Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat

Prof. Dr. Nuray EKŞİ
Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı Başkanı
Milletlerarası
Özel Hukuka İlişkin
Temel Mevzuat
❖ Kanunlar İhtilâfı
❖ Ülkelerarası Evlat Edinme
❖ Uluslararası Çocuk Kaçırma
❖ Sınıraşan Velayet
❖ Yabancı Ülkelerde Düzenlenen Resmi Belgeler
❖ Milletlerarası Tebligat
❖ Milletlerarası İstinabe
❖ Yabancılık Unsuru Taşıyan Davalarda Teminat
❖ Yabancı Mahkeme ve Hakem Kararlarının Tanınması Tenfizi
❖ Milletlerarası Ticari Tahkim
❖ Vatandaşlık Hukuku
❖ Yabancılar Hukuku
❖ Antlaşma Metinleri
❖ Antlaşmalara Taraf Devletlerin Listesi
❖ Kanunlar
❖ Yönetmelikler
❖ Tebliğler
❖ Bakanlar Kurulu Kararları
❖ Adalet Bakanlığı Genelgeleri
10. Baskı
Yayın No
: 3380
Hukuk Dizisi : 1682
9. Baskı – Kasım 2015 – İSTANBUL
10. Baskı – Eylül 2016 – İSTANBUL
ISBN 978 - 605 - 333 - 699 - 0
Cop­yright© Bu ki­ta­bın bu ba­sısı­nın Tür­ki­ye’de­ki ya­yın hak­la­rı BE­TA Ba­sım
Ya­yım Da­ğı­tım A.Ş.’ye ait­tir. Her hak­kı sak­lı­dır. Hiç­bir bö­lü­mü ve pa­rag­ra­
fı kıs­men ve­ya ta­ma­men ya da özet ha­lin­de, fo­to­ko­pi, fak­si­mi­le ve­ya baş­ka
her­han­gi bir şe­kil­de ço­ğal­tı­la­maz, da­ğı­tı­la­maz. Nor­mal öl­çü­yü aşan ik­ti­bas­lar
ya­pı­la­maz. Nor­mal ve ka­nu­nî ik­ti­bas­lar­da kay­nak gös­te­ril­me­si zo­run­lu­dur.
Dizgi
: Beta Basım A.Ş.
Baskı-Cilt
: Birlik Fotokopi Baskı Ozalit Gıda San. Tic. Ltd. fiti.
Nispetiye Mah. Birlik Sokak No: 2
Nevin Arıcan Plaza 1. Levent/Beşiktaş/‹ST.
Tel: (0-212) 269 30 00 (Sertifika No. 20179)
Kapak Tasarım : Gökhan Ayrancı
Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. (Sertifika No: 16136)
Narlıbahçe Sokak No: 11
Cağaloğlu - İSTANBUL
Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77
Fax: (0-212) 511 36 50
www.betayayincilik.com
iii
Önsöz
ONUNCU BASIYA ÖNSÖZ
Milletlerarası özel hukuk alanına ilişkin antlaşmaların ve yasal
düzenlemelerin kapsamı azımsanmayacak boyuta ulaşmıştır. Do­
layısıyla derlememizde bu alana ilişkin antlaşmaların ve yasal dü­
zenlemelerin tamamını bir araya toplamak yerine temel metinler
konularına göre tasnif edilerek belirli başlıklar altında bir araya
getirilmiştir. Milletlerarası özel hukuka ilişkin temel metinlere her
geçen gün bir yenisi eklenmektedir. Nitekim Türkiye 2016 yılında
milletlerarası özel hukuka ilişkin iki antlaşmayı onaylamıştır. Bu
antlaşmalardan biri, “Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korun­
ması Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki Uygulanacak Hukuk,
Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair Sözleşme”dir. Türkiye’nin söz
konusu antlaşmaya taraf olması sebebiyle derlememize “sınıraşan
velayet” başlığı altında yeni bir bölüm eklenmiştir. 2016 yılında
onaylanan ikinci, antlaşma “Çocuk Nafakası ve Diğer Aile Nafaka
Türlerinin Uluslararası Tahsiline İlişkin Sözleşme”dir. Her iki ant­
laşmanın metni ile bu antlaşmalara taraf olan devletlerin listesi
derlememize ilave edilmiştir.
