AVRUPA BİRLİĞİ Basın Bülteni Bölgeler Komitesi COR/09/69 Brüksel, 18 Haziran 2009 Bölgeler Komitesi (CoR) AB genişleme ülkelerindeki ilerlemeyi yakından izliyor, yerel ve bölgesel yetkililerin katılım sürecindeki rolüne dikkat çekiyor Avrupa'nın seçilmiş bölgesel ve yerel temsilcileri, AB kapılarının üyelik talep eden ülkelere kapatılmasına karşı uyarılarda bulunurken, bu ülkelerden de daha fazla reformu hayata geçirmelerini istedi. İki ayda bir yapılan genel kurul toplantısı için 17-18 Haziran’da bir araya gelerek blokun genişleme stratejisiyle ilgili iki görüşü benimseyen AB Bölgeler Komitesi üyeleri, AB adayı ülkelere ve katılım umudu taşıyanlara da güçlü bir yerinden yönetim mesajı gönderdi: AB mevzuatı toplu olarak yerel ve bölgesel yetkililer tarafından uygulandığından, bu yetkililer bir ülkenin "AB'ye hazır" hale gelmesinde çok büyük önem taşımaktadır. Yerel düzeydeki aktörlerin katılım sürecindeki hayati rolü kabul edilmeli ve bu bağlamda kapasiteleri de güçlendirilmelidir. Bölgeler Komitesi'nin aday ülkeler için genişleme stratejisi üzerine taslak görüşleri Maribor Şehir Meclisi Üyesi ve Slovenya Belediyeler ve Kasabalar Birliği Genel Sekreteri Jasmina Vidmar (SI/ALDE) tarafından hazırlanmıştır. Anavatanının AB'ye katılmasından beş yıl sonra Vidmar, "aday ülkelerin istikrarlı ve demokratik gelişimi için genişleme sürecinin önemini" vurgulamaktadır. Vidmar'ın görüşleri, aday ülkelerin üyelik kriterlerini yerine getirmek amacıyla başlattıkları önlemler ve reformlara tam destek verirken, AB üyeliğine giden yolda daha fazla reform yapılması yönündeki ihtiyacın da ana hatlarını çizmektedir. Bölgesel ve yerel yetkililer bu süreçte çok önemli bir role sahiptir: "Yerel ve bölgesel yetkililerin ve birliklerinin erken safhalardan itibaren katılım sürecinin içinde yer almalarını sağlamalıyız. Bilgileri ve deneyimleri ile katılım sürecine yeni ve katma değerler sağlayabilirler." Bu yetkilendirme süreci hızlandırılmalı ve finansal ve idari araçlarca da desteklenmelidir. Bölgeler Komitesi'nin aday ülkelerden talepleri Bölgeler Komitesi, AB'ye aday ülkelerden AB yasalarını kendi hukuk sistemlerine aktarmak konusunda ivedilikle harekete geçmelerini talep etmektedir. Komite özellikle 1082/2006 sayılı "Bölgesel İşbirliği İçin Avrupa Gruplaması" AB Tüzüğü'nün aday ülkeler tarafından mümkün olan en kısa sürede benimsenmesi konusunda ısrarcıdır. Bu, AB içindeki ve aday ülkelerdeki bölgeler ve yerel yetkililer arasındaki işbirliğinin güçlenmesine olanak tanıyacaktır. Bölgeler Komitesi, bu işbirliğinin farklı katılım süreçlerine de doğrudan olumlu etkileri olacağını vurgulamaktadır. Hırvatistan Bölgeler Komitesi, Hırvatistan’ın reformları benimsemekte ve uygulamakta kaydettiği genel ilerlemeyi takdirle karşılamakla birlikte, bu aday ülkenin yargı mekanizmasındaki reform çabalarına ivedilik kazandırılması, yolsuzluk ve organize suçla mücadele edilmesi, yerel ve bölgesel seviyede bütünleşme sağlayacak önlemlere yönelik finansal kaynakları ve idari desteği artırarak azınlık haklarının korunması, mültecilerin geri dönüşlerinin desteklenmesi ve Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi ile işbirliğinin sürdürülmesi gerekliliklerini de vurgulamaktadır. Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti Komite ayrıca Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti'nin siyasi AB üyeliği kriterlerini yerine getirmeye yönelik çabalarının yetersizliğine işaret etmektedir. Bölgeler Komitesi özellikle Roman toplumunun haklarında daha fazla ilerleme kaydedilemediğinin altını çizmekte ve Romanlara yönelik ayrımcılık olaylarının sıklıkla tekrarlanmakta olduğunu vurgulamaktadır. Kadın-erkek eşitliği alanında ise, Bölgeler Komitesi birçok yerel mercide eşit fırsat komisyonları kurulmasını memnuniyetle karşılamaktadır. Buna karşılık, bu girişimler yolsuzlukla mücadele, aile içi ve cinsel şiddetin önlenmesi, ayrımcılığın azaltılması ve seçimlerde daha eşit katılımın garanti edilmesi yönünde de daha fazla çaba gösterilmesini gerektirmektedir. Türkiye Bölgeler Komitesi Türkiye'den ülkeyi uluslararası standartlara ve Avrupa standartlarına daha çok yaklaştıracak etkili siyasi ve anayasal reformlar beklemekte, buna karşılık yolsuzluk ve organize suçla mücadeledeki ilerlemelerin sınırlı kaldığına dikkat çekmektedir. En önemlisi, Bölgeler Komitesi kültürel ve dini çeşitlilik, azınlıklara saygı duyulması ve bunların korunması ve kadınların siyasi hayatta gerçekçi bir eşitliğe sahip olması ile ilgili AB standartlarının bütünüyle yerine getirilememesini ve uygun yasal ve fiili adımların halen atılmamış olmasını esefle karşılamaktadır. Yerel ve bölgesel yetkililerin rolü açısından ise Bölgeler Komitesi son dönemde belediyelerin mali güçlerinin artırılmasını memnuniyetle karşılamakta ancak şehir ve kasabaların, yerel yönetimin karar sürecinde halk katılımına platform teşkil etmeleri açısından daha etkin işlev gösterecekleri şekilde güçlendirilmesi gerektiğine inanmaktadır. Son olarak Komite, Kıbrıs sorununa yönelik olarak BM Güvenlik Konseyi çözümlerine ve Avrupa Birliği’nin temelini teşkil eden ilkelere dayalı çok yönlü bir çözümün Türkiye'nin AB'ye katılımı açısından bir koşul olarak kalmasında ısrarcıdır. Bölgeler Komitesi, Batı Balkanları Avrupa değerlerini benimsemeye çağırıyor Bölgeler Komitesi genel kurulu ayrıca Tandridge İlçe Meclisi Üyesi Gordon Keymer (UK/EPP – video mesajı) tarafından hazırlanan potansiyel üye ülkeler için genişleme stratejisi üzerine tamamlayıcı fikirleri benimsemiştir Keymer halklar-arası temasların teşvik edilmesi ile sıkı AB vizesi rejimleri uygulanması arasında çelişki olduğuna dikkat çekmekte ve "Avrupa Komisyonu'nu yol haritalarında belirtilen gerekli kriterleri yerine getirmek konusunda son zamanlarda ilerleme kaydeden ülkelere yönelik vize rejiminin kaldırılması için daha hızlı çalışmaya davet etmektedir". Keymer "ilgili tüm ülkeleri Avrupa değerlerini ve reformları benimsemeleri ve diyalogu bir uzlaşma aracı olarak kabul etmeleri için daha fazla çaba göstermeye" teşvik etmektedir. Potansiyel aday ülkelerden, başta sınır anlaşmazlıkları ve mülteciler ve ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin yaşadıkları yerlere geri dönebilmeleri olmak üzere, aralarındaki halen çözüme kavuşturulmamış meseleleri çözmelerini isteyen Keymer, "Yerel ve bölgesel yetkililerin bu gibi değişimleri hayata geçirmek için en doğru konuma sahip hükümet mercileri olduklarını" belirterek yerel aktörlerin rollerinin önemine dikkat çekmektedir. Bölgeler Komitesi'nin potansiyel aday ülkeler Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan ve Kosova'dan talepleri Bölgeler Komitesi, görüşlerinde, Arnavutluk'taki yerel yetkililer, yerel hükümet birlikleri ve ulusal Kamu İdaresi Departmanı'nın daha fazla kapasiteye