PowerPoint Sunusu

YENİDOĞAN YAŞAM
DESTEĞİ
Özlem CANAYAZ
Acıbadem Kayseri Hastanesi
Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi Sorumlu Hemşiresi
Hazırlanma Tarihi: 27/03/2017
İçerik planı
• Hazırlık
• Ekipman ve çevre
• İlk değerlendirme
•
•
•
•
•
Solunum
Kalp hızı
Renk
Tonüs
Taktil uyarı
• İlk değerlendirmeye göre sınıflandırma
• Yenidoğan Yaşam Desteği Algoritması- ERC 2015
• Yenidoğan Yaşam Desteği
•
•
•
•
•
•
•
•
Hava yolu
Mekonyum
İlk nefes ve yardımcı solunum
Oksijen
Pozitif Basınçlı Ventilasyon
Dolaşım Desteği
İlaçlar
Resüsitasyon sonlandırma
• Yenidoğan Yaşam Desteğinde Yenilikler
Hazırlık-1
• İnfantların çok az bir kısmının resüsitasyona ihtiyacı olmakla birlikte
perinatal geçişte bazı problemler yaşayabilir.
• Bu problemlere destek verilmez ise resüsitasyona ihtiyaç duyar hale
gelebilmektedir.
• Solunum desteğine daha fazla ihtiyaç duyulmakla birlikte kısa bir
süreliğine göğüs basısına ihtiyaç duyulabilmektedir.
http://www.doktortv.com/Media/Default/Videos/Yenidogan-sunneti-sonrasi-ne-gibi-sorunlar-olusabilir.png
Hazırlık-2
• Riskli durumlar arasında;
•
•
•
•
•
İntrapartum dönemde önemli fetal distres bulguları gösteren durumlar
35 haftadan daha önce gerçekleşen doğumlar
Makat geliş
Maternal vajinal enfeksiyonlar
Çoklu gebelikler,… yer almaktadır.
http://pequelia.republica.com/files/2008/08/criptorquidea.jpg
Ekipman ve çevre
• Resüsitasyon;
• Isıtılmış
• İyi aydınlatılmış
• Radyan ısıtıcının altında düz ve yatay bir zeminde yapılmalıdır.
 Her türlü malzeme ve ekipmanlar ulaşılabilir olmalı.
http://istanbulmedikal.com.tr/admin/urun_yonetimi/server/MPHJWOPhkn93a.jpg
http://www.proteksa.com.tr/proteksa/aspirasyonsonda.jpg
İlk Değerlendirme
• Apgar skoru resüsitasyon ihtiyacı olan bebeği tahmin etmek için
geliştirilmiş bir skorlama sistemi değildir.
• Ancak bu skorlamanın öğeleri olan solunum hızı, kalp hızı ve bebek
tonüsü hızlıca değerlendirildiği durumlarda resüsitasyon ihtiyaçları
tahmin edilebilir.
https://www.gebelikegitimi.com/wp-content/uploads/2016/09/apgar-skoru-nedir.jpg
İlk değerlendirme-Solunum
• Solunumun varlığı, derinliği, hızı ve simetrisi kontrol edilir.
• Ayrıca inleme, gasping gibi anormal solunum paternlerinin varlığı
değerlendirilir.
http://www.anneoluncaanladim.com/img/b_tanitim/yenidogan_hastane_0301.jpg
İlk değerlendirme- kalp hızı
• Steteskopla apeksten dinlemeyle ya da EKG ile yapılmalıdır.
• Umblikal kordu hissederek yapılan değerlendirme yanılsamalara
sebep olabilir.
http://www.cidrap.umn.edu/sites/default/files/public/styles/ss_media_popup/public/media/article/newborn_in_hospital.jpg?itok=mT2qbQ7J
İlk değerlendirme- tonüs
• Tonüsü oldukça zayıf olan bebeklerin bilinçsiz olma ve solunum
desteğine ihtiyaç duyma olasılığı vardır.
https://hemsirelerkulubu.com/wp-content/uploads/2017/05/yenidogan-muayenesi.jpg
İlk değerlendirme- renk
• Oksijenizasyonun değerlendirilmesi açısında renk değerlendirme
zayıf bir yöntemdir.
