performansa dayalı mimari tasarım

PERFORMANSA DAYALI
MİMARİ TASARIM
Performansa Dayalı Mimari Tasarım
PROF. DR. SALİH OFLUOĞLU
www.sayisalmimar.com
Sunum Özeti
1. Bölüm: Yapı Sektörü ve Sürdürülebilirlik Eğilimleri
2. Bölüm: Sürdürülebilir Performansa Dayalı Tasarım
3. Bölüm: BIM ve Bina Performans Analizi
4. Bölüm: Performansa Dayalı Tasarım Eğitimi
PERFORMATIF TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -02-
1. Bölüm
1. Bölüm: Yapı Sektörü ve Sürdürülebilirlik Eğilimleri
2. Bölüm: Sürdürülebilir Performansa Dayalı Tasarım
3. Bölüm: BIM ve Bina Performans Analizi
4. Bölüm: Performansa Dayalı Tasarım Eğitimi
PERFORMATIF TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -03-
BM İklim Değişikliği Konferansı, Paris
30 Kasım – 11 Aralık 2015
Küresel ısınmayı 2C altında tutmak ve
düşük karbon toplum ve ekonomiler
yaratmak:
•
•
•
Enerji tüketiminde tasarruf önlemleri
almak
Karbon emisyonu yüksek olan fosil
enerji kaynaklarına ihtiyacı azaltmak
Daha fazla yenilenebilir enerji
kullanmak
148 ülke ulusal planlarını sundu.
Türkiye de fosil enerji kaynağı
kullanımını azaltarak 2030 yılına kadar
normal eğilimdeki artışa göre %21 daha
az gaz emisyonu oluşturacağını
duyurdu.
Türkiye Ulusal Planında 2030 yılına kadar
sera gazı emisyonu planı
PERFORMATIF TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -04-
BM İklim Değişikliği KonferansıBina Günü
Binaların İklim
Değişikliğine Etkisi:
• Yüksek enerji tüketimi
BİNALAR
DİĞER
• Yüksek karbon salınımı
• Yetersiz yenilenebilir
enerji kaynağı kullanımı
Küresel CO2 salınımı
(Kaynak: International
Energy Agency, EIA)
Enerji tüketimi Dağılımı
(Kaynak: İzoder ısı yalıtım raporu, 2010)
• 2050’ye yapı sektöründen kaynaklanan enerji kullanımının
2 kat , karbon emisyonunun %70 artması bekleniyor.
PERFORMATIF TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -05-
Bina enerji tasarrufu ve düşük karbon emisyonu çabaları
• AB 2050 Enerji Stratejisi: Karbon
emisyonunu %80-95 düzeyinde
azaltma
• ABD Architecture 2030 İnsiyatifi:
karbon-nötr bina
Architecture 2030 insiyatifi
• Türkiye’de Binalarda Enerji Performansı
Yönetmeliği ve Bep-TR çalışması
• Yeşil bina sertifikasyon sistemleri
Yeşill bina sertifika programları
• Sürdürülebilirliğe dayalı bina
çözümlerinin gerekliliği
Binalar için
zorunlu
enerji kimlik
belgesi 
DESIGN TOGETHER YARIŞMASIPERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - -PROF.
PROF.DR.
DR.SALIH
SALIHOFLUOĞLU
OFLUOĞLU-06-6-
2. Bölüm
1. Bölüm: Yapı Sektörü ve Sürdürülebilirlik Eğilimleri
2. Bölüm: Sürdürülebilir Performansa Dayalı Tasarım
3. Bölüm: BIM ve Bina Performans Analizi
4. Bölüm: Performansa Dayalı Tasarım Eğitimi
PERFORMATIF TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -07-
Sürdürülebilirlik tasarım ve hedefleri
• Sürdürülebilir binalar, bina için
pasif iklimlendirme
olanaklardan olabildiğince
faydalanan, bina enerjisinin
tamamı veya bir kısmını
yenilenebilir enerji
kaynaklarından sağlayan,
atık miktarı ve karbon
salınımı düşük yapılardır.
