HABER ANALİZ / ÇOCUK İŞÇİLER Dünyanın yükü çocukların sırtında... Dünya genelinde 168 milyon çocuk çalışıyor Uluslararası Çalışma Örgütü’nün hazırladığı “Çocuk İşçiler 2015” raporuna göre dünya genelinde 168 milyon çocuk işçi bulunuyor. Çocuk işçiler en çok tarım sektöründe çalıştırılıyor. 48 milyon çocuk ise; tehlikeli işlerden para kazanmak zorunda bırakılıyor. En fazla çocuk işçi Asya-Pasifik bölgesinde bulunuyor. 146 EKOVİTRİN TEMMUZ 2015 U luslararası Çalışma Örgütü (ILO), 12 Haziran Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü’nde, dünya üzerinde hala milyonlara çocuğun kötü koşullarda çalışmak zorunda olduğuna dikkat çekti. ILO yetkilileri, “Dünyadaki Çocuk İşçiler 2015” raporu hakkında önemli açıklamalarda bulundular. Yetkililer, dünya üzerinde halihazırda 168 milyon çocuk işçi bulunduğuna, bu çocuklardan bir kısmının çok kötü koşullarda çalışmak zorunda kaldığına ve okula gitme hakkından mahrum olduğuna dikkat çekti. ILO Genel Direktörü Guy Ryder, “Bugün bazıları daha beş yaşına bile gelmemiş olan milyonlarca çocuğun hayatta kalabilmek için çalışmak zorunda olması kabul edilemez bir gerçekliktir” diye konuştu. Türkiye’de 893 bin çocuk işçi Yaşları 15 ila 17 arasında değişen yaklaşık 48 milyon çocuk tehlikeli işlerde çalışıyor ve en fazla çocuk işçi 78 milyon çocukla Asya-Pasifik bölgesinde bulunduğu tahmin ediliyor. ILO’nun Türkiye’de çocuk işçiliği tahminlerine bakıldığında, en son verilere göre 6 ile 14 yaşlar arasında 292 bin, 6 ile 17 yaşlar dikkate alındığında ise 893 bin çocuğun çalışma yaşamında yer aldığı tahmin ediliyor. ILO Türkiye Ofisi dünya genelinde yaptığı açıklamada şu çağrıda bulunuyor; n İstihdama kabulde asgari yaşa gelinceye kadar tüm çocuklara ücretsiz, zorunlu ve kaliteli eğitim sağlansın ve çalışma yaşamında bulunan çocuklara ulaşılması için harekete geçilsin; n Çocuk işçiliği ve eğitimle EKOVİTRİN TEMMUZ 2015 147 HABER ANALİZ / ÇOCUK İŞÇİLER Düşük gelirli ülkelerde çocukların yaklaşık yüzde 30’u 15 yaşında çalışmaya başlıyor ve 5 ila 14 yaş grubu arasında dünya genelinde 120 milyon çocuk işçi bulunuyor. 5,5 milyon çocuk köle işçi ilgili ulusal politikaların tutarlı ve etkili olması için yeni çabalar sergilensin; n Kaliteli eğitime erişimi ve öğretmenlik mesleğine yatırımı sağlayacak politikalar izlensin. Ç ocuk ve yetişkinlerin kölelik benzeri koşullarda zorla çalıştırılması, yılda yaklaşık 150 milyar dolarlık ek kâr getiren bir iş. Tahminlere göre, dünya genelinde 21 milyon insan zorla çalıştırılarak suistimal ediliyor. Bunların 5,5 milyonunu 18 yaşın altındaki çocuklar oluşturuyor. Zorla çalıştırılan kişilerin çoğunun Hindistan’da yaşadığı kaydedildi. Nüfus oranına göre bakıldığında Moritanya, Haiti, Pakistan ve Nepal de zorla çalıştırılan insanların sayısının fazla olduğu yerlerden. Terre des Hommes adlı sivil toplum kuruluşu, son çalışmasında konuya ilişkin güncel verileri ve kurbanların hikâyelerini bir araya getirdi. Çocuk işçilik en fazla Asya-Pasifik bölgesinde Raporda, düşük gelirli ülkelerde çocukların yaklaşık yüzde 30’unun 15 yaşında çalışmaya başladığına ve 5 ila 14 yaş grubu arasında dünya genelinde 120 milyon çocuk işçi bulunduğuna dikkat çekildi. Yaşları 15 ila 17 arasında değişen yaklaşık 48 milyon çocuğun ise tehlikeli işlerde çalışıyor. En fazla çocuk işçinin ise 78 milyon çocukla Asya-Pasifik bölgesinde bulunduğu tahmin ediliyor. 