Dislessia e università

Eğitim için Erişilebilir ICT ve Çoklu Modalite
İki İtalyan Modeli
İstanbul, Türkiye
10 Şubat 2012
Prof. Licia Sbattella
Rektörün Engellilik Temsilcisi
Politecnico di Milano - İtalya
G3ict Yürütme Kurulu Üyesi ve G3ict Eğitim Çalışma
Kolu Başkanı
licia.sbattella@polimi.it
1
Odak

Engelli İnsanların Hakları Sözleşmesi'ne
Taraf Devletler tarafından akdedilen yeni
yükümlülükler


eğitimde makul uyumlaştırma mecburiyeti
Özet:



1. İtalyan Modeli'nin etkililiği ve Politecnico di Milano'nun
istihdam uygulaması
2. Erişilebilir ICT için Gelişmiş AR-GE örneği
3. Alternatif yöntemler: Esagramma'da (Milano) Çoklu
Modalite ve İletişim
2
Odak

İki İtalyan Modeli



Politecnico di Milano: Mühendisler, mimarlar ve tasarımcılara
yönelik bir üniversite (duyusal, fiziksel ve psikiyatrik engelli 162
öğrenci, disleksi hastası 45 öğrenci)
Esagramma: Bilişsel ve ilişkisel yeti yitimi olan 180'i aşkın çocuk ve
yetişkine yönelik, çoklu modal sanatsal yöntemler kullanan özel bir
rehabilitasyon merkezi
Üç temel düşünce:



Herkesi (çocukluktan itibaren) kişiselleştirilmiş bir “nesne” kullanmaya
teşvik etmek
Uzmanlaşmış bir ekibi “erişilebilir” kılmak
Araştırma-Geliştirme ile sıkı ilişkiler kurmayı teşvik etmek
3
1. Politecnico di Milano Modeli

Eğitim yetişkin yaşamı içindir



“Profesyonel benlik” inşa etmek (herkesin uzman olması ve farklı
bağlamlarda özel sorumluluklar alması) önemli
İstihdamda kültürel ve sosyal sorumluluk
Eğitsel ortamlar, küçük ama karmaşık ve önemli
sosyal ve kültürel bağlamlardır



Bu ortamlarda, insanlar çalışır, öğretir, iş görür, işbirliği yapar,
iletişim kurar, araştırır.
Farklı yetileri ve engelleri olan kişiler işbirliği yapar.
Herkes, yenilikçi stratejilerle desteklenebilecek özerk ve
işbirliğine dayalı boyutları tecrübe edebilir.
4
4
1. Politecnico di Milano Modeli

Politecnico di Milano'da


Okulda 207 engelli genç erkek ve kadın mühendislik,
mimarlık ya da tasarım eğitimi almaktadır
İtalya'da:



Akademik hayatı daha da erişilebilir kılmak amacıyla, (17/99
sayılı) özel bir Yasa kapsamında özel hizmet düzemelerinde
kullanılacak mali yardım temin edilmektedir.
Her üniversite, engelli öğrenci sayısına ve bu öğrencileri
eğitimlerinde ve ilk mesleki deneyimlerinde destekleyecek özel
projelere bağlı olarak ödenek almaktadır.
CNUDD, her üniversitenin Engellilik Dekan Temsilcilerini bir
araya getirerek, onlara işbirliği, küresel politikalar ve yenilikçi
stratejilere dair görüş alışverişi konusunda imkânlar sunmaktadır.
5
5
1. Politecnico di Milano Modeli

Politecnico di Milano'da: MultiChancePoliTeam, engelli
öğrencilere hizmet veren uzman bir ekiptir
(www.polimi.it/disabilita)



Psikolojik-eğitsel danışmanlık
Üniversiteye katılım desteği (giriş sınavı, özel öğretim,
kişiselleştirilmiş sınavlar, kampüse erişim, idareye,
konaklamaya ve öğrenime yönelik destekler)
Öğretime yönelik yardımlar: Kişiselleştirilmiş ve yenilikçi
teknolojilere dayalı öğretime yönelik yardımlar aracılığıyla,
sınıf ve laboratuar çalışmalarının faydalarını azami düzeye
çıkarmaya özel olarak uygun hale getirilmiş koşullar (Metinden
Sese ve Otomatik Ses Tanıma teknolojileri)
6
6
1. Politecnico di Milano Modeli

MultiChancePoliTeam engelli öğrencilere hizmet verir:




Teknolojik yardımlar (kişisel ihtiyaçlara yönelik donanım
ve yazılım çözümleri)
Kablosuz Kampüs, kişiselleştirilmiş sınıf ve laboratuar
faaliyetlerinin gerçekleştirilmesine, İnternet'e ve yerel
hizmetlere vs. imkân tanır
Uzaktan Eğitim (ancak mutlaka ihtiyaç duyulan
durumlarda)
Uluslararası hareketlilik
7
7
1. Politecnico di Milano Modeli

