BALKAN SAVAŞLARI`NDAN MİLLÎ MÜCADELEYE VATAN
advertisement
T. C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANA BİLİM DALI YAKINÇAĞ TARİHİ BİLİM DALI BALKAN SAVAŞLARI’NDAN MİLLÎ MÜCADELEYE VATAN SAVUNMASINDA ŞEHİT OLAN DEVREKLİLER (DEVREK VEFÂYÂTA MAHSUS VUKUAT DEFTERLERİNE GÖRE) YÜKSEK LİSANS TEZİ DANIŞMAN PROF. DR. NURİ KÖSTÜKLÜ HAZIRLAYAN ÖMER FARUK EVİRGEN KONYA 2008 i ÖZET Türk milleti için bir var olma sınavı olan Balkan Savaşları’ndan Millî Mücadele’nin sonuna kadar devam eden on yıllık savaş dönemi içinde vatan savunmasında şehit olanlar yeterince konu edilmemiş bir sosyal tarih alanıdır. Bu çalışmada, Balkan Savaşları’ndan Millî Mücadele’nin sonuna kadar olan dönem içerisinde Devrek kazasında şehit olanlar konu edilmiştir. Böyle bir araştırma için yararlanılacak en önemli kaynaklar kuşkusuz mahalli nüfus müdürlüklerinde bulunan Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterleridir. Devrek Nüfus Müdürlüğünde bulunan Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterleri bu amaçla günümüz harflerine çevrilerek askerlik şubesi kaynakları dikkate alınarak MSB tarafından hazırlanmış olan Şehitlerimiz kitabı ile karşılaştırılmış, şehitlerin listeleri hazırlanmıştır. Daha sonra bu listeler önce genel bir değerlendirmeye, daha sonra ise savaş ve cephelere göre ayrı ayrı değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Böylece şehitlerin isimleri, savaştıkları cepheler, yaşları, yerleşim yerleri, medeni durumları tespit edilmiştir. Türk milletinin emperyalist güçlerle on yılı aşkın süre savaşmak zorunda kaldığı, bütün maddi kaynaklarını sonuna kadar tüketerek manevi gücü ile bu var olma mücadelesini kazandığı savaş döneminde Devrek halkı vatan savunmasında üzerine düşen sorumluluğu yerine getirerek ülkenin kurtarılmasında önemli hizmetler görmüştür. ii ABSTRACT Those, who became martyrs in the defense of the homeland during the decade of war that lasted from the Balkan Wars until the National Struggle that was a period of survival for the Turkish nation, is a field of social history that has not been taken into consideration adequately. In this survey, those who have become martyrs in Devrek Accident, during the period from the Balkan Wars until the end of the National Struggle, have been taken into consideration. The most important sources to benefit from for such a research are for sure the Books of Events on Deaths available in local birth registration offices. Devrek Books of Events on Deaths available in Devrek Birth Registration Office have been translated into today’s letters with this aim and the sources of the recruiting office have been taken into consideration and compared with the book of our Martyrs prepared by the Ministry of National Defense and thus, the list of martyrs has been prepared. Then, these lists first underwent a general assessment, and then they were assessed separately according to war and fronts. Thus, the names of the martyrs, the fronts in which they fought, their ages, domiciles and their marital statuses were determined. In the period of war, during which the Turkish nation had to fight against imperialist forced for more than a decade, and exhausted her all physical resources and won this struggle of survival with her spiritual power, the people of Devrek fulfilled the responsibility that fell on them in defense of the homeland, and offered significant services in rescue of the nation. iii İÇİNDEKİLER Özet …………………………………………….…………………………………………....... i Abstract ……………………………………………………………………………….……… ii İçindekiler …………………………………………………………………………...………. iii Kısaltmalar ………………………………………………………………………………….. vi Önsöz …………………………………………………………………………….…………. vii Giriş …………………………………………………………………………….……..……… 1 I. Araştırmanın Amacı ve Önemi ………………………………………………….…..…..…. 2 II. Araştırmanın Muhtevası …………………………………………………………..….…… 2 III. Araştırmanın Metodu ………………………………………………………….…………..3 IV. Araştırmanın Kaynakları …………………………………………………………...….…. 4 A. Askerlik Şubesi Kayıtları …………………...…………………………….……… 4 B. Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterleri ……………………………...……….4 BİRİNCİ BÖLÜM DEVREK TARİHİNE KISA BİR BAKIŞ I. Devrek Adı ve Menşei ………………………………………………………...…………….6 II. Türk Hâkimiyeti Öncesinde Devrek ………………………………………………..………7 III. Selçuklular Döneminde Devrek ……………………………………………………..…….9 IV. Osmanlılar Döneminde Devrek ………………………………………………….…….. 11 V. Millî Mücadele’de Devrek ………………………………………………………..…..…. 12 İKİNCİ BÖLÜM DEVREK ŞEHİTLERİNİN LİSTESİ I. Listelerle İlgili Genel Açıklamalar ……………………………………..…………...……..14 II. Kaynaklara Göre Orijinal Listeler ……………………………………………..………….15 A. Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerine Göre Şehitlerin Listesi ……...…..15 iv B. Şehitlerimiz Kitabında Tespit Edilen Şehitlerin Listesi ………………….…....…33 III. Şehitlerin Savaş ve Cephelere Göre Düzenlenmiş Genel Listesi ………………...….…...64 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ŞEHİTLER ÜZERİNE BAZI DEĞERLENDİRMELER I. Şehitler Üzerine Genel Değerlendirmeler ……………………………………………… 100 A. Savaşlara Göre Genel Dağılım ……………………………………….…………100 B. Şehit Oldukları Yaşlara Göre Genel Dağılım ……………………...……………101 C. Medeni Durumlarına Göre Genel Dağılım ………………………...……………102 D. İsimlerine Göre Genel Dağılım …………………………………………………102 E. Yerleşim Birimlerine Göre Şehitlerin Genel Dağılımı ………………………….104 II. Trablusgarp Savaşı ve Şehitleri …………………………………………………….……106 III. Balkan Savaşları’nda Şehit Olanlar …………………………………………………….107 A. Balkan Savaşlarına Kısa Bir Bakış ……………………………………...………107 B. Balkan Savaşları Şehitleri Üzerine Bazı Değerlendirmeler …………………….109 1. Şehadet Yerlerine Göre Dağılım ………………………………..………109 2. Şehadet Zamanları ………………………………………………..……..109 3. Yaş Durumu ……………………………………………………….……111 4. Medeni Durumlarına Göre Dağılım …………………………………….111 5. İsimlere Göre Dağılım ……………………………………………..……111 6. Yerleşim Birimlerine Göre Dağılım ………………………………….…112 IV. Birinci Dünya Savaşı’nda Şehit Olanlar ………………………………………………..113 A. Birinci Dünya Savaşına Kısa Bir Bakış ……………………………………...…112 B. Birinci Dünya Savaşı Şehitleri Üzerine Bazı Değerlendirmeler ……………..…114 1. Cephelere Göre Dağılım ………………………………………………..114 2. Şehadet Zamanları ………………………………………………………115 3. Yaş Durumu ………………………………………………………….....116 4. Medeni Durumlarına Göre Dağılım …………………………………….117 5. İsimlere Göre Dağılım …………………………………………………..117 6. Yerleşim Birimlerine Göre Dağılım …………………………………….118 C. Çanakkale Cephesi’ne Kısa Bir Bakış …………………………………..………119 D. Çanakkale Şehitleri Üzerine Bazı Değerlendirmeler ……………………...……121 1. Şehadet Yerlerine Göre Dağılım ………………………………….…….121 2. Şehadet Zamanları ………………………………………………..……..122 v 3. Yaş Durumu …………………………………………………….………123 4. Medeni Durumlarına Göre Dağılım ……………………………….……124 5. İsimlere Göre Dağılım ……………………………………………..……124 6. Yerleşim Birimlerine Göre Dağılım …………………………….………125 V. İstiklal Savaşı’nda Şehit Olanlar ………………………………………………..……….126 A. İstiklal Savaşı’na Kısa Bir Bakış ………………………………………...………126 B. İstiklal Savaşı Şehitleri Üzerine Bazı Değerlendirmeler ………………...………129 1. Şehadet Yerlerine Göre Dağılım …………………………………..…..…129 2. Şehadet Zamanları …………………………………………………….….130 3. Yaş Durumu …………………………………………………………..…..130 4. Medeni Durumlarına Göre Dağılım ………………………………...……131 5. İsimlere Göre Dağılım ………………………………………………...….132 6. Yerleşim Birimlerine Göre Dağılım ………………………………..….…133 Özet ve Sonuç …………………………………………………………………………..…..134 Bibliyografya ………………………………………………………………………….……137 Ekler …………………………………………………………………………………...……139 vi KISALTMALAR age. : Adı geçen eser Bkz. : Bakınız c. : Cilt DVMVD : Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterleri K. Evvel : Kânûn-ı Evvel K. Sânî : Kânûn-ı Sânî MÖ : Milattan Önce MS : Milattan Sonra MSB : Millî Savunma Bakanlığı Müt. No : Müteselsil Numarası s. : Sayfa Şht. Say. : Şehit Sayısı T. Evvel : Teşrîn-i Evvel T. Sânî : Teşrîn-i Sânî vd. : Ve diğerleri VMVD : Vefâyâta Mahsus Vukuat Defteri yy. : Yüzyıl vii ÖNSÖZ Bu araştırmada, Balkan Savaşları’ndan Millî Mücadele’nin sonuna kadar Devrek kazası sınırları içerisinde şehit olanlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Bilindiği gibi bu dönem içerisinde vatanı uğruna hayatını kaybeden şehitlerimizin tespiti tam olarak yapılabilmiş değildir. Bu konuda Milli Savunma Bakanlığının 5 cilt olarak hazırladığı Şehitlerimiz kitabı askerlik şubesi kayıtları incelenerek meydana getirilmiştir. Ancak nedenleri araştırma içerinde belirtildiği gibi bu kitap bazı eksikler ve yanlışlıklar içermektedir. Askerlik şubesi kanalıyla cepheye gidenlerin yanı sıra gönüllü olarak giden şehitlerde bulunmaktadır. İşte bu eksiklik ve yanlışlıkları düzelterek bu alandaki araştırmaları tamamlayacak kaynaklar nüfus müdürlüklerinde bulunan Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterleridir. Araştırmamızın temel kaynağı da Devrek Nüfus Müdürlüğü Arşivinde bulunan Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterleridir. Bu defterlerde mevcut bulunan şehitlerin kayıtları orijinaline sadık kalınarak tercüme edilmiş ve MSB’nca hazırlanan Şehitlerimiz kitabındaki kayıtlarla karşılaştırılıp eksikler tamamlanarak toplu olarak sunulmuştur. Böylece Balkan Savaşlarından Millî Mücadele’nin sonuna kadar Devrek bölgesinden şehit olanların tüm kayıtları birleştirilerek tablolar haline getirilmiştir. Konunun araştırılmasında karşılaşılan güçlüklerin çözümünde yardımlarını esirgemeyen kıymetli hocam Prof. Dr. Nuri Köstüklü Bey’e teşekkürlerimi arz ederim. Araştırmamızın başlıca kaynağını oluşturan Devrek Nüfus Müdürlüğünde mevcut bulunan Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerinin incelenmesinde yardımcı olan Devrek Nüfus Müdürü Sayın Sabahi Demirci Bey’e ve diğer personele de teşekkürü bir borç bilirim. Ömer Faruk EVİRGEN 1 GİRİŞ I. ARAŞTIRMANIN AMACI VE ÖNEMİ Günümüzde dahi tarihi sadece geçmişteki bir olaylar dizisi şeklinde gören, zekâ ve enerji gerektiren ve sonuç getiren pek çok verimli saha varken tarih yazımı için zaman harcanmasına akıl erdiremeyenler vardır. Oysa tarih diğer ilim dalları yanında bir konudan ibaret değildir. Aynı zamanda, insanlara, doğru neticelere varmaları için yön veren bir düşünce tarzıdır. Geçmişini bilmeyen yani kendini tanımayan bir toplum, tıpkı hafızasını kaybetmiş, akıntıya kapılmış gibidir. Bütün insanların geçmişten cesaret almaya, onu öğrenmeye ve bu suretle tecrübe kazanmaya ihtiyacı vardır. Her millet, atalarının geçmişteki başarılarıyla iftihar eder. Gerek fertlerin gerek toplumların ne olduklarını ve nereden geldiklerini bilmeye ihtiyaçları vardır1. Kendi geçmişimiz açısından tarihe baktığımızda özellikle Balkan Savaşlarından Millî Mücadeleye kadar uzanan on yıllık savaş dönemi Türk milleti için bir var olma sınavı olmuş, büyük acılar sonunda kurulan Türkiye Cumhuriyeti milletimizin emperyalist güçler karşısında varlığını ilelebet koruyacağını ispatlamıştır. Geçmişteki şehitlerini hafızalarda yaşatma becerisini gösteremeyen milletler gelecekte şehit olacak insanları yetiştirmekte güçlük çekerler. Gelecek nesiller devletin ve vatanın kıymetini, geçmişte bu değerleri elde ederken çekilen zahmet ölçüsünde takdir ederler. Bu yüzden gençlere bu değerlerin aktarılması ve takdir edilmesi büyük önem arz etmektedir2. Bilindiği gibi, Millî Mücadele tarihimiz henüz ilmî olarak bütün mahalleri ve yönleri ile ele alınıp incelenmiş değildir. Bir milletin varlığını ve istiklalini koruması için artık en son imkânlarını seferber ettiği böyle bir mücadelenin ilmî olarak incelenip, tarihinin yazılıp, gelecek nesillere intikal ettirilmesi zarureti vardır. Bu zaruret yeni Türk devletinin bekası ile yakından ilgilidir. Çünkü cumhuriyetten sonra yetişen ve yetişecek olan yeni nesiller, Türkiye Cumhuriyeti’nin hangi şartlarda, nasıl kurulduğunun ve bu uğurda ne kadar şehit verdiğimizin 1 Mübahat S. Kütükoğlu, Tarih Araştırmalarında Usul, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul 1997, s.4. Salih Özkan, “Çanakkale Cephesinde Şehit Olan Niğdeliler”, Selçuk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Ata Dergisi, sayı 12, Konya 2004, s.105. 2 2 şuurunda olursa, ancak o zaman cumhuriyetin ve Atatürk inkılaplarının korunmasında daha azimli ve kararlı olacaktır3. Tarih eğitiminde istenilen neticelerin alınabilmesi millî hafızanın güçlü bir şekilde inşasına bağlıdır. İşte bu noktada sosyal ve mahalli tarihin tarih bilimi içerisindeki yeri ve önemi ortaya çıkmaktadır. Sosyal tarihsiz istenilen tarih şuurunun verilemeyeceği açıktır. Hadiseleri sosyal, siyasi, iktisadi ve kültürel boyutlarıyla sağlıklı bir şekilde analiz ve sentez kademesinde ele alabilirsek tarih eğitiminde istenilen amaca ulaşabiliriz4. Cumhuriyet’e giden yolda yakın Türk tarihinin sosyal tarih perspektifinden bütün yönleriyle yeterince incelendiği söylenemez. Bilindiği üzere, Birinci Dünya Savaşı ve özellikle Millî Mücadele’nin fonunda nüfus meselesi ve ekonomik durum gibi iki önemli sosyal tarih boyutu yer alır. “Şehitler” konusu ise bu her iki ana problemin bileşkesinde yer alan ve henüz yakın Türk tarihi araştırmalarında yeterince konu edilmemiş bakir bir sosyal tarih alanı olarak önümüzde duruyor. Bu konunun bilimsel metotlar içinde layıkıyla ele alınıp incelenmesi ve tarih eğitimi çerçevesinde topluma aktarılmasıyla tarih şuurunun inşası hususunda büyük faydalar sağlanacaktır. İl il, hatta ilçe ilçe yapılacak çalışmalarla o bölgelerden şehit olanların tespiti ve bunlar üzerinde yapılacak tahliller ile o coğrafyada yaşayan insanlar kendilerini içinde bulacaktır5. II. ARAŞTIRMANIN MUHTEVASI Araştırmamız Balkan Savaşlarından (1912) Millî Mücadele’nin sonuna kadar (1922) olan süre içerisinde Devrek kazasında şehit olanları içermektedir. İdari bakımdan günümüzde Zonguldak sınırları içinde ayrı ilçeler olan Çaycuma, Gökçebey ve Karabük sınırları içinde olan Yenice ilçeleri o dönemde Devrek kazasına tabi idiler. Bu nedenle Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerinin düzenlendiği o dönemde Devrek kazasına bağlı olan bu ilçelerin şehitleri de araştırma konumuz içerisindedir. 3 Nuri Köstüklü, Millî Mücadelede Denizli, Isparta ve Burdur Sancakları, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1999, s.1. 4 Nuri Köstüklü, “Balkan Savaşlarından Millî Mücadeleye “Şehitler” Üzerine Yapılacak Bilimsel Araştırmalarda Metod ve Kaynak Meselesine Dair Bazı Düşünceler”, Dokuzuncu Askeri Tarih Semineri Bildirileri II, Genelkurmay Yayınları, Ankara 2006, s.205. (Bundan sonra bu yayına yapılan atıflarda “Metod ve Kaynak Meselesi” kısaltması kulanılmıştır.) 5 Nuri Köstüklü, “Metod ve Kaynak Meselesi”, s.205. 3 III. ARAŞTIRMANIN METODU Şehitlerin tespiti için öncelikli olarak Devrek Nüfus Müdürlüğünde bulunan Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerinin incelemesi yapılmıştır. Devrek Kaymakamlığı İlçe Nüfus Müdürlüğünde bulunan Osmanlıca olarak yazılmış bu defterlerin elde mevcut olan 2 ve 3 nolu defterleri tetkik edilerek vefat sebebi sütunu altında “şehiden” ifadesi olanların bir listesi çıkarılmıştır. 1 nolu defterin arşivde bulunamaması, mevcut defterlerin de yılların getirdiği ihmal neticesinde yıpranmış ve ciltlerin dağılmış bir halde bulunması çalışmayı güçleştirmiş, verimi düşürmüştür. Defterlerin incelenmesinden sonra bu listelerde bulunan şehitler Millî Savunma Bakanlığı tarafından 5 cilt olarak hazırlanmış olan Şehitlerimiz6 adlı eserdeki Devrek, Çaycuma, Gökçebey ve Yenice ilçelerinin kayıtlarıyla karşılaştırılmıştır. Çalışmanın konusu o dönemdeki idari yapılanma içerinde Devrek bölgesi şehitleri olduğu için birinci bölümde Devrek tarihi ile ilgili genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde ise sırasıyla araştırmanın temel kaynağı olan Devrek Nüfus Müdürlüğünde bulunan Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerinde tespit edilen şehitlerin bir listesi verilmiştir. Buradaki liste Şehitlerimiz adlı eserle karşılaştırılmış, aynı şehide ait kayıtların tekrar edilmemesi için “Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerine Göre Şehitler” listesi içinde italik olarak verilmiştir. Bu listenin ardından Şehitlerimiz kitabında yer alan kayıtların bir listesi şehit isimlerine göre alfabetik şekilde verilmiştir. Üçüncü olarak Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerinden çıkarılmış şehitlerin listesi, Şehitlerimiz kitabındaki liste ile birleştirilerek savaşlara göre kronolojik şekilde genel bir liste meydana getirilmiştir. Araştırmanın üçüncü bölümünde ise ikinci bölümde yer alan listeler Prof. Dr. Nuri Köstüklü’nün bu konudaki yayınları7 örnek alınarak ayrı değerlendirmelere tabi tutulmuştur. 6 Şehitlerimiz – Osmanlı – Rus, Osmanlı Yunan, Trablusgarp, Balkan, I.Dünya, İstiklal, Kore, Kıbrıs, İç Güvenlik, c. I- V, Millî Savunma Bakanlığı Yayınları, Ankara 1998. 7 Nuri Köstüklü, “Çanakkale’de Şehit Olan Bodrumlular”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, sayı: 62, Temmuz 2005. (Bundan sonra bu yayına yapılan atıflarda “Bodrumlu Şehitler” kısaltması kulanılmıştır.) Nuri Köstüklü, “Çanakkale’de Şehit Olan Burdurlular ve Millî Sorumluluklarımız”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, sayı: 43, Mart 1999. (Bundan sonra bu yayına yapılan atıflarda “Burdurlu Şehitler” kısaltması kulanılmıştır.) Nuri Köstüklü, “Çanakkale’de Şehit Olan Yalvaçlılar”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, sayı: 58, Mart 2004. (Bundan sonra bu yayına yapılan atıflarda “Yalvaçlı Şehitler” kısaltması kulanılmıştır.) 4 Burada önce genel bir değerlendirme yapılmış, şehitler sırasıyla savaşlara, yaşlarına, medeni durumlarına, isimlerine, yerleşim yerlerine göre ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Daha sonra bu listeler sırasıyla Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı ve bu savaş içerisinde en fazla şehidin verildiği Çanakkale Cephesi ile İstiklal Savaşı şehitlerinin ayrı ayrı değerlendirmesine tabi tutulmuştur. IV. ARAŞTIRMANIN KAYNAKLARI A. Askerlik Şubesi Kayıtları Şehitlerimiz kitabı Millî Savunma Bakanlığınca yürütülen “Şehitlerin Araştırılması ve Tespiti” projesi kapsamında beş cilt olarak hazırlanmış olup şehitlerle ilgili araştırmalarda önemli veriler sunmaktadır. Kitabın hazırlanmasında Osmanlı-Rus Savaşı (1877-1878), Osmanlı-Yunan Savaşı (1897), Trablusgarp Savaşı (1911), Balkan Harbi (1912-1913), Birinci Dünya Harbi (1914-1918) ve İstiklal Savaşına (1919-1923) ait şehit kimlikleri Millî Savunma Bakanlığı Arşiv Müdürlüğü’ndeki Osmanlıca belgelerin incelenmesi ile tespit edilmiş, Kore Savaşı (1950-1953) ve Kıbrıs Barış Harekâtı (1974) ile İç Güvenlik Harekâtında şehit olanların bilgileri ise ilgili resmi makamlardan alınmıştır8. Bu kitapta şehitlerle ilgili sırasıyla şu bilgiler bulunmaktadır; Sıra no, Savaş, Cephe, Birlik bilgileri, Lakap, Baba adı, Adı, Sınıf, Rütbe, Doğum Yılı, İlçe, Bucak, Köy, Ölüm tarihi, Ölüm yeri, Askerlik şubesi ve Özel birlik. Eserde şehitler il il, şehit adına göre alfabetik şekilde sıralanmıştır. B. Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterleri Şehitler konusunda yapılacak bir araştırmada mahalli nüfus müdürlüklerinde bulunan “Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterleri” en önemli kaynaklardan biri konumundadır. Sosyal tarih araştırmaları konusunda son derece değerli olan bu defterler henüz yeterince fark edilmeyen kaynaklar arasındadır9. Nuri Köstüklü, “Millî Mücadele’de Şehit Olan Sivaslılar”, Sivas Kongresi I.Uluslararası Sempozyumu, (2-4 Eylül 2002-Sivas), Ankara 2002. (Bundan sonra bu yayına yapılan atıflarda “Sivaslı Şehitler” kısaltması kulanıllmıştır.) 8 Şehitlerimiz – Osmanlı – Rus, Osmanlı Yunan, Trablusgarp, Balkan, I.Dünya, İstiklal, Kore, Kıbrıs, İç Güvenlik, cilt I- V, Millî Savunma Bakanlığı Yayınları, Ankara 1998. 9 Nuri Köstüklü, “Metod ve Kaynak Meselesi”, s.206. 5 Bu defterlerde 1900’lü yılların başından itibaren kayıtlara rastlanmaktadır. Yenileşme hareketinin başlamasıyla II. Mahmut döneminde nüfus işleri için “Defter Nazırlıkları” kuruldu. 1871 de Defter Nazırlıklarının nüfusla ilgili işleri “Emlak ve Nüfus Müdürlüklerine” bırakıldı. Meşrutiyet ve arkasından Cumhuriyet dönemlerinde nüfus işleri daha fazla önem kazanmış, bugünkü İl ve İlçe Nüfus Müdürlükleri meydana gelmiştir10. Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterleri 76 * 54 ebadında büyük boy olup, vefat edenler hakkında çeşitli bilgilerin yazıldığı matbu sütunlardan oluşmaktadır. Bu sütunlarda sırasıyla; “müteselsil numarası”, “kayıt tarihi”, “kaza”, “mahalle veya karyesi”, “sokağı”, “mesken numarası”, “ilm ü haber ve tarihi”, “isim ve şöhreti sanat ve sınıfı”, “pederi”, “validesi”, “mahal ve tarihi veladeti”, “milleti”, “müteehhil ise kimin zevci veya zevcesi olduğu”, “mahalli vefatı”, “tarihi vefatı”, “sebebi vefatı”, “esasen nüfustaki mahalli kaydı”, matbu ifadelerinin yazıldığı sütunlar bulunmaktadır. Şehit olanların “sebebi vefatı” yazan sütuna “şehiden” ifadesi yazılmıştır. Bu defterlere; ihtiyar heyeti, askerlik şubesi ve diğer ilgili makamlardan verilen resmi ölüm raporları üzerine kayıtlar yapılıyordu11. Bu defterler sayesinde şehitler ile ilgili önemli bilgilere ulaşabilmekteyiz. Şehitlerin adları ve lakapları, şehitlerin yaş durumları, şehitlerin medeni durumları, şehitlerin eğitim ve meslek durumu, şehitlerin yerleşim birimlerine göre dağılımı, şehit düşülen yerler, şahadet zamanları bu defterlerin bize şehitler hakkında sunduğu başlıca bilgilerdir12. Araştırmamız için Devrek Nüfus Müdürlüğünde bulunan Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerinin (DVMVD) 2 ve 3 nolu nüshalarına başvurduk. 1 nolu defteri ne yazık ki arşivde bulamadık. 2 nolu defter 276 sayfadan ibaret olup her bir sayfada 25 kayıt bulunmaktadır. Bu kayıtlar her yılsonunda dönemin memurlarından oluşan heyet tarafından kapatılmış, yeni yılda vefat edenler için kayıtlar yeni sayfadan başlatılmıştır. 1333 (1917) yılından 1926 yılına kadar olan kayıtları kapsamaktadır. 3 nolu defter toplam 270 sayfadan meydana gelmekte olup 1927 yılından itibaren tutulan kayıtları içermektedir. Her iki defterde siyah renkte ve ciltli şekilde bulunmaktadır. Ancak her iki defterin cildlerinin bozulması nedeniyle sayfaların yıpranması, bazı formaların da kaybolması araştırmada karşılaşılan başlıca güçlükler olmuştur. 10 Nuri Köstüklü, “Metod ve Kaynak Meselesi”, s.206-207. Nuri Köstüklü, “Metod ve Kaynak Meselesi”, s.207. 12 Nuri Köstüklü, “Metod ve Kaynak Meselesi”, s.207-214. 11 6 BİRİNCİ BÖLÜM DEVREK TARİHİNE KISA BİR BAKIŞ I. DEVREK ADI VE MENŞEİ Devrek adının nereden geldiği kesin olarak bilinmemekte olup bu konuda araştırmacılar farklı görüşler belirtmişlerdir. Devrek adının açıklamalarından bazıları şu şekildedir: Bolu Çayı’nın Filyos Irmağı’na devretmesi veya Kastamonu iliyle Bolu ili arasında geçiş görevi görmesinden dolayı bölgeye Devrek denilmiştir. Devrek’in yerleşim alanı yayvan bir görünüm arz ettiğinden yayvan kap manasına gelen devrek sözcüğü buranın adı olmuştur. Devrek’in deprem kuşağında bulunmasından dolayı sıkça yer sarsıntılarının yaşanmasından dolayı devrilen yer anlamını içeren devrek sözcüğünün kullanıldığı söylenmektedir. Ereğli, Bartın ve Bolu’dan gelen kervanların burada buluşmaları, mallarını burada taksim etmeleri nedeniyle devir yeri anlamına gelen devrek sözcüğü zamanla bölgenin ismi haline gelmiştir13. Devrek, ağzı yayık koç anlamına gelmektedir. İlçenin ilk yerleşim yerinin buna benzemesi nedeniyle bölgeye bu isim verilmiştir14. Anadolu kökenli Ana Tanrıçanın Gürsuyu anlamına gelen Devra sözcüğüne İran dilinin küçültme takısı –ek eklenerek türemiştir. İran’daki Devrak bölgesi buranın adaşıdır. Aksi bir görüşe göre Devrek olmuş adın –ek bölümü İran’dan değil, Ermeniceden gelir; yani Ermenicenin, o –ek ile tıpatıp aynı anlamda olan küçültme takısı –ag’ın –ek’e dönüşmüş biçimidir15. Nitekim Devrek yer adı, Ermeni halkın yaşadığı bazı yerleşim merkezlerinin isimleriyle benzeşmektedir. Örneğin Kayseri’nin Develi kazasında yaşayan Ermeniler buraya Everek demekteydi. Ayrıca Bitlis’in Deverenk ilçesi de Ermenilerin yoğun nüfusa sahip 13 Ömür Çelikdönmez, Devrek Tarihi, Ankara 2000, s.18-19. Melahat Türk, Rasim Türk, Karaelmas Ülkesi Zonguldak, Bartın 1967, s.83. 15 Bilge Umar, Türkiye’deki Tarihsel Adlar, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1993, s.211. 14 7 oldukları yerler arasında bulunmaktaydı. Devrek Ermenilerinin zorunlu göçle buraya geldikleri düşünülürse Devrek sözcüğünün Ermenice olabileceği ihtimali de akla yakındır16. Devrek değişik dönemlerle yerleşim adı olarak kullanıla gelmiştir. 1877’den önce de buradaki kadılara gönderilen fermanlarda yer almaktadır. Ancak ilk Devrek yerleşim alanı günümüzde Gümüşpınar olarak bilinen daha önce bu merkez köye Hatıpoğlu şeklinde anılan köydü. Hatıpoğlu isminden önce bu merkez köye Devrek denildiği tapu ve nüfus kayıtlarında, ayrıca 1892 Kastamonu Salnamesinde geçmektedir. Abdülhamit döneminde kullanılan Hamidiye isminin bırakılıp tekrar ilçe adı olarak, Devrek’in kullanılması, 1910 yılında olmuştur. Bu değişimin nedeni ilçeye adı verilen Osmanlı Padişahı II. Abdülhamit’in, ülke yönetiminden uzaklaştırılmasıdır. İktidarı ele geçiren İttihat ve Terakki Hükûmeti, alaşağı ettiği padişahın ülke genelindeki izleri silmek için böyle bir yöntem izlemiştir17. II. TÜRK HÂKİMİYETİ ÖNCESİNDE DEVREK Devrek ve çevresi, Neolitik çağdan itibaren yerleşim alanı olmuştur. Bölgede varlığı bilinen, bölgeye yerleşen ilk ulus Kaşgalar’dır. Anadolu’ya MÖ XVIII. yy.’ın başında geldikleri kabul edilmektedir. Hitit Kralı IV. Tudhaliya (MÖ 1265–1230) döneminde bölgedeki istilacı Hitit ordusuna karşı ayaklanan Gaşkalar, büyük bir katliama ve ağır yenilgiye uğramalarına karşın, bağımsızlık düşüncelerinden vazgeçmemişler. Komşu Palalılarla birlikte, Hititleri Devrek civarından atmak için büyük gayret göstermişlerdir18. Frigler’in Devrek havalisine gelişleri, Gaşkalar’ın sayesinde gerçekleşmiştir. Gaşkalar ezeli düşmanları Hititlere karşı, Frigler ile birleşerek, Hitit Devleti’nin çökmesinde rol oynamışlardır. Friglerle kaynaşıp karışarak bu devletin egemenliğine girmişlerdir. Daha sonra Heredot’un yazdıklarından yola çıkarak, Devrek ve civarının son Lidya Kıralı Krezus zamanında Lidya hâkimiyetine girdiği söylenebilir19. Daha sonra MÖ X.yy.’da Mariondin ve Migdonlar Devrek bölgesine gelip yerleştiler20. 16 Ömür Çelikdönmez, age., s.20. Ömür Çelikdönmez, age., s.26; Emin Çakıroğlu, “Bugünkü Devrek Kasabası”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, c.III, sayı 4, Ankara 1945, s.405. 18 Ömür Çelikdönmez, age., s.32–33. 19 Ömür Çelikdönmez, age., s.42–46. 20 Yurt Ansiklopedisi, “Zonguldak” maddesi, c.10, Anadolu Yayıncılık, İstanbul 1984, s.7734. 17 8 MÖ 546’da Pers ordularının Lidya ordusunu mağlup etmesinin ardından, bölgede 213 yıl devam eden, Pers egemenliği dönemi başlamıştır. Devrek, MÖ VI. yy.’ın ikinci yarısında Perslerin egemenliği altındaydı. Kısa bir süre İskender’in zamanında Makedonya’ya bağlı bir eyalet olarak katıldıktan sonra, Bitinya halkının bağımsızlık başkaldırısından zaferle çıkmasının ardından, Bitinya Krallığı’na katıldı. İskender’in ölümünden sonra, Bitinya Krallığı Selefkiler zamanında tam özgürlüğüne kavuştu21. Bitinya krallığının çökmesi son yöneticisi III. Nikomedes’in saltanat hakkını MÖ 74 yılında Romalılara bırakmasıyla gerçekleşmiştir. MÖ I. yy.’da yöre halkı Bitinler, Roma’nın ezici üstünlüğünü kabul etmekten başka çıkar yolu bulamamıştır. MÖ 24 yılında Roma idaresi bölgeyi Bitinya vilayeti olarak yeniden düzenlemek ihtiyacı hissetmiştir22. Roma İmparatorluğu’nun MS 395’te ikiye ayrılmasından sonra, zaman zaman Bitinya, Pontus ve Paflagon idari bölgelerine dahil olan Devrek ve civarı Doğu Roma yani Bizans İmparatorluğu sınırları içerisinde yer aldı. Devrek ve civarına, 530 ve 755 tarihlerinde Kuman, Kıpçak, Peçenek ve Bulgar Türkleri Bizans İmparatorluğu tarafından yerleştirilmiştir23. 711’de Araplar; Devrek (Dadybra) üzerinden geçerek Herakleia (Ereğli) civarına kadar geldilerse de yapılan barış anlaşması üzerine geri döndüler. 798-799’da bölgeye yönelik Arap-İslam akınları Halife Harun Reşit’in komutanlarından Abdulmelik tarafından düzenlenmiştir. 811’de Alaplı civarında, 900’de Ereğli önünde, Arap-İslam orduları tekrar göründüler. Ancak Abbasi Halifesi ile Bizans İmparatoru arasında tekrar barış yapıldığından Araplar üçüncü defa fethettikleri toprakları terk ettiler24. XI. yüzyıl sonuna doğru Bizans hâkimiyetinde bulunan bu bölgede ihtişamlı günlerini kaybetmiş antik kentler, birer küçük kasabaya dönüşmüş durumdaydı. Bu yıllarda, Bizans yönetiminin iktidar mücadelesi yüzünden güçsüz düşmesi, bu bölgede güvenlikten eser bırakmamıştır25. 21 Yurt Ansiklopedisi, “Zonguldak ”, s.7734; Ömür Çelikdönmez, age., s.47-49. Ömür Çelikdönmez, age., s.73. 23 Ömür Çelikdönmez, age., s.74. 24 Ömür Çelikdönmez, age., s.75. 25 Ömür Çelikdönmez, age., s.76. 22 9 III. SELÇUKLULAR DÖNEMİNDE DEVREK Anadolu’ya başlayan Selçuklu akınları, büyük göç dalgasına dönüşmeden önce Bitinya, Paflagonya ve Pontus şehirlerine yönelik istila ve talan şeklinde kendini gösterdi. Öncü Türkmen birlikleri bölgeyi tanıyor, istihbarat topluyor ve Bizans ordusu ile çarpışarak onları yıldırma yoluna gidiyordu26. 1071 Malazgirt zaferinden sonra, Selçuklularla birlikte gelen Türk boylarının Anadolu’da Karadeniz ile Çanakkale Boğazı, Ege Denizi, Doğu Akdeniz ve Antalya körfezine kadar yayıldıkları görülmektedir27. 1074’te Emir Danişmend komutasında bir Türk birliği Devrek arazisine girmiştir. Emir Danişmend, Mengücek ve Saltuk’un sevk ve idare ettiği, Türkmen kafileleri, Pontus ve Kapadokya havalisine yerleşmeye başlamışlardır28. O sırlarda Çankırı’yı alarak fetihlerini sahile doğru genişleten, 1084’de Sinop’u kuşatarak ele geçirmeyi başaran Emir Karatekin’in Sinop, Kastamonu ve Çankırı bölgesinde kısa bir müddet dahi olsa hüküm sürdüğü bilinmektedir29. Sürekli Selçuklu akınları ve Türkmen göçlerinin yaşanmasına rağmen Pontus ve Paflagon kentlerinin Türklerin elinde kalması mümkün olmadı. Çünkü Büyük Selçuklular ile Anadolu Selçukluları arasındaki taht kavgaları yüzünden bölgede etkinliklerini sağlamlaştıramadılar. Büyük Selçuklularla savaşan Anadolu Selçukluları gücünü yitirince Devrek ve civarı tekrar Bizanslıların eline geçti30. I. Kılıç Arslan’ın başa geçmesiyle toparlanan Anadolu Selçukluları, Bizans İmparatorluğunun yardım isteği üzerine düzenlenen Haçlı Seferleriyle uğraştığından, Zonguldak yöresinden uzak kaldı. Kılıç Arslan’ın ölümüyle çıkan taht kavgaları sonrası güçsüzleşen Anadolu Selçuklularının yerine Anadolu’nun en güçlü devleti olan Danişmentliler, Karadeniz kıyılarını zaptetmeye başladı. Ancak Ereğli’ye kadar ilerleyen Danişmentli güçleri, Zonguldak bölgesinin tümünü almayı başaramadığı gibi, Bizanslılardan yardım alan Anadolu Selçuklularına yenilerek, güçlerini yitirdi31. 26 Ömür Çelikdönmez, age., s.76. Ali Sevim, Yaşar Yücel, Türkiye Tarihi, Fetih, Selçuklu ve Beylikler Dönemi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1989, s.223. 28 Ömür Çelikdönmez, age., s.76. 29 Ali Sevim, Yaşar Yücel, age., s.223. 30 Yurt Ansiklopedisi, “Zonguldak ”, s.7734. 31 Yurt Ansiklopedisi, “Zonguldak ”, s.7734. 27 10 Anadolu Selçuklu Devleti 1176’da Isparta’da, Senirkent-Yalvaç-Gelendost üçgeninde kazandığı Miryekefalon zaferinden sonra; Devrek ve civarına tekrar dönme fırsatını buldu32. II. Kılıç Arslan’ın Anadolu’da Danişmentlilere ve Bizans’a karşı giriştiği sistemli fetih hareketi, onun oğlu Ankara Meliki Muineddin Mesud devrinde de devam etmişti. Ankara Meliki Mesud, babası zamanında kardeşleri Bizans aleyhinde topraklarını genişletirlerken, bu bölgede Bizanslılara karşı Sakarya vadisine kadar yaptığı fetihler sonucunda Devrek’i 1197’de Türk topraklarına katmayı başarmıştır. Coğrafi konumları göz önünde tutulursa, Devrek’in fethi, Gerede’nin daha önce ele geçirildiğini gösterir. Devrek’in alınması Ankara Meliki Mesud devrinde bu bölgedeki Bizans hâkimiyetinin ne kadar dar bir sahada kaldığını göstermektedir33. Devrek çevrelerine, Karaevli, Çepni, Avşar, Dodurga, Bayat, Saltuklu, Artuklu, Bozoklu, Alaplı, Çandarlı, Türkmen boyları iskân edildi. Devrek, Filyos ve Bartın ırmaklarının vadileri Türkmen boylarıyla dolup taşmıştır. Bu göç dalgasının ortaya çıkmasının bir başka sosyal boyutu vardır. Moğolların Anadolu’ya istilasında Moğol Ordusunun önünden çekilen Türkmen boyları daha güvenli gördükleri, emniyetli buldukları Devrek civarına yerleşmişlerdir. Bundan hareketle iskân olayının iki önemli nedeni bulunmaktadır. Birincisi fethe bağlı olarak Hıristiyan halkın bölgeyi boşaltması ikincisi ise Anadolu’yu istila eden Moğolların Türkmenlerle çatışması; buna bağlı olarak Türkmenlerin geri çekilmeleri34. Selçuklular tarafından Kastamonu ve yöresi bölgenin fethindeki başarılarına karşılık Çobanoğullarına ikta olarak verilmiştir. Bu ailenin kurduğu Çobanoğulları Beyliği bölgede Selçuklu siyasi ve idari geleneklerini devam ettirmiştir. Ancak beyliğin kuruluş dönemi hakkında tarihi kaynaklar açık bilgi vermemektedir. Bu beyliğin Kayı boyundan geldiği Yazıcızade tarihinde geçmektedir. Bu aileden bildiğimiz ilk Melikü’l Ümera Hüsamettin Çoban Bey’dir. Kendisi I. Alaaddin Keykubat döneminde devlet hizmetinde önemli bir mevki elde etmiştir. Onun çocukları döneminde Moğol istilası sonucu Anadolu karışıklıklar içine düşmüştür. 