Ö. 1000’den sonra da 10 yıl aralığında değ şeb l r! İ.Ö.3600 395 1. Bu ç zelgede daha çok yer kazanmak ç n bazen zaman ölçüsü kısaltıldı ya da uzatıldı. Özell kle ç zelgen n başlangıcında ve sonunda ve İsa Mes h’ n zamanında bu gerçekleşt r ld . İ.Ö.3800 325 Tar h Ç zelgen n Kullanılması: İ.Ö.3924 Yaratılış 235 B zler bu zaman şer d n Protestan Hır st yanlar olarak Kutsal K tap’a sadık b r şek lde hazırlamaya çalıştık. 1656 yıl yaratılışa kadar Yar.7:6 ve Yar.5 KİTAP (Kısaltmalar): Tevrat, Zebur, Peygamberler (Eski Antlaşma) Yaratılış (Yar.) Mısır'dan Çıkış (Çık.) Levililer (Lev.) Çölde Sayım (Say.) Yasa'nın Tekrarı (Yas.) Yeşu (Yşu.) Hakimler (Hak.) Rut (Rut.) 1.Samuel (1Sa.) 130 2.Samuel (2Sa.) 1.Krallar (1Kr.) Yahudiler’e göre yaratılış ~ 6000 yıl önce 2.Krallar (2Kr.) tarihi: İ.Ö. 3760/1 1.Tarihler (1Ta.) 2.Tarihler (2Ta.) Ezra (Ezr.) Nehemya (Neh.) Ester (Est.) Tanrı evreni altı günde ve Eyüp (Eyü.) Mezmurlar-Zebur (Mez.) her şey çok y yarattı. Yar.1 Süleyman'ın Özdeyişleri (Özd.) 1. gün: ışık yaratıldı - karanlık - gündüz-gece Vaiz (Vai.) Ezgiler Ezgisi (Ezg.) 2. gün: gökkubbey ve suları ayırdı. Yeşaya (Yşa.) Kubbedek su kem r ve yerdek su. Yeremya (Yer.) Ağıtlar (Ağı.) 3. gün: kuru toprak ve den zler, b tk ler, Hezekiel (Hez.) ağaçlar ve tohumları Daniel (Dan.) Hoşea (Hoş.) 4. gün: güneş, ay ve yıldızlar Yoel (Yoe.) 5. gün: su ç ndek hayvanlar, kuşlar, den z Amos (Amo.) Ovadya (Ova.) canavarları (d nazorlar) Yunus (Yun.) 6. gün: evc l ve yabanıl kara hayvanları ve Mika (Mik.) Nahum (Nah.) sürüngenler yaratıldı. İnsan Tanrı suret ne Habakkuk (Hab.) Sefanya (Sef.) göre, O’na benzer yaratıldı. Erkek ve d ş Hagay (Hag.) nsan bütün yaşayan canlılara egemen Zekeriya (Zek.) Malaki (Mal.) olarak yaratıldı. 130 Kutsal Kitap’a göre tarih ve gelecek Sevgili kardeşlerim, daha şimdiden Tanrı'nın çocuklarıyız, ama ne olacağımız henüz bize gösterilmedi. Ancak, Mesih göründüğü zaman O'na benzer olacağımızı biliyoruz. Çünkü O'nu olduğu gibi göreceğiz. Mesih'te bu umuda sahip olan, Mesih pak olduğu gibi kendini pak kılar. 1Yu.3:2-3; 2Ko 3:18; Yu.17:24; Kol 3:4 Adı yaşam k tabına yazılmamış kerkes ateş gölüne atıldı. Va.20:15 İşte, Tanrı’nın konutu insanların arasındadır. Va.21:3 Kutsal kent: Yeruşalim Va.21:10-11 Tapınak artık yok! Va.20:10-15 Vah y Vah y