2. Konu Madencilikte Çevre ve Açık Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu Prof. Dr. Mahir VARDAR Madencilikte Çevre Yönetimi Semineri Afyonkarahisar – 12-13 Ocak 2012 Madencilik Çalışmalarıyla Bozulan Doğa Yeniden Düzenlenebilir, İyileştirilebilir ve Geliştirilebilir Bunun için Gereken Çalışma Aşamaları • • • GENEL PLANLAMA YENİDEN DÜZENLEME (Reclamation) İYİLEŞTİRME (Rehabilitation) • İZLEME VE DENETİM Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Açık Maden ve Taşocaklarının Çevresel Etkileri Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Oluşturduğu etkinin ETMEN ARAZĐNĐN KAZILMASI Malzeme alınması Tü r ü Derecesi Süregenliği Bilimsel Konu Alanı Doğal Do al Topografyanın Topografyan n bozulması bozulmas çok büyük kalıcı Morfoloji Arazi kullanım ekli ve koşullar n kullan m şekli ko ulların ullar nın deği mesi de işmesi çok büyük kalıcı Kent ve Bölge Planlama Doğal Do al gö görünümün bozulması bozulmas büyük kalıcı PeysajRenovasyon Bitki örtü rtüsünün bozulmasıbozulmas -Floranın Floran n yokedilmesi büyük kalıcı Biyoloji (Orman ve Tarım) Duraylığın Durayl n (stabilitenin) bozulması bozulmas büyük kalıcı Müh. Jeol. ve Geoteknik Hayvan yaşam n bozulmasıya amın am nın bozulmas -Faunanın Faunan n bozulması bozulmas veya tahribi orta kalıcı Zooloji Mikroklimanın mesi Mikrokliman n deği de işmesi orta kalıcı MeteorolojiKlimatoloji Yeraltısuyunun nar ve Yeralt suyunun drenajıdrenaj -Pınar kaynakların kaynaklar n kuruması kurumas orta kalıcı Hidrojeoloji Yüzey suların n birikmesi ve akış sular nın ak rejimlerinin bozulması bozulmas küçük kalıcı Sularda bulanma ve kirlenme küçük Hidroloji geçici Ömerli Bölgesi’nde Bulunan Ocakların Görünümü Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Oluşturduğu etkinin ETMEN Türü SU KĐRLENMESĐ Değişik maddelerin çevreye saçılması MADENCĐLĐK ÇALIŞMALARI Derecesi Süregenliği Katı parçacık yayılması çok büyük geçici Kimyasal kirlenme (genelde dolaylı) büyük kalıcı olabilir Biyolojik kirlenme (dolaylı) orta kalıcı olabilir Tozlanma çok büyük geçici Meslek hastalıkları olası kalıcı olabilir az geçici Gürültü ve ani dalga şoku büyük geçici Parça fırlaması az geçici Sarsıntı sonucu hasar oluşumu ortabüyük kalıcı olabilir HAVA KĐRLĐLĐĞĐ Ocaktaki işlemler Ocaktaki Makina-ekipman gürültüsü Delme-Patlatma etkisi Bilimsel Konu Alanı EkolojiÇevre Müh., Kimya, Biyoloji Tıp Madencilik Sismoloji Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Oluşturduğu etkinin ETMEN DEKAPAJ DOLGULARI Türü Derecesi Süregenliği Bilimsel Konu Alanı Morfolojinin değiştirilmesi çok büyük kalıcı Morfoloji Arazi kullanım şekli ve koşullarının değişmesi çok büyük kalıcı Kent ve Bölge Planlama Doğal görünümün değişmesi büyük kalıcı PeysajRenovasyon kalıcı Biyoloji (Orman ve Tarım) Bitki örtüsünün bozulması-Floranın yok edilmesi Malzeme yığılması büyük Duraylığın (stabilitenin) kontrolu büyük kalıcı Müh. Jeol. ve Jeoteknik Yüzey sularının birikmesi ve akış rejimlerinin değişmesi orta kalıcı Hidrolojik Mikroklimanın değişmesi orta kalıcı MeteorolojiKlimatoloji Faunanın bozulması veya tahribi orta kalıcı Zooloji Oluşturduğu etkinin ETMEN TAŞIMA Ocak dışı nakliyesi DĐĞERLERĐ Türü Derecesi Süregenliği Tozlanma-çamurlanmaya bağlı kirlilik küçük geçici Gürültü küçük geçici Parça düşmesi-Lastiklerden taş fırlaması küçük olası Trafik yoğunlaşması ve sürücü kusurlarına bağlı riskler küçük geçici Yol altyapısı ve kaplamasında bozulmalar orta kalıcı Erozyon, ortabüyük