tasavvuf - İSAM Kütüphanesi

tasavvuf
İlml ve Akademik Araştırma Dergisi
Ankara 2003
·.
Kütahya Vahid Paşa Kütüphanesindeki
Tasavvufla İlgili Yazma Eserler
Mehmet Necmettin BARDAKÇJ
Yard. Doç. Dr., Süleyman Demirel ü. ilahiyat Fakültesi
bardakci@ilabiyat.sdu.edu.tr
Özet
Bu çalışmada Kütahya Vahid Paşa Kütüphanesi'ndeki 3150 yazma
eserden tasavvufla ilgili 178 yazma eser hakkında bilgi verilmiştir. Bu eserlerden bazılarının kaynaklarda yer alınaması, bazılarınmda XII. yüzyıhı ait
olması , değerlerini bir kat daha aıtırmaktadır. Kütüphanedeki eserlerden
birçoğu günümüzde asıl dillerinde yayımlanmış, birçok dile çevrilmiştir.
Kütüphanenin kunıcusu Vahid Paşa, Kütahya 'da sürgün olarak bulunduğu iki yı l içinde (1809-1811) zengin kitap koleksiyonu oluşturmuş ve
kültür hayatımıza hizmet etm iştir.
Günümüz dünyasında popüler disiplinler arasında yer alan tasavvufun kendi kaynaklanndan öğrenilmesi gayet tabilclir. Bu durum tasavvufla ilgili kaynakların bilinmesini gerektirmektedir. Bu alanda yapılan araştım1alarla kütüphanelerimizele bulunan eserlerden bir çoğu nun ilim dünyasına kazandınidığı bilinmektedir. Biz de bu çalışmaınızia Kütahya Vahid Paşa İl Halk Kütüphanesinde
bulunan tasavvutla ilgili yazma eserleri tespit ederek bu alanda yapılan araştır­
malara ka tkı sağlamaya çalıştık.
Kütahya Vahid Paşa İl Halk Kütüphanesine ismini veren Mehnıed Emin Vahid Paşa (ö.1244/1828) Kilisli bir Nusayıi' aileye mensuptur. Babasının ölümü
üzerine annesiyle küçük yaşta İstanbul'a gelerek yüksek derecede ilim tahsil etmişrir. Mali k:hip olarak devlet dairesinde göreve başlamış , 1806'da Evldif Müdürü olmuştur. Eylül 1806'da Ili. Selim tarafından Nişancı rütbesiyle r. Napolyon'a
elçi olarak gönderilmiş, bazı siyasi sebeplerden dolayı başarıl ı olamaymca yaklaşık bir yı l süren bu diplomatik görevinden sonra geri çağrılmıştır. 1808'de İn1
ı Ahmed LCıtfi, Tarib-i Ltl!(ı. Matbaa-i Amire 1257, c. ıı, s. 154; Ahmed Cevdet Paşa , Tarih-I Cevdet,
Matbaa-i Amire 1288, c. Vlfi, s. 143; Uzunç;ırşılıoğlu isınail Hakkı, Ktltabya Şehri, İst. 1932, s. 129; Azmi
Süslü, "Fransa'ya Gönderilen Türk Elçileri ve Vah iu P:ışa", Türk Killtün·~ Yıl27, S. 318, Ekim 1989, ş. 613.
118
tasavvuf
giliz Temsilcileriyle anlaşmalar.ı katı lmak üzere Çanakkale'ye gönderilmiştir. Bu
görevde devletin isteği doğrultusunda başarısı onun taltif edilerek defter emini
ol masını, bir ay sonra da Harkiye Nazırı Muavini (Reisü'I-Küttab) olarak tayin
edilmesini sağlamıştır. Bu görevde üç ay kalan Vah..id Paşa, sebebi bilinmeyen
bir şekilde aziedilerek 1809'da iki yı l süreyle ikamet edeceği Kütahya'ya sürgün
edilmiştir. Kütahya'da kaldığı süre içinde Kütahya'nın büyük bilginlerinden Abdülbaki Fikri Efendi'ye (ö.?) olan saygısını ifade etmek üzere Ulu Caminin son
cemaat mahallini kütüphaneye çevirerek kendi ismini vermiştir. Böylece Kütahya'da sürgün kaldığı sırada 1811 yılında kütüphanesini kurmuş ve 1812 yılmda
ha lkın istifadesine açmıştır. Kendi yazdığı eserlerini ve sahip olduğu birçok kitabı kurduğu bu kütüphaneye bağışlamıştır. Kütüphaneyi gerek memur, gerek
sürgün olarak bulunduğu yerlerden kitap göndermek suretiyle zenginleştirm iş­
tir. İki yıllık sürgün hayatından sonra çeşitli görevlere tayin edilerek Kütahya'dan
ayrılan Vahid Paşa , 1824 yılında vezirlik payesiyle Halep'e tayin edilmiştir.
1826'da görevini ihmal ettiği gerekçesiyle Bursa'ya sürülen Vahid Paşa, 1827'de
Çanakkale Muhafızlığına, 182S'de Bosna Valiliğine atanmıştır. Bosna'ya gitmek
üzere Çanakkale'den ayrı lan Vahid Paşa 14 Ağustos 1828'de yolda vefat etıniş
ve Çanakkale'ye bağlı Geyilcli köyiinde defnedilmlştir. 3
Mehıned Emin Vahid Paşa, hünerli, bilgili ve marifet sahibi olmakla birlikte,
kibirli ve kendisini beğenmiş bir kişiliğe sahiptir. 4 Kütahya'dan ayrıldıktan sonra
İstanbul ve Beyrut'tan kitaplar getirterek kütüphaneyi zenginleştirmiştir. Şeri
mahkeme sicillerindeki kayıtlara göre İstanbul ve Halep'ten gönderilen kitap lar
tespit edilmiştir.' Bu kitaplar arasında tefsirle ilgili on iki, hadiste ilgili on sekiz,
fıkıhla ilgili on yedi, kelaın ve tasavvutla ilgili sekiz, sarf ve na hiv le ilgili üç, edebiyada ilgili on sekiz, hendese ile ilgili sekiz, lügatJa ilgili beş, ahiakla ilglli on kitap bulunmaktadır. Kütahya'daki kütüphanesi için 1226/ 1811 ve 1228/ 1813 tarihlerinde iki vakfiye tanzim ettiren Vahi d Paşa'nın mührü "Vahidi Asrola Seyyid
6
Mehmed"rarzında kazınmıştır. Vahid Paşa'nın kürliphaneye hediye ettiği kitaplarda ise Türkçe'ye şu şekilde çevirdiğimiz vakıf kaydı bulunmaktadır:
"Bu kitap, Kütahya şehri talebelerine dışarı çıkarılmamak kaydıyla (şartıy­
la) eski Rei..'iü'l-Küttab Seyyid Mebmed Emin Vahid tarafından vakfedilmiştir.
Allah onu ve ana babasını bağışlasın; ''
2
i
2 Ahmed Lütfi, c. II, s. 155; Uzunçarşılıoğlu, ss. 130·132; Süslü, agm, ss. 614-615.
agnı, s. 615.
4 Uzunçarşılıoğlu, s. 132.
5 Uzunçarşıl ıoğhı, s.132; Ali Berberoğlu, "Vahid Paşa İl Halk Kütüphanesi", KOTAHYA Atatürk'ün Doğıımwıun 100. Yılına Armağan, istanbul 1981-82, ss. 747-749; Mehmet Ta§kın, "Vahid
P:ışa ve Kütüphanes i", Yedi iklim, c. 10, S. 68, İstanbul Kasım 1995, ss. 86-87.
6 Uzunçarşılıoğlu , ss. 132-133.
7 Örnek ol:ır:ık bk. İbn Mese.rre'nin 349 nurnarada kayıtlı "eJ-Münteka min Ketdmı Ehli't-Tükô"
adlı eserinin ı ve 98b varaklarındaki mühür.
3 Süslü,
necmettin bardakçılkütabya vabfd paşa kütuphanesindeki. ..
119
İlk olarak Ulu Caminin son cemaat mahallinde kurulan kütüphane bu rası dar
gelince yakınındakj Gök Şadirvan denilen İmaret Mescidine, daha sonra da bugünkü yerine taşınmıştır. Vahid Paşa vakıf olarak kurduğu kütüphaneye gelirtemin etmek ve görevlilerin ücretlerini ödeyebilmek için bazı kira gelirleri tespit
etmiştir. Elde edilen bu gelirler kendisi!'lin vakıf kayıtlarında tespit ettiği şahısla­
ra belli miktarlarda ödenmiştir. Böylece kütüphane sağlıklı bir şekilde hizmetini
sürdürmüştür. ~
Vahid Paşa Kütüphanesinin ilk kurulduğu sımdaki yazma eserlerin 1031 nudefteri, yani kataloğu kütüphaneele mevcuttur. Katalogda çeşitli ilim dallarında 1030 eser yer almaktadır. Kütüphaneele bulunan 3150 yazma eserin geri
kalanı Kütahya Mevlevlhanesi ile Molla Bey Kütüphanesinden ve bağış yoluyla
kütüphaneye gelmiştir. En eski yazma eserler VI/Xll yüzyıla a·ittir. Bunlardan
maralı
bazıları şun lardır:
1. 146 demirbaş nurnarada kayıtlı "Manzıl.me-i Nesefiyye fi'l-Hılaftyye. " Bu
eserin istinsah tarihi 504/lllO'dir.
2. 1175 demirbaş nurnarada kayıtlı ve Ebu Bekir Tartuşi'ye ait "Siriicu. 'l-Mülı2k" adlı eserdir. İstinsah tarihi S16/ 1123'tür.
3 1658 demirbaş mımarada kayıtlı bir Kur'an-ı Kerim'dir. İstinsah tarihi
555/ 1159'dur.
4. 334 demirbaş nurnarada kayıtlı Beyhaki'nin 197 varak "Da'avu'l-Kebfr"adlı eseridir. Bu eserin istinsah tarihi 589/ 1194'ti.ir.
Araştırmamız esnasında bazıları aynı eserin farklı nüshaları olmakla birlikte
178 adet tasavvufla ilgili yazma eser tespit ettik.9 Bu eserlerin bir çoğu Osmanlı
Devletinde etkili olan tarikat ve tasavvuf önderlerine aittir. Bunlar; Muhyiddin
İbn Arab1, Sadreddin Konevl, Kutbuddin İznik!, Davud Kayseri, San Abdullah
Efendi, Yiğitbaşı Ahmed Marmarav!, İbrahim Hakkı Bursevl, Aziz Mahmud Hüdayl vb. mutasavvıflardır.
Bu eserler arasında kaynaklarda zikreclilıneyen bazı eserler de vardır. Bunlardan birisi bizim doktora çalışmamızın da konusunu teşkil eden Endülüslü mi.itefekkir mutasavvıf Muhammed İbn Meserre (269-319/ 883-931 )'ye ait, 349 numa10
radakayıtlı olan ''el-Münteka Min Keliimı Ehli't-1ükii " adlı eserdir. Aynı şekil 8
Uıunç:ırşılıoğlu,
ss. 130-131.