1291’den sonra Osman Bey dahi bu beyliğe tabi durumda idi. Onun Bizans sınırında liderliği ele alarak gazalara başlaması Çobanoğullarının akın faaliyetleri durduktan sonra mümkün olmuştur. Netice olarak Çobanoğulları Beyliğinin sonunun gelmesi Anadolu Türklüğü için bir kazanç olmuştur. Çünkü Anadolu Türklüğünü yeniden birliğe kavuşturacak olan Osmanlılar uçda gerçek liderliği böylece ele almışlardır35. 32 Ömür Çelikdönmez, age., s.77. Ali Sevim, Yaşar Yücel, age., s.223-224. 34 Ömür Çelikdönmez, age., s.93. 35 Ali Sevim, Yaşar Yücel, age., s.225-235. 33 11 Çobanoğlu Beyliğinin tarih sahnesinden çekilmeye başlamasıyla Kastamonu ve çevresinde hâkimiyet kuran Candaroğulları Beyliği genişleme politikası izleyerek Karadeniz’in önemli bir gücü haline geldi36. IV. OSMANLILAR DÖNEMİNDE DEVREK Osmanlıların Devrek’i ele geçirişleri yani Devrek topraklarının Osmanlı Beyliği’nin hâkimiyet sahasına katılış şekli konusunda farklı rivayetler söz konusudur. Bunlardan birisine göre Hızırbey, Candaroğullarına bağlı, onların atadığı yerel bir yöneticidir. Fuat Köprülü’nün belirttiği gibi bölgede oluşan otorite boşluğundan dolayı, karışıklık döneminde Osman Gazi’ye katılmış olabilir. Bir diğer görüşte şu biçimdedir. Tarihçi İbni Kemal’in bu yaklaşımı Prof. Enver Konukçu tarafından aktarılmıştır. Hızırbey ve savaş arkadaşı Bolu’nun doğusunu ve kuzey doğusunu, Safranbolu’ya kadar ele geçirmişlerdir. Dirgene, Gerze ve Devrek’i fetheden Hızırbey’in ismi, ele geçirdiği topraklara yer adı olmuştur. Nitekim Dirgine Hızır, Osmanlı veya Candaroğulları’nın bıraktığı, zamanımıza kadar hiç değişikliğe uğramadan kullanılmış yer ismidir. Fatih Sultan Mehmet’in Amasra’nın fethine giderken takip ettiği yol güzergâhı, Hızırbey yer adlandırılmasının Fatih döneminde Osmanlı kayıtlarında bulunduğu ve Osmanlı yöneticilerince kullanıldığını göstermektedir37. Nitekim tarihçi İdris-i Bitlisî’nin anlatımına göre Fatih Amasra’nın fethi için kara kuvvetleriyle Üsküdar’dan hareket ederek Akyazı’ya geldi. Fakat Akyazı’dan sonraki yolculuk çok zorlu geçti. Bilhassa Hızırbey denilen sarp ve ormanlık bölgeden ve Mengen civarındaki boğazlardan çok müşkülatla ve bu civardaki yolları yaptırmak suretiyle geçen ordu nihayet Bolu’ya gelebildi38. Yavuz Sultan Selim Han döneminde tutulan, 1519 yılı kayıtlarına göre de Devrek, “Hızırbey İli” olarak anılmaktadır39. XIV. yüzyıl sonlarında bölgeye hâkim durumdaki Candaroğulları Osmanlı Devleti ile karşı karşıya gelmesine rağmen bir süre topraklarını korumayı başardı. Ancak beylik içerisinde taht kavgalarının ortaya çıkmasıyla bundan yararlanan Yıldırım Bayezıt 1392’de Devrek ve civarına dönük seferler düzenleyerek Candaroğlu Beyliği’ni yıktı, topraklarını Osmanlı idaresi altına aldı. Aralarındaki dostluk gereği kıyılardaki Ceneviz limanlarına 36 Yurt Ansiklopedisi, “Zonguldak ”, s.7734. Ömür Çelikdönmez, age., s.111. 38 Selahattin Tansel, Osmanlı Kaynaklarına Göre Fatih Sultan Mehmet’in Siyasi ve Askeri Faaliyeti, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1999, s.250-251. 39 Ömür Çelikdönmez, age., s.111. 37 12 dokunmayan Yıldırım Bayezıt, 1402’de Timur’a Ankara Savaşında yenilince Candaroğulları Beyliği yeniden bağımsızlığını kazandı40. 1414’ten sonra Çelebi Sultan Mehmet, Candaroğulları’nın elindeki Kastamonu hariç, bütün topraklarını aldı, Candaroğlu’nu bir Sancak Beyi derecesine düşürdü. Böylece Çankırı, Tosya, Samsun, Bafra dolayısıyla Devrek ve havalisi Osmanlı topraklarına katıldı. II. Murat’ın Anadolu Birliğini temin etmek amacıyla İsfendiyar Bey’in üzerine yürümesiyle yapılan savaştan sonra Devrek ve civarı tekrar Osmanlı ülkesine katılmıştır41. 1356 tarihinde Devrek’in bugünkü yerleşim alanında küçük bir köy şeklinde bulunduğu bilinmektedir. Kanuni Sultan Süleyman zamanından itibaren Devrek’in Kadılık olduğu ve burada kadı statüsünde bulunanlara fermanlar gönderildiği kayıtlarda mevcuttur42. XVIII. yüzyılda memleketin yeniden teşkilatlandırılmasıyla Devrek ve çevresi 1831’de Kastamonu Sancak Beyliği’nin içerisinde yer almıştır. Devrek Kastamonu Sancağı’na idari açıdan bağlanmıştır. Ancak 1839’da yeniden oluşturulan Viranşehir Sancağı, Bolu ile Amasra arasında kalan bölgeyi içine alacak şekilde geniş tutmuştur. Ereğli, Devrek ve Çarşamba ile birlikte sancak kaymakamlığı unvanı verilerek bağlanmıştır43. 1870’de ise yeni bir değişiklikle Devrek, Ereğli’nin bucağı oldu44. II. Abdülhamit’in fermanıyla, Ereğli’ye bağlı Devrek ile Bartın’a bağlı olan Çarşamba bucaklarının birleştirilmesiyle 1890 tarihinde Devrek kasabası, merkeze ilçe sayılarak Bolu Sancağı’na bağlanmıştır. 14 Mayıs 1920’de Devrek müstakil mutasarrıflık olan Zonguldak’a bağlanmıştır45. V. MİLLÎ MÜCADELE’DE DEVREK Zonguldak ve havalisi zengin taş kömürü yataklarına sahip olması nedeniyle sömürgeci Fransızlar açısından askeri bir önem arz etmekteydi. Bu stratejik konumundan dolayı Fransızlar Zonguldak ve Ereğli havzasını işgal etmiştir46. Zonguldak ve Ereğli’nin işgaliyle Devrek Millî Mücadele’nin bölgede merkezi olmuştur47. Devrek halkı Millî Mücadele boyunca üç önemli cephede savaşmıştır. Bunlardan 40 Yurt Ansiklopedisi, “Zonguldak”, s.7734. Melahat Türk, Rasim Türk, age., s.83; Ömür Çelikdönmez, age., s.113. 42 Ömür Çelikdönmez, age., s.121. 43 Ömür Çelikdönmez, age., s.123–124. 44 Melahat Türk, Rasim Türk, age., s.83; Ömür Çelikdönmez, age., s.113. 45 Ömür Çelikdönmez, age., s.124. 46 Ömür Çelikdönmez, age., s.146. 41 13 birincisi Zonguldak-Ereğli hattında Fransızlar, ikincisi Düzce isyanlarının Bolu, Gerede ve Safranbolu’ya sıçramasıyla başlayan iç karışıklık, üçüncüsü Çaycuma’da yaşayan Rum ahali ile Devrek’te ki Ermeni azınlığın baskı altında tutulması ve bunların işgalci Fransızlarla işbirliklerinin önlenmesi48. Devrek Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Millî Mücadele boyunca yurtsever personelin Devrek’ten Ankara’ya ulaşmalarını sağladığı gibi silah ve mühimmatın Devrek üzerinden Batı Cephesi’ne ikmal edilmesine de yardımcı olmuştur49. 47 Ömür Çelikdönmez, age., s.146. Ömür Çelikdönmez, age., s.147. 49 Ömür Çelikdönmez, age., s.154. 48 14 İKİNCİ BÖLÜM DEVREK ŞEHİTLERİNİN LİSTESİ I. LİSTELERLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR Çalışmamız sonucunda Balkan Savaşları’ndan Millî Mücadele’nin sonuna kadar devam eden savaş yıllarında Devrek kazasından 940 şehit tespit ettik. Bu şehitlerin 281’ini araştırmanın temel kaynağı durumundaki Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerinden tespit ettik. Geriye kalan 659 şehidi ise Millî Savunma Bakanlığı’nın hazırladığı Şehitler kitabından yararlanarak bir liste haline getirdik. Her iki kaynak önce ayrı listeler halinde verilerek karşılaştırılmış, daha sonra ise bu iki liste savaş ve cephelere göre ortak bir liste haline getirilmiştir. Her iki kaynakta ortak olarak yer alan şehitler ilk liste olan “Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerine Göre Devrekli Şehitlerin Listesi” başlığı altında italik olarak verilmiştir. Bu iki kaynaktaki farklı bilgilerde DVMVD esas alınmıştır. DVMVD’de yer alan tarihler aslına uygun şekilde Rumi yıla göre verilmiş olup, Şehitlerimiz kitabında yer alan tarihler ise eserdeki şekliyle miladi takvime göre verilmiştir. DVMVD dikkate alınarak hazırlanmış olan birinci listede ele alınan başlıkların (sütunların) açıklamaları aşağıda belirtilmiştir: Sayfa-Defter No: Listenin başında yer alan bu sütundaki ilk sayı şehidin ilgili defterde hangi sayfada yer aldığını, ikinci sayı ise hangi defterde (2 numaralı DVMVD, 3 numaralı DVMVD) bulunduğunu göstermektedir. Müt. No: “Müteselsil numarası” ifadesinin kısaltması olup defterlerdeki kişilere ait kayıt numaralarını ifade etmektedir. Bu sütunlardan sonra ise sırasıyla şehidin nüfusa kayıtlı olduğu köy veya mahallesi, lakabı, adı, babası, annesi, doğum yeri ve yılı, medeni durumu, şehit olduğu yer, şehit olduğu tarih ve yaşı ile ilgili başlıklar bulunmaktadır. 15 II. KAYNAKLARA GÖRE ORİJİNAL LİSTELER A. Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerine Göre Şehitlerin Listesi Sayf a/ Deft er no Müt. No. Köy veya Mahallesi Lakabı Adı Babası Annesi Doğu m Yer ve Yılı Meden i Durum u Şehit Olduğu Yer Şehit Olduğu tarih Irak Felahiye Cephe-i Harbinde (7. Alay, 2.Tabur, 3.Bölük) 9 Şubat 1332 Ya şı 1_2 8 Balkur Odabaşoğlu Nazif Eyyüp Emine Devrek 1301 1_2 9 Kayıkçılar Altıparmakoğlu Ramazan Eyyüp Ayşe Devrek 1306 Irak Muharebesinde ( 2.Alay, 1.Tabur, 3.Bölük) 28 K. Sânî 1332 26 1_2 10 Musaustao ğlu Akkuzuoğlu Ali Mehmet Hatice Devrek 1308 Felahiye Muharebesinde (7.Alay, 3.Tabur, 10.Bölük) 10 Şubat 1332 24 1_2 13 Kızılyel (?) Çuhadaroğlu İsmail Halil Havva Devrek 1311 ( 7.Alay, 1.Tabur, 1.Bölük) 27 K. Sânî 1332 21 Azime Devrek 1305 Irak Muharebesinde (7.Alay,1.Tabur,3 .Bölük) 28 K. Sânî 1332 27 Irak Muharebesinde (7.Alay,1.Tabur,1 .Bölük) 27 K. Sânî 1332 29 1_2 14 Terziler Veliefendioğlu Ahmet İsmail 31 1_2 15 Duhancılar Recebbeyoğlu Osman İbrahim Sultan Devrek 1303 1_2 18 Dereköseler Fazlıoğlu Mehmet İsmail Azime Devrek 1308 (5.Alay,2.Tabur,6 .Bölük) 1333 25 2_2 27 Çomaklar Yahyaoğlu Kadir Müteveff a Halil Devrek 1305 Felahiye’de (7.Alay,3.Tabur,9 .Bölük) 9 Şubat 1332 27 2_2 31 Düz Ahmet Çelebioğlu İzzet Hüseyin Devrek 1304 (3.Kolordu,12.Al ay,1.Tabur,2.Böl ük) 29 Haziran 1331 27 2_2 36 Pelitli Softaoğlu Şükrü Mahmut Müteve Devrek ffiye 1310 Habibe Felahiye Muharebesinde 24 Ağustos(E ylül?) 1332 22 2_2 38 Yılanlıca Kalaycıoğlu Ahmet Mehmet İsmail Gülsüm Devrek 1301 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 31 Ayşe 16 2_2 39 Hüseyinçav uşoğlu Terzioğlu Hüsnü İbrahim Emine Devrek 1301 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 31 2_2 40 Bölücek Çakmaklıoğlu Ahmet Müteveff a Abdullah Habibe Devrek 1297 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 35 2_2 41 Sofular Düzler(?) Nazım Müteveff a Hakkı Habibe Devrek 1302 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 30 2_2 42 Pelitli Yusufoğlu Mehmet Müteveff a Yusuf Kezban Devrek 1300 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 32 2_2 43 Musaustao ğlu Akkuzuoğlu Ali Mehmet Hatice Devrek 1308 Felahiye Muharebesinde 10 Şubat 1332 24 2_2 44 Manavoğlu Hasan İbrahim Emine Devrek 1306 Felahiye Muharebesinde 10 Şubat 1332 26 2_2 45 Seyisoğlu Kademoğlu Hafidi Hüseyin Mehmet Hâkime Devrek 1305 Felahiye Muharebesinde 9 Şubat 1332 27 2_2 46 İsabeyli Cicibaşoğlu Recep Ömer Nazife Devrek 1304 Felahiye Muharebesinde 5 Şubat 1332 28 2_2 47 Halilbeyoğl u Hatiboğlu Ahmet Yusuf Rabia Devrek 1305 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 27 2_2 48 Hışıroğlu Uzunalioğlu Asım Süleyman Nazife Devrek 1303 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 29 2_2 49 Çukur Beylioğlu Ömer Mahmut Müteve Devrek ffiye 1298 Hafize Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 34 2_2 50 Çukur Hatiboğlu Eşteri Hafidi Süleyman Abdullah Emine Devrek 1301 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 31 3_2 51 Tosunlar okunamadı Mehmet Mehmet Habibe Devrek 1304 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 28 3_2 52 Kaypaklar Çıtaklıoğlu Osman Müteveff a Mustafa Hanife Devrek 1303 Felahiye Muharebesinde 10 Şubat 1332 29 3_2 53 Kaypaklar Demircioğlu Abdullah Osman Müteve Devrek ffiye 1309 Fatıma Felahiye Muharebesinde 9 Şubat 1332 33 17 3_2 54 Üçyargu(?) Velipeşeoğlu (Delipeşe ?) Nazif Yusuf Fatıma Devrek 1306 3_2 55 Ibrıcak Çengeloğlu Hüseyin Ahmet Kezban Devrek 1289 3_2 56 Döngeller Hatiboğlu İbrahim İsmail Zeliha Devrek 1293 3_2 69 Bağbaşı Riyazoğlu Mahdumu Hüseyin Hasan 4_2 83 Emirşah Doğancıoğlu Osman Hüseyin Hanım 4_2 85 Hacıhakkıo ğlu(?) Akoğlu Ramazan Mehmet 4_2 86 Hayranlar (?) Sefaoğlu Aziz Hüseyin 4_2 88 Çolakpehliv an Musapeşeoğlu Halil Hüseyin Müteve Devrek ffiye 1314 Hatice 6_2 129 Balkur Fettahoğlu Hakkı Mehmet Zahide 6_2 134 Yazıcıoğlu Müftüoğlu Akif Müteveff a Tahir 6_2 138 Bölücek Güllüoğlu Hakkı 6_2 148 Nizamlar Bekiroğlu 7_2 152 Bılık 7_2 154 7_2 162 29 K. Sânî 1331 25 59 Numrolu Seyyar Hastanesinde 30 K.Evvel 1332 43 Cenup Gurubu Sevk Mecruhin Hastanesi 24 T. Sânî 1331 38 (12.Bölük,) 11 Nisan 1332 29 Devrek 1305 Kutülammare 6 K.Evvel 1331 26 Zeynep Devrek 1305 Felahiye’de 29 Mayıs 1332 27 Ayşe Devrek 1304 Kutülammare 2 K.Evvel 1331 27 ( 6.Bölük ) 18 Haziran 1333 19 Devrek 1313 (7.Alay,2.Tabur) 3 Eylül 1332 19 Nesibe Devrek 1307 (38.Alay,2.Tabur) 19 Eylül 1331 24 Mehmet Hamid e Devrek 1314 (57.Alay,3.Tabur, 9.Bölük) 22 K. Sânî 1332 18 Hacı(?) Mehmet Müteve Devrek ffiye (?) 1311 Tellitepe Muharebesine 15 Şubat 1332 21 Ahurluoğlu Süleyman Müteveff a Hüseyin Müteve Devrek ffiye 1298 Fatıma Felahiye’de 2 K. Sânî 1332 34 Cami-i Atik m. Uzunismailoğlu Muharre m Ali Rakibe Devrek 1303 Felahiye Mevki-i Muharebesinde 13 K. Sânî 1332 29 Çolakpehliv an Halilefendi oğullarından Tahir Hüseyin Mihribe Devrek 1313 (57.Alay,2.Tabur) 2 Eylül 1332 19 Müteve Devrek ffiye 1303 Habibe 18 8_2 181 Burhanoğlu Kaymakçıoğlu Sait Ahmet Hafize Devrek 1301 Felahiye’de (9.Alay,3.Tabur,1 1.Bölük) 5 Temmuz 1332 31 8_2 184 Kozluçay Örücüoğlu Biraderi Yakup Müteveff a Halil Fatma Devrek 1304 Meydan Harbinde 23 Şubat 1332 28 8_2 185 Kozluçay Kölelioğlu Mahdumu Kazım Mahmut Havva Devrek 1303 Meydan Harbinde 23 Şubat 1332 29 8_2 188 Halilbeyoğl u Halilbeyoğlu Mahdumu Osman Halil Hatice Devrek 1301 Felahiye’de (9.Alay,3.Tabur,1 0.Bölük) K. Sânî 1332 31 10_2 227 Kemerler Karaahmetoğlu Hafidi Süleyman Mehmet Ali Hanife Devrek 1305 Felahiye’de 17 K. Sânî 1332 27 12_2 289 Çolakpehliv an Çilhasanoğlu(?) Ali Rıza Recep Hatice Devrek 1302 Felahiye’de (9.Alay, 3.Tabur,12.Bölük) T.Evvel 1333 31 13_2 303 Sartuş Kocahüseyinoğl u Selim Ali Fatıma Devrek 1302 Meydan 17 K.Evvel Harbinde 1332 (78.Alay,4.Tabur) 14_2 327 Halilbeyoğl u Şabanbeşeoğlu Biraderzadesi Osman Müteveff a Ahmet Nazife Devrek 1304 Bağdat Hastanesi 9 K.Evvel 1331 27 Devrek 1298 Bağdat Mecidiye Hastanesinde (9.Alay,3.Tabur,9 .Bölük) Şubat 1332 34 Meydan-ı Hapde 11 K.Evvel 1332 23 30 14_2 328 Yazıcıoğlu Çubukçuoğlu Kerim Müteveff a Emin 14_2 330 Yassıören Ahmet……oğlu Recep Ahmet 14_2 334 Sağırmusa Aliustaoğlu Ömer Mustafa Saite Devrek 1305 Gazze Muharebesinde 19 Nisan 1333 28 14_2 350 Adatepe Manavoğlu Mahdumu Mustafa Hasan Alime Devrek 1303 (?) 1331 28 18_2 443 Manzut Karabekiroğlu Ali İbrahim Fatma Devrek 1310 (19.Fırka,57.Alay, 2.Tabur,2.Bölük) 18 T.Sani 1332 22 19_2 481 Kerimler Ceberoğlu Hafidi Raif Ali Zeliha Devrek 1311 Mansurede 19 T.Evvel 1333 19 19_2 490 Çorak İshakoğlu İsmail İzzet Hediye Devrek 1307 (7.Fırka,13.Alay,1 .Tabur) 19 Temmuz 1333 26 Kezban Müteve Devrek ffiye 1309 19 20_2 492 Ibrıcak Zekeriyaoğlu İsmail Hasan Sare Devrek 1305 Gazze Muharebesinde (31.Alay,3.Tabur) 19 Nisan 1333 28 22_2 544 Kumisiler Molla Abdullahoğlu Ali Ali Emine Devrek 1304 Şarapnelden(3.F ırka) 27 T. Sânî 1333 29 23_2 570 Bük Balioğlu İsa Hasan Şaban Zeliha Devrek 1305 Gazze Muharebesinde 27 Mart 1333 28 23_2 590 Dağdemirci ler Demircioğlu Osman Şükrü Hediye Devrek 1314 Yafa Civarında Kırmızı Tepede İngilizlerle vuku bulan muharebede 2 K.Evvel 1333 19 24_2 595 Bakacakka dı Hatiboğlu Mahdumu Osman Mustafa Hanım Devrek 1308 Eşkiyalarla müsademe neticesinde 31 K. Sânî 1334 26 24_2 601 Gerze Karacaoğlu Biraderzadesi Veli Hüseyin Havva Devrek 1305 Yafa’da 15 K.Evvel 1333 28 24_2 608 Burhanoğlu Haliloğlu Ömer zade Sait Halil Emine Devrek 1306 Halifü’l Fizan Muharebesinde 3 K.Evvel 1333 27 24_2 609 Kumisiler Molla Abdullahoğlu Mahdumu Hakkı Mehmet Emin Nazife Devrek 1310 Halifü’l Fizan Muharebesinde 3 K.Evvel 1333 23 25_2 630 Hışıroğlu Hışıroğlu Mahdumu Ahmet Yakub Saadet Devrek 1303 Gazze Harbinde 15 Nisan 1333 30 Recep Mehmet Ali Emine Devrek 1306 Sığındere Muharebesinde 22 Haziran 1331 25 Meydan Harbinde 7 Mart 1333 21 (3.Kolordu,20.Al ay,3.Tabur,10.Böl ük) 31 Temmuz 1331 30 26_2 655 Yılanlıca Mızıkoğlu damadı Haliloğlu Mahdumu 27_2 675 Sartuş Karahasanoğlu Hüseyin Mustafa Müteve Devrek ffiye 1312 Emine 28_2 698 Helvacılar Vildankadıoğlu Mahdumu İsmail İsmail Durkadı Devrek n 1301 28_2 714 Geriş Recepoğlu Osman Hasan Devrek 1301 3.Fırka Sıhhıye Bölüğünde 2 T. Sânî 1333 32 29_2 716 Muharremş ah Seferoğlu Haşim Satılmış Gülsüm Devrek 1314 Meydan-ı Harpde 29 Nisan 1333 19 29_2 717 Bakacakka dı Halilbeyoğlu Ahmet Eyyüp Gülsüm Devrek 1310 Meydan-ı Harpde 23 Temmuz 1332 22 Sultanı n zevci 20 29_2 733 Emirşah İssioğlu Hasan Ali Kezban Devrek 1301 Felahiye Muharebesinde 4 Şubat 1332 31 29_2 735 Dereköseler Hacıkemaloğlu Ali Ahmet Nazife Devrek 1301 Felahiye Muharebesinde 9 Şubat 1332 31 29_2 737 Yılanlıcakuz Mandıracıoğlu Emin Müteveff a Hasan Nazife Devrek 1304 22 Haziran 1331 27 32_2 810 Cenkliler(?) Gani Efendi Mahdumu Emin Müteveff a Nuri Hanife Devrek 1307 (19.Fırka,77.Alay, 1.Tabur.3.Bölük) 23 K. Sânî 1334 27 33_2 824 Kozluçay Mutafoğlu Bayram Emin Aişe Devrek Arifenin (54.Fırka,3.Tabur, 1304 zevci 11.Bölük) 11 Nisan 1331 27 33_2 827 Cami-i Cedit m. Karamustafaoğl u Biraderzadesi Ali İsmail Hamid e Devrek 1303 (8.Alay,2.Tabur) 27 Nisan 1334 31 34_2 843 Hacıkadı Hacıkadıoğlu Emrah Müteveff a Osman Meydan Harbinde 23 K.Evvel 1333 18 35_2 882 Hışıroğlu …..oğlu Damadzadesi Aziz Mustafa Nazife Devrek 1308 Çanakkale’de T. Sânî 1331 23 35_2 886 Yılanlıca Döngekoğlu Yakup İlyas Hanife Devrek 1313 (146.Alay,1.Tabu r) 19 Nisan 1331 18 36_2 895 Çay M. Hedayinoğlu (?) Biraderzadesi Hasan Müteveff a Osman Fatma Devrek 1301 Kütahya’da 5 Nisan 1334 33 37_2 940 Devrek Hatiboğlu Yakup Mustafa Müteve Devrek ffiye 1303 Fatma Felahiye’de 5 Temmuz 1332 29 52_2 2182 Bılık Karamehmetoğl u Hasan Koca Yakub Fatma Devrek 1308 (1.Alay, 4.Tabur, 13.Bölük) 7 T. Evvel 1332 24 58_2 2339 Sarıhüseyinoğlu Mehmet Ömer Nazife Devrek 1314 Pedrek Vapur İskelesinde 17 K. Sânî 1335 21 62_2 2426 Kerimler Sağıroğlu Ahmet Recep Sultan Devrek Şerife’n 1307 in zevci Yanya’da Muharebe Esnasında 1324(?) 17 85_2 3019 Balkur Karamehmetoğl u Mahdumu Ali Mustafa Fatma Devrek 1304 Hamdi ye’nin zevci (20.Alay, 3.Tabur, 10.Bölük) 31 Temmuz 1331 27 86_2 3032 Bılık Şişmanoğlu İbrahim Hasan Hanife Devrek 1302 Emine’ nin zevci Van Başkalede Muharebede K. Evvel 1331 29 Müteve Devrek ffiye 1315 Zenep Fatma nın zevci Zeynep ’in zevci 21 86_2 3033 Bakiler Alibeyoğlu Hasan Hasan Hanım Devrek 1301 Çanakkale’de Menzil Hastanesi Haziran 1331 30 86_2 3034 Bılık Fazlıoğlu Biraderzadesi Hayyam Müteveff a Recep Ayşe Devrek 1304 Malatya civarında 1334 30 86_2 3036 Bakiler Bekiroğlu Hüseyin Şakir Habibe Devrek 1308 Cemile ’nin zevci Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 23 Hasan Şakir Hanife Devrek 1304 Hediye ’nin zevci 19 Eylül 1332 29 Dersaadet efradı iken 31 Mart Vakasında (1.Alay,2.Tabut,3 .Bölük) Meydan Harbinde (22.Kolordu, 11.Alay, 1.Tabur, 3.Bölük) 87_2 3050 Akcabey Hasanpaşaoğlu Biraderzadesi 89_2 3101 Bağbaşı Kocaoğlu Biraderi Ahmet Müteveff a Hasan Kezban Devrek 1303 89_2 3126 Purtuloğlu Kayacıoğlu Biraderi İsmail Müteveff a Hüseyin Fatma Devrek 1290 Çanakkale’de Seddülbahir’de Haziran 1331 41 92_2 3209 Kozlukadı Yörükoğlu Biraderzadesi Sait Ahmet İsmail Rabia Devrek 1301 Dilman Muharebesinde 16 Nisan 1331 30 92_2 3214 Oğuzhan Haliloğlu Biraderzadesi Mustafa Müteveff a Ali Nazife Devrek 1304 Kumkale Muharebesinde 12 Nisan 1331 27 92_2 3215 Çukur İsmailoğlu Biraderzadesi Hüseyin İsmail Havva Devrek 1301 Fatma’ Hindistan’da Eğri nın Kasabası zevci Hastanesinde 92_2 3218 Bakiler İmamoğlu Mahdumu Yakup Hasan Ayşe Devrek 1307 Döndü ’nün zevci 1 Temmuz 1333 26 92_2 3219 Bakiler İmamoğlu Ahmet Müteveff a İbrahim 1 Mayıs 1332 29 93_2 3227 Karabaşlı Kocaoğlu Biraderi İsmail Müteveff a Bekir Nazife Devrek 1302 15 Haziran 1332 30 95_2 3278 Çekenez Çakıroğlu Ali Hüseyin Fatma Devrek 1304 Dilman Muharebesinde 1331 27 96_2 3302 Uzunahmetl er Purtuloğlu Osman Ali Hamid e Devrek 1306 Nablus Hastanesi (3.Fırka) 1334 28 101_ 2 3420 Demirciler Recepbeyoğlu Ahmet Müteveff a Hasan Müteve ffiye Ayşe Kafkas Sarıkamış Muharebesinde Eylül 1332 101_ 2 3421 Cami-i Atik m. Uzunismailoğlı Mahdumu İsmail Ahmet Hanife Nefise’ nin zevci Irak Harbinde T. Evvel 1332 101_ 2 3426 Çağlar Yanıkoğlu Biraderzadesi Ali Osman Osman Habibe Habibe ’nin zevci Dilman Muharebesinde 2 Şubat 1331 Devrek 1303 Devrek 1303 Çanakkale Arıburnu’nda Mihriba n’nın zevci 28 22 103_ 2 3488 Karaca Habiboğlu Biraderi Mehmet Müteveff a Mustafa Saadet Devrek 1293 Balkan Harbinde 1328 35 103_ 2 3489 Seyisoğlu Yörükoğlu Ahmet Ahmet Satı Devrek 1305 Kumkale’de 17 Nisan 1330 25 103_ 2 3490 Karabaşlı Küçükoğlu Hasan Müteveff a Bekir Nazife Devrek 1308 Çanakkale’de Haziran 1331 23 104_ 2 3508 Çorak Hazinedaroğlu İsmail Müteveff a Hasan Babaeski Karaağaç merkezinde 1328 20 105_ 2 3528 Hacıosmanl ar Hacıosmanoğlu Mahdumu Tahir Salih Fatma Devrek 1301 Dilman Muharebesinde Mart 1331 30 105_ 2 3529 Hacıosmanl ar Hacıosman Biraderi İsmail Müteveff a İsmail Havva Devrek 1301 K. Sânî 1332 31 105_ 2 3530 Hacıosmanl ar Kanburoğlu Mustafa İbrahim Ayşe Devrek 1312 Revanduz Cephesinde Eylül 1333 21 106_ 2 3567 Satuk Hasanbeyoğlu Mustafa Hasan Devrek 1313 Zahle Hastanesi (22.Kolordu) 15 Nisan 1334 21 108_ 2 3608 Karabaşlı Hatiboğlu Hafidi Bayram Müteveff a Veli Devrek 1301 Dördüncü Orduda Esnay-ı Harpde 1331 30 109_ 2 3630 Hacımusa Karamehmetoğl u Abdurrah man İsmail Fatma Devrek 1312 Esnay-ı Harpde Mart 1332 20 109_ 2 3631 Burhanoğlu Haliloğlu Emmizadesi İsmail Hasan Havva Devrek 1305 Bitlis’de 12 Şubat 1333 28 110_ 2 3660 Hacıosmanl ar Kürekçioğlu Ahmet Müteveff a Hamit Emine Devrek 1305 Dilman Kasabası civarında Ağustos 1331 26 112_ 2? 3701 Çukur Hatiboğlu Eniştesi Hafidi Yakup Abdullah Emine Devrek 1308 Balkan Harbinde Çatalca Mart 1329 civarında 112_ 2 3708 Dedeoğlu Tıslakoğlu Tevfik Müteveff a İsmail Havva Devrek 1296 Adana civarında Bağçe Nam mevkide 112_ 2 3709 Dağdemirci ler Kütükçüoğlu Osman Hüseyin 112_ 2 3714 Tellioğlu (?) İzzet Ali Zülal Devrek 1307 114_ 2 3753 Kaypaklar Boduroğlu Osman Müteveff a İsmail Hamid e Devrek 1307 Müteve Devrek ffiye 1308 Ayşe Sıdıka’ nın zevci Müteve Devrek ffiye 1313 Fatma 21 Romanya İbrail cephesinde Şubat 1331 18 Habibe ’nin zevci Çanakkale’de Seddülbahir’de 1332 25 Habibe ’nin zevci Çapakçur Muharebesinde Ağustos 1332 25 23 114_ 2 3755 Hacıkadıoğl u Mahmutçelebio ğlu İbrahim Selim Müteve Devrek ffiye 1303 Şerife 115_ 2 3768 Sandallar Kadirefendioğlu Hafidi Hüsnü Ramazan Müteve Devrek ffiye 1307 Sultan 119_ 2 3885 Kumisiler Kumisoğlu İzzet Mustafa Nazife Devrek 1312 119_ 2 3886 Kaypaklar Bayramoğlu Mehmet Osman Şerife 119_ 2 3887 Terziler Hacışükrüoğlu İbrahim Mustafa Sultan 121_ 2 3926 Yılanlıca Karahüseyinoğlu Ali Biraderi Mehmet Ali Mehmet Ali 121_ 2 3927 Kızılyel Beyoğlu Mahdumu İsmail İsmail Döndü 121_ 2 3929 Kızılyel Çiloğlu Mahdumu Abdurrah man Halil 122_ 2 3963 Dedeoğlu Delihacıoğlu Ali Recep Dilman Muharebesinde 18 Nisan 1331 28 Anafartalar Muharebesinde 27 Temmuz 1331 24 Van’da 1333 21 Devrek Ayşe’ni 1303 n zevci Bitlis vilayeti 1333 30 Devrek 1308 Bağdat Cephesinde Seddülbahir’de Mayıs 1331 40 Devrek 1301 Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 30 Hanım Devrek 1293 Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 38 Rahime Devrek 1309 Arabistan’da Düzkaman nam mevkide 1332 23 Filistin’de Dulkerim’de 1331 19 Hamdiy Devrek e 1291 Nazife’ nin zevci Kezba n’ın zevci Zeliha’ nın zevci 123_ 2 3967 Hacıosmanl ar Kürekçioğlu Hüseyin Müteveff a Hüseyin Fatma Hatice ve Devrek Fatma’ 1312 nın zevci 124_ 2 3998 Duhancılar Gergekoğlu (?) Abdurrah man Müteveff a Satılmış Gülsüm Devrek 1305 Habibe ’nin zevci Balkan Muharebesinde Edirne civarında 1328 23 124_ 2 3999 Muharremle r Çalıoğlu Yakup İbrahim Hediye Devrek 1312 Fatma’ nın zevci İran Ovasında 1 Ağustos 1332 20 124_ 2 4000 Karabaşlı Hatiboğlu Hafidi Akif Hüseyin Fatma Devrek 1309 Nefise’ nin zevci Kumkale civarında Haziran 1332 23 Devrek Esma’n 1310 ın zevci Meydan Harbinde (31.Alay, 23.Tabur, 5.Bölük) Temmuz 1332 22 Nisan 1334 20 124_ 2 4011 Bakacakka dı Halilbeyoğlu Ahmet Eyüp 129_ 2 4122 Kumisiler Bekçioğlu Hüseyin Halil 131_ 2 4172 Bekçiler Makaracıoğlu Ahmet Ali Mustafa İbrahim Ayşe Devrek 1301 Devrek 1314 Kezba n’ın zevci Dilman Muharebesinde Gazze’de 24 132_ 2 4208 Hacımusa Kadıoğlu Hurşid Hüseyin Kezban Devrek 1305 Çanakkale civarında Kumkale’de Nisan 1332 27 148_ 2 4600 Ahatlı Abdülkerimoğlu Mahdumu İsmail İbrahim Zeynep Devrek 1315 Salmanlar (Hilmanlar?) Muharebesinde 9 Nisan 1337 22 148_ 2 4606 Derebaşı Hacı Muharremoğlu Sadık Ahmet Zeynep Devrek 1313 (15.Fırka, 57.Alay,12.Bölük) 8 Eylül 1337 24 148_ 2 4608 Ibrıcak Bağcıoğlu Rıza Mustafa Havva Devrek 1315 Polatlı civarında muharebede 2 Eylül 1337 22 149_ 2 4615 Balkur Karamahmutoğl u mahtumu Arif Mustafa Fatma Devrek 1308 Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 23 149_ 2 4620 Sartuş Kocamehmetoğ lu Mahdumu Mehmet İsmail Hanife Devrek 1315 Çanakkale’de Nisan 1331 16 151_ 2 4655 Velioğlu Hacıgüdükoğlu Halil İbrahim Anafartalar Muharebesinde 27 Temmuz 1331 151_ 2 4658 Sabunlar Ömeroğlu Tevfik Satılmış Hatice Devrek Sultan’ı 1315 n zevci Erden (?) Muharebesinde 29 Ağustos 1337 22 151_ 2 4660 Dirğine Sarıoğlu İsmail Şakir Fatma Devrek 1307 Fatma’ nın zevci Boztepe Muharebesinde 31 Temmuz 1337 30 151_ 2 4664 Gerze Pamuksuzoğlu İsmail Yusuf Fatma Devrek 1311 Zekiye’ nin zevci Erzincan civarında 1332 21 152_ 2 4703 Akcasu Abdurrahmano ğlu Abdurrah man Hasan Habibe Devrek 1312 Fatma’ nın zevci Bilecik 15 Temmuz 1337 25 153_ 2 4709 Dirğine Manavoğlu Mehmet Şakir Durkadı Devrek n 1312 Çandağı civarında 30 Ağustos 1337 25 153_ 2 4710 Devrek Çolakoğlu Eşref Ömer Hanife Devrek 1310 Bozüyük Hocaköy yaylasında 20 Eylül 1337 27 153_ 2 4711 Kürdübeş (?) Ramazan Halil Hanife Devrek 1314 Kartaltepe Muharebesinde 10 Eylül 1337 23 153_ 2 4723 Kozlukadı Kundakçı kerimesi Emin Hasan Şükrü Hanife Devrek 1315 29 Ağustos 1337 22 153_ 2 4724 Kozlukadı Molla Eyüpoğlu Hasan Ali Alime Devrek 1307 28 Ağustos 1337 30 153_ 2 4725 Kozlukadı Karamanlı Nazım Mehmet Nazife Devrek 1315 16 Eylül 1337 22 Huriye’ nin zevci Nazlı’nı n zevci Sakarya Muharebesinde 25 153_ 2 4726 Bağbaşı Ömerbeyoğlu Yusuf Ahmet Satı Devrek 1315 Boztepe Muharebesinde 31 Mayıs 1337 22 153_ 2 4727 Bakacakka dı Hatiboğlu Halid Hasan Saite Devrek 1315 İnönü Meydan Muharebesi 10 K. Sânî 1337 22 153_ 2 4728 Kuzoğlu Ramazan Osman Fatma Devrek 1312 Kocadağ Muharebesinde 10 Temmuz 1337 25 154_ 2 4731 Hacımusa Hacıisaoğlu Osman Recep Sultan Devrek 1301 Duatepe’de 10 Eylül 1337 36 154_ 2 4732 Satuk İbrahimkadıoğlu Akif İsmail Fatma Devrek 1309 Beypazarı Hastanesinde 28 K. Sânî 1338 29 155_ 2 4757 Çorak Hacıibrahimoğlu Ahmet Recep Habibe Devrek 1312 Habibe ’nin zevci (4.Alay,2.Tabur, 7.Bölük) 31 Mart1337 25 155_ 2 4760 Kumisiler Kumisoğlu Rıza Halil Rahime Devrek 1310 Fatma’ nın zevci (4.Alay,2.Tabur, 5.Bölük) 5 T. Evvel 1337 27 155_ 2 4761 Ahatlı (?) Mustafa Ali Rahime Devrek 1304 Azime’ nin zevci ….. Revirinde 8 Şubat 1338 34 155_ 2 4762 Tursunlar Çürükçoğlu Mehmet İbrahim Hanife Devrek 1302 ….. Revirinde 18 Şubat 1338 36 156_ 2 4781 Devrek Hatiboğlu Hasan Eyüp Hediye Devrek 1310 Felahiye taarruzunda 4 Şubat 1333 23 156_ 2 4782 Cami-i Cedit m. Osmanbeyoğlu Mustafa Ahmet Efendi Cemile Hanım Devrek 1312 1334 22 157_ 2 4808 Bölücek Oruçoğlu Nazif İzzet Meydan-ı Harpde 16 Eylül 1337 22 157_ 2 4815 Hacıosmanl ar Kürekçioğlu Recep Şaban Ayşe Devrek 1315 okuna madı Tırnaksız Muharebesinde 30 Ağustos 1337 22 157_ 2 4817 Velioğlu Çarşambalıoğlu Halil Ahmet Hanife Devrek 1304 Azime’ nin zevci Tırnaksız Muharebesinde 30 Ağustos 1337 33 157_ 2 4825 Akcasu Ahmetoğlu Süleyman Mustafa Arife Devrek 1314 Emine’ nin zevci (?) 7 Temmuz 1337 23 158_ 2 4834 Meskene Lazoğlu İsmail İsmail İnönü Muharebesinde 31 Mart 1337 24 158_ 2 4836 Sabunlar İmamoğlu İsmail Recep Çal Dağında 31 Ağustos 1337 26 Hatice’ nin zevci Fatma’ nın zevci Devrek Azize’ni 1315 n zevci Devrek 1313 Zeliha Devrek 1311 Emine’ nin zevci 26 Kurumusaoğlu Emin Mustafa Fatma Devrek 1309 Fatma’ nın zevci Türbetepe Muharebesinde 26 Ağustos 1337 28 İbrahimustaoğlu Ahmet İsmail Fatma Devrek 1307 Güllü’n ün zevci Sakarya Muharebesinde 25 Ağustos 1337 30 Hatiboğlu Bayram Mustafa Kolan Muharebesinde 27 Nisan 1337 29 4872 Arıcıoğlu Mahdumu Hüseyin Ahmet 176.Alay,1.Tabur Esnay-ı Muharebede 18 T. Evvel 1337 30 162_ 2 4908 Resulhatiboğlu Hüseyin Yusuf Mezartepe Muharebesinde 12 Eylül 1337 27 165_ 2 4984 Kürdübeş Yahyaoğlu Ali Osman Nazife Devrek 1306 Dilman Muharebesinde 1331 25 167_ 2 5034 Kozköy Eminkadıoğlu Damadı Haliloğlu Mustafa Ali Fatma Zongul dak 1316 Katranlı Muharebesinde 27 Ağustos 1337 21 167_ 2 5056 Duhancılar Pazarlıoğlu Hüseyin Müteveff a Emin Fatma Devrek 1313 Haymana Harbinde 21 Eylül 1337 24 168_ 2 5058 Balkur Odabaşoğlu Hüseyin İbrahim Selime Devrek 1314 Saçak Tepede 15 T. Evvel 1337 23 168_ 2 5074 Karacavira n Durmuşoğlu Veli Ahmet Esma Devrek 1308 Habibe ’nin zevci İnönü Muharebesinde 2 Nisan 1337 29 169_ 2 5104 Tosunlar Zerinoğlu Halil Tahir Fatma Devrek 1307 Arife’ni n zevci Afyon Meydan Muharebesinde 26 Ağustos 1338 31 Dedeoğlu Abdurrah man Halil Müteve Devrek ffiye 1313 Nazife Dumlupınar Başkumandan Meydan Muharebesinde 30 Ağustos 1338 25 Bekiroğlu İzzet Mustafa Habibe Devrek 1313 Kaplan Tepede (57.Fırka) 31 Ağustos 1338 25 159_ 2 4833 159_ 2 4834 160_ 2 4865 160_ 2 Helvacılar Tursunlar Devrek 1308 Zeynep Devrek 1307 Habibe ’nin zevci Devrek 1310 Azime’ nin zevci 169_ 2 5105 169_ 2 5106 170_ 2 5108 Mekekler Mekekoğlu Nazif İzzet Saadet Devrek 1315 Salihli Muharebesinde 30 Ağustos 1338 23 170_ 2 5109 AkcaHatibl er Akcahatiboğlu Hasan Mustafa Fatma Devrek 1316 … revirinde 29 Eylül 1338 22 170_ 2 5110 Velioğlu Ferhatoğlu Osman Mustafa Saite Devrek 1305 Fatma’ nın zevci Sarıkavak Muharebesinde 30 Ağustos 1338 33 170_ 2 5113 Çukur Ahmethacıoğlu Satılmış Abdullah Emine Devrek 1313 Habibe ’nin zevci Kazuçuran Muharebesinde 15 T. Evvel 1338 25 Dedeoğlu 27 Kezba n’ın zevci Polatlı tarafında (59.Alay,3.Tabur, 10.Bölük) 28 Ağustos 1338 37 Kaplantepe Muharebesinde (30.Alay,6.Bölük) 31 Ağustos 1337 23 5.Alay efradından iken Kazancı’da 28 Eylül 1338 28 Kokur’da (3.Alay,61.Fırka) 30-31 Ağustos 1338 28 Bölüğünde (57.Fırka,3.Bölük) 26 Ağustos 1338 24 Devrek 1313 Bölüğünde (57.Fırka,3.Bölük) 26 Ağustos 1338 25 Dudu Devrek 1301 Çanakkale’de Anafartalar’da Haziran 1331 30 Hüseyin Saime Devrek 1315 Cemile ’nin zevci Belentepe taarruzunda 6.Bölük efradından iken 26 Ağustos 1338 23 İsmail Rahime Devrek 1306 Döndü ’nün zevci 3.Bölük’de nefer iken 20.Süvari Alayı 28 Ağustos 1338 32 29 Ağustos 1338 23 26 Ağustos 1338 24 Babadağ (?) 