JCR EURASIA RATING’E ÖZGÜ KURUMSAL YÖNETİM DERECELENDİRME UYGULAMALARI 1. Kurumsal Yönetim Derecelendirmesi (Corporate Governance Rating) Sistematiği: JCR ER- JCR Eurasia Rating tarafından uluslar arası düzeyde sunulan kurumsal derecelendirme hizmetleri; • • • • BIS, FSF, IOSCO, IMF, OECD ve OECD’ye bağlı olan BİAC, TUAC başta olmak üzere uluslararası tüm yaklaşımlar, Yerel Düzenleme ve Denetleme Kurullarının düzenlemeleri, JCR ER’in etik kuralları Toplumsal ahlaki değerler, dikkate alınarak yürütülmektedir. Türkiye’de ise yukarıdaki düzenleme ve yaklaşımların yanında SPK, BDDK kuralları ile TÜSİAD’ın düzenlemeleriyle özgünleştirilmiştir. JCR Eurasia Rating, Kurumsal Derecelendirme Hizmetlerini uluslar arası düzeyde yürüttüğü için, metodolojik alt yapısı, derecelendirdiği kuruluşların faaliyet gösterdikleri ülkelerin yerel düzenlemelerine uyum sağlayacak şekilde esnek bir yapıda oluşturulmuştur. Bu kapsamda Türkiye’de; a) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda; “Ortaklık” diye tariflenen Halka Açık Ortaklıklar ile Hisse senedi dışındaki sermaye piyasası araçlarını halka arz eden ihraççılara, “Sermaye Piyasası Kurumları” diye tarif edilen Aracı Kurumlar, Aracı Kuruluş Bankalar, Vadeli İşlemler Aracılık Şirketleri, Portföy Yönetim Şirketleri, Bağımsız Denetim Kuruluşları, Derecelendirme Kuruluşları, Gayrimenkul Değerleme Şirketleri, Yatırım Fonları, Yatırım Ortaklıkları gibi kurumlara, yönelik yürütülecek Kurumsal Derecelendirme işlemleri, mevzuat olarak “SPK düzenlemeleri” ne tabi olması nedeniyle JCR Eurasia Rating’in Türkiye’de kullandığı Kurumsal Derecelendirme Metodolojisi, OECD ilkeleri ve SPK düzenlemelerine uygun olarak hazırlanmıştır. Uluslar arası kural ve ilkelerde farklılık arz eden yaklaşımların, sektörel ayrışımların, finansal analizlerin ve muhtemel gelecek beklentilerin de derecelendirme sonuçlarına yansıtılması amacıyla, JCR Eurasia Rating’in kurumsal derecelendirme metodolojisi; SPK düzenlemelerine göre İMKB Kurumsal Yönetim Endeksi için dikkate alınan Kurumsal Yönetim Derecelendirme notlamasının yanında ayrıca, İyi Uygulamalar seviyesi (Best Practices Level), Görünüm (Outlook) Ana Segment Not Çentiklemesi (Notching of Corporate Governance Main Segments) Finansal Etkinlik (Financial Efficiency) gibi ilave uygulamaları da içeriğine dâhil etmiştir. Bu ilave uygulamalar JCR ER’in Kurumsal Yönetim Derecelendirme Literatürüne kazandırdığı kendine özgü metodolojik yaklaşımlarıdır. Kurumsal Derecelendirme için esas alınan 4 ana segment için SPK tarafından belirlenmiş olan ağırlıklar ve kriterler aynen korunmaktadır. Bununla birlikte ana segmentler altında kalan alt kümelerde yer alan ilkeler için esas alınacak ağırlıklar; uluslar arası yaklaşımlar, halka açık olup olmama durumu, sektörel farklılık ve özellikler dikkate alınarak JCR Eurasia Rating tarafından belirlenmiştir. b) Halka açık olmayan ve Sermaye Piyasası Kurumu olarak kabul edilmeyen kuruluşlara yönelik Türkiye’de verilen kurumsal derecelendirme hizmetleri de yasal bir zorunluluk olmamakla birlikte JCR Eurasia Rating tarafından yine hem SPK hem de OECD kuralları dikkate alınarak yürütülmektedir. Uluslar arası kural ve ilkelerde farklılık arz eden yaklaşımların ve sektörel ayrışımların ve finansal analizlerin de derecelendirme sonuçlarına yansıtılmasına yönelik JCR Eurasia Rating’e özgü yukarıda bahsedilen ilave uygulamalar bu alanda da geçerliliğini korumaktadır. 