İstihdamda Elde Edilen Sonuçlar




Politecnico di Milano'dan teknik derecelerle mezun olan engelli
öğrenciler arasında işsizlik oranı 7 sene zarfında %0’dır.
İşteki ilk sene, devlet ödeneği alan Üniversite tarafından
desteklenmektedir.
Bütün öğrenciler, faydalı destekleyici teknolojiler tecrübe
ettiklerinde, bunları kendi kişisel ve mesleki hayatlarında
kullanmaya devam etmektedir.
Programlar, çalışma ortamını engelli insanlara uygun hale
getirme konusunda işverenlere yardımcı olmaktadır.
8
8
2. Araştırma-Geliştirme
UBICAMPUS projesi
Kablosuz bir kampüste sanal gezinti yapmak

Küresel ve yerel (çoğu zaman her gün değişen) bilgilere eksiksiz
erişim sağlamak

Akademik hayatın diğer aktörleriyle iletişim kurmak

Acil durumları ele almak ve lokalize olmak

Özel bir profile dayalı kişiselleştirilmiş hizmetler sağlamak
WHO-ICF Modelinin (Dünya Sağlık Örgütü Uluslararası İşlevsellik
Sınıflandırması) genişletilmiş bir versiyonunun kullanımı.

Bağımsız hayat için yenilikçi çözümler benimsemek

MULTICHANCE
POLITEAM
9
2. Araştırma-Geliştirme
• Kampüs Araçları (CATS) projesi: Derslere çoklu
modal erişim
İşitme engelli ya da işitme güçlüğü çeken öğrenciler
için dudak okumayı kolaylaştırmak
• Dudak hareketlerinin video görüntüleri
• Ses
• ASR aracılığıyla altyazı
MULTICHANCE
POLITEAM
10
2. Araştırma-Geliştirme: PoliLips


İşitme engelli
öğrenciler için dudak
okuma
Tek bir bütünleşik
çözümle,
öğretmenden
alabileceğimiz üç bilgi
modalitesini bir araya
getiriyoruz:



görsel (dudak okuma)
işitsel (amplifikatör
sinyalleri)
metinsel (bir ASR
uygulaması
tarafından üretilir)
MULTICHANCE
POLITEAM
11
2. Araştırma-Geliştirme
• Kampüs Araçları (CATS) projesi: Derslere çoklu
modal erişim (devamı)
• Not almayı kolaylaştırmak
• Elle alınan notlar ile slayt bileşenlerini bir araya
getirmek: PoliNotes
• Ek yenilikçi araçlar: IrisPen, IrisNote, LiveScribe gibi
MULTICHANCE
POLITEAM
12
2. Araştırma-Geliştirme: PoliNotes




Öğretmenin gösterdiği
slaytlar bileşenler
halinde alt gruplara
ayrılır
Sonra öğrencinin TabletPC'sine gerçek zamanlı
olarak gönderilir
İçerikler elektronik
çalışma ortamında
yeniden düzenlenebilir
Öğrenci dijital kalem
kullanarak da notlar ve
çizimler ekleyebilir
MULTICHANCE
POLITEAM
13
2. Araştırma-Geliştirme: PoliNotes
MULTICHANCE
POLITEAM
14
2. Araştırma-Geliştirme
Proje: Öğrenme ve iletişim yeti yitimlerine yönelik Doğal Dil
İşleme
Metinsel ve sesli içeriğe erişimi geliştirmek
Dil öğrenimini ve iletişimi desteklemek
Ses ve iletişim yeteneklerini analiz etmek
Sözel olan ve olmayan ifadeleri tahmin etmek, özetlemek
düzeltmek ve desteklemek

MULTICHANCE
POLITEAM
15
2. Araştırma-Geliştirme:
Metin Basitleştirme – Keaki Projesi




Alan tanımı
 Ontolojiye dayalı
(bilgi tabanı)
Özetleme
Çıkarım
Disleksi için
zihinsel harita
oluşturulması
16
MULTICHANCE
POLITEAM
16
2. Araştırma-Geliştirme: Keaki Projesi
17
MULTICHANCE
POLITEAM
17
3. Esagramma Modeli



Multi-medya iletişim ve ifade
Dil ve ses rehabilitasyonu
Çoklu modal psikoterapi
18
3. Esagramma
Müzik
Sanal ortam
Opera
19
3. Esagramma
Müzik
Sanal ortam
Opera
20
3. Araştırma-Geliştirme

Sanal Ortamlar:



Bilişsel engelli ve otistik çocuklar
ve yetişkinler için
Çoklu modal iletişim ve
Sanatsal üretim
21
3. AraştırmaGeliştirme

Sanal Gerçeklik


eğitim
rehabilitasyon
22
3. Yetişkin yaşamı için
senfonik bir model!
23
The G3ict Initiative is made
possible thanks to the generous
support of the following
organizations:
PLATINUM SPONSORS
PUBLICATIONS SPONSORS
Teşekkür Ederiz!
CO-HOSTS
MULTICHANCE
POLITEAM
24