Branş Analizi - Uzman Kariyer
advertisement
Branş Analizi tarih Öğretmen adayları için ÖSYM tarafından ilk kez düzenlenen Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi (ÖABT) Tarih Öğretmenliği Sınavı’nda genel olarak bilgiye dayalı ve daha önce ilan edilen konu ağırlıkları doğrultusunda sorular soruldu. Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi (ÖABT) Tarih Öğretmenliği Sınavı’nın ünitelerine ve soruların ağırlıklarına detaylı olarak baktığımızda; Tarih metodu ünitesinden dipnot ile ilgili 1 (1.soru), tarih yazıcılığı ile ilgili 1 (2.soru), tarih biliminin araştırma yöntemi ile ilgili 1 (3. soru), tarihe yardımcı bilimler ile ilgili 1 (4. soru) olmak üzere doğrudan bilgiye dayalı 4 soru soruldu. Eski Çağ Tarihi ünitesinden bilgiye dayalı 2 soru soruldu. Sorulardan biri Roma Dönemi mimari eserleri ile ilgili (5. soru), diğeri Ön Asya Devletleri ile ilgiliydi (6. soru). İslamiyet Öncesi Türk Devletleri ünitesi ile ilgili biri yoruma dayalı, diğerleri bilgiye dayalı olmak üzere 5 soru soruldu. İslamiyet Öncesi Türk Devletleri’nde kullanılan unvanlarla ilgili 1 soru (7. soru), İpek Yolu’na egemen olmak isteyen devletlerle ilgili 1 soru (8. soru), Türklerle ilgili bilgi veren devletlerin yazılı kaynakları ile ilgili 1 soru (9. soru), İslamiyet Öncesi Türkler’e ait yazıtlarla ilgili 1 soru (10. soru), Göktürklerin sosyal ve ekonomik hayatlarıyla (11. soru) ilgili 1 soru soruldu. İslam Tarihi ünitesinden Hz. Ömer Dönemi (12. soru) ve Abbasi Devleti’nin zayıflamasının nedenleriyle ilgili birer bilgi sorusu soruldu. (13. soru), Türk-İslam Tarihi ünitesinden Türk-İslam Devletlerinde edebiyat (14. soru) ve Büyük Selçuk- n a m z u şımı a l k ya lu siyasi tarihi (15. soru) ile ilgili birer bilgi sorusu soruldu. Türkiye tarihi ile ilgili bilgiye dayalı 2 soru soruldu. Anadolu Selçuklu Dönemi’nde yapılan Miryakefalon Savaşı’nın sonuçları ile ilgili (16. soru) ve Anadolu Selçuklu Devleti ile Büyük Selçuklu Devleti’nin özelliklerinin karşılaştırılmasına dayanan birer soru soruldu. (17. soru) Osmanlı tarihi ünitesinden bilgiye dayalı 7 soru soruldu. Bu sorulardan 3 tanesi Osmanlı kültür ve uygarlığı ile ilgiliydi. (18, 20, 21. sorular), 19. soruda Yahya Kemal Beyatlı’nın “Akıncılar” şiirinin bir dörtlüğünün hangi padişah dönemini anlattığı soruldu. 22. soru XVIII. yüzyıl ile, 23. soru XIX. yüzyılda yapılan Berlin Antlaşması ile 24. soru ise II. Meşrutiyet’in ilanı ile ilgilidir. Atatürk ilke ve inkılapları tarihi ünitesinden 6 soru soruldu. 25. soru Son Osmanlı Mebusan Meclisiyle 26. soru I. TBMM’deki gruplarla 27. soru kapitülasyonlarla, 28. soru Atatürk Dönemi’nde Türkiye’nin üye olduğu uluslararası örgütlerle, 29. soru Türkiye İktisat Kongresi ile 30. soru ise Atatürk Dönemi’nde çıkarılan dergilerle ilgilidir. Genel Dünya Tarihi ünitesinden bilgiye dayalı 6 soru soruldu. 31. soru bilim insanlarıyla ilgili, 32. soru Coğrafi Keşiflerle ilgili, 33. soru Rönesans’ın sonuçları ile ilgili, 34. soru İtalya’nın siyasi birliğini sağlaması ile ilgili, 35. soru Avrupa’da mezhep savaşları ile ilgili, 36. soru ise 1848 İhtilalleri ile ilgilidir. Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi ünitesinden bilgiye dayalı 4 soru soruldu. 37. soru, II. Dünya Savaşı Dönemi’nde Türkiye’nin başbakanları ile ilgili, 38. soru İnönü Dönemi’nde çıkarılan kanunlarla ilgili, 39. soru Basmacı Hareketi ile ilgili, 40. soru ise Baas Hareketi ile ilgilidir. Sadettin Acar soruların konulara göre dağılımı tarih KONU BAŞLIĞI SORU SAYISI Tarih Metodu 4 Eski Çağ Tarihi 2 İslamiyet Öncesi Türk Devletleri 5 İslam Tarihi 2 Türk-İslam Tarihi 2 Türkiye Tarihi 2 Osmanlı Tarihi 7 Atatürk İlke ve İnkılapları Tarihi 6 Genel Dünya Tarihi 6 Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi 4 n a m z u şımı a l k ya Toplam 40 2013 KPSS uzman 1. I. Faydalanılan kaynaklar II. Bir tablo veya istatistiğin düzenlenmesinde kullanılan verilerin kaynakları III. Yazarın anlatımları Yukarıdakilerden hangileri dipnot koymayı gerektiren bir bilgidir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Bir eserde geçen herhangi bir söz ya da sözcükle ilgili olarak sayfa altına konulan aydınlatıcı, ek bilgiler içeren ya da kaynak belirten açıklamaya dipnot denir. Bilimsel eserlerde savunulan görüş ve düşüncelerin doğruluğunu desteklemek, bilgilerin kaynağını göstererek yazarın katkısını ortaya koymak, bilgilerin doğruluk ve güvenilirliği ile ilgili okuyucuya deneyim imkânı sağlamak, ilgili konularda yazmak isteyenlere başvuru imkânı sağlamak amacıyla dipnot kullanılır. Bilimsel eserlerde faydalanılan kaynaklar, bir tablo veya istatistiğin düzenlenmesinde kullanılan verilerin kaynakları dipnot koymayı gerektirir. Yazarın anlatımları eseri oluşturduğu için dipnot koymayı gerektirmez. Doğru yanıt “D” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 2. Tarih yazıcılığı geçmişten günümüze birçok evreler geçirmiştir. Tarihî olayları anlatarak bunlardan ders çıkarılmasını isteyen ve ahlaki değerleri geliştirmeyi amaçlayan Thukydides (Tukidides)’in öncülük yaptığı tarih yazıcılığı aşağıdakilerden hangisidir? A) Destan yazıcılığı B) Hikâyeci tarih yazıcılığı C) Araştırıcı tarih yazıcılığı D) Öğretici tarih yazıcılığı E) Millî tarih yazıcılığı İnsanların olayları kaydetme ihtiyacı tarih yazıcılığını ortaya çıkarmıştır. Tarih yazıcılığı geçmişten günümüze hikâyeci (rivayetçi), öğretici (faydacı, pragmatik), araştırıcı (bilimsel, neden-nasılcı) tarih yazıcılığı şeklinde gelişim göstermiştir. Öğretici (faydacı, pragmatik), tarih yazıcılığı tarzında eser veren tarihçiler, mensup oldukları toplumu harekete geçirerek millî birlik ve ahlakî değerleri geliştirmeyi amaçlamışlardır. Öğretici tarih yazıcılığında aynı zamanda tarihî olayları anlatarak, bundan ders çıkarılmasını sağlayarak topluma fayda sağlamak amaçlanır. Öğretici tarih yazıcılığının ilk temsilcisi Thukydides (Tukidedes)’tir. Öğretici tarih yazıcılığı büyük yenilgilerin ardından ya da toplumun fikir yönünden birlik içinde olmadığı dönemlerde ilgi çekmiştir. Avrupa’da ve Türkiye’de XIX. yüzyıla kadar bu tarih yazıcılığı devam etmiştir Doğru yanıt “D” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 3. Tarihin yöntemi, tarihî olayları inceleyerek anlamak ve açıklamaktır. Tarihî olaylar hakkında doğru bilgi edinmek, yaşanılan dönemden kalan orijinal belge ve bulguların değerlendirilmesi ile mümkündür. Bu değerlendirmenin yapılabilmesi için izlenmesi gereken işlemler sırasıyla aşağıdakilerden hangileridir? A) Tarama, tasnif, tenkit, tahlil, terkip B) Terkip, tahlil, tasnif, tarama, tenkit C) Tarama, tasnif, tahlil, tenkit, terkip D) Tasnif, tahlil, terkip, tarama, tenkit E) Terkip, tasnif, tarama, tenkit, tahlil Tarih biliminin yöntemi, tarihî olayları inceleyerek anlamak ve açıklamaktır. Tarihî olaylar değerlendirilirken sistematik bir yöntem izlenir. Tarihî olaylar değerlendirilirken, tarih biliminin araştırma yöntemi tarama, tasnif, tahlil, tenkit (eleştiri), terkip (sentez) aşamalarından oluşur. Tarama (kaynak arama), tarihe kaynaklık edebilecek her türlü bilgi ve verilerin bulunması aşamasıdır. Tasnif (sınıflandırma), toplanan verilerin bir sistem dâhilinde sınıflandırılması aşamasıdır. Tahlil (çözümleme), elde edilen verilerin kaynak ve bilgi yönünden yeterli olup olmadığının kontrol edilmesi aşamasıdır. Tenkit (eleştiri), toplanan verilerin gerçekliği ve bilgi açısından güvenilirliğinin tespit edildiği aşamadır. Terkip (sentez), toplanan verilerin birleştirilerek sonuca ulaşılması aşamasıdır. Doğru yanıt “C” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 4. Arkeoloji Müzesinde yer alan Roma Dönemi paraları, Hacı Bektaş Veli Müzesinde yer alan yazma eserleri ve Damat İbrahim Paşa Külliyesi yapılarında yer alan kitabeleriyle Nevşehir, bir tarih hazineleri şehri görünümündedir. Bu şehirde tarihe yardımcı, I. Epigrafi, II. Nümizmatik, III. Paleografi bilim dallarından hangilerine ilişkin eserler bulunduğu söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III Paleografi, eski yazıların okunmasını sağlayan, bu yazıları tür ve şekil açısından inceleyen tarihe yardımcı bilim dalıdır. Ferman, kronik, anal gibi yazılı belgelerin okunabilmesi ve anlaşılabilmesi için tarih bilimi paleografi biliminden yararlanılır. Epigrafi, anıtlar üzerindeki kitabeleri ve yazıları inceleyen bilim dalıdır. Tarih bilimi, kitabelerdeki bu bilgilerin okunmasında ve anlaşılmasında epigrafi biliminden yararlanır. Nümizmatik (Meskûkat), eski paraları inceleyen tarihe yardımcı bilim dalıdır. Bu paraların ait oldukları medeniyetlerle ilgili bilgi edinilmesinde tarih bilimine yardımcı olur. Para üzerinde yer alan yazılar, devlet, hükümdar, devletin mali gücü gibi konularda tarihçiye önemli ipuçları verebilir. Soruda Nevşehir ile ilgili verilen paragrafta Roma Dönemi paraları ile nümizmatik, Hacı Bektaş Veli Müzesinde yer alan yazma eserleri ile paleografi, Damat İbrahim Paşa Külliyesi yapılarında yer alan kitabeler ile epigrafi bilimine ilişkin eserlerin bulunduğu söylenebilir. Doğru yanıt “E” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 5. Aşağıdaki Roma Dönemi eserlerinden hangisi, günümüzde Türkiye sınırları içerisinde yer almamaktadır? A) Zeus Sunağı B) Yerebatan Sarnıcı C) Ayasofya D) Aspendos Tiyatrosu E) Meryem Ana Kilisesi Zeus Sunağı MÖ II. yüzyılda Kuzey Batı Anadolu’da, Pergamon şehrinde Pergamon Krallığı’nı yöneten Attalos hanedanı tarafından yaptırılmış, mermerden anıtsal dinsel yapıdır. Zeus Sunağı’nın kalıntıları 1870’lerde Carl Humann tarafından Prusya’ya götürülmüştür. Zeus Sunağı günümüzde Berlin’de bulunan Pergaman Müzesinde sergilenmektedir. Zeus Sunağı günümüzde Türkiye sınırları içerisinde bulunmamaktadır. Yerebatan Sarnıcı (İstanbul), Ayasofya (İstanbul), Aspendos Tiyatrosu (Antalya), Meryem Ana Kilisesi (İzmir) günümüzde Türkiye sınırları içerisinde bulunmaktadır. Doğru yanıt “A” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 6. Aşağıdaki kentlerden hangisi, eski Ön Asya’da bir devlete başkentlik yapmamıştır? A) Asur B) Babil D) Hattuşa C) Uruk E) Persepolis Asurlular (MÖ 2000 - MÖ 609), Asya kökenli kavimlerle Arabistan kökenli Samilerin karışımından oluşan ve Yukarı Mezopotamya’da hüküm sürmüş bir Ön Asya Devleti’dir. Asurluların ilk başkenti Ninova şehridir. Asurluların başkenti daha sonra Asur şehri olmuştur. Babil Devleti (MÖ 2100 - MÖ 539), Samilerin bir kolu olan Amurrular tarafından kurulmuştur. Babil Devleti’nin başkenti Babil’dir. Hititler (MÖ 1700 - MÖ 700), Kafkaslardan Orta Anadolu’ya gelerek Kızılırmaak boylarına yerleşmişler ve MÖ 1400 yıllarında; imparatorluk hâline gelmişlerdir. Hititlerin başkenti Hattuşa (Hattuşaş)’dır. Hattuşa (Hattuşaş) aynı zamanda Boğazköy olarak adlandırılır. İran uygarlığının önemli devletlerinden biri Pers İmparatorluğu’ dur. Pers İmparatorluğu’ nun başkenti Persepolis’tir. Mezopotamya’da ilk şehir devletlerini Sümerler kurmuştur. Sümer şehir devletlerine “site” adı verilmiştir. Bu şehir devletleri içerisinde Ur, Uruk, Kiş, Lagaş en önemlileridir. Uruk, Sümer şehir devletlerinden biridir. Uruk, Ön Asya’da bir devlete başkentlik yapmamıştır. Doğru yanıt “C” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 7. İslamiyet öncesi Orta Asya Türk devletlerinde idarecilik ve devlet yönetimi konusunda tecrübe kazanmak amacıyla, bağlı boy ve oymakların başına gönderilen hakan çocuklarının aldığı unvan aşağıdakilerden hangisidir? A) Yabgu B) Atabey D) Şad C) Otaçı E) İnal Yabgu, İslamiyet öncesi Türk devletlerinde ülkenin batısını yöneten ve genellikle hükümdarın kardeşi olan kişinin aldığı unvandır. Atabey, Türk - İslam devletlerinde eyaletlere melik unvanıyla gönderilen hükümdar çocuklarının eğitiminden sorumlu devlet görevlisinin kullandığı unvandır. Atabeylik kurumu ilk kez Büyük Selçuklular Dönemi’nde ortaya çıkmıştır. Otaçı (Emçi), İslamiyet öncesi Türklerde tabip (doktor) anlamına gelir. İnal (İnanç, Ataman), İslamiyet öncesi Türk devletlerinde tigin (şehzade) eğitmeni için kullanılan kavramdır. Şad, devlet yönetimi konusunda tecrübe kazanmak amacıyla, boy ve oymaklara yönetici olarak gönderilen hükümdar çocuklarının aldığı unvandır. Doğru yanıt “D” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 8. Orta Asya Türk devletleri için ticaret önemli bir gelir kaynağı olmuş, bu devletler bölgeden geçen İpek Yolu’na hâkim olmak için mücadele etmekten kaçınmamışlardır. İpek Yolu’nun bir kısmına hâkim olmak isteyen Göktürkler, Sasanilerle ittifak yaparak aşağıdaki devletlerden hangisine son vermişlerdir? A) Uygur B) Karluk D) Hazar C) Akhun E) Sabar Orta Asya Türk devletlerinde ticaret önemli bir ekonomik faaliyettir. Orta Asya Türk devletleri İpek Yolu’na egemen olmak amacıyla sürekli mücadele etmişlerdir. I. Göktürk Devleti’nin en parlak dönemi Mukaan Kağan Dönemi’dir. Mukan Kağan Dönemi’nde ülkenin batısını yöneten İstemi Yabgu İpek Yolu’nun kontrolünü sağlamak amacıyla Ak Hunlar’a karşı Sasanilerle iş birliği yapmıştır. Göktürk - Sasani ittifakı sonucunda Ak Hun Devleti yıkılmıştır. Göktürkler ve Sasaniler Ceyhun Nehri sınır olmak üzere Ak Hun Devleti’nin topraklarını paylaşmıştır. (557) Doğru yanıt “C” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 9. İslamiyet Öncesi Dönem’de Türklerin Orta Asya’daki varlığına dair ipuçları, çevre uygarlıkların yazılı kaynaklarından da elde edilmektedir. Buna göre, eski Türkler hakkında aşağıdakilerden hangisinin kaynaklarından yararlanıldığı söylenemez? A) Mısır B) Çin D) Bizans C) Arap E) İran İslamiyet öncesi Türkler’de yazının kullanılması geç ortaya çıktığı için, Türklerle ilgili bilgiler çevre uygarlıkların yazılı kaynaklarından elde edilmiştir. Türk adından ilk kez Çin yıllıklarında bahsedilmiştir. Bizanslılar, İranlılar ve Araplar VIII. yüzyıldan itibaren Türkçe konuşan ve boylar hâlinde yaşayan topluluklara Türk adını vermişlerdir. Türkiye adı VII. yüzyıldan itibaren Bizans kaynaklarında Orta Asya için kullanılan coğrafi bir terim olmuştur. Çin, İran, Bizans ve Arap kaynaklarında Türklerden bahsedilmiştir. Mısır, Türklerin çevresindeki uygarlıklardan bir olmadığı için Mısır kaynaklarında Türklerden bahsedilmemiştir. Doğru yanıt “A” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 10. Eski Türk yazıtları Türkler için en önemli kültürel miras arasında yer alır. Bu eserleri ilk defa çözerek anlaşılır hâle gelmesini sağlayan Türkolog aşağıdakilerden hangisidir? A) V.V. Barthold B) Wilhelm Thomsen C) Laszlo Rasonyi D) W. Radloff E) Strahlenberg Türk dilinin ve tarihinin en eski yazılı örnekleri Kök Türk alfabesi ile yazılmış olan yazıtlardır. Bu yazıtların en önemlileri Orhun Irmağı vadisindeki Orhun Yazıtları (Kök Türk Kitabeleri) ile Yenisey ve Talas bölgesindeki Yenisey Yazıtları’dır. Orhun Yazıtlarını ilk defa çözerek anlaşılır hâle gelmesini sağlayan Türkolog Danimarkalı Wilhelm Thomsen’dır. Wilhelm Thomsen 1893’te bu yazıtları okumuştur. Orhun Yazıtları Tonyukuk (725), Kül Tigin (732) ve Bilge Kağan (735) adına dikilmiştir. Orhun Yazıtları, Türk devlet adamlarının millete hesap vermesi, devletin ve halkın