2. Notasyonları ve Gösterimi: a) Kurumsal Yönetim Genel Skor (Corporate Governance Overall Score-CGOS) JCR Eurasia Rating; halka açık veya borçlanma aracı ihraç eden şirketlere veya Sermaye Piyasası Kurumlarına yönelik Türkiye’de yürüttüğü Kurumsal Derecelendirme faaliyetlerinde SPK düzenlemeleri çerçevesinde “Pay sahipleri Skoru (Shareholder Score-SS) “ Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık Skoru (Public Disclosure and Transparency Score-PDTS) “Menfaat sahipleri Skoru (Stakeholders Score-SHS) “Yönetim Kurulu Skoru (Board Of Directors Score-BDS) Gibi 4 ana segment için ayrı ayrı derecelendirme notu belirlemekte ve yine SPK tarafından belirlenen farklı ağırlıklarına göre ortalama üzerinden ayrıca “CGOS-Corporate Governance Overall Score” belirlemektedir. Ana segmentler ve bu ana segmentlerden ağırlıklandırılmış ortalama yoluyla hesaplanan CGOS için hesaplanan kurumsal derecelendirme notları 0-10 Aralığında olmaktadır. Bu Skorların her biri ve genel ağırlıklı ortalaması 6 puanın üzerinde ise derecelendirilen kuruluş “İMKB Kurumsal Derecelendirme Endeksi”ne dâhil olmaya hak kazanmaktadır. Notların gösterim şekline ve açıklamalarına aşağıdaki Notasyon Tablosunda yer verilmiştir. Copyright © 2010 by JCR ER Eurasia Rating. Nispetiye Cad.Firuze Sok. Ceylan Aprt. No:1-D:8 Akatlar/İSTANBUL Telephone: +90.212.352.56.73 Fax: +90 (212) 352.56.75 Reproduction of any part or contain of this report is not allowed without prior permission. All rights are reserved. All of the information has been obtained from the client and other sources which JCR ER believes are reliable, however, JCR ER does not guaranty the truth, accuracy or the adequacy of this information. This report is JCR ER independent opinion in the creditworthiness of a security and issuer. It’s not a recommendation to buy, hold or sell any security and neither to issue a loan. www.jcrer.com.tr JCR EURASIA RATING’E ÖZGÜ KURUMSAL YÖNETİM DERECELENDİRME UYGULAMALARI b) İyi Uygulamalar Seviyesi (Best Practices Level) JCR ER, Türkiye’de SPK’nın diğer ülkelerde de yerel otoritelerin Kurumsal Yönetim Uyum Derecelendirmesi düzenlemelerine uygun olarak hesapladığı notların dışında ayrıca, “Best Practices” adı altında ayrı bir ölçüm ve derecelendirme yöntemiyle hesapladığı bir başka derecelendirme notu daha vermektedir. “Best Practices” uygulamasıyla; özellikle bankacılık, diğer finans kuruluşları ve reel sektör farklılıkları başta olmak üzere tüm sektörlerin kurumsallık alanında kendi aralarındaki var olabilecek veya var olması gereken ayırt edici özelliklerinin daha da belirgin hale getirilip derecelendirme metodolojisine yansıtılması ve bu yolla Derecelendirilen Kuruluşların kendi sektörleriyle veya “peer group” larıyla karşılaştırılabilme olanağı elde edilmektedir. “Best Practices” Kurumsal derecelendirme sistematiği içerisinde dikkate alınan faktörler; Yerel düzenleyici otoriteler ve OECD ilkelerinin mevzuat gereği zorunluluk arz etmeyen kriterlerinin, Uluslar arası akademik literatürde yaygın kabul görmüş ilkelerin, Yerel gelenekler ve alışkanlıkların, arasından JCR ER tarafından seçilmiş ve Kurumsal Derecelendirme Metodolojisi yönünden sadece JCR Eurasia Rating’e özgü ayırt edici bir uygulamadır. Derecelendirilen şirketlerin, bu yaygın ve ideal uygulamaları ne ölçüde hayata geçirdiği, sektörü, benzer özellikleri taşıyan şirketler ve ayrıca genel durum ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilir. Değerlendirme sürecinde ulaşılan sonuçlar tek bir skora dönüştürülmeden Sektörn Üzerinde (Beyond), Sektör Seviyesinde (Comparable) ve Sektör Altında (Below) şeklinde adlandırılan üç skala içerisinde yüzdesel olarak dağılımı ve seviye tespiti yapılır. Beyond Comparable Below Derecelendirilen şirketlerin “Best Practices” uygulamaları arasında yer alan yaygın uygulamalardan ne kadarlık bir bölümünün sektörüne göre daha iyi durumda olduğunu gösteren yüzdesel bir gösterimdir. Derecelendirilen şirketlerin “Best Practices” uygulamaları arasında yer alan yaygın uygulamalardan ne kadarlık bir bölümünün sektörüyle paralellik arz ettiğini belirten yüzdesel bir gösterimdir Derecelendirilen şirketlerin “Best Practices” uygulamaları arasında yer alan yaygın uygulamalardan ne kadarlık bir bölümünün sektörünün altında kaldığını belirten yüzdesel bir gösterimdir. c) Görünüm (Outlook) OECD ve SPK ilkelerine göre JCR ER tarafından 1 ile 10 arasında verilen Kurumsal Yönetim İlkelerine uyum notları sadece cari