24 Ağustos 1338 23 Meydan-ı Harpde 29 Ağustos 1338 40 171_ 2 5140 Gaziler Kadıbaşoğlu Satılmış Tahir 171_ 2 5141 Kaypaklar Alacaoğlu Selim Yusuf 171_ 2 5144 Tellioğlu Davulcuoğlu Rıza Ali Hanife Devrek 1310 172_ 2 5165 Demirciler Miroğlu Ahmet Hasan Hanife Devrek 1310 172_ 2 5178 Bakacakka dı (?) Sait Bekir Hanım Devrek 1314 172_ 2 5179 Bakiler Hocaoğlu Mehmet Mehmet Saite 174_ 2 5226 Hacımusa Aliustaoğlu Yakup Ramazan 174_ 2 5227 Tellioğlu Bıyıklıoğlu Mehmet Ali 175_ 2 5245 Hacımusa Aliustaoğlu Hüsnü Hafize Devrek 1301 Devrek 1314 Hanife’ nin zevci Hanife’ nin zevci Babadağ Muharebesinde 10.Bölük’de nefer iken 10.Alay,3.Tabur Babadağ Muharebesinde 10.Bölük’de nefer iken 10.Alay,3.Tabur 176_ 2 5259 Hacıkadı Köleoğlu Şahin Ramazan Emine Devrek 1315 176_ 2 5260 Devrek Alagözoğlu Bayram İsmail Emine Devrek 1314 176_ 2 5262 Sabunlar İncemehmetoğl u Osman İsmail Havva Devrek 1315 176_ 2 5263 Yılanlıcakuz Kokakoğlu Durmuş Ali Rukiye Devrek Atike’ni 1298 n zevci 178_ 2 5293 Çay Mahallesi Kethüdaoğlu Hayri İsmail Ayşe Devrek 1315 İkinci İnönü Muharebesinde (4.Fırka,40.Alay) 31 Mart 1337 22 178_ 2 5294 Duhancılar Keklioğlu Mehmet Mehmet Fatma Devrek 1313 (2.Tabur,5.Bölük, 8.Fırka,131.Alay) 27 Ağustos 1337 24 178_ 2 5295 Kumisiler Tazıcıoğlu Raşit Ahmet Müteve Devrek ffiye 1302 Ayşe 6.Bölük’de nefer iken 4.Fırka,42.Alay’d a 3 Eylül 1338 36 178_ 2 5296 Çomaklar Haliloğlu Mehmet Ali İzzet Afyon Meydan Muharebesinde 26 Ağustos 1338 26 Hayriye Devrek 1312 Cemile ’nin zevci 28 178_ 2 5298 Çağlar 178_ 2 5300 Ibrıcak 180_ 2 5343 Hacıibadi 181_ 2 5381 182_ 2 5.Alay 9.Bölük efradından Meydan Harbinde 12 Eylül 1338 22 Haymana Muharebesinde 1 Eylül 1337 22 Çanakkale Seddülbahir Nisan 1332 32 Efraddan iken (3.Fırka,8.Alay) 17 K. Sânî 1338 24 Ağustos 1336 23 İbrahim Hasan Nazlı Devrek 1316 Mehmet Hüseyin Dudu Devrek 1315 Çubukçuoğlu Mahdumu Ömer İbrahim Hamid e Devrek 1306 Çengeller Garzanoğlu İbrahim İsmail Fatma Devrek 1314 5405 Nizamlar Molla Ahmetoğlu Şaban Recep Necibe Haymana’da Devrek Şerife’n (24.Fırka,2.Tabur, 1313 in zevci 7.Bölük) 182_ 2 5410 Bakacakka dı Ahmetefendioğl u Osman Hüseyin Fatma Devrek 1311 Emine’ nin zevci Meydan-ı Harpde nefer iken 34.Alay,7.Bölük 27 Ağustos 1338 27 185_ 2 5465 Gerze Pamuksuzoğlu Ahmet Süleyman Ayşe Devrek 1307 Hanife’ nin zevci Tınas Tepe muharebesinde 26 Ağustos 1338 31 Devrek Azize’ni 1304 n zevci Kafkas Cephesinde (3.Alay, 7.Tabur, 7.Bölük) 1331 27 Cürtoğlu Habibe ’nin zevci 185_ 2 5473 Helvacılar Kurumusaoğlu Şakir İbrahim Arife 185_ 2 5474 Helvacılar Şabanoğlu Veli Halil Hatice Devrek 1300 Fatma’ nın zevci Çanakkale Arıburnu’nda 1332 32 187_ 2 5519 Sandallar Karabacakoğlu Hakkı Şaban Hanım Devrek 1313 Saadet ’in zevci Çanakkale Arıburnu’nda 1332 19 192_ 2 5645 Derebulaca Hatiboğlu Biraderi Osman Müteveff a Osman Çanakkale’de Seddülbahir Muharebesinde Mayıs 1331 28 192_ 2 5662 Kızılyel Beyoğlu Arif Mustafa Hanım Devrek 1312 Döndü ’nün zevci Çanakkale’de Ramazan 1332 20 194_ 2 5694 Seyisoğlu Şerifoğlu Şakir Veli Hâkime Devrek 1298 Dudu’n un zevci Köplü Cephesinde 28 Nisan 1338 40 194_ 2 5706 Çolakpehliv an Hacıömeroğlu Mustafa Yakup Fatma Devrek 1310 Emine’ nin zevci Çaldağı Muharebesinde 2-3 Eylül 1337 27 195_ 2 5731 Çay Mahallesi Karahacıoğlu İsmail Mehmet Ayşe Devrek 1301 Hanife’ nin zevci Tepeköy Muharebesinde 8 Eylül 1338 37 195_ 2 5734 Kayıkçılar Hatiboğlu Hüseyin Selim Müteve Devrek ffiye 1306 Zahide Feride’ nin zevci Felahiye Harbinde 1333 27 196_ 2 5749 Nizamlar Karavelioğlu Hafidi Hasan Mehmet Devrek 1311 Saime’ nin zevci Şam civarında Müteve Zeynep Devrek ffiye ’in 1303 Habibe zevci Fatma 29 Müteve Devrek ffiye 1309 Fatma Nazife’ nin zevci Dilman Muharebesinde Ayşe Devrek 1312 Emine’ nin zevci Dilman Muharebesinde Yusuf Hafize Devrek 1309 Azime’ nin zevci Felahiye Muharebesinde istihkamda 1333 24 İsmail Müteveff a Hüseyin Emine Devrek 1308 Altun Köprüde 1333 25 Şeyhoğlu Biraderi Mustafa Müteveff a Recep Dudu Devrek Sultan’ı 1302 n zevci Dilman Muharebesinde 1332 30 Kayaarkası Karavelioğlu Asım Abdurrah man Ayşe Devrek 1310 Arabistan Cephesi Nisan 1332 22 5808 Velioğlu Velibeyoğlu İbrahim Yusuf Ayşe Devrek 1297 Kumkale’de Nisan 1332 35 199_ 2 5819 Muharremş ah Haliloğlu Mahdumu Osman Satılmış Hediye Devrek 1307 Emine’ nin zevci Çanakkale’de Kumkale civarında 1331 24 200_ 2 5850 Kızılyel Hacımusaoğlu Şaban İsmail Fatma Devrek Hanım’ 1310 ın zevci Çanakkale’de Arıburnu’nda 200_ 2 5851 Oğuzhan Tığoğlu Biraderzadesi Rıza Hasan Arife Devrek 1307 Zekiye’ nin zevci Kutülammare’d e 1333 27 201_ 2 5866 Çekenez Aksakaloğlu Mahdumu İbrahim Recep Hafize Devrek 1305 Kezba n’ın zevci Van – Bitlis arasında muharebede 1333 28 201_ 2 5877 Bük (?) Emin Mustafa Kezban Devrek 1302 Fatma’ nın zevci 1332 30 202_ 2 5909 Çekenez Karabacakoğlu Ramazan Hasan Nazife Ankara’nın Polatlı istasyonunda 1338 33 203_ 2 5916 Helvacılar Sarıhasanoğlu Hasan Osman Müteve Devrek Azize’ni ffiye 1307 n zevci Nazife Ankara civarında Polatlı istasyonunda 1337 30 203_ 2 5923 Balkur Odabaşoğlu İsmail ismail Emine Emine’ nin zevci Kudüs civarında vaki muharebede 1333 20 203_ 2 5934 Bakiler Bekirbeşeoğlu Biraderzadesi Ali Mehmet Zeynep Devrek Sultan’ı 1301 n zevci Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 30 205_ 2 5939 Ibrıcak Cingiloğlu Hafidi İbrahim Mehmet Fatma Devrek 1301 Irak Cephesinde 1333 32 198_ 2 5789 Yazıcıoğlu Hüseyin Sipahioğlu Kamil Halil 198_ 2 5790 Yazıcıoğlu Hüseyin Sipahioğlu Hafidi Sefer Hasan 198_ 2 5792 Kayıkçılar Katırcıoğlu Mahdumu Yusuf 198_ 2 5793 Devrek Hatiboğlu Hafidi 198_ 2 5806 Şeyhler 198_ 2 5807 198_ 2 Nazife’ nin zevci Devrek Esma’n 1304 ın zevci Devrek 1313 Hanife’ nin zevci 30 205_ 2 5953 Dereköseler Kasıkoğlu Salih Hasan 206_ 2 5964 Aksu Kadıoğlu Hafidi Mehmet Müteveff a Ahmet 206_ 2 5971 Sofuoğlu Osman Mustafa 207_ 2 5992 Boynueğrioğlu Kazım 207_ 2 5993 Hışıroğlu Banazoğlu (?) 207_ 2 6002 Devrek Bölük Biraderzadesi Kezban Devrek Ayşe’ni 1308 n zevci Dereköseler Karyede 1331 23 Durhanı Devrek m 1311 Hatice’ nin zevci Van Gölü 1333 22 Fatma Devrek 1310 Hanife’ nin zevci Şam civarında 1334 24 Hüseyin Kezban Devrek 1315 Durkad ın’ın zevci Erzurum’da Yılandağ mevkide 1334 19 İsmail Yakup Havva Devrek 1307 Hayriye ’nin zevci Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 24 Mehmet İsmail Hanife Devrek 1305 Hamid e’nin zevci Irak’da Felahiye Cephesinde T. Evvel 1333 28 Afyon karahisarında Kurtkaya mevkide 1338 24 207_ 2 6005 Yazıcıoğlu Sakızoğlu Ahmet 207_ 2 6012 Duhancılar Keklioğlu Ahmet Mehmet Fatma Devrek 1311 Gülsüm ’ün zevci Çanakkale’de Kumkale mevkiinde 1331 20 208_ 2 6037 Burhanoğlu Ömerefendioğlu Ali Hüseyin Mütev effiye Hafize Devrek 1306 Gülsüm ’ün zevci Dilman Muharebesinde 1331 25 209_ 2 6057 Debbağlar Civakoğlu Yusuf Şaban Ayşe Devrek 1304 Fatma’ nın zevci Filistin civarında Temmuz 1333 29 210_ 2 6074 Hışıroğlu Sağırosmanoğlu Kazım Abdülkeri m Kezba n Devrek 1315 Rabia’ nın zevci Filistin Cephesinde Nisan 1334 19 210_ 2 6078 Akbaldır Alibeyoğlu Hüseyin Mehmet Hâkim e Devrek 1312 Sıdıka’ nın zevci Nablus civarında Mayıs 1331 19 211_ 2 6107 Burhanoğlu Kabakçıoğlu İsmail Durmuş Fatma Devrek 1308 Hatice’ nin zevci Kutülammare’d e 1331 23 211_ 2 6111 Karavelioğlu Bayramzade Recep Ahmet Hatice Devrek 1307 Aşik zevci (?) Çanakkale’de Arıburnu’nda 1332 25 212_ 2 6125 Ayağır Kalaycıoğlu Hüseyin Feyzullah Ayşe Devrek 1306 Ayşe’ni n zevci Anafartalar’da 27 Eylül 1331 25 215_ 2 6198 Muharremş ah Celeboğlu Mehmet Mehmet Nefise Devrek 1301 Satı’nın zevci Dilman Muharebesinde 17 Haziran 1331 30 215_ 2 6207 Kerimler Şabanoğlu Mustafa Kamil Anafartalar’da 27 Eylül 1331 23 Devrek 1314 Devrek 1308 31 216_ 2 6237 Emirşah Zuryacıoğlu Rasim Bayram Şerife Devrek 1312 220_ 2 6315 Kemerler Gibişoğlu Hakkı Ahmet Ayşe Devrek 1302 220_ 2 6322 Dereköseler Veliimamoğlu Satılmış Ali Emine 221_ 2 6344 Derebulaca Oruçoğlu Osman Hüseyin 221_ 2 6353 Çekenez Boduroğlu Emmizadesioğlu Şakir 221_ 2 5356 Uzunahmetl er Batlıoğlu 223_ 2 6407 Kerimler 224_ 2 6417 224_ 2 Haymana’da 1337 25 Helime ’nin zevci Tiblis Boğazı nam mahalde 1332 30 Devrek 1304 Hatice’ nin zevci Dilman Muharebesinde 1333 29 Zeynep Devrek 1303 Nazire’ nin zevci Haymana Ovasında 1338 35 Veys Döndü Devrek 1307 Sakarya Muharebesinde (?) 1337 30 Ramazan Mehmet Hanife Devrek 1304 Fatma’ nın zevci Kırtepeler Muharebesinde 28 Ağustos 1337 33 Kocabacakoğlu Mehmet Süleyman Fatma Devrek 1313 Gülsüm ’ün zevci Felahiye Cephesinde Sipahiler Demircioğlu Hüseyin Recep Hatice Devrek 1299 Havva’ nın zevci Gazze’de 1332 33 6418 Balkur Odabaşoğlu İsa İbrahim Yamak tepe Muharebesinde 5 T. Evvel 1337 23 224_ 2 6423 Yellücedem irciler Demircioğlu Biraderzadesi Mustafa Müteveff a Halil Kezba n Devrek 1298 Suriye Cephesinde 1332 34 226_ 2 6460 Manzut Manavoğlu Hafidi Mustafa Hüseyin Hanife Devrek 1315 Kütahya’da 1337 22 226_ 2 6461 Ahatlı Yahyaoğlu Alim Hasan Ayşe Devrek 1313 Felahiye Muharebesinde 1333 20 229_ 2 6531 Emirşah İsisoğlu Mahdumu Hüseyin Gülsüm Kezba n Devrek 1313 Erzurum civarında 1332 19 229_ 2 6546 Muharremş ah Kuyumcuoğlu Osman Osman Hediye Devrek 1307 Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 24 229_ 2 6548 Eğerci Civakoğlu Nuri Mehmet Şerife Devrek 1309 Kırkkilise civarında Mart 1329 20 237_ 2 6735 Dağdemirci ler Demircioğlu Hakkı Mustafa Hatice Devrek 1308 Hatice’ nin zevci Dördüncü Orduda 1333 25 238_ 2 6760 Akkuzuoğlu Hasan Hasan Zarife Devrek 1304 Gülsüm ’ün zevci Bağdat’ta Kutülammarede 1333 29 Devrek 1314 Zeynep ’in zevci Kezba n’ın zevci 32 243_ 2 6887 245_ 2 6934 253_ 2 7823 259_ 2 AkcaHatibl er İsmail İsmail Hafize Devrek 1290 Bağrıyanıkoğlu İsmail Eyüp Mütev effiye Zeynep Devrek 1294 Ayşe’ni n zevci Ardahan Harbinde Velioğlu Malazoğlu Biraderzadesi (?) İsmail Sait Ali Gülsüm Devrek 1312 Nefise’ nin zevci 7258 Debbağlar Boduroğlu Rıza Müteveff a Recep Fatma Devrek 1315 269_ 2 7517 Cami-i Atik m. Bağcıoğlu Kerimesi zevci Şevket İbrahim 275_ 2 7667 Helvacılar Mantarcıoğlu Mustafa İsmail 86 Bakiler Velibeyoğlu İsmail 555 Duhancılar Recepbeyoğlu Abdurrah man 4_3 23_3 1333 43 Çanakkale Muharebesinde Kumkale’de 1332 20 Habibe ’nin zevci Çanakkale Muharebesinde 1331 16 Devrek 1300 Saniye’ nin zevci Çanakkale Anafartalar’da 1332 32 Hatice Devrek 1304 Satı’nın zevci (5.Alay,1.Tabur,1 .Bölük) 1328 24 Müteveff a Hasan Necibe Devrek 1308 Ayşe’ni n zevci Kumkale’de 1331 23 İbrahim Sultan Devrek 1301 Durkad ın’ın zevci Dilman Harbinde 11 Haziran 1331 30 33 B. Şehitlerimiz Kitabında Tespit Edilen Şehitlerin Listesi Köy veya Mahallesi Lakabı Adı Babası Doğu m Yılı Şehit Olduğu Yer Şehit Olduğu tarih Yaş ı Abdettar Salih 1304 Gazze Cephesinde 19.02.191 7 29 Kışla Deliahmetoğlulları Abdulkadir Halil 1301 Meydan Harbi 21.02.191 5 30 Seyisoğlu Kademoğulları Abdullah Ahmet 1301 Felahiye Muharebesi 19.01.191 6 31 Abdullah Halil 1308 02.04.191 5 23 Abdullah Hüseyin 1298 Beyt-i İsa Muharebesi 02.1916 34 Abdullah İsmail 1307 Aktaş Tepe 18.02.191 5 24 Abdullah İsmail 1307 Aktaş Muharebesinde 18.02.191 5 24 Abdullah Mehmet 1304 Dilman’da 18.02.191 5 27 Abdullah Mustafa 1308 Arıburnu Muharebesi 30.2.1915 23 Abdullah Osman Biru Mezarı 04.07.191 6 Abdullah Osman 1308 Felahiye Muharebesi 09.12.191 6 24 Aktaş Muharebesinde 08.02.191 5 24 18.Kolordu 3.Seyyar 17.01.191 Hastanesi 6 27 Sabunlar Türkmen Hatipler Gümüşpınar Bölükoğulları Bılık Dedeoğlu Deli hacıoğulları Kaypaklar Dağdemirciler Demircioğulları Abdurrahim İbrahim 1307 Hacıibadi Hamdi Abdurrahim Halil 1305 Duhancılar Recepbeyoğulları Abdurrahm an İbrahim 1301 Dilman’da 18.02.191 5 30 Abdurrahm an Emin 1309 Anafartalar Muharebesi 30.05.191 5 22 Hacıosmanlar Şeyhler Kadıoğulları Abdurrahm an Selim 1304 Dilman’da 18.02.191 5 27 Yolgeçen Pirhacıoğulları Abdurrahm an Selim 1303 Dilman’da 18.02.191 5 28 Abdurrahm an Mehmet 1309 Polatlı Hastanesi 25.09.192 1 28 Abdurrahm an Veli Lapseki Harp Hastanesi 03.04.191 5 Kayabaşı 34 Abdurrahm an Hüseyin 1312 Duaköy Harbinde 16.05.192 1 25 Adil Eyüp 1312 2.Kolordu 4.Seyyar Hastanesi 18.08.191 6 20 Kocaoğullarından Ahmet Hasan 1302 Meydan Harbi 19.07.191 7 31 Arapoğullarından Ahmet Nuri 1306 Kerevizdere’de 30.09.191 5 25 Şabanoğullarından Ahmet Osman 1301 Felahiye Muharebesi 11.1915 30 Şabanoğulları Ahmet Osman 1301 Meydan-ı Harpde 31.11.191 5 30 Hisarköy Mühürdaroğulları Ahmet Tahir 1302 Felahiye Muharebesi 04.04.191 6 30 Çukur Karaismailoğullarından Ahmet Süleyman 1296 Harbiye Merkez Hastanesi 23.04.191 5 35 Çukur Musabeyoğulları Ahmet Veliddin 1308 Çaldağı Taarruzunda 10.07.192 1 29 Çomranlı Aynacıoğulları Ahmet Ahmet 1304 Aktaş Tepe 04.05.191 5 27 Ahmet Eyüp Rakatya’da 23.05.191 6 Ahmet Hüseyin 1305 Sığındere Sırtlarında 22.04.191 5 26 Ahmet Mustafa 1306 Dilman’da 18.02.191 5 26 Ahmet Mustafa 1305 Dilman’da 18.02.191 5 26 Akçasu Bağbaşı Abdurrahmanoğulları Kadıoğlu Helvacılar Kurumusaoğulları Yukarıdere Karalar Velioğulları Ahmet İbrahim 1314 Postallı Harbi 25.08.192 1 23 Kaypaklar Himmetoğulları Ahmet Abdullah 1303 51.Fırka Sıhhıye Bölüğü 30.05.191 6 29 Yılanlıca Sakallıoğulları Ahmet Hasan 1307 18.Kolordu 51.Seyyar Hastanesi 27.10.191 6 25 Purtuloğlu Kuruoğulları Ahmet İsmail 1307 Damakçılık Muharebesi 30.05.191 5 24 Ahmet Mehmet 1297 Arıburnu Muharebesi 22.02.191 5 34 Kalafatoğulları Ahmet Mehmet 1305 Dilman’da 16.02.191 5 26 Kapcıoğulları Ahmet Mustafa 1303 Felahiye Muharebesi 09.12.191 6 29 Kıcı Ahmet Mustafa 1303 09.12.191 6 29 Pelitli 35 04.10.191 6 32 25.04.191 6 36 Felahiye Muharebesi 04.10.191 6 29 1309 Dilman’da 18.02.191 5 22 Ahmet 1293 Çonkara Muharebesi 18.08.191 2 35 Ahmet Arif 1314 2.İnönü Muharebesi 29.07.192 1 23 Köroğulları Ahmet Şaban İsmail 1312 Meydan-ı Harpte 29.07.191 6 20 Köseoğullarından Akif Mahmut 1315 Ürgüp Hastanesi 05.09.192 2 23 Kaypaklar Kapıcıoğlu Akif Ali 1300 Meydan Harbi 01.08.191 5 31 Tir Kahveci Ali Mehmet 1292 22.04.191 6 40 Cihanbey Çapaklıoğulları Ali Mustafa 1312 12.06.191 6 20 Karabaşlı Yanıkoğulları Ali Ali 1301 1916 31 Ali Mehmet 1300 İstilat Muharebesinde 22.02.191 7 33 Ali Mustafa 1304 Felahiye Muharebesi 02.04.191 6 28 Ali Mustafa 1304 Anafartalar Muharebesi 30.05.191 5 27 Dabağlıoğlu Ahmet Osman 1300 Köseoğulları Ahmet Osman 1296 Dabağahmetoğulları Ahmet Osman 1303 Kozluçay Türkmenoğullarından Ahmet Ömer Yazıcıoğlu Bekçioğulları Ahmet Karakoçlu Demircioğulları Yassıören Sabunlar Şeyhoğlu Gemiciler Hasanbey Felahiye Muharebesi 3260 Rakımlı Tepe Hacıosmanlar İsmailoğulları Ali Mustafa 1309 Meydan-ı Harpte 14.08.191 5 22 Sandallar Kadirefendioğulları Ali Ramazan 1309 Çartepe’nin 18 nolu siperinde 08.04.191 5 22 Çay Topaloğulları Ali Hasan 1315 Ankara Hastanesi 29.07.192 1 22 Ali Hasan 1307 4.Seyyar Hastanesi 22.07.192 1 30 Pirahmet Sinanoğulları Ali İbrahim 1316 Meydan-ı Harpte 26.08.192 2 22 Tabaklar Gülbeyoğlu Ali Ahmet 1295 2113 Rakımlı Tepe’de 14.06.191 6 37 Ali Ali 1304 Gazze’de 25.08.191 7 29 36 Cazi ibrahimoğulları Ali Ali 1303 Felahiye Muharebesi 09.02.191 6 29 Dericioğullarından Ali Hüseyin 1305 Meydan Harbi 21.02.191 5 26 Darıcıoğulları Ali Hüseyin 1305 Dilman’da 18.02.191 5 26 Ali Hüseyin 1290 Felahiye Muharebesi 24.03.191 6 42 Yalupoğulları Ali İsmail 1308 Dilman’da 18.02.191 5 23 Kalaycı Ali İsmail 1308 Felahiye Muharebesi 08.07.191 6 24 Yazıcık Mahmutoğulları Ali Mehmet 1311 Şeria Muharebesi 09.06.191 8 23 Kemerler Hacıoğullarından Ali Mehmet 1303 Kuttul Amare’de 31.10.191 5 28 Yazıcıoğlu Gemicioğulları Ali Mehmet Ali 1307 Meydan-ı Harpte 06.04.191 5 24 Dedeoğlu Bekiroğullarından Ali Satılmış 1302 Meydan Harbi 21.02.191 5 29 Halilbeyoğlu Velisipahioğulları Ali Selim 1297 Dilman’da 18.02.191 5 34 Karacaören Velioğulları Ali Şaban 1303 Beyt-i İsa Muharebesi 09.02.191 6 29 Osmanbeşeoğulları Ali Mehmet 1312 Sakarya Muharebesi 26.08.192 1 25 Bodaç Karadayıoğulları Ali Kamil Mustafa 1301 Karmuç Muharebesi 02.05.191 5 30 Yolgeçen Bağlıoğulları Ali Osman Osman 1305 18.07.191 6 27 Müfettişler Köleoğulları Ali Osman Hüseyin 1309 Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 22 Ali Osman İsmail 1305 Lapseki’de düşman tayyare bombasıyla 21.10.191 6 27 Alim Osman 1291 Anafartalar Muharebesi 30.05.191 5 40 Sabunlar Çorak Terziler Karacaören Ahmetkethüdaoğulları Alim Ömer 1307 Toydemir Harbinde 28.07.192 1 30 Karabaşlı Hatipoğulları Arif Hüseyin 1301 Meydan-ı Harpde 28.02.191 5 30 Veliköy Kaçalıoğlu Arif Hüseyin Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Komşular Dalgıncıoğulları Arif Ahmet Kerevizdere’de 23.09.191 5 1308 23 37 Kadıoğlu Karakoçlu Arif Ali 1301 Dilman’da 18.02.191 5 30 Duruoğlu Arif Mehmet Ali 1303 Mehmet Çavuş Siperleri Muh. 29.07.191 5 28 Kadı Asım Halil Kumkale 13.02.191 5 Alibeyoğulları Asım Ahmet Kirte Harbinde 17.06.191 5 Kadıoğlu Asım Halil Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Aziz Bekir 1307 Arıburnu Muharebesi 22.03.191 5 24 Bağbaşı 1306 25 Gaziler Alibeyoğulları Aziz İbrahim 1304 Dilman’da 18.02.191 5 27 Hacımusa Alimollaoğulları Aziz Mustafa 1307 Türbetepe Harbi 27.08.192 1 30 Aziz İbrahim 1308 Bağdat Hilal-i Ahmer Merkez Hastanesi 22.05.191 6 24 Aziz İsmail 1306 Halep Ramazaniye Hastanesi Bayram Ahmet 1302 Felahiye Muharebesi 09.12.191 6 30 Bayram Mehmet Ali 1303 Dilman’da 18.02.191 5 28 Bayram Yusuf 1311 Haymana Hastanesi Bekir Bekir 1308 09.08.191 2 20 Bilal Yusuf 1314 21.11.192 0 22 Cafer Mehmet Celil Rıza 1303 Kuttul Amare’de 04.10.191 5 28 Hacıibadi Çayır Çimenoğulları Sarmaşık Yamaçköy Kayışoğulları Kızılbel Ankara Merkez Hastanesi 29.05.191 5 Bodaç Karadayıoğulları Davut Davut 1311 Meydan-ı Harpde 20.02.191 6 21 Kemerler Hüseyinoğullarından Davut Selim 1302 Kuttul Amare’de 10.1915 29 Durdu Mustafa 1315 1.İnönü Harbinde 10.01.192 1 22 1308 06.05.191 5 23 Güney Odabaşoğulları Durmuş Durmuş Hisarköy Mihridaroğulları Durmuş İbrahim Aşir 27.05.191 6 38 Durmuş Mehmet 1315 1.İnönü Muharebesinde 10.01.192 1 22 Durmuş Ahmet 1296 Meydan Harbi 20.07.191 6 36 Odabaşoğulları Durmuş Durmuş 1308 05.03.191 5 23 Müfettişler Terzioğulları Durmuş Recep 1304 Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 27 Yılanlıca Koçak Durmuş Ali 1297 Tezekli Yaylası 29.06.192 2 41 Emin Mehmet 1301 Dilman’da 18.02.191 5 30 Garboğulları Emin Nuri 1306 Kerevizdere Muharebesi 21.08.191 5 25 Beşoğulları Emin Hüseyin 1308 Sığındere 22.04.191 5 23 Topçuoğulları Emin Raşit 1306 Kuttul Amare’de 04.10.191 5 25 Çolakpehlivan Halilefendioğulları Emin Nazif 1214 Meydan-ı Harpte 27.05.192 1 Burhanoğlu Ömeroğulları Emin Mustafa 1303 12.Alay Seyyar Hastane 09.06.192 1 34 Gümüşpınar Çolakoğulları Eşref Ali 1310 Hoca Köyü yaylasında 10.07.192 1 27 Eyüp Eyüp Ağadere’de 11.Fırka Seyyar Hastanesi 12.04.191 5 Eyüp Emin 1298 Kurtkaya Harbi 30.08.192 2 40 Eyüp Abdullah 1304 Hilal-i Ahmer Beyoğlu Hastanesinde 15.08.191 5 27 Eyüp İsmail 1308 04.11.191 5 23 Eyüp Mehmet 1308 397 rakımlı tepede 17.09.191 6 24 Eyüp Raşit 1292 Çonkara Muharebesi 19.08.191 2 36 Fazlı Hüseyin 1308 Maydos 11.03.191 5 23 Kayabaşı Bark Ibrıcak Güney Yazıbaşı Kara Kadıoğulları Çakıroğulları Sofular Karacaören Velioğulları Yazıcıoğlu Sakaoğullarından Feyzullah Ahmet 1310 Eşkıya Müsademesinde 09.05.191 9 25 Hacımusa Pirkadıoğulları Habip Recep 1313 Galiçya’da 04.07.191 6 19 Muşan Hacı Hasan Hasan 1315 Metres Tepe 28.01.192 1 22 39 Hacı Hüseyin Hasan 1315 İncirli Sırtlarında 16.05.192 1 22 Hafız Mehmet İsmail 1303 Tezekli Yaylası 18.02.191 5 28 Hakkı İsmail Kumkale 13.02.191 5 Hakkı Ahmet 1307 Kerevizdere Muharebesi 24.09.191 5 24 Hakkı Ahmet 1307 Seddülbahir Muharebesi 27.09.191 5 24 Hakkı Halil 1310 Meydan Harbi 03.09.191 5 21 Hakkı Ali 1314 Kanlıtepe’de 31.03.192 1 23 Hakkı İsmail 1307 1.Seyyar Hastanesi 22.08.192 2 21 Karamehmetoğullarınd an Hakkı Hüsnü Kumkale 13.02.191 5 Çakmaklıoğullarından Hakkı İsmail 1304 Kumkale 13.02.191 5 27 Hakkı Sait 1310 2.Kolordu 1.işkodra Fırkası 30.06.191 6 22 Hakkı Hüsnü Kara Mehmet Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Halil Ahmet 1305 Dilman’da 18.02.191 5 26 Koşan Nodullar Şeyhler Köseoğullarından Karamollaoğulları Ramazanoğlu Kazım Bölücek Hüseyinçavuşo ğlu Yılanlıca Kalıncıoğullarından Halil Recep 1303 Meydan Harbi 21.02.191 5 28 Tellioğlu Karaoğlan Halil Halil 1312 Basri Tepede 02.07.192 1 25 Muharremşah İsmailoğulları Halil Ali 1310 Siirt Hastanesi 20.04.191 6 22 Koramanlar Emektaroğulları Halil Emin 1310 Meydan Harbi 15.06.191 6 22 Yolgeçen Odabaşı Halil Hasan 1305 13.02.191 5 26 Halil İbrahim 1308 Anafartalar Muharebesi 30.05.191 5 23 Halil Rıza 1303 Kuttul Amare’de 29.09.191 5 28 Halil Veli 1300 Felahiye Muharebesi 10.11.191 5 31 Halil Ali 1305 Bağdat Hastanesi 14.02.191 6 27 Velioğlu Kızılbel Kerimler Beyoğulları Zaracıoğulları 40 Halil Hüseyin 12.Grup Hastanesi 18.07.192 1 Tabaklar Balam Halili Tersis Mustafa 1312 Eskişehir Muharebesi 21.03.192 1 25 Akçasu Fettahoğullarından Halim Fettah 1297 Meydan Harbi 13.09.191 5 34 Eymen Halit Recep 1302 Felahiye Muharebesi 09.11.191 5 29 Halit Veli Muş Hastanesi 18.06.191 5 Halit Mehmet 1303 Anafartalar Muharebesi 30.05.191 5 28 Halit Ömer 1302 Perhos Muharebesinde 02.05.191 5 29 Hamit Süleyman 1314 Dilman’da 18.02.191 5 17 Hasan Hüseyin 1303 Felahiye Muharebesi 11.07.191 6 29 Kumkale 13.02.191 5 Çukur Kızılbel Güney Nasıroğullarından Hasan Halil Nodullar Köseoğlu Hasan Halil 1304 Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 27 Hasan Hasan 1303 Malazgirt Sırtında 20.03.191 5 28 Hisarköy Tir Hacımahmut Hasan İsmail 1304 Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 27 Döngeller İslamoğulları Hasan İsmail 1301 Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 30 Yamaçköy Kalenderoğulları Hasan İzzet 1313 Kalkile Civarında düşman teyyaresinden 01.01.191 8 21 Yoloğullarından Hasan Mehmet 1304 Meydan Harbi 06.10.191 5 27 Çengeller Mihteroğulları Hasan Osman 1303 Dilman’da 18.02.191 5 28 Yamaçköy Yahyaoğlu Hasan Osman 1292 Çonkara Muharebesi 19.08.191 2 36 Uzunahmetler Abadioğullarından Hasan Mustafa 1301 Dilman’da 18.02.191 5 30 Esenlil Hasan Ali 1313 15.07.191 6 29 Kayabaşı Hasan Mehmet 1312 20.09.191 6 20 Hasan Ahmet 1299 03.04.191 6 33 Felahiye Muharebesi 41 Terziler Musaustaoğulları Hasan Ahmet 1306 Irak Muharebesinde 10.02.191 6 26 Hasan Ali 1305 Dilman’da 18.02.191 5 26 Kalafatlı Velioğulları Hasan Ali 1304 Felahiye Muharebesi 23.07.191 6 28 Güdülü Durmuşoğullarından Hasan Durmuş 1303 Perhos Muharebesinde 02.05.191 5 28 Sipahioğullarından Hasan Hasan 1302 Dilman’da 18.02.191 5 29 Karakaşoğullarından Hasan Hasan Kumkale 13.02.191 5 Hasan Hüseyin 1308 Damakçılık Bayırında 27.05.191 5 23 Hasan Hüseyin 1304 08.04.191 7 29 Hasan Mehmet Dilman’da 16.02.191 5 Dilman’da 16.02.191 5 Kalafatlı Çavuşoğlu Sazköy Benekoğullarından Hasan Mehmet Sandallar Kadirefendioğulları Hasan Ramazan 1307 Anafartalar Muharebesi 27.05.191 5 24 Çayır İmamoğulları Hasan Eyüp 1307 Büyükçalış Harbi 25.08.192 1 30 Çayır İmamoğulları Hasan Eyüp 1307 Meydanı Harp 29.08.192 1 30 Şeyhler Haliloğulları Hasan Ahmet 1313 Haymana Harbi 21.09.192 1 24 Hasan Ali 1305 Bağdat Haydarane Hastanesi 03.11.191 5 26 Hasan Ali 1301 Dilman’da 18.02.191 5 30 Hasan Durmuş 1310 Meydan Harbi 24.08.191 6 22 Hasan Halil Kumkale 13.02.191 5 Hasan Hasan 1304 Kırkkilise Yoncalı 22.05.191 5 27 Hasan Hasan 1309 Felahiye Muharebesi 08.02.191 6 23 Çakıroğulları Hasan Hüseyin 1305 Meydan Harbi 11.03.191 6 27 Manavoğullarından Hasan İbrahim 1305 Felahiye Muharebesi 10.12.191 6 27 Musabeyoğullarından Eveyikli Aksu Çitoğullarından 42 Hasan İsmail Kumkale 13.02.191 5 Hasan İsmail 13.Kolodu 56Nolu Seyyar Hastanesi 24.08.191 7 Şeyhoğulları Hasan İsmail 1290 Tombaoğullarından Hasan Kamil 1305 Dilman’da Tubaoğulları Hasan Kamil 1305 Garraf Harbinde Civaoğullarından Hasan Mehmet Dülgeroğulları Hasan Mustafa Hasan Ustabaşı Seyisoğlu Sabunlar İslamoğullarından Akçabey 13.02.191 5 41 18.02.191 5 26 Kumkale 13.02.191 5 1307 Şimal Grubu Ağır Mecruhin Hastanesi 24.08.191 5 24 Osman 1303 Dilman’da 18.02.191 5 28 Hasan Osman 1303 Felahiye Muharebesi 07.11.191 5 28 Keklioğulları Hasan Recep 1300 Felahiye Muharebesi 01.1916 32 İmamoğulları Hasan Recep 1308 Kirte Harbinde 01.10.191 5 23 Musuloğullarından Hasan Ömer 1305 Dilman’da 20.02.191 5 26 Halilefendioğulları Hasan Mehmet Emin 1301 Zühre Muharebesi 25.09.190 9 24 Hasan Halil Nacir Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Hasan Hasan Karakaş Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Hasan Hüseyin Koca 1297 Cenup grubu Sevk Mecruhin Hastanesi 02.09.191 5 34 Hasan Hüseyin Kafkas 1309 Felahiye Muharebesi 07.02.191 6 23 Tir Hasan İsmail Hacı Mahmut Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Durupınar Hasan Mehmet Civan Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Sarıgazioğlu Haşim Mehmet 1302 Sığındere 18.02.191 5 29 Uzunismailoğlu Hayyam Halit 1306 Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 25 Hüseyin Abdullah Cenup grubu Sevk Mecruhin Hastanesi 08.09.191 5 Durupınar Çolakpehlivan Güney Bağbaşı Pınarönü 43 Oğuzhan Seyisoğlu Gögeroğullarından Hüseyin Abdullah 1307 Kirte Harbinde 08.09.191 5 24 Çangaloğlu Hüseyin Ahmet 1298 59.Seyyar Hastanesi 30.10.191 6 34 Topçuoğulları Hüseyin Ahmet 1301 Askerde 1915 30 Hacıdarıcıoğulları Hüseyin Ali 1305 Dilman’da 18.02.191 5 26 Hatipoğulları Hüseyin Arif 1301 Meydan Harbi 21.02.191 5 30 Küçükoğullarından Hüseyin Bekir 1304 Meydan Harbi 30.04.191 5 27 Kalaycıoğulları Hüseyin Feyzullah 1306 Anafartalar Muharebesi 27.07.191 5 25 Kıdemoğullarından Hüseyin Hacı Hüseyin 1304 Karakilise 24.05.191 5 27 Hüseyin Halil 1303 Dilman’da 18.02.191 5 28 Hüseyin Halil 1305 Dilman’da 18.02.191 5 26 Kozluçay Kösekadıoğullarından Hüseyin Hasan 1298 Felahiye Muharebesi 11.1915 33 Seyisoğlu Kademoğulları Hüseyin Hasan 1304 Yoncalı Muharebesi 24.05.191 5 27 Hacıdarıcıoğulları Hüseyin İsmail 1297 Beyt-i İsa Muharebesi 07.02.191 6 35 Saci Hüseyin İsmail 1307 Felahiye Muharebesi 07.10.191 5 24 Musacıoğulları Hüseyin İsmail 1307 Felahiye Muharebesi 08.11.191 5 24 Resuloğulları Hüseyin Mehmet 1301 Kuttul Amare’de 12.10.191 5 30 Hüseyin Osman 1312 49Numaralı Seyyar Hastane 30.06.191 7 21 Hüseyin Raşit 1305 Dilman’da 18.02.191 5 26 Hüseyin Recep 1305 Sığındere 22.04.191 5 26 Hüseyin Recep 1308 Kirte Harbinde 01.10.191 5 23 Hüseyin Süleyman 1305 Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 26 Hüseyin Yakup 1304 Dilman’da 18.02.191 5 27 Durupınar Kozluçay Oruçoğulları Sabunlar Başlarkadı Durupınar Masalcıoğlu 44 Durupınar Durupınar Oruçoğulları Satuk Bağbaşı Tayazoğulları Döngeller Hacıosman Satuk Hüseyin Yakup 1308 Dilman’da 18.02.191 5 23 Hüseyin Yakup 1309 Dilman’da 18.02.191 5 22 Hüseyin Hasan Hüseyin Hüseyin 1303 Meydanı-ı Harpde 11.02.191 6 29 Hüseyin Mustafa 1304 Dilman’da 18.02.191 5 27 Hüseyin Nuri 1306 Dilman’da 18.02.191 5 25 Hüseyin Yakup 1305 Sığındere’de 22.04.191 5 26 30.03.191 1 26 11.02.191 6 Döngeller Uzunoğlu Hüseyin Mustafa 1301 Çizan’da Karabaşlı Küçükoğulları Hüseyin Bekir 1304 Ahlat Harbi Duhancılar Yazarlıoğullarından Hüseyin Emin 1308 Galiçya’da Gaziler Beşebeyoğulları Hüseyin Satılmış 1308 Kerevizdere Muharebesi 28.02.191 5 23 Şeyhler Hüseyin Ahmet 1309 Seddülbahir Muharebesi 09.05.191 5 22 Derecikören Hüseyin Ali 1301 Gülhane Hastanesi 08.11.191 5 30 Karakanoğullarından Hüseyin Hasan 1301 Kuzma Dağında 23.02.191 6 31 Kıraçoğulları Hüseyin Hasan Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Hüseyin Hüseyin 1306 Dilman’da 02.05.191 5 25 Topuz Hüseyin İbrahim 1300 İstilat İstasyonunda Muharebe 22.02.191 7 33 Hacıoğullarından Hüseyin İsmail 1307 Felahiye Muharebesi 07.11.191 5 24 Hüseyin Mustafa 1308 Damakçılık Bayırında 27.05.191 5 23 Yazıbaşı Kızılbel Sandallar Hamzaoğullarından Hüseyin Veys 1301 Dilman’da 02.05.191 5 30 Geriş Abdullahhacıoğullarınd an Hüseyin Hasan 1313 Aslıhanlar Harbi 08.04.192 1 24 Kayıkçılar Arpacıoğlu Hüseyin Ahmet 1307 Haymana’da 29.08.192 1 30 45 Erzurum muhacirleri Hüseyin Veys 1308 Haymana Harbi 11.09.192 1 29 Kelbakioğulları Hüseyin Hüseyin 1309 Ashap Dağı 30.08.192 2 29 Abdullahoğullarından Hüseyin Hayri Selim 1309 Seddülbahir Muharebesi 19.09.191 5 22 Mahmutoğulları Hüseyin ipek Durhasan 1309 Meydan Harbi 26.10.191 4 21 Beşirbeyoğulları Hüseyin ipek Satılmış 1308 Meydan Harbi 11.10.191 4 22 Bodaç Kapısızoğulları Hüsnü Ahmet 1305 Dilman’da 20.04.191 6 27 Uzunahmetler Abadioğullarından Hüsnü Mustafa 1301 Dilman’da 18.02.191 5 30 Musaustaoğulları Hüsnü Ahmet 1300 Felahiye Muharebesi 09.02.191 6 32 Musuloğullarından Hüsnü Ahmet 1305 Dilman’da 20.02.191 5 26 Barbacıoğullarından Hüsnü İsmail 1307 Hilal-i Ahmer Beyoğlu Hastanesinde 23.09.191 5 24 Ekincioğulları Hüsnü Veli 1301 Lüleburgaz Muharebesi 17.08.191 2 27 Şeyhoğullarından İbrahim Mehmet 1305 Selmanpak’da 09.1915 26 Hüseyinoğullarından İbrahim Kerim 1303 Bağdat 3.Kasırlar Hastanesi 11.12.191 6 29 İbrahim Yusuf 1301 Felahiye Muharebesi 03.02.191 6 31 Karahisar İbrahim İbrahim 1315 12.04.192 1 22 Aliköy İbrahim Seyit 1307 Kızkulesi 11.09.192 2 31 Ayvazoğulları İbrahim Ali 1299 Afyonkarahisar Hastanesi 09.09.192 2 39 Karasığıroğullarından İbrahim Hasan Kumkale 13.02.191 5 Karasığıroğullarından İbrahim Hasan Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 İbrahim İbrahim Kocadere 24.02.191 5 İbrahim İbrahim 1309 Galiçya Muharebesi 13.07.191 6 23 İbrahim Mehmet 1301 Dilman’da 18.02.191 5 30 Alyavanlar Sandallar Uzunahmetler Burunkaya Bılık Yılanlıcakuz Oruçoğulları 46 Müfettişler Köleoğulları İbrahim Mehmet 1302 18.Kolordu 51.Fırka Sıhhıye Bölüğü 29.09.191 5 29 Tabaklar Böğrioğulları İbrahim Mehmet 1308 Amuzaca Meydan Muharebesi 18.07.191 6 24 Çorak İshakoğulları İbrahim Süleyman 1294 Çonkara Muharebesi 18.08.191 2 34 Karadağlı İbrahim Hüseyin 1306 Türbe Tepe Muharebesinde 29.06.192 1 31 İbrahim Ali Kaçalı Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Kemerler Gebeşoğulları İbrahim Ethem Mustafa 1308 Kozlukadı Bayezıdoğulları İdris Hüseyin 1307 İdris Halil İlyas Dağüstü 09.08.191 2 20 Seddülbahir Muharebesi 27.02.191 5 24 1315 Haymana Hastanesi 26.08.192 2 23 İsmail 1305 Tekirdağ Hastanesi 19.05.191 5 26 İlyas İsmail 1311 Ahmet Abad’da 15.08.191 6 21 Halilbeyoğlu Karagülmezoğulları İlyas Hacı Mehmet 1308 Beyt-i İsa Muharebesi 11.02.191 6 24 Tellioğlu Senetçioğulları İlyas Recep 1307 Kuttul Amare’de 04.10.191 5 24 Tabaklar Karakerimoğulları İsa Ahmet 1295 14.06.191 6 37 Bayramoğulları İsmail Ahmet 1306 51.Fırka Sıhhıye Bölüğü 20.05.191 6 26 Burhanoğlu Turgutoğullarından İsmail Ali 1304 Dilman’da 18.02.191 5 27 Tellioğlu Pangodozoğulları İsmail Ali 1303 Dilman’da 18.02.191 5 28 Demirci İsmail Arif 1313 Meydan Harbi 04.07.191 6 19 İsmail Emin 1308 Davutpaşa Kışlası Hastanesi 19.11.191 5 23 Kozlukadı Hamzaoğullarından İsmail Hasan 1303 Meydan Harbi 18.09.191 5 28 Burhanoğlu Haliloğulları İsmail Hasan 1305 Bitlis Harbi 12.12.191 7 28 İsmail Hüseyin Arıburnu Muharebesi 23.03.191 5 İsmail Mehmet Çanakkale’de Ay tabyasında talimde 02.04.191 7 Tabaklar Terzişükrüoğullarından 47 Kaypakoğulları İsmail Mehmet Ali 1302 Dilman’da 18.02.191 5 29 Hacıkemaloğulları İsmail Mustafa 1302 Felahiye Muharebesi 13.08.191 6 30 İsmail Mustafa 1302 Bağdat Askeri Merkez Hastanesi 09.04.191 6 30 İsmail Ömer 1300 Ardahan 16.10.191 4 30 İsmail Ömer 1306 Felahiye Muharebesi 22.09.191 6 26 İsmail Ömer 1310 Seddülbahir Muharebesi 28.03.191 7 23 İsmail Raşit 1306 Kuttul Amare’de 04.10.191 5 25 İsmail Recep 1297 11.05.191 6 35 Lazoğulları İsmail Süleyman 1301 Kuttul Amare’de 04.10.191 5 30 Hacıdarıcıoğulları İsmail Yusuf Kumkale 13.02.191 5 Nalbantoğullarından İsmail Yusuf Kumkale 13.02.191 5 Pamuksuzoğulları İsmail Yusuf 1311 Petroviski Muharebesi Oğuzhan Hacıdarıcıoğulları İsmail Yusuf 1305 Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 26 Karacaören Macıkoğullarından İsmail Mehmet Ali 1305 Ardahan 16.10.191 4 25 Çorak Hazinedaroğlu İsmail Hasan 1308 Babaeski’de 1912 20 Hatipler İmam İsmail Recep 1311 Türbe Tepe Muharebesinde 29.06.192 1 26 Durupınar Lazoğulları İsmail İsmail 1313 İnönü Muharebesi 31.01.192 1 24 Uzunismailoğlu İsmail Mehmet 1306 Kayseri Hastanesi 25.10.192 1 31 Sarıoğulları İsmail Şakir 1307 Boztepe Muharebesi 31.05.192 1 30 İsmail İbrahim 1312 2.Kolordu 1.Fırka 4.Seyyar Hastanesi 10.07.191 6 20 Satuk İsmail İsmail Birüs-Sait 27.05.191 6 Yamaçköy İsmail Mustafa Bağdat Askeri Merkez Hastanesi 09.02.191 6 Çomaklar Kabaca Derebulaca Dedeoğlu Yazıcık Akhisarlıoğullarından Demircioğulları 1302 30 48 Ibrıcak Balcıoğulları İsmail Süleyman 1301 Sayı Muharebesinde 24.12.191 5 30 Karabaşlı Pirköleoğullarından İsmail Hasan 1301 Dilman’da 18.09.191 5 30 İsmail İsmail 1305 Meydan Harbi 18.09.191 5 26 İsmail İsmail 1301 18.Kolordu 51.Fırka Sıhhıye Bölüğü 07.12.191 6 31 İsmail Hasan Mektebi Harbiye Hastanesi 10.12.191 6 İsmail Abdurrahm an 1304 Dilman’da 18.02.191 5 27 İsmail Emin 1302 Anafartalar Muharebesi 30.05.191 5 29 İsmail Hasan 1310 Kanlıdere’de 22.09.191 5 21 İsmail Hüseyin 1310 Kanlıdere Muharebesi 1915 21 Emirşah İsmail İsmail 1305 Felahiye Muharebesi 26.01.191 6 27 Derecikören İsmail Mehmet 1304 Şimal Grubu Ağır Mecruhin Hastanesi 04.04.191 5 27 İsmail Mehmet 1306 Felahiye Muharebesi 09.02.191 6 26 İsmail Mustafa Arıburnu Muharebesi 06.03.191 5 Uzunahmetler Aktarla Süleymancılıoğulları Kerimler Hacılar Hacıismailoğullarından Şeyhler Şeyhler Emirşah Ramazankadıoğlu hafidi Arıkoğulları Esenlil Basat Hacıkemal İsmail Mustafa 1302 Felahiye Muharebesi 13.08.191 6 30 Koramanlar Bıçakoğulları İsmail Numan 1311 Meydan-ı Harbte 10.09.191 6 21 Dursunlar Çorukçu İsmail Osman 1302 Felahiye