karşılıklı olarak görevlerinin belirtilmesi, Türklerde devlet anlayışının kavranması açısından önemlidir. Doğru yanıt “B” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 11. Göktürkler Dönemi’ne ait orak, kürek, demir sapan gibi eşyalar bulunmuş ayrıca Yenisey vadilerine kadar uzanan Tötö Kanalı gibi sulama kanallarına ulaşılmıştır. Bu bilgiyle Göktürklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Sosyal ve ekonomik hayat tarzlarının değiştiğine B) Göçebe hayat tarzını sürdürdüklerine C) Bozkır kültüründen etkilendiklerine D) Ülke topraklarının hana ait olduğuna E) Boylar şeklinde teşkilatlandıklarına İslamiyet öncesi Türklerde ilk dönemlerde temel ekonomik etkinlik hayvancılık, hâkim yaşam tarzı göçebe yaşam biçimidir. İslamiyet öncesi Türkler hayvanların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yaylak - kışlak adı verilen yarı göçebe bir yaşam tarzına sahiptir. Göktürkler Dönemi’ne ait orak, kürek, demir sapan ve sulama kanallarının varlığı Göktürklerin tarımla uğraştığının göstergesidir. Göktürklerin tarımla uğraşması sosyal ve ekonomik yaşam biçimlerinin değiştiğinin göstergesidir. Doğru yanıt “A” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 12. Aşağıdakilerden hangisi, Hz. Ömer Dönemi’ne ait gelişmelerden biri değildir? A) Kadıların, illere atanması B) Arabistan’dan getirilen Müslümanların; Basra, Kûfe ve Fustat gibi yeni kurulan şehirlere yerleştirilmesi C) Vilayetler arasında haberleşmeyi sağlamak için yollar üzerinde menziller yapılması D) Zorunlu askerliğe ilk adımın atılması E) İlk İslam donanmasının oluşturulması Hz. Ömer Dönemi’nde (634 - 644) Mısır, Suriye, Irak, İran ve Azerbaycan fethedildi. Bu dönemde İran’ın fethini sağlamak amacıyla Basra ve Kûfe ordugâh şehirleri, Mısır’ın fethini sağlamak amacıyla Amir Bin As tarafından Kahire yakınlarında Fustat şehri kuruldu. Hz. Ömer Dönemi’nde İslam Devleti’nin kurumları oluşturuldu. Bu dönemde, ● Ülke toprakları yönetim birimlerine ayrılarak valilik sistemi kuruldu. ● Adli sistem kurularak mahkemeler oluşturuldu ve illere kadılar tayin edildi. ● Düzenli ordular ve ordugâhlar kurularak, zorunlu askerliğin ilk adımı atıldı. ● Beyt’ûl Mâl adıyla İslam devlet hazinesi sistemleştirildi. ● Vergiler sistemli hâle getirildi. ● Askerî ikta sisteminin temelleri atılarak, fethedilen toprakların verimli kullanılması amaçlandı. ● Askerî posta teşkilatı kurularak, vilayetler arasında haberleşmeyi sağlamak amacıyla yollar üzerinde menziller yapıldı. ● Hz. Osman Dönemi’nde (644 - 656), Suriye Valisi Muaviye tarafından ilk İslam donanması kurulmuştur. Zatü’s Savâri İslam donanmasının kazandığı ilk deniz zaferidir. (655) Doğru yanıt “E” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 13. Zamanla gerileyerek hâkimiyeti sadece Bağdat ve çevresiyle sınırlı kalan, İslam dünyasının liderliğini daha çok manevi alanda temsil ederek sembolik bir Abbasi Devleti (750 - 1258), Horasan’da Türk asıllı Ebu Müslim’in başlattığı bir ayaklanma sonucunda Emevi Devleti’ni yıkması ve Kûfe’de Ebul Abbas’ı halife ilan etmesiyle kuruldu. Abbasilerin en parlak dönemi Harun Reşid Dönemi’dir. Harun Reşid’den sonra Emin, Memun ve Mutasım halife olmuştur. Emeviler Dönemi’nde Arap- kimliğe dönüşen Abbasilerin, bu duruma düşmesin- larla sürekli savaşan Türkler, Abbasiler Dönemi’nde İslamiyet’i benimsemeye başladılar. Türklerin Abbasiler Dö- de aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır? nemi’nde İslamiyet’i benimsemesinde Abbasilerin Emeviler gibi Arap milliyetçiliği yapmaması, Türkler ve Arap ol- A) Şii Büveyhoğulları ile Fatımilerin baskıları B) Bizans’ın Güney Anadolu’da üstünlüğü ele geçirmesi C) Mezhep tartışmalarının, gruplaşmalara sebep olması D) Tekrar uygulanmaya çalışılan mevali politikasının ayrılıkçılığı körüklemesi E) İdrisîler, Ağlebîler ve Zahirîler gibi devletlerin bağımsızlığını ilan etmesi mayan Müslümanlara iyi davranması etkili olmuştur. Abbasi Devleti’nin siyasi birliği IX. yüzyılın ortalarında çözülmeye başladı. Abbasi Devleti’nin bu duruma düşmesinde, ● Şii Büveyhoğulları ile Fatimilerin baskısı ● Bizans’ın (Doğu Roma) Güney Anadolu’da üstünlüğü ele geçirmesi ● Mezhep çatışmalarının (Şii - Sünni) gruplaşmalara neden olması ● Abbasi sınırları içerisinde İdrisiler, Ağlebîler, Zahirîler, Tahiriler, Tolunoğulları, İhşidîler, Samanoğulları, Büveyhoğulları gibi devletlerin bağımsızlığını ilan etmesi etkili olmuştur. Abbasi Devleti’nin topraklarında kurulan devletlerden biri olan Büveyhoğulları 945 yılında Bağdat’ı işgal ederek halifeyi baskı altına aldı. Gazneli hükümdarı Mahmut, Abbasi halifesini Büveyhoğulları’nın baskısından kurtararak, halifeden “sultan” unvanını aldı. 1055’te Bağdat’a giren Büyük Selçuklu hükümdarı Tuğrul Bey, Büveyhoğulları’na son vererek, Abbasi halifesini bu baskıdan tamamen kurtardı. Abbasi halifesi bu olaydan sonra siyasi yetkilerini Büyük Selçuklu hükümdarı Tuğrul Bey’e devretti. Bu olaydan sonra Abbasiler varlıklarını 250 yıl kadar sürdürse de siyasi ve askerî açıdan etkili olamadılar. Abbasiler halifeliği ellerinde bulundurdukları ve Arap olmayan Müslümanlara da eşit davrandıkları için İslam dünyasında saygı ve ilgi gördüler. 1258’de İlhanlı Hükümdarı Hülâgu Han Bağdat’ı ele geçirerek Abbasi Devleti’ne son verdi. Mevâli, İslamiyet’i kabul etmiş Arap olmayan Müslümanlar için kullanılan bir kavramdır. Emeviler, Arap milliyetçiliği politikası izlemiş ve Arap olmayan Müslümanlara (mevâli) kötü davranmıştır. Abbasiler, bu politikayı değiştirmiş ve Arap olmayan Müslümanlara (mevâli) eşit ve hoşgörülü davranmıştır. Abbasi Devlet’inde mevali politikasının tekrar uygulanması söz konusu olmamıştır. Abbasi Devleti’nin zayıflamasında bu politika etkili olmuştur. Doğru yanıt “D” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 14. İran-Fars edebiyatının ünlü ismi Firdevsî’nin meşhur eseri Şehname, aşağıdaki Türk hükümdarlarından D) Gazneli Sultan Mesut Gazneliler’in en parlak dönemi Gazneli Mahmut Dönemi’dir. Gazneli Mahmut Şii Büveyhoğullarına karşı Abbasi halifesinin koruyuculuğunu üstlenmiştir. Abbasi halifesi Gazneli Mahmut’a “Sultan” unvanını vermiştir. Gazneli Mahmut Hindistan’a seferler düzenleyerek, İslamiyet’in Hindistan’da yayılmasını sağlamıştır. Gazneli Mahmut ilme ve sanata önem vermiştir. Sultan Mahmut adına birçok eser yazılmış ve kendisine sunulmuştur. E) Karahanlı Hükümdarı Bilge Kül Kadir Han Firdevsî tarafından yazılan Şehnâme, Sultan Mahmut’a sunulmuştur. hangisine sunulmuştur? A) Karahanlı Hükümdarı Satuk Buğra Han B) Gazneli Sultan Mahmut C) Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah Doğru yanıt “B” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 15. I. Batı İran ve Azerbaycan’ın alınması, II. Ani şehrinin fethi, III. Pasinler Savaşı Yukarıdaki olaylardan hangileri, Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Tuğrul Bey Dönemi’nde meydana gelmiştir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 1040 Dandanakan zaferi sonucunda Tuğrul Bey, Büyük Selçuklu hükümdarı oldu. Tuğrul Bey Dönemi’nde Batı İran ve Azerbaycan fethedilmiştir. Tuğrul Bey Döneminde aynı zamanda Anadolu’ya düzenli akınlar başlatıldı. Bunun sonucunda Büyük Selçuklular ile Bizans İmparatorluğu arasında 1048 Pasinler Savaşı yapıldı. Pasinler Savaşı, Büyük Selçuklular ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan ilk savaştır. Tuğrul Bey’in 1063’te ölümünden sonra Alp Arslan Selçuklu sultanı oldu. Alp Arslan Dönemi’nde 1064’te Ani şehri fethedilmiştir. Ani şehri, Hristiyan âleminin kutsal