9 Anadolu'daki kütüphanelerde bulunan tasavvufla ilgili ya:lma eserler göz önüne
alındığında
bu sa yı oldukça fazladır. Nitekim Isparta Halil H:ımid Paşa Kütüphanesindeki rasavvufla ilgili yazma
eserlerin sayısı atmış sekizdir. Turk/ye Yazmalar Toplu Kata/oğu Isparta (T.C. Kültür B;ıkanlığ.ı Milli Kütüphane Başkanlığı) Ankara 2000, ss. 479-515. (Bu eserler Kültür Bakanlığı tarafından Konya
Yusuf Ağa Kütüphanesine mıkledilmiştir).
10 Mehmet Necmettin Bardak çı, Ebu Abdullah Muhammed ibn Meserre 'ni n Tasavvuji Düşun­
ce Taribindeki Yeri ve El-Münteka Min Kelamı Ebli't-7üka Adlı T:.seri ", SDÜ SB Enstitüsü, Doktora
tezi, Isparta 1998. Bu çalışına insan Yayınları wrafından 1999'da yayıml:ınmıştır.
120
rasav~(
de Büyük Türk alimi Zemahşerl (467-538/ 1075-1144)'nin kaynaklarda zikredilmeyen "Ttku 'l-Mesadır"isimli Arapça gramer kitabı da Vahid Paşa Kütüphanesindeclir." Bunlara ilave olaF.ık XVI. yüzyıl Osmanlı şairlerinden Mibi tarzında şi­
irler söyleyen FüsGni'nin "Camiu 'l-Esma" adlı Arapça-Farsça sözlüğü de kütüphaneele bulunan naclide eserler arasındadır.
Kütüphaneden faydalanmak isteyenlere kolaylık sağlaması amacıyla kütüphaneele tespitin i yaptığımız eserlerin bazısı hakkında diğerlerine nazaran daha geniş
bilgi verıneye çalıştık . Btınlann sayfa düzenleri ve satır sayıları ile kullanılan mürekkep renkleri hakkında teknik bilgiler verdik. Sıra numarasından sonra kütüphanedeki demirbaş kayıt numarasını, müellifin ismini, doğum ve ölüm tarihlerini,
eserin adını, varsa müstensihi ile istinsah tarihini ve va rak sayısını su·aladık. Müellifin doğum ve ölüm tarihlerinin tespiti ile eserlerin ilgili ınüellife ait olduğunu biyografik eserlerle karşılaştırarak en doğru bir şekilde vermeye çalıştık . Bu konuda
başvurduğumuz eserlerin bir listesini çahşmamızın sonunda verdik.
Kütahya Vahid Paşa Kütüphanesindeki
Tasavvufla İlgili Yazma Eserler
1. 349 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Ebu Abdullah Muhammed b. Abdullah İbn
Meserre el-Kuıtub! (269-319/ 883-931), e!-Münteka min Kelamı Ehlt 't-Tükd. Muhammed b . İbrah i m b. Muhammed ı:arafından 681/ 1282'de Arapça nesih hatta istinsah edil miştir. 19 satırlı 98 varaktır. Konu başlıklan k ırıruzı, diğer kısımlar siyah mürekkeple yazılmıştır. Vabid Paşa bu kitabı Abdülkadir b. Yusuf el-Mevazinl'den r.emin ederek kiitüphanesine kazandınnıştır. Bu eser ve müellifı tarafı­
mızdnn doktora tezi olarak çalışılm ışnr.
2. 175 demirbaş numaracia kayıtlı; Şemsüddin Muhammed b. Ahıned b. Ferab
el-Ensar! el-Kurtubl el-Endelüsi (Ebu Abdullah Muhammed el-Kurtub!),
(ö.671/ 1272): Tezkiretü '1-Kurtubf, ( Tezkiretü bi Ahvali 'l-Mevta ve Umüri'l-Ahiretı) (I-ll). Abdülve bhab b. Abdüllatif el-Ensari' eş-Şafii tarafından 1054/ 1644 yılı Zilhicce ayının sonlarına doğru Ara pça nesilı hatla istinsah edilmiştir. Konu başlık­
lan kırmızı, diğer kısı mlar siyah mürekkeple yazılmıştır. 27 satırlı 7+346 varaktır.
Birinci cilt 102'ye kadardır. İkinci cilt 103'ten başlayıp 346'da sona ermektedir.
3. 332 demirba ş mımarada kayı tlı; Şemsüddin Muhammed b . Ahmed b. Ferab el-EnsMi' el-Kurnıbl el-Endelüs! (Ebu Abdullah Muhammed el-Kurtubl), Kitabu'l-Üsnu jt Şerh i Esmdi'I-Hüsna, Arapça nesih harla 25 sarır yazılmıştır. 307
varaktır. Köşeli elikdörtgen içerisine alınmış, kenarları altın yaldızlı, bölüm baş­
lıkları kırmızı, diğer kıs ımlar siyah mürekkeple yazı lmıştır.
ı ı Kütüph ane ka yıtlarında Zeınalışen'ye ait olduğu belirtilen bu eserin Zeınalışerl'ye ait olup olın:ıdığı
ancak b u sa hada ya pılacak o lan
ar~tırınalar
neticesinde
;ıçı klığa kavu~turulııbilir,
necmettin
b:ırdakçı/kiitahya ı;abid paşa
kutapbanesincleki...
121
4. 0:1156 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdülkadir Geylani, (ö.561/1165-1166),
Keşfu Esrdr-ı Nübüvvet, Farsça talik hatla istinsah edilmiştir. 18 satırlı 64 varaktır.'
5. 546/4 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdülkadir Geylani, Evrô.d, Ebu Bekir
Halveli tarafından 1185/1771 tarihinde Osmanlıca nesih hatla istinsah edilmişti r. ' 3
6. 1498 demi rbaş nurnarada kayıtlı; Abdülkadir Geylani, Fütuhu'l-Gayb,
1082/167l'de Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 37 varaktır.
7. 363 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdülkadir Geylani:, Fütuhu'I-Gayb,
1004/1605 tarihinde Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 14 satu·h 85 varaktır.
8. 358 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdülkerirn Kuşeyri:, (ö.465/1072), Risaletii 'I-Kuşeyriyye, 1085/1674'te Anıpça nesih hatla istinsah edilmiştir. 23 satırlıl60
2
14
varaktır. ıs
9. 1896 demirbaş mımarad.a kayıtlı; Abdülkerim Kuşeyrl, Risaletü'l-Kuşeyriy­
ye, 1268/1851-1852'de Hüseyin Ebu'I-Ula tarafından Arapça nesih hatla istinsah
edilmiş olup 276 varaktır.
10. 1699 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Ferideddin Attar, (540-618/1145-1221),
Tezkiretii'l-Evliya, Farsça eel! divan! hatla yazılmıştır. 112 varaktır. İstinsah tarihi
yoktur.'"
ll. 1436 demirbaş nurnarada kayırlı; Ferideddin Attar, Risale-i Bf Sername,
Farsça nesih manzum hatla 21 Ramazan 1173/Nisan 1760'ta yazılmıştır. 19 satır­
lı
7
varakrır."
12. 1513 demirbaş mımarada kayıtlı ; Ferideddin Attar, Perıdnô.me, Farsça ta'lik hatla yazılmıştır. 261 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.' 8
13. 618 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ferideddin Attar, Perıd-i Attô.r, Osman
Hulusi tarafından Osrnanlıca nesih hatla istinsah edilmiştir. 42 varaktır.
14. 1699 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şerh -i Perıd-i Attar, 1177/1763'te Osmanlıca nesih har.la yazılmış olup 75 varaktır . Ferideddin Attar'n eserinin şerhi­
dir. Şarih ve müstensih ismi bulunmamaktadır.
12 Bu eserin Abd)lk'adir Geylani'ye aidiyeti şüphelidir.
13 Tunus'ta (h. 1304) ve İstanbul'da (tarih yok) basılnııştır. Nainı Erdoğan wmfından Türkçe'ye
çevrilmiştir, İstanbu l 1982.
14 Arapça olarak, İstanbul 1281/1864, Kalıire 1960'da neşredilın iştir. Abdülkadir Akçiçek tarafın­
dan Türkçe'ye çevrilmiştir, Ankara 1961. Walter Bnıno tarafından da Almanca'ya çevrilmiştir, Leip:lig 1933.
15 M. Zerrik-A-Baltaci tarafından ıııhkikli olarak Ampça neşredilıniştir. Tahsin Yazıcı t~ırafından
(İstanbull978) ve Süleyman Uludağ tarafından (İstanbul 1991) günümi.i:ı Türkçe'sine çevrilmiştir.
16 Muhammed İstila mi tarafından Farsça ola rak neşredilıniştir, Tahran 1374. Süleyman Uludağ
tarafından Tü rkçe'ye çevrilm işt ir, İstanbull985. Reynold Nicholson tamfından İngilizce'ye çevrilmiş­
ıir, London-Leiden 1905-1907.
17 Bu eserin Ferideddin Aııar'a aidiyeti şüplıelidir.
ıs Farsça neşredilen ve M. Nuri Gençosman tarafından Türkçe'ye çevrilen bu eserin ferideddin
Attar'a aidiıreti şiiphelidir.
122
tasavvu.f
nurnarada kayıtlı; Abdurrahman Cami, (ö.898/1492), Menakıb-ı Şah Nakşibend ve Hace Ubeydullab Ahrar, Halil b. Muhammed tarafın­
dan Farsça rika' hatla istinsah edilmiştir. 82 varaktır.
16. 824 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdurrahman Cami, Şevabidii!l-Mevt,
Nurullah b. Kurhuddin b. Kemaleddin tarafından 965/ 1557-1558'de Farsça ta'lik
hada istinsah edilmiştir. 188 varakur.
17. 1473 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Abdurrahman Cam!, Beyan-ı Turnkı't­
Tasauvuf Arapça ta'lik hatla yazılmıştır. 15 satır halinde 4 varaktır.
18. 360 demi rbaş nurnarada kayıtlı; Abdurr.ıhman Cami, Silsiletü'z-Zebeb, (IU), 980/1572'de Maksud Katib isimli müstensih tarafından manzum olar~k Farsça ra'lik hatla yazılmıştır. 18 satırlı 185 varaktır.' 9
19. 361 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdurrahman Cami, Sübbatü.'l-Ebrar,
970/1562 tarihinde Zilhicce ayının sonl arına doğru Ahmed b. Abdücrahim tarafından İstanbul'da manzum Farsça ta'lik hatla istinsah edilmiştir. 27 satır halinde
30 varaktır. Erenler Duası olarak da bilinen eserin sayfalan kırmızı mürekkeple
yukarıdan aşağıya dörde bölünmüş, konu başlıklan kırmızı, diğer kısımlar siyah
mürekkeple yazılnuştır. 20
20. 1471/ 1 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdurrahman Canıl, Şerb-i Kaside-i
Mimiyye li lbn Fariz, 875/1470'te Farsça ta'lik hatla istinsah edilmiş olup 49 va15. 1925
raktır.