Bu basıda ayrıca, Türkiye’nin onayladığı milletlerarası antlaş­
malara taraf olan devletlerin listeleri alfabetik sıraya göre yeniden
hazırlanmış ve güncelleştirilmiştir. Ayrıca 2016 yılında yürürlüğe
giren ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanu­
nu yürürlükten kaldıran 6735 sayılı “Uluslararası İşgücü Kanunu”
ile “Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair
Yönetmelik” mevzuata eklenmiştir.
iv
Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat
Derlemede yer alan Lahey antlaşmalarına taraf devletlerin lis­
teleri İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk
Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Ceren Karagözoğlu ve Araştır­
ma Görevlisi Ceren Ertürk tarafından hazırlanmıştır. 1951 Cenev­
re Konvansiyonu ve bu Konvansiyona ek 1967 Protokolü’ne taraf
olan devletlerin listeleri ise Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı’nda görevli doktora öğ­
rencisi Hasan Can Çağlayan tarafından yapılmıştır. Katkılarından
dolayı Ar. Gör. Ceren Karagözoğlu’na, Ar. Gör. Ceren Ertürk’e,
Hasan Can Çağlayan’a; tashihlerde yardımcı olan Av. Emre
Bilginoğlu’na; derlemenin kısa sürede yayınlanmasını sağlayan
Beta yayınevinin değerli Yöneticisi Sayın Seyhan Satar’a; dizgisini
özenle gerçekleştiren Sayın Veysel Çoşkun’a ve kapak tasarımını
yapan Sayın Gökhan Ayrancı’ya içten teşekkür ederim.
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
Çekmeköy, Eylül 2016
v
Önsöz
DOKUZUNCU BASIYA ÖNSÖZ
Bu basıda, Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası antlaşma­
lara taraf olan devletlerin listelerinin yanı sıra Türk vatandaşla­
rına uygulanan vize rejimi ile Türkiye’nin yabancılara uyguladığı
vize rejimine ilişkin bilgiler güncelleştirilmiş; Yabancıların Çalış­
ma İzinler Hakkında 4817 sayılı Kanun ile bu Kanuna ilişkin Yö­
netmelikte yapılan değişikliklerin yanı sıra Pasaport Kanunu’nda
yapılan değişiklikler metne işlenmiş; ayrıca Pasaport Kanunu’nun
Uygulanmasına Dair Yönetmelik mevzuata eklenmiştir. Mevzua­
tın sekizinci basısından sonra 2014 yılında Türkiye’ye İltica Eden
veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni
Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sı­
nırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine
Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik yürürlükten
kaldırılmıştır. Bu nedenle söz konusu yönetmelik mevzuattan çı­
karılmıştır. Ayrıca 2014 yılında yürürlüğe giren Geçici Koruma
Yönetmeliği’nin yanı sıra Kabul ve Barınma Merkezleri ile Geri
Gönderme Merkezlerinin Kurulması, Yönetilmesi, İşletilmesi, İş­
lettirilmesi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik mevzuata eklenmiş­
tir. Kabul ve Barınma Merkezleri ile Geri Gönderme Merkezleri­
nin Kurulması, Yönetilmesi, İşletilmesi, İşlettirilmesi ve Denetimi
Hakkında Yönetmelik 22 Nisan 2014 tarihinde yürürlüğe girmiş­
tir. Aslında bu Yönetmelik ile 1981 yılından beri yürürlükte olan
Mülteci Misafirhaneleri Yönetmeliği’nin yürürlükten kaldırılması
gerekiyordu. Sözkonusu Yönetmeliğin yürürlükten kaldırılması
sevhen unutulmuştur. Mülteci Misafihaneleri Yönetmeliği’nin yü­
rürlükten kaldırılması için Kabul ve Barınma Merkezleri ile Geri
Gönderme Merkezlerinin Kurulması, Yönetilmesi, İşletilmesi, İş­
lettirilmesi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik’e ek bir madde ko­
nulması için çalışma yapıldığından Mülteci Misafirhaneleri Yönet­
meliği mevzuattan çıkarılmıştır.
vi
Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat
Kitabın kısa sürede yayınlanmasını sağlayan Beta yayınevinin
değerli Yöneticisi Sayın Seyhan Satar’a; Kitabın dizgisini ve kapak
tasarımını özenle gerçekleştiren Sayın Gülgonca Çarpık’a içten te­
şekkür ederim.
