Makine Mühendisliği Bölümü Isı Transferi Ara Sınav Soruları 28.11.2011 Notlar ve tablolar kapalıdır. Sorular eşit puanlıdır. Süre 90 dakikadır. S.1) Bir evin duvarı 3 m yükseklikte, 10 m uzunluğunda 30 cm kalınlığındadır. Duvarın Isı iletim katsayısı k=10 W/mK dir. Duvarın dış tarafından yayma oranı =0.75 ve çevre sıcaklığı Tç = –20oC dir. Bir kış gecesinde dış duvar sıcaklığı 0oC ve hava sıcaklığı T∞ = –10oC dir. Dış duvar için ısı transfer katsayısı h = 8 W/m2▪K dir. Buna göre; a) a) iç duvarın sıcaklığı (K) nedir. b) b) İç ortamda ışınımla ısı transferi olmadığı ve ısı transfer katsayısı h = 15 W/m2▪K iken iç mahal sıcaklığını tespit ediniz. S.2) 5 cm kalınlığında bir pirinç plakada (k = 111 W/m·K) ̇ oranında ısı üretilmektedir. Plakanın bir yüzeyi yalıtımlı iken diğer yüzeyinde T∞ = 25 °C sıcaklıktaki ortama taşınımla ısı geçişi olmaktadır. Yüzey ile ortam arasındaki taşınım katsayısı h = 44 W/m2K olduğuna göre yalıtımlı yüzey sıcaklığı ile taşınımın olduğu yüzey sıcaklıklarını hesaplayınız. S.3) Sıvı azot küresel çelik bir tankın (k = 60 W/m·K) içinde bulunmaktadır. Bu tank 2 cm kalınlığında ve 3 m dış çapında olup atmosfere açıktır. Açık olmasının nedeni sıvı azotu tankın içinde -196 °C sabit buharlaşma sıcaklığında tutmaktır. Tanktaki ısı transferi sonucunda biraz sıvı azot buharlaşmakta ve buharlaşma ısısı hfg =198 kj/kg dır. Tank 5 cm kalınlığında cam elyaf (k = 0.035 W/m·K) ile izole edilmiş ve 15 oC sıcaklıkta bir ortama yerleştirilmiştir. tankın içindeki radyasyon ihmal edilebilir düzeyde olup içerdeki taşınım katsayısı 25000 W/m2K dir. Tankın dışından birleştirilmiş taşınım ve ışınım transfer katsayısı 35 W/m2K dir. a) a) Bütün dirençleri hesaba katarak buharlaşma oranını hesaplayınız. b) b) Kürenin içinde taşınımla ve çelik boyunca meydana gelen iletimle ısı transfer dirençlerini ihmal ederek buharlaşma debisini hesaplayınız. S.4) bir evin çatısı 15 m genişliğinde, 20 m uzunluğunda ve 15 cm kalınlığında beton (k = 2 W/mK) döşemeden oluşmaktadır. Çatının iç ve dış yüzeylerinden taşınımla olan ısı transfer katsayısı 5 ve 12 W/m2K dir. Dış hava sıcaklığı 10 °C, gökyüzü sıcaklığı ise 100 K iken evin iç ortam sıcaklığı 20 °C de sabit tutulmak istenmektedir. Beton çatının alt ve üst yüzeylerinin yayma oranı 0.9 dur. Buna göre çatının iç yüzey sıcaklığını hesaplayınız. S.5) İç ve dış çapları 90 mm ve 100 mm olan 50 m uzunluğundaki bir buhar borusu iki tabaka halinde yalıtılmıştır. Birinci tabakanın kalınlığı 25 mm, ısı iletim katsayısı 0,13 W/mK dir. İkinci tabakanın ise kalınlığı 45 mm, ısı iletim katsayısı 0,06 W/mK dir. Boru iç yüzey sıcaklığı 600 oC, ikinci yalıtım tabakasının dış yüzey sıcaklığı 35 oC dir. Boru malzemesinin ısı iletim katsayısı 50 W/mK, çevre sıcaklığı 25 oC olduğuna göre, a) Borunun ısı kaybını ve iki yalıtım tabakası arasındaki sıcaklığı hesaplayınız. b) Isı kaybını % 35 azaltmak için ikinci yalıtım tabakası kalınlığı ne olmalıdır. Başarılar Dileriz…. Çözümler C.1) a) Plakadan ısı transferi taşınım ve ışınımla ısı transferinin toplamıdır. Işınımla ısı transferi, q rad 5.670 x10 8 W W Q 4 4 1 Twall T 0 . 75 273.15 K 4 253.15 K 4 62.08 2 ,outer other surface 2 4 A1 m K m Taşınımla ısı transferi, ( ) Toplam ısı trasferi Diğer taraftan, b) Işınım ihmal edilirse, C.2) Plaka içinde üretilen ısı sağ yüzeyden taşınımla ortama geçmektedir. ̇ Buradan, TL = 252,27oC Yalıtımlı yüzey maksimum sıcaklıktadır. İçinde ısı üretimi olan düzlemsel duvarın maksimum ve minimum sıcaklık farkı, ̇ Olarak hesaplanır. Denklemin çözümünden To = 254,5 oC bulunur. C.3) a) b) C.4) Çatı iç yüzeyiden taşınılma ve ışınımla, çatı içinde iletimle ve çatı dışından taşınım ve ışınımla olan ısı transferi değerleri bulunarak 3 denklemin ortak çözümünden gerekli değerler bulunur. İç yüzeyden taşınım ve ışınımla ısı transferi İç yüzeyden taşınım ve ışınımla ısı transferi qiç 1 . AT41 Ts41 h1 . A.(T1 Ts1 ) Çatı içinden iletimle ısı transferi Dış yüzeyden taşınım ve ışınımla ısı transferi 4 h2 .A.(Ts 2 T2 ) qdıı 2 . ATs42 Tgök Denklemlerin çözümünden Q 3.754 x10 4 W C.5) Ts ,i 280.40 K 7.25o C Ts ,o 271.05 K 2.10 o C