2
demirbaş
'
21. 345 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Ebu Abdullah Muhammed b. Süleyman
ei-CezGI!, (ö.870/1465),21 Delailü'l-Hayrat; Arapça .nesih hatla yazılmış olup, 7
satu·Jı 145 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.23
22. 321 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Abdullah Muhammed b . Süleyman elCezfı11, Metaliu'I-Meserriit bi Cildi Delailü'l-Hayrat, İbrahim b. Muhammed tarafından 1125/1713'te Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 23 satı rlı 429 varaktır .
23. 2875 demirbaş mımarada kayıtlı; Ebu Abdullah Muhammed b. Süleyman
ei-Cezull, Delailü 'l-Hayrat ve Şevarikı 'I-Envar fl Zikri's-Salat ala'n-Nebiyyi'lMubtlir, Osınanlıca hare keli nesih hatla yazılmıştır. 93 varaktır.
24. 2874/ 1 demirbaş mımarada kayıtlı; Ebu Abdullah Muhammed b . Süleyman ei-Cezlıll, Delc1i/ü.'l-Hayrat ve Şevarikı'l-Envar fi Zikri's-Satat ala'rı-Nebiy­
yi'L-Muhtlir, Osmanlıca nesih hatla yazılmıştır. 14+110+9 varaktır. Başta 14 varak
Yasin su resi, soncia 9 varak Arapça dua vardır.
19 Murta:ı:a Müderrisi·i Gilani tmafından " Hefı Evreng" içerisinde Farsça
1958.
20 Murwza Mliderrisi-i Gil:inl tar"fından "Heft Evreng" içerisinde Farsça
neşredilıniştir,
Tahran
neşredilmiştir,
Tahran
1958.
21 Farsça neşredilnıiştir, iswnbul 1309/1891. Eserin giriş kısmında şamp ile ~k arasındaki ilişki
anlatılır.
22 Şeyh Ce:c:Gii, Şib:el iyye ı'ırikatının Cezlıliyye kolunun kunıcusudur.
23 1260-1320/ 1844-1902 yılları arasında Mısı r ve istanbul'da olmak üzere birçok baskıları vardır.
.necmenin
bardakçı/kütahya
vahld paşa kütüphanesindeki. ..
123
25. 0:1151 demirbaş nurnarada kayırlı; Ebu Talib Mekkl, (ö. 386/996), Kütü'lKulub fi Mw!imeleti'l-Mabbub, (I-II). Birinci cilt İbn Ahmed ei-Vati Hasan tarafından 822/ 1419'da; ikinci cilt Muhammed b. Muhammed tarafından 1164/1750175l'de Arapça nesih hatla istinsah edilmişür. Birinci cilt 19 satırlı 159 varak,
ikinci cilt 29 satırlı 232 varaktır.~
26. 350 demirbaş nurnarada kayıtlı; İbn Ataullah el-İskender!, (ö.709/1309),
Kitahu 'l-Hikem, Arapça nesih harla yazılmıştır. İstinsah tarihi yoktur. 15 satırlı 20
4
va raktır.
25
27. 353 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ahmed b. Muhammed el-Gazzall (ö.517
veya 520/1123 veya 1126),71> et-Tecrfd fi Ilmi'ı-Tevbf.d, Muhammed b. Eş-Şeyh
Muhammed Sebltu'ş-Şafil ez-Zeydaru tarafından 1058/1648 tarihinde Arapça nesi h hatla istinsah edilmiştir. 16 satırh 34 varakur.
28. O: 1337 demirbaş numarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzal'i, (ö. 505/
1111), İhyau. Ulumi'ct-Din, (I-II), 1194/1780'de Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 689 varaktır.n
29. 1441 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Kimya-yı Saadet, Farsça divan! hatla istinsah edilmiştir. İsrinsah tarihi yoktur. 216 varaktır.28
30. 1858 demi rbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Minhacü'l-Abidin, Arapça nesih hatla istinsah edil miştir. 130 varakur. İstinsah tarihi
yoktur. 29
31. 285 demirbaş numaracia kayıtlı ; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Minhacü'l-Abidfn, Ahmed b. İbrahim tarafından Hanya'da 1121/ 1709'da Arapça nesib
hatta istinsah edilmiştir. 17 sarırlı 157 varaktır.
32. 1388 demirbaş mımarada kayıtlı; Ebu Hamicl Muhammed Gazzall, Mişka­
tu'l-Envarfi Letaifi'l-Abbii.r, Arapça ta'lik-nesih hatla yazılmıştır. 346 varaktır. istinsah tarihi yoktur.
33. 1944/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Bi24
Mısır'da
1306/!SSS'de neşredilmiş, Nesib Mekarim ıar:ıfından Arapça tahkikli olarak yayım­
1995. Türkçe'ye iki çevirisi yapılmıştır: Yak u b Çiçek, İstanbul 1998; Muharrem Tan,
lanmıştı r, Beynıt
iswnbu l 1999.
25 Muhammed b. Abbas Ni ffer! (Mısır 1970) ve Ahmed Zeı:ruk (Kahire 1985) tarafından yapılan
şerhleri me§htırdur. Osmanlı ve günümüz Türkçe'sine birçok çevirisi olan eser, Mustafa Kara tarafın­
dan tamamlayıcı bazı bilgilerle Türkçe'ye çevrilmiştir, istanbul 1990.
26 Ebu Hamid Muhammed Gazall (ö. 505/llll)'nin kardeşidir.
27 Arapça neşredilmiştir, Mısı r l 957. Alımed Serdaı<ıoğlu tarafından Türkçe'ye çevrilmiştir, isıa n­
bul1975.
28 Farsça neşredilmiştir, Kalküta ırs. A. Fa nı k Meyan (İst:ınbul1979) ve H. Mahmud Çaındibi (İs­
tanbul1989) tarJfından Türkçe'ye çevıilmiştir.
29 ilk defa l28S/1871'de Kahice'de Arapç-J nC§redilen eser, daha sonr:ı 1984'te Beyrut'ta yayı m­
lanmıştır.
124
uısavvuf
dayetü'l-Hidaye, Arapça ta'lik hatla 1137/ 1724'te yazılmıştır. 44 varaktır.ıo
34. 73 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Bidayetü 'l-Hidft.yefi'l-Mevize, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 17 satırlı 58 varaktır.
35. 2366 demirbaş nuınarada kayıtlı ; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Eyyühe'l- VelıJd, 1183/ 1769'da Arapça nesih hatta yazılmıştır. 19 varaktır.~ı
36. 1883 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzali, Eyyühe 'l- Veled, Arapça ta'lik hatla yazılmıştır. 10 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.
37. 1969 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu H~hnid Muhammed Gazzali, Eyyühe'l- Veled, Arapça neslh hatla yazılmıştır. İstinsab tarihi yoktur. 8 varaktır.
38. 2367/ 2 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Eyyühe'I-Veled, 999/1590'da Musa b. Hamza tarafından Arapça nesih hatla istinsah
edilmişti r.
ll varaktır.
39. 2306/2 d~mirbaş mımarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Eyyühe'l- Veied, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 11 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.
40. 1449 dem irbaş mımarada kayıtlı; Şehabeddin Ebi Hafs Ömer es-Sühreverdl, (ö 632/1234), Avi.irifu.'i-Maft.rif Müstensih Şeyh Ali t:ırafından Arapça nesih
hatla 1066/ 1655'te istinsah edilmiştir. 373 va raktır.
41. 580/1 demirbaş nurnarada kayıtl ı ; Şehabeddin Ebi Hafs Ömer es-Sühreverdl, Vasi.Y.Yet, Arapça ra'lik hatla yazılmıştır. 2 varaktır. İstinsah tarihi yoktur:H
42. 1703 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Abdurrahman es-Sül eıru, Müntehab
min T~(siri'l-Haki.iyık, yazı türü : Nesih, müstensih: Hasan b. Süleyman, 772/ 1370
tarihinele istinsah edilmiştir. Arapça 128 varakrı r.
43. 189/ 1 demirbaş nurnarada kayHlı; Şeyh Ebu'I-Hasan eş-Şazell el-Pası,
(ö.656/1258), Hızbu 'ş-Şeyh Şcıze!f, Müstensih Hasan Hicaz! b. A11ıned tarafından
Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 19 varaktır.
44. 313 dem i rbaş mımarada kayıtlı; Şi hiibuddin Ahmed b. Muhammed, (ö.?),
Şerhu Hızbı 'l-Bahr, Arapça nesih hatla yazılmışw-. 13 sarırlı 90 va raktır. İstinsah
tarihi yoktur. Şeyh Ebu'J-Hasan eş-Şazell'nin eserinin şerhidir.
45. 1474 demirbaş numaracia kayıtlı; Hüseyin b. Muhammed el-GGrl El-Herevi, (ö. 718/ 1318), Nüzhetü 'I-Ervi.ih, Muhammed b. Hacı Süleyman tarafından
Farsça ta'lik hatla istinsah edilm iştir. 88 varaktır. İsti nsah tarihi yoktur.
32
30 Muhammed b. Hacdir mrafınclan Arapça
ıenkitli neşred ilmişıir, Beyruı
1990. W. M. W atı tara-
fından ingilizce'ye çevrilmişlir, London 1953. Birçok bask ısı yapılmış, Türkçe'ye çevril mişli r.
Farsça olan eser bilinmeyen bir kişi mrafından Arapça'ya çevrilmiştir. Hammer Purgstali
çevi risiyle b irl ikte Vi yan;ı'da 1838'de, Tevfik Sebbiiğ tarafından Fnınsızca çeviri·
:;i ile b irlikte Beynı r'ıa 1969'd;ı yayınıla nınışıır. Türkçe birçok çevirisi vardır.
32 Beynıt 1966, K;ılıi re 1973. E. A. İsf:ıhani tarafından F:ırsÇ<t 'ya çevrilmiştir. Tahr.ın 1374. Tü rkçe'ye ik i çevi ri~ i vardı r: Birincisi H. Kamil Yılmaz-İrfan Gü ndü ;: ( Tasavvujim Esastan, istanbu i i990)
diğeri Dilaver Selvi tarafından yapılmıştır ( Gel'çek Tasavvuj, istanbul 1995).
33 Muhammed Şirvanl tarafından Farsça'ya çevrilerek "Cfıvidan-hıred" isimli dergide yayımlan­
mıştır. Yıl 2 , S. 2.
31
Aslı
tarafından Alınanı;;ı
necmettin hardakçılkUiahya vahid.paşa küıupharıesindeki. ..
125
46. 388 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhyiddin İbn Arabi, (ö.638/1240), Füsusu'I-Htkem, Arapça nesih hatJa istinsah edilmiştir. 15 satırlı 120+4 varaktır. istinsah tarihi yoktur.~
47. 1909 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhyiddin İbn Arabl, Füsusu'l-Hikem,
Ahmed b. Beşir tarafından Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 157 varaktır.
48. 1912 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhyiddin İbn Arabl, Hılyetü '!-Abdal,
Arapça ta'lik hatla istinsah edilmiştir. İstinsah tarihi yoktur. 6 varaktır. 35
49. 1923/2 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhyicldin İbn Arabi, Risa/etü'l-GavSi.Jrye, Osmanlıca nesih hatla istinsah edilmiştir. 4 varaktır. (73a-76b arasındadır.)
