Transfüzyon merkezi - Kan Merkezleri ve Transfüzyon Derneği

Dr. Ayla YAVUZ
Trabzon Kanuni Eğitim Ve Araştırma Hastanesi
1
Bir ülkede hastalara güvenli kan temin etmek
önemli ve öncelikli bir sağlık hizmetidir.
sağlık hizmetlerini düzenleyen Merkezi
Otorite bunu sağlamaktan sorumludur.
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
2
Ülkemizde tüm sağlık hizmetlerinin;
planlanması, yürütülmesi ve denetlenmesinden
Sağlık Bakanlığı
yetkili ve sorumludur
3
Kan güvenliği
Dünya Sağlık Örgütü’nün
öncelikleri arsındadır.
4
Dünya Sağlık Örgütü
Güvenli Kana Ulaşmada
Strateji
İyi organize edilmiş, işbirliği ve iletişimin
sağlandığı ulusal hizmet birimlerinin oluşturulması;
Tüm alanlarda kalite sisteminin kurulması;
Güvenli kan bağışçılarının kazanılması
Toplanan kanın işlenmesi ve test edilmesinde
uygun ve etkin yöntemlerin kullanılması
5
Dünya Sağlık Örgütü
Güvenli Kan
Stratejisine Ulaşmak İçin;
Ulusal kan politikasının hazırlanması
Güvenlik ve Etkinlik
Ulaşılabilirlik
Rasyonel kullanım
Kalite yönetimi
6
Stratejik plan yazmalıdır,
 Ulusal politikasını belirlemelidir.
Mevzuat eksiklikleri giderilmeli
Rehberlerini hazırlamalı
Bina donanım ve bütçesi yeterli olan hizmet
birimlerinden oluşan sistem kurmalıdır.
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
Kan ve bileşenlerinin toplanması,
Hazırlanması,
Test edilmesi,
Saklanması,
Dağıtılması
 Transfüzyonun izlenmesi
Uygun yeterli ve etkin yöntemlerle yapılmalıdır.
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
güvenli kana ;
tüm nüfusun
Tüm zamanlarda
Ulaşabilmesi sağlanmalıdır,.
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
Klinisyenin istemi, örnek alma ve örnek transfer
prosedürleri
Örnek kabulü, saklanması,atılması prosedürü
Test prosedürleri
Kalite kontrol ve kalite güvence prosedürleri
Cihazların kalite kontrol prosedürleri
Reaktifler, kontroller standartlar için kontroller
Laboratuar güvenliği
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
Kanı temin edenler ile kanı kullananlar iyi iletişim
içinde olmalıdır
Hastane kan transfüzyon komiteleri iyi çalışmalıdır.
Kanıta dayalı tıp ve rehberler eşliğinde
endikasyonlar konulmalıdır
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
Kalite yönetimi ve süreç kontrolü
Personel ve organizasyon
Mekan, binalar
Donanım, araç gereç
Belge yönetimi
Bağışçı işlemleri
Kanın işlenmesi
Saklama ve dağıtım
Hizmet birimi güvenliği( biyogüvenlik dahil)
Kalitenin izlenmesi
Kalite kontrol
Sözleşme yönetimi
Sapmalar,şikayetler,istenmeyen olaylar,ürün geri
çağırma, düzeltici ve önleyici faaliyetler
Denetim, tetkikler,iyileştirme
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
Bağışçı seçim kriterleri
Kan toplama prosedürleri
Bileşenlerine ayırma prosedürleri
Test prosedürleri
Transfüzyon uygulama prosedürleri
Bağış prosedürleri
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
KANUN YÖNETMELİK REHBER
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
14
ESKİ KAN KANUNU
Resmî Gazete
Kanun Numarası: 2857
Kabul Tarihi: 23/6/1983
R.Gazete: 25/6/1983
Sayı: 18088
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
15
ESKİ KAN VE KAN ÜRÜNLERİ
YÖNETMELİĞİ
Resmî Gazete
RESMİ GAZETE YAYIN
TARİHİ: 25.11.1983
RESMİ GAZETE NO:18232
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
16
kan istasyonları
Kan bankaları
(...ihtiyacını kan merkezlerinden sağlayan, gerektiğinde
kan alma –dağıtım işlemi yapabilen…)
Kan merkezleri
(…kanın alındığı, laboratuvar testlerinin uygulandığı,
muhafaza ve dağıtımının yapıldığı, kan ürünlerinin
üretildiği…)
A tipi kan merkezleri
B tipi kan merkezleri
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
17
Açma Zorunluluğu:
 Tıp Fakülteleri
 Kamu kurum ve kuruluşlarının eğitim
hastaneleri
 Türkiye Kızılay Derneği
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
 Bakanlıkça tespit edilen
yataklı tedavi
Tıbbı Kursu
kurumları
 Kan merkezleri
 Kan istasyonları
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
18
Yeni Kanun
KAN VE KAN ÜRÜNLERİ KANUNU
Resmi Gazete: 2.5.2007 - 26510
Kanun No. 5624
Kabul Tarihi : 11/4/2007