yerlerinden biri olduğu için, bu fetih İslam dünyasında büyük sevinçle karşılanmış Abbasi halifesi Kaim bi - Emrillah, Alp Arslan’a “Ebül Feth” lakabını vermiştir. Doğru yanıt “C” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 16. Anadolu Selçukluları Sultanı II. Kılıçarslan, 1176’da Miryakefalon Savaşı’nda Bizans ordusunu ağır bir yenilgiye uğratmıştır. II. Kılıç Arslan Dönemi’nin en önemli gelişmesi 1176 Miryakefalon Savaşı’dır. Aşağıdakilerden hangisi, bu savaşın bir sonucu de- Miryakefalon Savaşı sonucunda; ğildir? ● Anadolu’nun “Türk yurdu” olduğu ispatlandı. A) Bizans’ın Anadolu’yu Türklerden geri alma ümidi ● Bizans İmparatorluğunun Anadolu’yu Türklerden geri alma ümidi ortadan kalktı. kırılmıştır. B) Bizans savunmaya çekilmiştir. ● Bizan İmparatorluğu savunmaya geçti. C) Türkler yeni fetihlerde bulunmuştur. ● Anadolu Selçuklu Devleti’nin Türk ve İslam dünyasında önemi arttı. D) I. Haçlı Seferi’nden sonra başlayan karışıklık dev- ● Bu savaştan sonra Anadolu Selçukluları Eskişehir ve Kütahya’yı fethetti. ri sona ermiştir. E) Anadolu’ya daha yoğun bir Türk göçü gerçekleş- miştir. ● Anadolu Selçuklu topraklarında I. Haçlı Seferi sonucunda ortaya çıkan karışıklıklar sona erdi. ● Bu savaş aynı zamanda II. Haçlı Seferi’nin düzenlenmesine neden olmuştur. Anadolu’ya yoğun bir Türk göçünün gerçekleşmesi Malazgirt Savaşı’ndan sonra olmuştur. (1071) Miryakefalon Savaşı’nın sonucunda böyle bir gelişme olmamıştır. Doğru yanıt “E” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 17. Aşağıdakilerden hangisi, Anadolu Selçuklu Devleti ile Büyük Selçuklu Devleti arasındaki ortak özelliklerden biri değildir? A) Ülkenin, hanedanın ortak malı kabul edilmesi B) Hükümdarlık alameti olarak hutbe okutmaları C) Şehzadelerin, melik unvanıyla eyaletlerde görev yapması D) Hükümdarlarının Farsça unvanlar alması E) Hassa birliklerinin oluşturulması Tarihte kurulan Türk devletleri kendisinden önce kurulan Türk devletlerini pek çok konuda örnek almıştır. Anadolu Selçuklu Devleti birçok alanda Büyük Selçuklu Devleti’ni örnek almıştır. Anadolu Selçuklu Devleti ile Büyük Selçuklu Devleti arasında devlet yönetimi konusunda benzer özellikler vardır. Ülke topraklarının hükümdar ailesinin ortak malı kabul edilmesine dayanan veraset anlayışı, hükümdarın görev ve yetkileri, hükümdarlık alametleri, merkez, toprak ve eyalet yönetimi anlayışı, askerî teşkilat her iki devlette de temel olarak aynı şekildedir. Anadolu Selçuklu hükümdarları, Büyük Selçuklu hükümdarlarından farklı olarak Farsça unvanlar (keykubat, keykavus, keyhüsrev) kullanmışlardır. Doğru yanıt “D” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 18. Osmanlı ordusunda görevli Kapıkulu askerî birlikleri ve görevleriyle ilgili, I. Bostancı − Saray hizmetlisi II. Humbaracı − Bir çeşit topçu sınıfı III. Cebeci − Silah ve mühimmat sorumlusu IV. Sipah − Saray mutfağı görevlisi eşleştirmelerinden hangileri yanlıştır? A) I ve II D) II ve III B) Yalnız II C) Yalnız IV E) I, II ve III Osmanlı Devletin’de Kapıkulu teşkilatı I. Murat Dönemi’nde kurulmuştur. Kapıkulu ordusu piyadeler ve süvariler olmak üzere ikiye ayrılırdı. Kapıkulu piyadeleri; acemi oğlanlar ocağı, yeniçeri ocağı, cebeci ocağı, topçu ocağı, top arabacıları ocağı, humbaracılar ocağı, lağımcılar ocağı, bostancılar sınıflarından oluşurdu. Kapıkulu süvarileri; sipahiler (sipah), silahtarlar, sağ ve sol ulufeciler, sağ ve sol garipler sınıflarından oluşurdu. Bostancılar, saray ve köşklerin korunmasıyla görevli askerlerdir. Humbaracılar, el bombası (havan), top mermisi yapan ve kullanan askerî sınıftır. Cebeci, silahların yapım, onarım ve korunmasıyla görevli askerî sınıftır. Sipah (sipahiler), savaş sırasında silahtarlarıyla birlikte padişahın çadırını koruyan askerî sınıftır. Doğru yanıt “C” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 19. Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik Yahya Kemal Beyatlı’nın bu dörtlüğünde anlatılanla- Yahya Kemal Beyatlı’nın “Akıncılar” şiirindeki bu dörtlükte Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde Avrupa’da yapılan fetihler anlatılmaktadır. Kanuni Sultan Süleyman Döneminde Mohaç Meydan Savaşı, Viyana’nın kuşatılması gibi gelişmeler anlatılmaktadır. rın, aşağıdaki hangi padişah döneminde gerçekleşti- Doğru yanıt “B” seçeneğidir. Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı ilerle! Bir yaz günü geçtik Tuna’dan kafilelerle. ği söylenebilir? A) Yıldırım Bayezit B) Kanuni Sultan Süleyman C) Yavuz Sultan Selim D) III. Ahmet E) V. Mehmet 2013 KPSS uzman 20. Osmanlılarda timar sistemi çerçevesinde kullanılan çift veya çiftlik ifadesi ile aşağıdakilerden hangisi kastedilmektedir? A) Bir çift öküzle bir yılda işlenebilecek arazi B) İki kişinin ortaklaşa kullandığı arazi C) Sadece evli çiftlere verilen arazi D) Tarımsal üretim ile birlikte hayvancılık da yapılan arazi E) İki yıllığına işlenmek üzere verilen arazi Osmanlı Devleti’nde ekonominin temel kaynağı topraktır. Osmanlı Devleti’nde ekilebilen toprakların büyük çoğunluğu devlete aittir. Devlete ait olan topraklara mirî arazi denirdi. Mirî araziler çeşitli amaçlar doğrultusunda bölümlere ayrılır ve bu arazilerde tımar sistemi (mukataa topraklar hariç) uygulanırdı. Tımar sistemi çerçevesinde ekilip, biçilmesi ve işlenmesi amacıyla reayaya (halk) bırakılan bu araziler çift veya çiftlik adı verilen bölümlere ayrılırdı. Çift ya da çiftlik 50 ile 150 dönüm arasında olan ve bir çift öküzle bir yılda işlenebilecek arazidir. Çiftliğin işletme hakkını alan reaya bunun karşılığında Çift vergisi (Resmi Çift) adı verilen bir arazi vergisi ve öşür adıyla ürün vergisi verirdi. Doğru yanıt “A” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 21. Osmanlı Klasik Dönemi’nde yapılan tahrirler; idari, mali ve askerî konuları kapsamaktaydı. Aşağıdakilerden hangisi, tahrirler sonucunda hazırlanan defterler arasında yer almaz? A) Mufassal B) Cizye C) İcmal D) Şeriye Sicili E) Avarız Osmanlı Devletin’de fethedilen yerlerde uygulanacak idari teşkilat ve sistem çerçevesinde nüfus, arazi ve emlakın tespit ve kaydedilmesi işlemine tahrir, bu bilgilerin kaydedildiği defterlere de tapu tahrir defterleri denir. Bu tahrirler idari, mali ve askerî konuları kapsamaktadır. Tahrir işlemi merkezî bürokraside Nişancı tarafından gerçekleştirilirdi. Eyaletlerde tahrir işlemini gerçekleştiren il-yazıcı, tahrir emini, vilayet kâtibi, mübaşir, muharrir denirdi. Mufassal, tahrirde tutulan ve ilyazıcısının eliyle merkeze götürülen defterdir. İcmal (mücmel), mufassal defterinin kısaltılmış hâlidir. Avarız olağanüstü hâllerde alınan vergidir. Bu vergi yükümlülerinin kaydedildiği defterlere Avarız Defterleri denir. Cizye, gayrimüslimlerin ödediği vergidir. Cizye vergisinin tahsili için tutulan defterler Cizye defterleridir. Şeriye Sicili, Osmanlı’da mahkeme kararlarının kaydedildiği defterlerdir. Şeriye Sicili tahrir sonucunda hazırlanan defterler arasında yer almaz. Doğru yanıt “D” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 22. 