50. 1479 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhyiddin .İbn Arabl, el-İsra ila'I-Makiimt'I-Üsra, Abdülkerim b. Muhammed tarafından Arapça nesih hatla
1002/ 1593'te istinsah eclilmişrir. 75 varaktır..l6
51. 1913 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhyiddin İbn Arabl, el-Maksadu'I-Esma fi't-Jşaret, Arapça ta'lik hatJa yazılmıştır. 9 varaktır. istinsah ı:arihi yoktur.
52. 392 demirbaş nurnarada kayıtlı; Müeyyedüddin b. Muhammed b. Said eiCendl (ö.691/1292), Şerhu Füsilsı'l-Hikem, Arapça divan! hatla istinsah edil miştir. Müellif ham olup 27 satırlı 308 varaktır..l7
•
53. 0:1157 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Rükneddin Mesud eş-Şidiz'i, (Baba
Rüknl o larak tanınır) (ö.?), Nusiisu'I-Hususfi Şerbi'I-Fusiis, Farsça ta'lik hatJa istinsah edilmiştir. 21 satırh 503 varaktır.;~ı~
54. 382/2 demirbaş nurnarada kayıtlı; Seyyid Yahya Şirvan1, (ö.868869/1464), EvrcJd-·ı Seyyid Yahya, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 2+3 varaktır. istinsah tarihi yoktur.
55. 1472/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; İbn Vefa Şeyh Muslihuddin,
(ö.896/1491), Risale-i Tasavvuf, Arapça ta'lik hatla yazılmıştır. 21 satırlı 3 varaktır. İstinsah tarihi ve müstensih ismi yoktur.
56. 365 demirbaş nurnarada kayıtlı; Kemaleeldin Abdurrezzak el-Kaşl (veya
Kiişan'i) (ö.720/1320), Istıliıbatu 's-Sufiyye, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 19 satırlı 70 varaktır. Konu başlık ları kırmiZl, diğer kisımlar siyah mürekkeple yazıl34 E. A. Afifı tarafından bazı açıklamalarla birlikte Arapça neşredilmiştir, Beyrut 1946. M. Nuri
Gençosman tarafından Türkçe'ye çevrilmiştir, istanbul1992. A. Avni Konuk tamfından yapılan Türkçe şerhi Mustafa Tahralı ve Selçuk Em ydın tarafından bazı açıklayıcı bilgiler verilerek günümüz Türkçe'sine kazandınlmıştır, istanbul 1987· 1992. Eser birçok Batı diline de çevrilmiştir.
35 "Resiilü İhni'l-Arabl" içerisinde Arapça neşredilmiştir, Haydambad 1948; Beynıt 1997.
36 "Resalü ibni'I-Arabi" içerisinde Arapça neşredilmiştir, Haydamhad 1948; Beynıt 1997.
37 Müeyyedüddin el-Cendi, ibnü'I-Ar'ahi'nin halifesi Sadreddin Konevi'nin sohbetlerine katılmış,
onun isteği üzerine Fuslisu '1-Hik<mii şerhetmiştir. Bu, Fusı1su '1-Hikem'in ilk şerh id ir ve kendisinden
sonraki şerhlere etki etmiştir. Füsus'un bu şerhi iran'daki iki nüshaya dayanılarak Seyyid Celaleddin
Aşıiyfıni tamfından yayımlanmıştır, Meşhed 1982.
38 Fususu '1-Hikemin Farsça yazılan ilk şerh ve tercümesidir. Bu eser lt A. Mazlum! tar.ıfından
neşredilmiştir, Tahran 1980.
126
tasaı;-ımf
mıştır. İk i kısımdır. Birinci kısım HurOf-ı Heca'ya göre, ikinci kısım ise Kitabu'lMübin'in tertibi gibi düzenlenmiştir. Müstensihin ismi ve istinsah tarihi bulunmamaktadır.~9
57. 1945/1
demirbaş
nurnarada
kayıtlı;
Necmeddin ei-Kübra, (ö.618/1221),
Risaie-iAhvtıli Tarikat, 1137/1724'te Arapça ta'lik hada yazılmıştır . 4varaktır.
40
58. 1454 demirbaş nurnarada kayıtlı; Aziz b. Muhammed en-NesefJ,
(ö.700/1300), Resait-i Nesefi, Farsça nesih hatla yazılmıştır. 276 varaktır. İstinsah
tarihi yoktur."'
59. 355 demirbaş nurnarada kayıtlı; Sadreddin KoneVı, (ö.673/1274), Nefahiltü '1-lltıhiyye ( en-Nefahtıtü 'r-Rahbtıniyyc:), Müstensih Hüseyin b. Muhammed eş­
Şeyh Ebu Şa'rihi'l-Hal ve(ı taratİndan 1005/1596'da Arapça nesih hatla istinsah
edilmiştir. 17 satırh 138 varaktır. Konu başlıklan kırmızı , diğer kısırnlar siyah mürekkeple yazılmıştır. Kitabın ilk kısmından 20 varak kadar sayfa kenarlan kırmı­
zı mürekkeple dikdörtgen biçiminde çevrilmişti r.
60. 356/1 demirbaş nuınarada kayıtlı; Sadreddin Konevl, Risaletü'l-Mufassıha
atı Münteht'l-1[/kar tJe Sebebi lhtilafi '1-0mem, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 17
satırlı 35 varaktır. 1135/1722-1723'te İstanbul'da Vahid Paşa'nın eline geçmiştir.
61 . 356/2 demirbaş nurnarada kayıtlı; Sadreddin Konevi, el-Ecvihetü 'n-Nii.sı­
nyye (Evsatu Ecuibe Li Nasıriddin et- Tı1sf), Arapça nesi h hatla yazılmıştır. 17 satırlı 14 varaktır.'
62. 357 demirbaş numarada kayıtlı; Sadreddin Konevl, Htıdiye, Arapça nesih
hatla yazılmıştır. 17 satırlı 19 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.
63. 1910 demirbaş nurnarada kayıtlı; Sadreddin Konevi, Fusfis fi Tahkikı 't­
Taurı 'l- Mahsus, Müstensih Ahmed b. Beşir tarafından Arapça ta'lik hatla istinsah
edilmiştir. 17 satırh 22 varaktır. Kenarında açıklamalar bulunmaktadır.
64. 0:1646 demirbaş numarada kayıtlı; Ebu Ali b. Miskeveyh, (ö.421/1030), eiFevz ve'n-Necat, Mahmud b. Tacuddin tarafından 839/ 1435'te Farsça nesih hatla
istinsah edilmiştir. 15 satırlı 259 varaktır. Konu başlıklan kırmızı , diğer kısımlar
siyah mürekkeple yazılmıştır. Son kısmı eksiktir: 4
42
1
39 Abdiiiiii .Şahin tarafından ralıkiidi olarak Ampça ne{iredilmiştir, Kahire 1992.
40 Muhtemelen "usUl-i aşere "olmalıdır. Tarikat çevrelerinde büyük kabul gören " usul-i aşerrJ',
Mustafa Kara tarafından i. Hakkı Bursevi' tarafından yapılan şerh i ile birlikte "Tasavvufi Hayat" adıy­
la Türkçe'ye çevrilmi.~tir, İstanbull980.
41 Bu eser muhtemelen Nesefi'nin risalele rden oluşan Keşfu '1-Hakiiik adlı eseri olmalıdır. Keş­
fu '1-Hakiiik Alımed Damgam tarafından yayımlanmıştır, Tahran 1965.
42 Tasavvı.ıf terimlerini bu isim ve metoıla ilk ele alan bir eserdir. Muhtemelen Konevi'nin en son
eseridir.
43 Bu eser Sadreddin Konevi'nin Nasreddin Tüsi'ye ya:ı:dığı felsefi mektupların cevaplarıdır. Ancak bu eserin onun olınanı;ı ihtimali de söz konusudur.
44 Bu eser muhtemelen İbn Miskeveyh'in ei-Fevzü '1-Asgar adlı eseri olmalıdır. ibn Miskeveyh
hakkında bilgi veren biyografı eserleriyle hakkındaki araştırmalarda ei-Fevz ve 'rı-Necat isimli bir ese-
necmettin
bıırdakçı!kütabya
vahid paşa kütüpbanesindeki. ..
127
65. 0:1652 demirbaş nurnarada kayıtlı; Alımed . Eflaki, (ö.761/1360), Menakı­
bu'l-Arifin, Mustafa b. Muhammed tarafından 998/1589-1590'da Farsça rika' hatla yazılmıştır. 330 varaktır.
66. 1926 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ahmed Eflakl, Men4kıbu't-.Arifin, 46 Derviş b. Ramazan tarafından 1021/ 1612'de Farsça rika' hatla istinsah edilmiştir. 147
45
varaktır.
67. 1452 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şeyh Abdullah İHhl Simavi, (ö.
896/1491), Risale-i Şeyh İ/ahf, Osmanlıca ta'lik hatla yazılmıştır. 12 satırlı 36 varaktır. Cep kitaplan boyutundad ır . Tasavvufla ilgili bilgiler verir.
68. 1347 demirbaş mımarada kayıtlı; Şeyh Abdullah İliibi Simavi, Rtsale-i Şeyh
İlahf, Osmanlıca nesih hatla 1075/1664'te olarak yazılmıştır. 19 satırlı 19 varaktır. Molla İlahi'nin hayatından bazı kesitler ile bazı tavsiyeleri ismi zikredilmeyen
bir şahıs tarafından bir araya getirilmiştir.
69. 1457/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şeyh Abdullah İlaru Simav!, Meslekü'tTalibin ve'l-Abidin (Vasılfn), Osınanlıca ta'lik hatla 1057/1647'de İbrahim elMevlevl el-Kütahyevl tarafından istinsah edilmiştir. 19 varaktır. Kütahya Mevlevlhanesine vakfedilmiş, daha sonra Vahid Paşa Kütüphanesine devredilmiştir.
70. 383 demirbaş nurnarada kayıtlı; Yiğitbaşı Ahmed Marman1vi, (ö.
910/1504), Ristile-i Tevhidfi Tarikı 't- Tasavvuj, 1219/ 1804'te Ali Hafız tarafından
Osmanlıca nesih hatla istinsah edilmiştir. 21 satırlı 18 varaktır.
71. 382/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; Yiğitbaşı Ahmed Marmaravi, Camiu '1Esra:rfi Tarik-ı't-Tasavvuj, Ispartavl Ali tarafından Osrnanlıca nesih hada ve nazım şeklinde istinsah edilmiştir. 21 satırlı 16 varaktır. Altı kitaptan oluşan bir mecmuanın ilk kitabıdır. İstinsah tarihi yoktur.
72. 384 demirbaş nurnarada kayıtlı; Yiğitbaşı Ahmed Mannaravi, Ravzatu '1Vasılfn fi Tarikı 't- Tasavvuj, Osmanlı ca nesih kırması olarak yazılmıştır. 21 satır­
lı 8 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.