Sıfır Enerji Bina
Net-zero Energy
Building
Yüksek Performanslı
Bina (YPB)
High Performance Building
1.Yaşayan konforu
• Isısal konfor
• Görsel konfor
• Hava kalitesi
 k i ş i s e l
2.Kaynak kullanımı
• Malzeme kullanımı
• Enerji sistemleri
• Su kullanımı
m u t l u l u k
 m e k a n i k
v e
d e s t e k l i
v e r i m

d o ğ a l

DESIGN TOGETHER YARIŞMASIPERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - -PROF.
PROF.DR.
DR.SALIH
SALIHOFLUOĞLU
OFLUOĞLU-08-8-
Sürdürülebilir Bina, Tasarım, Bina Performansı
• Binanın sürdürülebilirliği
ile ilgili kararlar tasarım
sürecinde alınır.
iç mekan
çevresel
konforu
• Bu kararlar binanın yapım
ve işletimi sırasında
göstereceği
performansını belirlerler.
• Binanın nasıl bir
performansa sahip
olacağını önceden
tahmin edebilmek
sonrasında ortaya
çıkabilecek kullanıcı
konforu sorunları ve
işletim maliyetlerini
önemli ölçüde azaltır.
yenilenebilir
enerji
kullanımı
kabuk
hava ve su
geçirmezliği
enerji
etkinliği
etkin
tesis
Işletimi
bina
kullanım
ömrü
Bina performansının değerlendirilmesi
PERFORMATIF TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -09-
Performansa Dayalı Mimari Tasarım
Performansa Dayalı Tasarım/Mimarlık
Performatif tasarım nedir?
Yapı tasarımında sürdürülebilirlik ilkelerini
dikkate alan ve fiziksel çevre koşullarını
tasarım sürecine sayısal, ölçülebilir bir faktör
olarak olarak dahil edip, bina performansını
gerçek zamanlı olarak ölçen ve çözümler
üreten spiral bir tasarım yaklaşımıdır.
1. Sürdürülebilirlik ilkelerini dikkate alan
enerji/hammadde tüketimi, malzeme seçimi,
atık azaltımı
2. Fiziksel çevre şartlarından faydalanan
güneş/rüzgar vb.  pasif iklimlendirme
3. Sayısal ve ölçülebilir veri kullanan
BIM yazılımları  obje tabanlı nitelik tanımlama
4. Gerçek zamanlı/spiral geri dönüş yapan
Lineer(doğrusal)
tasarım süreci
Anlık, etkileşimli hesap yapma kabiliyeti
Spiral tasarım
süreci
PERFORMATIF TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -10-
3. Bölüm
1. Bölüm: Yapı Sektörü ve Sürdürülebilirlik Eğilimleri
2. Bölüm: Sürdürülebilir Performansa Dayalı Tasarım
3. Bölüm: BIM ve Bina Performans Analizi
4. Bölüm: Performansa Dayalı Tasarım Eğitimi
PERFORMATIF TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -11-
Yapı Bilgi Modelleme (BIM)
BIM VE BİNA PERFORMANSINA
DAYALI TASARIM
• BIM tabanlı BPA yazılımları ve yeşil bina
sertifikasyon sistemlerindeki kredi hesaplamaları
BIM ?
Bina ile ilgili tüm grafik
(geometri/biçim vb.) ve
alfasayısal (malzeme, maliyet,
fiziksel çevre kontrolü vb) veriden
oluşan bir 3B model meydana
getirerek,
bu modelin proje sürecine
katılan paydaşlar tarafından
binanın yaşam döngüsü
boyunca ortak kullanımını
sağlayan bir çalışma
yaklaşımıdır.
BIM’in veri yapısı BIM modelinin
bina performansının
sınanmasında kullanılmasını da
sağlar.
Örneğin, Revit’te çalışan bir eklenti yazılımı
olan “Revit Credit Manager for LEED”, Gün
ışığı analizi, Su kazanımı ve Atık içeriği
konularında kredi hesaplamaları
yapabilmektedirler.
 “Revit
Credit
Manager
for LEED”
Gün ışığı
analizi
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -12-
Yapı Bilgi Modelleme (BIM)  Nesne
• BIM yazılımları
nesnelerden
(objects) meydana
gelir.