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
Ekim 2015, Çekmeköy
SEKİZİNCİ BASIYA ÖNSÖZ
Bu basıda, Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası antlaşmalara
taraf olan devletlerin listelerinin yanı sıra Türk vatandaşlarına uygu­
lanan vize rejimi ile Türkiye’nin yabancılara uyguladığı vize rejimine
ilişkin bilgiler güncelleştirilmiş; Suriye ve Mısır’da yaşanan gelişme­
ler dikkate alınarak Muharip Yabancı Ordu Mensuplarından Türkiye’ye
İltica Edenler Hakkında Kanun ile Muharip Yabancı Ordu Mensuplarından Türkiye’ye Kabul Edilenler Hakkında Yönetmelik derlemeye
eklenmiştir. Ayrıca yabancıların çalışma haklarına ilişkin mevzuat
kısmına Yabancı Sağlık Meslek Mensuplarının Türkiye’de Özel Sağlık
Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Daire Yönetmelik de ek­
lenmiştir.
Kitabın basısının kısa sürede gerçekleşmesini sağlayan Beta ya­
yınevinin değerli Yöneticisi Sayın Seyhan Satar’a; kitabın dizgisini ve
kapak tasarımını özenle gerçekleştiren Sayın Gökhan Ayrancı’ya te­
şekkür ederim.
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
Ağustos 2013, Çekmeköy
YEDİNCİ BASIYA ÖNSÖZ
Milletlerarası özel hukuka ilişkin temel mevzuatın derlendiği ese­
rimizin altıncı basısından sonra gerçekleşen önemli bir değişiklik,
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 11 Nisan
2013 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanmasıdır. 2008 yılında İçişle­
ri Bakanı’nın onayı ile kurulan, kısaca “Göç ve İltica Bürosu” olarak
anılan İçişleri Bakanlığı Müste­şarlık Göç ve İltica Mevzuatı ve İdari
Önsöz
vii
Kapasitesini Geliştirme ve Uy­gulama Bürosu, mevcut yasal düzen­
lemelerdeki eksiklikleri gidermek ve güncelliğini yitiren hükümlerin
yerine yeni hükümler ihdas etmek üzere Yabancılar ve Uluslararası
Koruma Kanunu Taslağı’nı hazırla­mıştır. Bakanlar Kurulu tarafından
imzalandıktan sonra, Mayıs 2012 tarihinde TBMM’ye sunulan YUKK
Tasarısı, esas ve tali komisyon­lardan, çok az bir değişiklikle geçmiş­
tir. 4 Nisan 2013 tarihinde TBMM’de kabul edilen ve 11 Nisan 2013
tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanan YUKK, esas olarak üç kısım­
dan oluşmaktadır: Birinci kısım, yabancıların giriş, ikamet, seyahat
ve sınırdışı edilmelerine; ikinci kısım, uluslararası koruma yani iltica
alanına ve üçüncü kısım ise, göç ve ilticanın idarî yapısına ilişkindir.
YUKK’un 125. maddesine göre, “atama ve personele ilişkin hükümle­
ri düzenleyen Beşinci Kısmı Resmî Gazete’de yayımı tarihinde; diğer
hükümleri yayımı tarihinden bir yıl sonra yürürlüğe girecektir. 6458
sayılı YUKK ile, 11 Nisan 2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üze­
re, Pasaport Kanunu ve Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun
başta olmak üzere bazı kanunlarda değişiklikler yapılmıştır. Ayrıca
yine 11 Nisan 2014 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkındaki Kanun yürürlükten
kaldırılmıştır. Bu basıda, başta YUKK olmak üzere yeni yasal düzen­
lemeler ile mevzuat değişiklikleri derlemeye eklenmiş; Türkiye’nin
onayladığı milletlerarası antlaşmalara taraf olan devletlerin listeleri
ve sözkonusu antlaşmalara ilişkin Adalet Bakanlığı tarafından hazır­
lanan genelgeler güncelleştirilmiş; mevzuat değişiklikleri sebebiyle alt
konu başlıklarında değişiklikler yapılmıştır.
Kitabın basısının kısa sürede gerçekleşmesini sağlayan Beta Ya­
yınevinin değerli yöneticisi Sayın Seyhan Satar’a; dizgisini ve kapak
tasarımını özenle gerçekleştiren Sayın Gökhan Ayrancı’ya teşekkür
ederim.