73. 1467 demirbaş numarada kayHlı; İbrahim Gülşeni, (826-940/1423-1533),
Şerh -i Dibtice-i Mesnevf, 959/1551-1552'de Farsça ta 'lik hatla istinsah edilmiştir.
78 varaktır.
74. 1600 demirbaş nuınarada kayıtlı; Dede Ömer Rfışeni, (ö.892/ 1487) Dfvan-ı RUşenf, Osmanlı Türkçe'si, ta'lik hatla isrinsah edilmiştir.
75. 0:1129 demirbaş nurnarada kayıtlı; San Abdullah Efendi, (ö.1070/1660),
rine rastlayamadık. e/-Fevzü'l-Asgarın -ı319 Beynıt ve 1325 Kahire olmak üzere iki baskısı vardır.
Tahkikli neşri ise A. Fuad (Bingazi 1974) ve Salih Uzeyme (Tunus 1987) tarafından yapılmıştır. j. W:
S. Weetman tarafından Ingilizce'ye (London 1945), R. Amaldez tarafından Fransııca'ya (Tunus 1987,
S. Uzeyme neşri ile birlikte) çevrilmiştir.
45 Tahsin Yıızıcı tarafından Türkçe'ye çevrilmiş, Ankara 1953; (2. baskı, İstanbul 1995), daha
sonra da Farsça neşredilmiştir, Ankara 1959-1961.
46 Kütüphane kayıtlarında (!83-712/1284-1312 tarihleri arasında vefat eden ve Eflaki'nin önemli
raviierinden biri olan Feridun b. Ahmed Sipııhsalar'a nispet edilmektedir.
ı 2R
ıasavvıı/
Şerh -i
Mesnevf-i Şerif, (I-ll), Hafız Muhammed Kayyum-Zade tarafından
1194/1780'de Osmanlıca nesih hatla istinsah edilmiştir. Birinci cilt 410 varak,
ikinci cilt 530 varaktır. 31 satırlıdır.'7
76. 0:1154 demirbaş nurnarada kayıtlı; Sarı Abdullah Efendi , (Abdullah b.
Seyyid Muhammed b. Abdullah ei -Kostantınl el-Bayrami ei-Celveuve'I-Mevlevl),
Nasihatıt '1-Müluk Terğiben li flusni's-Sülı7.k, 1059/1649'da Osmanlı ca ta'lik hatla istinsah edilmiştir. 31 satırlı 148 varaktır. Müellif hatttdır.
77. 320 demirbaş nurnarada kayıtlı; Aziz Mahmud Hüdayl, (ö.1038/ 1623), Camiu'i-FediW ue Kamiu 't·-Rezail, Arapça nesih harla istinsah edilmiştir. 19 satırlı
67 varaktır.
78. 374 demirbaş nurnarada kayıtlı; Aziz Mahmud Hüdayi, Dürrü'l-Bihdr ve
Sırru 'i-Esrar, Arapça ta'lik hatla Abdürrahim b. Şeyh Lütfuilah tarafından
1072/1758'de istinsah edilmiştir. 15 satırlı 186 varaktır.
79. 375 demirbaş numarada kayıtlı; Aziz Malunu d Hüdayi, Keşfu 'l-Gına' cın
Vechi's-Sema', Arapça ta'lik hatla 1072/1758'de istinsah edilmiştir. 15 satırlı 7+16
va rak tır.
80. 600/7 demi rbaş numaracia kayıtlı; ZeyneHibidin (r.a.)'a (ö 75/694) nispet
edilen bir eser. JçtiifiJ.se min Ricali'l-Gayh, Ar.apça nesih manzurn hatla yazılmış­
tır. 3 varaktır. (92b-94b). İstinsah tarihi yoktur.
81. 0:1651 demirbaş nurnarada kayırlı; Ebu'l-leys es-Semerkandl, (ö.
983/1575), Bostanu'l-Arifin, Arapça divan! hatla 878/ 1473'te yazılmıştır . 205 varaktır.
82. 1888 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu'I-Leys es-Semerkanöı, Bostanu'lArifin, Mustafa b. Seydl tarafından Arapça nesih hatla 976/ 1568'de istinsah edilmiştir . 84 varaktır.
83. 2885/10 demirbaş mımarada kayıtlı; Ebu'l-Leys es-Semerkandi, Bostanu'I-Arifin, İbrahim b. Şeyh Hüseyin b. Halil ta rafından 1202/ 1787'de Osmanlı­
ca ta'lik hatla istinsah ed ilmiştir. 40 varaktır. (122b-161b) Sonu eksiktir.
84 . 431 demirbaş mımarada kayıtlı; Mahmud b. Ali b. Muhammed ei-Kaşanl
(ö.712/ 1312), Nazmu'd-Dürr "Şerh -i Taiyye", 859/ 1454-1455'te Arapça nesih
hatla yazılmıştır. 17 satırlı 193 varaktır. '"
85. 1153 demirbaş nurnarada kayıtlı; Mevlana Celaleddin Rumi, (ö.672/1273),
Mesnevi-i Şer{[, (I-VI), İbrahim el-Bağdadl tarafından 1022/1613 tarihinde Farsça
nesih hatla istinsah edilmiştir. 25 satırlı 286 varaktır.
86. 1603 demirbaş nurnarada kayıtlı; Mevlana Celaleddin Rumi, Divan-ı Ke49
47 Osmanlı Türkçesi ile neşredilıniştir, İstanbul 1288/1871.
48 İbn F:1rid (ö. 633/ 1235)'in Tdı).:)te'sinin şerlıidir.
49 Farsça ve Türkçe birçok şerh i bulunan Mesnevi, Abdtilbaki Gölpınarlı t:w.ıfı ndan Farsça tıpkı
basını neşredilıniştir, Anbr.ı 1993. Osmanlı ve günümilz Türkçe'si ile birlikte Arapça'ya ve birçok
Batı dil ine çevrilmi~tir. Bazı Türkçe çevirileri şunlardır: Veled İzbudak, istanbul 1942; Abdülb:.ıki Gölpınarlı, Ankar.ı 1989, Şefik Can, istanbull99S.
necmeırin bıırdakçı/kıUakya
vahid paşa kiitüphcmesindeki...
l 29
bir'den Parçalar, Farsça Divan! hatla istinsah edilmiştir. 80 varaktı r. ~<'
87. 1346 demirbaş numarada kayıtlı; Kaygusuz Abdal, (XIII-XIV. yy.), Rı~mle-i
Kaygusuz Abdal "Delil-i Budala", Aluned isimli bir müstensih tarafından Osmanlıca nesih hatla istinsah edilmiştir. 29 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.
88. 421 demirbaş nurnarada kayıtlı; Davud e l-Kayseri, lö. 751/1350), Şerh-i
Kaside-i Hamr~yye, Arapça ta'lik hatla yazılmıştır. I 5 sarırlı 33 varaktır. İstinsah
tarihi yoktur.»
89. 0:1648 demirbaş nurnarada kayıtlı; Kutbuddin İznik1 (ö. 821/1418), Mukaddime, Seydl Muhammed b. Sungur! b. Abdullahb. A'bed tarafından
879/ 1474 'te Osmanlıca rika ' hatla istinsah edilmiştir. 15 satır balinde 249 varakrır. İlk iki varak souradan ilave edilmiştir. Konu başlıkları ve dikkar çekilmek istenen yerler kırmızı, diğer kısımlar siyah mürekkeple yazılmıştır.
90. 0:1338 demirbaş numara da kayırlı; Abdurrahman h . Muhammed ei-Bistam1, (ö 858/1454), ei-Fevayihu'l-Miskiyye fi'l-Fevatihı 'l-Mekkiyye, 1023/ 1614 'te
Arapça nesih hatla yazılmıştır. 68 varaktır.'
91 . 77 demirbaş numarada kayıtlı; Hace Abdullah b . Muhammed İsmail eiEnsar1 ei-Herevl, (ö. 481/1089), Menazilü.'s-Sairinfi 's -Süli2k,55 Arapça nesih hatla 28 Muharrem 711/20 Mayıs 1311 Perşembe günü istinsah edilmiştir. 15 satırlı
42 varaktır. Herevi eserini on bölümde 100 makam olarak tertip etmiştir. Makamlar konusunda eser verenleri tenkit ettikten sonra eseri yazma gerekçelerini sıra­
layan Herevi', daha sonra tasavvufi' makamlar hakkında kısa ve özlü bilgiler vermiştir. Eserin kısımları 4a'da şöyle sıralanır: Bidayat, Ebvab, Muaınelat, Ahlak,
Usul, Edviye, Ahval, Vilayat, Hakaik, Nihayat.
92. 1911 demirbaş numarada kayıtlı; Hace Abdullah b. Muhammed İsınail elEnsarl ei-Herevl, Menfizi/u ~ç-Saitin, Arapça ta'lik hatla istinsah edil miştir. 38 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.
93. 364 demirbaş nurnarada kayıtlı; Afifuddin b. Süleyman Ali b. Abdullah Tilmisanı, (ö. 690/1291 ), Şerhu Menkdli's-Sairin, Hace Abdullah b. Muhammed b.
İsmail ei-Ens:lrl ei-Herevl'nin eserinin şerhidir. Arapça nesih hatla yazılmıştır. 25
satırlı 88 varaktır. İstinsah tarihi yoktur. ~'
94. 1919 demirbaş nurnarada kayıtlı; Gıyaseddin Muhammed h. Reşiclt.ıddin,
(ö.?), Şerhu Menazili's-Sairin, Ahmed h. Hüseyin tarafından Edirne'de
1083/1672'de Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 150 varaktır.
2
SO Mithat Fbh::ıri Baytur tarafından Türkçe'ye çevrilm iştir, 4. bask ı, İstanbul1990.
51 İbn F:irid'in Kasicle-i Hamrt)ye:ıdlı eserinin şerlıidir.
52 ll. Mumd'a ithat' edilen ilimler ansiklopedisi t:ımnda bir eserdir.
53 Kütüphane kayıtlarında Mulııbbuddin Mu.h ammed b. Şemsüddln Atıiir, (ö.?)'a nispet edilmektedir. Tasavvufı nıak;unl;ırla ilgili olan eserin birçok şerh i vardır. Mısır'da 1966'da Arapçıı neşredilnıiş,
S. de Laugier Beaurecueil tarafından Fransızca'ya çevrilmiştir, Kalıire 1962.
54 Abdü lhafız M:ın$lır tarafından ıah kikli olawk neşredilıu iştir, IY.iru't-Türklli'n-Neşr, 1989.
130
tasavllUj
95. 397 demirbaş nurnarada kayıtlı; Zeynüddin Abdurrauf ei-Münavl, (ö.
1031/1621), et-Tevfik ala Mühimmati't-Tea:rif, Yunus b. Abdurrahman tarafın­
dan Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 25 satırb 130 varaktır. isrinsah tarihi
yoktur. Tasavvuf terimleri hakkında bilgi verir.
96. 1434 demirbaş nuınarada kayıtl ı; Abdülkerim ei-C!IJ, (ö. 832/1428), Kitabu 'l-Kehf ve'r-rakfm fi Şerhi Bismillahirrahmanirrahim, Arapça ta'lik hatla yazıJmışrır. 19 satır balinde 20 varaktır. İsti nsah tarihi yoktur.