Muharebesi 09.02.191 6 30 Sandallar Hamzaoğullarından İsmail Hamza 1299 Askerde 17.04.191 2 29 Osina Nurullahoğulları İsmail Emrullah 1314 Afyonkarahisar Harbi 27.08.192 1 23 İsmail Yusuf Hacı Darıcı Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Yahyaoğulları İzzet Hüseyin 1307 24.Alay Taburunda 08.10.191 6 25 Mollakerimoğulları İzzet Raşit 1302 Dilman’da 18.02.191 5 29 İbrahimoğulları İzzet Recep 1306 Meydan Harbi 04.1916 26 Çomaklar 49 Halilbeyoğlu Çatalca Muharebesi 19.08.191 2 4.Fırka Sıhhıye Bölüğü 03.05.191 5 Felahiye Muharebesi 30.03.191 6 Kumkale 13.02.191 5 1305 Felahiye Muharebesi 09.12.191 6 27 Yahya 1303 Felahiye Muharebesi 08.12.191 6 29 Kamil Mehmet 1305 Felahiye Muharebesi 01.11.191 6 27 Abacıoğulları Kamil Ali 1303 Felahiye Muharebesi 14.10.191 6 29 Şabanoğulları Kamil Mustafa 1308 Damakçılık Bayırında 30.05.191 5 23 Kamil Şakir Hatipoğulları İzzet Yusuf Kadir İbrahim Kadir Hasan Kadir Mahmut Kadir Yahya Kadri Efendi Gazioğulları Yolgeçen Geriş Hacımusa Müstakimler Himmet Çomaklar Muhsinler 1296 1300 32 32 20.10.191 6 Demircikören Ömerkılkaoğulları Kamil Nuh 1308 Kazuçaran Muharebesi 26.08.192 2 30 Pelitli Yakupoğulları Kamil İsmail 1309 Taif’te 03.04.191 6 23 Karaevlioğulları Kamil Mustafa 1301 Karmoç Muharebesi 08.05.191 5 30 Mumyakmazoğulları Kazım Hacı Osman Efendi 1308 Arıburnu Muharebesi Kazım Efendi Hacı Osman 1308 Arıburnu Muharebesi 12.02.191 5 23 Arıburnu Muharebesi 15.02.191 5 Aksu Kerim Osman Yılanlıcakuz Kadıoğlu Mahmut Ahmet 1301 Meydan Harbi 06.05.191 5 30 Sabunlar Halilsipahioğlu Mehmet Abdulkerim 1301 Araklı Muharebesi 23.01.191 6 31 Yılanlıca Mehmet Ahmet 1301 Karmuç Muharebesi 04.05.191 5 30 Bük Mehmet Ahmet 1304 Perhos Muharebesinde 12.05.191 5 27 Mehmet Ali 1306 Dilman’da 18.02.191 5 25 Mehmet Ali 1295 Gülhane Hastanesi 09.03.191 5 36 Gürbüzler İsaoğullarından 50 Gürbüzler Mehmet Ali 1290 Anafartalar Muharebesi 23.08.191 5 41 Alioğulları Mehmet Ali 1306 Dilman’da 18.02.191 5 26 Kethüdaoğulları Mehmet Halil 1311 29.Alay 25.02.191 6 21 Mehmet Hasan 1312 2.Kolordu 4.Seyyar Hastanesi 15.08.191 6 20 Gürbüzler Hatipoğulları Mehmet Hasan 1304 Dilman’da 18.02.191 5 27 Durupınar İmamoğulları Mehmet Hasan 1305 Dilman’da 18.02.191 5 26 Akçabey Mansuroğulları Mehmet Hasan 1308 Arıburnu Muharebesi 06.03.191 5 23 Çorak Hacıibrahimoğulları Mehmet Hurşit 1312 Meydan Harbi 24.05.191 6 20 Mehmet Hüseyin 1302 Karmuç Muharebesi 04.05.191 5 29 Mehmet Hüseyin 1305 Dilman’da 18.02.191 5 26 Durupınar Gürbüzler Hatipoğulları Mehmet Hüseyin 1304 Dilman’da 18.02.191 5 27 Deliahmetoğlu Dangazoğulları Mehmet Hüseyin 1311 22.Kolordu 35 Nolu Seyyar Has. 29.09.191 7 22 Müfettişler Köle Mehmet İbrahim 1302 Konda 03.10.191 6 30 Mehmet İbrahim 1307 Merkez Tepesi 25.05.191 5 24 Hatipler Banaz Mehmet İsmail 1305 Felahiye Muharebesi 23.01.191 6 27 Gürbüzler Kadıahmetoğulları Mehmet İsmail 1305 Çanakkale 02.1915 26 Mehmet Mehmet 1312 2113 Rakımlı Tepe’de 20.06.191 6 20 Durupınar Kanatoğulları Mehmet Mehmet 1304 Felahiye Muharebesi 17.01.191 6 28 Dedeoğlu Hatipoğulları Mehmet Osman 1298 Dilman’da 18.02.191 5 33 Elmaoğullarından Mehmet Veli 1302 Selmanpak’da 09.1915 29 Mehmet Yusuf 1300 Felahiye Muharebesi 05.12.191 6 32 Mehmet Yusuf 1304 Kuttul Amare’de 31.10.191 5 27 Sabunlar Mahmutoğulları 51 Kayalıkçıoğulları Mehmet Ali 1304 Karadağ Harbi 30.07.191 2 24 Oğuzhan Softaoğullarından Mehmet Mehmet 1303 Meydan Harbi 09.08.191 2 25 Komşular Dalgıçoğulları Mehmet Ömer 1290 Çonkara Muharebesi 19.08.191 2 38 Kocamurat Mehmet Mehmet 1301 Felahiye Muharebesi 01.07.191 6 31 Döngeller Şeyhoğullarından Mehmet İbrahim 1306 Dilman Muharebesi 18.02.191 5 25 Çengeller Ganioğulları Mehmet Mehmet 1303 Dilman Muharebesi 18.02.191 5 28 Yolcuoğulları Mehmet Mehmet 1309 Taif’te 02.05.191 6 23 Hışıroğulları Mehmet Mehmet 1302 Dilman’da 1915 29 Mehmet Mustafa 1303 Amuzak Civarında 21.07.191 6 29 Aydınlıoğulları Mehmet Halil 1312 Eskişehir Gevik Köyü Şimalindeki Sırtlarda 20.05.192 1 25 Hacımusa Karaosman Mehmet Hasan 1309 Felahiye Muharebesi 09.11.191 5 22 Uzunahmetler Kirlioğullarından Mehmet Mehmet Dilman’da 18.02.191 5 Uzunoğulları Mehmet Ali Mehmet Mehmet Hüseyin Karaadem Mehmet Ali Canbazoğlu Mehmet Ahmet Mehmet Ali Keyfallar Muharremşah Kadıoğlu 14.03.191 5 1302 29 Hilal-i Ahmer Hastanesi 07.03.191 5 İstilat Muharebesinde 21.02.191 6 Sığındere 22.04.191 5 1304 Sığındere 22.04.191 5 27 25.01.191 6 28 1303 29 Şeyhler Sarıahmet Mehmet Ali 1304 Felahiye Muharebesi Dursunlar Muslubaşoğulları Mehmet Ali 1313 356 Numaralı Tepede Mehmet Ali Mehmet Ali 1308 Felahiye Muharebesi 10.12.191 6 24 Mehmet Emin 1309 Taif’te 14.04.191 6 23 Musausta Akkuzuoğulları Şirkat 2. Nolu Menzil 01.03.191 Hastanesi 7 52 Mehmet Hüseyin 1309 Tıp Fakültesi Hastanesi 08.04.191 5 22 Şeyhler Mehmet İsmail 1310 Derbend Muharebesinde 05.08.191 8 24 Gökçetabaklar Mehmet İsmail 1307 12.12.191 5 24 Emirşah Cildoğulları Mehmet Mehmet 1301 Dilman’da 18.02.191 5 30 Uluköy Muharremoğulları Mehmet Mehmet 1308 Arıburnu Muharebesi 05.05.191 5 23 Dursunlar Zerrinoğulları Mehmet Mehmet 1304 Felahiye Muharebesi 08.12.191 6 28 Esenlil Muslubey Mehmet Mustafa 1302 İstilat İstasyonunda Muharebe 22.02.191 7 31 Mehmet Ömer 1306 Gülhane Hastanesi 01.06.191 5 25 Çakal Mehmet Emin 1307 Meydan Harbi 09.12.191 6 25 Kağca Sarıhasanoğulları Mehmet Hüseyin 1303 Polatlı’da 10.09.192 1 34 Aşkbaş Çekiçoğulları Mehmet Ali 1310 2.İnönü Muharebesi 28.03.192 1 27 Toriki Mehmet Eyüp 1315 Eskişehir Hastanesi 22.12.192 1 22 Evliyafakı Mehmet İlyas 1312 Haymana Harbi 03.08.192 1 25 Kayabaşı Mehmet Ahmet 1312 İnönü Taşlıtepe 01.04.192 1 25 Deliceoğulları Mehmet İsmail 1309 Eskişehir Muharebesi 1921 28 Çavuşoğulları Mehmet Emin 1314 Kazuçaran Muharebesi 28.08.192 2 24 Mehmet Ali Ahmet 1307 Dilman Muharebesi 18.02.191 5 24 Lazahmetoğullarından Mehmet Ali Süleyman 1301 51.Fırka 2.Seyyar Hastanesi 17.11.191 5 30 Bıyıklı Mehmet Ali Hasan 1315 Pelit Tepe Harbinde 26.08.192 2 23 Mehmet Emin Efendi Mustafa 1303 Seyyitgazi civarında 22.05.192 1 34 Mehmet Kazım Hacı Osman 1308 Arıburnu Muharebesi 14.02.191 5 23 Mehmet Tevfik Hacı Bekir 1310 Arıburnu Muharebesi 18.01.191 5 21 Deliköy Hışıroğlu Yılanlıca Karahüseyinoğulları 53 Derebulaca Oruç Memiş Aziz 1300 Beyt-i İsa Muharebesi 10.07.191 6 32 Komşular Komioğulları Muharrem İsmail 1297 Selmanpak’da 30.09.191 5 34 Yazıcıoğlu Muharrem Arif 1303 Dilman’da 18.02.191 5 28 Sofular Muhsin İsmail 1300 6.Kolordu Korkapı Harp Has. 30.07.191 7 33 Çelikoğulları Musa Ali 1316 Meydan-ı Harp 26.08.192 1 21 Partılı Musa Mustafa 1308 Ağadere’de 11.Fırka Seyyar Hastanesi 20.04.191 5 23 Musa Mehmet 1306 Seyithan Köyünde 09.05.191 5 25 Uzunahmetler Bağbaşı Abazaoğulları Mustafa Abdullah 1302 Kirte Harbinde 03.04.191 5 29 Döngeller İslamoğulları Mustafa İsmail 1303 Meydan-ı Harpde 1915 28 Mustafa Mehmet 1300 Felahiye Muharebesi 10.1916 32 Döngeller Hacımusa Kütükçüoğulları Mustafa İsmail 1312 Sivritepe Harbi 13.06.191 6 20 Bakacakkadı Ayvazoğulları Mustafa Mehmet 1304 2.Tabur 3.Bölük’de 12.01.191 8 30 Veyisoğlu Osmanoğulları Mustafa Mustafa 1305 Dilman Muharebesi 18.02.191 5 26 Veyisoğlu Osmanpaşaoğulları Mustafa Raşit 1310 2.İnönü Muharebesi 28.03.192 1 27 Hacılar Hacıismailoğullarından Mustafa Abdurrahm an 1306 Aktaş Tepe 16.04.191 5 25 Yukarıdere Gönülli Mustafa Ahmet 1302 Felahiye Muharebesi 06.02.191 6 30 Dereköseler Oruçoğulları Mustafa Ali 1307 Damakçılık Bayırında 27.05.191 5 24 Akçahatipler Keyifçioğulları Mustafa Halil 1308 Seddülbahir Muharebesi 08.04.191 5 23 Hacıibadi Tenbellioğullarından Mustafa Hüseyin 1301 Dilman’da 16.02.191 5 30 Karapir Mustafa İsmail Kumkale 13.02.191 5 Fatnaoğulalrı Mustafa İsmail 1305 Mustafa Mustafa 1306 Dereköseler 18.Kolordu 2.Seyyar 21.07.191 Hastanesi 6 Anafartalar Muharebesi 30.05.191 5 27 25 54 Gemiciler Mekkarecioğulları Mustafa Mustafa İbrahim Basat Kuzucu Mustafa Yakup Mustafa İbrahim Mustafa Veli Mustafa İbrahim Mustafa Ahmet Mustafa Gemiciler Yolgeçen Karaalioğulları Yazıcıoğlu Osmanbeyler Kartal Meydan-ı Harpte 28.02.191 5 Kumkale 13.02.191 5 1302 Dilman’da 18.02.191 5 29 1303 Çakılköy Muharebesinde 12.01.191 3 26 Meydan Harbi 04.10.191 7 1301 Anafartalar Muharebesi 03.09.191 5 30 Bayram 1306 Felahiye Muharebesi 23.01.191 6 26 Mustafa Halil 1309 Dilman Muharebesi 18.02.191 5 22 1302 29 Kemerler Alioğulları Mustafa Halil 1310 Alucra Hastanesi 08.05.191 7 23 Hışıroğlu Kışoğulları Mustafa Halil 1310 Meydan Harbi 08.05.191 7 23 Abdaloğulları Mustafa Halil 1304 Dilman’da 18.02.191 5 27 Yusufoğulları Mustafa Hasan 1302 Karmuç Muharebesi 04.05.191 5 29 Mustafa Hasan Karapınar’da 28.08.191 5 Mustafa Hüseyin 1306 Dilman’da 18.02.191 5 25 Mustafa Hüseyin 1301 Meydan Harbi 30.04.191 5 30 Yörükoğulları Mustafa Hüseyin 1312 2260 Rakımlı Tepede 19.05.191 6 20 Musuloğullarından Mustafa Mehmet Ali 1306 Kumkale 13.02.191 5 25 Mustafa Ömer Meydan Harbi 22.05.192 1 Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Arıburnu Muharebesi 18.02.191 5 Pelitli Şabanpaşa Yılanlıca Kozluçay Basat Kuzucuoğlu Mustafa Yakup Mustafa Zihni Hüseyin Yolgeçen Karamahmutoğulları Nazif Mustafa 1302 Aktaş Tepe 16.04.191 5 29 Oğuzhan Sirkecioğulları Nazif Ömer 1302 Felahiye Muharebesi 04.10.191 6 30 55 Sofular Nazif Nazif Hakkı 1302 Felahiye Muharebesi 05.12.191 6 30 Çorak Oruçoğulları Nazif İzzet 1315 Meydan-ı Harpte 16.07.192 1 22 Aksu Hacı Necip İsmail 1308 51.Fırka Sıhhıye Bölüğü 02.10.191 5 23 Niyazi Mustafa 1303 Seddülbahir Muharebesi 05.1915 28 Halilbey Numan Halil 1304 Felahiye Muharebesi 17.11.191 6 28 Hüseyinefendioğulları Nuri Sait 1305 Dilman’da 18.02.191 5 26 Nuri Süleyman 1311 Galiçya’da 24.07.191 6 21 Cihanbey Nuri Mehmet 1307 Kanlısırt’da 26.05.191 5 24 Velioğlu Nuri Ali 1307 Anafartalar Muharebesi 30.05.191 5 24 Kalyoncuoğullarından Nuri İsmail 1298 Gazze’de 10.02.191 7 35 Tir Kürtoğlu Osman Cafer Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Çengeller Ganiefendioğlu Osman Mehmet 1309 Veyisoğlu Hacı Osman Hurşit 1301 Aktarla Boduroğulları Osman İsmail Osman Hacıibadi Çukur 06.03.191 5 22 Felahiye Muharebesi 09.07.191 6 31 1310 Kuttul Amare’de 1916 22 Molla Halil 1301 Dilman’da 18.02.191 5 30 1305 Hareket-i Millîye Muharebesi 11.08.192 2 33 Veyisoğlu Ferhatoğulları Osman Mustafa Kayabaşı Mollaveli Osman Ali Kumkale 13.02.191 5 Hüseyincaferoğulları Osman İbrahim Çakılköy Muharebesinde 20.01.191 3 Osman İbrahim 1315 2.İnönü Muharebesi 29.2.1921 22 Aliköy Hatip Osman Mehmet 1309 Eskişehir Muharebesi 21.05.192 1 28 Hasırlar Çolukoğulları Osman Durmuş 1311 Bandırma’da 18.09.192 2 27 Durupınar Kolacıoğullarından Osman Ahmet 1306 Ardahan Muharebesi 16.10.191 5 25 56 Durupınar Kapıcıoğlu Osman Ahmet 1307 Ardahan Muharebesi 16.10.191 7 26 Adatepe Şerif Osman Halil 1305 Felahiye Muharebesi 22.01.191 6 27 Aksu Kelkadıoğulları Osman Hasan 1302 Meydan-ı Harpte 08.10.191 5 29 Osman İbrahim 1308 Van Muharebesi 26.10.191 6 24 Osman İsmail Tayyaresi Lapseki üzerinde düşmüş 21.10.191 6 Osmanefendioğulların dan Osman Mehmet 1309 Piroğulları Osman Mehmet 1304 Karaahmet Osman Osman Nuri Gedikoğulları Osman Hopladı 06.03.191 5 22 Dilman’da 18.02.191 5 27 1300 İstilat Muharebesinde 21.02.191 7 33 Ömer 1302 Dilman’da 18.02.191 5 29 Osman Ömer 1309 Felahiye Muharebesi 10.12.191 6 23 Bük Osman Raşit 1305 Dilman’da 04.05.191 5 26 Kayabaşı Osman Ali Molla Veli Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Ömer Mehmet 1306 Gülhane Hastanesi 02.06.191 5 25 Kemerler Sabunlar İsabeyli Pireoğulları Ömer Ahmet 1300 Dilman’da 18.02.191 5 31 İsabeyli Yaprıoğulları Ömer Ahmet 1301 Dilman’da 18.02.191 5 30 Ömer Arif 1293 Taşkışla Hastanesi 08.04.191 6 39 Halil Ömer Ömer 1305 Felahiye Muharebesi 09.02.191 6 27 Çiloğulları Ömer Ömer 1302 Meydan-ı Harpte 30.2.1916 30 Raif Ali 1311 Mansura Civarında 19.08.191 7 22 Ramazan Halil 1314 Kartaltepe Muharebesi 19.07.192 1 23 Sazköy Ramazan Hüseyin 1310 Meydan Harbi 09.1915 21 Yolgeçen Ramazan Mustafa 1302 Seddülbahir Muharebesi 22.04.191 5 29 Bılık Yağmurca Yanterioğulları 57 Ramazan İsmail 1315 Kazuçaran Muharebesi 26.08.192 2 23 Hatip Rasim Halil 1302 Felahiye Muharebesi 26.01.191 6 30 Çırakoğlu Raşit Halil 1306 Çizan’da 30.03.191 1 21 Hatipoğulları Raşit Ahmet 1293 Çonkara Muharebesi 19.08.191 2 35 Raşit Ömer 1305 1916 27 Kalablı Karabaşlı Çomaklar Kemerler Osman Raşit Abdullah 1301 Beyt-i İsa Muharebesi Bılık Özürlüoğulları Raşit Abdullah 1301 Beyt-i İsa Muharebesi Aksu Kadıoğlu Raşit İbrahim 1308 Kuttul Amare’de Raşit İsmail 1293 Gazze’de Eveyikli Devletoğulları Raşit Şakir 1301 Kuttul Amare’de Kozlukadı Fevretoğulları Raşit Veli 1301 Dilman’da Recep İbrahim Recep Arif Yassıtepe’de Tayyare Takımı 13.06.191 5 1302 Dilman’da 18.02.191 5 29 Tabaklar Bükrüoğulları Recep İbrahim 1301 Karmuç Muharebesi 04.05.191 5 30 Bük Tümenoğulları Recep İbrahim 1307 Yassıtepe Muharebesi 26.10.191 5 24 Recep Mahmut 1303 Dilman’da 18.02.191 5 28 Meydan Harbi 21.04.191 5 Yassıören Yassıören Topalmahmutoğulları Recep Mehmet Sipahiler Demircioğulları Recep Recep 1309 Damakçılık Muharebesi 30.05.191 5 22 Recep Salih 1309 Akbaş Nakliyat Hastanesi 13.10.191 5 22 Recep Hüseyin 1311 2.İnönü Muharebesi 30.03.192 1 26 Recep Ahmet 1305 Gazze Cephesinde 10.09.191 7 28 Recep Hasan 1308 Şeytan Abad’da 27.05.191 8 26 Bakırcılar Sabunlar Karaevligeriş Cafer 58 Velioğlu Çarşambaoğullarından Recep İbrahim 1302 Perhos Muharebesinde 03.05.191 5 29 Karamusa Hasanbey Recep Mehmet 1305 Felahiye Muharebesi 09.08.191 6 27 Karapınar Hatunoğulları Recep Abit 1315 Taşlıtepe Muharebesi 29.10.192 1 22 Recep Hasan 1311 Eskişehir 31.9.1921 26 Rıza Hüseyin 1303 Dilman’da 18.02.191 5 28 Rıza Mustafa 1306 Gazze’de 04.05.191 7 27 Rıza Recep 1303 Kerevizdere’de 29.04.191 5 28 Rıza Tahir Kumkale 13.02.191 5 Rıza İsmail Seddülbahir Muharebesi 17.04.191 5 Keçidere Muharebesi 19.04.191 5 Helvacılar Sakaoğullarından Şeyhler Çorak Açık Çukur Sarıosmanoğulları 1304 Rıza 27 Rıza Abdullah 1303 Dilman’da 18.02.191 5 28 Hamzaoğullarından Rıza Durmuş 1308 Sığındere 22.04.191 5 23 Sakaoğullarından Rıza Hüseyin 1303 Meydan-ı Harpte 18.07.191 5 28 Hışıroğlu Uzunismailoğlu Rıza İbrahim 1303 Felahiye Muharebesi 04.10.191 6 29 Halilbeyoğlu Karagülmezoğulları Rıza İzzet 1308 Kirte Harbinde 23.05.191 5 23 Rıza Mehmet 1307 Meydan Harbi 05.10.191 6 25 Rıza Mehmet 1306 Keçidere Muharebesi 19.04.191 5 25 Çorak Akçasu Mollasüleymanoğulları Rıza Süleyman 1310 57.Alay Cephesinde 17.07.191 6 22 Halilbeyoğlu Hakmezoğullarından Rıza İzzet 1308 Kirte Harbinde 23.03.191 5 23 Hatipler Abdullahimamoğulları Rıza Osman 1315 Aslıhanlar Mevkiinde 08.04.192 1 22 Sabri İsmail 1315 2.İnönü Muharebesi 30.03.192 1 22 Sadık İsmail 1300 Dilman’da 18.02.191 5 31 Dedeoğlu 59 Bölücek Kabacalıoğulları Adatepe Aktarla Çakıroğulları Şeyhler Seyisoğlu Özbağı Safer Selim 1296 Çonkara Muharebesi 18.08.191 2 32 Salih Osman 1301 Dilman’da 18.02.191 5 30 Salih Recep 1305 Meydan-ı Harpde 23.10.191 5 26 Salih Abdullah 1301 Kuttul Amare’de 03.11.191 5 30 Salih Efendi Ali Sami Mustafa 1301 Felahiye Muharebesi 1916 31 Sami Ömer 1290 Anafartalar Muharebesi 03.09.191 5 41 Satılmış Emin 1291 Romani 22.05.191 6 41 21.10.191 4 Aksu İkizbeyoğullarından Satılmış İsmail 1305 Meydan Harbi 01.09.191 5 26 Özbağı Madencioğulları Satılmış Kazım 1310 Irak’ta 02.12.191 6 22 Satılmış Raşit 1314 Galiçya’da 05.09.191 6 18 13.02.191 5 26 Döngeller Hacıhüseyin Satılmış İsmail 1305 Üçburgu Davutoğulları Satılmış Mehmet 1305 Felahiye Muharebesi 19.01.191 6 27 Uzunahmetler Habiboğullarından Satılmış Mustafa 1301 Meydan Harbi 21.02.191 5 30 Çukur Dede Satılmış Mustafa Kumkale 13.02.191 5 Hacımusa Kadıoğlu Satılmış Mehmet 1301 Çizan’da 30.03.191 1 26 Satılmış Ahmet 1305 Mestantepe 29.05.191 5 26 Koramanlar Kayıkçılar Katırcıoğullarından Satılmış Ahmet 1303 Perhos Muharebesinde 03.05.191 5 28 Velioğlu İnyaoğullarından Satılmış Ali 1305 Perhos Muharebesinde 03.05.191 5 26 Satılmış Hüseyin 1302 2.Sıhhıye Bölüğü 18.09.191 5 29 Sandallar Uluköy Muharremoğulları Satılmış İbrahim 1307 Irak Cephesinde 06.02.191 6 25 Yolgeçen Veledankadıoğulları Satılmış Mustafa 1304 Sığındere 22.04.191 5 27 60 Geriş Satılmış Ahmet 1306 Felahiye Muharebesi 02.06.191 6 26 Akçahatipler Cebecioğulları Satılmış Ahmet 1301 Meydan-ı Harpte 12.01.191 3 28 Bakiler Bekiroğulları Sefer Mehmet 1303 Domuzderesi 12.04.191 5 28 Sefer Mehmet 1303 Seddülbahir Muharebesi 11.04.191 5 28 Selahaddin Ali 1306 Siirt Hastanesi 12.02.191 6 26 Duhancılar Satuk Osmanustaoğulları Selim Recep 1306 Sığındere Muharebesi 22.04.191 5 25 Hacımusa Hacıyahaoğulları Selim Ali 1313 Meydan-ı Harpde 21.05.192 1 24 Selim Selim 1303 Dilman’da 18.06.191 5 28 Köleoğulları Selim Yakup 1305 Felahiye Muharebesi 05.02.191 6 27 Kocahüseyinoğulları Selim Ali 1302 Meydan Harbi 17.10.191 6 30 Gürbüzler Selim Hüseyin Kabak 1302 Vizirol Muharebesinde 17.10.191 6 30 Gürbüzler Selim Koca Hüseyin 1302 Vizirol Muharebesinde 21.09.191 6 30 Gürbüzler Bölücek Karakocaoğulları Selim Ali 1314 2.İnönü Muharebesi 311.921 23 Nizamlar Bekiroğullarından Seyami Mehmet 1311 Telli Tepesinde 15.12.191 6 21 Uzunoğlu Sipahi Halit Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 Kurnaz Süleyman Memiş 1304 Felahiye Muharebesi 30.09.191 6 28 Hacıyahya Süleyman Ali 1313 Eskişehir Muharebesi 21.05.192 1 24 Yeşilöz Delişabanoğulları Süleyman İbrahim 1305 Dilman’da 21.04.191 5 26 Bılık Kanburoğlu Süleyman Hüseyin 1296 Çonkara Muharebesi 19.08.191 2 32 Şaban Ali 1302 Anafartalar Muharebesi 30.05.191 5 29 Hüseyinoğullarından Şaban Hasan 1313 Kokartepe Harbi 26.08.192 1 24 Kuyucu Şaban Emin 1303 Felahiye Muharebesi 05.05.191 6 29 Helvacılar Durupınar 61 Durupınar Bekiroğullarından Şaban Emin 1313 356 Rakımlı Tepede 16.08.191 6 19 Kapıcıoğlu Şaban Emin 1303 18.Kolordu 59.Seyyar Has. 22.11.191 6 29 Şaban İsmail 1312 2.Kolordu 1.işkodra Fırkası 29.06.191 6 20 Yassıören Yassıören Hacıahmetoğulları Şaban İsmail 1302 Dilman’da 19.02.191 5 29 Çolakpehlivan Sinicitekkeoğulları Şaban Osman 1311 Galiçya’da 28.07.191 6 21 Kabaca Baltacıoğullarından Şaban Ömer 1305 22.Kolordu 35 Nolu Seyyar Has. 22.09.191 7 28 Şakir Halil Haydarpaşa Hastanesi 29.04.191 5 Karabaşoğullarından Şakir Mehmet 1298 Dilman’da 18.02.191 5 33 Sandallar Arabacı Şakir Şakir 1302 Şahintepe’de 05.09.191 5 29 Akçahatipler Cebecioğulları Şakir Emin 1303 Dilman’da 03.05.191 5 28 Yamaçköy Kalemdaroğullarından Şerif Mustafa 1305 Dereköseler Şevket Mehmet 1301 Damakçılık Bayırında 27.05.191 5 30 Akçahatipler Şevket Emin 1303 Dilman’da 03.05.191 5 28 Şevket Emin 1314 2.İnönü Muharebesi 30.03.192 1 23 Şükrü Halil 1307 Mestantepe 25.05.191 5 24 Şükrü Mahmut 1310 Felahiye Muharebesi 24.07.191 6 22 Çomaklar Yusufoğulları Pelitli Softaoğullarından Şükrü Mehmet 1310 Felahiye Muharebesi 24.07.191 6 22 Çomranlı Hacısüleymanoğulları Şükrü Hasan 1301 Yeni Mehmetli civarı 03.09.192 1 36 Tahir Rıza 1310 Meydan Harbi 06.10.191 5 21 Tahir Ahmet 1312 Meydan Harbi 06.04.191 7 21 Çolakpehlivan Tahir Halil 1313 Meydan Harbi 01.07.191 6 19 Müstakimler Tahir Mehmet 1313 Harbiye Mektebi Mecruhin Has. 19.06.191 7 20 Burunkaya 62 20.07.192 1 28 Felahiye Muharebesi 07.07.191 6 29 1303 Felahiye Muharebesi 07.02.191 6 29 Mehmet 1303 Felahiye Muharebesi 06.07.191 6 29 Veli Recep 1303 Dilman’da 18.02.191 5 28 Veys Mehmet 1306 Haydarpaşa Hastanesi 17.10.191 5 25 Çayır Kadıoğlu Tahsin Şakir 1309 Karabaşlı Uzun Veli İsmail 1303 Karabaşlı Uzunhüseyin Veli İsmail Kemenç Veli Osmanbeyoğulları Hacımusa Hacıyahaoğulları Yakup Halil 1306 Tikrit Muharebesi 05.09.191 7 27 Kışla Kırkıncı Yakup İsmail 1302 Felahiye Muharebesi 09.07.191 6 30 Kayabaşı Hatipoğulları Yakup Süleyman 1306 Vasıfbey Tepesinde 07.06.191 6 26 Kayabaşı İmamoğulları Yakup Süleyman 1309 07.06.191 6 23 Yakup Osman 1304 Gülhane Hastanesi 08.03.191 5 27 Kalazoğulları Yunus Ali Osman 1314 Haymana Harbi 23.07.192 1 23 Karagebekoğulları Yunus Osman 1304 Sığındere 22.04.191 5 27 Bağbaşı Softaoğullarından Yusuf Osman 1301 Dilman’da 21.02.191 5 30 Bağbaşı Ömerbeyoğulları Yusuf Ahmet 1315 Boztepe Akpınar Muharebesi 1921 22 Gaziler Alioğullarından Yusuf Hurşit 1301 Felahiye Muharebesi 09.02.191 6 31 Örmeci Sancakdaroğulları Yusuf İzzet 1307 Kirte Harbinde 27.02.191 5 24 Karabaşlı Kocaveli Yusuf Osman 1302 Felahiye Muharebesi 06.1916 30 Karabaşlı Kocadayıoğulları Yusuf Osman 1303 Felahiye Muharebesi 07.06.191 6 29 Kayabaşı Yusuf Hasan 1308 Teryandafil Çiftliğinde 17.04.191 5 23 Yukarıgöynük Yusuf Hüseyin 1301 Anafartalar Muharebesi 10.06.191 5 30 Yusuf Ömer Kumkale 13.02.191 5 Yassıören Kayıkçılar Yukarıgöynük Çotuk 63 Emirşah Zurnacıoğulları Yusuf Satılmış 1313 İleri hatta 13.05.191 8 21 Gürbüzler Sefersipahioğulları Yusuf Halil 1309 Seddülbahir Muharebesi 09.02.191 5 22 Kemerler Hüseyin Yusuf Süleyman 1302 Felahiye Muharebesi 04.10.191 6 30 Bölücek Hüseyinçavuşoğulları Yusuf Yusuf 1307 Romani Muharebesinde 22.05.191 6 25 Yusuf Ömer Çatok Kumkale Muharebesi 13.02.191 5 64 III. ŞEHİTLERİN SAVAŞ VE CEPHELERE GÖRE DÜZENLENMİŞ GENEL LİSTESİ Trablusgarp Savaşı Köy veya Mahallesi Lakabı Döngeller Uzunoğlu Hacımusa Kadıoğlu Çırakoğlu Adı Hüseyin Satılmış Raşit Babası Doğum Yılı Şehit Olduğu Yer Şehit Olduğu tarih Yaş ı Mustafa 1301 Çizan’da 30.03.1911 26 Mehmet 1301 Çizan’da 30.03.1911 26 Halil 1306 Çizan’da 30.03.1911 21 Balkan Savaşları Köy veya Mahallesi Lakabı Adı Babası Doğum Yılı Şehit Olduğu Yer Şehit Olduğu tarih Yaşı Karaca Habiboğlu Biraderi Mehmet Müteveffa Mustafa Devrek 1293 Balkan Harbinde 1328 35 Çorak Hazinedaroğlu İsmail Müteveffa Hasan Devrek 1308 Babaeski Karaağaç merkezinde 1328 20 Çukur Hatiboğlu Eniştesi Hafidi Yakup Abdullah Devrek 1308 Balkan Harbinde Çatalca civarında Mart 1329 21 Duhancılar Gergekoğlu (?) Abdurrahman Müteveffa Satılmış Devrek 1305 Balkan Muharebesinde Edirne civarında 1328 23 Eğerci Civakoğlu Nuri Mehmet Devrek 1309 Kırkkilise civarında Mart 1329 20 Helvacılar Mantarcıoğlu Mustafa İsmail Devrek 1304 … (5.Alay,1.Tabur,1.Bölük) 1328 24 Yamaçköy Kayışoğulları Bekir Bekir 1308 09.08.1912 20 Karabaşlı Hatipoğulları Raşit Ahmet 1293 Çonkara Muharebesi 19.08.1912 35 Sandallar Ekincioğulları Hüsnü Veli 1301 Lüleburgaz Muharebesi 17.08.1912 27 Sandallar Hamzaoğullarından İsmail Hamza 1299 Askerde 17.04.1912 29 Yolgeçen Karaalioğulları Mustafa Veli 1303 Çakılköy Muharebesinde 12.01.1913 26 Hüseyincaferoğulları Osman İbrahim Çakılköy Muharebesinde 20.01.1913 Akçahatipler Cebecioğulları Satılmış Ahmet 1301 Meydan-ı Harpte 12.01.1913 28 Yazıcıoğlu Bekçioğulları Ahmet Ahmet 1293 Çonkara Muharebesi 18.08.1912 35 Karacaören Velioğulları Eyüp Raşit 1292 Çonkara Muharebesi 19.08.1912 36 Çorak İshakoğulları İbrahim Süleyman 1294 Çonkara Muharebesi 18.08.1912 34 Kemerler Gebeşoğulları İbrahim Ethem Mustafa 1308 09.08.1912 20 Çorak Hazinedaroğlu İsmail Hasan 1308 1912 20 Babaeski’de 65 Halilbeyoğlu Hatipoğulları İzzet Yusuf 1296 Çatalca Muharebesi 19.08.1912 32 Kayalıkçıoğulları Mehmet Ali 1304 Karadağ Harbi 30.07.1912 24 Oğuzhan Softaoğullarından Mehmet Mehmet 1303 Meydan Harbi 09.08.1912 25 Komşular Dalgıçoğulları Mehmet Ömer 1290 Çonkara Muharebesi 19.08.1912 38 Bölücek Kabacalıoğulları Safer Selim 1296 Çonkara Muharebesi 18.08.1912 32 Bılık Kanburoğlu Süleyman Hüseyin 1296 Çonkara Muharebesi 19.08.1912 32 Şehit Olduğu Yer Şehit Olduğu tarih Yaşı 9 Şubat 1332 31 28 K. Sânî 1332 26 10 Şubat 1332 24 Birinci Dünya Savaşı Köy veya Mahallesi Lakabı Adı Babası Doğum Yer ve Yılı Balkur Odabaşoğlu Nazif Eyyüp Devrek 1301 Kayıkçılar Altıparmakoğlu Ramazan Eyyüp Devrek 1306 Musaustaoğlu Akkuzuoğlu Ali Mehmet Devrek 1308 Kızılyel (?) Çuhadaroğlu İsmail Halil Devrek 1311 (7.Alay, 1.Tabur, 1.Bölük) 27 K. Sânî 1332 21 Terziler Veliefendioğlu Ahmet İsmail Devrek 1305 Irak Muharebesinde (7.Alay,1.Tabur,3.Bölük) 28 K. Sânî 1332 27 Duhancılar Recebbeyoğlu Osman İbrahim Devrek 1303 Irak Muharebesinde (7.Alay,1.Tabur,1.Bölük) 27 K. Sânî 1332 29 Dereköseler Fazlıoğlu Mehmet İsmail Devrek 1308 (5.Alay,2.Tabur,6.Bölük) 1333 25 Çomaklar Yahyaoğlu Kadir Müteveffa Halil Devrek 1305 Felahiye’de (7.Alay,3.Tabur,9.Bölük) 9 Şubat 1332 27 Düz Ahmet Çelebioğlu İzzet Hüseyin Devrek 1304 (3.Kolordu,12.Alay,1.Ta bur,2.Bölük) 29 Haziran 1331 27 Pelitli Softaoğlu Şükrü Mahmut Devrek 1310 Felahiye Muharebesinde 24 Ağustos(Eyl ül?) 1332 22 Yılanlıca Kalaycıoğlu Ahmet Mehmet İsmail Devrek 1301 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 31 Hüseyinçavuş oğlu Terzioğlu Hüsnü İbrahim Devrek 1301 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 31 Bölücek Çakmaklıoğlu Ahmet Müteveffa Abdullah Devrek 1297 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 35 Sofular Düzler? Nazım Müteveffa Hakkı Devrek 1302 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 30 Pelitli Yusufoğlu Mehmet Müteveffa Yusuf Devrek 1300 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 32 Musaustaoğlu Akkuzuoğlu Ali Mehmet Devrek 1308 Felahiye Muharebesinde 10 Şubat 1332 24 okunamadı Manavoğlu Hasan İbrahim Devrek 1306 Felahiye Muharebesinde 10 Şubat 1332 26 Irak Felahiye Cephe-i Harbinde (7. Alay, 2.Tabur, 3.Bölük) Irak Muharebesinde (2.Alay, 1.Tabur, 3.Bölük) Felahiye Muharebesinde (7.Alay, 3.Tabur, 10.Bölük) 66 Seyisoğlu Kademoğlu Hafidi Hüseyin Mehmet Devrek 1305 Felahiye Muharebesinde 9 Şubat 1332 27 İsabeyli Cicibaşoğlu Recep Ömer Devrek 1304 Felahiye Muharebesinde 5 Şubat 1332 28 Halilbeyoğlu Hatiboğlu Ahmet Yusuf Devrek 1305 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 27 Hışıroğlu Uzunalioğlu Asım Süleyman Devrek 1303 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 29 Çukur Beylioğlu Ömer Mahmut Devrek 1298 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 34 Çukur Hatiboğlu Eşteri Hafidi Süleyman Abdullah Devrek 1301 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 31 Tosunlar okunamadı Mehmet Mehmet Devrek 1304 Felahiye Muharebesinde 8 Şubat 1332 28 Kaypaklar Çıtaklıoğlu Osman Müteveffa Mustafa Devrek 1303 Felahiye Muharebesinde 10 Şubat 1332 29 Kaypaklar Demircioğlu Abdullah Osman Devrek 1309 Felahiye Muharebesinde 9 Şubat 1332 33 Üçyargu(?) Velipeşeoğlu (Delipeşe?) Nazif Yusuf Devrek 1306 29 K. Sânî 1331 25 Ibrıcak Çengeloğlu Hüseyin Ahmet Devrek 1289 59 Numrolu Seyyar Hastanesinde 30 K.Evvel 1332 43 Döngeller Hatiboğlu İbrahim İsmail Devrek 1293 Cenup Gurubu Sevk Mecruhin Hastanesi 24 T. Sânî 1331 38 Bağbaşı Riyazoğlu Mahdumu Hüseyin Hasan Devrek 1303 (12.Bölük) 11 Nisan 1332 29 Emirşah Doğancıoğlu Osman Hüseyin Devrek 1305 Kutülammare 6 K.Evvel 1331 26 Hacıhakkıoğlu (?) Akoğlu Ramazan Mehmet Devrek 1305 Felahiye’de 29 Mayıs 1332 27 Hayranlar? Sefaoğlu Aziz Hüseyin Devrek 1304 Kutülammare 2 K.Evvel 1331 27 Çolakpehlivan Musapeşeoğlu Halil Hüseyin Devrek 1314 ( 6.Bölük ) 18 Haziran 1333 19 Balkur Fettahoğlu Hakkı Mehmet Devrek 1313 ( 7.Alay,2.Tabur) 3 Eylül 1332 19 Yazıcıoğlu Müftüoğlu Akif Müteveffa Tahir Devrek 1307 ( 38.Alay,2.Tabur) 19 Eylül 1331 24 Bölücek Güllüoğlu Hakkı Mehmet Devrek 1314 (57.Alay,3.Tabur,9.Bölü k) 22 K. Sânî 1332 18 Nizamlar Bekiroğlu (Hacı?) Mehmet Devrek 1311 Tellitepe Muharebesine 15 Şubat 1332 21 Bılık Ahurluoğlu Süleyman Müteveffa Hüseyin Devrek 1298 Felahiye’de 2 K.Sani 1332 34 Cami-i Atik m. Uzunismailoğlu Muharrem Ali Devrek 1303 Felahiye Mevki-i Muharebesinde 13 K. Sânî 1332 29 Çolakpehlivan Halilefendioğullarından Tahir Hüseyin Devrek 1313 (57.Alay,2.Tabur) 2 Eylül 1332 19 Burhanoğlu Kaymakçıoğlu Sait Ahmet Devrek 1301 Felahiye’de (9.Alay,3.Tabur,11.Bölü k) 5 Temmuz 1332 31 Kozluçay Örücüoğlu Biraderi Yakup Müteveffa Halil Devrek 1304 Meydan Harbinde 23 Şubat 1332 28 Kozluçay Kölelioğlu Mahdumu Kazım Mahmut Devrek 1303 Meydan Harbinde 23 Şubat 1332 29 67 Halilbeyoğlu Halilbeyoğlu Mahdumu Osman Halil Devrek 1301 Felahiye’de K. Sânî 1332 (9.Alay3.Tabur10.Bölük) Kemerler Karaahmetoğlu Hafidi Süleyman Mehmet Ali Devrek 1305 Felahiye’de 17 K. Sânî 1332 27 Çolakpehlivan Çilhasanoğlu(?) Ali Rıza Recep Devrek 1302 Felahiye’de (9.Alay, 3.Tabur,12.Bölük) T.Evvel 1333 31 Sartuş Kocahüseyinoğlu Selim Ali Devrek 1302 Meydan Harbinde (78.Alay,4.Tabur) 17 K.Evvel 1332 30 Halilbeyoğlu Şabanbeşeoğlu Biraderzadesi Osman Müteveffa Ahmet Devrek 1304 Bağdat Hastanesi 9 K.Evvel 1331 27 Yazıcıoğlu Çubukçuoğlu Kerim Müteveffa Emin Devrek 1298 Bağdat Mecidiye Hastanesinde (9.Alay,3.Tabur,9.Bölük) Şubat 1332 34 Yassıören Ahmet……oğlu Recep Ahmet Devrek 1309 Meydan-ı Hapde 11 K.Evvel 1332 23 Sağırmusa Aliustaoğlu Ömer Mustafa Devrek 1305 Gazze Muharebesinde 19 Nisan 1333 28 Adatepe Manavoğlu Mahdumu Mustafa Hasan Devrek 1303 okunamadı 1331 28 Manzut Karabekiroğlu Ali İbrahim Devrek 1310 (19.Fırka,57.Alay,2.Tab ur,2.Bölük) 18 T. Sânî 1332 22 Kerimler Ceberoğlu Hafidi Raif Ali Devrek 1311 Mansurede 19 T.Evvel 1333 19 Çorak İshakoğlu İsmail İzzet Devrek 1307 (7.Fırka,13.Alay,1.Tabur ) 19 Temmuz 1333 26 Ibrıcak Zekeriyaoğlu İsmail Hasan Devrek 1305 Gazze Muharebesinde ( 31.Alay,3.Tabur) 19 Nisan 1333 28 Kumisiler Molla Abdullahoğlu Ali Ali Devrek 1304 Şarapnelden(3.Fırka) 27 T. Sânî 1333 29 Bük Balioğlu İsa Hasan Şaban Devrek 1305 Gazze Muharebesinde 27 Mart 1333 28 Dağdemirciler Demircioğlu Osman Şükrü Devrek 1314 Yafa Civarında Kırmızı Tepede İngilizlerle vuku bulan muharebede 2 K.Evvel 1333 19 Bakacakkadı Hatiboğlu Mahdumu Osman Mustafa Devrek 1308 Eşkiyalarla müsademe neticesinde 31 K. Sânî 1334 26 Gerze Karacaoğlu Biraderzadesi Veli Hüseyin Devrek 1305 Yafa’da 15 K.Evvel 1333 28 Burhanoğlu Haliloğlu Ömer zade Sait Halil Devrek 1306 Halifü’l Fizan Muharebesinde 3 K.Evvel 1333 27 Kumisiler Molla Abdullahoğlu Mahdumu Hakkı Mehmet Emin Devrek 1310 Halifü’l Fizan Muharebesinde 3 K.Evvel 1333 23 Hışıroğlu Hışıroğlu Mahdumu Ahmet Yakub Devrek 1303 Gazze Harbinde 15 Nisan 1333 30 Yılanlıca Mızıkoğlu damadı Haliloğlu Mahdumu Recep Mehmet Ali Devrek 1306 Sığındere Muharebesinde 22 Haziran 1331 25 Sartuş Karahasanoğlu Hüseyin Mustafa Devrek 1312 Meydan Harbinde 7 Mart 1333 21 Helvacılar Vildankadıoğlu Mahdumu İsmail İsmail Devrek 1301 (3.Kolordu,20.Alay,3.Ta bur,10.Bölük) 31 Temmuz 1331 30 Geriş Recepoğlu Osman Hasan Devrek 1301 3.Fırka Sıhhıye Bölüğünde 2 T. Sânî 1333 32 Muharremşah Seferoğlu Haşim Satılmış Devrek 1314 Meydan-ı Harpde 29 Nisan 1333 19 Bakacakkadı Halilbeyoğlu Ahmet Eyyüp Devrek 1310 Meydan-ı Harpde 23 Temmuz 1332 22 31 68 Emirşah İssioğlu Hasan Ali Devrek 1301 Felahiye Muharebesinde 4 Şubat 1332 31 Dereköseler Hacıkemaloğlu Ali Ahmet Devrek 1301 Felahiye Muharebesinde 9 Şubat 1332 31 Yılanlıcakuz Mandıracıoğlu Emin Müteveffa Hasan Devrek 1304 22 Haziran 1331 27 Cenkliler(?) Gani Efendi Mahdumu Emin Müteveffa Nuri Devrek 1307 (19.Fırka,77.Alay,1.Tab ur.3.Bölük) 23 K. Sânî 1334 27 Kozluçay Mutafoğlu Bayram Emin Devrek 1304 (54.Fırka,3.Tabur,11.Böl ük) 11 Nisan 1331 27 Cami-i Cedit m. Karamustafaoğlu Biraderzadesi Ali İsmail Devrek 1303 (8.Alay,2.Tabur) 27 Nisan 1334 31 Hacıkadı Hacıkadıoğlu Emrah Müteveffa Osman Devrek 1315 Meydan Harbinde 23 K.Evvel 1333 18 Hışıroğlu …..oğlu Damadzadesi Aziz Mustafa Devrek 1308 Çanakkale’de T. Sânî 1331 23 Yılanlıca Döngekoğlu Yakup İlyas Devrek 1313 (146.Alay,1.Tabur) 19 Nisan 1331 18 Çay M. Hedayinoğlu (?) Biraderzadesi Hasan Müteveffa Osman Devrek 1301 Kütahya’da 5 Nisan 1334 33 Devrek Hatiboğlu Yakup Mustafa Devrek 1303 Felahiye’de 5 Temmuz 1332 29 Bılık Karamehmetoğlu Hasan Koca Yakub Devrek 1308 (1.Alay, 4.Tabur, 13.Bölük) 7 T. Evvel 1332 24 Balkur Karamehmetoğlu Mahdumu Ali Mustafa Devrek 1304 (20.Alay, 3.Tabur, 10.Bölük) 31 Temmuz 1331 27 Bılık Şişmanoğlu İbrahim Hasan Devrek 1302 Van Başkalede Muharebede K. Evvel 1331 29 Bakiler Alibeyoğlu Hasan Hasan Devrek 1301 Çanakkale’de Menzil Hastanesi Haziran 1331 30 Bılık Fazlıoğlu Biraderzadesi Hayyam Müteveffa Recep Devrek 1304 Malatya Civarında 1334 30 Bakiler Bekiroğlu Hüseyin Şakir Devrek 1308 Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 23 Bağbaşı Kocaoğlu Biraderi Ahmet Müteveffa Hasan Devrek 1303 Meydan Harbinde (22.Kolordu, 11.Alay, 1.Tabur, 3.Bölük) 19 Eylül 1332 29 Purtuloğlu Kayacıoğlu Biraderi İsmail Müteveffa Hüseyin Devrek 1290 Çanakkale’de Seddülbahir’de Haziran 1331 41 Kozlukadı Yörükoğlu Biraderzadesi Sait Ahmet İsmail Devrek 1301 Dilman Muharebesinde 16 Nisan 1331 30 Oğuzhan Haliloğlu Biraderzadesi Mustafa Müteveffa Ali Devrek 1304 Kumkale Muharebesinde 12 Nisan 1331 27 Çukur İsmailoğlu Biraderzadesi Hüseyin İsmail Devrek 1301 Hindistan’da Eğri Kasabası Hastanesinde Bakiler İmamoğlu Mahdumu Yakup Hasan Devrek 1307 1 Temmuz 1333 26 Bakiler İmamoğlu