ÜLSERATİF KOLİT,HELİCOBACTER

ÜLSERATİF KOLİT
Kolit; Kolitis
hastalığı.
Ülseratif
kolit
ülseroza;
kronik
iltihabi
İltihabi
bağırsak
barsak
hastalığıdır.
Bağırsakda iltihap ülser kanama atakları ile seyreden kronik
iltihaplara neden olur. İltihabi barsak hastalığıdır. İltihabi
barsak hastalıkları iki tanedir: ülseratif kolit ve kron
hastalığı. Bu hastalıklarda genetik ve ailesel bir eğilim
vardır. Hastalık kesintisiz kolon ülseri şeklide dir. Arada
iyi bölümler yoktur. İltihabi barsak hastalığına yakalanmış
kişilerde kolon kanseri görülme şansı yüksektir. Her iki
hastalık da beyaz tenlilerde ve sanayileşmiş ülkelerde daha
fazla görülür. Cins ayrımı yapmaz erkek kadın eşit tutulur.
Her yaşta görülse de hastalar genellikle 15 – 35 yaşında
teşhis edilirler, çok az bir hastada teşhis 50-70 yaşında
konur. Çocuk yaşta ortaya çıkan vakalarda büyüme gelişme
geriliği sık görülür. Ülseratif kolit hastalarında kolon
kanseri daha sık görülür.
Ülseratif kolit sebebi nedir?
Ülseratif kolit hastalığının sebebi belli değildir. İmmün
sistemin aşırı cevap vermesine bağlı olarak bağırsakların
hasar görmesi olarak kabul edilir. İltihabi barsak
hastalıkları ailesel ve genetik bir özellik taşır. Yani ailede
var ise sizde de ortaya çıkma ihtimali yüksektir. Mikrobik
olduğu iddia edilmiş ancak kanıtlanmamıştır.
Ülseratif kolit belirtileri nelerdir?
Ülseratif kolit ataklar halinde seyreder,
dönemleri görülür, en sık görülen şikayetler:
İshal, kanlı ishal,
Kramp tarzında karın ağrıları,
Rektal kanamalar,
arada
iyilik
Kansızlık,
Kilo kaybı,
Yorgunluk, çabuk yorulma,
Bulantı,
Ateş tir.
Hastalık anüsten başlayıp kalın bağırsağın üst kısımlarına
doğru ilerler. En tehlikeli komplikasyon toksik megakolon dur.
Barsağın bir bölümünün felç olması sonucu ani karın ağrısı,
şişme ve ateş ile ortaya çıkan çok acil ve ölümcül tablodur.
Ülseratif kolit teşhisi nasıl konur?
Hasta şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcıdır.
Kan ve dışkı testleri yapılır, baryumlu mide barsak filmleri
değerli bulgular verir. Kesin tanı kolonoskopi ile alınan
parçanın patolojik incelemesi ile konur.
Ülseratif kolit teşhisine yardımcı olan kan testleri:
pANCA (Perinükleer antinötrofilik sitoplazmik
antikor ):
Ülseratif kolit hastalarının yarısında pozitiftir.
ASCA (Saccharomyces cerevisiae antikorları), IgG
ve IgA:
Ülseratif kolit hastalarının dörtte birinde pozitif
bulunur.
Hastalığın takibi sırasında
Dışkı testleri,
Kan sayımı,
Demir, TDBK,
Sedimantasyon ve
CRP takibi yapılmalıdır.
Ülseratif kolit tedavisi :
Ülseratif kolit hastalığının tedavisinde ilk basamak diet
değişikliğidir: şikayetleri arttıran gıdaların kesilmesi
istenir. Her hastada farklı olsa da ortak özellikler olarak:
Kümes ürünleri,
Sera ürünleri ve
Yüksek fiber içeren ürünler Ülseratif
şikayetlerini arttırdığı için ilk etapta kesilir.
kolit
İkinci etapta ilaç tedavisi gelir. Aşağıdaki ilaçlar Ülseratif
kolit tedavisinde kullanılır:
Aminosalisilatlar: sülfosalazin, mesalazin, olsalazin,
vb,
Anti İnflamatuar ilaçlar: prednizon, metilprednizon,
budesonide, vb,
İmmün modifiye ilaçlar: azatiopürin, 6-merkaptopürin,
cyclosporin, vb,
TNF – inhibitörleri : infliximab, adalimumab,
etanercept, certolizumab, golimumab, vb,
Antibiyotikler:
metronidazole,
ampicilin,
ciprofloksasin, vb,
İlaçlar ile kontrol edilemeyen Ülseratif kolit hastalarında
iltihaplı barsak kesiminin cerrahi olarak çıkarılması
gerekebilir. Cerrahi olarak çıkarılsa da hastalık
alevlenebilir. Ülseratif kolit hastalığına bağlı tıkanma ve
fistüllerde de cerrahi onarım gerekmektedir.