1720-1721 yılları arasında Paris’te görev yapan Osmanlı sefiridir. Sefaretnamesi, bir Osmanlı sefirinin Avrupa’da neler olup bittiğini anlama gayretine yönelik ilk metinler arasında gösterilmektedir. Dönüşünde beraberinde getirdiği bilgiler, daha sonra “Lale Devri” diye anılacak dönemde etkili olmuştur. Özellikle bu dönemde İstanbul’da inşa edilen saraylar, kendisinin Paris’ten getirdiği saray gravürleri ve krokilerine dayanılarak yapılmıştır. Yukarıda hakkında bilgiler verilen Osmanlı sefiri kimdir? A) Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi B) Ebubekir Ratip Efendi C) Yusuf Agâh Efendi D) Mehmet Sait Galip Efendi E) Ahmet Rasim Efendi Osmanlı Devleti Lale Devrinde (1718 - 1730) Avrupalı devletleri yakından tanımak amacıyla Paris, Viyana, Varşova, Moskova gibi önemli başkentlere ilk kez geçici elçiler gönderdi. Bu elçilerin en önemli görevleri Avrupa’da meydana gelen siyasi, sosyal, kültürel ve bilimsel gelişmeleri yakından izlemek ve bu konularda kendi ülkelerine bilgi aktarımında bulunmaktır. Bu elçilerin siyasi ve kültürel gözlemleri daha sonra Osmanlı Devleti’nde yapılan Islahat hareketlerinde etkili oldu. Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi (1720 - 1721) Paris’e elçi olarak gönderilmiştir. Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi, Paris izlenimlerini Sefaretname adlı eserinde topladı. Bu eser Osmanlı Devleti’nin Batı’ya açılan ilk penceresi olarak değerlendirilir. Doğru yanıt “A” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 23. Aşağıdakilerden hangisi, 1878 Berlin Antlaşması’nın hükümlerinden biri değildir? A) Bulgaristan’ın, Osmanlı Devleti’ne vergi bağı ile bağlı prenslik hâline gelmesi B) Boğazların güvenliği ve denetiminin, İngiltere ve Fransa tarafından oluşturulan ortak bir komisyon tarafından sağlanması C) Sırbistan, Karadağ ve Romanya’nın bağımsızlıklarını elde etmesi D) Osmanlı Devleti’nin, Kars, Ardahan ve Batum’u Rusya’ya terk etmesi E) Bosna-Hersek’in geçici olarak Avusturya’nın işgal ve idaresine bırakılması 1877 - 1878 Osmanlı - Rus Savaşı (93 Harbi) sonucunda Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması imzalandı. (1878) Bu antlaşma ile Rusya Osmanlı toprakları üzerindeki çıkarlarını büyük ölçüde gerçekleştirdi. Rusya’nın Balkanlarda güçlenmesinden rahatsız olan Avrupa devletleri antlaşma şartlarının yeniden gözden geçirilmesi için Berlin’de bir konferans düzenlediler. Berlin Konferansı’na Osmanlı Devleti, Rusya, Avusturya, Fransa, İtalya, Almanya ve İngiltere katıldı. Konferans sonucunda Ayastefanos Antlaşması’nı ortadan kaldıran Berlin Antlaşması imzalandı. (1878) Berlin Antlaşması’na göre; ● Bulgaristan’ın üçe ayrılarak, asıl Bulgaristan’ın Osmanlı Devleti’ne bağlı bir prenslik olması, Doğu Rumeli’nin özerk olması ve Makedonya’nın Islahat yapılması şartıyla Osmanlı Deletine bırakılması kararlaştırıldı. ● Kars, Ardahan ve Batum Rusya’ya; Doğubeyazıt Osmanlı Devleti’ne bırakılacak ● Sırbistan Karadağ ve Romanya bağımsız olacak ● Bosna - Hersek Osmanlı toprağı sayılacak, ancak yönetimi geçici olarak Avusturya’ya bırakılacak ● Girit ve Ermenilerin oturdukları yerde ıslahatlar yapılacaktı. Berlin Antlaşması’nda Boğazların İngiltere ve Fransa tarafından oluşturulan bir komisyonun yönetimine bırakılmasıyla ilgili bir madde yoktur. Doğru yanıt “B” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 24. İttihat ve Terakki Cemiyetini, meşrutiyetin yeniden ilanı konusunda harekete geçiren olay aşağıdakilerden hangisidir? A) V. Murat’ın yeniden tahta çıkarılmak istenmesi B) Balkan sorunu için Tersane Konferansı’nın toplanması C) Selânik Merkez Komutanı Nâzım Bey’in öldürülmesi D) Paris Sözleşmesi’nin imzalanması E) Rus çarının, Reval’de İngiltere kralıyla görüşmesi II. Abdûlhamit 1877 - 1878 Osmanlı - Rus Savaşı’nı (93 Harbi) bahane ederek anayasanın kendisine verdiği yetkiyi kullanarak Meclisi kapattı. Böylece Osmanlı Devleti’nde II. Abdülhamit’in baskıcı ve otoriter yönetimi (İstibdat Dönemi) ortaya çıktı. Bu dönemde Meşrutiyet yanlısı aydınlar harekete geçerek 1889’da İttihat ve Terakki Cemiyeti’ni kurdur. İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin amacı anayasanın yürürlüğe girmesini sağlayarak meclisi açmak ve meşrutiyet yönetimine geçilmesini sağlamaktır. Rus çarı ile İngiltere kralının 1908’de Reval Görüşmeleri’ni yapması üzerine İttihat ve Terakki Cemiyeti ayaklandı. II. Abdülhamit ayaklanmanın bütün ülkeye yayılmasını engellemek amacıyla anayasayı yeniden yürürlüğe koydu ve II. Meşrutiyet’i ilan etti. ( 24 Temmuz 1908) 1908 Reval görüşmeleri, İttihat ve Terakki Cemiyetinin meşrutiyet talebiyle harekete geçmesinde etkili olmuştur. Doğru yanıt “E” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 25. Son Osmanlı Mebusan Meclisi seçimlerine katılan Mustafa Kemal, aşağıdaki illerin hangisinden milletvekili seçilmiştir? A) Sivas B) Selânik C) Erzurum D) Ankara E) İzmir Amasya Görüşmeleri sonucunda Mebusan Meclisinin açılması kararlaştırıldı. Mustafa Kemalin Meclis’in Anadolu’da bir şehirde açılması talebi İstanbul Hükümeti tarafından reddedildi. Mebusan Meclisinin İstanbul’da açılması kararlaştırıldı. Bunun sonucunda seçimler yapıldı. Mustafa Kemal, Son Osmanlı Mebusan Meclisi’ne Erzurum’dan milletvekili seçilmiştir. Doğru yanıt “C” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 26. Aşağıdakilerden hangisi, I. TBMM’de oluşan siyasal düşünce gruplarından biri değildir? A) İstiklal Grubu B) Tesanüt Grubu C) Hizb-i Cedit D) Halk Zümresi E) Islahat Grubu I. TBMM’de Kurtuluş Savaşı’nı kazanmak temel öncelik olduğu için siyasi partilerin kurulmasına izin verilmemiştir. I. TBMM’de milletvekilleri arasındaki görüş ayrılıklarından dolayı bazı gruplar ortaya çıkmıştır. I. TBMM’de; Tesanûd, İstiklal, Islahat, Halk Zümresi, Müdafa-i Hukuk gibi gruplar ortaya çıkmıştır. Hizb-i cedit I. TBMM’de ortaya çıkan gruplardan biri değildir. Hizb-i Cedit, İttihat ve Terakki Partisi içerisinden çıkan ve partinin muhafazakar kanadını temsil eden bir oluşumdur. Doğru yanıt “C” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 27. Lozan Antlaşması’ndan önce kapitülasyonların kaldırılmasını kabul eden ülke aşağıdakilerden hangisidir? A) Sovyet Rusya B) İngiltere C) Fransa D) İtalya E) Almanya Osmanlı Devleti 1774 Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla Çarlık Rusya’ya kapitülasyonlar vermiştir. I. İnönü Savaşından sonra TBMM ile Sovyet Rusya arasında Moskova Antlaşması, 16 Mart 1921’de imzalandı. Moskova Antlaşması’yla Sovyet Rusya kapitülasyonların kaldırılmasını kabul eden ilk devlet olmuştur. 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Barış Antlaşması’yla Avrupa devletlerinin tamamı kapitülasyonların kaldırılmasını kabul etmiştir. Doğru yanıt “A” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 28. Atatürk, “İnsan mensup olduğu milletin varlığını ve saadetini düşündüğü kadar bütün cihan milletlerinin huzur ve refahını düşünmeli ve kendi milletinin saadetine ne kadar kıymet veriyorsa bütün dünya milletinin saadetine hizmet etmeye de elinden geldiği kadar çalışmalıdır.” demiştir. Atatürk’ün bu ifadesiyle Türkiye’nin, I. Kellogg-Briand Paktı’na katılması, II. Balkan Antantı’nın oluşumunda etkin rol oynaması, III. Milletler Cemiyetine üye olması gelişmelerinden hangileri ilişkilendirilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Atatürk Döneminde Türkiye dış politikada “Yurtta barış dünyada barış” ilkesi doğrultusunda hareket etmiştir. Bunun sonucunda Türkiye dünya barışına katkıda bulunmak amacıyla uluslararası örgütlere üye olmuştur. Bu çerçevede Türkiye 1928’de Kellogg-Briand Paktı’na, 1932’ de Milletler Cemiyetine, 1934’te Balkan Antantı’na üye olmuştur. Doğru yanıt “E” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 29. Türkiye İktisat Kongresi’nde ulusal ve tam bağımsız bir ekonomiyi esas alan öneriler ön plana çıkmıştır. İktisat Kongresi’nde yapılan aşağıdaki önerilerden hangisinin bu doğrultuda olduğu söylenemez? A) Kambiyo merkezleri ile tahvil borsalarının millîleştirilmesi B) Tarım dışındaki