kalıcı Siltasyon, Küçük kalıcı Çevresel (yaşamsal) geçiş yollarının engellenmesi büyük kalıcı Bilimsel Konu Alanı Ulaştırma ve trafik Yerbilimleri, Hidroloji (PeysajRenovasyon) Kent ve Bölge Planlama Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Çevresel sorunların azaltılması ve giderilmesi Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Açık Maden ve Taşocaklarının Çevresel Etkilerine karşı Önlemler Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Açık ocak madenciliğ madenciliğine bağ bağlı çevresel sorunları sorunların azaltı azaltılması lması ve giderilmesi Önlemler-Đşlemler ETMEN ARAZĐ KAZISI Malzeme alınması Etkisi ve Yarattığı Olumsuzluklar Proje Aşaması Đşletme Aşaması Đşletme Sonrası Doğal Topografyanın bozulması Şev Düzenlemesi Projeye uygun çalışma- Peyzaj Arazi kullanım şekli ve koşullarının değişmesi Ocak türü ve şekli Uygunluk denetimi Đmar Planı uygulamaları Doğal görünümün bozulması Ocak Terk Planı Uygun imalat Peyzaj uygulamaları Bitki örtüsünün bozulması Flora için dokümantasyon Đzleme çalışmaları Ağaçlandırma Duraylığın (stabilitenin) bozulması Stabilite Projesi Jeol. Jeoteknik denetim Kalıcı şev dizaynı Yeraltısuyunun drenajı-Pınar ve kaynakların kuruması Hidrojeolojik etüt Su atımı Yok Mikroklimanın değişmesi Ön araştırma Đzleme çalışmaları Koşulların tanımı Yeniden yaşatma Faunanın bozulması veya tahribi Dokümantasyon Yüzey sularının birikmesi ve akış rejimlerinin bozulması Drenaj Alternatifleri Su atımı Drenaj Projesi Sularda bulanma ve kirlenme Bilgilendirme ve eğitim Çöktürme havuzları Gerekli değil Önlemler-Đşlemler ETMEN Etkisi ve Yarattığı Olumsuzluklar Proje Aşaması SU KĐRLENMESĐ Değişik maddelerin çevreye saçılması Katı parçacık yayılması Tozlanma MADENCĐLĐK ÇALIŞMASI Ocaktaki işlemler HAVA KĐRLĐLĐĞĐ Eğitim Bilgilenme ve Bilinçlenme Meslek hastalıkları Sarsıntı sonucu hasar Yağmurlama Gerekli değil Susturucu Gürültü ve ani dalga şoku Parça fırlaması Ölçüm ve gözlemler Maske kullanımı Ocaktaki Makine-ekipman gürültüsü Delme-Patlatma etkisi Đşletme Sonrası Tutucu filtreler Kimyasal kirlenme Biyolojik kirlenme Đşletme Aşaması Delme-Patlatma eğitimi Uygun yöntem seçimi ve doğru uygulamalar Sarsıntı –hasar ölçümü Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Önlemler-Đşlemler ETMEN Etkisi ve Yarattığı Olumsuzluklar Proje Aşaması DEKAPAJ DOLGUSU Malzeme yığılması Morfolojinin değiştirilmesi Şev Düzenlemesi Arazi kullanım şekli ve koşullarının değişmesi Döküm yeri seçimi Doğal görünümün değiştirilmesi Peyzaj Projesi Bitki örtüsünün bozulması Ağaçlandırma Projesi Đşletme Aşaması Đşletme Sonrası Peyzaj Toprak tabakasının ve bitkilerin yeniden kullanım için saklanması Peyzaj uygulamaları Peyzaj uygulamaları Ağaçlandırma Stabilite Projesi Jeol. Jeoteknik denetim Kalıcı şev dizaynı Yüzey sularının birikmesi ve akış rejimlerinin değişmesi Drenaj Alternatifleri Su atımı Drenaj Projesi Mikroklimanın değişmesi Modelleme Duraylığın (stabilitenin) kontrolu Faunanın bozulması veya tahribi Đzleme çalışmaları Dökümantasyon Koşulların denetimi Yeniden yaşatma Önlemler-Đşlemler ETMEN Etkisi ve Yarattığı Olumsuzluklar Proje Aşaması Đşletme Aşaması Đşletme Sonrası Tozlanma-çamurlanmaya bağlı kirlilik Gürültü TAŞIMA Ocak dışı nakliyesi Eğitim Parça düşmesi-Lastiklerden taş fırlaması Gerekli değil Trafik yoğunlaşması ve sürücü kusurlarına bağlı riskler Sürücü eğitimi Yol Altyapısı ve Kaplamasında bozulmalar Uygun güzergah seçimi Erozyon, Korunma