97. 1988 demirbaş numarada kayıtlı ; Hasan ei-Akhis~irl er-Rumi Kafi, (ö.
1025/1616), Ravzatu'l-Cennet, Musa b. Süleyman tarafından 1133/1720'de Arapça nesih hatla istinsah edilıniştiJ. 29 varaktır.
98. 2301 demirbaş numarada kayıtlı; Hasan el-Akhisar! er-Rumi Kati, Ravzatu '/-Cennet, Musa b. Süleyman tarafından 1133/1720'de Arapça nesi h hatla istinsah edilmiştir. 29 varaktır.
99. 370 demirbaş mımarada kayıtlı; Fahreddin İbrahim b. Şehriyar ei-Irakl, (ö.
688/ 1289), ei-Lemacl.t, 814/ 1411 'de Farsça ra'lik hada yazılmıştır. 10 sarıı·lt 44+11
varaktır. Müstensihi belli değildir. 5s
100. 1870 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şeyh Ahmed Rumi Akhisar!, (ö.
1041/1631-1632), Mecalisu'l-Ebrat· ve Mesaliku'l-Ahyar, Abdullah b. İsmail tarafından Arapça ta'lik hatla 1090/1679'da Ankara'da istinsah edilmiştir. 284 varaktır.
101. 366 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdurrauf el-Münavl, (ö.1031/1622), etTabtiktıtu 's-Sağir, Tuhfetu 'l-Asfi.ya hi Menakıbı '1-Ev/iyil, Arapça nesi h hatla yazılmıştır. 28 satırh 46 varaktır. Elif harfiyle başlayıp ye harfi ile sona eren bir tasavvtıf tabakat kitabıdır. İstinsah tarihi yoktur.
102. 373 demirbaş nurnarada kayıtlı; Hoca Parsa Muhammed b. Muhammed
Buhar!, (ö. 865/1460), Faslu 'l-Hıtab fi'I-Muhadarat, Farsça divani hatla
994/ 1585-1586'da yazılmıştır. 23 satırlı 347 varaktır.
103. 554 demirbaş numaracia kayıtlı; Zenbilli Ali Cemarı Efendi, (ö. 932/1526),
Deveran-ı Sufiyye, Arapça ta'lik hatla yazı lmış olup 27 satırlı 2 varaktı r.
104. 1315 demirbaş nurnarada kayıtlı , Sinan Ümml (ö.958/1551), Divan, 15
Receb 1331 tarihinde Muhammed Sadık tarafından Osmanlıca nesih hatla istinsah edil miştir. Her sayfada 17 satır bulunmaktadır. Mecmuatü'r-Resail adlı bir
mecmuanın 90-221 sayfaları arasındadır.;.-;
105. 359 demirbaş mımarada kayıtlı; Ali b. Hüseyin Vaiz ei-Kaşifi (ö.
977/1569), Reşahat Ayn.ıı'l-Hayaı, Tiilibl Hasan b. Hüseyin tarafından
1083/1672'de Farsça ta'lik hatla istinsah edilmiştir. 15 satırlı 400 varaktı r.
57
55 Birçok şerhi bulunan eser Muhammed Hacevi tarafından farsça neşredilnıi§tir, Tahran 1363.
Saffet Yetkin ta rafından Türkçe'ye çevrilmiştir, istanbul 1948.
56 Bu eserin tenkirli neşri Azmi Bilg in tarafından yapılmıştır, işıanbu l 2000.
57 Al i Asgar Muiniyan tarafından whkikli olarak farsça
neşredilıniştir,
Tahran 1977. Mehmed Ma-
nıf tarafından Osmanlı Türkçe'sine çevrilen eserin Bulak 1256, istanbul 1277 ve 1291 baskıları v:ı rd ır.
Necip Fazı i Kısa kürek tarafınd:ın günümüz Türkçe'sine özedenerek kısmen çevrilmiştir, lstanbul l978.
necmettin
b:ırdakçı/kıUahya
va h id paşa kütüpbcmesindeki. . .
131
106. 368 demirbaş numaracia kayıtlı; Abdülvahab eş-Şa'ranl, (ö.973/ l 563), elKihritü'l-Abmer fi Ulumı'ş-Şeyhı'l-Ekher, 942/ 1535 Ramazan ayında Arapça nesih hatla yazılmışur. Mi.iellif hattı olup 29 satırlı 102 varaktır.'>A
107. 44 demirbaş nurnarada kayı tlı ; Bedreddin b. Ebu Mansur b. İsmail, Kitabu Tu.hfetü 'I-Evliya ve'i-Etkıya.fi Zikri Hali Seyyidi'I-Enbiya, Arapça nesih hatla
istinsah edj l mişti r.
108. 2381 demirbaş numaraeta kayıtlı; Abdülvahab eş-Şa'ranl, ei-Mfztmu.'dDu.rriye el-Mühine, l097/1685-1686'da Arapça nesih hatla yazılmıştır. 94 varaktır.
109. 1920/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Said Hadiml, (ö.1176/ 1762), Risafe jt's-Sü/ukı'n-Nakşibendiyye, Arapça nesih hatla yazılmıştır. İstinsah tarihi
yoktur. 45 varaktır.
ı lO. 78 demirbaş numaraekı kayıtlı; Ahmed b. Muhammed el"Haınevl, (ö
1098/1687), Ne.febatü. '1-Kurb ve 'l-itıistıl b. İsbatı ·ı-Tasarrufi li Evliyaıllahi ve '/Kerômati ha'de 'l-İntikal, 1091/1680 tarihinde Osınanlıca nesih hatta yazılmıştır.
Büyük bir ihtimalle ınüellif nüshas ıdır. 18 varaktır.
111. 1995 demirbaş mımarada kayıtlı; Şeyh İsınail Hakkı Bursevl, (ö.
1138/1725), Kitabu.!n-Nedit, Osmanlıca nesih hatla Muhammed Emin isimli
müstensih tarafından 1131/ 1718-1719'da istinsah edilmiştir.~9
112. 1457/2 demirbaş mınıarada kayıtlı; İsmail Ankaravl, (ö . 1041/ 1631),
Şerh -i Kaside-i Münferice, 1040/1630'da Osmanlıca ı:a'lik hatla yazılmıştır. Ankaravl'nin bu kütüphaneele bulunan eserleri kendi sağlığında yazılmıştır. Müstensih adının bulunmaması ve tamamının ta'lik olarak yazılması eserlerin bir kişi ra:.
rafında n yazıldığını göstermektedir. Bu da eserlerin rnüellif nüshası olma ihtimalini yükseltmekredir.'i()
113. 1444 demirbaş numar::ıcla kayıtlı; İsınail Ankaravl, Minhôcu 'l-Fıtkard,
1028/ 1618-1619'da Osmanlıca ra'lik hatla yazılmıştır. 182 varaktıı·. 'ı
114. 346 demirbaş numaracia kayıtlı; İsma i l Ankaravl, Minhacu '1-Fukara,
Derviş Abdullah Hafız el-Mevlevl Simavi tarafından 1216/1801'de Osmanlıca ta'lik hatla istinsah edilmiştir. 25 satıı·lı 142 varaktır.
115. 1437/1 demirbaş numaracia kayıtlı; İsınail Ankaravi, Huccetü's-Sema',
62
Osmanlıca ta'lik batla yazılmıştı r. 19 varaktır. İsrinsah taıihi yoktur.
1
58 Şa'ninl bu eserinde i bnü'I-Arabl'nin el-Fütı1hatil '1-Mekkir}'e'sin i Hıti$ar etmiştir.
59 Bursevi'ıı in Şam'da yazd ığı eserin Osnııınlı Türkçe'si ile baskısı yapılmıştır. Eserin bir k ısmı
(254-293 arası) H. Musı:ıfa Utku tarafından ~ü nüıııüz Türkçe'sine aktarılnıış ve Sohbetü's-Sali kin
<doğrusu Subhatll's-Siilikin ol;ıç;ık.l ile birlikte yayımlanmıştı r, Bursa 1997.
60 Osın:ııılı Türkçe'si ile baskısı yapılını§tır, Bulak 1882, btanbul 1909.
61 Mevlevi Tarikatının :idfib ve erkanını anlatan eser, Osmanlı Türkçe'si ile (Kalıire 1256/1840
ve isıanbul 1296/1869> neşredilıni~ .. Sadettin Ekici ta rafından günümüz Türkçe'sine k:ızandırılnıı~tır,
istanbul 1996
62 Minbacıı'I-Fı~karii.ile birlikte Osmanlı Tü rkçe'si ile iki baskısı ya pılmış (Kahire 1256/1840 ve
istanbul 1296/ 1869)., Minhiicu 'l-Fukadi ile birli kte Sadettin Ekici tarafından günümüz Türkçe'sine
kaz:ınd ırı lnııştır, Tstanbul 1996.
132
tasavvuf
116. 1437/ 2 demirbaş nurnarada kayıtlı; İsmail Ankaravl, Simatu 'l-Mukınfn,
1024/1615're Osmanlıca ta'lik hatla yazılmıştır. 9 varaktır.
117. 251 demirbaş mımarada kayıtlı; İsmail Ankara vi, Camiu '1-Ayat,
1028/1618-1619 tarihinde Osmanlıca ta'lik hada yazılnuştır. 21 satırlı 201 varaktır. 6)
118. 1927 demi rbaş mımarada kayıtlı; İsmail Gelenbevl, (ö.1205/1791), Risale fi Vahdeti'l-Vücud, Arapça ta'lik hatla 1278/1861'de yazılmıştı r. 8 varaktır. 64
119. 820 demirbaş nurnarada kayır.h; Ebu'I-Abbas Ahmed b. Muhammed elMakkarl, (ö.l042/1632)/ 5 Kıssa-i Yusuj; Arapça nesih hatla yazılmıştır. İstinsah
tarihi yoktur. 166 varakur.
120. 600 demirbaş numarada kayıtlı; İbrahim Hak k ı Erzuruıni, (ö.
1194/1780), Mecmuatü Tiıhfetu 'l-Kiram, Arapça nesih hatla 1180/ 1766'da yazıl­
mıştır. 15 satırlı 92 varaktır.
121. 600/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; İbrahim Hakkı Erzurum!, Tezkiretü'lAhbdb, Lütfuilah b. Halil tarafından 1146/1733'te Arapça nesih hatla istinsah
edilmiştir. 33 varaktır.
122. 600/2 demirbaş mımarada kayıtlı; İbrahim Hakkı Erzurum!, Kelirnat-ı
Fakfrttllah, Arapça nesih harla yazılmıştır. 12 varaktır. (33-41 arası)
123. 0:1161 demirbaş nurnarada kayıtlı; Nureddin Dimyatl, (Mehmed Emin
Vahid Paşa) , (ö.1244/ 1828), Şerh -i Kaside-i Dimyat~yye, 1236/ 1820-1821 tarihinde Osınanlıca nesih hatla yazılmıştır. 21 satırlı 97 varak olup müellif nüshasıdır.