Ülseratif kolit hastalığının yan etkileri tedavi almayan
hastalarda daha sık görülür. En sık görülen yan etkiler:
Artrit : eklem iltihapları;
Kalça, diz, omuz, bilek gibi büyük eklemleri
tutan ve biri düzelip diğeri başlayan kronik eklem
iltihaplarıdır.
Göz iltihapları,
Karaciğer iltihapları,
Böbrek taşları,
Deri döküntüleri,
Kemik erimesi,
Kolon kanseri dir.
Referanslar:
1. American Gastroenterological Society
http://www.gastro.org/
2. Crohns and Colitis Foundation of America
http://www.ccfa.org/
3. The Canadian Association of Gastroenterology
http://www.cag-acg.org/default.aspx/
4. Crohns and Colitis Foundation of Canada
http://www.ccfc.ca/English/index.html/
5. About ulcerative colitis and proctitis. Crohns and Colitis
Foundation
of
America
website.
Available
at:
http://www.ccfa.org/info/about/ucp . Accessed July 9, 2008.
6. Goroll AH, Mulley AG, Mulley AG Jr. Primary Care Medicine .
4th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2000.
7. Ulcerative colitis. National Digestive Diseases Information
Clearinghouse, National Institute of Diabetes and Digestive
and
Kidney
Diseases
website.
http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/colitis/index.ht
m .
8. Ulcerative colitis patient education resources. Digestive
Health Initiative. American Gastroenterological Society
website. http://www.gastro.org/wmspage.cfm?parm1=4024 .
9. Yamada T, Alpers DH. Textbook of Gastroenterology . 4th ed.
Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2003
HELİCOBACTER
Helicobacter Pylori;
Gastrit,
Ülser
ve
Mide
kanserinin
en
büyük
sebebidir. Helicobacter pylori ( H. pylori ) mide mukus duvarı
içine yerleşerek gastrit, ülser ve mide kanseri sebebi olan
bakteridir. Varlığı 1980 ler de gösterilmiştir.
Mide duvarı içine yerleşerek koruyucu mukus salgısını azaltır,
mide suyu ve asitlerin mide duvarına zarar vermesine yol açar
yani kronik gastrite ve ülsere neden olur. Gastrit mide
duvarında hasar olmasıdır. Ülser mide duvarının delinmeye
başlamasıdır. Peptik ülser de denir midede ise mide ülseri, 12
parmak bağırsağında ise duodenal ülser denir. H. pylori ülser,
gastrit ve mide kanserinin en sık sebebidir.
H. pylori midenin asit ortamına ve birçok canlıyı öldüren
enzimlerine rağmen mide duvarı içine giren ve yaşayan
bakteridir. Vücudun başka bölümüne gitmez. Midenin koruyucu
mukus tabakasını geçerek mide yüzeyindeki hücrelere saldırır.
İmmun sistem bunu fark etse de o bölgede savaşamaz ve
bakteriyi yok edemez.
Gastrit ve ülser
Mukus tabakası mideyi asitten koruyan bariyerdir. Bunu bozan
her şey gastrit ve ülser yapar. birkaç yıl öncesine kadar
kişilik yapısının, acı ve baharatlı yemenin, stresin gastrit
yaptığı zannediliyordu oysa anlaşıldıki gastrit ve ülserin en
büyük sebebi midemizde yer alan bir bakteridir. En sık görülen
gastrit ve ülser sebepleri:
H. pylori,
Ağrı kesiciler,
Zehirli maddeler,
Cerrahi girişimler,
Bazı hastalıklar
dır.
Bu
durumların
hepsi
mide
mukozasını bozarak asitin mideye zarar vermesine gastrit
ve ülsere neden olur.
Son yıllarda ortaya çıka nbulgular H. pylori nin mide kanseri
ve mide kaynaklı lenfomaların da en önemli sebebi olduğunu
göstermiştir.
Sebebi, Sıklığı ve Risk faktörleri
Dünya nüfusunun neredeyse üçte ikisinin midesinde H.
pylori olduğu bilinmektedir.
Birçok insanda şikayete sebep olmaz ancak mide
direncini çok zayıflatırsa gastrit ve ülsere neden olur.
Az gelişmiş ülkelerde, kalabalık ortamlarda
yaşayanlarda, sanitasyon şartlarının kötü olduğu
durumlarda sık görülür.
Kişiden kişiye ağız ağıza temas ile bulaşır, aile
içinde sık görülür, kontamine gıdalar ve içecekler ile
yayılır,
Çocuk yaşlarda bulaşır,
Sadece midede yaşar.
H. pylori ne gibi şikayetlere neden olur ?
H. pylori gastrit, ülser, mide kanseri ve mideden kaynaklanan
lenfomaların en sık sebebidir. Mide kanseri dünyada en sık
görülen ikinci kanserdir.