Ahmet Müteveffa İbrahim Devrek 1303 1 Mayıs 1332 29 Karabaşlı Kocaoğlu Biraderi İsmail Müteveffa Bekir Devrek 1302 15 Haziran 1332 30 Çekenez Çakıroğlu Ali Hüseyin Devrek 1304 Dilman Muharebesinde 1331 27 Uzunahmetler Purtuloğlu Osman Ali Devrek 1306 Nablus Hastanesi (3.Fırka) 1334 28 Çanakkale Arıburnu’nda 69 Demirciler Recepbeyoğlu Ahmet Müteveffa Hasan Kafkas Sarıkamış Muharebesinde Eylül 1332 Cami-i Atik m. Uzunismailoğlı Mahdumu İsmail Ahmet Irak Harbinde T. Evvel 1332 Çağlar Yanıkoğlu Biraderzadesi Ali Osman Osman Devrek 1303 Dilman Muharebesinde 2 Şubat 1331 28 Seyisoğlu Yörükoğlu Ahmet Ahmet Devrek 1305 Kumkale’de 17 Nisan 1330 25 Karabaşlı Küçükoğlu Hasan Müteveffa Bekir Devrek 1308 Çanakkale’de Haziran 1331 23 Hacıosmanlar Hacıosmanoğlu Mahdumu Tahir Salih Devrek 1301 Dilman Muharebesinde Mart 1331 30 Hacıosmanlar Hacıosman Biraderi İsmail Müteveffa İsmail Devrek 1301 K. Sânî 1332 31 Hacıosmanlar Kanburoğlu Mustafa İbrahim Devrek 1312 Revanduz Cephesinde Eylül 1333 21 Satuk Hasanbeyoğlu Mustafa Hasan Devrek 1313 Zahle Hastanesi (22.Kolordu) 15 Nisan 1334 21 Karabaşlı Hatiboğlu Hafidi Bayram Müteveffa Veli Devrek 1301 Dördüncü Orduda Esnay-ı Harpde 1331 30 Hacımusa Karamehmetoğlu Abdurrahman İsmail Devrek 1312 Esnay-ı Harpde Mart 1332 20 Burhanoğlu Haliloğlu Emmizadesi İsmail Hasan Devrek 1305 Bitlis’de 12 Şubat 1333 28 Hacıosmanlar Kürekçioğlu Ahmet Müteveffa Hamit Devrek 1305 Dilman Kasabası civarında Ağustos 1331 26 Dağdemirciler Kütükçüoğlu Osman Hüseyin Devrek 1313 Romanya İbrail cephesinde Şubat 1331 18 Tellioğlu okunamadı İzzet Ali Devrek 1307 Çanakkale’de Seddülbahir’de 1332 25 Kaypaklar Boduroğlu Osman Müteveffa İsmail Devrek 1307 Çapakçur Muharebesinde Ağustos 1332 25 Hacıkadıoğlu Mahmutçelebioğlu İbrahim Selim Devrek 1303 Dilman Muharebesinde 18 Nisan 1331 28 Sandallar Kadirefendioğlu Hafidi Hüsnü Ramazan Devrek 1307 Anafartalar Muharebesinde 27 Temmuz 1331 24 Kumisiler Kumisoğlu İzzet Mustafa Devrek 1312 Van’da 1333 21 Kaypaklar Bayramoğlu Mehmet Osman Devrek 1303 Bitlis vilayeti 1333 30 Terziler Hacışükrüoğlu İbrahim Mustafa Devrek 1308 Bağdat Cephesinde Yılanlıca Karahüseyinoğlu Ali Biraderi Mehmet Ali Mehmet Ali Devrek 1291 Seddülbahir’de Mayıs 1331 40 Kızılyel Beyoğlu Mahdumu İsmail İsmail Devrek 1301 Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 30 Kızılyel Çiloğlu Mahdumu Abdurrahman Halil Devrek 1293 Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 38 Dedeoğlu Delihacıoğlu Ali Recep Devrek 1309 Arabistan’da Düzkaman nam mevkide 1332 23 Hacıosmanlar Kürekçioğlu Hüseyin Müteveffa Hüseyin Devrek 1312 Filistin’de Dulkerim’de 1331 19 Muharremler Çalıoğlu Yakup İbrahim Devrek 1312 İran Ovasında 1 Ağustos 1332 20 70 Karabaşlı Hatiboğlu Hafidi Akif Hüseyin Devrek 1309 Kumkale civarında Haziran 1332 23 Bakacakkadı Halilbeyoğlu Ahmet Eyüp Devrek 1310 Meydan Harbinde (31.Alay, 23.Tabur, 5.Bölük) Temmuz 1332 22 Kumisiler Bekçioğlu Hüseyin Halil Devrek 1301 Dilman Muharebesinde Bekçiler Makaracıoğlu Ahmet Ali Mustafa İbrahim Devrek 1314 Gazze’de Nisan 1334 20 Hacımusa Kadıoğlu Hurşid Hüseyin Devrek 1305 Çanakkale civarında Kumkale’de Nisan 1332 27 Balkur Karamahmutoğlu mahtumu Arif Mustafa Devrek 1308 Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 23 Sartuş Kocamehmetoğlu Mahdumu Mehmet İsmail Devrek 1315 Çanakkale’de Nisan 1331 16 Velioğlu Hacıgüdükoğlu Halil İbrahim Anafartalar Muharebesinde 27 Temmuz 1331 Gerze Pamuksuzoğlu İsmail Yusuf Devrek 1311 Erzincan civarında 1332 21 Devrek Hatiboğlu Hasan Eyüp Devrek 1310 Felahiye Taarruzunda 4 Şubat 1333 23 Cami-i Cedit m. Osmanbeyoğlu Mustafa Ahmet Efendi Devrek 1312 1334 22 Kürdübeş Yahyaoğlu Ali Osman Devrek 1306 Dilman Muharebesinde 1331 25 Hacımusa Aliustaoğlu Yakup Ramazan Devrek 1301 Çanakkale’de Anafartalar’da Haziran 1331 30 Hacıibadi Çubukçuoğlu Mahdumu Ömer İbrahim Devrek 1306 Çanakkale Seddülbahir Nisan 1332 32 Helvacılar Kurumusaoğlu Şakir İbrahim Devrek 1304 Kafkas Cephesinde (3.Alay, 7.Tabur, 7.Bölük) 1331 27 Helvacılar Şabanoğlu Veli Halil Devrek 1300 Çanakkale Arıburnu’nda 1332 32 Sandallar Karabacakoğlu Hakkı Şaban Devrek 1313 Çanakkale Arıburnu’nda 1332 19 Derebulaca Hatiboğlu Biraderi Osman Müteveffa Osman Devrek 1303 Çanakkale’de Seddülbahir Muharebesinde Mayıs 1331 28 Kızılyel Beyoğlu Arif Mustafa Devrek 1312 Çanakkale’de Ramazan 1332 20 Kayıkçılar Hatiboğlu Hüseyin Selim Devrek 1306 Felahiye Harbinde Nisan 1333 27 Nizamlar Karavelioğlu Hafidi Hasan Mehmet Devrek 1311 Şam civarında Yazıcıoğlu Hüseyin Sipahioğlu Kamil Halil Devrek 1309 Dilman Muharebesinde Yazıcıoğlu Hüseyin Sipahioğlu Hafidi Sefer Hasan Devrek 1312 Dilman Muharebesinde Kayıkçılar Katırcıoğlu Mahdumu Yusuf Yusuf Devrek 1309 Felahiye Muharebesinde İstihkamda 1333 24 Devrek Hatiboğlu Hafidi İsmail Müteveffa Hüseyin Devrek 1308 Altun Köprüde 1333 25 Şeyhler Şeyhoğlu Biraderi Mustafa Müteveffa Recep Devrek 1302 Dilman Muharebesinde 1332 30 71 Kayaarkası Karavelioğlu Asım Abdurrahm an Devrek 1310 Arabistan Cephesi Nisan 1332 22 Velioğlu Velibeyoğlu İbrahim Yusuf Devrek 1297 Kumkale’de Nisan 1332 35 Muharremşah Haliloğlu Mahdumu Osman Satılmış Devrek 1307 Çanakkale’de Kumkale civarında 1331 24 Kızılyel Hacımusaoğlu Şaban İsmail Devrek 1310 Çanakkale’de Arıburnu’nda Oğuzhan Tığoğlu Biraderzadesi Rıza Hasan Devrek 1307 Kutülammare’de 1333 27 Çekenez Aksakaloğlu Mahdumu İbrahim Recep Devrek 1305 Van - Bitlis arasında muharebede 1333 28 Bük okunamadı Emin Mustafa Devrek 1302 1332 30 Balkur Odabaşoğlu İsmail İsmail Devrek 1313 Kudüs civarında vaki muharebede 1333 20 Bakiler Bekirbeşeoğlu Biraderzadesi Ali Mehmet Devrek 1301 Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 30 Ibrıcak Cingiloğlu Hafidi İbrahim Mehmet Devrek 1301 Irak Cephesinde 1333 32 Dereköseler Kasıkoğlu Salih Hasan Devrek 1308 Dereköseler Karyede 1331 23 Aksu Kadıoğlu Hafidi Mehmet Müteveffa Ahmet Devrek 1311 Van Gölü 1333 22 Sofuoğlu Osman Mustafa Devrek 1310 Şam civarında 1334 24 Boynu eğrioğlu Kazım Hüseyin Devrek 1315 Erzurum’da Yılandağ mevkide 1334 19 Hışıroğlu Banazoğlu (?) İsmail Yakup Devrek 1307 Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 24 Devrek Bölük Biraderzadesi Mehmet İsmail Devrek 1305 Irak’da Felahiye Cephesinde T. Evvel 1333 28 Duhancılar Keklioğlu Ahmet Mehmet Devrek 1311 Çanakkale’de Kumkale mevkiinde 1331 20 Burhanoğlu Ömerefendioğlu Ali Hüseyin Devrek 1306 Dilman Muharebesinde 1331 25 Debbağlar Civakoğlu Yusuf Şaban Devrek 1304 Filistin civarında Temmuz 1333 29 Hışıroğlu Sağırosmanoğlu Kazım Abdülkerim Devrek 1315 Filistin Cephesinde Nisan 1334 19 Akbaldır Alibeyoğlu Hüseyin Mehmet Devrek 1312 Nablus civarında Mayıs 1331 19 Burhanoğlu Kabakçıoğlu İsmail Durmuş Devrek 1308 Kutülammare’de 1331 23 Karavelioğlu Bayramzade Recep Ahmet Devrek 1307 Çanakkale’de Arıburnu’nda 1332 25 Ayağır Kalaycıoğlu Hüseyin Feyzullah Devrek 1306 Anafartalar’da 27 Eylül 1331 25 Muharremşah Celeboğlu Mehmet Mehmet Devrek 1301 Dilman Muharebesinde 17 Haziran 1331 30 Kerimler Şabanoğlu Mustafa Kamil Devrek 1308 Anafartalar’da 27 Eylül 1331 23 Kemerler Gibişoğlu Hakkı Ahmet Devrek 1302 Tiblis Boğazı nam mahalde 1332 30 72 Dereköseler Veliimamoğlu Satılmış Ali Devrek 1304 Dilman Muharebesinde Kerimler Kocabacakoğlu Mehmet Süleyman Devrek 1313 Felahiye Cephesinde Sipahiler Demircioğlu Hüseyin Recep Devrek 1299 Yellücedemirc iler Demircioğlu Biraderzadesi Mustafa Müteveffa Halil Ahatlı Yahyaoğlu Alim Emirşah İsisoğlu Mahdumu Muharremşah Dağdemirciler 1333 29 Gazze’de 1332 33 Devrek 1298 Suriye Cephesinde 1332 34 Hasan Devrek 1313 Felahiye Muharebesinde 1333 20 Hüseyin Gülsüm Devrek 1313 Erzurum civarında 1332 19 Kuyumcuoğlu Osman Osman Devrek 1307 Çanakkale’de Arıburnu’nda 1331 24 Demircioğlu Hakkı Mustafa Devrek 1308 Dördüncü orduda 1333 25 Akkuzuoğlu Hasan Hasan Devrek 1304 Bağdat’ta Kutülammarede 1333 29 İsmail İsmail Devrek 1290 1333 43 Bağrıyanıkoğlu İsmail Eyüp Devrek 1294 Ardahan Harbinde Velioğlu Malazoğlu Biraderzadesi (?) İsmail Sait Ali Devrek 1312 Çanakkale Muharebesinde Kumkale’de 1332 20 Debbağlar Boduroğlu Rıza Müteveffa Recep Devrek 1315 Çanakkale Muharebesinde 1331 16 Cami-i Atik m. Bağcıoğlu Kerimesi zevci Şevket İbrahim Devrek 1300 Çanakkale Anafartalar’da 1332 32 Bakiler Velibeyoğlu İsmail Mütevveffa Hasan Devrek 1308 Kumkale’de 1331 23 Duhancılar Recepbeyoğlu Abdurrahman İbrahim Devrek 1301 Dilman Harbinde 11 Haziran 1331 30 Bağbaşı Kocaoğullarından Ahmet Hasan 1302 Meydan Harbi 19.07.1917 31 Arapoğullarından Ahmet Nuri 1306 Kerevizdere’de 30.09.1915 25 Şabanoğullarından Ahmet Osman 1301 Felahiye Muharebesi 11.1915 30 Şabanoğulları Ahmet Osman 1301 Meydan-ı Harpde 31.11.1915 30 Mühürdaroğulları Ahmet Tahir 1302 Felahiye Muharebesi 04.04.1916 30 Ali Durmuş Gümüşsuyu Hastanesi 20.10.1915 AkcaHatibler Hisarköy Döngeller Tir Kahveci Ali Mehmet 1292 Cihanbey Çapaklıoğulları Ali Mustafa 1312 Aziz Bekir 1307 1308 Bağbaşı Güney Odabaşoğulları Durmuş Durmuş Hisarköy Mihridaroğulları Durmuş İbrahim 22.04.1916 40 3260 Rakımlı Tepe 12.06.1916 20 Arıburnu Muharebesi 22.03.1915 24 06.05.1915 23 Aşir 27.05.1916 73 Ibrıcak Emin Mehmet 1301 Dilman’da 18.02.1915 30 1306 Kerevizdere Muharebesi 21.08.1915 25 Kumkale 13.02.1915 Felahiye Muharebesi 11.07.1916 Kumkale 13.02.1915 Güney Garboğulları Emin Nuri Nodullar Köseoğullarından Hakkı İsmail Hasan Hüseyin 1303 29 Güney Nasıroğullarından Hasan Halil Nodullar Köseoğlu Hasan Halil 1304 Kumkale Muharebesi 13.02.1915 27 Hasan Hasan 1303 Malazgirt Sırtında 20.03.1915 28 Hisarköy Tir Hacımahmut Hasan İsmail 1304 Kumkale Muharebesi 13.02.1915 27 Döngeller İslamoğulları Hasan İsmail 1301 Kumkale Muharebesi 13.02.1915 30 Yamaçköy Kalenderoğulları Hasan İzzet 1313 Kalkile Civarında düşman teyyaresinden 01.01.1918 21 Yoloğullarından Hasan Mehmet 1304 Meydan Harbi 06.10.1915 27 Mihteroğulları Hasan Osman 1303 Dilman’da 18.02.1915 28 Güney Hasan Halil Nacir Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Bağbaşı Hasan Hüseyin Koca Cenup grubu Sevk Mecruhin Hastanesi 02.09.1915 Tir Hasan İsmail Hacı Mahmut Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Satuk Hüseyin Hasan Hüseyin Hüseyin 1303 Meydanı-ı Harpde 11.02.1916 29 Hüseyin Mustafa 1304 Dilman’da 18.02.1915 27 Hüseyin Nuri 1306 Dilman’da 18.02.1915 25 Hüseyin Yakup 1305 Sığındere’de 22.04.1915 26 İbrahim Mehmet 1305 Selmanpak’da 09.1915 26 İsmail İbrahim 1312 2.Kolordu 1.Fırka 4.Seyyar Hastanesi 10.07.1916 20 Satuk İsmail İsmail Birüs-Sait 27.05.1916 Yamaçköy İsmail Mustafa 1302 Bağdat Askeri Merkez Hastanesi 09.02.1916 30 Balcıoğulları İsmail Süleyman 1301 Sayı Muharebesinde 24.12.1915 30 Kocamurat Mehmet Mehmet 1301 Felahiye Muharebesi 01.07.1916 31 Şeyhoğullarından Mehmet İbrahim 1306 Dilman Muharebesi 18.02.1915 25 Çengeller Bağbaşı Tayazoğulları Döngeller Hacıosman Satuk Şeyhoğullarından Ibrıcak Döngeller 1297 34 11.02.1916 74 Çengeller Keyfallar Ganioğulları Mehmet Mehmet 1303 Dilman Muharebesi 18.02.1915 28 Yolcuoğulları Mehmet Mehmet 1309 Taif’te 02.05.1916 23 Hışıroğulları Mehmet Mehmet 1302 Dilman’da 1915 29 Mehmet Mustafa 1303 Amuzak civarında 21.07.1916 29 Bağbaşı Abazaoğulları Mustafa Abdullah 1302 Kirte Harbinde 03.04.1915 29 Döngeller İslamoğulları Mustafa İsmail 1303 Meydan-ı Harpde 1915 28 Döngeller Mustafa Mehmet 1300 Felahiye Muharebesi 10.1916 32 Cihanbey Nuri Mehmet 1307 Kanlısırt’da 26.05.1915 24 Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Tir Kürtoğlu Osman Cafer Çengeller Ganiefendioğlu Osman Mehmet 1309 06.03.1915 22 Döngeller Hacıhüseyin Satılmış İsmail 1305 13.02.1915 26 Satuk Osmanustaoğulları Selim Recep 1306 Sığındere Muharebesi 22.04.1915 25 Yamaçköy Kalemdaroğlu Şerif Mustafa 1305 Bağbaşı Softaoğullarından Yusuf Osman 1301 Dilman’da 21.02.1915 30 Dağdemirciler Demircioğulları Abdurrahim İbrahim 1307 Aktaş Muharebesinde 08.02.1915 24 Duhancılar Recepbeyoğulları Abdurrahman İbrahim 1301 Dilman’da 18.02.1915 30 Çukur Karaismailoğullarından Ahmet Süleyman 1296 Harbiye Merkez Hastanesi 23.04.1915 35 Karabaşlı Yanıkoğulları Ali Ali 1301 1916 31 Bodaç Karadayıoğulları Ali Kamil Mustafa 1301 Karmuç Muharebesi 02.05.1915 30 Karabaşlı Hatipoğulları Arif Hüseyin 1301 Meydan-ı Harpde 28.02.1915 30 Gaziler Alibeyoğulları Aziz İbrahim 1304 Dilman’da 18.02.1915 27 Bodaç Karadayıoğulları Davut Davut 1311 Meydan-ı Harpde 20.02.1916 21 Hacımusa Pirkadıoğulları Habip Recep 1313 Galiçya’da 04.07.1916 19 Halit Mehmet 1303 Anafartalar Muharebesi 30.05.1915 28 18.02.1915 30 Çukur Uzunahmetler Abadioğullarından Hasan Mustafa 1301 Dilman’da Karabaşlı Küçükoğulları Hüseyin Bekir 1304 Ahlat Harbi Duhancılar Yazarlıoğullarından Hüseyin Emin 1308 Galiçya’da 75 Gaziler Beşebeyoğulları Hüseyin Satılmış 1308 Kerevizdere Muharebesi 28.02.1915 23 Bodaç Kapısızoğulları Hüsnü Ahmet 1305 Dilman’da 20.04.1916 27 Uzunahmetler Abadioğullarından Hüsnü Mustafa 1301 Dilman’da 18.02.1915 30 Uzunahmetler Hüseyinoğullarından İbrahim Kerim 1303 Bağdat 3.Kasırlar Hastanesi 11.12.1916 29 Karabaşlı Pirköleoğullarından İsmail Hasan 1301 Dilman’da 18.09.1915 30 İsmail İsmail 1305 Meydan Harbi 18.09.1915 26 İsmail İsmail 1301 18.Kolordu 51.Fırka Sıhhıye Bölüğü 07.12.1916 31 Kadir İbrahim 4.Fırka Sıhhıye Bölüğü 03.05.1915 Felahiye Muharebesi 09.11.1915 Dilman’da 18.02.1915 Uzunahmetler Aktarla Süleymancılıoğulları Hacımusa Hacımusa Karaosman Mehmet Hasan 1309 22 Uzunahmetler Kirlioğullarından Mehmet Mehmet Uzunahmetler Partılı Musa Mustafa 1308 Ağadere’de 11.Fırka Seyyar Hastanesi 20.04.1915 23 Hacımusa Kütükçüoğulları Mustafa İsmail 1312 Sivritepe Harbi 13.06.1916 20 Bakacakkadı Ayvazoğulları Mustafa Mehmet 1304 2.Tabur 3.Bölük’de 12.01.1918 30 Veyisoğlu Osmanoğulları Mustafa Mustafa 1305 Dilman Muharebesi 18.02.1915 26 Veyisoğlu Hacı Osman Hurşit 1301 Felahiye Muharebesi 09.07.1916 31 Aktarla Boduroğulları Osman İsmail 1310 Kuttul Amare’de 1916 22 Çukur Osman Molla Halil 1301 Dilman’da 18.02.1915 30 Çukur Rıza İsmail 1304 Seddülbahir Muharebesi 17.04.1915 27 Aktarla Çakıroğulları Salih Recep 1305 Meydan-ı Harpde 23.10.1915 26 Üçburgu Davutoğulları Satılmış Mehmet 1305 Felahiye Muharebesi 19.01.1916 27 Uzunahmetler Habiboğullarından Satılmış Mustafa 1301 Meydan Harbi 21.02.1915 30 Çukur Dede Satılmış Mustafa Kumkale 13.02.1915 Bakiler Bekiroğulları Sefer Mehmet 1303 Domuzderesi 12.04.1915 28 Selahaddin Ali 1306 Siirt Hastanesi 12.02.1916 26 Duhancılar Karabaşlı Uzun Veli İsmail 1303 Felahiye Muharebesi 07.07.1916 29 Karabaşlı Uzunhüseyin Veli İsmail 1303 Felahiye Muharebesi 07.02.1916 29 Hacımusa Hacıyahaoğulları Yakup Halil 1306 Tikrit Muharebesi 05.09.1917 27 76 Gaziler Alioğullarından Yusuf Hurşit 1301 Felahiye Muharebesi 09.02.1916 31 Örmeci Sancakdaroğulları Yusuf İzzet 1307 Kirte Harbinde 27.02.1915 24 Karabaşlı Kocaveli Yusuf Osman 1302 Felahiye Muharebesi 06.1916 30 Karabaşlı Kocadayıoğulları Yusuf Osman 1303 Felahiye Muharebesi 07.06.1916 29 Kışla Deliahmetoğlulları Abdulkadir Halil 1301 Meydan Harbi 21.02.1915 30 Hacıibadi Hamdi Abdurrahim Halil 1305 18.Kolordu 3.Seyyar Hastanesi 17.01.1916 27 Abdurrahman Emin 1309 Anafartalar Muharebesi 30.05.1915 22 Hacıosmanlar Şeyhler Kadıoğulları Abdurrahman Selim 1304 Dilman’da 18.02.1915 27 Yolgeçen Pirhacıoğulları Abdurrahman Selim 1303 Dilman’da 18.02.1915 28 Çomranlı Aynacıoğulları Ahmet Ahmet 1304 Aktaş Tepe 04.05.1915 27 Ahmet Eyüp Rakatya’da 23.05.1916 Ahmet Hüseyin 1305 Sığındere Sırtlarında 22.04.1915 26 Ahmet Mustafa 1306 Dilman’da 18.02.1915 26 Yukarıdere Ahmet Mustafa 1305 Dilman’da 18.02.1915 26 Şeyhoğlu Ali Mehmet 1300 İstilat Muharebesinde 22.02.1917 33 Ali Mustafa 1304 Felahiye Muharebesi 02.04.1916 28 Ali Mustafa 1304 Anafartalar Muharebesi 30.05.1915 27 Kadıoğlu Helvacılar Gemiciler Kurumusaoğulları Hasanbey Hacıosmanlar İsmailoğulları Ali Mustafa 1309 Meydan-ı Harpte 14.08.1915 22 Sandallar Kadirefendioğulları Ali Ramazan 1309 Çartepe’nin 18 nolu siperinde 08.04.1915 22 Yolgeçen Bağlıoğulları Ali Osman Osman 1305 18.07.1916 27 Alim Osman 1291 Anafartalar Muharebesi 30.05.1915 40 Terziler Veliköy Kaçalıoğlu Arif Hüseyin Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Kadıoğlu Kadı Asım Halil Kumkale 13.02.1915 Aziz İbrahim 1308 Bağdat Hilal-i Ahmer Merkez Hastanesi 22.05.1916 24 Aziz İsmail 1306 Halep Ramazaniye Hastanesi Bayram Ahmet 1302 Felahiye Muharebesi 09.12.1916 30 Bayram Mehmet Ali 1303 Dilman’da 18.02.1915 28 Hacıibadi Çayır Sarmaşık Çimenoğulları 77 Kızılbel Celil Rıza Yazıbaşı Eyüp Eyüp Hakkı Ahmet Hakkı Şeyhler Karamollaoğulları Ramazanoğlu 1303 Kuttul Amare’de 04.10.1915 28 Ağadere’de 11.Fırka Seyyar Hastanesi 12.04.1915 1307 Kerevizdere Muharebesi 24.09.1915 24 Ahmet 1307 Seddülbahir Muharebesi 27.09.1915 24 Hakkı Halil 1310 Meydan Harbi 03.09.1915 21 Muharremşah İsmailoğulları Halil Ali 1310 Siirt Hastanesi 20.04.1916 22 Koramanlar Emektaroğulları Halil Emin 1310 Meydan Harbi 15.06.1916 22 Yolgeçen Odabaşı Halil Hasan 1305 13.02.1915 26 Halil İbrahim 1308 Anafartalar Muharebesi 30.05.1915 23 Halil Rıza 1303 Kuttul Amare’de 29.09.1915 28 Halil Veli 1300 Felahiye Muharebesi 10.11.1915 31 Halil Ali 1305 Bağdat Hastanesi 14.02.1916 27 Halit Ömer 1302 Perhos Muharebesinde 02.05.1915 29 Kızılbel Hamit Süleyman 1314 Dilman’da 18.02.1915 17 Esenlil Hasan Ali 1313 15.07.1916 29 Kayabaşı Hasan Mehmet 1312 20.09.1916 20 Hasan Ahmet 1299 Felahiye Muharebesi 03.04.1916 33 Hasan Ahmet 1306 Irak Muharebesinde 10.02.1916 26 Hasan Ali 1305 Dilman’da 18.02.1915 26 Velioğlu Kızılbel Kerimler Terziler Beyoğulları Zaracıoğulları Musaustaoğulları Kalafatlı Velioğulları Hasan Ali 1304 Felahiye Muharebesi 23.07.1916 28 Güdülü Durmuşoğullarından Hasan Durmuş 1303 Perhos Muharebesinde 02.05.1915 28 Sipahioğullarından Hasan Hasan 1302 Dilman’da 18.02.1915 29 Karakaşoğullarından Hasan Hasan Kumkale 13.02.1915 Hasan Hüseyin 1308 Damakçılık Bayırında 27.05.1915 23 Hasan Hüseyin 1304 08.04.1917 29 Hasan Mehmet Dilman’da 16.02.1915 Hasan Mehmet Dilman’da 16.02.1915 Kalafatlı Sazköy Çavuşoğlu Benekoğullarından 78 Anafartalar Muharebesi 27.05.1915 Kumkale Muharebesi 13.02.1915 1309 Seddülbahir Muharebesi 09.05.1915 22 Ali 1301 Gülhane Hastanesi 08.11.1915 30 Hüseyin Hasan 1301 Kuzma Dağında 23.02.1916 31 Hüseyin Hasan Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Hüseyin Hüseyin 1306 Dilman’da 02.05.1915 25 Topuz Hüseyin İbrahim 1300 İstilat İstasyonunda Muharebe 22.02.1917 33 Hacıoğullarından Hüseyin İsmail 1307 Felahiye Muharebesi 07.11.1915 24 Hüseyin Mustafa 1308 Damakçılık Bayırında 27.05.1915 23 Hamzaoğullarından Hüseyin Veys 1301 Dilman’da 02.05.1915 30 Barbacıoğullarından Hüsnü İsmail 1307 Hilal-i Ahmer Beyoğlu Hastanesinde 23.09.1915 24 İbrahim Yusuf 1301 Felahiye Muharebesi 03.02.1916 31 İbrahim Ali Kaçalı Kumkale Muharebesi 13.02.1915 İlyas İsmail 1305 Tekirdağ Muharebesi 19.05.1915 26 Dağüstü İlyas İsmail 1311 Ahmet Abad’da 15.08.1916 21 Kerimler İsmail Hasan Mektebi Harbiye Hastanesi 10.12.1916 İsmail Abdurrahm an 1304 Dilman’da 18.02.1915 27 İsmail Emin 1302 Anafartalar Muharebesi 30.05.1915 29 İsmail Hasan 1310 Kanlıdere’de 22.09.1915 21 İsmail Hüseyin 1310 Kanlıdere Muharebesi 1915 21 Emirşah İsmail İsmail 1305 Felahiye Muharebesi 26.01.1916 27 Derecikören İsmail Mehmet 1304 Şimal Grubu Ağır Mecruhin Hastanesi 04.04.1915 27 İsmail Mehmet 1306 Felahiye Muharebesi 09.02.1916 26 İsmail Mustafa Arıburnu Muharebesi 06.03.1915 Sandallar Kadirefendioğulları Hasan Ramazan Hasan Hasan Karakaş Şeyhler Hüseyin Ahmet Derecikören Hüseyin Karakanoğullarından Kıraçoğulları Yazıbaşı Kızılbel Sandallar Hacılar Hacıismailoğullarından Şeyhler Şeyhler Emirşah Ramazankadıoğlu hafidi Arıkoğulları Esenlil 1307 24 Basat Hacıkemal İsmail Mustafa 1302 Felahiye Muharebesi 13.08.1916 30 Koramanlar Bıçakoğulları İsmail Numan 1311 Meydan-ı Harbte 10.09.1916 21 79 Dursunlar Çorukçu İsmail Osman 1302 Felahiye Muharebesi 09.02.1916 30 Kadir Hasan 1300 Felahiye Muharebesi 30.03.1916 32 Gazioğulları Kamil Mehmet 1305 Felahiye Muharebesi 01.11.1916 27 Yolgeçen Abacıoğulları Kamil Ali 1303 Felahiye Muharebesi 14.10.1916 29 Geriş Şabanoğulları Kamil Mustafa 1308 Damakçılık Bayırında 30.05.1915 23 Kamil Şakir Mehmet Ali Mehmet Mehmet Hüseyin Karaadem Mehmet Ali Canbazoğlu Mehmet Ahmet Mehmet Ali Mehmet Ali Mehmet Ali Mehmet Ali Mehmet Muhsinler Uzunoğulları 20.10.1916 1302 14.03.1915 29 Hilal-i Ahmer Hastanesi 07.03.1915 İstilat Muharebesinde 21.02.1916 Sığındere 22.04.1915 1304 Sığındere 22.04.1915 27 1304 Felahiye Muharebesi 25.01.1916 28 Şirkat 2. Nolu Menzil Hastanesi 01.03.1917 1308 Felahiye Muharebesi 10.12.1916 24 Emin 1309 Taif’te 14.04.1916 23 Mehmet Hüseyin 1309 Tıp Fakültesi Hastanesi 08.04.1915 22 Şeyhler Mehmet İsmail 1310 Derbend Muharebesinde 05.08.1918 24 Gökçetabakl ar Mehmet İsmail 1307 12.12.1915 24 Muharremşah Kadıoğlu Şeyhler Musausta Sarıahmet Akkuzuoğulları 1303 29 Emirşah Cildoğulları Mehmet Mehmet 1301 Dilman’da 18.02.1915 30 Uluköy Muharremoğulları Mehmet Mehmet 1308 Arıburnu Muharebesi 05.05.1915 23 Dursunlar Zerrinoğulları Mehmet Mehmet 1304 Felahiye Muharebesi 08.12.1916 28 Esenlil Muslubey Mehmet Mustafa 1302 İstilat İstasyonunda Muharebe 22.02.1917 31 Mehmet Ömer 1306 Gülhane Hastanesi 01.06.1915 25 Mehmet Emin 1307 Meydan Harbi 09.12.1916 25 Mehmet Ali Ahmet 1307 Dilman Muharebesi 18.02.1915 24 Musa Mehmet 1306 Seyithan Köyünde 09.05.1915 25 Mustafa Abdurrahm an 1306 Aktaş Tepe 16.04.1915 25 Çakal Hacılar Hacıismailoğullarından 80 Yukarıdere Gönülli Mustafa Ahmet 1302 Felahiye Muharebesi 06.02.1916 30 Dereköseler Oruçoğulları Mustafa Ali 1307 Damakçılık Bayırında 27.05.1915 24 Akçahatipler Keyifçioğulları Mustafa Halil 1308 Seddülbahir Muharebesi 08.04.1915 23 Hacıibadi Tenbellioğullarından Mustafa Hüseyin 1301 Dilman’da 16.02.1915 30 Karapir Mustafa İsmail Kumkale 13.02.1915 Fatnaoğulalrı Mustafa İsmail 1305 18.Kolordu 2.Seyyar Hastanesi 21.07.1916 27 Mustafa Mustafa 1306 Anafartalar Muharebesi 30.05.1915 25 1302 Meydan-ı Harpte 28.02.1915 29 Kumkale 13.02.1915 Dilman’da 18.02.1915 Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Dereköseler Gemiciler Mekkarecioğulları Mustafa Mustafa İbrahim Basat Kuzucu Mustafa Yakup Mustafa İbrahim Gemiciler 1302 29 Basat Kuzucuoğlu Mustafa Yakup Yolgeçen Karamahmutoğulları Nazif Mustafa 1302 Aktaş Tepe 16.04.1915 29 Hacıibadi Niyazi Mustafa 1303 Seddülbahir Muharebesi 05.1915 28 Velioğlu Nuri Ali 1307 Anafartalar Muharebesi 30.05.1915 24 Kalyoncuoğullarından Nuri İsmail 1298 Gazze’de 10.02.1917 35 Mollaveli Osman Ali Kumkale 13.02.1915 Osman Ali Molla Veli Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Ömer Mehmet 1306 Gülhane Hastanesi 02.06.1915 25 Sazköy Ramazan Hüseyin 1310 Meydan Harbi 09.1915 21 Yolgeçen Ramazan Mustafa 1302 Seddülbahir Muharebesi 22.04.1915 29 Rasim Halil 1302 Felahiye Muharebesi 26.01.1916 30 Recep Ahmet 1305 Gazze Cephesinde 10.09.1917 28 Recep Hasan 1308 Şeytan Abad’da 27.05.1918 26 Kayabaşı Kayabaşı Hatip Karaevligeriş Velioğlu Çarşambaoğullarından Recep İbrahim 1302 Perhos Muharebesinde 03.05.1915 29 Karamusa Hasanbey Recep Mehmet 1305 Felahiye Muharebesi 09.08.1916 27 Sakaoğullarından Rıza Hüseyin 1303 Dilman’da 18.02.1915 28 Rıza Mustafa 1306 Gazze’de 04.05.1917 27 81 Şeyhler Rıza Recep Rıza Tahir Şeyhler Salih Abdullah Koramanlar Satılmış Çorak Açık 1303 Kerevizdere’de 29.04.1915 28 Kumkale 13.02.1915 1301 Kuttul Amare’de 03.11.1915 30 Ahmet 1305 Mestantepe 29.05.1915 26 Kayıkçılar Katırcıoğullarından Satılmış Ahmet 1303 Perhos Muharebesinde 03.05.1915 28 Velioğlu İnyaoğullarından Satılmış Ali 1305 Perhos Muharebesinde 03.05.1915 26 Satılmış Hüseyin 1302 2.Sıhhıye Bölüğü 18.09.1915 29 Sandallar Uluköy Muharremoğulları Satılmış İbrahim 1307 Irak Cephesinde 06.02.1916 25 Yolgeçen Veledankadıoğulları Satılmış Mustafa 1304 Sığındere 22.04.1915 27 Satılmış Ahmet 1306 Felahiye Muharebesi 02.06.1916 26 Selim Selim 1303 Dilman’da 18.06.1915 28 Süleyman Memiş 1304 Felahiye Muharebesi 30.09.1916 28 Şaban Ali 1302 Anafartalar Muharebesi 30.05.1915 29 Geriş Kurnaz Helvacılar Sandallar Arabacı Şakir Şakir 1302 Şahintepe’de 05.09.1915 29 Akçahatipler Cebecioğulları Şakir Emin 1303 Dilman’da 03.05.1915 28 Dereköseler Şevket Mehmet 1301 Damakçılık Bayırında 27.05.1915 30 Akçahatipler Şevket Emin 1303 Dilman’da 03.05.1915 28 Burunkaya Tahir Rıza 1310 Meydan Harbi 06.10.1915 21 Kışla Kırkıncı Yakup İsmail 1302 Felahiye Muharebesi 09.07.1916 30 Kayabaşı Hatipoğulları Yakup Süleyman 1306 Vasıfbey Tepesinde 07.06.1916 26 Kayabaşı İmamoğulları Yakup Süleyman 1309 07.06.1916 23 Kayabaşı Yusuf Hasan 1308 Teryandafil Çiftliğinde 17.04.1915 23 Yukarıgöynük Yusuf Hüseyin 1301 Anafartalar Muharebesi 10.06.1915 30 Kumkale 13.02.1915 İleri Hatta 13.05.1918 Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Gazze Cephesinde 19.02.1917 Yukarıgöynük Çotuk Yusuf Ömer Emirşah Zurnacıoğulları Yusuf Satılmış Yusuf Ömer Çatok Abdettar Salih 1313 1304 21 29 82 Seyisoğlu Sabunlar Kademoğulları Türkmen Hatipler Gümüşpınar Bölükoğulları Bılık Dedeoğlu Deli hacıoğulları Kaypaklar Abdullah Ahmet 1301 Abdullah Halil 1308 Abdullah Hüseyin 1298 Abdullah İsmail Abdullah 19.01.1916 31 02.04.1915 23 Beyt-i İsa Muharebesi 02.1916 34 1307 Aktaş Tepe 18.02.1915 24 İsmail 1307 Aktaş Muharebesinde 18.02.1915 24 Abdullah Mehmet 1304 Dilman’da 18.02.1915 27 Abdullah Mustafa 1308 Arıburnu Muharebesi 30.2.1915 23 Abdullah Osman Biru Mezarı 04.07.1916 Abdullah Osman Felahiye Muharebesi 09.12.1916 Abdurrahman Veli Lapseki Harp Hastanesi 03.04.1915 Adil Eyüp 1312 2.Kolordu 4.Seyyar Hastanesi 18.08.1916 20 1308 Felahiye Muharebesi 24 Kaypaklar Himmetoğulları Ahmet Abdullah 1303 51.Fırka Sıhhıye Bölüğü 30.05.1916 29 Yılanlıca Sakallıoğulları Ahmet Hasan 1307 18.Kolordu 51.Seyyar Hastanesi 27.10.1916 25 Purtuloğlu Kuruoğulları Ahmet İsmail 1307 Damakçılık Muharebesi 30.05.1915 24 Ahmet Mehmet 1297 Arıburnu Muharebesi 22.02.1915 34 Kalafatoğulları Ahmet Mehmet 1305 Dilman’da 16.02.1915 26 Kapcıoğulları Ahmet Mustafa 1303 Felahiye Muharebesi 09.12.1916 29 Kıcı Ahmet Mustafa 1303 09.12.1916 29 Dabağlıoğlu Ahmet Osman 1300 04.10.1916 32 Köseoğulları Ahmet Osman 1296 25.04.1916 36 Dabağahmetoğulları Ahmet Osman 1303 Felahiye Muharebesi 04.10.1916 29 Kozluçay Türkmenoğullarından Ahmet Ömer 1309 Dilman’da 18.02.1915 22 Yassıören Köroğulları Ahmet Şaban İsmail 1312 Meydan-ı Harpte 29.07.1916 20 Kaypaklar Kapıcıoğlu Akif Ali 1300 Meydan Harbi 01.08.1915 31 Tabaklar Gülbeyoğlu Ali Ahmet 1295 2113 Rakımlı Tepe’de 14.06.1916 37 Ali Ali 1304 Gazze’de 25.08.1917 29 Ali Ali 1303 Felahiye Muharebesi 09.02.1916 29 Pelitli Sabunlar Cazi ibrahimoğulları Felahiye Muharebesi 83 Dericioğullarından Ali Hüseyin 1305 Meydan Harbi 21.02.1915 26 Darıcıoğulları Ali Hüseyin 1305 Dilman’da 18.02.1915 26 Ali Hüseyin 1290 Felahiye Muharebesi 24.03.1916 42 Yalupoğulları Ali İsmail 1308 Dilman’da 18.02.1915 23 Kalaycı Ali İsmail 1308 Felahiye Muharebesi 08.07.1916 24 Yazıcık Mahmutoğulları Ali Mehmet 1311 Şeria Muharebesi 09.06.1918 23 Kemerler Hacıoğullarından Ali Mehmet 1303 Kuttul Amare’de 31.10.1915 28 Yazıcıoğlu Gemicioğulları Ali Mehmet Ali 1307 Meydan-ı Harpte 06.04.1915 24 Dedeoğlu Bekiroğullarından Ali Satılmış 1302 Meydan Harbi 21.02.1915 29 Halilbeyoğlu Velisipahioğulları Ali Selim 1297 Dilman’da 18.02.1915 34 Karacaören Velioğulları Ali Şaban 1303 Beyt-i İsa Muharebesi 09.02.1916 29 Müfettişler Köleoğulları Ali Osman Hüseyin 1309 Kumkale Muharebesi 13.02.1915 22 Ali Osman İsmail 1305 Lapseki’de düşman tayyare bombasıyla 21.10.1916 27 Arif Ahmet 1308 Kerevizdere’de 23.09.1915 23 Arif Ali 1301 Dilman’da 18.02.1915 30 Duruoğlu Arif Mehmet Ali 1303 Mehmet Çavuş Siperleri Muh. 29.07.1915 28 Alibeyoğulları Asım Ahmet 1306 Kirte Harbinde 17.06.1915 25 Kadıoğlu Asım Halil Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Cafer Mehmet Davut Selim 1302 Kuttul Amare’de 10.1915 29 Durmuş Ahmet 1296 Meydan Harbi 20.07.1916 36 Odabaşoğulları Durmuş Durmuş 1308 05.03.1915 23 Terzioğulları Durmuş Recep 1304 Kumkale Muharebesi 13.02.1915 27 Beşoğulları Emin Hüseyin 1308 Sığındere 22.04.1915 23 Topçuoğulları Emin Raşit 1306 Kuttul Amare’de 04.10.1915 25 Eyüp Abdullah 1304 Hilal-i Ahmer Beyoğlu Hastanesinde 15.08.1915 27 Eyüp İsmail 1308 04.11.1915 23 Sabunlar Çorak Komşular Karakoçlu Kemerler Müfettişler Dalgıncıoğulları Hüseyinoğullarından Çakıroğulları 29.05.1915 84 Sofular Bölücek Eyüp Mehmet 1308 397 rakımlı tepede 17.09.1916 24 Fazlı Hüseyin 1308 Maydos 11.03.1915 23 Hafız Mehmet İsmail 1303 Dilman Muharebesi 18.02.1915 28 Karamehmetoğullarınd an Hakkı Hüsnü Kumkale 13.02.1915 Çakmaklıoğullarından Hakkı İsmail 1304 Kumkale 13.02.1915 27 Hakkı Sait 1310 2.Kolordu 1. İşkodra Fırkası 30.06.1916 22 Hakkı Hüsnü Kara Mehmet Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Halil Ahmet 1305 Dilman’da 18.02.1915 26 Hüseyinçavuş oğlu Yılanlıca Kalıncıoğullarından Halil Recep 1303 Meydan Harbi 21.02.1915 28 Akçasu Fettahoğullarından Halim Fettah 1297 Meydan Harbi 13.09.1915 34 Eymen Halit Recep 1302 Felahiye Muharebesi 09.11.1915 29 Halit Veli Muş Hastanesi 18.06.1915 Hasan Ali 1305 Bağdat Haydarane Hastanesi 03.11.1915 26 Hasan Ali 1301 Dilman’da 18.02.1915 30 Hasan Durmuş 1310 Meydan Harbi 24.08.1916 22 Hasan Halil Kumkale 13.02.1915 Hasan Hasan 1304 Kırkkilise Yoncalı 22.05.1915 27 Hasan Hasan 1309 Felahiye Muharebesi 08.02.1916 23 Çakıroğulları Hasan Hüseyin 1305 Meydan Harbi 11.03.1916 27 Manavoğullarından Hasan İbrahim 1305 Felahiye Muharebesi 10.12.1916 27 İslamoğullarından Hasan İsmail Kumkale 13.02.1915 Hasan İsmail 13.Kolodu 56 Nolu Seyyar Hastanesi 24.08.1917 Şeyhoğulları Hasan İsmail 1290 Tombaoğullarından Hasan Kamil 1305 Civaoğullarından Hasan Mehmet Dülgeroğulları Hasan Mustafa Hasan Osman Musabeyoğullarından Eveyikli Aksu Akçabey Durupınar Çitoğullarından 13.02.1915 41 Dilman’da 18.02.1915 26 Kumkale 13.02.1915 1307 Şimal Grubu Ağır Mecruhin Hastanesi 24.08.1915 24 1303 Dilman’da 18.02.1915 28 85 Ustabaşı Hasan Osman 1303 Felahiye Muharebesi 07.11.1915 28 Seyisoğlu Keklioğulları Hasan Recep 1300 Felahiye Muharebesi 01.1916 32 Sabunlar İmamoğulları Hasan Recep 1308 Kirte Harbinde 01.10.1915 23 Musuloğullarından Hasan Ömer 1305 Dilman’da 20.02.1915 26 Hasan Hüseyin Kafkas 1309 Felahiye Muharebesi 07.02.1916 23 Hasan Mehmet Civan Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Sarıgazioğlu Haşim Mehmet 1302 Sığındere 18.02.1915 29 Uzunismailoğlu Hayyam Halit 1306 Kumkale Muharebesi 13.02.1915 25 Hüseyin Abdullah Cenup grubu Sevk Mecruhin Hastanesi 08.09.1915 Gögeroğullarından Hüseyin Abdullah 1307 Kirte Harbinde 08.09.1915 24 Çangaloğlu Hüseyin Ahmet 1298 59.Seyyar Hastanesi 30.10.1916 34 Topçuoğulları Hüseyin Ahmet 1301 Askerde 1915 30 Hacıdarıcıoğulları Hüseyin Ali 1305 Dilman’da 18.02.1915 26 Hatipoğulları Hüseyin Arif 1301 Meydan Harbi 21.02.1915 30 Küçükoğullarından Hüseyin Bekir 1304 Meydan Harbi 30.04.1915 27 Kalaycıoğulları Hüseyin Feyzullah 1306 Anafartalar Muharebesi 27.07.1915 25 Kıdemoğullarından Hüseyin Hacı Hüseyin 1304 Karakilise 24.05.1915 27 Hüseyin Halil 1303 Dilman’da 18.02.1915 28 Hüseyin Halil 1305 Dilman’da 18.02.1915 26 Durupınar Pınarönü Oğuzhan Seyisoğlu Kozluçay Kösekadıoğullarından Hüseyin Hasan 1298 Felahiye Muharebesi 11.1915 33 Seyisoğlu Kademoğulları Hüseyin Hasan 1304 Yoncalı Muharebesi 24.05.1915 27 Hacıdarıcıoğulları Hüseyin İsmail 1297 Beyt-i İsa Muharebesi 07.02.1916 35 Saci Hüseyin İsmail 1307 Felahiye Muharebesi 07.10.1915 24 Musacıoğulları Hüseyin İsmail 1307 Felahiye Muharebesi 08.11.1915 24 Resuloğulları Hüseyin Mehmet 1301 Kuttul Amare’de 12.10.1915 30 Hüseyin Osman 1312 49Numaralı Seyyar Hastane 30.06.1917 21 Hüseyin Raşit 1305 Dilman’da 18.02.1915 26 Durupınar 86 Kozluçay Oruçoğulları Hüseyin Recep 1305 Sığındere 22.04.1915 26 Hüseyin Recep 1308 Kirte Harbinde 01.10.1915 23 Hüseyin Süleyman 1305 Kumkale Muharebesi 13.02.1915 26 Durupınar Hüseyin Yakup 1304 Dilman’da 18.02.1915 27 Durupınar Hüseyin Yakup 1308 Dilman’da 18.02.1915 23 Oruçoğulları Hüseyin Yakup 1309 Dilman’da 18.02.1915 22 Abdullahoğullarından Hüseyin Hayri Selim 1309 Seddülbahir Muharebesi 19.09.1915 22 Mahmutoğulları Hüseyin ipek Durhasan 1309 Meydan Harbi 26.10.1914 21 Beşirbeyoğulları Hüseyin ipek Satılmış 1308 Meydan Harbi 11.10.1914 22 Musaustaoğulları Hüsnü Ahmet 1300 Felahiye Muharebesi 09.02.1916 32 Musuloğullarından Hüsnü Ahmet 1305 Dilman’da 20.02.1915 26 Karasığıroğullarından İbrahim Hasan