DOSYA: GASPIRALI VE KIRIM İngiltere elçisine açtı ve “Hasta Adam
advertisement
İngiltere elçisine açtı ve “Hasta Adam’ın” paylaşmak konusunda teklifte bulundu. Fakat bu, o günün İngiltere’si tarafından kabul edilebilecek bir teklif değildi. Hadiseden Osmanlı diplomatları haberdar edildi ve önlem almaları sağlandı. Çünkü o, 1845-50’ lerde Avrupa’da bir Rus karşıtlığı başlamıştı bunun sebebi de, yayılımcı politikasının Avrupa içlerine kadar ulaşabileceği endişesiydi. İngiltere Osmanlı Devleti’nin yanında duruş sergilerken, Avusturya’nın tercihi ise Rusya tarafı oldu. İlber Ortaylı “İmparatorluğun Son Nefesi” adlı kitabında Avusturya’nın Rusya tarafında saf almasına rağmen Balkanlardaki Rus emellerinden ciddi endişe duyduğunu anlatır. Avrupa’da Rus fobisinin geçiş tarihi olarak ise 1878’i işaret eder. DOSYA: GASPIRALI VE KIRIM Avrupa’nın söz sahibi dev- 28 | Gökkubbe | Sayı:2 | Yıl:1 letlerinden olan Fransa ise Türk diplomatların telkinleri ile bu kutuplaşmaya müdahil olmuştur. Türk diplomatlar usta bir diplomasi örneği sergileyerek İngiltere’nin tek başına Rusya’ya karşı cihanın düzeninin sağlamasının hoş olmayacağını ve bu gelişmelerden Fransa’nın hisse alamayacağını telkin etmiştir. Prof. Dr. Ortaylı bu olayı “tarih yapanlar ve yapacaklar” kervanına Fransa’da katıldı olarak açıklar. Kutsal Yerler Sorunu, Kiliseler Sorunu, Kudüs Meselesi gibi isimlerle adlandırılan sorunun ortaya çıkmasına sebep oldu. Rusya kutsal yıldızın yerine koyulması için duruma müdahil olmak istediyse de Osmanlı Devleti bu benim iç meselem diyerek isteği reddetti. Bu restleşmenin ardından Rusya elçilik heyetini Osmanlı topraklarından çekti. Rusya’nın hamlesi artık geri dönülmez bir çatışmanın başlangıcıydı. Kısa süre sonra Rusya Eflak ve Boğdan’ı işgal Kutsal Yerler Sorununun etti. Bu olay Kırım savaşının fiBüyümesi ili başlangıcı olarak da kabul Bunun yanı sıra Fransa’nın edilmektedir. Saflar artık kesin Osmanlı üzerinde emelleri oldu- olarak çizildiğinden Osmanlı, ğu da aşikardır. Rusya’nın Or- İngiltere ve Fransa’nın desteğitodokslar üzerinden politika yü- ni alarak Ruslara karşı net tavır rütmesinin yanında, Fransa’da sergiledi. Bu sırada İngiliz ve Katolikler üzerinden himaye po- Fransız donanmaları da Çanakkale Boğazı yakınlarına demirlelitikası yürütüyordu. mişti ve teyakkuzda bekliyorlarKudüs’teki Hz. İsa’nın do- dı. Çar I. Nikola işgal hareketiğum hücresinin üzerinde bulu- nin protesto amaçlı olduğunu nan ‘’kutsal yıldızın’’ çalınması,
