Endokrin Algoritmler (2014) Editörler : Prof Candeğer Yılmaz, Prof Füsun Saygılı, Prof Gökhan Özgen, Doç Şevki Çetinkalp, Doç Mehmet Erdoğan. Prof Taylan Kabalak Konu Editörü : Doç.Dr. Taner Bayraktaroğlu, Uzm .Dr. Fatih Kuzu, Yrd.Doç.Dr. Hatice Şahin TİP 1 DİYABETTE ÇOKLU DOZ-YOĞUN İNSULİN (MULTİPL DOZ İNSULİN, MDI) TEDAVİSİ Başvuru Zamanı - Tanı ve Değerlendirme (Akut bakım)Anamnez, Fiziki Muayene, Laboratuvar ve Görüntüleme TEDAVİ TIBBİ BESLENME İNSULİN TEDAVİSİ A.Günlük dozun ayarlanması 1. Ana ve ara öğünler 2. Karbonhidrat (%5560), yağ (kompleks ve <%30) ve protein içeriği(%15-20) 3. 4. 5. 6. 7. Günlük KH alımını 130 g’ın altında tutan düşük KH’lı diyetler önerilmez Protein alımı nefropati gelişmemiş ise 11,5 gr/kg/gün, mikroalbüminüri varsa 0,8-1 gr/kg/gün ve nefropati gelişmiş ise 0,8 gr/kg/gün olarak planlanmalı. Posa; 14g/1000kcal/gün, 7-13 gr çözünür Karbonhidrat/insulin oranı ve İnsulin duyarlılık faktörünün hesaplanması ve kullanılması öğretilmeli Alkol ile geç hipoglisemi riski olabilir. (0,3-0,8 ünite/kg/gün insülin) 1.Normal kilolu, yoğun aktiviteli – 0,3 ünite/kg/gün 2.Normal kilolu, orta-hafif aktiviteli – 0,4 ünite/kg/gün 3.Obez , yoğun aktiviteli – 0,5 ünite/kg/gün . (1) EĞİTİM FİZİKSEL AKTİVİTE 1.Diyabet eğitimi 1.>30 dk/gün(5-10 dk ısınma , egzersiz, 510 dk soğuma) 2.İnsulinler ve enjeksiyonlar, tekniğinin eğitimi 3.Hiperglisemi 4.Hipoglisemi ve tedavisi 5.Obez, hafif aktiviteli – 0,8 ünite/kg/gün 9.Davranış 8.fazla yemek yiyenler +0.1IU/kg/gün 9.Yeni başlayan (<30yaş) 0.3IU/kg/gün B.İnsulinler 1.Çok hızlı etkili:3-4 saat (lispro,aspart, glulisin) 2.Kısa etkili,reguler 3-6 saat, kristalize insulin 3.Orta etkili NPH insulin 10-16saat. 4.Uzun etkili: Detemir (14 st), glargin(18-20st), degludec(24st) 4.->300 mg/dl ,< 100 mg/dl, keton cisimleri varsa egzersiz ertelenmelidir 6.Keton takibi 7.Ayak bakımı 7.Hipoglisemi riski varsa -0.2IU/kg/gün azaltılır 3.Egzersiz öncesi , sırası ve sonrası glukoza bakılmalıdır 5.Kendi kendine kan şekeri takibi (SMBG, 48kez/gün) 4.Obez, orta düzey aktiviteli – 0,6 ünite/kg/gün 6.Böbrek yetersizliğinde - .. 0.2IU/kg/gün azaltılır 2.Maksimal kalp hızının % 70 ‘ine ulaşılmalı (maksimal kalp hızı: 220-yaş) 8.Gebelik ve kontrasepsiyon 10.Mikrovasküler komplikasyonlardan korunma 5.-Hipoglisemiyi önlemek için yeterli karbonhidrat alınmalıdır. .. 6.-Egzersızden önce insülin dozu azaltılmalı 11.Araya giren hastalıklar, özel durumlarda regulasyon 7.-Hafif orta egzersizde % 20, -Ağır egzersizde % 30-50 12.Sürekli cilt altı glukoz izlem sensörü (CGM) sistemleri, insülin pompası kullanan genç ve teknolojiye yatkın kişilerde SMBG’ye ilave yarar sağlayabilir. 13.SCII, hipoglisemik semptomların farkına varamayan (hypoglycemia unawarenes) vakalarda faydalı olabilir 8.-İnsülini egzersiz yapmadığı bir alana yapmalıdır. 9.İnsülin pompası kullanan ve yaklaşık 60 dk veya daha fazla egzersiz yapacak hastalar için bazal insülin dozu % 25-40 oranında azaltılmalı, 10.Egzersizden sonra 24 saat için azaltılmış dozda bazal oranla gidilmeli.