18 Nisan 2013, Çekmeköy
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
viii
Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat
ALTINCI BASIYA ÖNSÖZ
Türk mevzuatında son yıllarda yoğun bir şekilde gerçekleştirilen
değişiklik çalışmaları milletlerarası özel hukuk alanında da etkisini
göstermiştir. Bu basıda, yeni yasal düzenlemeler ile mevzuat değişik­
likleri derlemeye eklenmiş; Türkiye’nin onayladığı milletlerarası ant­
laşmalara taraf olan devletlerin listeleri ve sözkonusu antlaşmalara
ilişkin Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan genelgeler güncelleşti­
rilmiş; Anayasa Mahkemesi’nin muhtelif mevzuata ilişkin iptal karar­
ları metne işlenmiş ve mevzuat değişiklikleri sebebiyle alt konu başlık­
larında değişiklikler yapılmıştır.
Derlemenin altıncı basısının kısa sürede gerçekleşmesini sağlayan
Oniki Levha Yayınevinin değerli yöneticisi Sayın Erol Öz’e teşekkür
ederim.
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
Eylül 2012, Çekmeköy
BEŞİNCİ BASIYA ÖNSÖZ
Derlememizde, milletlerarası özel hukuka ilişkin mevzuat ve ant­
laşmalar, konularına göre tasnif edilerek bir araya getirilmiş; ayrıca
milletlerarası antlaşmalara taraf olan devletlerin listeleri eklenmiş­
tir. Bazı milletlerarası antlaşmaların uygulanmasında rehber niteliği
taşıyan ve Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dışilişkiler Genel
Müdürlüğü tarafından hazırlanan genelgeler de çalışmaya eklenmiş­
tir. Ayrıca yabancı gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye’de taşınmaz mal
edinmesini düzenleyen hükümlerin yorumlanması ve uygulanmasın­
da hayati önem taşıyan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü genelgeleri
ilgili bölümde bir araya toplanmış; yabancıların, Türkiye genelinde
taşınmaz mal edindikleri illere, taşınmaz malların miktarına ve ya­
bancıların vatandaşlıklarına göre taşınmaz mal oranlarının dağılımı­
na ilişkin istatistiklere yer verilmiştir.
Derlememizin beşinci basısında, mevzuat değişiklikleri metne
işlenmiş; milletlerarası antlaşmalara taraf olan devletlere ilişkin lis­
ix
Önsöz
telerin yanı sıra Emniyet Genel Müdürlüğü Hudut İltica ve Yabancılar
Şubesi tarafından hazırlanan vize rejimine ilişkin genelgeler ile Tapu
ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan yabancıların ta­
şınmaz mal iktisabına ilişkin genelgeler ve istatistikler güncelleştiril­
miştir. Ayrıca 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku
Hakkında Kanun’un gerekçesi ile önceki basılarda yer almayan bazı
yasal düzenlemeler derlemeye eklenmiştir.
Derlemenin dizgisini ve basısını gerçekleştiren On İki Levha Yayı­
nevinin değerli yöneticisi Sayın Erol Öz’e teşekkür ederim.
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
Bostancı, 15 Eylül 2010
DÖRDÜNCÜ BASIYA ÖNSÖZ
Üçüncü basısı kısa sürede tükenen derlememizin bu basısında,
Türkiye’nin onayladığı milletlerarası antlaşmalara taraf olan devlet­
lerin listeleri güncelleştirilmiştir. Derlemenin dördüncü basısını ger­
çekleştiren On İki Lehva Yayınevinin değerli yöneticisi sayın Erol Öz’e
teşekkür ederim.
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
Ocak 2010, Bostancı
ÜÇÜNCÜ BASIYA ÖNSÖZ
Türk mevzuatında son yıllarda yoğun bir şekilde gerçekleştirilen
değişiklik çalışmaları milletlerarası özel hukuk alanında da etkisini
göstermiştir. 12.6.2009 tarihinde 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanu­
nu (TVK) yürürlüğe girmiş ve 1964-2009 yılları arasında yürürlükte
kalan 403 sayılı Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır. Bu basıda, başta
5901 sayılı TVK olmak üzere yeni yasal düzenlemeler ile mevzuat de­
ğişiklikleri derlemeye eklenmiş; Türkiye’nin onayladığı milletlerarası
antlaşmalara taraf olan devletlerin listeleri güncelleştirilmiş; Anayasa
Mahkemesi’nin muhtelif mevzuata ilişkin iptal kararları metne işlen­
x
Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat
miş ve mevzuat değişiklikleri sebebiyle yeni konu başlıkları belirlen­
miştir.