Revit™ araç çubuğundaki bina elemanları-objeler
• Nesneler yapı
elemanlarını temsil
ederler.
• Nesneler bir araya
gelerek bina
modelini oluştururlar.
Revit™: Pencere objesi ayarları
 Objeler biraraya
gelerek yapı modelini
oluşturur
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -13-
Yapı Bilgi Modelleme (BIM)  Bilgi
• Nesneler bilgi
kapsülleridir.
• Bilgi, nitelik olarak
nesnelere
yerleştirilir.
• Temel nitelik tipleri
grafik
(geometri/biçim
vb.) ve alfasayısal
(malzeme,
maliyet, fiziksel
çevre kontrolü vb)
veri tipleridir.
Revit™: Duvar
elemanın metraj
tablosu verisi ve
model görünümü
arasındaki bağlantı

Revit™:
Bir
nesneye
harici
bir link
atama
Revit™: Bir kapı nesnesine ait nitelikler
Revit™: Bir duvar
elemanı için
tanımlanabilen bazı
alfasayısal nitelikler
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -14-
Yapı Bilgi Modelleme (BIM)  Görünüm
• Görünüm adı verilen anlamlı
veri düzenleri ile aynı nesne
içeriği farklı meslek
gruplarından kişilerce farklı
amaçlarla kullanılabilir.
İstenen amaca uygun
gösterimler/temsiller ve
hesaplamalar elde etmek
için bu veri düzenleri ana
dosyadan süzülür.
Çok disiplinli veri model görünümleri
• Genel BIM model
görünümleri:
Tasarım/geometri modeli.
Analiz modelleri
Statik model
Tesisat (makine ve
elektrik) modelleri
• Üretim modeli
• Tesis yönetimi modeli
•
•
•
•
Revit™: Modelin farklı görünüm seçeneklerine göre filtrelenmesi
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -15-
Yapı Bilgi Modelleme (BIM)  BPA
BIM Modeli = Sanal Fiziki Bina
Gün Işığı
Analizi
İklimsel
Analizi
Güneş / Gölge
Analizi
Rüzgar
Analizi
Güneş Işınımı
Analizi
Enerji
Analizi
Sık kullanılan bazı performans analizi tipleri(Kaynak: Autodesk)
 Tasarım
alternatifleri ve
enerji kullanımı
• BIM modelinden Bina
Performans Analizi (BPA)
modelleri oluşturulabilir ve
yapım öncesi binanın
çevresel etmenlere ve
sürdürülebirlik kriterlerine
nasıl cevap verdiği analiz
edilebilir; bu alanlardaki
tasarım kararlarını gerçek
zamanlı olarak test etme
ve geliştirme imkanı verir.
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -16-
Analiz Modellerinin Gerekliliği
Analiz modellerinden enerji
modelleme mimari tasarım
sürecine erken entegre
edilmeli ve tasarımla birlikte
güncellenmelidir.
• Projelerin %66’sı enerji
modelleme kullanmaktadır.
• Enerji modellemesi yapılan
projelerde, yapılmayanlara
göre ort. %8 daha yüksek
enerji performansı
sağlanmaktadır.
Kaynak: 2013 AIA Architecture
2030 Commitment Progress
Report
PERFORMATIF TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -17-
Yapı Bilgi Modelleme (BIM)  Analiz
PROJE SÜRECİ VE BPA
•
Hangi performans
analizlerinin, hangi evrede
yapılacağı genellikle BIM
uygulama planlarında yer
alır.
•
BPA, kavramsal tasarım
veya daha sonraki bir
tasarım evresinde
gerçekleştirilebilir.
Modelden üretilen BPA analizleri
BIM Proje Uygulama (Execution)
Planlama Kılavuzu
Amerikan Ulusal BIM standardı ve Penn State
Üniversitesi – final v. 2012
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -18-
Yapı Bilgi Modelleme (BIM)  Analiz
DETAY SEVİYESİ
(LEVEL OF DETAIL – LOD)
•
•
BPA için
kullanılacak
verinin detay
seviyesi ve analiz
hassasiyeti
BIM verisi için
sektör tarafıından
kabul edilmiş
detay seviye
(LOD) kriterleri
Detay Seviyeleri ve Veri İçerikleri
LOD
100
LOD
200
LOD
300
LOD
400
LOD
500
KAVRAMSAL TASARIM:
Tasarımın en erken konsept evresidir.