124. 1501 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şeyh Muhammed Murad Buhafı' Nakşi­
bendl, (ö.l132 veya 1141 yahut 1264/ 1720 veya 1729 yahut. 1847),66 Silsiletü'z-Zeheb, Osmanlıca ta'lik hatla yazılmıştır. 5 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.
125. 1502 demirbaş nu marada kayıtlı; Şeyh Muhammed Murad Buhafı' Nakşi­
bencll, Tarik-ı Telkin-i Zikr, Osmanlıca ta'lik hatla yazılmıştır. istinsah tarihi yoktur. 3 varaktır.
126. 379 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şeyh Muhammed Murad Buhar! Nakşi­
bencli, Tıthfetu 'l-Ahbcl.b fi 's-Süluk ila Tarikatı'l-Ashllb, Arapça nesih hada yazıl­
mıştır. 25 satLrlı 18 varaktır. Silsiletii 'z-Zeheb adlı eserinin şerhidir.
127. 1921 demirbaş mımarada kayıtlı ; Şeyh Muhammed Mura d Buhar! Nakşiben­
di, Risalefi't-Tarikatı'n -Nakşibendiyye, Arapça rika' hatla yazılmıştır. 2 varaktır.
128. 1923 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Abdülcelil b. Muhammed b. Ahmed b.
Azzum el- Muradi ei-Kayravanl, (ö.960/ 1553), Tenbihu'l-Enti.mfi Ulıwvi Makli rm Nebiyyina (Şifau '1-Esklim ve Mahvu '1-Asllm .fi's-Salllti ala 'l-Hayri'l-Enam),
63 Mesnevl'nin Ku r'an ve Sünne te dayandığını ispata yönelik bir eserdir.
64 Ru eserle ilgili bir çal ışma IMat Okudan tarafından "İsmail Gelenbevf'de Vahdeı-i Vı'icud"
adıyla yapılm ıştır. AÜ SBE Ankaı~ı 1995.
65 "Nejhu't-Tib"adlı Endülüse ::ıit biyografı kitabının müellifidir.
66 Nakşibend iyye ıarik:ıtınııı Müceddidiyye kolunu Baıı is lam düny:ısına taşıyan muıasavvıftır.
necmettin bardakçı/küta}.ıya vahid paşa kı'itüphanesindeki. . .
133
Arapça nesih hatla 1166/1752-l753'te Hasan b. Abdülbakl tarafından istinsah
edilmiştir. 149 varaktır.
129. 837 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şeyh Ali Dede, (ö. yaklaşık olarak
988/1580),~7 Muh!idaratu'l-EvcW ve Müsarneretü'l-Evahi1', Arapça ta'lik hatta
998/1589-1590'da yazılmıştır. 93 varaktır.
130. 546 demirbaş mımarada kayıtlı; Şeyh Mehmed Niyazu Mısri, (ö.
1105/1694), Şerhi Kaside-i Yunus Emre, şeyh Ebu Bekir Halveri tarafından Osmanlı Türkçesi nesih hatla istinsah edilmiştir. Çıktım erik dalına adlı sembolik şi­
irin şerhidir.r,ıı
131. 546/2 dem irbaş numa.r'.ıda kayıtlı ; Niyazi-i Mıs ıi, Şerh-i Nıttk-ı Yunus
Emre. Osmanlıca nesih hatla yazılmıştır.
132. 546/ 1 demirbaş numaracia kayıtlı; Şeyh Muhammed Halvetl, (ö.
1130/1718) Risale-i Usu!ıı Vüsi1lü itah~yYe ve Şerhu Kaside-i Yunus Ernrern, (Ahi
Emrem veya Ahi Mlrem, ö. 812/1409-1410), Müstensih: Şeyh Ebu Bekir Halveti'clir.
2 Zilhicce 1185/Mart 1771 tarihinde Osınanlıca nesih hatla yazılmıştır. 19 satırlı 66
varaktJr. Konu başlıklan kırmızı , diğer kısımları siyah mürekkeple yazılmıştır. 69
133. 2319 demirbaş numaracia kayıtlı; Muhammed b. İbrahim (ö. 1131/1719),
Teracimu Rica/i Silsileti 'ş-Şazeliyye, 1139/1726'da Arapça nesi h manzuın hatla
yazılmıştır. 23 satırlı 8 varaktır.'
134. 746 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Muhammed b. Şeyh Ali el-Hamidl, (ö.
1170/1757), 7 ı et-lhtida ve Ashab-ı Budur-ı Bürncı '1-İktida, Sabit b. El-Hac Mura d
Bosnevl tarafından Arapça nesih hatla istinsah edi lmiştir. İstinsah tarihi yoktur.
14 varaktu·.
135. 1941 demirbaş mımarada kayıtlı; Şeyh Sinan (Yusuf Hamldl), (ö.
911/1505), Risale-i Duhan, Osmanlıca ta'lik hatla yazılmıştır. İstinsah tarihi yoktur. 3 varaktır.
136. 1314 demirbaş numarada kayıtlı; Emine Cavide b. Muhammed Şerif,
(ö.?), Menakıb-ı Veliyyat-ı Nisa, Muhammed Sadık tarafından 1331/1912-1913'te
Osmanlıca nesih hatla istinsalı edilmiştir. 17 satırlı 14 varaktır. Rabia Adeviyye'nin hayatını ve menkıbelerini kapsamaktadı r.
137. 1935 demirbaş numaracia kayıtlı; Doğalarlı Al1med Asım, (ö.?), Talikat
0
67 Fakih ve tarihçi olup Halep miiftülüğu yapmıştır.
68 ismail Yakıt, Yun.u.s Emre'de Sembolizm Çıktım Erlk Daima, Ankara 2002; Neda Pekokay~mine Sevim, Yu.nus Emre Şerh/eri, Ankara l991.
69 Şeyh Muhammed H.1lveti , Halvetiyye-Karabaşiyye tarikatının Nasuhiyye kolunun kunı­
cusudur. Tasavvufla ilgili birçok eseri vardır.
70 Bu eser kütüphane kayıtlarında Ebu Bekir b. Muhammed b. ibrahim b. Muhammed b . Ali b.
Said b. Musa b. Ebu Bekir es-SCısl (ö. 386/ 996)'ye nispet edilmektedir. Bu iki isim arasındaki benzerlikten kaynaklansa gerektir.
71 Astronomi ile ilgilenen kadılardan birisi olup Mısır kadılığı yapmıştır.
134
ıawvı>ı~l
ald't-TasdikCit fi Bahsi Rabıta, Ebu Bekir Saclık tarafından 1290/1873'te Arapça
rika' hatla istinsah edilmiştir. 2 varaktır.
138. 1947 demirbaş nu marada kayıL lı ; Abdurrahim Merzifoni Rüml Efendi, (ö.
863/1458), Risale-i Cehriyye fi 'z-Zikir, Arapça nesi h hatla yazılmıştı r. 5 varaktır.
139. 2288 demirbaş nurnarada kayıtlı; Kasım Nahcıvanl, (ö.920/1514), Risale
fi Ahvali Taife-i Kızılbaş, Arapça ta'lik hatla 910/1504'te ya,zılmıştır. 7 varakur.
140. 2370 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhammed b. Ömer b . Hamza (ö.
938/1531), Risalefi Zemı'1·-Raks ve'd-Deveran, Arapça ta'lik hatla yazılmıştır. İs­
tinsah tarihi yoktur. ll varaktır.
141. 1443 demirbaş nurnarada kayıtlı; Kutbuddin Ebu Muhammed b. Ahmed
b. Abdullah, (ö. 988/1580), Tariku's-Süluk ve 'I-Vüsı'U, 1173/ 1759'da Arapça nesih hatla yazılınışttr. 37 varaktır.
142. 0:1657 demirbaş mımarada kayıtlı; Muhammed Ma'süm (ö. 1015/1606),
Mektubat, Farsça ta'lik hatla yazılmıştır. 135 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.
143. 0:1142 demirbaş nurnarada kayıtlı; ibrahim Lekkanl, (ö. 1104/1693), Telhısu't-Tecrfd li Umdeti'l-Mürid Şerhi Cevbereti't-Tevhid, müstensih Seyyid Muhammed Kadızade tarafınek-ın Arapça nesih hatla yazılmıştır. 29 satırlı 334 varaktır.
144. 347 demirbaş numarada kayıtlı; Ahmed b. Muhammed Kaşanl, (ö. yaklaşık olarak 1032/1623), el-Farizatü'I-Vusta bi Tercümeti Hikemi lbn Ata, Ali b.
Mansur eş-Şafii el-Hamev! tarafından 1120/1708'de Arapça nesih hatla istinsah
edilmiştir. 25 satırl ı 189 varakt ır.
145. 1450 demirbaş numaracia kayıtlı ; Şe habeddin Ahmed b. İbrahim er-Resml, (ö. 1197/1783), Şerh-i Hikem, Seyyid Muhammed Hafız b. Seyyid Muhammed tarafından Arapça nesih hatla isdnsah edilmiştir. 112 varakur.
146. 1924 demirbaş numarada kayıtlı ; Yakub AM b. Fenayı Mustafa Efendi elCelveti es-Selami, (ö.1149/1736), (Müfessir, fakih ve mutasavvıf), Hediyyetü's-Saltkfn, 1142/1729'da Osmanlıca nesih hatla yazı lmıştır. 19 satır halinde 20 varakur.
147. 1908 demirbaş numaracia kayıtlı; Yusuf Cemal, (ö.?), Terceme-i Meslekü 'l-Envar, 1212/1797'de Osmanlıca rika' harla yazılmıştır. 100 vara ktır.
148. 2353 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Bekir b. Muhammed es-Seylan!,
(ö. 543/1148), Necatü'z-Zakirin, 611/1214'te Farsça nesih hatla yazılmıştır. 138
varakrır.
149. 0:1154 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Ebu Bekir b. Muhammed es-Seylan!,
Necatü'z-Zakirin, 804/1401'de Farsça sülüs hatla yazılmıştır. 201 varaktır.
150. 376 demirbaş numarada kayıtlı; Muhammed b. Yusuf Ali b. Muhammed
Şah b. Muhammed; eş-şehi r: Mevlana Kerim, (ö.?), Risalefi'l-Vesaya ve Makamatı 's-Satikfn ve Ta 'biri Rü ya es-Salihfn, Müellif tarafından Arapça nesi h hatla
yazılmıştır. 25 satırlı 24 varaktır. istinsah tarihi yoktur.
151. 1163 demirbaş numarada kayıtlı; Muvaffakuddin Ebu Muhammed, (ö.?),
necmettin lxırdakçılkütabya vabid paşa kütiipbanesindeki. ..
Mürşidü'z-Züvvar
135
Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 23
satırlı 103 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.
152. 1503 demirbaş nurnarada kayıtlı; Nasıruddin Ebu'l-Ula Ali b. Süleyman,
(ö.?), Vuslatu 's-Salikfn, 1155/1742'de Osmanlıca ta'lik hatla yazılmıştır. 32 varaktır.