işçiler için günlük çalışma süresinin 8 saat olması 17 şubat 1923’te çiftçi, sanayici, tüccar, işçi kesiminden temsilcilerin bir araya gelmesiyle İzmir’de düzenlenen Türkiye İktisat Kongresinde, ülkenin başta ekonomi olmak üzere sosyal ve siyasi problemleri tartışılmıştır. Türkiye İktisat Kongresi’nde millî ekonomi ilkesi ve Mısakı iktisadi kabul edildi. Türkiye İktisat Kongresinde; ● Küçük işletmelerin yerine büyük işletmelerin kurulması, ● Ham maddesi yurt içinde bulunan sanayi dallarının kurulması, C) Yerli sanayiyi koruyucu önlemler alınması ● Yabancıların kurduğu tekellerden kaçınılması, D) Kendi limanlarımızda bayrağımızı taşıyan gemilerin ● Özel sektör tarafından kurulamayan işletmelerin devlet tarafından kurulması, ticaret yapması E) Tekel hakkı tanınmış yabancı sermayenin kaldırılması ● Sanayiciyi özendirmek ve girişimciye kredi sağlamak amacıyla bankalar kurulması, ● Yerli sanayiyi koruyucu önlemler alınması, ● Demir yolu yapımına ağırlık verilmesi, ● Tarımın ilkel yöntemlerden kurtarılması, aşar vergisinin kaldırılması, ● Hava ve deniz taşımacılığının geliştirilmesi, ● Borsaların millîleştirilmesi, kredi kurumlarının yeniden düzenlenmesi, ● Vergi sisteminin yeniden düzenlenmesi, ● Kapitülasyonların kaldırılması kararları alınmıştır. Türkiye iktisat Kongresi’nde tarım dışındaki işçiler için günlük çalışma süresinin 8 saat olması kararı alınmamıştır. Doğru yanıt “B” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 30. Atatürk Dönemi’nde devletçiliği savunmak amacıyla çıkarılan Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun sahibi olduğu dergi aşağıdakilerden hangisidir? A) Çığır B) Yeni Adam C) Fikir Hareketleri D) Kooperatif E) Kadro Kadro dergisi 1932’de Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Şevket Süreyya Aydemir, Vedat Nedim Tör, Burhan Asaf Belge,İsmail Hüsrev Tökin tarafından çıkarılmaya başlanan bir dergidir. Kadro dergisinin amacı, inkılapları topluma benimsetmek ve Kemalist bir ideoloji oluşturmaktır. Kadro dergisi aynı zamanda devletçiliği savunmuştur. Kadro dergisi Kemalizm’in özünü değiştirmekle suçlanmış ve CHP içerisinden pek çok kişi dergiye tepki göstermiştir. 1935’te Kadro dergisi kapatılmıştır. Doğru yanıt “E” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 31. ● Ortaçağ Batı dünyasının yetiştirdiği en önemli bilim adamlarından biridir. ● Kurduğu laboratuvar ile deney yönteminin yaygınlaşmasında etkili olmuştur. Roger Bacon, İngiliz filozof ve devlet adamıdır. Bacon, bilimsel çalışmalarda deney ve gözlemi ön plana çıkaran bir düşünceyi savunmuştur. Bacon, bilimin insanları aydınlatma ve geliştirme işlevini öne çıkartmış, bilimin doğanın özüne yönelmesi gerektiğini savunmuştur. Roger Bacon, doğayı deney ve gözlemle kavramaya çalışmıştır. “Denemeler, Bilimin İlerlemesi, Yeni Atlantis, Büyük Yeni Düzen Roger” Bacon’a ait bazı eserlerdir. Sözü edilen bu ünlü bilim adamı aşağıdakilerden Doğru yanıt “D” seçeneğidir. ● Güvenilir bilgiye ancak akıl ve deney yoluyla ulaşabileceğini savunmuştur. hangisidir? A) Albertus Magnus B) Thomas Aquinas C) Desiderius Erasmus D) Roger Bacon E) Robert Brosseteste 2013 KPSS uzman 32. Coğrafi Keşifler içerisinde Ümit Burnu’nun keşfine yönelik ilk başarılı seferleri gerçekleştiren kâşifler, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Bartholomeus Diaz - Vasco de Gama B) Magellan - Del Kano C) Kristof Kolomb - Americo Vespuci D) Vasco de Gama - Del Kano E) Magellan - Kristof Kolomb Coğrafi Keşifler çerçevesinde Ümit Burnu’nu keşfeden ilk kâşif Bartholomeus Diaz’dır. Daha sonra Vasco de Gama Ümit Burnu’nu aşarak Hindistan’a ulaşmış ve Hint deniz yolunu keşfetmiştir. Dolayısıyla Bartholomeus Diaz ve Vasco de Gama Ümit Burnu’nun keşfine yönelik ilk başarılı seferleri gerçekleştiren kâşiflerdir. Magellan ve Del Kano, dünyanın çevresini dolaşıp, dünyanın yuvarlak olduğunu ispatlamışlardır. Kristof Kolomb ve Amarico Vespuci, Amerika kıtasını keşfetmişlerdir. Doğru yanıt “A” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 33. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi Rönesans’ın sonuçları arasında gösterilemez? A) Skolastik düşüncenin yıkılması B) Katolik ve Ortodoks kiliselerinin kesin olarak ayrılması C) Deney ve gözleme dayalı pozitif düşüncenin ivme kazanması D) Avrupa’da resim, heykel, edebiyat ve mimaride üst düzey gelişme gösterilmesi E) Reform hareketlerine zemin hazırlaması Rönesans, XV. ve XVI. yüzyıllarda Avrupa ülkelerinde görülen bilim, güzel sanatlar ve edebiyat alanındaki gelişmelerin tümünü ifade eden ve yeniden doğuş anlamına gelen bir kavramdır. Rönesans sonucunda; ● Avrupa’da resim, heykel, edebiyat ve mimari alanlarında gelişme sağlandı. ● Eski eserler ve İncil Latinceden Avrupa dillerine çevrilerek okunduğu için kiliseye ve din adamlarına duyulan güven sarsıldı. ● Reform hareketlerine zemin hazırlandı. ● Skolastik düşünce yıkılarak, yerini deney ve gözleme dayalı pozitif düşünceye bıraktı. ● Pozitif ve özgür düşünce, bilim alanında yeni buluşların ortaya çıkmasını sağladı. Roma İmparatorluğu’nun 395’te ikiye ayrılmasıyla Katolik ve Ortodoks kiliseleri ortaya çıkmıştır. Haçlı Seferleri sonucunda Katolik ve Ortodoks kiliseleri kesin olarak birbirinden ayrılmıştır. Doğru yanıt “B” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 34. İtalya’da ulusal birliğin kurulması için ilk çalışmaları gerçekleştiren, 1807’de kurulmuş gizli örgüt aşağıdakilerden hangisidir? A) İlluminati B) Cizvitler C) Fransiskenler D) Kara Gömlekliler E) Carbonari İtalya 1870’de ulusal birliğini sağlamıştır. İtalya’nın ulusal birliğini sağlamak amacıyla ilk çalışmalar 1807’de kurulan Corbonari örgütü tarafından gerçekleştirilmiştir. İtalya’nın birliğini sağlayan hareketin öncüleri Giuseppe Mazzini ve Giusseppe Garibaldi’dir. İlluminati, 1776’da kurulan bir cemiyettir. Aydınlanma Çağı’nın bir kolu olarak özgür düşünceyi temel alan üyelerden oluşan bu topluluk, masonluğu model almıştır. Fransiskinler, XIII. yüzyılın başlarında Assisili Aziz Francesco’nun kurduğu Hristiyan tarikatıdır. Cizvitler, Reform hareketlerinden sonra Katolik mezhebini korumak ve yaymak için kurulan bir tarikattır. Kara Gömlekliler, I. Dünya Savaşı’ndan sonra İtalya’da faşistlerin iktidara gelmesini sağlayan harekettir. Doğru yanıt “E” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 35. Avrupa’da XVII. yüzyılda Almanya’da mezhep mücadelesi olarak başlayan, çatışmalar geliştikçe diğer devletlerin de katılımıyla yeni bir nitelik kazanan ve devam eden din savaşlarını sona erdiren önemli olay, aşağıdakilerden hangisidir? A) Yüz Yıl Savaşları B) Waterloo Savaşı C) Çifte Gül (Güller) Savaşı D) Otuz Yıl Savaşları E) Yedi Yıl Savaşları XVI. yüzyılda Almanya’da Luther tarafından başlatılan Reform hareketleri sonucunda Protestanlık mezhepi ortaya çıktı. Almanya’da Katolik - Protestan mezhebi mücadelesi sonucunda 1555’te imzalanan Ogsburg Antlaşması’yla Almanya’ da Protestanlık mezhepi resmen tanındı. Luther’in fikirleri sonucunda Avrupa’da yeni mezhepler ortaya çıktı. Fransa’da Kalvenizm, İngiltere’de Anglikanizm, İskoçya’da Presbiteryenlik mezhepleri ortaya çıktı. XVII. yüzyılda din ve mezhep çatışmaları devam etti. Bunun sonucunda Otuz Yıl Savaşları (1618 - 1648) ortaya çıkmıştır. Otuz Yıl Savaşları’nda Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ve İspanya’ya karşı Fransa, İsveç, Danimarka ve Hollanda ittiifak yapmıştır. Otuz Yıl Savaşları’nı Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu kaybetti. Bu savaşın sonucunda imzalanan Vestfalya Antlaşması’yla Avrupa halkına mezhep seçme özgürlüğü verildi. Otuz Yıl Savaşları’yla Avrupa’da din ve mezhep savaşları sona ermiştir. Doğru yanıt “D” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 36. 