Derlemenin üçüncü basısının kısa sürede gerçekleşmesini sağla­
yan On İki Levha Yayınevinin değerli yöneticisi Sayın Erol Öz’e teşek­
kür ederim.
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
Eylül 2009, Bostancı
İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ
Oldukça kısa bir sürede basısı tükenen eserimizin bu basısın­
da, içindekiler kısmının ana başlıkları daha ayrıntılı hale getirilmiş;
Yabancı Sermayeli Şirketlerin Taşınmaz Edinimine İlişkin Yönetmelik
ile Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısı mevzuata eklenmiştir. Türkiye
genelinde yabancıların taşınmaz mal edindikleri illere; taşınmaz mal
miktarlarına ve yabancıların vatandaşlıklarına göre taşınmaz mal
oranlarının dağılımına ilişkin olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdür­
lüğü tarafından hazırlanan grafikler de derlemeye dahil edilmiştir. Ay­
rıca milletlerarası antlaşmalara taraf devletlerin listelerindeki basım
hataları düzeltilmiştir.
Derlemenin ikinci dizgisini ve basısını kısa sürede gerçekleştiren
On İki Levha Yayınevi’nin değerli yöneticisi Sayın Erol Öz’e teşekkür
ederim.
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
15 Aralık 2008, Bostancı
BİRİNCİ BASIYA ÖNSÖZ
Kanunlar ihtilâfı, milletlerarası usul hukuku, vatandaşlık ve ya­
bancılar hukukuna ilişkin mevzuat metinlerinin bir kısmı seçilerek,
konularına göre tasnif edilmiş ve dokuz bölüm altında toplanmıştır.
Mevzuat metinlerinin yanı sıra, başta Adalet Bakanlığı olmak üzere
İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü Yabancılar Hudut İlti­
xi
Önsöz
ca Şubesi, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan
yönetmelikler ve genelgeler de uygulamanın daha iyi yansıtılabilme­
si için derlemeye eklenmiştir. Türkiye’nin taraf olduğu iki veya çok
taraflı milletlerarası antlaşmaların uygulanmasında, bu antlaşmalara
taraf olan diğer devletlerin bilinmesi büyük önem taşımaktadır. Bu
öneminden dolayı her bir milletlerarası antlaşmaya taraf olan devlet­
lerin listesi de çalışmaya dahil edilmiştir.
Bu çalışma, öğrencilerin, milletlerarası özel hukuk dersleri esna­
sında yapılan pratik çalışmalarda, kaynak ihtiyacını karşılamak anla­
yışı içinde hazırlanmıştır. Derlemenin oldukça kısa bir sürede basıl­
ması hususunda gösterdiği çabalar için, On İki Levha Yayınevi’nin de­
ğerli yöneticisi Sayın Erol Öz’e teşekkür ederim. Derlemenin, faydalı
olmasını temenni ederim.
Prof. Dr. Nuray EKŞİ
1 Ekim 2008, Bostancı
İÇİNDEKİLER
Onuncu Basıya Önsöz............................................................................iii
Dokuzuncu Basıya Önsöz....................................................................... v
Sekizinci Basıya Önsöz.......................................................................... vi
Yedinci Basıya Önsöz............................................................................. vi
Altıncı Basıya Önsöz............................................................................ viii
Beşinci Basıya Önsöz........................................................................... viii
Dördüncü Basıya Önsöz........................................................................ ix
Üçüncü Basıya Önsöz............................................................................ ix
İkinci Basıya Önsöz................................................................................ x
Birinci Basıya Önsöz.............................................................................. x
Birinci Bölüm
MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE USUL
HUKUKU HAKKINDA KANUN
I.
Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun.... 3
II.
Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında
Kanunun Gerekçesi..................................................................... 23
İkinci Bölüm
VASİYETNAMENİN ŞEKLİNE UYGULANACAK
HUKUK
I.
Vasiyet Tasarruflarının Biçimine İlişkin Kanun
Uyuşmazlıkları Konusunda Sözleşme........................................ 69
II.
Vasiyet Tasarruflarının Biçimine İlişkin Kanun
Uyuşmazlıkları Konusunda Sözleşmeye Taraf Devletler........... 75
xiv
Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat
Üçüncü Bölüm
YABANCI HUKUK HAKKINDA BİLGİ
EDİNİLMESİ
I.
Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine Dair
Avrupa Sözleşmesi....................................................................... 79
II.
Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine İlişkin
Avrupa Sözleşmesine Taraf Devletler.......................................... 86
III. Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine Dair
Avrupa Sözleşmesine Ek Protokol.............................................. 88
IV.
Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine Dair
Avrupa Sözleşmesine Ek Protokole Taraf Devletler................... 93
V.
Yabancı Hukuk Hakkında Bilgi Edinilmesine Dair Avrupa
Sözleşmesinin Uygulanması Hakkında Adalet Bakanlığı
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün
Genelgesi (Genelge No: 67/1)...................................................... 95
Dördüncü Bölüm
ÜLKELERARASI EVLAT EDİNME
I.
Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme
Konusunda İşbirliğine Dair Sözleşme...................................... 103
II.
Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme
Konusunda İşbirliğine Dair Sözleşmeye Taraf Devletler......... 118
Beşinci Bölüm
ULUSLARARASI ÇOCUK KAÇIRMA
I.
Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine
Dair Sözleşme............................................................................ 123
II.
Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine
Dair Sözleşmeye Taraf Devletler............................................... 137
III. Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Yön ve
Kapsamına Dair Kanun............................................................. 140
xv
İçindekiler
IV.
Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine
Dair Lahey Sözleşmesinin Uygulanmasına İlişkin Adalet
Bakanlığı Genelgesi (Genelge No: 65/2)................................... 148
Altıncı Bölüm
SINIRAŞAN VELAYET
I.
Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması
Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki Uygulanacak
Hukuk, Tanıma Tenfiz ve İşbirliğine Dair Sözleşme............... 167
II.
Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması
Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki Uygulanacak
Hukuk Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair Sözleşmeye
Taraf Devletler............................................................................ 189
Yedinci Bölüm
YABANCI ÜLKELERDE DÜZENLENEN
RESMİ BELGELER
I.
Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin
Kaldırılması Sözleşmesi............................................................ 195
II.
Yabancı Resmî Belgelerin Tasdik Mecburiyetinin
Kaldırılması Sözleşmesine Taraf Olan Devletler...................... 201
III. Diplomasi ve Konsolosluk Memurlarınca Düzenlenen
Belgelerde Onay İşleminin Kaldırılmasına Dair Avrupa
Sözleşmesi.................................................................................. 206
IV.
Diplomasi ve Konsolosluk Memurlarınca Düzenlenen
Belgelerde Onay İşleminin Kaldırılmasına Dair Avrupa
Sözleşmesine Taraf Devletler.................................................... 209
V.
Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin
Kaldırılması Sözleşmesi Hakkında Adalet Bakanlığı
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Genelgesi (Genelge No: 68/1).................................................... 211
xvi
Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat
Sekizinci Bölüm
MİLLETLERARASI TEBLİGAT
I.
Tebligat Kanunu (Milletlerarası Tebligata İlişkin
Hükümler).................................................................................. 217
II.
Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik
(Milletlerarası Tebligata İlişkin Hükümler)............................. 220
III. Hukukî veya Ticarî Konularda Adlî ve Gayri Adlî Belgelerin
Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair Sözleşme.................... 225
IV.
Hukukî ve Ticarî Konularda Adlî ve Gayriadlî Belgelerin
Yabancı Ülkelere Tebliğine Dair Sözleşmeye Taraf
Devletler..................................................................................... 239
V.
Yurt Dışı Tebligat ve İstinabe Taleplerinde Uyulması
Gereken Usul ve Esaslara İlişkin Adalet Bakanlığı Tebliği...... 241
VI. Hukuki Alanda Uluslararası Adli Tebligat İşlemleri
Hakkında Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış
İlişkiler Genel Müdürlüğü Genelgesi (Genelge No: 63/3)........ 247
Dokuzuncu Bölüm
MİLLETLERARASI İSTİNABE
I.
Hukukî veya Ticarî Konularda Yabancı Memleketlerde
Delil Sağlanması Hakkında Sözleşme...................................... 323
II.