Midesinde H. pylori olan hastaların birçoğunda kronik gastrit
vardır ancak bu hastaların çok azı şikayetçi olur. Birçok
hastada kronik gastrite rağmen hiç şikayet olmaz. Mide
mukozasını çok zedeler ise ülser yapar. Gastrit ve ülserde en
sık görülen şikayetler :
Karın ağrısı, Midede yanma,
Mide boşken olur,
öğünler arasında ve gece olur,
yemekle geçer,
birkaç dakika veya saat sürebilir,
gelip geçicidir, bazı günler ve haftalar hasta
rahat olabilir,
Yemekten 1-3 saat sonra acıkma,
Gaz, şişkinlik, çabuk doyma, sık geğirme,
Hazımsızlık,
Hafif bulantı şikayetleri görülür.
Bu şikayetlerin hepsi bir arada görülmez. Ağrı kesiciler,
kahve, alkol, sigara bu şikayetleri arttırır.
Helikobakter nasıl teşhis edilir?
H. pylori birçok yolla teşhis edilebilir. En basit ve kola
yöntem kan ve dışkı testleri ile H. pylori tespitidir. Kanda
H. pylori karşı vücudun yaptığı antikorlar tespit edilir.
Tedaviden sonra hala pozitif kalır. Dışkıda H. pylori
bakterisinin varlığına bakılır, tedaviden sonra negatif olur.
Ayrıca gastroskopi sırasında alınan mide parçasından kimyasal
analiz ile, üre nefes testi ile, de tespit edilebilir. H.
pylori tespiti için gastroskopi yapılması şart değildir.
Gastroskopi sadece aşağıdaki şartlar varlığında yapılmalıdır:
Yutma güçlüğü,
Kansızlık,
Mide barsak sistemi kanaması,
Açıklanamayan kilo kaybı,
45 yaş üstü ve yukarıda sayılan gastrit ve ülser
şikayetleri var ise gastroskopi yapılmalıdır.
Helikobakter enfeksiyonu nasıl tedavi edilir?
H. pylori antibiyotikler ile tedavi edilir, tedavi edilmez ise
ömür boyu kalır. Tedavide antibiyotikler ile birlikte mide
asidini azaltan ilaçların da uzun süre kullanılması gerekir.
Tedavi her hastada başarılı olmaz. H. pylori tedaviden sonra
tekrarlayabilir. Tedaviden en az 4 hafta sonra testler
tekrarlanır. H. pylori varlığı devam ediyor ise tedavi
tekrarlanır, tekrarlanan tedavide farklı antibiyotikler
seçilir.
Referanslar:
1. Atherton JC. The pathogenesis of Helicobacter pyloriinduced gastro-duodenal diseases. Annual Review of Pathology
2006; 1:63–96. [PubMed Abstract]
2. Kusters JG, van Vliet AH, Kuipers EJ. Pathogenesis of
Helicobacter pylori infection. Clinical Microbiology Reviews
2006; 19(3):449–490. [PubMed Abstract]
3. Ramakrishnan K, Salinas RC. Peptic ulcer disease. American
Family Physician 2007; 76(7):1005–1012. [PubMed Abstract]
4. Helicobacter and Cancer Collaborative Group. Gastric cancer
and Helicobacter pylori: a combined analysis of 12 case
control studies nested within prospective cohorts. Gut 2001;
49(3):347–353. [PubMed Abstract]
5. Parsonnet J, Friedman GD, Vandersteen DP, et al.
Helicobacter pylori infection and the risk of gastric
carcinoma. New England Journal of
325(16):1127–1131. [PubMed Abstract]
Medicine
1991;
6. Huang JQ, Sridhar S, Chen Y, Hunt RH. Meta-analysis of the
relationship between Helicobacter pylori seropositivity and
gastric cancer. Gastroenterology
[PubMed Abstract]
1998;
114(6):1169–1179.
7. Eslick GD, Lim LL, Byles JE, Xia HH, Talley NJ. Association
of Helicobacter pylori infection with gastric carcinoma: a
meta-analysis. American Journal of Gastroenterology 1999;
94(9):2373–2379. [PubMed Abstract]
8. Uemura N, Okamoto S, Yamamoto S, et al. Helicobacter pylori
infection and the development of gastric cancer. New England
Journal of Medicine 2001; 345(11):784–789. [PubMed Abstract]
9. Ferlay J, Shin HR, Bray F, et al. Estimates of worldwide
burden of cancer in 2008: GLOBOCAN 2008. International Journal
of Cancer 2010; 127(12):2893–2917. [PubMed Abstract]
10. Anderson WF, Camargo MC, Fraumeni JF, et al. Age-specific
trends in incidence of noncardia gastric cancer in U.S.
adults. Journal of the American Medical Association 2010;
303(17):1723–1728. [PubMed Abstract]
11. Forman D, Burley VJ. Gastric cancer: global pattern of the
disease and an overview of environmental risk factors. Best
Practice & Research Clinical Gastroenterology
20(4):633–649. [PubMed Abstract]
2006;