3-FARKLILASMA-TURKCE-20164.04 MB

HÜCRENİN
ÇOĞALMASI VE FARKLILAŞIMININ
BİYOFİZİĞİ
HANDAN TUNCEL
İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Biyofizik Anabilim Dalı
hntuncel@istanbul.edu.tr
G1; presentetik,
S; DNA sentez fazı
G2; Premitotik,
M; mitotik faz.
HÜCRE SİKLUSU İNHİBİTÖRLERİ
KONTROL NOKTALARI
G1/S ve G2/M

Hücre siklusu kontrol
mekanizmalarındaki
defekt
Kanser
hücrelerindeki
genetik bozukluğun ana
nedeni
Mitoz
Kromozom
Sayısı Sabit
Kalır
Kalıtsal
Özelliklerin
Değişmeden
Aktarılmasını
Sağlar
Mayoz
Kromozom
Sayısı Yarıya
İner
Kromozom
Sayısının
Dölden Döle
Sabit
Kalmasını
Sağlar.
Canlılarda
Çeşitliliği
Sağlar
VİDEO:1
GEBELİK DÖNEMLERİ
“1”
Prediferansiasyon dönemi
İlk dönem; implantasyon öncesi
Zigotun bölünme dönemidir ve
ilaçların etki olasılığı?
İkinci dönem; implantasyon
sonrası,
GEBELİK DÖNEMLERİ
“2”
Organagenezis dönemi ( embriyonel )
Bu dönemde bir çok organ sisteminde farklılaşma
gerçekleşmektedir ve malformasyonların oluşma
olasılığının en yüksek olduğu dönemdir.
GEBELİK DÖNEMLERİ
“3”
Histogenezis ve maturasyon dönemi ( fetal )
8.hf sonrası; organ boyutlarında artış ve
fonksiyonel olgunlaşma dönemidir.
Birçok organ şekillenmiş olduğu için yapısal malformasyon
oldukça enderdir.
Fonksiyonel bozukluklar: SSS, göz, genitoüriner sistem,
damak ve işitme sistemi.
SSS: mikrosefali, mental retardasyon ve davranış
bozuklukları
VİDEO:2
KÖK HÜCRE
•Kendini
yenileme sınırsız
sayıdadır.
•Farklılaşma
Tek bir stem
hücreden çeşitli
hücre
gruplarının
meydana
gelmesidir.
Kök hücreler
Bölünerek kendini
yenileyerek (self-renewal)
sayılarını devamlı sabit
tutan, kan, karaciğer ve kas
gibi özelleşmiş, görev yapan
organları oluşturabilen ve
farklılaşma yeteneğinde olan
primitif nitelikte olan
hücrelerdir .
*Emin Kansu, Hacettepe T›p Dergisi 2005; 36:191-197
Türleri:
a. Totipotent kök hücreler: Sınırsız farklılaşma ve farklı yönlere gidebilme
özelliğinde olan kök hücrelerdir. Bu hücreler embriyo, embriyo-sonrası tüm
doku ve organlar ile embriyo-dışı membranların ve organların kaynağını
oluºturan kök hücre türleri olarak tanımlanır. Bu hücreler embriyo, bütün
embriyo-sonrası doku ve organlar ile embriyo-dışı membranları ve organları
veren kök hücreleridir.
b. Pluripotent kök hücreler: Organizmada birçok dokunun oluşmasına kaynak
oluºturan kök hücrelerdir.
c. Unipotent kök hücreler: Multipotansiyel kök hücresi ve bu hücrelerin
bölünmesi sonucu oluºan ve tek bir yönde farklılaşmak üzere programlanmış
bulunan hücrelerdir.
*Emin Kansu, Hacettepe T›p Dergisi 2005; 36:191-197
Kök hücrelerin temel yaşam bilimlerinde kullanım alanları
a. Memeli organizma hücrelerinin gelişiminde kök hücrelerinin erken
dönemlerde değişik hücre türlerine yönlenmelerinin temel
mekanizmalarının araştırılması,
b. Kök hücrelerinin embriyonun erken dönemlerden itibaren
yönlendirilmelerinde rol alan biyolojik süreçlerin açıklığa kavuşturulması,
c. Farklılaşma ve yönlenmede rol alan genlerin araştırılması,
Günümüzde embriyonik kök hücrelerinin insanlarda
kullanımına ait bilgilere internet ortamında
ulaşılabilmektedir
(www.emcell.com ve www.advancedcell.com).
EPİGENETİKTE (SOMATİK KALITIM) ETKİLİ MEKANİZMALAR
I- DNA METİLASYONU
II- FOSFORİLASYON
III- ASETİLASYON
IV- UBİQUTİNASYON
V- HIGH MOBIL NON-HISTON PROTEİNLER
DNA METİLASYONU
- DNA replikasyonunun
başlatılması
- DNA transkripsiyonunun başlatılması
- DNA tamiri
- Mutagenezis
- İkili sarmal DNA stabilitesinin sağlanması
- Lokal mutasyon oranının artırılması
- Nükleer parçalanmanın engellenmesi-Kromozom paketlenmesi
- Hücre farklılaşması
- X-kromozom inaktivasyonu
- Gen ekspresyonu
- Yaşlanma
- Tümör baskılayıcı gen inaktivasyonu ve proto-onkogen aktivasyonu aracılı
onkogenezis
- Genomun aktif gen ya da kondanse bölgeler şeklinde yapılanması ve yerleşimi
- Apoptozis
VİDEO:3
“Hücre Çoğalması ve Farklılaşmasında”
Biyofiziksel Parametreler:
• Kromozom dinamikleri
• Hücre bölünmesinde mekanik parametreler
• Zar gerginliği
• Hücre kinetiği
• Hidrostatik basınç