Hukukî ve Ticarî Konularda Yabancı Ülkelerde Delil
Sağlanması Hakkında Sözleşmeye Taraf Devletler.................. 336
xvii
İçindekiler
Onuncu Bölüm
MİLLETLERARASI TEBLİGAT
MİLLETLERARASI İSTİNABE
YABANCILIK UNSURU TAŞIYAN DAVALARDA TEMİNAT
YABANCI MAHKEME VE HAKEM KARARLARININ
TANINMASI TENFİZİ KONULARINDA ORTAK
HÜKÜMLER İÇEREN ANTLAŞMALAR
I.
Adlî Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa
Sözleşmesi.................................................................................. 341
II.
Adlî Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa
Sözleşmesine Taraf Devletler.................................................... 346
III. Adli Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa
Sözleşmesine Ek Protokol......................................................... 348
IV.
Adlî Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa
Sözleşmesine Ek Protokole Taraf Devletler.............................. 353
V.
Adli Yardım Taleplerinin İletilmesine İlişkin Avrupa
Sözleşmesinin Uygulanması Hakkında Adalet Bakanlığı
Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
Genelgesi (Genelge No: 66/1).................................................... 354
VI. Hukuk Usulüne Dair Sözleşme................................................. 361
VII. Hukuk Usulüne Dair Sözleşmeye Taraf Devletler.................... 371
VIII. Hukukî Ticarî ve Cezaî Konularda İki Taraflı Adlî
Yardımlaşma Antlaşmalarının Listesi...................................... 373
Onbirinci Bölüm
NAFAKA ALACAKLARININ YABANCI
ÜLKELERDE TAHSİLİ
I.
Nafaka Alacaklarının Yabancı Memleketlerde Tahsiline
İlişkin Sözleşme......................................................................... 389
A.
Nafaka Alacaklarının Yabancı Memleketlerde
Tahsili ile İlgili Sözleşmenin Metni................................. 389
B.
Nafaka Alacaklarının Yabancı Memleketlerde
Tahsili ile İlgili Sözleşmeye Taraf Devletler.................... 398
xviii
Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat
C.
II.
Nafaka Alacaklarının Yabancı Memleketlerde
Tahsili ile İlgili Sözleşmeye İlişkin Adalet
Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğü Genelgesi (Genelge No: 64/2)............ 401
Çocuk Nafakası ve Diğer Aile Nafaka Türlerinin
Uluslararası Tahsiline İlişkin Sözleşme.................................... 414
A.
Çocuk Nafakası ve Diğer Aile Nafaka Türlerinin
Uluslararası Tahsiline İlişkin Sözleşmenin Metni.......... 414
B. Çocuk Nafakası ve Diğer Aile Nafaka Türlerinin
Uluslararası Tahsiline İlişkin Sözleşmeye Taraf
Devletler............................................................................ 460
Onikinci Bölüm
MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİM
I.
Milletlerarası Tahkim Kanunu.................................................. 465
II.
Milletlerarası Ticari Hakemlik Konusundaki 21 Nisan 1961
Tarihinde Cenevre’de Yapılan Avrupa Sözleşmesi................... 485
III. Milletlerarası Ticari Hakemlik Konusundaki 21 Nisan 1961
Tarihinde Cenevre’de Yapılan Avrupa Sözleşmesine
Taraf Devletlerin Listesi............................................................. 495
IV.
Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası
Hakkında 10 Haziran 1958 Tarihinde New York’ta
Yapılan Konvansiyon................................................................. 497
V.
Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası
Hakkında 10 Haziran 1958 Tarihinde New York’ta
Yapılan Sözleşme’ye Taraf Devletler......................................... 503
Onüçüncü Bölüm
VATANDAŞLIK HUKUKU
§ TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI, KAYBI VE İSPATI
I.
Türk Vatandaşlığı Kanunu........................................................ 511
II.
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin
Yönetmelik................................................................................. 525
xix
İçindekiler
III.
Türk Vatandaşı ile Evlenme Nedeniyle Türk
Vatandaşlığının Kazanılmasına ve Kuzey Kıbrıs
Türk Cumhuriyeti Vatandaşlarının Türk
Vatandaşlığını Kazanmalarına İlişkin Yönetmelik.................. 567
§ ÇİFTE VATANDAŞLIĞA SAHİP KİŞİLERİN ASKERLİK
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
I.
Birden Fazla Tabiiyetli Türk Vatandaşlarının Yabancı
Ülkede Yaptıkları Askerliğin Türkiye’de Geçerli Sayılması
Hususunda Askerlik Kanununda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun........................................................................ 570
II.