• Pulse oksimetre kullanılmalıdır.
• Sağlıklı bir bebek doğduğunda mor renklidir solunumla beraber
yaklaşık 30 saniye sonra rengi pembeye dönmeye başlar.
http://cdn1.ntv.com.tr/gorsel/WYYBo5sqr0aGehRZPpUWSA.jpg?width=620&mode=crop&scale=both&v=20170518122554545&meta=rectangle
İlk değerlendirme- taktil uyarı
• Kurulama yeterli bir taktil uyarı sağlamaktadır.
• Fazla şiddetli taktil uyarıdan kaçınılmalıdır.
• Uyarıdan kısa bir süre sonra spontan ve efektif bir solunum
sağlamayan bebeklerde ileri müdahale gerekecektir.
http://img.anneboyutu.com/imgArticle/big/5658.jpg
İlk değerlendirmeye göre sınıflandırma
• Bebekler başlangıç değerlendirmesine göre üç grupta
değerlendirilmektedir;
1.
2.
3.

Güçlü solunum veya ağlama + Tonüs iyi + Kalp hızı 100 atım/dk
üstünde; kordonun hemen klemplenmesine gerek yoktur. Bu
bebeklerin havlu ile kurulama ve sarma harici ek bir
müdahaleye ihtiyacı yoktur.
Solunumu yetersiz veya apneik + normal veya azalmış Tonüs +
Kalp hızı 100 atım/dk altında; kurulayın ve sarın. Bu bebekler
genellikle maske tutulmasıyla durumları düzelir. Ancak yeterli
kalp hızı sağlanamazsa, nadiren ventilasyon gerekebilir.
Solunum yetersiz veya apneik + Tonüs oldukça azalmış +
Düşük veya saptanamayan kalp atışı + Genellikle kötü
perfüzyon düşündüren solukluk; kurulayın ve sarın. Bu
bebekler acil olarak havayolu kontrolü ve akciğer ventilasyon
desteği ihtiyacı duyabilir. Ayrıca eş zamanlı olarak göğüs
kompresyonu ve ilaç kullanımı gerekebilir.
Preterm bebekler soluyabilirler ve solunum sıkıntısı bulguları
gösterebilirler, bu bebekler öncelikle CPAP ile desteklenmelidir.
https://www.resusitasyon.com/wp-content/uploads/2016/02/ERC-2015-Yenidogan-Neonatal-Yasam-Destegi-Algoritmi.png
Yenidoğan Yaşam Desteği
• İlk değerlendirmesinde düzenli solunum yokluğunda ya da kalp atım
hızı 100 atım/dk ise yenidoğan yaşam desteği başlaması gerekir.
• Hava yolu açılması ve akciğer havalandırılması çoğu zaman yeterlidir
ve kompleks girişimler bu iki adımın başarılı olduğu durumlarda
gereksizdir.
https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRUZzefkPKtUYsCjF1AgyygeScrsK5o-kL5VidQNTbdfs42lrdvnw
Yenidoğan Yaşam Desteği- Hava yolu
• Bebek sırt üstü yatırılıp başa nötral pozisyon verilir.
• Bebeğin omuzlarının altına 2 cm’ lik bir battaniye baş pozisyonu
vermeye yardımcı olabilir.
https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcScb_PUCfMWfmuhppB1A6MOxQKm0Tto2az-woFzz_FsX3JAR5_Z
Yenidoğan Yaşam Desteği- Hava yolu
• Orofarenkste akciğer sıvısını rutin aspire etmeye gerek yoktur.
Sadece hava yolu tıkanıklığında aspire edin.
• Agresif faringeal aspirasyon spontan solunumu geciktirebilir,
laringeal spazma neden olabilir ve vagal bradikardiye neden olabilir.
http://www.proteksa.com.tr/proteksa/aspirasyonsonda.jpg
Yenidoğan Yaşam Desteği-Mekonyum
• Hareketsiz bir bebekte ince, yapışkan mekonyumun saptanması
durumunda orofarenksi görerek obstrüksiyona neden olan
materyalin aspire edilmesi gereklidir.