Kumkale 13.02.1915 Karasığıroğullarından İbrahim Hasan Kumkale Muharebesi 13.02.1915 İbrahim İbrahim Kocadere 24.02.1915 İbrahim İbrahim 1309 Galiçya Muharebesi 13.07.1916 23 İbrahim Mehmet 1301 Dilman’da 18.02.1915 30 Sabunlar Başlarkadı Durupınar Bılık Masalcıoğlu Oruçoğulları Yılanlıcakuz Müfettişler Köleoğulları İbrahim Mehmet 1302 18.Kolordu 51.Fırka Sıhhıye Bölüğü 29.09.1915 29 Tabaklar Böğrioğulları İbrahim Mehmet 1308 Amuzaca Meydan Muharebesi 18.07.1916 24 Kozlukadı Bayezıdoğulları İdris Hüseyin 1307 Seddülbahir Muharebesi 27.02.1915 24 Halilbeyoğlu Karagülmezoğulları İlyas Hacı Mehmet 1308 Beyt-i İsa Muharebesi 11.02.1916 24 Tellioğlu Senetçioğulları İlyas Recep 1307 Kuttul Amare’de 04.10.1915 24 Tabaklar Karakerimoğulları İsa Ahmet 1295 14.06.1916 37 Bayramoğulları İsmail Ahmet 1306 51.Fırka Sıhhıye Bölüğü 20.05.1916 26 Burhanoğlu Turgutoğullarından İsmail Ali 1304 Dilman’da 18.02.1915 27 Tellioğlu Pangodozoğulları İsmail Ali 1303 Dilman’da 18.02.1915 28 Demirci İsmail Arif 1313 Meydan Harbi 04.07.1916 19 İsmail Emin 1308 Davutpaşa Kışlası Hastanesi 19.11.1915 23 87 Kozlukadı Hamzaoğullarından İsmail Hasan 1303 Meydan Harbi 18.09.1915 28 Burhanoğlu Haliloğulları İsmail Hasan 1305 Bitlis Harbi 12.12.1917 28 İsmail Hüseyin Arıburnu Muharebesi 23.03.1915 Terzişükrüoğullarından İsmail Mehmet Çanakkale’de Ay tabyasında talimde 02.04.1917 Kaypakoğulları İsmail Mehmet Ali 1302 Dilman’da 18.02.1915 29 Hacıkemaloğulları İsmail Mustafa 1302 Felahiye Muharebesi 13.08.1916 30 İsmail Mustafa 1302 Bağdat Askeri Merkez Hastanesi 09.04.1916 30 İsmail Ömer 1300 Ardahan 16.10.1914 30 İsmail Ömer 1306 Felahiye Muharebesi 22.09.1916 26 İsmail Ömer 1310 Seddülbahir Muharebesi 28.03.1917 23 İsmail Raşit 1306 Kuttul Amare’de 04.10.1915 25 İsmail Recep 1297 11.05.1916 35 Lazoğulları İsmail Süleyman 1301 Kuttul Amare’de 04.10.1915 30 Hacıdarıcıoğulları İsmail Yusuf Kumkale 13.02.1915 Nalbantoğullarından İsmail Yusuf Kumkale 13.02.1915 Pamuksuzoğulları İsmail Yusuf 1311 Petroviski Muharebesi Oğuzhan Hacıdarıcıoğulları İsmail Yusuf 1305 Kumkale Muharebesi 13.02.1915 26 Karacaören Macıkoğullarından İsmail Mehmet Ali 1305 Ardahan 16.10.1914 25 İsmail Yusuf Hacı Darıcı Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Yahyaoğulları İzzet Hüseyin 1307 24. Alay Taburunda 08.10.1916 25 Mollakerimoğulları İzzet Raşit 1302 Dilman’da 18.02.1915 29 İbrahimoğulları İzzet Recep 1306 Meydan Harbi 04.1916 26 Himmet Kadir Mahmut Kumkale 13.02.1915 Kadir Yahya 1305 Felahiye Muharebesi 09.12.1916 27 Kadri Efendi Yahya 1303 Felahiye Muharebesi 08.12.1916 29 Yakupoğulları Kamil İsmail 1309 Taif’te 03.04.1916 23 Karaevlioğulları Kamil Mustafa 1301 Karmoç Muharebesi 08.05.1915 30 Tabaklar Çomaklar Kabaca Derebulaca Dedeoğlu Çomaklar Müstakimler Akhisarlıoğullarından Demircioğulları Çomaklar Pelitli 88 Mumyakmazoğulları Aksu Kazım Hacı Osman Efendi 1308 Arıburnu Muharebesi Kazım Efendi Hacı Osman 1308 Arıburnu Muharebesi 12.02.1915 Kerim Osman Arıburnu Muharebesi 15.02.1915 23 Yılanlıcakuz Kadıoğlu Mahmut Ahmet 1301 Meydan Harbi 06.05.1915 30 Sabunlar Halilsipahioğlu Mehmet Abdulkerim 1301 Araklı Muharebesi 23.01.1916 31 Yılanlıca Mehmet Ahmet 1301 Karmuç Muharebesi 04.05.1915 30 Bük Mehmet Ahmet 1304 Perhos Muharebesinde 12.05.1915 27 Mehmet Ali 1306 Dilman’da 18.02.1915 25 Mehmet Ali 1295 Gülhane Hastanesi 09.03.1915 36 Mehmet Ali 1290 Anafartalar Muharebesi 23.08.1915 41 Alioğulları Mehmet Ali 1306 Dilman’da 18.02.1915 26 Kethüdaoğulları Mehmet Halil 1311 29.Alay 25.02.1916 21 Mehmet Hasan 1312 2.Kolordu 4.Seyyar Hastanesi 15.08.1916 20 Gürbüzler Gürbüzler İsaoğullarından Gürbüzler Hatipoğulları Mehmet Hasan 1304 Dilman’da 18.02.1915 27 Durupınar İmamoğulları Mehmet Hasan 1305 Dilman’da 18.02.1915 26 Akçabey Mansuroğulları Mehmet Hasan 1308 Arıburnu Muharebesi 06.03.1915 23 Çorak Hacıibrahimoğulları Mehmet Hurşit 1312 Meydan Harbi 24.05.1916 20 Mehmet Hüseyin 1302 Karmuç Muharebesi 04.05.1915 29 Mehmet Hüseyin 1305 Dilman’da 18.02.1915 26 Durupınar Gürbüzler Hatipoğulları Mehmet Hüseyin 1304 Dilman’da 18.02.1915 27 Deliahmetoğl u Dangazoğulları Mehmet Hüseyin 1311 22. Kolordu 35 Nolu Seyyar Has. 29.09.1917 22 Müfettişler Köle Mehmet İbrahim 1302 Konda 03.10.1916 30 Mehmet İbrahim 1307 Merkez Tepesi 25.05.1915 24 Hatipler Banaz Mehmet İsmail 1305 Felahiye Muharebesi 23.01.1916 27 Gürbüzler Kadıahmetoğulları Mehmet İsmail 1305 Çanakkale 02.1915 26 Mehmet Mehmet 1312 2113 Rakımlı Tepe’de 20.06.1916 20 Mehmet Mehmet 1304 Felahiye Muharebesi 17.01.1916 28 Durupınar Kanatoğulları 89 Dedeoğlu Hatipoğulları Mehmet Osman 1298 Dilman’da 18.02.1915 33 Elmaoğullarından Mehmet Veli 1302 Selmanpak’da 09.1915 29 Mehmet Yusuf 1300 Felahiye Muharebesi 05.12.1916 32 Sabunlar Mahmutoğulları Mehmet Yusuf 1304 Kuttul Amare’de 31.10.1915 27 Hışıroğlu Lazahmetoğullarından Mehmet Ali Süleyman 1301 51.Fırka 2.Seyyar Hastanesi 17.11.1915 30 Mehmet Kazım Hacı Osman 1308 Arıburnu Muharebesi 14.02.1915 23 Yılanlıca Karahüseyinoğulları Mehmet Tevfik Hacı Bekir 1310 Arıburnu Muharebesi 18.01.1915 21 Derebulaca Oruç Memiş Aziz 1300 Beyt-i İsa Muharebesi 10.07.1916 32 Komşular Komioğulları Muharrem İsmail 1297 Selmanpak’da 30.09.1915 34 Yazıcıoğlu Muharrem Arif 1303 Dilman’da 18.02.1915 28 Sofular Muhsin İsmail 1300 6.Kolordu Korkapı Harp Hastanesi 30.07.1917 33 Mustafa İbrahim Meydan Harbi 04.10.1917 Mustafa Ahmet 1301 Anafartalar Muharebesi 03.09.1915 30 Mustafa Bayram 1306 Felahiye Muharebesi 23.01.1916 26 Mustafa Halil 1309 Dilman Muharebesi 18.02.1915 22 Yazıcıoğlu Osmanbeyler Kartal Kemerler Alioğulları Mustafa Halil 1310 Alucra Hastanesi 08.05.1917 23 Hışıroğlu Kışoğulları Mustafa Halil 1310 Meydan Harbi 08.05.1917 23 Abdaloğulları Mustafa Halil 1304 Dilman’da 18.02.1915 27 Yusufoğulları Mustafa Hasan 1302 Karmuç Muharebesi 04.05.1915 29 Mustafa Hasan Karapınar’da 28.08.1915 Mustafa Hüseyin 1306 Dilman’da 18.02.1915 25 Mustafa Hüseyin 1301 Meydan Harbi 30.04.1915 30 Yörükoğulları Mustafa Hüseyin 1312 2260 Rakımlı Tepede 19.05.1916 20 Musuloğullarından Mustafa Mehmet Ali 1306 Kumkale 13.02.1915 25 Mustafa Zihni Hüseyin Arıburnu Muharebesi 18.02.1915 Pelitli Şabanpaşa Yılanlıca Kozluçay Oğuzhan Sirkecioğulları Nazif Ömer 1302 Felahiye Muharebesi 04.10.1916 30 Sofular Nazif Nazif Hakkı 1302 Felahiye Muharebesi 05.12.1916 30 90 Aksu Hacı Necip İsmail 1308 51.Fırka Sıhhıye Bölüğü 02.10.1915 23 Halilbey Numan Halil 1304 Felahiye Muharebesi 17.11.1916 28 Hüseyinefendioğulları Nuri Sait 1305 Dilman’da 18.02.1915 26 Nuri Süleyman 1311 Galiçya’da 24.07.1916 21 Durupınar Kolacıoğullarından Osman Ahmet 1306 Ardahan Muharebesi 16.10.1915 25 Durupınar Kapıcıoğlu Osman Ahmet 1307 Ardahan Muharebesi 16.10.1917 26 Adatepe Şerif Osman Halil 1305 Felahiye Muharebesi 22.01.1916 27 Aksu Kelkadıoğulları Osman Hasan 1302 Meydan-ı Harpte 08.10.1915 29 Osman İbrahim 1308 Van Muharebesi 26.10.1916 24 Osman İsmail Tayyaresi Lapseki üzerinde düşmüş 21.10.1916 Osmanefendioğullarınd an Osman Mehmet 1309 Piroğulları Osman Mehmet 1304 Karaahmet Osman Osman Nuri Gedikoğulları Osman Hopladı Kemerler Sabunlar Bük 06.03.1915 22 Dilman’da 18.02.1915 27 1300 İstilat Muharebesinde 21.02.1917 33 Ömer 1302 Dilman’da 18.02.1915 29 Osman Ömer 1309 Felahiye Muharebesi 10.12.1916 23 Osman Raşit 1305 Dilman’da 04.05.1915 26 İsabeyli Pireoğulları Ömer Ahmet 1300 Dilman’da 18.02.1915 31 İsabeyli Yaprıoğulları Ömer Ahmet 1301 Dilman’da 18.02.1915 30 Ömer Arif 1293 Taşkışla Hastanesi 08.04.1916 39 Halil Ömer Ömer 1305 Felahiye Muharebesi 09.02.1916 27 Çiloğulları Ömer Ömer 1302 Meydan-ı Harpte 30.2.1916 30 Raif Ali 1311 Mansura Civarında 19.08.1917 22 Raşit Ömer 1305 1916 27 Bılık Çomaklar Kemerler Osman Raşit Abdullah 1301 Beyt-i İsa Muharebesi Bılık Özürlüoğulları Raşit Abdullah 1301 Beyt-i İsa Muharebesi Aksu Kadıoğlu Raşit İbrahim 1308 Kuttul Amare’de Raşit İsmail 1293 Gazze’de 91 Eveyikli Devletoğulları Raşit Şakir 1301 Kuttul Amare’de Kozlukadı Fevretoğulları Raşit Veli 1301 Dilman’da Recep İbrahim Recep Arif Yassıtepe’de Tayyare Takımı 13.06.1915 1302 Dilman’da 18.02.1915 29 Tabaklar Bükrüoğulları Recep İbrahim 1301 Karmuç Muharebesi 04.05.1915 30 Bük Tümenoğulları Recep İbrahim 1307 Yassıtepe Muharebesi 26.10.1915 24 Recep Mahmut 1303 Dilman’da 18.02.1915 28 Meydan Harbi 21.04.1915 Yassıören Yassıören Topalmahmutoğulları Recep Mehmet Sipahiler Demircioğulları Recep Recep 1309 Damakçılık Muharebesi 30.05.1915 22 Recep Salih 1309 Akbaş Nakliyat Hastanesi 13.10.1915 22 Keçidere Muharebesi 19.04.1915 Bakırcılar Sarıosmanoğulları Çorak Rıza Rıza Abdullah 1303 Dilman’da 18.02.1915 28 Hamzaoğullarından Rıza Durmuş 1308 Sığındere 22.04.1915 23 Sakaoğullarından Rıza Hüseyin 1303 Meydan-ı Harpte 18.07.1915 28 Hışıroğlu Uzunismailoğlu Rıza İbrahim 1303 Felahiye Muharebesi 04.10.1916 29 Halilbeyoğlu Karagülmezoğulları Rıza İzzet 1308 Kirte Harbinde 23.05.1915 23 Rıza Mehmet 1307 Meydan Harbi 05.10.1916 25 Rıza Mehmet 1306 Keçidere Muharebesi 19.04.1915 25 Akçasu Mollasüleymanoğulları Rıza Süleyman 1310 57.Alay Cephesinde 17.07.1916 22 Halilbeyoğlu Hakmezoğullarından Rıza İzzet 1308 Kirte Harbinde 23.03.1915 23 Dedeoğlu Sadık İsmail 1300 Dilman’da 18.02.1915 31 Adatepe Salih Osman 1301 Dilman’da 18.02.1915 30 Salih Efendi Ali Sami Mustafa 1301 Felahiye Muharebesi 1916 31 Sami Ömer 1290 Anafartalar Muharebesi 03.09.1915 41 Satılmış Emin 1291 Romani 22.05.1916 41 Satılmış İsmail 1305 Meydan Harbi 01.09.1915 26 Seyisoğlu Özbağı Aksu İkizbeyoğullarından 21.10.1914 92 Özbağı Satılmış Kazım 1310 Irak’ta 02.12.1916 22 Satılmış Raşit 1314 Galiçya’da 05.09.1916 18 Sefer Mehmet 1303 Seddülbahir Muharebesi 11.04.1915 28 Köleoğulları Selim Yakup 1305 Felahiye Muharebesi 05.02.1916 27 Kocahüseyinoğulları Selim Ali 1302 Meydan Harbi 17.10.1916 30 Gürbüzler Selim Hüseyin Kabak 1302 Vizirol Muharebesinde 17.10.1916 30 Gürbüzler Selim Koca Hüseyin 1302 Vizirol Muharebesinde 21.09.1916 30 Bekiroğullarından Seyami Mehmet 1311 Telli Tepesinde 15.12.1916 21 Uzunoğlu Sipahi Halit Kumkale Muharebesi 13.02.1915 Yeşilöz Delişabanoğulları Süleyman İbrahim 1305 Dilman’da 21.04.1915 26 Durupınar Kuyucu Şaban Emin 1303 Felahiye Muharebesi 05.05.1916 29 Durupınar Bekiroğullarından Şaban Emin 1313 356 Rakımlı Tepede 16.08.1916 19 Kapıcıoğlu Şaban Emin 1303 18.Kolordu 59.Seyyar Hastanesi 22.11.1916 29 Şaban İsmail 1312 2.Kolordu 1.işkodra Fırkası 29.06.1916 20 Gürbüzler Nizamlar Madencioğulları Yassıören Yassıören Hacıahmetoğulları Şaban İsmail 1302 Dilman’da 19.02.1915 29 Çolakpehlivan Sinicitekkeoğulları Şaban Osman 1311 Galiçya’da 28.07.1916 21 Kabaca Baltacıoğullarından Şaban Ömer 1305 22.Kolordu 35 Nolu Seyyar Hastanesi 22.09.1917 28 Şakir Halil Haydarpaşa Hastanesi 29.04.1915 Karabaşoğullarından Şakir Mehmet 1298 Dilman’da 18.02.1915 33 Yusufoğulları Şükrü Halil 1307 Mestantepe 25.05.1915 24 Şükrü Mahmut 1310 Felahiye Muharebesi 24.07.1916 22 Şükrü Mehmet 1310 Felahiye Muharebesi 24.07.1916 22 Tahir Ahmet 1312 Meydan Harbi 06.04.1917 21 Çolakpehlivan Tahir Halil 1313 Meydan Harbi 01.07.1916 19 Müstakimler Tahir Mehmet 1313 Harbiye Mektebi Mecruhin Hastanesi 19.06.1917 20 Kemenç Veli Mehmet 1303 Felahiye Muharebesi 06.07.1916 29 Osmanbeyoğulları Veli Recep 1303 Dilman’da 18.02.1915 28 Çomaklar Pelitli Softaoğullarından 93 Veys Mehmet 1306 Haydarpaşa Hastanesi 17.10.1915 25 Yakup Osman 1304 Gülhane Hastanesi 08.03.1915 27 Karagebekoğulları Yunus Osman 1304 Sığındere 22.04.1915 27 Gürbüzler Sefersipahioğulları Yusuf Halil 1309 Seddülbahir Muharebesi 09.02.1915 22 Kemerler Hüseyin Yusuf Süleyman 1302 Felahiye Muharebesi 04.10.1916 30 Bölücek Hüseyinçavuşoğulları Yusuf Yusuf 1307 Romani Muharebesinde 22.05.1916 25 Şehit Olduğu Yer Şehit Olduğu tarih Yaşı Pedrek Vapur İskelesinde 17 K. Sânî 21 Yassıören İstiklal Savaşı Köy veya Mahallesi Lakabı Sarıhüseyinoğlu Adı Babası Mehmet Ömer Doğum Yer ve Yılı Devrek 1314 Ahatlı Abdülkerimoğlu Mahdumu İsmail İbrahim Devrek 1315 Salmanlar (Hilmanlar?) Muharebesinde 9 Nisan 1337 22 Derebaşı Hacı Muharremoğlu Sadık Ahmet Devrek 1313 (15.Fırka, 57.Alay,12.Bölük) 8 Eylül 1337 24 Ibrıcak Bağcıoğlu Rıza Mustafa Devrek 1315 Polatlı civarında muharebede 2 Eylül 1337 22 Sabunlar Ömeroğlu Tevfik Satılmış Devrek 1315 Erden (?) Muharebesinde 29 Ağustos 1337 22 Dirğine Sarıoğlu İsmail Şakir Devrek 1307 Boztepe Muharebesinde 31 Temmuz 1337 30 Akcasu Abdurrahmanoğlu Abdurrahman Hasan Devrek 1312 Bilecik 15 Temmuz 1337 25 Dirğine Manavoğlu Mehmet Şakir Devrek 1312 Çandağı civaronda 30 Ağustos 1337 25 Devrek Çolakoğlu Eşref Ömer Devrek 1310 Bozüyük Hocaköy yaylasında 20 Eylül 1337 27 Kürdübeş okunamadı Ramazan Halil Devrek 1314 Kartaltepe Muharebesinde 10 Eylül 1337 23 Kozlukadı Kundakçı kerimesi Emin Hasan Şükrü Devrek 1315 29 Ağustos 1337 22 Kozlukadı Molla Eyüpoğlu Hasan Ali Devrek 1307 28 Ağustos 1337 30 Kozlukadı Karamanlı Nazım Mehmet Devrek 1315 Sakarya Muharebesinde 16 Eylül 1337 22 Bağbaşı Ömerbeyoğlu Yusuf Ahmet Devrek 1315 Boztepe Muharebesinde 31 Mayıs 1337 22 Bakacakkadı Hatiboğlu Halid Hasan Devrek 1315 İnönü Meydan Muharebesi 10 K. Sani 1337 22 Kuzoğlu Ramazan Osman Devrek 1312 Kocadağ Muharebesinde 10 Temmuz 1337 25 Hacımusa Hacıisaoğlu Osman Recep Devrek 1301 Duatepe’de 10 Eylül 1337 36 Satuk İbrahimkadıoğlu Akif İsmail Devrek 1309 Beypazarı Hastanesinde 28 K. Sânî 1338 29 Çorak Hacıibrahimoğlu Ahmet Recep Devrek 1312 (4.Alay,2.Tabur, 7.Bölük) 31 Mart1337 25 94 Kumisiler Kumisoğlu Rıza Halil Devrek 1310 (4.Alay,2.Tabur, 5.Bölük) 5 T. Evvel 1337 27 Ahatlı okunamadı Mustafa Ali Devrek 1304 ….. Revirinde 8 Şubat 1338 34 Tursunlar Çürükçoğlu Mehmet İbrahim Devrek 1302 ….. Revirinde 18 Şubat 1338 36 Bölücek Oruçoğlu Nazif İzzet Devrek 1315 Meydan-ı Harpde 16 Eylül 1337 22 Hacıosmanlar Kürekçioğlu Recep Şaban Devrek 1315 Tırnaksız Muharebesinde 30 Ağustos 1337 22 Velioğlu Çarşambalıoğlu Halil Ahmet Devrek 1304 Tırnaksız Muharebesinde 30 Ağustos 1337 33 Akcasu Ahmetoğlu Süleyman Mustafa Devrek 1314 okunamadı 7 Temmuz 1337 23 Meskene Lazoğlu İsmail İsmail Devrek 1313 İnönü Muharebesinde 31 Mart 1337 24 Sabunlar İmamoğlu İsmail Recep Devrek 1311 Çal Dağında 31 Ağustos 1337 26 Helvacılar Kurumusaoğlu Emin Mustafa Devrek 1309 Türbetepe Muharebesinde 26 Ağustos 1337 28 İbrahimustaoğlu Ahmet İsmail Devrek 1307 Sakarya Muharebesinde 25 Ağustos 1337 30 Hatiboğlu Bayram Mustafa Devrek 1308 Kolan Muharebesinde 27 Nisan 1337 29 Arıcıoğlu Mahdumu Hüseyin Ahmet Devrek 1307 176.Alay,1.Tabur Esnay-ı Muharebede 18 T. Evvel 1337 30 Resulhatiboğlu Hüseyin Yusuf Devrek 1310 Mezartepe Muharebesinde 12 Eylül 1337 27 Kozköy Eminkadıoğlu Damadı Haliloğlu Mustafa Ali Zonguld ak 1316 Katranlı Muharebesinde 27 Ağustos 1337 21 Duhancılar Pazarlıoğlu Hüseyin Müteveffa Emin Devrek 1313 Haymana Harbinde 21 Eylül 1337 24 Balkur Odabaşoğlu Hüseyin İbrahim Devrek 1314 Saçak Tepede 15 T. Evvel 1337 23 Karacaviran Durmuşoğlu Veli Ahmet Devrek 1308 İnönü Muharebesinde 2 Nisan 1337 29 Tosunlar Zerinoğlu Halil Tahir Devrek 1307 Afyon Meydan Muharebesinde 26 Ağustos 1338 31 Dedeoğlu Dedeoğlu Abdurrahman Halil Devrek 1313 Dumlupınar Başkumandan Meydan Muharebesinde 30 Ağustos 1338 25 Bekiroğlu İzzet Mustafa Devrek 1313 Kaplan Tepede (57.Fırka) 31 Ağustos 1338 25 Mekekler Mekekoğlu Nazif İzzet Devrek 1315 Salihli Muharebesinde 30 Ağustos 1338 23 AkcaHatibler Akcahatiboğlu Hasan Mustafa Devrek 1316 … revirinde 29 Eylül 1338 22 Velioğlu Ferhatoğlu Osman Mustafa Devrek 1305 Sarıkavak Muharebesinde 30 Ağustos 1338 33 Çukur Ahmethacıoğlu Satılmış Abdullah Devrek 1313 Kazuçuran Muharebesinde 15 T. Evvel 1338 25 Gaziler Kadıbaşoğlu Satılmış Tahir Devrek 1301 Polatlı tarafında (59.Alay,3.Tabur,10.Böl ük) 28 Ağustos 1338 37 Tursunlar 95 Kaypaklar Alacaoğlu Selim Yusuf Devrek 1314 Kaplantepe Muharebesinde (30.Alay,6.Bölük) 31 Ağustos 1337 23 Tellioğlu Davulcuoğlu Rıza Ali Devrek 1310 5.Alay efradından iken Kazancı’da 28 Eylül 1338 28 Demirciler Miroğlu Ahmet Hasan Devrek 1310 Kokur’da (3.Alay,61.Fırka) 30-31 Ağustos 1338 28 Bakacakkadı okunamadı Sait Bekir Devrek 1314 Bölüğünde (57.Fırka,3.Bölük) 26 Ağustos 1338 24 Bakiler Hocaoğlu Mehmet Mehmet Devrek 1313 Bölüğünde (57.Fırka,3.Bölük) 26 Ağustos 1338 25 Tellioğlu Bıyıklıoğlu Mehmet Ali Hüseyin Devrek 1315 Belentepe Taarruzunda 6.Bölük Efradından iken 26 Ağustos 1338 23 Hacımusa Aliustaoğlu Hüsnü İsmail Devrek 1306 3.Bölük’de nefer iken 20.Süvari Alayı 28 Ağustos 1338 32 29 Ağustos 1338 23 26 Ağustos 1338 24 Babadağ Muharebesinde 10.Bölük’de nefer iken 10.Alay,3.Tabur Babadağ Muharebesinde 10.Bölük’de nefer iken 10.Alay,3.Tabur Hacıkadı Köleoğlu Şahin Ramazan Devrek 1315 Devrek Alagözoğlu Bayram İsmail Devrek 1314 Sabunlar İncemehmetoğlu Osman İsmail Devrek 1315 Babadağ (?) 24 Ağustos 1338 23 Yılanlıcakuz Kokakoğlu Durmuş Ali Devrek 1298 Meydan-ı Harpde 29 Ağustos 1338 40 Çay Mahallesi Kethüdaoğlu Hayri İsmail Devrek 1315 İkinci İnönü Muharebesinde (4.Fırka,40.Alay) 31 Mart 1337 22 Duhancılar Keklioğlu Mehmet Mehmet Devrek 1313 (2.Tabur,5.Bölük,8.Fırka, 131.Alay) 27 Ağustos 1337 24 Kumisiler Tazıcıoğlu Raşit Ahmet Devrek 1302 6.Bölük’de nefer iken 4.Fırka,42.Alay’da 3 Eylül 1338 36 Çomaklar Haliloğlu Mehmet Ali İzzet Devrek 1312 Afyon Meydan Muharebesinde 26 Ağustos 1338 26 Çağlar Cürtoğlu İbrahim Hasan Devrek 1316 5.Alay 9.Bölük efradından Meydan Harbinde 12 Eylül 1338 22 Mehmet Hüseyin Devrek 1315 Haymana Muharebesinde 1 Eylül 1337 22 Efraddan iken (3.Fırka,8.Alay) 17 K. Sani 1338 24 Ağustos 1336 23 27 Ağustos 1338 27 Ibrıcak Çengeller Garzanoğlu İbrahim İsmail Devrek 1314 Nizamlar Molla Ahmetoğlu Şaban Recep Devrek 1313 Bakacakkadı Ahmetefendioğlu Osman Hüseyin Devrek 1311 Gerze Pamuksuzoğlu Ahmet Süleyman Devrek 1307 Tınas Tepe muharebesinde 26 Ağustos 1338 31 Seyisoğlu Şerifoğlu Şakir Veli Devrek 1298 Köplü Cephesinde 28 Nisan 1338 40 Çolakpehlivan Hacıömeroğlu Mustafa Yakup Devrek 1310 Çaldağı Muharebesinde 2-3 Eylül 1337 27 Çay Mahallesi Karahacıoğlu İsmail Mehmet Devrek 1301 Tepeköy Muharebesinde 8 Eylül 1338 37 Haymana’da (24.Fırka,2.Tabur,7.Bölü k) Meydan-ı Harpde nefer iken 34.Alay,7.Bölük 96 Çekenez Karabacakoğlu Ramazan Hasan Devrek 1304 Ankara’nın Polatlı istasyonunda 1338 33 Helvacılar Sarıhasanoğlu Hasan Osman Devrek 1307 Ankara civarında Polatlı istasyonunda 1337 30 Yazıcıoğlu Sakızoğlu Ahmet Devrek 1314 Afyon karahisarında Kurtkaya mevkide 1338 24 Emirşah Zuryacıoğlu Rasim Bayram Devrek 1312 Haymana’da 1337 25 Derebulaca Oruçoğlu Osman Hüseyin Devrek 1303 Haymana Ovasında 1338 35 Çekenez Boduroğlu Emmizadesioğlu Şakir Veys Devrek 1307 Sakarya Muharebesinde (?) 1337 30 Uzunahmetler Batlıoğlu Ramazan Mehmet Devrek 1304 Kırtepeler Muharebesinde 28 Ağustos 1337 33 Balkur Odabaşoğlu İsa İbrahim Devrek 1314 Yamaktepe Muharebesinde 5 T. Evvel 1337 23 Manzut Manavoğlu Hafidi Mustafa Hüseyin Devrek 1315 Kütahya’da 1337 22 Köy veya Mahallesi Lakabı Adı Babası Doğum Yılı Şehit Olduğu Yer Şehit Olduğu tarih Yaşı Aydınlıoğulları Mehmet Halil 1312 Eskişehir Gevik Köyü Şimalindeki sırtlarda 20.05.1921 25 Ömerbeyoğulları Yusuf Ahmet 1315 Boztepe Akpınar Muharebesi 1921 22 Çavuşoğulları Mehmet Emin 1314 Kazuçaran Muharebesi 28.08.1922 24 Çelikoğulları Musa Ali 1316 Meydan-ı Harp 26.08.1921 21 Çukur Musabeyoğulları Ahmet Veliddin 1308 Çaldağı Taarruzunda 10.07.1921 29 Hacımusa Alimollaoğulları Aziz Mustafa 1307 Türbetepe Harbi 27.08.1921 30 Veyisoğlu Osmanpaşaoğulları Mustafa Raşit 1310 2.İnönü Muharebesi 28.03.1921 27 Veyisoğlu Ferhatoğulları Osman Mustafa 1305 Hareket-i Millîye Muharebesi 11.08.1922 33 Hacımusa Hacıyahaoğulları Selim Ali 1313 Meydan-ı Harpde 21.05.1921 24 Abdurrahman Mehmet 1309 Polatlı Hastanesi 25.09.1921 28 Velioğulları Ahmet İbrahim 1314 Postallı Harbi 25.08.1921 23 Köseoğullarından Akif Mahmut 1315 Ürgüp Hastanesi 05.09.1922 23 Topaloğulları Ali Hasan 1315 Ankara Hastanesi 29.07.1921 22 Ali Hasan 1307 4.Seyyar Hastanesi 22.07.1921 30 Ali İbrahim 1316 Meydan-ı Harpte 26.08.1922 22 Bayram Yusuf 1311 Haymana Hastanesi Bağbaşı Kayabaşı Karalar Çay Pirahmet Sinanoğulları 97 Bilal Yusuf 1314 Ankara Merkez Hastanesi 21.11.1920 22 Durdu Mustafa 1315 1.İnönü Harbinde 10.01.1921 22 Kayabaşı Bark Durmuş Mehmet 1315 1.İnönü Muharebesinde 10.01.1921 22 Kara Kadıoğulları Eyüp Emin 1298 Kurtkaya Harbi 30.08.1922 40 Kazım Hakkı Ali 1314 Kanlıtepe’de 31.03.1921 23 Hakkı İsmail 1307 1.Seyyar Hastanesi 22.08.1922 21 Halil Hüseyin 12.Grup Hastanesi 18.07.1921 Çayır İmamoğulları Hasan Eyüp 1307 Büyükçalış Harbi 25.08.1921 30 Çayır İmamoğulları Hasan Eyüp 1307 Meydanı Harp 29.08.1921 30 Şeyhler Haliloğulları Hasan Ahmet 1313 Haymana Harbi 21.09.1921 24 Geriş Abdullahhacıoğullarınd an Hüseyin Hasan 1313 Aslıhanlar Harbi 08.04.1921 24 Kayıkçılar Arpacıoğlu Hüseyin Ahmet 1307 Haymana’da 29.08.1921 30 Erzurum muhacirleri Hüseyin Veys 1308 Haymana Harbi 11.09.1921 29 Kelbakioğulları Hüseyin Hüseyin 1309 Ashap Dağı 30.08.1922 29 Karahisar İbrahim İbrahim 1315 12.04.1921 22 Aliköy İbrahim Seyit 1307 Kızkulesi 11.09.1922 31 İbrahim Ali 1299 Afyonkarahisar Hastanesi 09.09.1922 39 İdris Halil 1315 Haymana Hastanesi 26.08.1922 23 Alyavanlar Burunkaya Ayvazoğulları Osina Nurullahoğulları İsmail Emrullah 1314 Afyonkarahisar Harbi 27.08.1921 23 Demircikören Ömerkılkaoğulları Kamil Nuh 1308 Kazuçaran Muharebesi 26.08.1922 30 Kağca Sarıhasanoğulları Mehmet Hüseyin 1303 Polatlı’da 10.09.1921 34 Aşkbaş Çekiçoğulları Mehmet Ali 1310 2.İnönü Muharebesi 28.03.1921 27 Toriki Mehmet Eyüp 1315 Eskişehir Hastanesi 22.12.1921 22 Evliyafakı Mehmet İlyas 1312 Haymana Harbi 03.08.1921 25 Kayabaşı Mehmet Ahmet 1312 İnönü Taşlıtepe 01.04.1921 25 Mehmet İsmail 1309 Eskişehir Muharebesi 1921 28 Osman İbrahim 1315 2.İnönü Muharebesi 29.2.1921 22 Deliköy Deliceoğulları 98 Aliköy Hatip Osman Mehmet 1309 Eskişehir Muharebesi 21.05.1921 28 Hasırlar Çolukoğulları Osman Durmuş 1311 Bandırma’da 18.09.1922 27 Ramazan İsmail 1315 Kazuçaran Muharebesi 26.08.1922 23 Recep Abit 1315 Taşlıtepe Muharebesi 29.10.1921 22 Recep Hasan 1311 Eskişehir 31.09.1921 26 Sabri İsmail 1315 2.İnönü Muharebesi 30.03.1921 22 Hacıyahya Süleyman Ali 1313 Eskişehir Muharebesi 21.05.1921 24 Hüseyinoğullarından Şaban Hasan 1313 Kokartepe Harbi 26.08.1921 24 Şevket Emin 1314 2.İnönü Muharebesi 30.03.1921 23 Yeni Mehmetli Civarı 03.09.1921 36 20.07.1921 28 Kalablı Karapınar Hatunoğulları Helvacılar Çomranlı Hacısüleymanoğulları Şükrü Hasan 1301 Çayır Kadıoğlu Tahsin Şakir 1309 Kayıkçılar Kalazoğulları Yunus Ali Osman 1314 Haymana Harbi 23.07.1921 23 Akçasu Abdurrahmanoğulları Abdurrahman Hüseyin 1312 Duaköy Harbinde 16.05.1921 25 Karakoçlu Demircioğulları Ahmet Arif 1314 2.İnönü Muharebesi 29.07.1921 23 Osmanbeşeoğulları Ali Mehmet 1312 Sakarya Muharebesi 26.08.1921 25 Karacaören Ahmetkethüdaoğulları Alim Ömer 1307 Toydemir Harbinde 28.07.1921 30 Yılanlıca Koçak Durmuş Ali 1297 Tezekli Yaylası 29.06.1922 41 Çolakpehlivan Halilefendioğulları Emin Nazif 1314 Meydan-ı Harpte 27.05.1921 23 Burhanoğlu Ömeroğulları Emin Mustafa 1303 12.Alay Seyyar Hastane 09.06.1921 34 Gümüşpınar Çolakoğulları Eşref Ali 1310 Hoca Köyü yaylasında 10.07.1921 27 Yazıcıoğlu Sakaoğullarından Feyzullah Ahmet 1310 Eşkıya Müsademesinde 09.05.1919 25 Muşan Hacı Hasan Hasan 1315 Metres Tepe 28.01.1921 22 Koşan Hacı Hüseyin Hasan 1315 İncirli Sırtlarında 16.05.1921 22 Tellioğlu Karaoğlan Halil Halil 1312 Basri Tepede 02.07.1921 25 Tabaklar Balam Halili Tersis Mustafa 1312 Eskişehir Muharebesi 21.03.1921 25 Karadağlı İbrahim Hüseyin 1306 Türbe Tepe Muharebesinde 29.06.1921 31 İmam İsmail Recep 1311 Türbe Tepe Muharebesinde 29.06.1921 26 Hatipler 99 Durupınar Yazıcık Lazoğulları İsmail İsmail 1313 İnönü Muharebesi 31.01.1921 24 Uzunismailoğlu İsmail Mehmet 1306 Kayseri Hastanesi 25.10.1921 31 Sarıoğulları İsmail Şakir 1307 Boztepe Muharebesi 31.05.1921 30 Bıyıklı Mehmet Ali Hasan 1315 Pelit Tepe Harbinde 26.08.1922 23 Mehmet Emin Efendi Mustafa 1303 Seyyitgazi civarında 22.05.1921 34 Mustafa Ömer Meydan Harbi 22.05.1921 Çorak Oruçoğulları Nazif İzzet 1315 Meydan-ı Harpte 16.07.1921 22 Yağmurca Yanterioğulları Ramazan Halil 1314 Kartaltepe Muharebesi 19.07.1921 23 Sabunlar Cafer Recep Hüseyin 1311 2.İnönü Muharebesi 30.03.1921 26 Hatipler Abdullahimamoğulları Rıza Osman 1315 Aslıhanlar mevkiinde 08.04.1921 22 Bölücek Karakocaoğulları Selim Ali 1314 2.İnönü Muharebesi 03.11.1921 23 100 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ŞEHİTLER ÜZERİNE BAZI DEĞERLENDİRMELER I. ŞEHİTLER ÜZERİNE GENEL DEĞERLENDİRMELER DVMVD ve Şehitlerimiz kitabında 940 şehit tespit edilmiştir. Bu bölümde Devrek şehitleri, şehit oldukları yaşlara, medeni hallerine, isimlerine ve yerleşim birimlerine göre tasnif edilerek tablo ve grafikler yardımıyla değerlendirileceklerdir. A. Savaşlara Göre Genel Dağılım DVMVD ve Şehitlerimiz kitabının beraberce değerlendirilmesi sonucunda şehitler, şehit oldukları yer bilinmeyen (tespit edilemeyen), 1911 öncesi, Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı ve İstiklal Savaşı olarak Grafik 1’de gösterilmiştir. Grafik 1: Şehitlerin Savaşlara Göre Genel Dağılımı 800 748 700 600 500 400 300 200 159 100 0 4 Bilinmeyen 2 1911 öncesi 3 Trablusgarp Savaşı 24 Balkan Savaşları I. Dünya Savaşı İstiklal Savaşı Tespit edilen 940 şehidin 4’ünün hangi savaşta şehit olduğu bilinmemektedir. DVMVD’nde 2.defterin 62. sayfa 2426 numarasında yer alan Sağıroğlu Ahmet’in 1908’de Yanya’da; 87. sayfa 3050 numarada yer alan Hasanpaşaoğlu Hasan’ın ise 31 Mart Vakasında (1909) şehit oldukları belirlenmiştir50. Bunlar dışında şehitlerin 3’ü Trablusgarp Savaşında, 24’ü Balkan Savaşlarında, 748’i Birinci Dünya Savaşında ve 159’u İstiklal Savaşında şehit 50 Bkz. s. 20, 21. 101 olmuştur. Değerlendirme başka bir şekilde ifade edilecek olursa şehitlerin % 79’u Birinci Dünya Savaşında, % 16’sı İstiklal Savaşında % 2,5’i Balkan Savaşlarında şehit olmuştur. B. Şehit Oldukları Yaşlara Göre Genel Dağılım Şehitlerin tamamının yaşlarını grafik yardımıyla göstermenin zorluğundan dolayı şehitler yaş gruplarına ayrılarak incenlemiştir. Aşağıda grafikte de görüldüğü üzere şehitlerin yaşları; 20 ve altı, 21-25, 26-30, 31-35, 36-40 ve 41 ve üstü şeklinde gruplandırıldı. Tespitler neticesinde en küçük şehit yaşının 16, en büyük şehit yaşının ise 43 olduğu görülmüştür. Ayrıca 99 şehidin yaşı tespit edilememiştir. Gruplara göre bir değerlendirme yapılacak olursa, 26-30 yaş aralığında 377, 21-25 yaş aralığında 291, 31-35 yaş aralığında 90, 20 yaş ve altında 50, 36-40 yaş aralığında 23 ve 41 yaş ve üzerinde 10 şehit belirlenmiştir. Grafik 2: Şehitlerin Yaş Gruplarına Göre Genel Dağılımı 400 377 350 291 300 250 200 150 100 50 0 99 90 50 23 20 ve altı 21-25 26-30 31-35 36-40 10 41 ve üstü Bilinmeyen Yüzdelik dilimlerle ifade edilecek olursa en fazla şehit % 40 ile 26-30 yaş grubuna aittir. Bu yaş grubunu sırasıyla % 31 ile 21-25, % 10 ile 31-35, % 5 ile 20 yaş ve altı, % 2,5 ile 36-40 ve % 1 ile 41 yaş ve üstü takip etmektedir. Grafik 3: Şehitlerin Yaş Gruplarına Göre Yüzdelik Dağılımı 31-35 11% 20 ve altı 6% 41 ve üstü 1% 36-40 3% 26-30 44% 21-25 35% 102 C. Medeni Durumlarına Göre Genel Dağılım Şehitlerin medeni durumları belirlenirken yalnızca DVMVD’nden faydalanılmıştır. Bu nedenle tüm şehitlerin medeni durumlarını belirlemek Şehitlerimiz kitabında medeni duruma ilişkin bilgiler bulunmaması nedeniyle mümkün olmamıştır. DVMVD’nden alınan 281 kayda göre şehitlerin 120’si evli, 161’i ise bekârdır. Bir başka ifadeyle evli olanların oranı % 43, bekâr olanların oranı ise % 57’dir. Evli şehitlerden de yalnızca bir tanesinin iki eşli olması tek eşli bir aile yapısının o dönemde yaygın olduğunu göstermektedir51. Grafik 4: Medeni Durumlarına Göre Şehitler 43% Evli Bekar 57% Bekâr şehitlerin sayıca evli olanlardan fazla olması kuşkusuz Osmanlı Devleti’nin o yıllardaki durumu ile yakından ilgilidir. Birçok insan genç yaşta savaş meydanlarına gitmek zorunda kaldığından evlenmeye zaman bulamamıştır. Neslin devamı açısından meseleye bakıldığında durum endişe vericidir. Bakan Savaşlarından Millî Mücadeleye kadar süren savaşlar dönemi Türk milleti için bir var olma savaşı olmuştur. Nitekim bu mücadelesini kazanan ve yeni bir Türk devleti kuran milletimiz için Onuncu Yıl Marşında dile getirilen “on yılda on beş milyon genç” sözü çok anlamlıdır. D. İsimlerine Göre Genel Dağılım Tespit edilen şehitlerin isimleri aşağıda tablo halinde verilmiştir.(Bkz. Tablo 1) Tablo 1: Devrek’li Şehitlerin İsimlerine Göre Dağılımı 51 Adı Şht. Adı Say. Şht. Adı Say. Şht. Say. Abdettar Abdulkadir Abdullah Abdurrahim Abdurrahman Adil Ahmet Ahmet Ali 1 1 10 2 13 1 45 1 1 62 1 1 2 1 1 2 8 1 1 1 6 43 1 9 Hamit Hasan Hasan Halil Hasan Hasan Hasan Hüseyin Hasan İsmail Hasan Mehmet Haşim Nazif Necip Niyazi Numan Nuri Osman Osman Ali Ömer Bkz. s.23’de 3967 müteselsil numaralı Kürekçioğlu Hüseyin, Hatice ve Fatma ile evlidir. 103 Ahmet Şaban Akif Ali Ali Kamil Ali Osman Ali Rıza Alim Arif Asım Aziz Bayram Bekir Bilal Cafer Celil Davut Durdu Durmuş Emin Emrah Eşref Eyüp Fazlı Feyzullah Habip Hacı Hasan Hacı Hüseyin Hafız Mehmet Hakkı Hakkı Hüsnü Halid Halil Halili Tersis Halim 1 5 39 1 4 1 3 7 5 6 7 1 1 1 1 2 1 8 11 1 2 6 1 1 1 1 1 1 15 1 5 15 1 1 Hayri Hayyam Hurşid Hüseyin Hüseyin Hayri Hüseyin ipek Hüsnü İbrahim İbrahim Ali İbrahim Ethem İdris İlyas İsa İsmail İsmail Yusuf İzzet Kadir Kadri Efendi Kamil Kazım Kerim Mahmut Mehmet Mehmet Ali Mehmet Emin Mehmet Kazım Mehmet Tevfik Memiş Muharrem Muhsin Musa Mustafa Mustafa Yakup Mustafa Zihni Nazım 1 2 1 65 1 2 9 24 1 1 2 4 3 74 1 8 5 1 8 5 2 1 81 6 1 1 1 1 3 1 3 46 1 1 2 Raif Ramazan Rasim Raşit Recep Rıza Sabri Sadık Sait Sait Ahmet Salih Sami Satılmış Sefer Selahaddin Selim Seyami Sipahi Süleyman Şaban Şahin Şakir Şerif Şevket Şükrü Tahir Tahsin Tevfik Veli Veys Yakup Yunus Yusuf Yusuf Ömer 2 10 2 10 20 21 1 2 4 1 5 2 20 4 1 10 1 1 8 11 1 7 1 4 5 6 1 2 6 1 12 2 16 1 İsimler, toplumun tercihlerini, değer yargılarını ve hayat felsefesini anlama konusunda değerli ipuçları vermektedir52. Verilen isimlere baktığımızda özellikle inancın etkisi büyük olmuştur. Tespitler çerçevesinde en fazla kullanılan 9 isim grafik halinde aşağıda verilmiştir. Ali Osman, Mehmet Emin gibi isimleri Ali ve Mehmet gibi ortak isimler altında bir araya getirilmiştir. 52 Nuri Köstüklü, “Metod ve Kaynak Meselesi”, s.208-209. 104 Grafik 5: En Fazla Görülen Şehit İsimlerinin Dağılımı 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 90 68 47 75 68 48 45 44 26 Ahmet Ali Hasan Hüseyin İbrahim İsmail Mehmet Mustafa Osman Yukarıdaki isimler içerisinde Mehmet 81 şehidin adıdır. Mehmet, Türkçe bir isim olarak Peygamberin Muhammet isminden değiştirilerek verilmiştir. Bir başka önemli hususta babalarıyla aynı ismi taşıyan şehitler konusudur. Zira Türk milletinde babası sağ iken çocuğa aynı ismi koyma âdeti yok denecek kadar azdır. Genellikle çocuk doğmadan babası ölmüş ise babasının hatırasını yaşatmak için aynı ad çocuğa verilir. İncelediğimiz dönemin Türk toplumu için savaş yılları olduğu göz önüne alınırsa şehitlerin babaları da büyük ihtimalle savaşlarda şehit olmuşlardı. Bu nedenle babasıyla aynı adı taşıyan bu şehitlere “şehit oğlu şehit” demek yanlış olmayacaktır53. DVMVD ve Şehitlerimiz kitabında babasıyla aynı adı taşıyan 65 şehit tespit edilmiştir. 20 farklı ad taşıyan “şehit oğlu şehitler” içerisinde 15 şehitle Mehmet ilk sırada gelmektedir. Bu ismi 11 şehitle İsmail takip etmektedir. (Bkz. Tablo 2) Tablo 2: Babasıyla Aynı Adı Taşıyan Şehitler Adı Şht.Say. Ahmet Ali Bekir Davut Durmuş Eyüp Halil Hasan Hüseyin İbrahim 3 4 1 1 2 1 1 7 4 3 Adı İsmail Mehmet Mehmet Ali Mustafa Osman Ömer Recep Selim Şakir Yusuf Şht.Say. 11 15 1 2 2 2 1 1 1 2 E. Yerleşim Birimlerine Göre Şehitlerin Genel Dağılımı İncelenen dönemde, günümüzde ayrı ilçeler olan Yenice, Çaycuma ve Gökçebey bölgelerini kapsayan Devrek; o dönemin idari taksimatına göre araştırılmıştır. Bu nedenle 53 Nuri Köstüklü, “Metod ve Kaynak Meselesi”, s.209-210. 