Bakanlar Kurulu Kararı: Birden Fazla Tabiiyetli Türk
Vatandaşlarının Askerlik Yükümlülüklerini Yerine
Getirmiş Sayılmalarına Dair Esaslar........................................ 571
III. Birden Fazla Tabiiyetli Türk Vatandaşlarının Geçerli
Olarak Askerlik Yapabilecekleri Ülkelerin Listesi.................... 575
IV.
Türkiye Cumhuriyeti ile Tunus Cumhuriyeti Arasında
Çifte Vatandaşlık Durumunda Vatan Hizmeti
Yükümlülüğüne İlişkin Anlaşma............................................... 577
Ondördüncü Bölüm
YABANCILAR HUKUKU
§ YABANCILAR VE ULUSLARARASI KORUMA
I.
Yabancılar ve Uluslararası Korunma Kanunu......................... 585
II.
Pasaport Kanunu....................................................................... 666
III. Pasaport Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik......... 683
IV.
Yabancıların Ölüm Olaylarının Bildirilmesine İlişkin
Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler
Genel Müdürlüğü Genelgesi (Genelge No: 71/1)...................... 692
V.
Türkiye’de Oturan Yabancıların Nüfus Kayıtlarının
Tutulması Hakkında Yönetmelik.............................................. 699
VI. Yabancı Misyon Kimlik Kartı Yönetmeliği............................... 709
xx
Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Temel Mevzuat
§ GÖÇMENLER, MÜLTECİLER, ŞARTLI MÜLTECİLER, İKİNCİL
KORUNANLAR VE GEÇİCİ KORUNANLAR
I.
İskân Kanunu............................................................................. 715
II.
İskân Kanunu Uygulama Yönetmeliği...................................... 739
III. Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair 1951 Cenevre
Konvansiyonu............................................................................ 758
IV.
Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Konvansiyona
Taraf Olan Devletlerin Listesi.................................................... 777
V.
Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair 1967 Protokolü............ 786
VI. Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair 1967 Protokolüne
Taraf Olan Devletlerin Listesi.................................................... 791
VII. Geçici Koruma Yönetmeliği...................................................... 797
VIII. Kabul ve Barınma Merkezleri ile Geri Gönderme
Merkezlerinin Kurulması, Yönetilmesi, İşletilmesi,
İşlettirilmesi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik..................... 825
IX. Ahıska Türklerinin Türkiye’ye Kabulü ve İskânına
Dair Kanun................................................................................. 836
X.
Muharip Yabancı Ordu Mensuplarından Türkiye’ye
İltica Edenler Hakkında Kanun................................................ 839
XI. Muharip Yabancı Ordu Mensuplarından Türkiye’ye
Kabul Edilenler Hakkında Yönetmelik..................................... 841
§ YABANCILARIN TÜRKİYE’DE TAŞINMAZ MAL İKTİSABI
I.
Tapu Kanunu (İlgili Maddeler)................................................. 856
II.
Hudutları Dahilinde Tebaamızın Emlakine Vaziyet
Eden Devletlerin Türkiye’deki Tebaaları Emlakine
Karşı Mukabelei Bilmisil Tedabiri İttihazı Hakkında
1062 Sayılı Kanun...................................................................... 860
III.
2644 Sayılı Tapu Kanununun 36 ncı Maddesi
Kapsamındaki Şirketlerin ve İştiraklerin Taşınmaz
Mülkiyeti ve Sınırlı Aynî Hak Edinimine İlişkin
Yönetmelik................................................................................. 861
İçindekiler
xxi
§ TÜRKİYE’DE YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI
I.
Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu..................................... 876
II.
Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama
Yönetmeliği................................................................................ 881
§ YABANCILARIN ÇALIŞMA HAKLARI
I.
Uluslararası İşgücü Kanunu..................................................... 888
II.
Türk Soylu Yabancıların Türkiye’de Meslek ve Sanatlarını
Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya
İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanun.................... 915
III.
Türk Soylu Yabancıların Türkiye’de Meslek ve Sanatlarını
Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu veya Özel Kurum,
Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine Dair
Kanunun Uygulanması Hakkındaki Yönetmelik..................... 917
IV.
Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Uyruklu
Personel İstihdamı Hakkında Yönetmelik................................ 924
V.
Yabancı Sağlık Mensuplarının Türkiye’de Özel Sağlık
Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik............ 932
VI.
Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine
Dair Yönetmelik..................................................................................... 936