• Mekonyum görülmesi durumunda rutin entübasyon önerilmez.
• Bu bebeklerde amaç solunumun ilk 1 dakika içerisinde
başlatılmasıdır.
• Aspirasyon için 12-14 G aspirasyon kateteri kullanılmalı, aspirasyon
gücü -150 mmHg’yi geçmemelidir.
• Rutin sürfaktan ya da salinle bronşiyal lavaj önerilmez.
Yenidoğan Yaşam Desteği-İlk nefes ve yardımcı solunum
• Solunum eforunun olmaması durumunda akciğer havalanması
esastır, geciktirilmemelidir.
• Yenidoğanın akciğerleri sıvı ile dolu olduğunda resüsitasyoniçin 1530 mm H₂O basınç gereklidir. Term infantlar için 30 mm H₂O,
pretermler için ise 20-25 mm H₂O kullanılır.
https://www.resusitasyon.com/wp-content/uploads/2016/10/resim30.png
Yenidoğan Yaşam Desteği-İlk nefes ve yardımcı solunum
• Girişimin etkinliğini kalp hızındaki yükselme veya göğüs duvarının
hareketleri gösterir.
• Eğer bunlarda bir değişiklik olmuyorsa;
• Maskeyi tekrar yerleştirin
• Pozisyonu kontrol edin
• Gerekirse iki kişi tarafından gerçekleştirin
http://www.tekniksaglik.com.tr/images/urun/201325/e_128_fO2Pf.jpg
Yenidoğan Yaşam Desteği- Oksijen
• Pozitif basınçlı ventilasyon ihtiyacı olan term infantlara %21 oksijen
(hava) ile başlanmalıdır.
• Eğer kalp hızında ya da satürasyonunda düzelme olmuyorsa daha
yüksek konsantrasyon kullanılır.
http://vothphoto.com/gallery/moments/images/Postnatal%20Care.jpg
Yenidoğan Yaşam Desteği- Oksijen
Yüksek konsantrasyon oksijen, mortalitede artışa ve spontan
solunumun gecikmesine neden olur.
• 35 hafta doğan bebeklerde %21-30 O₂ ile başlanıp 25. persentil
sağlıklı bebeklerin satürasyonuna ulaşana kadar titre edilerek
arttırılmalıdır.
http://www.oksijentupu.com/tepemedikal.com/oksjtup_files/engazoksijenregul.jpg
Yenidoğan Yaşam Desteği- Pozitif Basınçlı Ventilasyon
• İnfantlarda, ventilasyon için yüz maskesi ve nazal maske
kullanımında etkinlik açısından fark yoktur.
• Bu yöntemler başarısız olduğunda ya da trakeal entübasyon
uygulanamazsa, >2000 gr ve > 34 gestasyonel haftada infantlarda
laringeal maske ventilasyonda kullanılabilir.
https://cdn.hepsimedikal.com.tr/image/cache/catalog/urunler/aile-hekimligi-malzemeleri/laringeal-maske--750x750.jpg
Yenidoğan Yaşam Desteği- Pozitif Basınçlı Ventilasyon
• Endotrakeal entübasyon;
•
•
•
•
•
Trakeayı tıkayan tıkacın aspire edilmesi
Diğer yöntemlerin etkisiz kalması
Göğüs kompresyonu uygulaması
Konjenital diyafragmatik herni varlığı
Trakeal sürfaktan uygulaması gerekliliğinde akılda tutulmalıdır.
http://3.bp.blogspot.com/-1S4OwlgutN4/VODCMw3gcyI/AAAAAAAAAOQ/qO0aqt7bB_w/s1600/respiratory_distress_342x198_M8200597%5B1%5D.jpg
Yenidoğan Yaşam Desteği- Pozitif Basınçlı Ventilasyon
Trakeal tüpün yerinin doğrulanması için kalp atım hızının yükselmesi iyi bir
göstergedir.