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
19
KAN VE KAN ÜRÜNLERİ YÖNETMELİĞİ
Sağlık Bakanlığından:
KAN VE KAN ÜRÜNLERİ YÖNETMELİĞİ
Resmi Gazete: 4.12.2008-27074
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
20
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
21
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
22
Bölge kan merkezi (BKM):
Bakanlığın belirleyeceği bölgelerde kurulan, kendi bölgesindeki
kan bağış ve transfüzyon merkezleri ile işbirliği içinde çalışan,
sorumlu olduğu bölgenin kan ihtiyacını karşılayacak kapasitede
olan, kan bankacılığı ile ilgili bütün işve işlemlerin yapılabildiği en
kapsamlı birim
Kan bağışı merkezi (KBM):
Bağışçıdan kan alan, işleyiş yönünden bölge kan merkezine
bağlı olarak çalışan birim
Transfüzyon merkezi (TM):Acil durumlar dışında kan
bağışçısından kan alma yetkisi olmayan, temin edilen kanı veya
bileşenini transfüzyon için çapraz karşılaştırma ve gerek duyulan
diğer testleri yaparak hastalara kullanılması amacıyla hazırlayan
birim
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
23
Hizmet Birimi Açmaya Yetkili Kişiler
a) Bölge kan merkezi ve kan bağışı merkezini;
 kamu kurum ve kuruluşları ile
 Türkiye Kızılay Derneği,
b) Transfüzyon merkezini;
 (a) bendinde sayılanların yanı sıra,
Bünyesinde acil müdahale şartlarını taşıyan özel
sağlık kuruluşlarında olmak kaydıyla gerçek kişiler ile
özel hukuk tüzel kişileri,
c) Plazma ürünleri üretim tesisini;
kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişiler ve özel
hukuk tüzel kişileri,
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
24
Bölgesel kan merkezi; yükümlülük ve sorumluluklarını
geniş bir çerçevede ele almalıdır.
yönetim,
Koordinasyon,
Gönüllü kan bağışının organizasyonu,
Laboratuar,
Doğrulama,
Kontrol,
Araştırma geliştirme,
Dağıtım,
İdari ve mali işler düzenlenmelidir.
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
25
Kan bağışı merkezi ve Transfüzyon merkezi;
BKM ile işbirliği içinde çalışan hizmet birimleri
olduğundan, yönetimleri, yükümlülük ve çalışma
alanlarında ulusal ve uluslar arası düzenleme ve
standartlara uygun koşulları sağlamalıdır.
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
26
İyi bir kan hizmet birimi yönetimi;
kurum ya da hastanenin üst yönetim seviyesi ile
başlar
Üst yönetim;
Kurumsal politikanın kurulmasından,
Politika; İnsan, malzeme ve mali kaynakların uygun
şekilde kullanımını sağlamak amacıyla transfüzyon
merkezi faaliyetlerini planlamak, programlamak,
yönetmek, koordine etmek ve değerlendirmek
Eğitim, sürekli eğitim ve motivasyonu sağlayan bir
personel politikası oluşturulmasından,
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
27
Hizmet birimi yöneticisi;
Üst yönetimin oluşturduğu kurum politikalarını
uygulamak, güvenlik ve kaliteyi sağlamak ve personeli
motive etmekten,
Hizmet birimi personeli;
Faaliyetlerin ve politikaların uygulanmasından
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
28
İyi Yönetim Uygulamaları
1.İyi laboratuar yönetimi; Laboratuarın işleyişiyle ilgili
iyi tanımlanmış, uluslar arası düzeyde kabul gören bir
dizi ilke ve uygulama ile ilgilidir. Süreçle, yani işlerin
nasıl yapıldığı ile ilgilidir.
Transfüzyon tedavisi için yeterli, güvenli ve kaliteli kan
bileşeninin temin edilmesini
Klinisyenlerin, personelin ve sağlık otoritesinin
hizmetlere güven duymasını
2.Veri yönetimi
3.Biyogüvenlik
4.Cihaz yönetimi
5.Stok yönetimi
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
29
Güvenli Kana Ulaşmak İçin
Yönetim
Kan programının ulusal koordinasyonu,
Eğitilmiş, gönüllü ve karşılıksız kan bağışçılarının
kazanılması,
Kan merkezlerinde kalite yönetiminin yerleştirilmesi,
Denetim mekanizmasının kurulması,
Transfüzyon sürecinin tüm halkalarını kapsayan bir
hemovijilans sisteminin kurulması,
İnsan kaynağının bilgi ve becerisinin sürekli artırıldığı
bir eğitim stratejisinin geliştirilmesi ve uygulanması
XV. Ulusal Kan Merkezleri ve Transfüzyon
Tıbbı Kursu
30
Kan merkezi yönetimi risklidir
31
İyi bir yönetim risklere karşı korur
32
TEŞEKKÜRLER
33