Kontrol Đşaretleşmesi • Dinamik değişken yönlendirme, çağrıların kurulması, sonlandırılması gibi ağ fonksiyonlarının gerçekleştirilmesi için kontrol bilgilerinin anahtarlama noktaları arasında dağıtılması gereklidir • Kontrol işaretleşmesini gerekli olduğu yerler • Abone ve bağlı bulunduğu uç – ofis • Ağ içerisindeki anahtarlama noktaları • Anahtarlama noktaları ve ağ yönetimi ve izleme bileşenleri (ağ yönetim merkezi) • Bir çok kontrol işaretleşmesi fonksiyonu oluşturulmalıdır Temel kontrol işaretleşmesi fonksiyonları • Abone ile duyulabilir haberleşme • Çevir sesi, zil çalma sesi, meşgul işareti vs. • • • • • • Çevrilen numaranın iletimi Çağrının tamamlanamadığının belirtilesi Çağrı sonlandırmanın belirtilmesi Telefon çaldırma işaretinin üretilmesi Ücretlendirme bilgisi Cihaz ve trunk durumları bilgisi (örneğin yönlendirme tablosu hesabı, tıkanıklık kontrolü amacıyla) • Test ve sorun giderme bilgisi • Özel aygıtların kontrolu (örneğin uydu kanalı aygıtları) Tipik kontrol işaretleşmesi dizisi (telefon) • Her iki telefon kapalıdır ; bir abone telefonu kaldırır (offhook) • Yerel santral bunu algılar; çevir sesi üretir • Arayan numarasını çevirir;tonlar uç- santral anahtarına gider • Eğer hedef meşgul değil ise, zil çaldırma işaret alıcıya gönderilir • Arayana geri besleme yapılır (zil çalıyor, meşgul vs.) • Hedef ahizeyi kaldırarak çağrıyı kabul eder (off-hook) • Anahtar zil işaretini ve çaldırma tonunu durdurur • Anahtarlayıcı bağlantıyı kurar • Bağlantı herhangi bir abone hattı bırakırsa sonlandırılır Anahtarlama noktaları arasındaki işaretleşme • Aboneler farklı anahtarlara bağlı ise gereklidir. • Çağrıyı başlatan anahtar boş bir anahtarlar-arası trunk kanalı yakalar • off hook işaretini trunk hattına gönderir ve hedef anahtarda digit kayıtçısını ister • Sonlandıran anahtar önce off hook sonra on hook gönderir. Bu digit kayıtçısının hazır olduğunu gösterir • Çağrıyı başlatan anahtar adresi gönderir Devre anahtarlamalı telefon ağı üzerinde kontrol işaretleşmesi Kontrol işaretlerinin gruplanması • PSTN kontrol işaretleri tipik olarak 4 sınıfa ayrılabilir • Denetleyici • Anahtar kaynaklarının kontrolü • Çağrı yada çağrı isteği durumlarını sağlama • Adres • Đstasyon -anahtar arasında numara aktarımı • Anahtar-anahtar arasında numara aktarımı • Çağrı Bilgisi • Uyarım • Çağrı işleme • Ağ yönetimi • Ağ ve yönlendirme kontrolü • Ağ ve anahtarlar üzerindeki durum bilgileri Đşaretleşmenin yeri • Genel olarak iki kısıma ayrılabilir. Çünkü bibirinden farklı çalışırlar • Aboneden ağa • Abone ve ağa bağlıdır • Genellikle çok basit işaretleşme fonksiyonlarıdır • Ağ içerisinde • Ağın ve abone aramalarının yönetimi • Daha karmaşık ve daha fazla işlevlere sahiptir • Kontrol işaretleşmesi iki şekilde yapılır • Kanal içi işaretleşmesi • Ortak kanal işaretleşmesi Kanal-Đçi işaretleşme • Çağrı ve işaretleşme için aynı kanalı kullanır • Ekstra iletim faaliyetlerine ihtiyaç yoktur • Band-içi işaretleşme • Ses işaretleri ile aynı frekansları kullanır • Ses işaretinin gittiği her yere gidebilir • Bozuk bir konuşma kanalında çağrıyı