Ekspriyum havasında karbondioksit tespiti ise düşük doğum ağırlıklı
infantlar dahil güvenli bir yöntemdir.
http://www.drbulentaldemir.com/wp-content/uploads/2014/11/rds3.jpg
Doğum Ağırlığı ve Gestasyonel Yaşa Göre Entübasyon Tüp Seçimi
https://www.google.com.tr/search?q=neonatal+intubation&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjvxtchPfTAhXEylQKHVFVDdIQ_AUIBygC&biw=1708
&bih=778#tbm=isch&q=neonatal+tracheal+intubation&imgrc=XXp_H3dZV9YD6M:&spf=1495027709822
Hedeflenen hız: 40 - 60 soluk/dakika
Sık – iki – üç – sık – iki – üç ...
https://www.slideshare.net/lokanathreddymummadi/neonatal-resuscitation-programme-nrp28/03/17
Yenidoğan Yaşam Desteği- dolaşım desteği
• Yenidoğan resüsitasyonun en efektif ve önemli basamağı
ventilasyondur.
• Göğüs kompresyonu ile dolaşım desteği ancak akciğer başarılı bir
şekilde havalandırıldığında başarılı olur.
• Uygun ventilasyona rağmen kalp atım hızı 60 atım/dk altında ise
göğüs masajına başlanmalıdır.
https://www.resusitasyon.com/wp-content/uploads/2016/10/resim32.png
Yenidoğan Yaşam Desteği- dolaşım desteği
• En etkili yöntem; iki baş parmağın sternumun alt
yapısına konularak, diğer parmakların göğüs kafesini
ve sırtı destekleyecek şekilde yapılmasıdır.
• Bu teknik önceden kullanılan 2 parmak tekniğine göre
hem daha fazla kan basıncı ve koroner arter kan akımı
sağlar, hem de daha az yorucudur.
https://www.google.com.tr/search?q=neonatal+resuscitation+cpap&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiTusicwfbTAhWTOSwKHck5BL4Q_AUIBigB&biw=1
708&bih=778#tbm=isch&q=neonatal+resuscitation+chest+compressions&imgrc=lZShStPlzBYqLM:&spf=1495009725210
Göğüs Kompresyon Teknikleri
http://www.doktorattila.com/nrp-yenidogan-canlandirmasi-2015/28,03,17
http://slideplayer.biz.tr/slide/1930699/28,03,17
BAŞPARMAK TEKNİĞİ
http://slideplayer.biz.tr/slide/1930699/28,03,17
İKİ PARMAK TEKNİĞİ
http://slideplayer.biz.tr/slide/1930699/BEBEK28,03,17
Yenidoğan Yaşam Desteği- dolaşım desteği
• Göğüs kafesinin ön arka çapının 1/3 oranında çöktürülecek şekilde
basınç uygulanmalıdır.
• Kompresyon: Ventilasyon oranı 3:1 olmalı ve dakikada 120 kez (90
kompresyon: 30 ventilasyon) olacak şekilde yapılmalıdır.
• Kalp hızı her 30 saniyede bir kontrol edilmeli ve spontan kalp atımı
>60 / dk olduğunda kompresyon sonlandırılmalıdır.
Göğüs Kompresyon Hızı
2 saniyede
3 kompresyon + 1 ventilasyon
1 dakikada
90 kompresyon + 30 ventilasyon
https://www.google.com.tr/search?q=neonatal+chest+compression+rate&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjTgYKuzfbTAhUQzGMKHcegAocQ_AUIBigB&
biw=1708&bih=778#imgrc=59HETOvM1W4cPM:&spf=1495012982719
Yenidoğan Yaşam Desteği- İlaçlar
• Nadiren ilaç uygulaması gerekmektedir. İlaçlar için en uygun yol
umblikal ven kateteridir.
http://www.acilci.net/wp-content/uploads/2015/11/61.jpg
Yenidoğan Yaşam Desteği- İlaçlar
• Adrenalin; yeterli ventilasyonla kalp hızı 60 atımın/dk üzerine
çıkarılamıyorsa kullanılabilir. Başlangıç dozu 10 mcg/kg (1:10000
adrenalin 0,1 ml/kg) ve sonraki dozlar 10-30 mcg/kg olmalıdır.