105 çalışmada kullanılan Şehitlerimiz kitabında Devrek’ten ayrı olarak Zonguldak ilçeleri arasında verilen Çaycuma ve Gökçebey ile Karabük ili içinde verilen Yenice ilçeleri kayıtları beraberce değerlendirilmiştir. (Bkz. Tablo 3) Tablo 3: Devrekli Şehitlerin Yerleşim Birimlerine Göre Dağılımı Yerleşim Birimi Şht. Say Yerleşim Birimi Şht. Say Yerleşim Birimi Şht. Say Yerleşim Birimi Şht. Say Adatepe Ahatlı Akcahatibler Akcasu Akçabey Akçahatipler Aksu Aktarla Aliköy Aşkbaş Ayağır Bağbaşı Bakacakkadı Bakiler Balkur Basat Bekçiler Bılık Bodaç Bölücek Burhanoğlu Burunkaya Bük Cami-i Atik M. Cami-i Cedit M. Cenkliler Cihanbey 3 3 3 5 3 4 7 3 2 1 1 11 7 9 7 3 1 10 3 7 8 2 5 3 2 1 3 Demirciler Derebulaca Derecikören Dereköseler Devrek Dirğine Döngeller Duhancılar Dursunlar Durupınar Eğerci Emirşah Esenlil Eveyikli Gaziler Gemiciler Geriş Gerze Güdülü Gümüşpınar Güney Gürbüzler Hacıibadi Hacıkadı Hacılar Hacımusa Hacıosmanlar 3 4 2 7 6 2 9 9 3 14 1 9 3 2 5 3 4 3 1 3 4 9 6 3 2 13 8 Karahisar Karakoçlu Karalar Karamusa Karapınar Kayaarkası Kayabaşı Kayıkçılar Kaypaklar Kemerler Kerimler Kışla Kızılbel Kızılyel Komşular Koramanlar Kozluçay Kozlukadı Kumisiler Kürdübeş Manzut Mekekler Meskene Muharremler Muharremşah Muhsinler Musaustaoğlu 1 3 1 1 1 1 10 6 8 9 6 3 4 5 3 3 8 7 6 2 2 1 1 1 7 1 4 1 4 6 2 8 2 4 11 7 6 4 4 3 2 2 9 1 1 1 10 4 1 6 7 2 2 10 Çağlar Çay M. Çayır Çekenez Çengeller Çolakpehlivan Çomaklar Çomranlı Çorak Çukur Dağdemirciler Debbağlar Dedeoğlu Deliköy 2 4 4 4 4 8 7 2 10 11 4 3 8 1 Halilbeyoğlu Hatipler Helvacılar Hışıroğlu Hisarköy Hüseyinçavuşoğlu Ibrıcak İsabeyli Kabaca Kadıoğlu Kalablı Kalafatlı Karabaşlı Karacaören Karaevligeriş 8 5 10 8 3 2 7 3 2 3 1 3 14 5 1 Müfettişler Müstakimler Nizamlar Nodullar Oğuzhan Osmanbeyler Örmeci Özbağı Pelitli Pınarönü Pirahmet Purtuloğlu Ramazanoğlu Sabunlar Sağırmusa Sandallar 4 2 4 2 6 1 1 3 6 1 1 3 1 13 1 10 Sarmaşık Sartuş Satuk Sazköy Seyisoğlu Sipahiler Sofular Şeyhler Tabaklar Tellioğlu Terziler Tir Tosunlar Tursunlar Uluköy Uzunahmetler Üçburgu Üçyargu Veliköy Velioğlu Veyisoğlu Yağmurca Yamaçköy Yassıören Yazıbaşı Yazıcık Yazıcıoğlu Yellücedemircile r Yeşilöz Yılanlıca Yılanlıcakuz Yolgeçen Yukarıdere Yukarıgöynük 1 1 11 4 8 2 2 106 Grafik 6: Şehitlerin Yerleşim Birimlerine Göre Dağılımı 14 11 14 13 10 13 10 10 11 10 10 11 Ba ğb aş ı Bı l ık Ç or ak Ç uk D ur ur up H ına ac r ım H usa el va c Ka ılar ra b Ka aşlı ya b Sa aşı bu n Sa lar nd al la Şe r yh l Ve er lio Ya ğl zı u cı oğ lu Yı la nl ıc a 14 12 11 10 10 10 8 6 4 2 0 Her köyün hemen her hanesinden bir şehidin çıktığı on yıllık savaş döneminde Devrek kazasında Durupınar ve Karabaşlı köyleri 14’er şehitle listenin başında yer almaktadır. Birçok yerleşim birimindeki şehitlerin tespit edilemediği göz önüne alınırsa burada verilen sayıların çok daha yukarılara çıkacağı anlaşılacaktır. II. TRABLUSGARP SAVAŞI VE ŞEHİTLERİ XIX. yüzyılın ikinci yarısında Avrupa’da siyasi birliğini sağlayarak tarih sahnesine çıkan iki yeni devlet bulunuyordu. Bunlardan birisi Almanya, diğeri ise İtalya idi. Her iki devlette siyasi birliklerini tamamladıktan sonra gelişen sanayileri için sömürge arayışına girdiler. İtalya, Trablusgarp’a askeri harekâta girişmeden önce ortamı yoklamış, Almanya ve İngiltere’nin kendisine engel olmayacağını anlamıştır. O esnada Osmanlı Hükumeti İtalya’ya diğer devletler kadar imtiyaz tanıyabileceğini, toprak talebinin ise kabul edilmeyeceğini duyurmuştur. İtalya ilk olarak 28 Eylül 1911’de 24 saatlik bir ültimatom vererek Trablusgarp ve Bingazi’nin teslimini istemiştir. Gerekçe olarak da Trablusgarp ve Bingazi’nin Osmanlı Devleti tarafından her bakımdan geri bırakıldığını, bölgedeki İtalyanlara ve yabancılara kötü davranıldığını ileri sürmüştür. Osmanlı Hükumeti ise eğer İtalya askeri işgal gibi sert hareketlere girişmezse Osmanlı Hükumetinin toprak bütünlüğü çiğnenmemek şartıyla her türlü teminatı kabul edebileceğini bildirmiştir. Ancak İtalya savaş ilanını aynı gün yapmıştır54. İtalya büyük bir güçle geldiği bölgede sırasıyla Trablus, Tobruk, Derne ve Bingazi’yi işgal etti. Tüm bu işgaller yirmi gün içerisinde gerçekleşti55. 54 Durmuş Yalçın, Yaşar Akbıyık, Dursun Ali Akbulut, Mustafa Balcıoğlu, Nuri Köstüklü, Azmi Süslü, Refik Turan, Cezmi Eraslan, Mehmet Akif Tural, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, c.I, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2006, s.55-56. 55 Hale Şıvgın, age., s.63. 107 İşgalleri protesto eden Osmanlı Devleti bölgeye kısa sürede yardım gönderecek durumda değildi. Çünkü İtalyan donanması Ege Denizine hâkimdi. Kara yoluyla yardım gönderilmesi de mümkün değildi zira İngiltere Mısır topraklarının tarafsızlığını ilan etmişti56. Tüm bu olumsuzluklara rağmen Osmanlı Devleti, ordusundaki genç subayları vatanın savunulması için bölgeye seferber etti. Enver Bey, M. Kemal Bey, Nuri Bey (Conker), Eşref Bey (Kuşçubaşı), Ali Fethi Bey (Okyar) gibi yüzlerce gönüllü subay bölgeye gizli yollarla gitti57. Bu subaylar halkı başarılı bir şekilde örgütleyerek savunmaya geçtiler. Bu başarılı savunma karşısında İtalya, Osmanlı Devleti’ni barışa zorlamak için boğazları zorladıysa da sonuç alamadı. İkinci olarak Osmanlı Devleti’nin elinde bulunan On İki Ada’yı işgal etti, ama yine istediği barışı elde edemedi58. Ancak Balkan Savaşları’nın başlaması Osmanlı Devleti’ni barışa zorlamış, İtalya ile 18 Ekim 1912’de Uşi Antlaşması imzalanarak savaşa son verilmiştir. Buna göre bölgede Osmanlı Padişahının halife sıfatıyla dini nüfuzu devam edecek, bölgeye muhtariyet verilecek, İtalya On İki Ada’yı boşaltacak, ancak Balkan Savaşı’nda Yunan işgaline karşı İtalyan idaresi bir süre daha devam edecekti59. Netice itibariyle Osmanlı Devleti Kuzey Afrika’daki son topraklarını da kaybetmiştir. İtalya geçici kaydıyla da olsa Adalar Denizi ve Anadolu kıyılarına yerleşmiştir60. Araştırmamız neticesinde Trablusgarp Savaşı’nda Devrek kazasından 3 şehit olduğunu belirledik. Mustafa oğlu Hüseyin, Mehmet oğlu Satılmış ve Halil oğlu Raşit Trablusgarp Savaşı’nda Çizan’da şehit olmuşlardır61. III. BALKAN SAVAŞLARI’NDA ŞEHİT OLANLAR A. Balkan Savaşlarına Kısa Bir Bakış Rusya, 1905 Rus-Japon Harbinde Japonlara yenilince yayılma ve ilgi sahasını Uzak Doğudan tekrar Balkanlara ve Osmanlı İmparatorluğu toprakları üzerine kaydırdı. Çar Deli Petro ile başlayan “açık denizlere çıkma” siyaseti gereği olarak Balkanlarda genişleme, Karadeniz kıyılarına hakim olma ve Boğazları ele geçirme yolunu tuttu. Hedeflerine 56 Fahir Armaoğlu, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1999, s.640. Hale Şıvgın, age., s.71. 58 Oral Sander, Siyasi Tarih İlkçağlardan 1918’e, İmge Kitabevi, Ankara 2000, s.288. 59 Durmuş Yalçın, vd., age., s.58. 60 Durmuş Yalçın, vd., age., s.58 61 Bkz. s.64. 57 108 ulaşabilmek için de Balkanlardaki Slav ırkının koruyuculuğunu sürdürdü. Bulgar ve Sırp Devletlerinin genişlemesi için destek sağladı. Hatta 1885’de harbetmiş olan Bulgar-Sırp Devletlerinin Osmanlı Devleti aleyhine anlaşmalarını gerçekleştirdi ve böylece Osmanlı Devletine karşı kurulan Balkan ittifakının temelini attı. 13 Mart 1912’de yapılan Bulgar-Sırp anlaşmasına göre her iki devlet Osmanlı Devleti’nden alacakları topraklar konusunda anlaşıyorlar ve bu konuda aralarında çıkan anlaşmazlıkların çözümünde Rusya’nın hakemliğini kabul ediyorlardı62. Bu tehlike karşısında Osmanlı yönetimindeki İttihat ve Terakki, Balkanlardaki konsolosluklardan gelen raporları göz ardı etmiş, daha da önemlisi Balkan ittifakının önündeki en önemli engel olan kiliseler anlaşmazlığını bizzat çözerek bu birliğe yardımcı olmuştu63. Bunun sonucunda Rusya’nın arabuluculuğuyla Bulgaristan ve Sırbistan arasında yapılan anlaşmaya Yunanistan ve Karadağ da katıldı64. Artık Balkan ittifakı tamamlanmıştı. Şimdi sıra yıllardır yapılan askeri ve siyasi hazırlıkları uygulama alanına koymaya gelmişti. Savaş öncesinde Osmanlı Devleti’nin ekonomik durumu çok kötüydü. Borçlar nedeniyle orduda geniş bir ıslahat yapmak mümkün olamamış, araç gereç ve silah ihtiyaçları karşılanamamıştı. Ordunun eğitimi yetersiz, birlik mevcutları da kısıtlıydı. Siyasi çekişmelerin hâkim olduğu ordu içinde subaylar çeşitli gruplara bölünmüş durumdaydı65. Avrupalı devletler çıkması muhtemel bir Balkan Savaşında sınırların değişmeyeceğini ilan ettiler. Bu gelişmeyle birlikte maddi sıkıntıları da göz önüne alan Osmanlı Devleti bölgedeki 75.000 tecrübeli askerini bölgeden terhis etti66. Trablusgarp Savaşı’nın da devam ettiği bir sırada bu yanlışlıkları yapan Osmanlı Devleti hiç hazırlıklı olmadığı bir savaşın içerisine böylece dahil oldu. Balkanlı devletlerin seferberliklerini ilan etmesi, hudutlarda askeri yığınak yapması ve hudut olaylarının artması üzerine Osmanlı Devleti 1 Ekim 1912’de seferberlik ilan etti. 8 Ekim 1912’de Karadağ Osmanlı Devletine harp ilan ederek İşkodra üzerine taarruza başladı67. Böylece savaş başlamış oldu. 62 İsmet Görgülü, On Yıllık Harbin Kadrosu 1912-1922 Balkan-Birinci Dünya ve İstiklal Harbi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1993, s.9. 63 Durmuş Yalçın, vd., age., s.58. 64 Oral Sander, age., s.289. 65 İsmet Görgülü, age., s.10-11. 66 Durmuş Yalçın, vd., age., s.59-60. 67 İsmet Görgülü, age., s.11. 109 Savaşta Osmanlı Devleti’nin toplam 450.000 kişilik asker mevcuduna karşılık Balkan orduları 510.000 kişilik bir yekûna ulaşmıştır68. Üstelik Osmanlı askerlerinin bir çoğu gerekli eğitim ve teçhizattan yoksun bir durumda savaşa dahil olmuştur. Neticede Osmanlı ordusu hemen her cephede Balkan Devletleri karşısında yenilgiye uğradı. Taraflar arasında savaşı bitiren antlaşma 1913 Mayısında Londra’da imzalandı. Londra Antlaşmasına göre; Arnavutluk bağımsızlığını kazanıyor, Girit Adası Yunanistan’a veriliyor ve Osmanlı Devleti’nin Trakya sınırı, Edirne’yi dışarıda bırakacak şekilde Midye – Enez hattına çekiliyordu69. Osmanlı Devleti karşısında umduklarından çok daha büyük bir başarı kazanan Balkan devletleri onun mirası üzerinde anlaşamadılar. Zira bu savaşta Bulgaristan müttefiklerinden çok daha büyük toprak kazanmıştı. Bu sebeple başlayan savaşta Bulgar ordusu Sırp ve Yunan orduları karşısında tutunamadı. Osmanlı Devleti başta biraz tereddüt ettiyse de harekete geçerek Edirne’yi geri almayı başardı. Böylece savaş da sona ermiş oldu70. 29 Eylül 1913 tarihli İstanbul Antlaşması ile Edirne, Kırklareli ve Dimetoka Osmanlı Devletinde kalmıştır. 14 Kasım 1913 Atina Antlaşması ile de Girit Yunanistan’a bırakılmıştır71. Balkan Savaşları sonucu bölgedeki toprak paylaşımları günümüze kadar devam edecek olan bir dengesizlik ve çatışma konusu yarattı. Bu savaştaki toprak kayıplarının sonucu olarak çok büyük sayıda Türk kitleleri sınırlarımız dışında bırakıldı. Buralarda yaşayan Türklerin birçoğu Anadolu’ya göç etmek zorunda kaldı72. Adriyatik Denizine kadar uzanan Türk hâkimiyeti Doğu Trakya ile sınırlandı. Trablusgarp ve Balkan Savaşları sonunda siyasi, sosyal ve ekonomik açıdan yorgun düşen Türk milleti ne yazık ki toparlanacak bir zaman bulamadan bir var olma mücadelesi içerine girdi. Bu savaşlar “on yıllık savaş”ın henüz ilk safhasıdır. B. Balkan Savaşları Şehitleri Üzerine Bazı Değerlendirmeler 1. Şehadet Yerlerine Göre Dağılım Balkan Savaşları’nda şehit olan 7 şehidin şehadet yeri belirlenememiştir. En fazla şehit 7 şehitle Çonkara’da verilmiştir. Babaeski, Çatalca ve Çalıköy’de 2’şer şehit; Edirne, Kırkkilise, Lüleburgaz ve Karadağ’da ise 1’er şehit tespit edilmiştir. (Bkz. Grafik 7) 68 Durmuş Yalçın, vd., age., s.62. Oral Sander, age., s.289. 70 Durmuş Yalçın, vd., age., s.65. 71 Durmuş Yalçın, vd., age., s.65. 72 Fahir Armaoğlu, age., s.693-694. 69 110 Grafik 7: Şehadet Yerlerine Göre Şehitler 7 7 2 e 1 Kı rk ki lis Ed irn e Ba ba es ki Ç at al ca ey en Ye ri Bi lin m 2 1 1 1 on ka ra Lü le bu rg az Ç al ık öy Ka ra da ğ 2 Ç 7 6 5 4 3 2 1 0 2. Şehadet Zamanları Şehadet zamanlarının belirli dönemlerde artması bize savaşın şiddetlendiği zaman dilimlerini göstermektedir. Buna göre 1912 yılı Ağustos ayı 12 şehidin olduğu dolayısıyla savaşın şiddetlendiği bir dönemi göstermektedir. Diğer aylarda ise şehit sayısında dikkat çekici bir değişim görülmemektedir. Şehadet zamanı bilinmeyen 5 şehit ise aşağıdaki grafiğe dahil edilmemiştir. (Bkz. Grafik 8) Grafik 8: Şehadet Zamanları 14 12 10 8 6 4 2 0 12 1912 0 0 0 0 0 Ar al ık 1 0 Ka sı m 0 Ek im 0 H az ira n Te m m uz Ağ us to s 1 0 M ay ıs N is an 2 0 0 M ar t Şu ba t O ca k 0 Ey lü l 1913 3 Balkan Savaşları şehitleri yıllara göre tasnif edildiğinde 1912 yılında 19, 1913 yılında ise 5 şehit verildiği görülmektedir. Bu da bize Balkan Savaşları’nda büyük kayıpların 1912 yılı içinde gerçekleştiğini göstermektedir.(Bkz. Grafik 9) Grafik 9: Şehitlerin Savaş Yıllarına Göre Dağılımı 20 19 15 10 5 5 0 1912 1913 111 3. Yaş Durumu Balkan Savaşları’nda Devrek kazasından şehit olanlar 20 yaş ve altı, 21-25, 26-30, 3135, 36-40 ve yaşı tespit edilemeyen şeklinde gruplara ayrıldığında en fazla şehidin 31-35 yaş grubunda 7 kişiyle verildiği görülmektedir. 20 yaş ve altı grubunda 5, 21-25 yaş grubunda 5, 26-30 yaş grubunda 4 ve 36-40 yaş grubunda ise 2 şehit tespit edilmiştir. Bir şehidin yaşı ise bilinmemektedir. (Bkz. Grafik 10) Grafik 10: Balkan Şehitlerinin Şehit Oldukları Yaşları 7 7 6 5 5 5 4 4 3 2 2 1 1 0 20 ve altı 21-25 26-30 31-35 36-40 Bilinmeyen Tespitler neticesinde en genç şehidin 20, en yaşlı şehidin ise 38 yaşında olduğu belirlenmiştir. Şehitlerin yaş ortalaması ise 28’dir. 4. Medeni Durumlarına Göre Dağılım Balkan Savaşları’nda şehit olanların 6’sının medeni durumlarına ilişkin bilgiye sahip olmaktayız. Bu şehitlerden 2’sinin evli 4’ünün ise bekâr olduğunu görülmektedir. Eldeki verilerin azlığı nedeniyle sağlıklı bir değerlendirme yapmak mümkün olamamaktadır. (Bkz. Grafik 11) Grafik 11: Medeni Durumları 33% Evli Bekar 67% 5. İsimlere Göre Dağılım Balkan Savaşları’nda şehit olan 24 şehidin 18 farklı isim taşıdığı belirlenmiştir. Genel isimlerinde olduğu gibi Balkan şehitleri içinde de en fazla görülen isim 4 şehit ile Mehmet’tir. Daha sonra 3 şehit ismiyle İsmail ve 2 isimle Mustafa gelmektedir. (Bkz. Tablo 4) Babası ile aynı ismi taşıyan 3 şehit Ahmet, Bekir ve Mehmet adlarını taşımaktadır. 112 Tablo 4: İsimlerine Göre Dağılım Adı Şht.Say. Abdurrahman Ahmet Bekir Eyüp Hüsnü İbrahim İbrahim Ethem İsmail İzzet Mehmet Mustafa Nuri Osman Raşit Safer Satılmış Süleyman Yakup 1 1 1 1 1 1 1 3 1 4 2 1 1 1 1 1 1 1 6. Yerleşim Birimlerine Göre Dağılım Balkan Savaları’nda şehit olanların yerleşim birimlerine göre dağılımına bakıldığında Çorak köyünün 3, Sandallar köyünün 2, diğer yerlerin ise birer şehit verdiği görülmektedir. (Bkz. Tablo 5) Balkan Savaşları’nda şehit olan 2 şehidin ise yerleşim yeri belirlenememiştir. Tablo 5: Yerleşim Birimlerine Göre Dağılım Yerleşim Birimi Şht.Say. Akçahatipler Bılık Bölücek Çorak Çukur Duhancılar Eğerci Halilbeyoğlu Helvacılar Karabaşlı Karaca Karacaören Kemerler Komşular Oğuzhan Sandallar Yamaçköy Yazıcıoğlu Yolgeçen 1 1 1 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 113 IV. BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDA ŞEHİT OLANLAR A. Birinci Dünya Savaşına Kısa Bir Bakış XIX. yüzyılda büyük bir sanayileşme sürecine giren Avrupa’da gelişen endüstriye hammadde ve pazar bulmak hareketi sömürgeciliği hızlandırdı. Bu yüzyılda siyasi birliklerini kuran ve gelişen sanayilerini desteklemek için harekete geçen Almanya ve İtalya karşılarında İngiltere’yi ve özellikle Almanya’nın yayılmasından endişe duyan Fransa ve Rusya’yı buldu73. Bu şekilde oluşan gruplar içinde Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve İtalya üçlü İttifak Devletlerini oluşturdular. Bu gruplaşmaya karşı İngiltere, Fransa ve Rusya’da üçlü İtilaf Devletlerini meydana getirdiler. Artık savaşın başlaması için bir bahane beklenmeye başlandı. 28 Haziran 1914 günü Avusturya-Macaristan Veliahdı Ferdinand, Saraybosna’yı ziyareti sırasında bir Sırp Milliyetçisi tarafından öldürüldü. Kısa süre içerinde İtilaf ve İttifak Devletleri grubunda yer alan devletler birbirlerine savaş ilan ettiler74. Böylece Birinci Dünya Savaşı başladı. Osmanlı Devletinin İtilaf Devletleri ile ittifak kurma çabalarının başarısız olması üzerine iktidarda bulunan ve aslında Alman sempatizanı olan İttihat ve Terakki Hükûmeti üyeleri Almanya’ya yanaşmıştır. Bunun sonucunda 2 Ağustos 1914’de Almanya ile gizli bir antlaşma imzalandı75. Almanya, Osmanlı Devleti’ni yanına alarak Rusya’ya karşı cephelerdeki yükünü hafifletmek, Osmanlı Padişahının “Halife” sıfatı ile “kutsal cihat” ilan etmesini sağlayarak İngiltere ve Fransa’yı sömürgelerinde rahatsız etmek istiyordu76. Birinci Dünya Savaşında Osmanlı ordusu on cephede savaşmıştır: 1. Doğu (Kafkas) Cephesi: Karadeniz’den İran içlerine kadar uzanan ve Türklerle Rusların çarpıştığı cephe. 2. Irak Cephesi: Basra Körfezine asker çıkararak Irak’ı işgale girişen İngiliz kuvvetleriyle çarpışan Türk kuvvetlerinin kurduğu cephe. 73 Durmuş Yalçın, vd., age., s.71. Oral Sander, age., s.316. 75 Durmuş Yalçın, vd., age., s.75. 76 Oral Sander, age., s.329. 74 114 3. Filistin-Suriye Cephesi: Türklerin Süveyş Kanalına yaptıkları iki taarruzun başarısızlığa uğraması üzerine İngilizlerin Filistin’i işgal amacıyla karşı taarruza geçmeleriyle meydana gelen cephe. 4. Çanakkale Cephesi: İngiliz ve Fransız donanmalarının Çanakkale Boğazını açmak için 18 Mart 1915’te denizden yaptıkları saldırının başarısız kalması üzerine Arıburnu ve Seddülbahir bölgelerine asker çıkarmalarıyla kurulan cephe. 5. Avrupa Cepheleri (Galiçya, Makedonya, Romanya): Türkler, müttefiklerine yardım amacıyla üç bölgede cereyan eden savaşlara birer kolorduyla katılmışlardır. 6. Yemen ve Hicaz Cephesi: Arap Yarımadasına egemen olmak isteyen İngilizlere ve onların kışkırttığı asilere karşı savaşların verildiği bir cephedir. 7. İran Cephesi: İran’da bölgesel olarak kurulan, daha çok gayrinizamî harplerin cereyan ettiği cephe. 8. Libya Cephesi: Trablusgarp ve Bingazi’de İtalyan işgaline karşı açılan ve bölge halkının teşkilatlandırılması suretiyle mücadele edilen cephe77. Savaşın başında ciddi bir güç olarak düşünülmeyen Osmanlı Devleti, savaşın uzamasına neden olan çeşitli cephelerde mevzi başarılar elde etmiştir. Rusya’nın savaştan çekilmesi de Osmanlı Devleti’ni Doğu Cephesinde rahatlatmıştır. Ancak Filistin ve Irak cephelerindeki başarısızlıklar, Bulgaristan’ın savaştan çekilmesiyle Almanya ile irtibatın kesilmesi savaşın devamını imkânsız kılmıştır. Talat Paşa hükûmetinin istifası ve yerine geçen Ahmet İzzet Paşa hükûmetinin kararı ile 30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Antlaşması imzalanmış, Osmanlı Devleti savaştan çekilmiştir78. B. Birinci Dünya Savaşı Şehitleri Üzerine Bazı Değerlendirmeler 1. Cephelere Göre Dağılım Birinci Dünya Savaşında Devrek kazası 748 şehit vermiştir ki toplam 940 şehidin içerisinde bu sayı toplam şehitlerin % 79’una karşılık gelmektedir. Birinci Dünya Savaşı içerisindeki cephelere göre bir değerlendirme yapıldığında ise en fazla şehidin 234 şehitle Çanakkale Cephesi’nde verildiği görülmektedir. Çanakkale Cephesi’ni sırasıyla 185 şehitle Irak Cephesi, 169 şehitle Doğu (Kafkas) Cephesi, 36 şehitle Filistin Cephesi, 24 şehitle Galiçya Cephesi, 7 şehitle Romanya Cephesi ve 5 şehitle Arabistan Cephesi takip etmektedir. (Bkz. Grafik 12) 88 şehidin ise hangi cephede şehit olduklarını tespit etmek mümkün 77 78 İsmet Görgülü, age., s.51-52. Durmuş Yalçın, vd., age., s.108-109. 115 olmamıştır. En fazla şehidin verildiği cephe olarak Çanakkale Cephesi için ayrı bir çalışma önümüzdeki sayfalarda yapılacaktır. Grafik 12: Cephelere Göre Dağılım 250 234 200 185 169 150 100 88 24 Bi lin m G k Ira D oğ u (K af ka s) R om an ya tin Fi lis al iç ya 7 Ar ab is ta n Ç an ak ka le 0 36 5 ey en 50 2. Şehadet Zamanları Birinci Dünya Savaşında şehit olanlar savaşın gerçekleştiği 1914-1918 yılları içerisinde tasnif edildiğinde bu savaşta şehit olan 748 şehidin 396’sının 1915 yılında şehit olması savaşın en şiddetli geçtiği yılı bize göstermektedir. Zira en fazla şehidin verildiği Çanakkale Muharebeleri bu yıl içerinde gerçekleşmiştir. 1915 yılını 243 şehitle 1916 yılı, 67 şehitle 1917 yılı, 18 şehitle 1918 yılı ve 6 şehitle Osmanlı Devletinin seferberlik aşamasında olduğu 1914 yılı takip etmektedir. 18 şehidin ise hangi tarihte şehit olduğunu tespit etmek mümkün olmamıştır. (Bkz. Grafik 13) Grafik 13: Şehitlerin Yıllara Göre Dağılımı 396 400 350 300 250 243 200 150 100 50 0 67 18 Bilinmeyen 18 6 1914 1915 1916 1917 1918 Birinci Dünya Savaşı şehitlerinin şehadet yılları yüzdelik dilimlerle ifade edilecek olursa 1915 yılında şehit olanların oranı % 54, 1916 yılında şehitlerin oranı % 32, 1917 yılında şehit olanların oranı % 9, 1918 yılında şehit olanların oranı % 2, 1914 yılında şehit olanların oranı ise % 1’dir.(Bkz. Grafik 14) 116 Grafik 14: Şehitlerin Yıllara Göre Yüzdelik Dağılımı Bilinmeyen 2% 1914 1% 1918 2% 1917 9% 1916 32% 1915 54% 3. Yaş Durumu Birinci Dünya Savaşında şehit olanlar 20 yaş ve altı, 21-25, 26-30, 31-35, 36-40 ve 41 yaş ve üstü şeklinde gruplandırıldığında en fazla 26-30 yaş grubunda 327 şehidin verildiği görülmektedir. Bu grubu 200 şehitle 21-25 yaş grubu, 67 şehitle 31-35 yaş grubu, 44 şehitle 20 yaş ve altı grubu, 12 şehitle 36-40 yaş grubu, ve 8 şehitle 41 yaş ve üstü grubu takip etmektedir. 90 şehidin yaşı ise eldeki verilere göre tespit edilememiştir. (Bkz. Grafik 15) Grafik 15: Şehitlerin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 327 200 en ey Bi lin m üs t ü 8 ve 41 36 -4 0 31 -3 5 12 26 -3 0 21 -2 5 ve 20 90 67 44 al tı 350 300 250 200 150 100 50 0 Şehitlerin yaş gruplarına göre dağılımı yüzdelik dilimlerle ifade edilecek olursa 26-30 yaş grubu % 43 ile ilk sırada yer almaktadır. Bu yaş grubunu % 26 ile 21-25 yaş grubu, % 9 ile 31-35 yaş grubu, % 6 ile 20 yaş ve altı yaş grubu ve % 1 ile 41 yaş ve üstü takip etmektedir. (Bkz. Grafik 16) 117 Grafik 16: Şehitlerin Yaş Gruplarına Göre Yüzdelik Dağılımı 41 ve üstü 1% 20 ve altı 6% Bilinmeyen 14% 36-40 1% 21-25 26% 31-35 9% 26-30 43% 4. Medeni Durumlarına Göre Dağılım Şehitler medeni durumlarına göre değerlendirildiğinde DVMVD’de yer alan kayıtlar ışığında 281 şehidin medeni durumlarını tespit etmek mümkün olmuştur. Buna göre şehitlerin 120’si evli, 161’i ise bekârdır. (Bkz. Grafik 17) Şehitlerin birçoğunun küçük yaşlarda savaş meydanlarına koşması nedeniyle evlenemedikleri görülmektedir. Grafik 17: Şehitlerin Medeni Hal Durumu 41% Evli Bekar 59% 5. İsimlere Göre Dağılım Birinci Dünya Savaşında şehit olanların 115 farklı isimde olduğu belirlenmiştir. Şehitler içerisinde 62 isimle Mehmet ilk sırada gelmektedir. Mehmet ismini 61 şehitle İsmail, 54 şehitle Hüseyin ve 52 şehitle Hasan izlemektedir.(Bkz. Tablo 6) Tablo 6: Şehitlerin İsim Listesi Adı Şht.Say. Adı Şht.Say. Adı Şht.Say. Abdettar Abdulkadir Abdullah Abdurrahim Abdurrahman Adil 1 1 9 2 7 1 1 2 1 1 2 1 1 1 1 5 33 1 Hasan Hasan Hasan Hüseyin Hasan İsmail Hasan Mehmet Haşim Hayri Necip Niyazi Numan Nuri Osman Osman Ali 118 Ahmet Ahmet Ali Ahmet Şaban Akif Ali Ali Kamil Ali Osman Ali Rıza Alim Arif Asım Aziz Bayram Cafer Celil Davut Durdu Durmuş Emin Emrah Eşref Eyüp Fazlı Habip Hafız Mehmet Hakkı Hakkı Hüsnü Halil Halim Halit Hamit Hasan Hasan Halil 35 1 1 3 35 1 4 1 2 7 5 6 4 1 1 2 1 5 7 1 2 4 1 1 1 13 1 11 1 4 1 52 1 Hayyam Hurşid Hüseyin Hüseyin Hayri Hüseyin İpek Hüsnü İbrahim İbrahim Ali İdris İlyas İsa İsmail İsmail Yusuf İzzet Kadir Kadri Efendi Kamil Kazım Kerim Mahmut Mehmet Mehmet Ali Mehmet Kazım Mehmet Tevfik Memiş Muharrem Muhsin Musa Mustafa Mustafa Yakup Mustafa Zihni Nazım Nazif 2 1 54 1 2 7 17 1 1 4 2 61 1 6 5 1 7 5 2 1 62 3 1 1 1 3 1 2 38 1 1 1 5 Ömer Raif Ramazan Rasim Raşit Recep Rıza Sadık Sait Sait Ahmet Salih Sami Satılmış Sefer Selahaddin Selim Seyami Sipahi Süleyman Şaban Şakir Şevket Şükrü Tahir Veli Veys Yakup Yunus Yusuf Yusuf Ömer Şerif 9 2 4 1 7 16 17 1 2 1 5 2 16 3 1 7 1 1 5 9 5 3 4 6 6 1 11 1 14 1 1 6. Yerleşim Birimlerine Göre Dağılım Birinci Dünya Savaşında şehit olanlar içerisinde 550 şehidin yerleşim birimleri tespit edilebilmiştir. (Bkz. Tablo 7) 198 şehidin ise yerleşim birimi belirlenememiştir. Tablo 7: Şehitlerin Yerleşim birimlerine Göre Dağılımı Yerleşim Birimi Adatepe Ahatlı Akbaldır AkcaHatibler Akçabey Akçahatipler Akçasu Aksu Aktarla Şht Sa y 3 1 1 4 2 7 2 7 3 Yerleşim Birimi Şht. Say. Yerleşim Birimi Şht.S ay Yerleşim Birimi Şht. Say Dağüstü Debbağlar Dedeoğlu Deliahmetoğlu Demirciler Derebulaca Derecikören Dereköseler Döngeller 1 2 6 1 1 3 2 7 8 İsabeyli Kabaca Kadıoğlu Kalafatlı Karabaşlı Karacaören Karaevligeriş Karakoçlu Karamusa 3 2 3 2 12 2 1 1 1 Pınarönü Purtuloğlu Ramazanoğlu Sabunlar Sağırmusa Sandallar Sarmaşık Sartuş Satuk 1 2 1 8 1 7 1 3 5 119 Ayağır Bağbaşı Bakacakkadı Bakırcılar Bakiler Balkur Basat Başlarkadı Bekçiler Bılık Bodaç Bölücek Burhanoğlu Burunkaya Bük Cami-i Atik M. Cami-i Cedit M. Cenkliler Cihanbey Çağlar Çay M. Çayır Çekenez Çengeller Çolakpehlivan Çomranlı Çorak Çukur Çomaklar Dağdemirciler 1 8 4 1 7 5 3 1 1 8 3 4 7 1 5 3 2 1 2 1 1 1 2 3 Duhancılar Dursunlar Durupınar Düz Emirşah Esenlil Eveyikli Gaziler Gemiciler Geriş Gerze Gökçetabaklar Güdülü Gümüşpınar Güney Gürbüzler Hacıhakkıoğlu Hacıibadi Hacıkadı Hacılar Hacımusa Hacıosmanlar Halilbeyoğlu 5 1 5 8 6 Hayranlar Helvacılar Hışıroğlu Hisarköy Hüseyinçavuş oğlu Ibrıcak 4 Hatipler 6 3 13 1 7 3 2 3 3 3 2 1 1 1 4 9 1 5 2 2 8 7 7 2 Kayaarkası Kayabaşı Kayıkçılar Kaypaklar Kemerler Kerimler Keyfallar Kışla Kızılbel Kızılyel Komşular Koramanlar Kozluçay Kozlukadı Kumisiler Kürdübeş Manzut Muharremler Muharremşah Muhsinler Musaustaoğlu Müfettişler Müstakimler 1 5 8 3 1 Nodullar Oğuzhan Osmanbeyler Örmeci 5 Pelitli Nizamlar Özbağı 1 6 4 7 5 5 1 2 4 5 2 3 7 4 4 1 1 1 6 1 3 4 2 3 2 5 1 1 2 Sazköy Seyisoğlu Sipahiler Sofular Şeyhler Şeyhoğlu Tabaklar Tellioğlu Terziler Tir Tosunlar Uluköy Uzunahmetler Üçburgu Üçyargu Veliköy Velioğlu Veyisoğlu Yamaçköy Yassıören Yazıbaşı Yazıcık Yazıcıoğlu Yellücedemircile r Yeşilöz Yılanlıca Yılanlıcakuz Yolgeçen Yukarı göynük 2 7 2 4 10 1 5 3 4 4 1 2 8 1 1 1 7 2 3 7 2 1 7 1 1 9 3 7 2 6 Yukarıdere 2 C. Çanakkale Cephesi’ne Kısa Bir Bakış Çanakkale’de cereyan eden muharebeler, Birinci Dünya Savaşı’nın kaderini değiştirmiş, sonucunu etkilemiş olduğundan ayrı bir önem taşır. Türk ordusu Çanakkale’de kendisinden kat ve kat güçlü İtilaf Devletleri karşısında dokuz ay süreyle ağır kayıplar vermesine rağmen mukavemet etmiş ve savaştan galip ayrılmayı bilmiştir. Savaşın sebeplerine bakacak olursak; Rusya, Doğu Anadolu’ya saldırıyı kolaylaştırmak amacıyla İngilizlerden Osmanlı Devletini oyalamak için bir harekete girişmelerini istemişti. İngilizler uzun düşüncelerden sonra Churchill’in önerisiyle hedef İstanbul olmak üzere Çanakkale Yarımadasını bombardımana tutarak ele geçirme amacıyla bir deniz harekâtı planladı. Buna göre Boğazların alınmasıyla Osmanlılar savaş dışı bırakılacak, Almanların doğuya yayılma çabaları önlenecek, İngilizlerin Mezopotamya’da tasarladıkları kampanyalar kolaylaşacak, Mısır’daki durumları güvence altına alınacak ve 120 Karadeniz’den Rusya’ya yardım gönderilebilecekti79. Ayrıca böyle bir cephede elde edilecek başarılar halen tarafsızlıklarını korumakta olan Balkan devletlerini İtilaf Devletleri safına çekebilecekti80. Çanakkale geçilebilseydi Rusya’daki büyük insan kaynağı İtilaf Devletlerinin silah ve malzeme fazlasıyla donatılacak, Rus ordusunun taarruz gücü arttırılacak, büyük bir olasılıkla harp daha çabuk bitecek, Rusya’da ihtilal ortamı meydana gelmeyecekti. Dolayısıyla Rusya harpten yenik olarak ayrılmak zorunda kalmayacaktı81. 19 Şubat 1915’de İngiliz-Fransız ortak donanması Çanakkale Boğazı’nın müstahkem mevkilerini bombalamaya başladı. Bombalamanın ertesinde İngiliz piyade birlikleri Çanakkale’de kıyıya çıkarıldı. Bu harekâttan bir ay sonra, 18 Mart’ta İngiliz ve Fransız zırhlıları boğazlardan geçme hareketine başladılar. Bu gemilerin bir kısmı mayınlara çarptığından, bir kısmı da topçu ateşi sonucu ya battı ya yaralandı. Boğazların böyle ele geçirilmesi mümkün olmadığından donanma komutanı Amiral de Roebeck geri çekilme emri verdi82. Çanakkale’yi denizden geçemeyeceklerini anlayan İtilaf Devletleri karadan harekete geçip Gelibolu’nun işgaline karar verdiler. Mısır’dan tümenler getirip 100.000 kişilik bir kuvvet topladılar. 25 Nisan 1915’deki çıkarma harekâtı ile kara savaşları başladı. Anadolu yakasına yapılan çıkarma püskürtüldü, bunun üzerine İtilaf güçleri daha güçlü olarak Seddülbahir kıyılarına çıktılar83. Burada bulunan 26. Alayın 3. Taburu 10 İngiliz piyade taburuna karşı tarihte eşine az rastlanır bir direniş gösterdi. Arıburnu bölgesine çıkartma yapan Anzak kolordusu karşısında 19. Tümen komutanı Yarbay Mustafa Kemal kendi insiyatifiyle 57. Piyade alayı ile düşmana müdahale ederek onları geri çekilmeye zorladı. Böylece Seddülbahir’de olduğu gibi burada da düşmanın ilerlemesi durduruldu. Bundan sonraki günlerde Türklerin inatçı savunması ve karşı taarruzları karşısında savaş, mevzi harbine dönüştü. Sıkışık durumdan kurtularak harekâtı canlandırmak isteyen İtilaf güçlerinin saldırısı Anafartalar Grup Komutanı Albay Mustafa Kemal’in birlikleri tarafından karşı taarruzla durduruldu. Artık Çanakkale’de tutunamayacaklarını anlayan İtilaf devletleri bölgeyi tahliyeye karar verdiler. Boşaltma işine 12 Aralık’ta başlandı. 20 Aralık 1915’te Anafartalar ve Arıburnu bölgesi tamamen boşaltılmıştı. 8-9 Ocak 1916 gecesi Seddülbahir’deki son 79 Stanford J. Shaw, Ezel Kural Shaw, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, c.II, E Yayınları, İstanbul 2000, s.380. 80 Durmuş Yalçın, vd., age., s.87. 81 İsmet Görgülü, age., s.54. 82 Oral Sander, age., s.335. 83 Durmuş Yalçın, vd., age., s.92. 121 birliğin çekilmesiyle Çanakkale Cephesi’ndeki muharebeler Türklerin zaferiyle sona ermiş oldu84. Büyük bir kahramanlık destanı olan Çanakkale Savaşları 200.000 civarında vatan evladının şehit olmasıyla kazanılmıştır. İngiliz ve Fransızların mukabil kayıpları da bunun üzerindedir. Burada şehit düşenlerin pek çoğunun yüksek öğrenim görmüş insanlar olması yetişmiş insan sıkıntısının Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarına kadar devam etmesine neden olmuştur. Çanakkale Savaşları’nın olumlu neticeleri arasında Mustafa Kemal’i Türk ve dünya kamuoyuna tanıtması ve daha sonra gerçekleşecek Millî Mücadele’de moral destek sağlamasını sayabiliriz85. Çanakkale Cephesi’ndeki çarpışmalar İtilaf Devletleri için tam bir yenilgiyle sonuçlandı. İtilaf Devletleri Almanya’ya karşı Batı Cephesi’nde genel bir saldırı için kullanabilecekleri birliklerini burada tükettiler. Dolayısıyla Çanakkale’nin geçilememesi Almanya ve Avusturya açısından önemli yararlar sağlamıştır. Rusya ile İngiltere ve Fransa arasında bağlantı kurulamadığı için bu devletler Almanya ve Avusturya karşısında zayıf kalmıştır. İtilaf Devletlerinin boğazlardan geçememeleri 1917 Bolşevik Devrimi’ni kolaylaştıran nedenler arasındadır. Müttefiklerinden yardım alamayan Çarlık ordusu zayıf kalmış ve devrimcilere karşı güçlü bir mücadele verememiştir86. D. Çanakkale Şehitleri Üzerine Bazı Değerlendirmeler 1. Şehadet Yerlerine Göre Dağılım Birinci Dünya Savaşının en kanlı muharebelerinin yaşandığı Çanakkale Cephesinde Devrek kazasından 234 şehit verildiği tespit edilmiştir. Bu cephede 53 şehitle Kumkale en fazla şehidin verildiği yer olmuştur. Kumkale bölgesini sırasıyla 25 şehitle Arıburnu, 21 şehitle Anafartalar, 16 şehitle Seddülbahir, 12 şehitle Sığındere izlemektedir. 26 şehit hastanelerde, 37 şehit ise Çanakkale’nin farklı bölgelerinde şehit olmuştur. 44 şehidin ise nerede şehit olduğu tespit edilememiştir. (Bkz. Grafik 18) 84 İsmet Görgülü, age., s.60-61. Durmuş Yalçın, vd., age., s.93-94. 86 Oral Sander, age., s.336-337. 85 122 Grafik 18: Şehadet Yerlerine Göre Dağılım 60 50 53 40 30 37 25 20 10 21 44 26 16 12 Ku m ka le Ar ıb ur nu An af ar ta la Se r dd ül ba hi r Sı ğı nd er e H as ta ne le D r iğ er Ye rle Bi r lin m ey en 0 Devrek kazası şehitlerinin Çanakkale Cephesi savaşlarının en yoğun geçtiği Kumkale, Arıburnu, Anafartalar, Seddülbahir gibi yerlerde çarpıştığı görülmektedir87. (Bkz. Tablo 8) Tablo 8: Şehadet Yerleri Şehit olunan Yerler Aktaş Anafartalar Arıburnu Damakçılık Bayırı Domuzdere Kanlıdere Kanlısırt Keçidere Kerevizdere Şht. Say. 1 21 25 7 1 2 1 2 6 Şehit olunan Yerler Kirte Kocadere Kumkale Maydos Merkez Tepe Perhos Seddülbahir Sığındere Teryandafil Çiftliği Şht. Say. 7 1 53 1 1 6 16 12 1 2. Şehadet Zamanları Birinci Dünya Savaşında Devrek kazasında en fazla şehit 1915 yılında ve Çanakkale Cephesinde verilmiştir. Çanakkale Cephesi savaşları aylara göre incelendiğinde şehitlerin Şubat, Nisan ve Mayıs aylarında arttığı görülmektedir. (Bkz. Grafik 19) 87 Nuri Köstüklü’nün Çanakkale şehitleri konusundaki muhtelif araştırmalarına baktığımızda; Çanakkale Cephesinde şehit olan Burdurlular en fazla Seddülbahir, Anafartalar, Gelibolu, Kerevizdere ve Domuzderesinde; Yalvaçlılar, Seddülbahir, Anafartalar ve Kirte’de, Bodrumlular, Sığındere, Seddülbahir, Kocadere, Arıburnu, Anafartalar ve Kerevizdere’de şehit olmuşlardır. Kendi araştırmamızla bu verileri karşılaştırdığımızda Çanakkale Cephesinde en şiddetli çatışmaların Seddülbahir, Anafartalar bölgelerinde gerçekleştiğini görmekteyiz. Şehitlerin şehadet yerleri için bkz. Nuri Köstüklü, “Bodrumlu Şehitler”, s.463-464; Nuri Köstüklü, “Burdurlu Şehitler”, s.12; Nuri Köstüklü, “Yalvaçlı Şehitler”, s. 307. 