1848 ihtilalleri sonrasında liberalizm bütün Avrupa’yı etkilemiş; Almanya ve İtalya, siyasi birliklerini sağlamışlardır. Bu bilgiyle, I. 1848 ihtilallerinde milliyetçilik hareketleri etkili olmuştur. II. Krallar, toplumlara siyasi haklar tanımak zorunda kalmıştır. III. Feodal unsurlar giderek güçlenmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III Fransız İhtilali’nin ortaya çıkardığı fikirlerin Avrupa’da güçlenmesiyle, Avrupa’da monarşilere karşı 1830 ve 1848 ihtilalleri ortaya çıkmıştır. 1848 İhtilalleri, özgürlük, eşitlik, adalet ve milliyetçilik fikirleri çerçevesinde ortaya çıkmıştır. 1848 İhtilalleri sonrasında Avrupa’da krallar halka yeni haklar tanımak zorunda kalmıştır. İtalya (1870) ve Almanya (1871) bunun sonucunda siyasi birliklerini sağlamıştır. Feodalite, Orta Çağ Avrupası’nda var olan bir düzendir. Yeni Çağ’da Avrupa’da feodalite ortadan kalkmıştır. Doğru yanıt “B” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 37. II. Dünya Savaşı yıllarında Türkiye’de başbakanlık yapmış olan kişiler, aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Refik Saydam - Şükrü Saraçoğlu B) Recep Peker - Kazım Özalp C) Celal Bayar - Rauf Orbay D) Adnan Menderes - Naim Talu E) Hasan Saka - Şemsettin Günaltay Atatürk’ün 1938’de ölümüyle İsmet İnönü Cumhurbaşkanı olmuştur. 1938 - 1950 arası Türkiye’de İsmet İnönü dönemidir. İnönü Döneminde Celal Bayar, Refik Saydam, Şükrü Saraçoğlu, Hasan Saka, Recep Peker, Şemsettin Günaltay başbakanlık yapmıştır. II. Dünya Savaşı Dönemi’nde Refik Saydam ve Şükrü Saraçoğlu başbakanlık yapmıştır. Doğru yanıt “A” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 38. Aşağıdakilerden hangisi, İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı döneminde çıkarılmış olan kanunlardan biri değildir? İsmet İnönü 1938 - 1950 yılları arasında Cumhurbaşkanlığı yapmıştır. A) Millî Korunma Kanunu İnönü Dönemi’nde, B) Varlık Vergisi Kanunu ● Millî Korunma Kanunu → 1940 C) Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu ● Varlık Vergisi Kanunu → 1942 D) Men-i Müskirat Kanunu ● Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu → 1944 E) Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu ● Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu → 1945 çıkarılmıştır. Men-i Müskirat Kanunu, I. TBMM Dönemin’ de (1920 - 1923) çıkarılmıştır. Doğru yanıt “D” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 39. 1890 Türkistan doğumlu olup Basmacı Hareketi içerisinde yer alan ve 1939’da İstanbul Üniversitesi’nde Umumi Türk Tarihi kürsüsünü kuran ordinaryüs unvanlı Türk tarihçisi aşağıdakilerden hangisidir? A) M. Fuad Köprülü B) Yusuf Akçura C) A. Zeki Velidi Togan D) Osman Turan E) Ömer Lütfi Barkan A. Zeki Velidi Togan 10 Aralık 1890’da Başkurdistan’da doğdu. 1909 yılında “Türk Tarihi ve Arap Edebiyatı Tarihi Muallimi” oldu. A. Zeki Velidi Togan Enver, Paşa ile birlikte Türkistan’ın bağımsızlığını sağlamayı amaçlayan Basmacı Hareketinin içerisinde yer almıştır. A. Zeki Velidi Togan, Türkistan Millî Birliği’nin kurucusu ve ilk başkanıdır. Millî Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi, Fuat Köprülü, Rıza Nur ve Yusuf Akçura’nın daveti üzerine Türkiye’ye gelen A. Zeki Velidi Togan 1925’te Maarif Vekâleti Telif ve Tercüme Encümenine tayin edildi. 1939’da İstanbul Üniversitesinde Umumî Türk Tarihi Kürsüsü’nü kurdu. A. Zeki Velidi Togan 26 Temmuz 1970’te İstanbul’da öldü. Doğru yanıt “C” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 40. Sosyalist bir sistemle yönetilen, birleşik ve laik bir Arap toplumu oluşturmayı amaçlayan siyasal hareket aşağıdakilerden hangisidir? A) Müslüman Kardeşler B) Arap Baharı C) Vahhabilik D) Turuncu Devrim E) Baas “Yeniden doğuş” anlamına gelen Baas, Arap sosyalizminin yöntemleriyle Arap dünyasında bir yeniden doğuş gerçekleştirmeye çalışan siyasi anlayış ve partilere verilen isimdir. Baas Hareketi’nin amacı sosyalist bir sistemle yönetilen, birleşik, laik bir Arap toplumu kurmaktır. Baas Partisi, ilk olarak 1940’ta Şam’da kuruldu 1963’te Irak’ta iktidara gelen Baas Partisi, 1968’de yönetime tam hâkim oldu. 1979’da yeni bir darbeyle Saddam Hüseyin tek başına yönetime egemen oldu. Doğru yanıt “E” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 41. “XVII. yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti’nin ekonomisinde meydana gelen değişimi değerlendirir.” kazanımını yapılandırıcı bir şekilde işleyecek bir öğretmenin uygulaması gereken öğretim basamakları Littiedeyke ve Huxford’a göre aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak sıralanmıştır? A) Yönlendirme - Ortaya çıkarma - Yeniden yapılandırma - Yeniden inceleme - Uygulama B) Ortaya çıkarma - Yönlendirme - Yeniden yapılandırma - Yeniden inceleme - İnceleme C) Soru sorma - Yönlendirme - Yapılandırma - Yeniden yapılandırma - Yeniden inceleme D) Yönlendirme - Yapılandırma - Soru sorma - Uygulama E) Yapılandırma - Yeniden yapılandırma - Yeniden inceleme - Değerlendirme Soru kökünde belirtilen isimde bir hata vardır. “Littiedyke” değil “Littledyke” olması gerekirdi. Michael Littledyke ve Laura Huxford 1998 yılında editörlüğünü yaptıkları “Teaching the Primary Curriculum for Constructive Learning” kitabında ilköğretimde yapılandırmacı öğretim için bazı aşamalar tanımlamışlardır. Bu aşamalar yönlendirme, ortaya çıkarma, yeniden yapılandırma, yeniden inceleme ve uygulama aşamalarıdır. Doğru yanıt “A” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 42. “Tarihsel kavrama” becerisine sahip bir öğrencinin, aşağıdaki davranışlardan hangisini göstermesi bek- C) Birbirleriyle ihtilaflı tarihsel metinleri karşılaştırması Tarihsel kavrama, tarihsel bir belge ile ilgili bilimsel açıklamalar yapabilme becerisidir. Tarihsel kavrama becerisine sahip bir öğrenci, okuduğu eserde yazarın ne anlatmak istediğini anlar. Geçmiş belgeleri incelemesi, müzelere gitmesi tarihsel kavrama becerisidir. Seçenekler incelendiğinde tarihsel metinleri bilimsel olarak inceleyen bir kişinin tarihsel belge ve metinlerin kaynağını belirtme becerisine ulaşmış olması beklenir. D) Tarihsel bir kararın uygulanmasını değerlendirmesi Doğru yanıt “B” seçeneğidir. lenir? A) Geçmiş, bugün ve gelecek arasında ayrım yapması B) Tarihsel belge veya metnin yazarını ve kaynağını belirtmesi E) Güncel bir sorunun tarihsel arka planını belirlemesi 2013 KPSS uzman 43. Dersinde “Nadiri’nin Hotin seferine ilişkin minyatürlerini” kullanan bir öğretmenin aşağıdaki dönemlerden hangisini işlediği söylenebilir? A) IV. Mehmet B) IV. Murat C) II. Osman D) III. Ahmet E) II. Mehmet Hotin seferi Lehistan(Polonya) üzerine 1621 yılında yapılan bir seferdir. II. Osman savaş makineleri, filler ve develer bulunan iki yüz bin kişilik bir ordu ile 21 Mayıs 1621’de İstanbul’dan hareket etti. Bu dönemdeki minyatürlerin sınıfa getirilmesi II. Osman Dönemi’nin işlendiğini göstermektedir. Doğru yanıt “C” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 44. Aşağıdakilerden hangisi ile tarih dersi, öğretimin bütün basamaklarında zorunlu tutulmuştur? A) 1857 Meclis-i Maarif Komisyonu kararları B) 1933 Darülfünun Reformu C) 1913 Muvakkat Tedrisat-ı İbtidaiye Kanunu D) 1924 Tevhid-i Tedrisat Kanunu E) 1869 Maarif-i Umumiye Nizamnamesi 1869 yılında Maarif Nazırı Saffet Paşa’nın çabalarıyla Ahmet Kemal Paşa’nın başkanlığında, tanınmış isimler tarafından Fransız eğitim sisteminden faydalanılarak Maarif-i Umumiye Nizamnamesi hazırlanmıştır. 