• Bikarbonat; rutin olarak önerilmez. Tüm tedavilere rağmen düzelme
olmuyorsa ve uzamış kardiyak arrestte kullanılacakca 1-2 mmol/kg
dozunda yavaş infüze dozunda verilmelidir.
• Sıvı; çok nadir olsa da kan kaybından şüpheleniliyorsa ya da
yenidoğan şok tablosu var ise uygun kan bulunamadığı durumlarda
kristalloidler tercih edilmelidir. Başlangıç dozu 10 ml/kg olmalıdır.
Yenidoğan Yaşam Desteği- Resüsitasyon sonlandırılması
• Resüsitasyonu sonlandırmak için kesin bir ölçüt bulunmamaktadır.
• Eğer 10 dakikanın sonunda uygun resüsitasyona rağmen kalp atımı
alınamıyorsa resüsitasyonu sonlandırmak için uygun bir belirteç
olabilir.
http://i.sabah.com.tr/sbh/2016/01/19/650x344/1453195053272.jpg
Yenidoğan Yaşam Desteğinde Yenilikler
 Canlandırma gerektirmeyen bebeklerde kord klemplenmesi
en az 1 dk geciktirilmeli
 Amniyon sıvısında mekonyum varlığı canlandırma
gereksinimini belirlemede etkisiz
 Başlangıç değerlendirmesinde yalnızca kalp hızı ve solunum
değerlendirilmeli, renk güvenilir değil
 Term bebeklerde canlandırmaya %100 oksijen yerine oda
havası ile başlanmalı
Yenidoğan Yaşam Desteğinde Yenilikler
 02 desteği nabız oksimetri izlemine göre sağlanmalı
 Mekonyum boyalı deprese bebekte entübasyon gecikecekse
maske ile POZİTİF Basınçlı Ventilasyon’a başlanmalı
 Arrest kardiyak orijinli ise göğüs kompresyonu ile ventilasyon
oranı arttırılmalı (15:2)
 10 dk süresince kalp atımı gözlenmediğinde canlandırma
sonlandırılır, ancak bazı faktörler bu süreyi uzatabilir
''Yaşayabilirlik'''sadece uterus içinde geçirilen aylarda değil, bu
aylar boyunca yaşananlara bağlıdır....
(J.w.Ballantyne,M.D..,F.R.C.P.Edin..,Lecturer in Midwifery and Gynoecology,Medical College for
Women,Edinburgh.Published in The British Medical Journal 1:1196-1200,May17,1902.)
Kaynaklar
1)
Ovalı F. ve arkadaşları. Yenidoğan yoğun bakım hemşireliği kurs kitapçığı Ankara ,2012 :60-148
2)
İbiş M. Günay İ. Aksoy M. Özbaş S. Tezel B. Keskinkılıç B. Yenidoğan Canlandırması Kitabı, Anıl Reklam
Matbaacılık, Ankara Ocak 2014 : 20-60
3)
http://www.doktorattila.com/nrp-yenidogan-canlandirmasi-2015/ERİŞİM TARİHİ(27.03.17)
4)
http://www.upa.org.tr/yenidogan-canlandirmasinda-yenilikler/ERİŞİM TARİHİ(27.03.17)
5)
http://millipediatri.org.tr/Uploads/EditorImages/files/Esra_Onal.pdfERİŞİM TARİHİ(27.03.17)
6) http://www.korukdg2016.org/files/sunumlar/4aralik/didemarmangil.pdfERİŞİM TARİHİ(27.03.17)
7)
http://puader.org.tr/files/file/pdf/puader_kongre_2/6.pdfERİŞİM TARİHİ(27.03.17)
8) http://www.odevsel.com/tip/5310/laringeal-maske.htmlERİŞİM TARİHİ(27.03.17)
9) Wyllie J., Bruinenberg J., Roehr C.C., Rüdiger M., Trevisanuto D., Urlesberger B. Eıropean
Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2015 Section 7. Resuscitation ans support of
transition of babies at birth. Resuscitation 95 (2015) 249-263.
10) http://www.acilci.net/yenidogan-resusitasyonu-erc-2015/ Erişim Tarihi (23.06.2017)