Model elemanları 2B ve 3B kütlesel
biçimler, 2B semboller ve yazılı kısa
notlardan oluşur.
TASARIM GELİŞTİRME:
Kavramsal tasarımın geliştirildiği
aşamadır. Modellenen elemanlar sayı,
boyut, konum, ve yönlenme açısından
tahmini olarak tanımlanmıştır.
SON TASARIM:
Tasarımın en geç evresidir.
Modellenen elemanlar spesifik
sistemleri, sayı, boyut, biçim, konum,
ve yönlenme açısından hemen
hemen kesinlik kazanmışlardır.
YAPIM:
Yapının inşaat sürecidir. LOD 300
model bilgisine imalat, birleştirim ve
kurulumla ilgili detaylar eklenmiştir.
TESİS YÖNETİMİ:
Yapının işletime açıldığı evresidir.
Model elemanları bitmiş durumu
yansıtacak şekilde güncel olmalıdır.
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -19-
Yapı Bilgi Modelleme (BIM)  Analiz
Kavramsal Tasarım Evresi
Yapı ile ilgili temel biçim ve yerleşim
kararlarının denenerek alındığı
tasarımın erken aşamasıdır. Tüm
tasarım evrelerinde takip edilen üst
seviye kararları bu evrede alınır.
Kavramsal Tasarım için BPA verisi
• Bina geometrisi,
• Bina tipine bağlı işletim ve
konfor verileri/standartları,
• Cephe elemanları ve
cephe boşluk-doluluk
oranları,
• Binanın bulunduğu bölge için
yerel iklim verileri,
• Çevre topoğrafya ve
yapılaşma
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -20-
4. Bölüm
1. Bölüm: Yapı Sektörü ve Sürdürülebilirlik Eğilimleri
2. Bölüm: Sürdürülebilir Performansa Dayalı Tasarım
3. Bölüm: BIM ve Bina Performans Analizi
4. Bölüm: Performansa Dayalı Tasarım Eğitimi
PERFORMATIF TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -21-
Autodesk BPA sertifika programı
1. Konu hakkında kuramsal bilgilendirme
2. Konu kapsamında vaka amaçlı
kullanılacak bir mimari proje
3. Bu projeye ait .rvt Vasari/Revit
dosya(lar)ı
4. Yazılım hakkında bilgilendirme belge
ve videoları
5. Gekleştirilmesi istenen analizler. Green
Building Studio bulut hesabı.
6. Bölüm sonundaki Quiz’ler.
(min not: %70)
7. Sertifika belgesi
sustainabilityworkshop.autodesk.com/bpac
1
4
2
6
5
3
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -22-
Autodesk BPA sertifika programı
Ad Soyad
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -23-
Yüksek Performaslı bina için Yazılım iş akışı ve Araçları
1. Hedef ve ölçütleri bilmek
(yüksek performanslı bina)
estetik ve sürdürülebilirlik
2. Simülasyon ve analizler için
yazılım araçları ile modeli test
etmek
3. Tasarım optimizasyonu
Autodesk
VASARI / REVIT /
GREENBUILDING STUDIO
AUTODESK VASARI
ARAYÜZÜ
• MODELLEME:
Kavramsal/geometrik
modelleme modülü
(conceptual mass)
• ANALİZ:
Kavramsal analiz için
BPA dahili veya harici
analiz modülleri
Güneş ışıması senaryoları
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -24-
BPA  1. İklim ve hava durumu
• İklim ölçütlerinin bina
tasarımına etkisi
• Farklı iklim koşullarında
farklı pasif tasarım
stratejileri ve mimari
örnekler
• İklimle ilgili temel
terminoloji:
• İklim ve hava durumu
• Mikro iklim
(topografya, su, bitki örtüsü,
çevre yapılar)
• Isısal konfor
(hava sıcaklığı, nem, güneş