ve Denetim Altyapı ve Yol onarımı Siltasyon, Erozyon ve siltasyon analizi Ölçüm ve gözlemler DüzenlemeBitkilendirm e Çevresel (yaşamsal) geçiş yollarının engellenmesi Alternatif Belirlemeleri Geçici çözümler Kalıcı Plan uygulamalar ı DĐĞERLERĐ Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Açık Ocak Tiplerinin Çevreyi Etkileme Düzeyleri ve Rehabilitasyon Çalışmalarına Etkisi Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Açık Ocak Tiplerinin Çevreyi Etkileme Düzeyleri ve Rehabilitasyon Çalışmalarına Etkisi Tek aynalı aynalı yamaç yamaç ocağı ocağı Yamaç Yamaç ocakları ocakları Basamaklı Basamaklı yamaç yamaç ocağı ocağı Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Saklı Saklı (gizlenmiş (gizlenmiş) basamaklı basamaklı yamaç yamaç ocağı ocağı Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Çukur ocak türleri Basamaklı Çukur ocak Dik aynalı çukur ocak Huni (Spiral) tipi çukur ocak Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Tepe ocağı Deniz-göl akarsu yatağı ocağı Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Ocak Türü 5: çok fazla 4: fazla 3: orta 2: az 1: çok az Etkileme şekli Yamaç Çukur Tepe Tek aynalı Basamaklı Saklanmış Dik aynalı Baasamklı Taş-kaya-blok-cevher Huni DenizGöl Dere yatağı Kömür-Kil-kum-çakıl Morfolojinin değişmesi 5 4 3 5 3 3 3 1 Arazi kullanım şekli ve koşullarının değişmesi 5 5 2 5 3 3 5 5 Doğal görünümün bozulması 5 4 1 5 2 2 2 5 Bitki örtüsünün bozulması 5 5 5 5 5 5 5 4 Duraylığın (stabilitenin) bozulması 5 3 3 1 5 2 3 3 Yeraltısuyu rejiminin etkilenmesi 2 2 5 1 5 5 4 1 Mikroklimanın değişmesi 1 1 2 4 1 1 3 2 Faunanın bozulması veya tahribi 3 3 4 3 3 3 4 3 Yüzey suları akışının bozulması 4 3 4 2 3 3 4 1 Sularda bulanma ve kirlenme 3 2 1 3 1 1 1 3 Katı parçacık yayılması 3 2 1 3 1 1 3 1 Kimyasal kirlenme (dolaylı) 2 2 2 2 2 2 2 2 Biolojik kirlenme (dolaylı) 2 2 1 2 1 1 2 1 Tozlanma 5 4 1 5 1 1 3 1 olası olası olası olası olası olası olası yok 5 5 2 5 2 1 3 1 Gürültü ve ani dalga şoku 5 4 2 5 3 2 yok yok Parça fırlaması 5 4 1 5 3 2 yok yok olası olası yok olası olası yok yok yok Erozyon 5 3 1 3 1 1 1 1 Siltasyon 2 1 1 2 1 1 1 1 Çevresel (yaşamsal) geçiş yollarının engellenmesi 1 1 2 2 3 3 4 4 SU KĐRLENMESĐ Değişik madde saçılması HAVA KĐRLĐLĐĞĐ Meslek hastalıkları Ocaktan yayılan Makina-ekipman Delme-Patlatma etkisi gürültüsü Sarsıntı sonucu hasar Genel Planlama 1. 2. 3. 4. Amaç ve Hedeflerin Belirlenmesi Çalışma Grubunun Oluşturulması Önceki Çalışma Sonuçlarının Derlenmesi Değerlendirme Yöntem ve Ölçütlerinin Belirlenmesi 5. Kullanım Seçeneklerinin Oluşturulması 6. Belirlenen Kullanım Seçeneğinin Geliştirilmesi aşamaları amalarından oluş oluşmaktadı maktadır. Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Yeniden Düzenleme 1. 2. 3. 4. Örtü (Dekapaj) malzemesinin kazılması Depolanması Sıkıştırılması ve Tesviye Edilmesi Drenaj ve Teraslama uygulamalarından oluş oluşmaktadı maktadır MADENCİLİK-ÇEVRE VE YAPAY DOĞA (teknonatur) Prof. Dr. Mahir VARDAR - 20 Şubat 2009- Milli Kütüphane/Ankara Đyileştirme 1. İşletme Sonrası Arazinin Kullanıma Hazırlanması. 2. Teraslama ve Şev Düzenlemesi Yapılması 3. Toprak Serilmesi 4. Toprağın İyileştirilmesi. (Kompost, Kireç, Gübre, Kül v.b) 5. Bitkilendirme-Ağaçlandırma çalış alışmalar ışmaları malarını kapsamaktadı kapsamaktadır. Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Đzleme ve Denetim Döküm Alanlarındaki Pasa Yığınlarının Duraylılığının Denetimi Bitki Gelişimi ve Toprağa Uyumunun İzlenmesi Yerüstü ve Yeraltısuyu Düzeyi ve Kalitesinin İzlenmesi Erozyon ve Sedimantasyonun 1. izlenmesidir. Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Ocakların terk edilmesi sonrasındaki Rehabilitasyon-Renovasyon çalışmaları Üretim dışı kalan veya bırakılan ocakların en önemli konusu üretim aynalarının (şevlerinin) stabilitesinin anlaşılması ve komşu bölgelerle olan fiziksel ve yasal ilişkilerinin doğru ve gerçekçi şekilde tanımlanmasıdır. Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Kapatılacak ocaklara süreli izin (1-3 yıl) verilerek üretim aynalarının (şevlerinin) ocağın terkinden önce kalıcı stabiliteye ve renovasyon çalışmalarına uygun olarak şekillendirilmesi mümkündür. Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 KAZI ĐLE DÜZENLEME ŞEV TRAŞLAMA Yeraltısuyu ile sürekli beslenen ya da geçirimsiz olan çukurlarda üretim ve renovasyon amaçlı şev ve basamak düzenlemeleri biriken su seviyesi üzerinden de başlatılabilir. Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 DOLGU ĐLE DÜZENLEME MADENCİLİK-ÇEVRE (teknonatur) Prof. Dr. Mahir VARDAR - 20Vardar Şubat 2009Kütüphane/Ankara Madencilikte ÇevreVE veYAPAY MadenDOĞA Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir - İTÜ Milli MJKM – 12-13 Ocak 2012 Ocak çukurunun tamamının veya bir bölümünün göl alanı olarak kullanılması şevlerde yapılacak işleri büyük ölçüde azaltır. MADENCİLİK-ÇEVRE VE YAPAY DOĞA (teknonatur) Prof. Dr. Mahir VARDAR - 20 Şubat 2009- Milli Kütüphane/Ankara SAĞLAMLAŞTIRMALI-DESTEKLEMELİ DÜZENLEME Özellikle, orman ve yerleşim sınırlarına yakın olan bölgelerde kapatılmış ocak aynalarının taş düşmeleri ve kaya kaymalarına karşı yapılacak kontrollu sağlamlaştırma ve destekleme çalışmalarıyla güvenli hale getirilmesi gerekir. Ocak çukurunun önemli bir kısmının yeni döküm alanları için kullanılması şevlerde yapılacak işleri büyük ölçüde azaltır. Kapatılmış ocak aynalarının taş düşmeleri ve kaya kaymalarına karşı sağlamlaştırma ve destekleme çalışmalarıyla güvenli hale getirilmesi mümkündür. Ancak çok güç ve pahalı olan bu düzenlemelerden olabildiğince kaçınılması gerekir. Taşocağı açımı sırasında ortaya çıkabilecek doğal, tarihi ve arkeolojik zenginliklerin korunması amacıyla bu şekildeki düzenlemeler gerekebilir. Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 DOLGU ve KAZI ile DÜZENLEME Özellikle, orman ve yerleşim sınırlarına yakın olan bölgelerde kapatılmış ocak çukurlarının ve üretim şevlerinin hem kontrollu kazı ve hem de kontrollu dolgularla rehabilite edilmesi mümkündür. Böylece yeni döküm alanları yaratılmış olmakta ve kısıtlı da olsa üretim yapılabilmektedır. Kazıdan çıkan malzemenin bir bölümü kıyı tahkimatı olarak da kullanılabilir. MADENCİLİK-ÇEVRE VE YAPAY DOĞA (teknonatur) Ocak gölünün bırakılması halinde, kazıdan çıkan malzemenin bir bölümü kıyı tahkimatında kullanılabilir. Prof. Dr. Mahir VARDAR - 20 Şubat 2009- Milli Kütüphane/Ankara TERKEDİLEN ŞEVLERİN MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ GÖRÜNÜM JEOLOJĐ Litoloji Çatlaklar Faylar Ayrışma Gevşeme Su Geliri KRİTİK KESİTLER GÜNCEL DURUM Patlatma-kazı etkisi Sağlamlaştırma önlemleri Geometrik düzenlemeler ÖNGÖRÜ (a) Olasılık Topuktan fırlama uzaklığı Oluşma sıklığı Basamak yenilmesi (b) Olasılık Oluşma sıklığı Şev kayması (c) ) Olasılık Oluşma sıklığı Taş düşmesi (p) (s) (t) (p) (t) (p) (t) yok (0) çok az (0) hiç (0) yok (0) hiç (0) yok (0) hiç (0) olabilir <5m ender olabilir ender olabilir ender (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1) var <10m sıkça var sıkça var sıkça (2) (2) (2) (2) (2) (2) (2) >10m çok sık (3) (3) çok sık (3) çok sık (3) Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Üretim aynalarının renovasyonu ve rekültivasyonu için farklı yaklaşımlar Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Kent ve Çevre Düzeni Planlaması Planlama adımı 1 PROJE VERİ TABANI VE TESBİTLER • Mevcut durumun belirlenmesi 1. 