durumu gösterdiği için gelecek 12 aylık dönemde olabilecek beklenti ve gelişmeler hakkında herhangi bir kanaat içermemekte ve bu konuda kamuoyu bilgisiz kalmaktadır. Kurumsal Yönetim alanının dinamik yapısı dikkate alındığında, gelecek 12 aylık perspektifin, beklentilerin ve öngörülerin de derecelendirme sürecine dâhil edilmesi yararlı ve gereklidir. Bunu sağlamak için JCR ER, Derecelendirdiği şirketlerin Kurumsal Yönetim alanında yapabilecekleri çalışmaların 12 aylık perspektifte hangi yönde cereyan edeceğine, mevcut kurumsallık seviyesini koruyup koruyamayacağına dair ulaşacağı öngörülerini, “Outlook-Görünüm Notları” adı altında derecelendirme sürecine dâhil etmekte ve “Pozitive”, “Stable” ve “Negative” kodlarıyla kamuoyuna açıklamaktadır. Outlook belirlemeleri, JCR ER’in Kurumsal Yönetim Derecelendirme metodolojisine kazandırdığı kendine özgü ve Türkiye için yeni bir uygulamadır. Kurumsal Derecelendirme Metodolojik alt yapısı itibariyle, JCR Eurasia Rating; Ana faaliyet karlılığının sürdürülebilirliğine katkı sağlamayan kurumsallık çabalarının gereksiz maliyet üreteceğine inandığı, Kar üretimi duran şirketlerin, kendi kurumsallık seviyelerini sürdüremeyeceğini varsaydığı, Şirket ömrünün sürekli kılınmasına yardımcı olamayacak finansal stratejileri ve kurumsallık girişimlerini desteklemediği, için kurumsal derecelendirme metodolojik sistemlerinde, şirketler için “Outlook” belirlemelerinde, “Financial Efficiency” başlığı altında yapılan değerlendirmelerde şirketlerin finansal analizlerine ayrıca özel önem vermektedir. Pozitive Outlook Stable Outlook Negative Outlook Derecelendirilen şirketlerin, Kurumsal Yönetim İlkelerine uyum derecelerinin ulaştığı mevcut seviyenin gelecek 12 aylık dönem içerisinde yukarı çıkacağına yönelik JCR ER’in kanaatini belirtir. Derecelendirilen şirketlerin, Kurumsal Yönetim İlkelerine uyum derecelerinin ulaştığı mevcut seviyenin gelecek 12 aylık dönem içerisinde aynen sürdürülebileceğine yönelik JCR ER’in kanaatini belirtir Derecelendirilen şirketlerin, Kurumsal Yönetim İlkelerine uyum derecelerinin ulaştığı mevcut seviyeden gelecek 12 aylık dönem içerisinde aşağı düşeceğine yönelik JCR ER’in kanaatini belirtir d) Ana Segment Not Çentiklemesi (Notching of Corporate Governance Main Segments) JCR ER’in Kurumsal derecelendirme notlama sistematiğinde 5,50-10 aralığında seviye tesbiti için 9 kademe bulunmaktadır. Bunların gösterimi büyükten küçüğe doğru sırasıyla; “aaa/Exceptional”, “aa/Superior”, “a/Excellent”, “bbb/Outstanding”, “bb/Good”, “b/Adequte”, “ccc/Average”, “cc/Pass” ve “c/Borderline” şeklinde olup, JCR Eurasia Rating’e özgü ayırt edici bir uygulamadır. Copyright © 2010 by JCR ER Eurasia Rating. Nispetiye Cad.Firuze Sok. Ceylan Aprt. No:1-D:8 Akatlar/İSTANBUL Telephone: +90.212.352.56.73 Fax: +90 (212) 352.56.75 Reproduction of any part or contain of this report is not allowed without prior permission. All rights are reserved. All of the information has been obtained from the client and other sources which JCR ER believes are reliable, however, JCR ER does not guaranty the truth, accuracy or the adequacy of this information. This report is JCR ER independent opinion in the creditworthiness of a security and issuer. It’s not a recommendation to buy, hold or sell any security and neither to issue a loan. www.jcrer.com.tr JCR EURASIA RATING’E ÖZGÜ KURUMSAL YÖNETİM DERECELENDİRME UYGULAMALARI CORPORATE GOVERNANCE RATING NOTATION TABLE AA(Trk) 10.00 aaa Exceptional 09.00 9,49 09.49 aa aa Superior 08.50 8,99 08.99 a a Excellent 08.49 bbb 07.50 07.99 bb 07.00 07.49 b Adequate 06.50 06.99 ccc Average 06.00 06.49 cc Pass c Borderline A(Trk) (SC) Satisfactory Compliance B(Trk) (I) Insufficient 05.50 05.99 C(Trk) (P) Poor 04.00 05.49 D(Trk) (F) Failure - 03.99 BEST PRACTICES OUTLOOK Positive Stable Notch Degree Assessment 09.50 08.00 (MC) Merit Compliance Notch Degree Upper (DC) Distinctive AAA(Trk) Compliance Tranches Lower