ışınımı, hava akımları,
eylemler)
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -25-
BPA  1. İklim ve hava durumu
• Uygulama çıktıları:
 Aylık
sıcaklık/nem
tasarım verisi
• Sıcaklık, nem, rüzgarla ilgili iklimsel
çizelgeleri okumak
• Psikometrik çizelgeleri okumak ve
oluşturma yöntemlerini görmek
• Hava dosyaları ile çalışmak
Dünyadaki hava istasyonları
Rüzgar dağılımı çizelgesi
Psikometrik çizelgeler
1
 Havadaki
nem
ortalamaları
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -26-
BPA  1. İklim ve hava durumu
Uygulama Çıktıları (VASARI):
1. Google Earth konumunu altlık olarak kullanmak ve
yakın hava istasyonu bilgilerini kullanmak
3
2. Harici bir resim dosyasını alarak üzerinde çalışmak
3. CAD arazi (DWG/DXF) verisiyle modelleme yapmak
4. Güneş rotasıve gölgesini görünür yapmak
4
5. Modele rüzgar gülü eklemek
2
1
5
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -27-
BPA  2. Bina enerji yükleri
• Yapı içinde ısının hareketi, ısı geçişi ile
ilgili temel bilgiler, malzemelerin ısısal
özellikleri (U ve R faktörü)
• Bina ısıtma/soğutma enerji ihtiyacına
etki eden faktörler:
kondüksiyon
(ısı iletimi)
konveksiyon
(ısıyayım)
radyasyon
(ışınım)
• Dış yükler
(güneş, hava akımı, nem)
• İç yükler
(insanlar, ekipmanlar, aydınlatma)
• Mekan, bina tipi, ekipman ve kullanıcı
sayısı, bina kullanım süresine göre enerji
kullanımı ihtiyaçları
• Kavramsal tasarım aşamasında; bina
kütlesi, yönlenmesi, boşluk doluluk
oranları, bina tipi, kullanıcı sayısı, bina
kullanım süresi vb. etmenler bina
enerji yükünü etkiler
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -28-
BPA  2. Bina enerji yükleri
Uygulama Çıktıları:
1-Kavramsal model oluşturulur ve
modele katlar eklenir.
2-Bina tipi, konumu ve açıklık yüzdesiyle
ilgili Enerji hesap ayarları yapılır.
3-Enerji analizi başlatılır ve proje
ad verilerek kaydedilir.
4-Analiz sonuçları 
görüntülenebilir ve tasarımda
değişiklik yapılmışsa,
alternatifler enerji kazanımı
açısından kıyaslanabilir
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -29-
BPA  2. Bina enerji yükleri
Hesap Referans Verileri:
Bina kullanıcı sayısı (0 – 1)
Bina tipolojisi ile ilgili veriler
Bina işletim saatleri
HVAC sistemleri 
24/7: 7 gün 24
saatlik bir çalışma
düzeni
24/6: 6 gün 24
saatlik bir çalışma
düzeni
24/5: haftaiçi 24
saatlik bir çalışma
düzeni
Bina mekanlarıyla ilgili genel veriler
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -30-
BPA  2. Bina enerji yükleri
Bina Enerji Çizelgeleri:
Yıllık doğal gaz ve elektrik harcaması
Aylık doğal gaz ve elektrik
harcaması
Aylık sıcaklık/nem tasarım verisi
Aylık ısıtma ve soğutma yükleri
Yıllık 
elektrik
kullanım
çizelgesi
Yıllık karbon emisyonu
Yıllık rüzgar dağılımı
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -31-
BPA  2. Bina enerji yükleri
Elektrik yakıt
tüketimi
Ve Co2
salınımı
kıyaslamaları
Müze Enerji Analizi
Alternatifleri 
Kadıköy, İst. Grup 9:
Emre Ertürk, Ezgi Alaçam
Beykent Ü.
 Ofis Enerji Analizi
Alternatifleri
Kartal, İst.