kurmak imkansızıdır • Band-dışı işaretleşme • Ses işaretleri, 4 KHz lik band genişliğinin tamamını kullanmaz, 4KHz içerisinde dar bir band genişliği bu amaçla kullanılabilir. • Ses işareti varken yada yokken gönderilebilir • Ekstra elektronik devreler ihtiyaç duyulur • Dar band genişliğinden dolayı düşük veri hızı Band-Đçi işaretleşmenin dezavantajları • Kontrol bilgisi için sınırlı veri aktarım hızları • Ağın işleyebileceği fonksiyonları sınırlar • Adres girilmesi ve bağlantı sağlanması arasındaki gecikme • bilgi değişimlerini etkiler (kısa mesajlar) • Girişim Ortak kanal haberleşmesi • Kontrol işaretleri ses işaretinden bağımsız olarak farklı kanallarda taşınır. • Ayrı fiziksel kanallarda • Bir kontrol kanalı, birden fazla abone kanalına ilişkin kontrol bilgilerini taşır • Kontrol kanalı, zengin bir içerik kümesini destekleyebilmek için yeterli band genişliği olacak biçimde tasarlanır. • Yinede bazı kanal-içi işaretleşme gereklidir (meşgul, çevir sesi vs.) • Birleşik mod • Kontrol işaretleri ses kanallarının iletildiği yollardan gönderilir • Kontrol işaretleri doğrudan kontrol işaret işleyicilerine gönderilir. • Birleşik olmayan Mod • Ek düğüm noktaları - işaret aktarım noktaları (signal transfer points) • Görünüm olarak iki ayrı ağ (ses ve kontrol) Ortak kanal ve Kanal –içi işaretleşmesi Đşaretleşme modları Birleşik Birleşik olmayan Numara 7 işaretleşmesi (SS7) • ITU.T tarafından standartlaştırılmış, birleşik olmayan Ortak-Kanal işaretleşme yapısıdır (1981). Đlk olarak AT&T (1975) tanımlanmış ve SS5 , SS6 ve R2 yerine kullanılmak üzere tasarlanmıştır. • ISDN in işaretleşme çekirdeği olacak biçimde tasarlanmıştır • Çağrı kontrolü, uzaktan kontrol, yönetim ve bakım için kullanılır • Devre anahtarlamalı kanallar üzerinde çalışan paket anahtarlamalı bir ağ içerir • Kontrol işaretleşmesi paket anahtarlama ile yapılır • SS7 fonksiyonları tanımlar. Belirli bir donanım tanımlamaz • Özellikleri • 64-kbps sayısal kanal ağına göre düzenlenmiştir • Bilgiyi ardışıl olarak güvenli bir biçimde aktarır. Tekrarlama yada kayıp yoktur • Analog hatlarda, 64 kbps altındaki hatlarda • Noktadan-noktaya mikrodalga yada yüksek gecikmeli uydu kanallarında çalışabilir SS7 Đşaretleşme ağı bileşenleri • Đşaretleşme noktası (SP) • SS7 kontrol mesajlarını işleyebilecek herhangi bir ağ noktasını belirtir (Örneğin – uç ofis) • Đşaret aktarım noktası (STP) • Kontrol mesajlarını yönlendirebilecek bir işaretleşme noktasıdır • Kontrol düzlemi • Abone bağlantılarını kurma ve yönetme ile sorumludur • Bilgi Düzlemi • Bağlantı kurulduğunda aboneler arasındaki bilgiler bilgi düzleminde gönderilir SS7 Kontrol ve Bilgi Düzlemleri SS7 Đşaretleşme ağı tasarım faktörleri • Tek yada çok-seviyeli SS7 ağ yapısı • STP kapasiteleri • Đşlenebilecek işaretleşme hatlarının sayısı • Mesaj aktarım süresi • Mesaj çıkış kapasitesi • Ağ performansı • Đşaretleşme noktalarının sayısı • Birden fazla işaretleşme noktası üzerindeki gecikme • Ağ güvenilirliği • STP hatalarında ağın hizmeti sağlayabilme yeteneği • ITU.T SP ve STP ler için ikili bağlantılar önermektedir.