2. 3. 4. 5. Topografik-morfolojik durum Jeolojik durum Depremsellik Hidrolojik-hidrojeolojik etmenler Arazi Kullanımı ve Ekolojik Ünitelerin tanımı – – – – – 6. Bozulmuş Alanlar (A) Doğal Bitki Örtüsü Koruma Alanları (B) Toprak Dolgu Alanlar (C) Sanayi Tesisleri ve Çevresi (D) Konut Yerleşmeleri ve Bahçeler (E) Arazi-dolgu alanlarının halihazır stabilitesi Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Planlama adımı 2 REHABİLİTASYON VE ARAZİ KULLANIM PLANLAMASI • Arazi düzenlemesi çalışmaları 1. Topografya 2. Yollar ve Altyapı 3. Düzenleme Şevleri ve Basamaklarının Tasarımı – Şev Stabilitesi 4. Drenaj-Su Atımı 5. Arazi Kullanımı ve Ekolojik Ünitelerin Oluşturulması – – – – – Yeşil alanlar (A) Doğal Bitki Örtüsü Koruma Alanları (B) Turizm – Sağlık – Spor Alanları (C) Sanayi Alanları (D) Konut Yerleşmeleri ve Bahçeler (E) 6. Özel Peyzaj Alanları ve Odakları (Nirengi Noktaları) Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Planlama adımı 3 REKÜLTİVASYON VE ARAZİ KULLANIM PROJESİ Arazi ve Çevresinin Yeniden Bitkilendirilmesi 1. 2. 3. 4. Ekolojik Gereksinimler Rehabilitasyonda Kullanılabilecek Bitki Türleri Bitki Malzemesinin ve Dikim Tekniğinin Seçimi Bitkilendirme Projesi Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Yapay doğa, Teknonatur Mekan Düzenlemeleri (Ortam oluşturma) • • • • • • • • • • Dolgular Tepeler Düzlükler Çukurlar Göller Havuzlar Akarsular Çağlayanlar Kıyı düzenlemeleri Yer altı boşlukları Uygunluk Düzenlemeleri (Koşulların oluşturulması) • • • • • İklim, Yüzey suları, Yeraltı suyu, Flora, Fauna, ile doğaya uyumlu yeni yaşam koşullarını ve ekosistemleri oluşturmaktır. Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Ağaçlandırılmış alan MİLTEN –YENİKÖY Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Global boyutta örnek projeler Rehabilitasyon çalış alışmalar ışmaları maları McLaughlin mine site Ca West virginia Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 West Kentucky former Ken Mine in Kentucky Global boyutta örnek projeler RekreasyonRekreasyon- golf spor alanı alanı örnekleri Sherwood mine site / California southern illinois Twisted Gun Golf Course / West Virginia Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Global boyutta örnek projeler Konser alanı alanı-yerleş yerleşim alanı alanı örnekleri sonra önce Star Lake Amphitheater / West Virginia (by Starvaggi Industries) Rehabilitasyon çalışmalarından sonra yerleşime açılmış saha Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 Rheinbraun RWE/Almanya Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012 yıkılan yaratılan gezilen dinlenilen yapılan Inde/Kirchberg ırmak yatağının madencilik öncesi ve sonrasındaki görünümleri önce yeni sonra yepyeni YAPAY DOĞA Foto: Manfred Wegener Döküm sahasındaki cennet Der Blausteinsee Garzweiler II yakınındaki Sofya Tepesi Đzlediğiniz için teşekkür ederim… Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu - Prof. Dr. Mahir Vardar - İTÜ MJKM – 12-13 Ocak 2012