Ahmet Jan
MSGSÜ
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -32-
BPA  3. Güneş ve gölge çalışmaları
• Güneş enerjisi ve ışığının pasif
tasarımdaki önemi
• Farklı mevsimler ve bazı özel
günlerde güneşin rotası/hareketi ve
konumu
Güneş
altitud ve
azimutu
• Güneş irtifası (altitude) ve açısı (azimut)
• Ekinoks (21 Mar, 23 Eyl) ve gün dönümü
zamanları (21 Haz, 21 Ara)
• Güneş hareketine bağlı olarak doğal
gün ışığı alma
• Binanın kendisi ve çevredeki
yapılaşmaların bıraktığı gölge,
şehirlerde ışık hakkı
Yaz güneş rotası
Güneş
kırıcıları
• Bina kütlesi ve yönlenmesi ile binanın
güneş erişimini değiştirmek
Kış güneş rotası
• Güneş kırıcıları ve raflarının yerleşimi,
çeşitleri ve boyutlandırması
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -33-
BPA  3. Güneş ve gölge çalışmaları
Uygulama Çıktıları:
• Bir model üzerinde belirli bir gün veya
dönem boyunca güneş rotası
oluşturulur. Güneşin hareketi ve gölgesi
animasyon şeklinde görüntülenir. Gölge
etkisine göre tasarım ve vaziyet planı
kararları sorgulanır.
1-Güneş rotası ve gölge ayarı
açılır; rotanın bir günlük (özel
günler), mevsimler ve yıllık olarak
gerçekleşmesi sağlanır
2-Model 
etrafında güneşin
hareketi
animasyon olarak
izlenip,
kaydedilebilir
3-Vasari, aynı model üzerinde farklı tasarım alternatifleri üzerinde
çalıştırıp, güneş/gölge etkisini farklı alternatifler üzerinde görme
fırsatı verebilir1
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -34-
BPA  3. Güneş ve gölge çalışmaları
21 haziran (15:00)
Yaz gün dönümü
21 Aralık (15:00)
Kış Gün dönümü
21 Mart – 21 Eylül (15:00)
Ekinoks
Müze Güneş Gölge Analizi
Beylikdüzü, İst. Grup 7: Metin
Kutluay, Muhammed T. sevgin,
Muhammet E. Yazıcı
Beykent Ü.
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -35-
BPA  4. Güneş ışınımı analizi
• Güneş ışınımının temelleri ve
hesaplanması
• Güneş ışınımının enerji yüklerine
(ısıtma/soğutma) ve güneş kırıcı
tasarımına etkisi
• Güneş ışınımından gerektiğinde
faydalanma veya önleme stratejileri
(kütle, renk, malzeme seçimi,
yönlenme)
• Güneş ışınımının PV oluşturma
potansiyeli
Dünya solar
enerji haritası
 Binanın
farklı
yüzlerinde
gelen yıllık
güneş
ışınımı
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -36-
BPA  4. Güneş ışınımı analizi
Uygulama Çıktıları:
BİNA GÜNEŞ IŞINIM MİKTARINI BULMAK
• Binanın konumu, kütlesinin ve
çevre binaların ışınım alınımına
etkisi incelenebilir. Binanın günün,
yılın belirli zamanlarında ve belirli
bir bölgede ne kadar güneş
ışınımı aldığı hesaplanabilir.
Genellikle hesaplama yıllık yapılır.
• Solar Radiation analizi sırasında
ölçüm yapılacak yüzeylere
tıklanır. Ölçütle ilgili renk ve
değerler kodları ayrıca bir grafik
üzerinde de verilir. Farklı gösterim
ve hassasiyet çeşitleri de vardır.
Sonuçlar istenirse .CSV verisi
olarak Excel veya başka
ortamlara hesaplama yapmak
aktarılabilir.
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -37-
BPA  4. Güneş ışınımı analizi
Uygulama Çıktıları:
KOMŞU YAPI IŞINIM ERİŞİMİNİ İNCELEMEK
• Farklı tasarımların çevre binalarda
oluşturduğu gölge ve ışıma etkileri
alternatif tasarımlar üzerinde sınamak
alternatif 1
alternatif 2
alternatif 3
alternatif 4
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -38-
BPA  4. Güneş ışınımı analizi
Uygulama Çıktıları:
FARKLI TASARIMLAR İÇİN PV
POTANSİYELLERİNİ BULMAK
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -39-
BPA  4. Güneş ışınımı analizi
Çatı yüzeyi renksel
ışınım gösterimi
Tüm yüzeyler sayısal
ışınım gösterimi
Tüm yüzeyler renksel
ışınım gösterimi
Yapı çevresinde gölge
ve güneşe erişim
Müze Güneş
Gölge Analizi
Beylikdüzü, İst.
