ÇARPIK SANAYİLEŞME ve SONUÇLARI

[2j Trakya'da Sanayileşme ve Çevre Sempozyumu II
393
ÇARPIK SANAYİLEŞME ve SONUÇLARI
Mustafa İLİMEN*
Dünyamız için koruyucu bir zar niteliğindeki ozon tabakasının delinmesiyle uyanmaya
başlayan çevre bilinci, dünyada doğal yaşamın en önemli unsurlarından biri haline gelmiştir.
Artık tüm büyük üreticiler ürünlerinin üzerine "çevreyle dost", "dönüşebilir atık" gibi çevre
bilincini ön plana çıkaran ibareler koymaya başlamışlardır. Zira dünyamızın uzaydan, uydulardan gelen fotoğrafları hiç de içaçıcı değildir. Yaşlı dünyamız artık insanların vurdumduymazlığının yükünü kaldıramamaktadır. Yaşamın sunnileşmesi de çevre kirliliğini hat safhalara
taşıyan bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Herkes kendi yakın çevresinin temizliğine hassasiyet gösterse globol kirliliğin de önüne
geçilmesi kolaylaşır. 14 560 km2'lik yüzölçümü ile Ergene Havzası Trakya yüzölçümünün %
63'ünü Türkiye yüzölçümünün de % 1.37'sini ifade etmektedir. Verimi ve tarıma uygunluğu
yüksek havzasının toprakları oldukça ince bir yapıya sahip olduğundan toprağın işleme
maliyeti ve gübreleme ihtiyacı yüksektir. Havzada yetiştirilen başlıca ürünler buğday,
ayçiçeği, çeltik olup özellikle ayçiçeği ve çeltikte ülke üretimi içinde önemli bir yere sahiptir.
Ancak belirtildiği üzere gübreleme ihtiyacının yüksek oluşu, yeraltı sularında önemli bir kirliliğe sebebiyet vermektedir. Edirne'de değere haiz birtakım sular aşırı nitrat yüzünden bugün
içilmemektedir.
Bölgede sanayileşme yeni yeni ivme kazanmaktadır. Ancak fabrikalar ve sanayi tesisler tarıma elverişli alanlarda kurulduğundan bu plansız sanayileşme nedeniyle tarımsal üretim önemli ölçüde sekteye uğramıştır. Özellikle Ergene nehrindeki kirlilik suya dayalı üretime sahip
çeltiğin rekoltesinde önemli ölçüde düşüşlere neden olmuştur. Sanayileşmenin planlı bir şekilde İstanbul dışına taşınmasıyla çoğu ruhsatsız birçok fabrika ve tesis Batıya yani Trakya'nın
içlerine doğru özellikle E-5 boyunca yayılmaya başlamıştır. Bu yayılma plansız bir şekilde
olduğu gibi beklenmedik bir hızla gerçekleştiğinden, yerel yönetimler reaksiyon göstermekte,
tedbir almakta ağır kalmışlardır. Bu tesislerin hemen hepsinin merkezi İstanbul'da olduğundan
yerel yönetimlerin alabildiği bazı ihtiyari tedbirlerde amacına ulaşmamıştır ve Trakya'ya
doğru bir yayılmanın önüne geçilmesi de bölgenin cazibesi nedeniyle güçtür.
Enerji ve doğal kaynak kullanımı ve atıkların uzaklaştırılması konularının yapılacak bir bölgesel planla ele alınması ve bu yapılırken bölgenin doğal taşıma kapasitesinin daima gözönünde
bulundurulması yerinde bir tavır olacaktır.
Bölgedeki çevre kirliliğinin önüne geçilmesi, ancak toplumum her ferdinin bölge için bazı
sorumlulukları üstlenmesi ve bu yönde mücadele vermesi ile mümkün olacaktır. Gerek fabrika sahipleri, gerekse bölge halkı ve üst düzey yöneticiler bu konuya gerekli önemi göstererek
çevreyi korumalıdırlar. Bu noktada halkın bilinçlenmesi ve eğitilmesinde en önemli rolü sivil
* Edirne Milletvekili
HU Trakya'da Sanayileşme ve Çevre Sempozyumu D
394
toplum örgütleri ve çevre kuruluşları üstlenecektir.
Olayın devlet cephesinde ilgili bakanlığımız; Çevre Bakanlığı'na düşen rolü inkar edemeyiz.
Ancak daha önceki hükümetlerin güttüğü yanlış politikalann olumsuz uygulama sonuçlan
ortadadır. İkinci, hatta birinci sınıf tarım arazileri üzerinde tesis kurulmasına göz yumulmuştur.
Biz Trakya Parlamenterleri olarak üstümüze düşen görevi yerine getirmeye kefiliz. Zaten
Trakya'mızı tehdit eden çevre sorunlannm ele alınması için Meclis Araştırması açılması
yönünde bir girişimde bulunduk. Yine konuyla ilgili kanunlann günümüz koşullanna cevap
verecek bir hale getirilmesi yönünde de çalışmalanmız olacak. Ayncı Sayın Başbakanımız
Mesut YILMAZ'ın Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunduğu 55. Hükümet Programının
"Çevre ve Doğal Kaynaklann Korunması" başlıklı bölümünde, "Sıvı atıklann, doğada yok olacak ayrışıma dönüşmesi için biokimya olanakları yoğun olarak kullanılacaktır. Bu amaçla
kirlilik düzeyi yüksek bir nehir, pilot bölge olarak seçilecektir" ifadesinde bahsolunan pilot
nehir olarak Ergene'nin seçilmesi yönünde girişimlerimizde epey mesafe katetmiş durumdayız.
Valiliklerimizin başlattığı koordinasyon toplantılan sonucu alman kararların Başkanlıklan ve
Meclise taşınması görevi de biz parlamenterlere düşmektedir. Tüm kuruluş ve örgütlerimizle
halkımızın hassasiyetle sürdüreceği bu çalışmaların neticesini alacağımız kanaatindeyim.
Bölgemiz bu sayede ülke tarımı içerisindeki ayrıcalıklı ve önem taşıyan yerini muhafaza edecektir ve tüm Trakya halkımızla bir konuda birleşiyoruz ki; bir takım menfaat sahiplerinin,
kirli ilişkileriyle verimli tarım arazilerimizi talan ederek bizim altın yumurtlayan tavuğumuz
doğamızı kesmelerine göz yummayız.