kavuşturulması ihtiyacı olduğu değerlendirmesinde bulunmuştur. Rapor özellikle, yerel vergiler ve devletin tahsilatları çok kısıtlı olduğundan, yaklaşmakta olan mali yerelleştirme hamlesinde belediyeye ait mali hizmetlerin işleyişine dikkatle değinilmesi gerektiğinin altını çizmektedir. Bölgeler Komitesi raporuna göre, yerel yetkililerin ve birliklerin sınırlı idari kapasiteleri Karadağ hükümetince de acilen ele alınmalıdır. Bosna Hersek açısından ise rapor, federasyonun yapıtaşlarını teşkil eden kurumlar arasında AB katılım süreci konularındaki iletişimin yetersizliğini üzüntüyle karşılamakta ve bu iletişimsizliğin reformların hızı üzerinde olumsuz etkilerine olduğuna ve yerel yönetimlere düzgün bilgi akışını önlediğine dikkat çekmektedir. Bölgeler Komitesi Sırbistan'dan ise yetkilendirme üzerine çalışmalarını sürdürmesini istemektedir. En önemlisi, AB Bölgeler ve Yerel Yetkililer Meclisi, belediye mülkiyet hakları meselesinin çözülmesini talep etmektedir. Hali hazırda Sırbistan'daki yerel yetkililerin kendilerine ait mülkiyeti bulunmamaktadır. BM Güvenlik Konseyi'nin 1244 No'lu kararı altındaki Kosova'da ise Bölgeler Komitesi farklı etnik gruplar arasında güven inşa edici faaliyetlerin güçlendirilmesini ve halkın yerel karar süreçlerine katılımda bulunmaya teşvik edilmesini önermektedir. Editörlere notlar: Bölgeler Komitesi bir dizi çalışma grubu ve kurum aracılığıyla genişleme ülkelerinin ilerleyişini izlemekte ve katılım sürecinde yerel ve bölgesel yetkililere yardımcı olmaktadır: - Batı Balkanlar Çalışma Grubu; başkan Jos Chabert (BE/EPP) - Hırvatistan Çalışma Grubu; başkan Isidoro Gottardo (IT/EPP) – video mesajı - Türkiye İlişkileri Çalışma Grubu; başkan Karl-Heinz Klär (DE/PES) – video mesajı Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti Müşterek Danışma Komitesi; Resen Belediye Başkanı Dimitar Buzlevski ve Bødker Andersen (DK/PES) eşbaşkanlığında – video mesajı Bölgeler Komitesi internet sitesini ziyaret ediniz: www.cor.europa.eu Bölgeler Komitesi AB mevzuatının üçte ikisi Üye Ülkelerdeki yerel ve bölgesel yetkililerce uygulanmaktadır. Bölgeler Komitesi 1994 senesinde yerel hükümet temsilcilerine bu yasaların içeriği üzerinde söz hakkı vermek üzere oluşturulmuştur. Bölgeler Komitesi her yıl beş genel kurul düzenlemekte ve bu genel kurullarda 344 üye teklif edilen yasalara yönelik olarak yayınlanan görüşleri oylamaktadır. AB yasalarını yürürlüğe koyan Avrupa Komisyonu ve yasaların nihai içeriğini belirleyen Bakanlar Konseyi (genellikle Avrupa Parlamentosu ile beraber), başta çevre, istihdam ve ulaşım olmak üzere Bölgeler Komitesi'ne birçok konuda danışmak zorundadırlar. Lizbon Anlaşması Bölgeler Komitesi'nin konumunu daha da güçlendirecektir. Gelecekte Komite'ye Avrupa Parlamentosu tarafından bölgeler ve bakanlıklar için önemli olan her konuda danışılması gerekecektir. Komite ayrıca eğer hakları ihlal edilirse veya AB yasalarının yetki ikamesi ilkelerini ihlal ettiğine veya bölgesel veya yerel güçlere saygı göstermediğine inanırsa, AB Adalet Divanı'na da başvurabilir. Daha fazla bilgi için lütfen irtibata geçiniz: Michael Alfons Tel.: +32 (0)2 546 85 59 Michael.Alfons@cor.europa.eu Chris Jones Tel. + 32 (0)2 546 87 51 christopher.jones@cor.europa.eu Athénais Cazalis de Fondouce Tel. + 32 (0)2 282 24 47 Athenais.CazalisDeFondouce@cor.europa.eu Daha önceki basın bültenlerini okumak için buraya tıklayınız.