123 Grafik 19: Şehitlerin 1915 Yılı İçinde Dağılımı 70 60 50 40 30 20 10 0 61 37 Şehit Sayısı 19 8 4 1 Ar al ık Ey lü l H az ira n Te m m uz Ağ us to s ay ıs M N is an ar t M Şu ba t O ca k 1 5 Ka sı m 5 im 13 10 Ek 35 3. Yaş Durumu Çanakkale Cephesi şehitleri 20 yaş ve altı, 21-25, 26-30, 31-35, 36-40 ve 41 yaş ve üstü şeklinde sınıflandırıldığında en fazla şehidin 89 şehitle 21-25 yaş grubu aralığında verildiği görülür. Bu yaş grubunu sırasıyla 64 şehitle 26-30 yaş grubu, 8 şehitle 20 yaş ve altı yaş grubu, 7’şer şehitle 31-35 yaş grubu ve 36-40 yaş grubu, 3 şehitle 41 ve üstü yaş grubu izlemektedir. 57 şehidin yaşlarına ilişkin ise herhangi bir bilgimiz bulunmamaktadır. (Bkz. Grafik 20) Grafik 20: Şehadet Yaşları 89 64 57 ey en 3 Bi lin m 41 ve 40 7 36 - 35 31 - 30 26 - 21 - 25 7 üs tü 8 20 ve al tı 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Yaşları tepsi edilen şehitler içerisinde en genci 16, en yaşlısı ise 41 yaşında şehit olmuştur. Grafik 21: Yaş Gruplarına Göre Yüzdelik Dağılımı 20 ve altı 3% Bilinmeyen 24% 21-25 39% 41 ve üstü 1% 36-40 3% 31-35 3% 26-30 27% 124 Şehitlerin yaş gruplarına yüzdelik dilimlerle bakıldığında 21-25 yaş aralığındaki şehitler % 39, 26-30 yaş aralığındaki şehitler % 27, 20 yaş ve altı yaş grubu, 32-35 yaş grubu ve 36-40 yaş grubu % 3 oranındadır88. 4. Medeni Durumlarına Göre Dağılım DVMVD’ne göre Çanakkale Cephesinde şehit olmuş askerlerin 22’si evli 20’si ise bekârdır. Buna göre yüzdelik dilimlerle şehitlerin medeni halleri ifade edilecek olursa % 52’si evli, % 48’i ise bekârdır89. (Bkz. Grafik 22) Birinci Dünya Savaşında şehit olanların genelinin medeni halleriyle karşılaştırıldığında evli şehitlerin oranının daha fazla olduğu görülmektedir. Grafik 22: Şehitlerin Medeni Halleri 48% Evli 52% Bekar 5. İsimlere Göre Dağılım Çanakkale Cephesinde şehit olmuş tüm askerlerin isimleri tespit edilebilmiştir. 74 farklı isme sahip olan şehitler içerisinde en fazla karşılaşılan isim 19 şehit ismiyle İsmail oldu. Bu ismi 17 şehitle Hasan, 16 şehitle Hüseyin, 14 şehitle Mustafa ve 13 şehitle Mehmet ismi takip etmektedir90. (Bkz. Tablo 9) 88 Çanakkale’de şehit olan Burdurlular ağırlıklı olarak 26-30 yaş grubunda toplanmaktadır. Devrekli şehitlerle Burdurlu şehitleri karşılaştırdığımızda Devrekli şehitlerin daha çok 21-25 yaş grubunda olduğunu dolayısıyla daha genç yaşta şehit olduklarını görmekteyiz. Burdurlu şehitlerin yaşları için bkz. Nuri Köstüklü, “Burdurlu Şehitler”, s. 12. 89 Çanakkale şehitlerini medeni durumlarına göre karşılaştırdığımızda Burdurlu şehitlerin % 43’ü evli, % 57’si ise bekârdır. Yalvaçlı şehitlerin % 26’sı evli, % 74’ü bekârdır. Bodrumlu şehitlerin % 52’si evli, % 48’i ise bekârdır. Devrekli şehitlerle bu verileri karşılaştırdığımızda Burdur ve Yalvaç şehitlerine göre Devrek şehitlerinde evli olanların oranın daha fazla olduğu görülür. Bodrumlu şehitlerle Devrekli şehitlerin medeni durumlarını karşılaştırdığımızda ise aynı yüzdelik dilimleri görmekteyiz. Burdur, Yalvaç ve Bodrum şehitlerinin medeni durumları için bkz. Nuri Köstüklü, “Bodrumlu Şehitler”, s.465; Nuri Köstüklü, “Burdurlu Şehitler”, s.12-13; Nuri Köstüklü, “Yalvaçlı Şehitler”, s. 307-308. 90 Çanakkale Cephesinde şehit olan Devrekliler arasındaki isimleri Burdur, Yalvaç ve Bodrumlu şehitlerle karşılaştıracak olursak Burdur ve Bodrum’da en fazla Mehmet ismine, Yalvaç’ta ise Mustafa ve Ali isimlerine rastlıyoruz. Diğer yaygın isimlere baktığımızda Hasan, Hüseyin, İbrahim, İsmail, Ahmet gibi isimlerin gerek araştırmamızda gerekse adı geçen bölgelerde sıkça kullanılan isimler olduğunu görmekteyiz. Burdur, Yalvaç ve Bodrumlu şehitlerin isimleri için bkz. Nuri Köstüklü, “Bodrumlu Şehitler”, s.461-462; Nuri Köstüklü, “Burdurlu Şehitler”, s.13; Nuri Köstüklü, “Yalvaçlı Şehitler”, s. 304-305. 125 Tablo 9: Şehitlerin İsimlerine Göre Dağılımı Şehidin Adı Abdullah Abdurrahim Abdurrahman Ahmet Akif Ali Ali Osman Alim Arif Asım Aziz Cafer Durmuş Emin Eyüp Fazlı Hakkı Hakkı Hüsnü Halil Halim Halit Hasan Hasan Halil Hasan Hüseyin Hasan İsmail Hasan Mehmet Şht.Say. 2 1 3 8 1 5 2 1 6 3 2 1 3 2 2 1 7 1 4 1 2 17 1 1 1 1 Şehidin Adı Haşim Hayyam Hurşid Hüseyin Hüseyin Hayri Hüseyin ipek Hüsnü İbrahim İbrahim Ali İdris İsmail İsmail Yusuf İzzet Kadir Kamil Kazım Kazım Efendi Kerim Mehmet Mehmet Ali Mehmet Kazım Mehmet Tevfik Musa Mustafa Mustafa Yakup Mustafa Zihni Şht.Say. 1 1 1 16 1 2 2 5 1 1 19 1 1 2 1 1 1 1 13 1 1 1 1 14 1 1 Şehidin Adı Niyazi Nuri Osman Osman Ali Ömer Ramazan Recep Rıza Sami Satılmış Sefer Selim Sipahi Şaban Şakir Şevket Şükrü Tahir Veli Veys Yakup Yunus Yusuf Yusuf Ömer Şht.Say. 1 2 7 1 3 2 8 9 1 6 2 1 1 2 3 2 1 2 1 1 2 1 5 1 6. Yerleşim Birimlerine Göre Dağılım Çanakkale Cephesinde görev yapmış şehitlerin 161’inin yerleşim birimi tespit edildi. Belirlenen yerler içerisinde Velioğlu 7, Bakiler 6, Yılanlıca ve Şeyhler 5’er şehit vermiştir. (Bkz. Tablo 10) Tablo 10: Şehitlerin Yerleşim Birimlerine Göre Dağılımı Yerleşim Birimi Akçabey Akçahatipler Akçasu Aksu Ayağır Bağbaşı Bakırcılar Bakiler Balkur Basat Başlarkadı Bölücek Burunkaya Şht. Say. 1 2 1 1 1 3 1 6 1 2 1 1 1 Yerleşim Birimi Dedeoğlu Derebulaca Derecikören Dereköseler Döngeller Duhancılar Durupınar Esenlil Eveyikli Gaziler Geriş Güdülü Güney Şht.S ay. 2 2 2 3 4 1 2 1 1 1 1 1 4 Yerleşim Birimi Karakoçlu Kayabaşı Kayıkçılar Kerimler Kızılbel Kızılyel Komşular Koramanlar Kozluçay Kozlukadı Manzut Muharremşah Müfettişler Şht.S ay. 1 3 1 1 1 4 1 1 1 2 1 3 2 Yerleşim Birimi Sartuş Satuk Sazköy Seyisoğlu Sipahiler Şeyhler Tabaklar Tellioğlu Terziler Tir Uluköy Uzunahmetler Veliköy Şht.S ay. 1 2 1 1 1 5 1 1 1 3 1 2 1 126 Bük Cami-i Atik M. Cihanbey Çolakpehlivan Çomaklar Çorak Çukur Dağdemirciler Debbağlar 2 1 1 1 1 1 4 1 1 Gürbüzler Hacıibadi Hacımusa Hacıosmanlar Halilbeyoğlu Helvacılar Hışıroğlu Kadıoğlu Karabaşlı 2 2 4 1 1 3 2 2 3 Müstakimler Nodullar Oğuzhan Örmeci Pınarönü Purtuloğlu Ramazanoğlu Sabunlar Sandallar 1 2 2 1 1 2 1 2 4 Velioğlu Yassıören Yazıbaşı Yazıcıoğlu Yılanlıca Yolgeçen Yukarıgöynük 7 2 1 2 5 3 2 V. İSTİKLAL SAVAŞI’NDA ŞEHİT OLANLAR A. İstiklal Savaşı’na Kısa Bir Bakış Birçok cephede dört yıl boyunca devam eden Birinci Dünya Savaşı Osmanlı Devleti açısından büyük bir bozgunla sonuçlanmış, yenilgiyi kabul eden Osmanlı Hükûmeti 30 Ekim 1918 günü Mondros Mütarekesini imzalamıştı. Mondros Mütarekesi’nin 7.maddesine dayanarak İtilaf devletleri harekete geçtiler ve Osmanlı topraklarını işgale başladılar. Gizli antlaşmalar açıkça ortaya konulmaya ve tatbik edilmeye başladı. Fransızlar, güneyde Ermenilerle beraber Türk topraklarını işgale başladılar. İngilizler, İskenderun önlerine gelmişti. Aynı tarihlerde Musul’da işgal edildi. Urfa, Maraş ve Antep’i işgal eden İngilizler daha sonra bu bölgeleri Fransızlara terk etmişlerdir. İtalyanlarda Antalya, Marmaris, Bodrum ve Fethiye’yi işgal ettiler. Ama işgallerin en önemlisi İzmir’di. İzmir’in Yunanlılar tarafından işgaline Paris Konferansında karar verilmişti91. İşgaller karşısında anavatanda toplanabilen kuvvetler dokuz kolordudan ve bu kolordulara bağlı 20 tümenden ibaret bir kuruluş halinde görülüyordu. Ordunun elindeki silah ve cephanenin büyük çoğunluğu elinden alınmış bulunuyordu. Türk ordusuna bırakılan silah ve cephanenin büyük çoğunluğu da İstanbul’da depolanmıştı. Anadolu’daki dağınık birliklerdeki silahlarla ancak üç-dört tümen donatılabilirdi. Anadolu’daki dağınık birlikler içinde en düzgün olanı merkezi Erzurum’da bulunan 15. Kolordu idi. Anadolu’daki diğer birliklerle birlikte, 19 Mayıs 1919 günü genel ordu mevcudu 30-35 bin savaşçı dolayındaydı92. İşte bu şartlar altında İstanbul’a dönen Mustafa Kemal, burada Anadolu’ya geçip milletin içine girmek ve orada çalışmak kararını aldı. Genelkurmaydaki arkadaşlarıyla ve bazı 91 Yücel Özkaya, Enver Konukçu, Rifat Önsoy, Dursun Ali Akbulut, Mustafa Balcıoğlu, Vehbi Tanfer, Millî Mücadele Tarihi, c.1, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2005, s.29-31. 92 Alptekin Müderrisoğlu, Kurtuluş Savaşının Mali Kaynakları, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1990, s.39. 127 hükûmet üyeleriyle bu konuda görüşmelerde bulundu. Nihayet Mustafa Kemal’in bu düşünce ve inancını uygulamasına imkân doğdu. Samsun ve çevresindeki asayişsizliği önlemek amacıyla 9. Ordu Müfettişliği’ne atandı. 19 Mayıs’ta Samsun’a çıkan Mustafa Kemal, daha sonra Havza’ya geçti. Burada Mustafa Kemal, vali ve mutasarrıflara gönderdiği genelge ile İzmir’in ve arkasından diğer Anadolu topraklarının işgale uğramasının tehlikelerine işaret ederek gösteri ve mitinglerin yapılmasını, protesto telgraflarının çekilmesini istedi93. Ona göre gerçekleştirilecek mücadelede “Temel ilke Türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasıdır. Bu ilke, ancak tam istiklale sahip olmakla gerçekleştirilebilir. Ne kadar zengin ve bolluk içinde olursa olsun, istiklalden yoksun bir millet, medeni insanlık dünyası karşısında uşak olmak mevkiinden yüksek bir muameleye layık görülemez. Yabancı bir devletin koruyup kollayıcılığını kabul etmek, insanlık vasıflarından yoksunluğu, güçsüzlük ve miskinliği itiraftan başka bir şey değildir. Gerçekten de bu seviyesizliğe düşmemiş olanların, isteyerek başlarına bir yabancı efendi getirmelerine asla ihtimal verilemez. Hâlbuki Türk’ün haysiyeti, gururu ve kabiliyeti çok yüksek ve büyüktür. Böyle bir millet esir yaşamaktansa yok olsun daha iyidir! O halde, ya istiklal ya ölüm!”94. Bu parola ile faaliyetlerini sürdüren Mustafa Kemal Amasya’ya geldi. Burada yakın arkadaşlarının kendisine katılmasıyla Amasya Tamimi mülki ve askeri makamlara gönderildi. Burada vatanın ve milletin içinde bulunduğu tehlikelere karşı yapılması gerekenler ifade edilmiştir. Buradan Erzurum’a gelen Mustafa Kemal Amasya Tamiminde toplanması kararlaştırılan Erzurum Kongresine katıldı. Kongre çalışmaları sırasında Mustafa Kemal çok sevdiği askerlik görevinden istifa etmek durumunda kaldı. Sivas’ta Erzurum Kongresi kararları onaylanarak Millî Mücadelenin temelleri atıldı. İstanbul’da toplanan Mebusan Meclisinin dağıtılmasının ardından 23 Nisan 1920’de TBMM’nin açılmasıyla Millî Mücadele’de yeni bir döneme girildi. Türk halkının başarılı direnişi karşısında barış şartlarını kabul ettirememiş olan İtilaf devletleri, Yunan ordusunun Anadolu’yu işgale başlamasına karar vermişlerdi. Yunan taarruzu karşısında Batı Anadolu’daki kuvvetler tek bir komuta altında birleştirildi. Kumandanlığına Ali Fuat Paşa (Cebesoy) getirildi. Batı Cephesi kuvvetleri, cephenin çok geniş olması nedeniyle sevk ve idareyi kolaylaştırmak için Batı Cephesi ve Güney Cephesi 93 94 Durmuş Yalçın, vd., age., s.161-166. Kemal Atatürk, Nutuk, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2006, s.9-10. 128 olarak ikiye bölünmüştür. Batı Cephesi Kumandanlığına İsmet Bey (İnönü), Güney Cephesi Kumandanlığına ise Refet Bey (Bele) getirilmiştir. Yunan ordusunun Eskişehir dolaylarında ki İnönü Mevzilerine kadar ulaşması karşısında Türk ordusu, Yunan kuvvetlerini Birinci İnönü Muharebesi’nde mağlup ederek büyük bir başarı sağladı (10 Ocak 1921). Londra Konferansında umduğunu bulamayan İngilizler, Sevr antlaşmasını bir an evvel yürürlüğe koymak için Yunanlıları Anadolu’da yeniden taarruza geçmeye teşvik ettiler. Yunanlıların saldırıları İkinci İnönü Savaşında bir kez daha durduruldu ve bu muharebe sonucunda ikinci Türk zaferi kazanılmış oldu. Muharebe sonrasında Fransızlar Zonguldak’tan, İtalyanlar Antalya’dan çekilmeye başladı. İnönü Muharebelerini kaybetmeleri üzerine, Yunanlıların Türk ordusunu kesin bir darbe ile yok ederek hedef ve emellerine erişmek hırsları büsbütün artmıştı. Yunan kuvvetlerinin taarruzu dört koldan Eskişehir istikametinde ilerlemeye başladı. Türk ordusu, sayıları oldukça fazla olan Yunan kuvvetlerinin ilerleyişi karşısında tutunamadı. Türk ordusu 25 Temmuz 1921 tarihinde Sakarya mevkiine geri çekildi. Kütahya Eskişehir Muharebelerinin kaybedilmesiyle birlikte TBMM’nin almış olduğu kararla ordunun komutası Mustafa Kemal’e verildi. Mustafa Kemal Paşa 7-8 Ağustos 1921 tarihinde “Tekalif-i Millîye” emri altında ordunun eksikliklerini Türk halkından karşılayarak orduyu oldukça güçlü bir hale getirmiştir. Saldırıya geçen Yunan ordusu karşısında ilk önce başarı gösteremeyen Türk ordusu bir anda toparlanıp tekrar saldırıya geçti. Sakarya Muharebesi 22 gün 22 gece devam etti. Gittikçe azalan Yunan taarruz gücü, en sonunda büsbütün kırılınca Türk ordusu düşmanı çok güç bir duruma sokmuş ve böylece Sakarya Nehri doğusunda bir tek Yunan askeri bile kalmamıştır. Sakarya Zaferinden sonra Mustafa Kemal Paşa genel seferberlik ilan etmiştir. Türk ordusu taarruz yapacak güçte değildir. Ancak Büyük Taarruz için gerekli olan askeri malzeme ve tüm ihtiyaçlar Tekalif-i Millîye Emirleri ile karşılanmıştır. Alınan tüm önlemlerle artık Türk ordusu taarruz harekâtına hazırdır. 26 Ağustos 1922 sabahı tan yeri ağarırken bütün cephede topçu ateşi başlamış, Yunan birliklerinin üzerine tam anlamıyla baskın sağlanmıştır. 1 Eylül 1922’de Başkomutan Atatürk “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir ileri” emrini vermiştir. 9 Eylül’de Türk ordusu İzmir’e girmiş, 10 Eylül’de de Bursa alınmıştır. Türk İstiklal Harbi hedefine erişmişti. Anadolu düşmandan temizlenmiş, Doğu Trakya boşaltılıyordu. Mustafa Kemal 2 Ekim’de Ankara’ya döndü. Artık savaş bitmiş, Türkler zafere ulaşmışlardı. 3-11 Ekim 1922 tarihlerinde Mudanya’da yapılan görüşmelerle ateşkes imzalandı. Türkiye, 24 Temmuz 1923’te Lozan Barış Antlaşmasını 129 imzalayarak Türk milletinin varlığını bütün dünyaya kabul ettirmiş, yeni Türk Devleti tam bağımsızlığını kazanmıştır95. B. İstiklal Savaşı Şehitleri Üzerine Bazı Değerlendirmeler 1. Şehadet Yerlerine Göre Dağılım Araştırmamız sonucunda Devrek kazasından İstiklal Savaşı’nda şehit olmuş 159 kişi tespit edilmiştir. Şehadet yerleri ve tarihlerine bakarak bu şehitlerin Batı Cephesinde görev aldıklarını söylenebilir. Buna göre Batı Cephesinde en fazla Sakarya Muharebesinde olmak üzere 47 şehit verilmiştir. Sakarya Muharebesini 42 şehitle Büyük Taarruz, 21 şehitle Kütahya-Eskişehir Muharebesi, 16 şehitle İkinci İnönü Muharebesi, 4 şehitle Aslıhanlar ve Dumlupınar Muharebesi ve 3 şehitle Birinci İnönü Muharebesi izlemektedir. 26 şehidin ise şehadet yeri belirlenememiştir. (Bkz. Grafik 23) Batı Cephesindeki savaşlara katılan Türk askerinin sayısının giderek arttığını göz önünde bulunduracak olursak şehit sayısının artışı da anlaşılacaktır. Batı Cephesinin en kanlı muharebesi olan Sakarya Muharebesinde Devrekli şehitlerin fazla olması da savaşın şiddetini göstermektedir. Grafik 23: Şehitlerin Muharebelere Göre Dağılımı 50 Sakarya; 47 Büyük Taarruz; 42 40 30 Bilinmeyenler; 26 Kütahya Eskişehir; 21 20 2.İnönü; 16 10 1.İnönü; 3 0 Bilinmeyenler Aslıhanlar Dumlupınar; 4 Sakarya Batı Cephesi şehitlerinin muharebelere göre dağılımı yüzdelik dilimlerle ifade edilecek olursa şehitlerin % 30’u Sakarya Muharebesinde, % 26’sı Büyük Taarruz’da, % 13’ü Kütahya–Eskişehir Muharebesinde, % 10’u İkinci İnönü Muharebesinde, % 3’ü Aslıhanlar– Dumlupınar Muharebesinde, % 2’si ise Birinci İnönü Muharebesinde şehit olmuştur. Şehitlerin % 16’sının ise şehadet yeri bilinmemektedir.(Bkz. Grafik 24) 95 MSB, age., s.60-63. 130 Grafik 24: Şehitlerin Muharebelere Göre Yüzdelik Dilimleri Bilinmeyen; 26; 16% Büyük Taarruz; 42; 26% 1.İnönü; 3; 2% 2.İnönü; 16; 10% Aslıhanlar Dumlupınar; 4; 3% Kütahya Eskişehir; 21; 13% Sakarya; 47; 30% 2. Şehadet Zamanları Şehitlerin şehadet zamanlarına bakıldığında Sakarya Muharebesinin gerçekleştiği Ağustos – Eylül 1921 ile Büyük Taarruzun yapıldığı Ağustos 1922 tarihlerinde şehit sayısının arttığı görülmektedir. Birinci İnönü Muharebesinden Sakarya Muharebesine kadar birçok savaşın yaşandığı 1921 yılında dönem dönem şehit sayısı yükselmiştir. Buna karşılık Büyük Taarruzun gerçekleştirilerek İstiklal Savaşının kazanıldığı 1922 yılında taarruzun başlangıç ayı olan ağustosa kadar cephede sakin bir dönem yaşanmıştır96. (Bkz. Grafik 25) Grafik 25: Şehitlerin Şehadet Zamanları 35 30 25 20 15 10 5 0 29 22 9 7 Ek im Ey lü l Te m m H 0 uz Ağ us to s 3 1 0 az ira n ay ıs 1 M is an 0 N ar t 2 1 M Şu ba t O ca k 3 2 1921 yılı 17 1922 yılı 6 1 0 1 0 Ar al ık 19 Ka sı m 21 20 3. Yaş Durumu İstiklal Savaşına Devrek kazasından katılan 159 şehidi yaş gruplarına göre 21-25, 2630, 31-35, 36-40 ve 41 yaş ve üstü şeklinde sınıflandırıldığında 21-25 yaş grubunda 85, 26-30 yaş grubunda 41, 31-35 yaş grubunda 16, 36-40 yaş grubunda 9 ve 41 yaş ve üstü yaş grubunda 2 şehit verilmiştir. 3 şehidin ise şehit olduğu yaşı tespit edilememiştir. (Bkz. Grafik 26) 96 Millî Mücadele’de Batı Cephesinde şehit düşen Sivaslıların 153’ü 1921 yılında, 119’u 1922 yılı içinde şehit olmuşlardır. Nuri Köstüklü, “Sivaslı Şehitler”, s.279. Devrekli şehitlerle Sivaslı şehitleri şehit oldukları yıllara göre karşılaştırdığımızda 1921 yılında, 1922 yılına göre daha fazla şehidin verildiği görülür. Zira İstiklal Savaşı’nın kaderini tayin eden İnönü Muharebeleri ve Sakarya Savaşının 1921 yılı içinde gerçekleşmiştir. 131 Grafik 26: Şehitlerin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 100 85 80 60 41 40 16 20 0 21-25 26-30 31-35 9 36-40 3 2 41 ve üstü Bilinmeyen En genç şehidin 21, en yaşlı şehidin ise 41 yaşında olduğu görülmüştür. Şehitler yaşlarına göre ayrı bir grafikte incelenecek olursa en fazla 22 yaşında 27 şehit verilmiştir. (Bkz. Grafik 27) Grafik 27: Şehitlerin Şehadet Yaşlarına Göre Dağılımı 45 40 41 40 38 39 37 36 35 34 35 32 33 31 30 29 30 27 27 28 26 25 24 25 22 22 23 20 21 17 15 15 14 10 9 7 6 5 5 4 5 5 4 4 3 2 1 1 1 0 1 0 şehit yaşı sayısı Birinci Dünya Savaşında en fazla şehit 26-30 yaş grubunda verilmişken, İstiklal Savaşında şehit olanların en fazla 21-25 yaş grubunda olması Türk milletinin her şeyiyle bir var olma mücadelesine girdiğini en güzel şekilde göstermektedir97. 4. Medeni Durumlarına Göre Dağılım İstiklal Savaşında şehit olduğu DVMVD’ye göre tespit edilen 78 şehidin 37’sinin evli, 41’nin ise bekâr oldukları belirlenmiştir. Birinci Dünya Savaşı şehitlerinin medeni durumlarıyla benzerlik gösteren İstiklal Savaşı şehitlerinin medeni halleri yüzdelik dilimlerle ifade edilecek olursa şehitlerin % 47’si evli, % 53’ü ise bekârdır98. (Bkz. Grafik 28) 97 Millî Mücadele’de şehit olan Sivaslıların şehadet yaşlarına baktığımızda Devrek şehitlerinde olduğu gibi en fazla şehidin 21-25 yaş grubunda verildiğini görüyoruz (135 kişi). Bu yaş grubunu 26-30 yaş grubundaki şehitler takip etmektedir (109 kişi). Nuri Köstüklü, “Sivaslı Şehitler”, s.278. 98 Millî Mücadele’de şehit yaşı sınırının daha da altlara inmesiyle bekâr şehitlerin oranı da artmıştır. Devrek’li şehitlerin medeni durumlarına çok yakın bir oranı Millî Mücadele’de şehit olan Sivaslılarda görmekteyiz. Sivaslı şehitlerin %60’a yakını henüz dünya evine girmeden şehit olmuşlardır. Nuri Köstüklü, “Sivaslı Şehitler”, s. 278. 132 Grafik 28: Şehitlerin Medeni Durumları 47% Evli Bekar 53% Anadolu’da gençlerin çok genç yaşlarda evlendirildiğini bilmekteyiz. Buna rağmen bekâr şehitlerin fazla olması olağanüstü bir dönem yaşayan ülke içerisinde bu gençlerin evlenecek zaman bulamadıklarını, cepheden cepheye vatan için mücadele ettiklerini göstermektedir. 5. İsimlere Göre Dağılım İsimleri tespit edilen şehitler 59 farklı ad taşımaktadır. Bu isimler içerisinde 14 şehidin adının Mehmet, 10 şehidin adının İsmail, 9 şehidin adının Osman ve 8 şehidin adının da Hüseyin olduğunu tespit edilmiştir99. (Bkz. Tablo 11) Şehitlerin altısı ise babasıyla aynı ismi taşımaktadır. Tablo 11: Şehitlerin İsimlerine Göre Dağılımı 99 Adı Şht.Say. Adı Şht.Say. Adı Şht.Say. Abdurrahman Ahmet 4 8 Halit Halil 1 4 Osman Ramazan 9 6 Akif Ali Alim Aziz Bayram Bilal Durdu Durmuş Emin Eşref Eyüp Feyzullah 2 4 1 1 3 1 1 3 4 2 1 1 1 6 1 8 1 6 1 1 10 1 14 3 Rasim Raşit Recep Rıza Sabri Sait Satılmış Selim Süleyman Şaban Şahin Şakir 1 1 4 4 1 1 2 3 2 2 1 2 Habip Hacı Hasan Hacı Hüseyin 1 1 1 Halili Tersis Hasan Hayri Hüseyin Hüsnü İbrahim İdris İsa İsmail İzzet Mehmet Mehmet Ali Mehmet Emin Efendi Musa Mustafa 1 1 6 Şevket Şükrü Tahsin 1 1 1 Millî Mücadele’de şehit olan Sivaslıların isimlerine baktığımızda benzer isimlerin fazlalığı dikkat çekmektedir. Devrek’te olduğu gibi Sivas şehitleri içinde de en yaygın isim Mehmet’tir (34 kişi). Bunu sırasıyla Ahmet (24 kişi), Mustafa (23 kişi), Hasan (21 kişi), Ali (19 kişi) takip etmektedir. Nuri Köstüklü, “Sivaslı Şehitler”, s.277. 133 Hakkı Hüsnü 1 Nazım 1 Hakkı 2 Nazif 3 Tevfik 1 6. Yerleşim Birimlerine Göre Dağılım İstiklal Savaşında şehit olduğu belirlenen Devrekliler 84 farklı yerleşim biriminden cepheye koşmuşlardır. 32 şehidin ise yerleşim yeri belirlenememiştir. Buna göre İstiklal Savaşı’nda Hacımusa 5 ve Sabunlar 4 şehitle en fazla şehit veren yerler olmuştur. (Bkz. Tablo 12) Tablo 12: Şehitlerin Yerleşim Yerlerine Göre Dağılımı Yerleşim Şht.Say Birimi Ahatlı Akcahatibler Akcasu Aliköy Alyavanlar Aşkbaş Bağbaşı Bakacakkadı Bakiler Balkur Bölücek Burhanoğlu Burunkaya Çağlar Çay Çayır Çekenez Çengeller Çolakpehlivan Çomaklar Çomranlı Yerleşim Şht.Say Birimi 2 1 3 2 1 1 2 3 1 2 2 1 1 1 3 3 2 1 2 1 1 Çorak Çukur Dedeoğlu Deliköy Derecikören Demirciler Derebaşı Derebulaca Dirğine Duhancılar Durupınar Emirşah Evliyafakı Gaziler Geriş Gerze Gümüşpınar Hacıkadı Hacımusa Hacıosmanlar Hasırlar Yerleşim Şht.Say Birimi 2 2 1 1 1 1 1 1 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 5 1 1 Hatipler Helvacılar Ibrıcak Kağca Kalablı Kara Karacaören Karacaviran Karahisar Karakoçlu Karalar Karapınar Kayabaşı Kayıkçılar Kaypaklar Kozköy Kozlukadı Kumisiler Kürdübeş Manzut Mekekler Yerleşim Şht.Say Birimi 2 3 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 2 1 1 3 2 1 1 1 Meskene Nizamlar Osina Pirahmet Sabunlar Satuk Seyisoğlu Şeyhler Tabaklar Tellioğlu Toriki Tosunlar Tursunlar Uzunahmetler Velioğlu Veyisoğlu Yağmurca Yazıcık Yazıcıoğlu Yılanlıca Yılanlıcakuz 1 1 1 1 4 1 1 1 1 3 1 1 2 1 2 2 1 1 2 1 1 134 ÖZET VE SONUÇ Bu çalışmada, Balkan Savaşları’ndan Millî Mücadele’nin sonuna kadar Devrek kazasında şehit olanlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın temel kaynağını Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterleri oluşturmuştur. Bununla beraber askerlik şubesi kayıtlarına göre, Millî Savunma Bakanlığı’nca hazırlanan beş ciltlik Şehitlerimiz eseri araştırmanın eksiklerini tamamlayan ikinci bir kaynak olarak kullanılmıştır. Yapılan çalışmada, Prof. Dr. Nuri Köstüklü’nün, başta “Balkan Savaşları’ndan Millî Mücadele’ye “Şehitler” Üzerine Yapılacak Bilimsel Araştırmalarda Metod ve Kaynak Meselesine Dair Bazı Düşünceler” isimli makalesi olmak üzere Bodrum, Yalvaç, Burdur ve Sivas şehitleri üzerine yaptığı araştırmalar örnek alınmıştır. Araştırma zaman olarak Balkan Savaşlarından (1912) Millî Mücadele’nin kazanılmasına (1922) kadar olan süreyi kapsamaktadır. Çalışma mekân olarak ise Devrek kazasını içermektedir. Ancak o dönemin idari taksimatı içerisinde günümüzde ayrı ilçeler durumundaki Zonguldak iline bağlı Çaycuma ve Gökçebey ilçeleri ile Karabük iline bağlı Yenice ilçesi Devrek kazasına bağlı olduklarından araştırma sahamız içerisine alınmıştır. Araştırmanın ikinci bölümünde, Devrek Nüfus Müdürlüğünde bulunan Osmanlıca yazılmış 2 ve 3 numaralı Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerinin incelemesi yapılarak günümüz harfleriyle bir listesi çıkarılmıştır. MSB tarafından askeri kayıtlara göre hazırlanan Şehitlerimiz isimli kitapta yer alan Devrek, Çaycuma, Gökçebey ve Yenice bölgelerindeki şehitler birleştirilerek bir ikinci liste hazırlanmıştır. Daha sonra bu iki liste karşılaştırılmış, her iki listede bulunan kayıtlar birinci liste içerisinde italik olarak verilmiştir. Araştırmadaki üçüncü listede bu iki liste savaş ve cephelere göre birleştirilmiştir. Araştırmamız sonucu Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerinde yer alan kayıtların Şehitlerimiz kitabına göre daha doğru olduğu görülmüş, Şehitlerimiz kitabında yer alan şehitlere ait bilgilerde eksiklikler ve yanlışlıklar olduğu belirlenmiştir. Sonuçta Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterleri ile Şehitler kitabının birbirlerini tamamlar mahiyette olduğu görülmüştür. Ancak meseleye sosyal tarih anlayışı çerçevesinde baktığımızda Vefâyâta Mahsus Vukuat Defterlerinin içerik bakımından daha zengin olduğu ve şehitler ile ilgili daha ayrıntılı bilgiler verdiği gözler önüne serilmiştir. Üçüncü bölümde, şehitler üzerine bazı genel değerlendirmeler yapılmıştır. Bu değerlendirmelerde şehitlerin; savaşlara, yaşlarına, medenî durumlarına, isimlerine ve 135 yerleşim birimlerine göre dağılımları yapılmıştır. Savaşlara göre yaptığımız değerlendirmelerde ise, yukarıda belirttiğimiz değerlendirmelerle birlikte; cephelerine, şehâdet yerleri ve şehâdet zamanlarına göre dağılım kriterleri de eklenmiştir. Devrek kazası şehitlerin savaşlara göre genel dağılımına baktığımızda tespit edilen 940 şehidin 4’ünün hangi savaşta şehit oldukları belirlenememiştir. Şehitlerden 2’sinin 1911 yılı öncesinde, 3’ünün Trablusgarp Savaşında, 24’ünün Balkan Savaşlarında, 748’inin Birinci Dünya Savaşı’nda ve 159’unun ise İstiklal Savaşında şehit oldukları tespit edilmiştir. Şehitlerin vefat ettikleri yaşlara genel olarak baktığımızda en küçük şehit yaşının 16, en büyük şehit yaşının ise 43 olduğu görülmüştür. Yaş gruplarına göre bir ayrım yaptığımızda, 26-30 yaş aralığında 377, 21-25 yaş aralığında 291, 31-35 yaş aralığında 90, 20 yaş ve altında 50, 36-40 yaş aralığında 23 ve 41 yaş ve üzerinde 10 şehit belirlenmiştir. Medeni durumlarına göre şehitlerin durumlarına genel olarak baktığımızda DVMVD’den alınan 281 kayda göre şehitlerin 120’si evli, 161’i ise bekârdır. Bir başka ifadeyle evli olanların oranı % 43, bekâr olanların oranı ise % 57’dir. Bekâr şehitlerin sayıca evli olanlardan fazla olması kuşkusuz Osmanlı Devleti’nin o yıllardaki durumu ile yakından ilgilidir. Birçok insan genç yaşta savaş meydanlarına gitmek zorunda kaldığından evlenmeye zaman bulamamıştır. Kayıtlarda evli olan şehitlerin yalnızca bir tanesinin iki eşli olması Türk aile yapısında tek eşliliğin esas ve yaygın olduğunu ortaya koymaktadır. Devrek bölgesindeki şehitleri isimlerine göre değerlendirdiğimizde en fazla “Mehmet” ismine rastlamaktayız. Bu ismi İsmail, Hasan, Hüseyin, Mustafa, Ahmet, Ali ve Osman, isimleri takip etmektedir. İsimler, toplumun tercihlerini, değer yargılarını ve hayat felsefesini anlama konusunda değerli ipuçları vermektedir. Yine bir başka önemli hususta babalarıyla aynı ismi taşıyan şehitler konusudur. Zira Türk milletinde babası sağ iken çocuğa aynı ismi koyma âdeti yok denecek kadar azdır. Genellikle çocuk doğmadan babası ölmüş ise babasının hatırasını yaşatmak için aynı ad çocuğa verilir. İncelediğimiz dönemin Türk toplumu için savaş yılları olduğu göz önüne alınırsa şehitlerin babaları da büyük ihtimalle savaşlarda şehit olmuşlardı. Bu nedenle babasıyla aynı adı taşıyan bu şehitlere “şehit oğlu şehit” demek yanlış olmayacaktır. DVMVD ve Şehitlerimiz kitabında yaptığımız çalışma sonucu babasıyla aynı adı taşıyan 65 şehit tespit ettik. 20 farklı isim taşıyan “şehit oğlu şehitler” içerisinde 15 şehitle Mehmet ismi ilk sırada gelmektedir. Bu ismi 11 şehitle İsmail ismi takip etmektedir. Balkan Savaşları’ndan Millî Mücadele’nin kazanılmasına kadar geçen on yıllık savaş döneminde Devrek bölgesinden şehit olanların yerleşim birimlerine genel olarak baktığımızda; Durupınar ve Karabaşlı köyleri 14’er şehitle listenin başında yer almaktadır. Bu 136 köyleri 13’er şehitle Hacımusa ve Sandallar takip etmektedir. Bu şekilde 15 yerleşim biriminin her birinin 10’dan fazla şehit verdiği tespit edilmiştir. Balkan Savaşları ile bir var olma mücadelesi içerisine giren Türk milleti emperyalist güçlerle on yılı aşkın bir süre savaşmak zorunda kalmış, bütün maddi kaynaklarını sonuna kadar tüketerek manevi gücü ile bu var olma mücadelesini kazanarak asla bir başka devletin boyunduruğu altında yaşayamayacağını dünyaya ilan etmiştir. Bu mücadelede Devrek halkı da vatan savunmasında üzerine düşen sorumluluğun farkında olarak cephelere koşmuş bu mücadelenin kazanılmasında üzerine düşen görevi yerine getirmiştir. 137 BİBLİYOGRAFYA I. Devrek Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğü Arşivi 2 Numaralı Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defteri 3 Numaralı Devrek Vefâyâta Mahsus Vukuat Defteri II. Yayınlanmış Arşiv Belgeleri Şehitlerimiz – Osmanlı – Rus, Osmanlı Yunan, Trablusgarp, Balkan, I.Dünya, İstiklal, Kore, Kıbrıs, İç Güvenlik, c. I-V, Millî Savunma Bakanlığı Yayınları, Ankara 1998. III. Kitap ve Makaleler ARMAOĞLU, Fahir, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1999. ATATÜRK, Kemal, Nutuk, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2006. ÇAKIROĞLU, Emin, “Bugünkü Devrek Kasabası”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, c.III, sayı: 4, Ankara 1945. ÇELİKDÖNMEZ, Ömür, Devrek Tarihi, Ankara 2000. GÖRGÜLÜ, İsmet, On Yılık Harbin Kadrosu 1912-1922 Balkan-Birinci Dünya ve İstiklal Harbi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1993. KÖSTÜKLÜ, Nuri, “Balkan Savaşlarından Millî Mücadeleye “Şehitler” Üzerine Yapılacak Bilimsel Araştırmalarda Metod ve Kaynak Meselesine Dair Bazı Düşünceler”, Dokuzuncu Askeri Tarih Semineri Bildirileri II, Genelkurmay Yayınları, Ankara 2006. KÖSTÜKLÜ, Nuri, “Çanakkale’de Şehit Olan Bodrumlular”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, sayı: 62, Temmuz 2005. KÖSTÜKLÜ, Nuri, “Çanakkale’de Şehit Olan Burdurlular ve Millî Sorumluluklarımız”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, sayı: 43, Mart 1999. KÖSTÜKLÜ, Nuri, “Çanakkale’de Şehit Olan Yalvaçlılar”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, sayı: 58, Mart 2004. 138 KÖSTÜKLÜ, Nuri, “Millî Mücadele’de Şehit Olan Sivaslılar”, Sivas Kongresi I.Uluslararası Sempozyumu, (2-4 Eylül 2002-Sivas), Ankara 2002. KÖSTÜKLÜ, Nuri, Millî Mücadele’de Denizli, Isparta ve Burdur Sancakları, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1999. KÜTÜKOĞLU, Mübahat S., Tarih Araştırmalarında Usul, Kubbealtı Neşriyat, İstanbul 1997. MÜDERRİSOĞLU, Alptekin, Kurtuluş Savaşının Mali Kaynakları, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1990. ÖZKAN, Salih, “Çanakkale Cephesinde Şehit Olan Niğdeliler”, Selçuk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Ata Dergisi, sayı 12, Konya 2004. ÖZKAYA, Yücel- Enver Konukçu- Rifat Önsoy- Dursun Ali Akbulut- Mustafa BalcıoğluVehbi Tanfer, Millî Mücadele Tarihi, c.1, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2005. SANDER, Oral, Siyasi Tarih - İlkçağlardan 1918’e -, İmge Kitabevi, Ankara 2000. SEVİM, Ali- Yaşar Yücel, Türkiye Tarihi, Fetih, Selçuklu ve Beylikler Dönemi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1989. SHAW, Stanford J.- Ezel Kural Shaw, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, c.II, E Yayınları, İstanbul 2000. ŞIVGIN, Hale, Trablusgarp Savaşı ve 1911-1912 Türk-İtalyan İlişkileri, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1989. TANSEL, Selahattin, Osmanlı Kaynaklarına Göre Fatih Sultan Mehmet’in Siyasi ve Askeri Faaliyeti, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1999. TÜRK, Melahat- Rasim Türk, Karaelmas Ülkesi Zonguldak, Bartın 1967. UMAR, Bilge, Türkiye’deki Tarihsel Adlar, İnkılap Kitabevi, İstanbul 1993. YALÇIN, Durmuş- Yaşar Akbıyık- Dursun Ali Akbulut- Mustafa Balcıoğlu- Nuri KöstüklüAzmi Süslü- Refik Turan- Cezmi Eraslan- Mehmet Akif Tural, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2006. YURT ANSİKLOPEDİSİ, “Zonguldak” maddesi, Anadolu Yayıncılık, c.10, İstanbul 1984. 139 EK: DEVREK VEFÂYÂTA MAHSUS VUKUAT DEFTERLERİNDEN BAZI ÖRNEK SAYFALAR: 140 141 142 143 144 145 146