153. 300 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Muhammed b. Mahmüd, (ö.?), Kitab fi'r-Raks ve 's-Sema: Musa b. Ali tarafından Arapça ta'lik hatla istinsah edilmiştir. 19 sanrlı 101 varak olup İsti nsah tarihi yoktur.
154. 1970 demirbaş mımarada kayl[!ı ; Ebu Muhammed Abdullah b. Hüseyin,
(ö.?), Düren1.'l-Gavvc1s fi Ulumi'l-Havvas, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 30 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.
155. 1542 demirbaş nuınarada kayıtlı; Menakıb-ı Seyyid Ebu 'I-Vefa Tacu'IArifin, Osınanlıca nesih hatla yazılmıştır. 106 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.
156. 1916 demirbaş nurnarada kayıtlı; Menakıb-ı Seyyid Ahmed er-Rifiif, İb­
rahim Edhem b. Ahmed ta rafından Kütahya'da 1279/ 1862'de Arapça rika' hatla
istinsah edilmiştir. 128 varaktır.
157. 1269 demi rbaş mıma rada kayıtlı; Hızbu 'n-Nasr ve Kaside-i Hallac-ı
Mansur, Arapça nesih hatla yazılınıştır ve 7 varaktır. İstinsah tarilıj yoktur.
158. 371 dem irbaş numaracia kayıtlı; Mektuhiit-ı Meşayıh, 814/1411 'de Faı·s­
ça ta'lik hatla istinsah edilmiştir. 9 satırlı 14 va·raktır.
159. 380 demirbaş numaracia kayıtlı; Mıtrşidü 's-Satikfn, Osmanlıca ta'lik hatla yazılmıştır. 31 satırlı 12 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.
160. 1548 demirbaş nurnarada kayıtlı; Tasavvufa ait bir Risale, Osmanlıca
nesih hatla yazılmıştır. 76 varaktı r.
161. 1880 demirbaş n umarada kayıtlı; Tahlisu '/-Beyan fi Alameti Mehdf Ahiri'z-Zaman, 1089/1678'de Arapça nesih hatla yazılmıştır. 2 va raktır.
162. 2277 demirbaş n umarada kayıtlı; Vesiiyii:yı Mürşidi'l-Hafayıkfi't-Taraik ila
Zirueti'l-Hakiiyık, Arapça ta'lik hatla yazılmıştır. 9 varaktır. İstinsah tarihj yoktur.
163. 1914 demirbaş mımarada kayıtlı; Şerhu 'l-Elfaz Tedavuluha as-Sufiyye,
Arapça ta'lik hatla yazılm1ştır. 6 varaktır.
164. 1920/2 demirbaş nurnarada kayıtlı; Risale ft Beyan- ı Adiibı'l-Meşihlıt
ve'I-Müridin, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 25 varaktır.
165. 378 demirbaş n umarada kayıtlı; Risale fi 's-Süluk, Seyyid Mehmed Keşfı
tarafından Osınanlıca nesih hatla istinsah edilmiştir. 25 satırlı 8 varaktır.
166. 2892 demirbaş nurnarada kayıtlı; Mecmuatü 'l-Evrad, Osmanlıca harekeli nesih hatla yazılmıştır. İstinsah tarihi yoktur. 86 varaktır.
167. 1481 demirbaş nu marada kayıtlı ; Risale fi Tarikıllah, Arapça nes ih hatla
ila
Kuburı 'l-Ebrar,
yazılm ıştır.
30 varaktır.
168. 1921/ 2 demirbaş nurnarada
hatla yazılmıştır. 3 varaktır.
kayıtlı ;
Risalefi't-Tasavvuf,
Osınanlıca
rika'
136
tcısavvuf
169. 1922 demirbaş numaracia kayıtlı ; Risalejı 'ı-Tasavuuf, Arapça nesih hatla yazılmışur. 3 varaktır.
170. 377 demirbaş numaracia kayıtlı; Risale fi'l-vahde ala Mezhebi's-Sufiyye,
Müstensih Mehmed Keşfi tarafından Arapça nesih hatta 1223/1808'de istinsah
edilmiştir. 4 varaktır.
171. 390 demirbaş mımarada kayıtlı; Risaletü 'n-Necat min Şerri's-Sıjat, Arapça nesih kırması harla yazılmıştır. 19 sattrlt 13 varaktır.
172. 1562 demirbaş numaracia kayıtlı; Risale-i Vücı2d, OsmanJıca ta'lik hatla
yazı l mıştır.
15 varaktır.
173. 1611 demirbaş mımarada kayıdı; Enisü'l-Arifin, Mir Mehmecl b. Pir Ahmed b. Halil tarafından Osmanlı Türkçesi, nesih hatla istinsah edilmiştir.
174.417 demirbaşnumaracia kayıtlı; Ebu'n-Necib Abdurrahman b. Nasr, (ö.?)
Nehcü 's-Süluk fi S~yaseti'l-Müluk, (Risi'ile-i Ebu.'n-Necib), Nuri Emin tarafından
1220/1805 tarihinde rika' hatla istinsah edilmiştir. 119 varaktır.
175. 2996/2 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Baki e i-Kütahyevt (ö.?),n Şerhu Esmii.i'l-Hüsna, 1212/1797 tarihinde Osmanlıca nesih hatla yazılmıştır. 28a-52a
arasında yer alır.
176. 2231 demirb::ış mımarada kayıtlı ; Hüseyin V~Hz (Fuzuli), Hadikatü 's-Süeda, yazı türü: Ta' lik, 203 varak, rnüstensih: Derviş Musa, 997/1589 tarihinde istinsah edilmiştir.
177. 2232 demirbaş numaracia kayıtlı ; Hüseyin Vaiz (Fuzüll), Hadikatü's-Süeda, yazı türü: Ta'lik, 217 varak, 996/ 1588 tarihinde istinsah edilmiştir.
178. 1636 demirbaş numaracia kayıtlı; Ebu'I-Hasen b. İsmail, Hulviyat, yazı
türü: Ta'lik, 1025/1616 tarihinele Mehmet b. Halil tarafından Gediz'de istinsah
edilmişti r. 284 varaktı r.
Abs trac t
This sı:lıdy deals with 17B ınanuscript.s abour ınystidsın from 3150 manuscripts in Vahid Paşa Libraıy in Kütahya. Soıne ofthese manuscripts' not
being in bibliographic researches and going bad< to XII. centuıy, increase
the ir values. Today, many of the manuscripts in the
in their own bnguages and translated into various
libraıy
are published
l:ınguages.
V ah id Paşa, the founder of the library, made rich book collections and
served our
Tslaınic
cultural life during his exile in Kütahya between 1809
and 1811.
72 Bu şahıs
Valıid Paşa
kütüphanesinin ilk müdürü Abdülbaki Pikri Efendidir.
necmettin bardakçı/kıiıahya
ııabid paşa küıt1phanesindeki...
137
BİBLİYOGRAFYA
AHMED CEVDET PAŞA, Tarih-i Ccvdel, Mmbaili Amire 1288.
AHMED LÜTFi, ez Tdrih-i Lıi((f, (I. V), Matbaai Amire 1257.
AŞKAR, Mustafa, TasawufTarihi Literatürü, Ankara 2001.
ATTAR, Ferideddin Tezkiretii'l-Evliya, (hzl. Süleyman Uludağ), Erdem Yayınları, 2.
Baskı , istanbul 1991.
BAGDATLI isınail Paşa, Keşfü'z-Zünün Zeyli, lzahu't-Meknun.fi'z-Zeyli ala Keşfl'z.
Zünün a.n Asamf'l-Kütüb ve'l-Fünurı, Di\ru'l-fikir, Beyrut 1990.
BROCKELMAN, Cari, GAL, leıden E. .J. BRILL 1937.
BURSALI Mehıned Tahir Efendi, Osmanlı Müelliflen:, 0 -ID), (hz!. A. Fikri Yavuz-İsına­
il Özen), İstanbul trs.
CAMi, Molla Abdumıhınan, Nefabatü'l-Üns min Hadarati'l-Kudüs, çev. Lamii, (hzl.
Süleyman Uludağ-Mustafa Kara), Marifet Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 1998.
DABBİ , (Ahmed b. Yahya b. Ahmed b. Amlra), Bu,~yetii'l-Mültemis.fi Taribi Ricali'l-
Endeliis, Madrid 1884.
EFLAKI, Ahmed. Ariflerin j)tfenkıbeleri, (I-m , çev. Tahsin Yazıcı, İstanbul 1995.
HUCVİRİ, Ali b. Osman Cülliibi, Keş(it'l-Mahcüb (Hakikar Bilgisi), (hz!. Süleyman
Uludağ), Dergah Yayınları, l. Baskı, İstanbul 1982.
HULvl, Mahmud Ceınaleddin, Lemezat-ı Hulviyye ez Lemezat-ı Vlviyye, (hz!. M. Serhan Tayşl), İstanbul 1993.
İBN EBI USEYBiA, UyU.nü!l-Enba.fi Tabakati 'l-Etibba, (tah. Nizar luda), Beyrut trs.
İBN FA RADİ, Tarihu'l-Vlenıa-·f ve'r-Ruvati li'l-Jlnıi bi'l-Endeliis, 2. Baskı, Kahiı·e 1988.
İBN HALLİKAN, V~(ayatü'l-Ayan ve Enbaü Ebnai'z-Zaman, (I-VIII), (tah. İhsan Abbas), Beyrut 1968
İBNÜ'L-ABBAR, et-Tekmile li Kitabı 's-Sıla, Cezayir 1919.
KATİP ÇELEBİ,
Keş[ü 'z-Zünun an Asamf'l-Kitab ve'I-Fünun, 2. Baskı , İstanbul1971.
KEJ-fHALE, Ömer Rıza , Mu 'c emu '1-Müelli.fin, (I-IV), 1. Baskı, Beynıt 1993.
KUŞEYRI, Abdülkerim, Kuşeyrt Risalesi, (hzl. Süleyman Uludağ), Dergah Yayınları, 3.
Baskı, istanbul 1991.
MAKKARİ, (Ahmed b . Muhammed et-Tilmisilni), Nejhu't-1ib min Gusni'l-Endelüsi'rRatib, (I-VIII), (tah. ihsan Abbas), Beyrut 1968.
SERRAC, Ebu Nasr, el-Luma ' İslam Tasavvufu, çev. H. Kamil Yılmaz, Altınoluk Yayın­
lan, İstanbul 1996.
SÜLEMİ, Eb'u Abdurrahman, Tabttklitu 's-Sılfiyye, (rah. Nureeldin Şeribe), 3. Baskı, Kahire 1986.
UZUNÇARŞILI, ism:ı.il Hakkı, Osmanlı Devletin-in Ilmiye Teşkiliitı, 3. Baskı, Ankara
1988.
----·-···--, Kütahya Şehri, İstanbul 1932.
ViCDANİ, Sadık, Taıikatler ve Si/sileleri (Tomar-ı Tuı-uk-ı Aliye), (hz!. İrfan Gündüz),
İstanbul 1995.
ZEHEBi, Muhammed b . Ahmed, Siyeıü A 'lamü 'n-Nübela, O-XXV), 10. Baskı, Beyıut
1994.