Grup 7: Metin
Yüzey ışınım değeri
Sayısal dökümü
Kutluay, Muhammed
T. sevgin,
Muhammet E. Yazıcı
Beykent Ü.
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -40-
BPA  4. Güneş ışınımı analizi
Uygulama Çıktıları:
FARKLI GÜNEŞ KIRICILARIN
ETKİNLİĞİNİ TEST ETMEK
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -41-
BPA  5. Rüzgar ve hava akımı analizi
• Rüzgardan faydalanma ve hava
akımını kontrol ederek doğal
havalandırma sağlamak
Arsaya
yerleştirilen
rüzgar gülü
• Havanın bina içinde ve
etrafındaki hareketini anlamak
• Bina için en uygun doğal
havalandırma tipine karar
vermek ve uygulama stratejisini
belirlemek
 Akış çizgileri (flow
Lines) gösteriminde
rüzgar yönü ve hızı
Uygulama Çıktıları:
• Arsaya tanımlı zaman aralığı için
rüzgar gülünü eklemek ve
• Tasarlanan bina etrafındaki
rüzgar tüneli (wind tunnel)
aracıyla hava akımını dinamik
olarak görüntülemek
kb
gb
d
Vasari Wind Tunnel ile farklı yönlerden gelen rüzgarın avluda
bıraktığı etki (renkli hücre-colored cells gösterimi)
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -42-
BPA  6. gün ışığı analizi
• Gün ışığının görsel konfor,
iç mekan planlaması,
yapay ışık yükleri ve
güneş kırıcılar üzerindeki
etkisini anlamak
Illuminance render : Gün ışığı ve yapay ışıklarla
• Binaya gün ışığı ile doğal
ışık sağlama tekniklerini
incelemek
Eşit dağıtılmış
pencerelerle
sınıf ortamı
zemininde
illuminance
değerleri
• Işık miktarını ölçmek ve iyi
aydınlatma üzerinde etkisi
olan faktörleri anlamak
• Eylemlere göre kullanıcılar
tarafından ihtiyaç duyulan
ışık miktarını belirlemek ve
destekleyici yapay ışık
kullanımını anlamak
Yandan ışık alma
Işık kırıcılar
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -43-
BPA  6. gün ışığı analizi
Uygulama Çıktıları:
• AYDINLATMA ÇIKTILARINDAN MEKANSAL İŞLEV
VE DESTEKLEYİCİ YAPAY AYDINLATMA
GEREKSİNİMLERİNİ SORGULAMAK
1-3B penceresinde o anlık
veya önceden kaydedilen
bir görüntü açılır.
2-İşlem Bulut üzerinden
gerçekleşecektir. Render
işleminin çıktı tipi (output
type) olarak illuminance
(aydınlatma) işaretlenir.
5-Bakış açısının ayarlanması için kat planında herhangi bir
yere düşey bakacak şekilde kamera yerleştirilir. Kırpma
(crop) noktaları ayarlanarak gün ışığı analiz yapılacak alan
tam olarak tanımlanır.
4-Render
sonucu
oluşacak
3-Illuminance alt
resmin boyutu
seçeneklerinden
(Image Size)
Yer/zaman ve
Render in
Gökyüzü aydınlık
seviyesini yansıtacak Cloud
penceresinde
uygun bir ayar
ayarlanır.
işaretlenir.
6-Render ayarlarından ışık kaynağı olarak Sadece Dış
Güneş (Exterior Sun Only) seçilip, render yapılır.
DESIGN TOGETHER YARIŞMASI PERFORMATIF
ÖN EĞİTİM PROGRAMI
TASARIM - PROF. DR. SALIH OFLUOĞLU -44-