1908 yılına kadar yürürlükte kalan 198 maddelik bir nizamnamedir. Bu nizamname ile Osmanlı eğitim sistemine ilişkin farklı çözüm arayışları, görüşler ve eğilimler gerekli esneklik sağlanarak tek çatı altında toplanmaya çalışılmıştır. Tarih dersinin tüm kademelerde zorunlu olması bu nizamnamenin hükümleri arasında yer almaktadır. Doğru yanıt “E” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 45. Tarih dersinde öğrencilerin geçmişte yaşayan insanların olaylar karşısında şimdiki insanlar gibi tepki vereceğini varsayarak geçmişe bugünün gözüyle bakmasına ne ad verilir? A) Analoji B) Anakronizm C) Diyokronizm D) Senkronizm E) Historizm Anakronizm, herhangi bir olay ya da varlığın içinde bulunduğu zaman dilimi ile kronolojik açıdan uyumsuz olması anlamına gelmektedir. Öğrencilerin geçmiş zaman dilimine şimdiki insanların bakış açıları ile bakmalarına anakronizm denir. Doğru yanıt “B” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 46. Aşağıdakilerden hangisi, “XVIII. yüzyılda Osmanlı Devletin’deki kültür, sanat ve bilim alanlarındaki önemli kişilerin biyografilerini yazar.” kazanımını ölçmek için uygun bir araçtır? A) Çoktan seçmeli test B) Kısa cevaplı test C) Performans görevi D) Yazılı yoklama E) Derecelendirme ölçekleri Performans değerlendirme, öğrencilerin, öğrenme türleri gibi bireysel özellikleri dikkate alınarak, bunları eyleme dönüştürmelerini sağlayacak durum ve ödevler olarak tanımlanabilir. Performans değerlendirme sürecine uygun durumlar, kompozisyon, makale yazma, grafik çizme, deney düzeneği oluşturma gibi ürün içeren görevler olabilmektedir. Biyografi yazma ödevi de performans görevine uygundur. Doğru yanıt “C” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 47. Tarih öğretmeni Ankara Şehir Planı’nı incelemiş ve Gazi Mustafa Kemal Paşa Bulvarı, Tunalı Hilmi Caddesi, Tandoğan Meydanı ve Hacı Bayram Veli Mahallesi gibi çeşitli isimler belirlemiştir. Ardından da öğrencilerden bu isimler hakkında araştırma yapmalarını istemiştir. Buna göre öğretmen, aşağıdaki yöntemlerden hangisine başvurmuştur? A) Tarihsel Empati B) Sözlü Tarih C) Tarihsel Canlandırma D) Kanıt Temelli Öğretim E) Yerel Tarih Öğretimi En genel ifadesiyle yerel tarih; bir yörenin tarihinin sahip olduğu “kendine özgü” niteliklerdir. Bir yörenin geçmişten günümüze tarihi gelişimi ve bu gelişim sonucu o yörede oluşan tarihî izlerdir. Yörenin tarihî geçmişi ve o geçmişten kalan izler o yörenin, bölgenin yerel tarihini oluşturmaktadır. Tarih öğretmeni tarihte yaşayan önemli kişilerin isimlerinin Ankara’nın cadde/meydan/mahallelerine verildiğini belirterek, araştırmalarını istemiş, bu şekilde o yörede oluşan tarihî izleri öğrencilere öğretmeye çalışmıştır. Doğru yanıt “E” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 48. Tarih dersinde öğrendiği kişi, olay ya da kurumlar hakkında “Peki bu iyi mi, kötü mü?”, “Bu doğru mu, yanlış mı?” şeklinde sorular yönelten bir öğrencinin, Kieran Egan’a göre tarihsel düşünme gelişiminin hangi aşamasında olduğu söylenebilir? A) Mitsel B) İronik C) Felsefik D) Somut işlem E) Romantik Tarihsel düşünmenin gelişimine yönelik aşamalı bir yaklaşımda bulunan Egan’a göre dört evre vardır. Mitsel evre, hayalci düşünmenin ön planda olduğu, dünyanın zıtlıklar olarak algılandığı, yer, zaman ve nedensellik kavramların oluşmadığı 4 - 9 yaş arası evredir. Romantik evre 9 - 11 yaş arasında görülen, geçmişte neler olduğunun merak edilmeye başlandığı, tarihsel kahramanlarla özdeşim kurulduğu dönemdir. Felsefi evre, 15 - 20 yaş arasında görülen, tarihin öyküler dizininden ziyade tek bir öyküymüş gibi algılandığı, olaylara çok yönlü açılardan bakma, model oluşturma gibi becerilerin kazanıldığı evredir. İronik evre ise 20 yaş sonrası görülen, tarihsel bilgi parçacıklarının genel bir çerçeveye oturtulamayacağının farkına varıldığı, ilke ve genellemelerin olayları açıklamada yetersiz kaldığının fark edildiği evredir. Soruya baktığımızda dünyaya zıtlıklar olarak bakıldığını görmekteyiz. Bu durum mitsel evreyi işaret etmektedir. Doğru yanıt “A” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 49. Tarih Dersinde Çevre İncelemeleri adlı eser aşağıdakilerden hangisine aittir? A) Muallim Cevdet İnançalp B) Mustafa Çağatay Uluçay C) Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu D) Faik Reşit Unat E) Ahmet Refik Altınay 1954 yılında basılan Tarih Derslerinde Çevre İncelemeleri kitabı Mustafa Çağatay Uluçay’a aittir. Doğru yanıt “B” seçeneğidir. 2013 KPSS uzman 50. Aşağıdakilerden hangisi 2007 Tarih Dersi Öğretim Programı’nın genel amaçları arasında yer almaz? A) Kendilerini kuşatan kültür dünyaları hakkında meraklarını giderme B) Kendi kültür değerlerine bağlı kalarak farklı kültürlerle etkileşimde bulunabilmelerini sağlama C) Tarihsel anlatıları yazılı ve sözlü ifade ederken Türk dilini doğru ve etkili kullanma becerisi kazandırma D) Tarih konuları ile diğer derslerin konuları arasında bağlantı kurmalarını sağlama E) Kültür ve uygarlığın somut olan ya da olmayan mirası üzerinde tarih araştırmaları yaparak çalışkanlık, bilimsellik, sanatseverlik ve estetik değerleri kazandırma 2007 Tarih Öğretimi Programı’na göre Tarih dersinin genel amaçları; ● Atatürk ilke ve inkılaplarının, Türkiye Cumhuriyeti’nin siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik gelişmesindeki yerini kavratarak öğrencilerin laik, demokratik, ulusal ve çağdaş değerleri yaşatmaya istekli olmasını sağlamak. ● Geçmiş, bugün ve gelecek algısında tarih bilinci kazandırmak. ● Türk tarihini ve Türk kültürünü oluşturan temel öge ve süreçleri kavratarak öğrencilerin kültürel mirasın korunması ve geliştirilmesinde sorumluluk almalarını sağlamak. ● Millî kimliğin oluşumunu, bu kimliği oluşturan unsurları ve millî kimliğin korunması gerekliliğini kavratmak. ● Geçmiş ve bugün arasında bağlantı kurarak millî birlik ve beraberliğin önemini kavratmak. ● Tarih boyunca kurulmuş uygarlıklar ve yaşayan milletler hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamak. ● Türk milletinin dünya kültür ve uygarlığının gelişmesindeki yerini ve insanlığa hizmetlerini kavratmak. ● Öğrencilerin kendilerini kuşatan kültür dünyaları hakkında meraklarını gidermek.(A seçeneği) ● Tarihin sadece siyasi değil, ekonomik, sosyal ve kültürel alanları kapsadığını fark ettirerek hayatın içinden insanların da tarihin öznesi olduğu bilincini kazandırmak. ● Tarih alanında araştırma yaparken tarih biliminin yöntem ve tekniklerini, tarih bilimine ait kavramları ve tarihçi becerilerini doğru kullanmalarını sağlamak. ● Öğrencilerin farklı dönem, mekân ve kişilere ait toplumlararası siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik etkileşimi analiz ederek bu etkileşimin günümüze yansımaları hakkında çıkarımlarda bulunmalarını sağlamak. ● Barış, hoşgörü, karşılıklı anlayış, demokrasi ve insan hakları gibi temel değerlerin önemini kavratarak bunların korunması ve geliştirilmesi konusunda duyarlı olmalarını sağlamak. ● Kendi kültür değerlerine bağlı kalarak farklı kültürlerle etkileşimde bulunabilmelerini sağlamak. (B seçeneği) ● Kültür ve uygarlığın somut olan ya da olmayan mirası üzerinde tarih araştırmaları yaparak çalışkanlık, bilimsellik, sanatseverlik ve estetik değerleri kazandırmak.(E seçeneği) ● Öğrencilere, tarihsel anlatıları yazılı ve sözlü ifade ederken Türk dilini doğru ve etkili kullanma becerisi kazandırmak. (C seçeneği) Doğru yanıt “D” seçeneğidir.