Convergence Keynote Level Symbol with & Corporate Country Governance Code Principles Outstanding Good Negative Outlook specifies JCR ER’s opinion that company’s present rating marks may be downgraded within a year. Beyond This scale shows that the graded company how percentage above the sector in terms of nationwide best practices level is. Below The Notes within this category signify a Distinctive Level of Compliance’ with the principles of Corporate Governance set out by CMB-Capital Market Board. An above average number of these practices had been established within the organization, reducing the overall level of operational risk faced by the rated company. The Notes within this category signify a Merit Level of Compliance’ with the principles of Corporate Governance set out by CMB. Though all noteworthy practices have been the established with supporting information systems, there however remain slight deficiencies. These shortcomings need to be addressed as well as improvement within the overall standard of practices. The Notes within this category signify a Satisfactory Level of Compliance’ with the principles of Corporate Governance set out by CMB. A lower number of principles have been incorporated within the operations of the company and further attention to develop the level of compliance is required. This Note signifies Insufficient Compliance with the principles of Corporate Governance set out by CMB. The rated organization has a significant lack of governance laws and supporting infrastructure. Immediate management attention is required to transfer to the satisfactory level. This Note signifies a Poor Level of Compliance’ with the principles of Corporate Governance set out by CMB. A severe lack of infrastructure to support the implementation of governance laws within the company has been observed. Significant and urgent attention by the management is required within this context. This Note signifies a Failure to comply with the principles of Corporate Governance set out by CMB. Weak governance practices have been established within the rated organization and it is exposed to a very high level of operational risk. Positive Outlook specifies JCR ER’s opinion that company’s present rating marks may be upgraded within a year Outlook concept is JCR’s beliefs and prescience related to the possible Stable Outlook specifies JCR ER’s opinion result of rated company’s planed actions, determination and that company’s present rating marks may implementation in field of Corporate Governance within a year. The be maintained within a year. beliefs are stated as “Positive”, “Stable” and “Negative” by JCR ER. Negative Comparable Explanation This degree shows that the graded company how percentage parallels the sector in terms of nationwide best practices level is. This degree shows that the graded company how percentage under the sector in terms of nationwide best practices level is. Best Practices Concept is a level of degree concerning the rated company’s implementation of Ideal and common principles selected by JCR ER from the general corporate governance field. The company’s implementation levels are compared with its sector and disclosed as “Beyond”, “Comparable” and “Below” by JCR ER. Copyright © 2010 by JCR ER Eurasia Rating. Nispetiye Cad.Firuze Sok. Ceylan Aprt. No:1-D:8 Akatlar/İSTANBUL Telephone: +90.212.352.56.73 Fax: +90 (212) 352.56.75 Reproduction of any part or contain of this report is not allowed without prior permission. All rights are reserved. All of the information has been obtained from the client and other sources which JCR ER believes are reliable, however, JCR ER does not guaranty the truth, accuracy or the adequacy of this information. This report is JCR ER independent opinion in the creditworthiness of a security and issuer. It’s not a recommendation to buy, hold or sell any security and neither to issue a loan. www.jcrer.com.tr