TEKNİK ÖZET Değer Zincirleri ve İş Süreçleri Celia Wolf İş sürecinin yönetilmesi ve iyileştirilmesine ilişkin pek çok farklı yaklaşım bulunmaktadır ve herkes için ortak olması gereken terimler genellikle farklı anlamlarda kullanılmaktadır. Bu Teknik Özet ile BPTrends okuyucuları için bu terimlerden birkaçını tanımlamayı ve standartlaştırmayı hedefliyoruz. CEO & Yayıncı Business Process Trends Kasım 2003 Herhangi bir kurumun sahip olabileceği en büyük iş süreci değer zinciridir. Pek çok yönetici değer zincirlerini Michael Porter’ın 1985 yılında basılan Competitive Advantage isimli kitabındaki tanımlama ile ilişkilendirmektedir. Porter’a göre, bir değer zinciri başlıca kurumsal çıktılara katkı sağlayabilecek her şeyi içermektedir. Bir değer zincirindeki her bir faaliyete ilişkin tüm maliyetlerin toplanması ve toplamın çıktıdan elde edilen gelirden çıkarılması ile bir kurum çıktının kar payını belirleyebilir. Bazı kurumlar her bir ürün veya hizmeti bağımsız bir çıktı olarak kabul etmektedir. Buna karşın, pek çok kurum ilgili ürünleri bir araya getirir ve yalnızca birkaç değer zinciri oluşturur. Kurumlar genellikle 3– 15 değer zincirine sahiptir. (Bakınız Şekil 1.) Şekil 1. Dört değer zinciri bulunan bir kurum TEKNİK ÖZET Değer Zincirleri ve İş Süreçleri Celia Wolf Şekil 2 Porter’ın bir değer zincirini açıklamak amacıyla kullandığı orijinal şekle çok benzeyen bir şekil ortaya koymaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken şey Porter’ın bugün tedarik zinciri, Müşteri Kaynakları Yönetimi, yeni ürün geliştirme olarak adlandırabileceğimiz tüm temel iş süreçlerini ve bu temel iş süreçlerinin her birisini gerçekleştirmek için ihtiyaç duyulan destek faaliyetlerini dahil etmiş olmasıdır. CEO & Yayıncı Business Process Trends Kasım 2003 Şekil 2. Porter’ın Değer Zinciri BPTrends Tedarik Zinciri Konseyi’nin SCOR çerçevesi gibi iş süreci çerçevelerine ve yeni ürün tasarımı zinciri ve müşteri zinciri için benzer çerçeveler geliştirilmesine yönelik yeni girişimlere odaklanmıştır. Özette bu çerçeveler iş süreçlerini tanımlamaktadır. Böylece, bir tedarik zinciri iş süreci, bir ürün tasarımı zinciri iş süreci ve bir müşteri iş süreci ortaya çıkmaktadır. Belirli bir değer zinciri birden fazla tedarik zinciri içerebilir. Benzer şekilde, her bir değer zinciri muhtemelen en az bir tedarik zinciri süreci içerecektir. İş Süreci Mimarisi tüm değer zincirlerini ve bir kurumun dayandığı tüm temel iş süreçlerini ve temel destek süreçlerini gösteren bir teşkilat modeli anlamında kullanılmaktadır. Böylece, her kurum için, bir veya daha fazla değer zinciri ve Destek Süreçlerinin yardımı ile oluşturulan Tedarik Zinciri, Müşteri ve Ürün Geliştirme İş Süreçlerinin oluşturduğu bir İş Süreci Mimarisi ortaya çıkmaktadır. TEKNİK ÖZET Değer Zincirleri ve İş Süreçleri Celia Wolf Bir süreç hiyerarşisi oluşturan çeşitli süreç seviyelerinin düzenlenmesinde küçük farklılıklar gösteren yöntemler kullanılmaktadır. Bizim kullandığımız yöntem Şekil 3’te gösterilmiştir. CEO & Yayıncı Business Process Trends Kasım 2003 Bu terimlerin kullanılan tek anlamlarının burada verilen anlamlar olduğunu iddia etmiyoruz. Ne var ki, terimleri en yaygın şekilde kabul gördüğüne ve standartlaştırıldığına inandığımız şekilde tanımladık ve bunları tüm yayınlarımızda tutarlı bir şekilde kullanmaya çalışacağız. Şekil 3. BPTrends Süreç Hiyerarşisi