500 bin çocuk asker Uzmanlar, dünya genelinde yaklaşık 500 bin çocuğun militan gruplarca asker olarak kullandığına dikkati çekerek, Suriye, Irak, Afganistan, Nijerya gibi ülkelerde çocukların okullarından, evlerinden kaçırılarak silah kullanmaya zorlandığını belirtiyor. ILO’nun raporuna göre çocuk işçilerin sayısı 2010 148 EKOVİTRİN TEMMUZ 2015 Sosyal sigortanın önemi yılında 246 milyon civarındaydı. Örgütün verilerine göre, 120 milyon çocuk işçi 5 ile 14 yaşları arasında. Sayıları 48 milyon dolayında tahmin edilen 14 ila 17 yaşındaki çocuk işçilerin ise sağlık açısından tehlikeli işlerde çalıştığı belirtiliyor. Kalkınmakta olan ülkelerde ergenlik dönemindeki genç erkeklerin, özel kıyafetleri olmadan fabrikalarda veya madenlerde çalıştığı, genç kızların ise çoğunlukla cinsel taciz tehlikesi ile karşı karşıya bulunduğu ifade ediliyor. Örgüt tarafından hazırlanan rapor, çocukluk dönemini çalışarak geçirenlerin, kendisini geliştirme fırsatı bulamadığını ve ileride de düşük ücretli işlerde çalışmak zorunda kaldığını ortaya koyuyor. ILO’ya üye ülkeler, 1999 yılında çocuk işçiliğinin fuhuş gibi en kötü şekillerinin yasaklanması kararı almış ve bu anlaşma 2000 yılında yürürlüğe girmişti. 2014 yılına kadar 179 ülke anlaşmayı kabul etti. Sosyal sigorta sistemi ailelere insan onuruna yaraşır bir yaşam fırsatı sunduğunda çocuk işçi sayısının azaldığını gösterdiğini kaydetti. Y oksulluk, ayrımcılık ve yetersiz nitelikler, çocuk ve yetişkinlerin zorla çalıştırılmasına zemin hazırlıyor. Göç ile çocuk ve gençlerin sınır ötesi göç hareketlerinin köle işçi olarak kullanılması riskini artırdığı belirtildi. Terre des Hommes Yönetim Kurulu Başkanı Danuta Sacher, “Milyonlarca çocuğun suistimal edilmesinin önüne geçmekte en etkili önlem, ailelerin yoksulluk ve hastalıklara karşı sosyal sigortalarının olması ve eğitim fırsatlarının sunulmasıdır” dedi. Sacher, Brezilya ve Kamboçya’daki örneklerin sosyal sigorta sistemi ailelere insan onuruna yaraşır bir yaşam fırsatı sunduğunda çocuk işçi sayısının azaldığını gösterdiğini kaydetti. Bolivya’da çalışma yaşı 10’a düştü Bolivya, çalışma yaşını 10’a düşürerek dünyadaki en küçük çalışma yaşını resmileştirdi. Yasanın, Bolivya’nın yoksullukla mücadelesine katkı sağlaması düşünülse de büyük tepki çekti. Bolivya Devlet Başkan Yardımcısı Alvaro Garcia Linera, parlamento tarafından haziran ayı başında kabul edilen yasayı onaylayarak imzaladı. Çocuk haklarına ilişkin uluslararası anlaşmalara rağmen, çalışma yaşının 14’ten 10’a düşürülmesinin gerekli olduğunu kaydeden Garcia Linera, BolivEKOVİTRİN TEMMUZ 2015 149 HABER ANALİZ / ÇOCUK İŞÇİLER ya’nın gerçekleri ve uluslararası anlaşmalar arasında bir denge bulmak için yasanın önemli olduğunu savundu. Yasa metninde 10 ila 14 yaşlarındaki çocukların, eğitimleri etkilenmediği takdirde, ailelerinin denetiminde tek başlarına çalışabileceklerini belirtiyor. 12-14 yaşları arasındaki çocukların ise aileleri dışındaki kişiler için de çalışabileceği belirtiliyor, ancak günde 8 saat yerine 6 saat çalışmalarına izin veriliyor. Yasayı savunanlar, çalışma yaşının düşürülmesinin Bolivya’daki yoksul ailelerin çocuklarını işe göndermekten başka şansları olmadığı gerçeğini ortaya koyduğunu kaydetti. 850 bin çocuk işçi 2008 yılında Bolivya hükümeti, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve UNICEF tarafından yapılan bir araştırmaya göre, ülkede 5 ila 17 yaşlarında çalışan sayısı 850 bin civarında. 150 EKOVİTRİN TEMMUZ 2015 Çocuklar birçok 2008 yılında Bolivya hükümeti, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve UNICEF tarafından yapılan bir araştırmaya göre, ülkede 5 ila 17 yaşlarında çalışan sayısı 850 bin civarında. Çocuklar daha çok tekstil fabrikaları, şeker kamışı hasadı ve madenlerde çalışıyor ya da sokakta satıcılık yapıyor. Son tahminlere göre, çocuklar Bolivya iş piyasasının yüzde 15’ini oluşturuyor. Her üç çocuktan biri okula gitmiyor. sektörde çalıştırılıyor TARIM İMALAT Dünyadaki çocuk işçilerin yüzde 60’ının tarım, balıkçılık, avcılık ve orman işlerinde çalıştırıldığı tahmin ediliyor. Bu sektördeki çocukların ülke bazında bakıldığında birçok ürünün yetiştirilmesinde ve toplanmasında kullanıldığı görülüyor. Tarımda çocuklar uzun saatler boyunca aşırı sıcak ve sağlık sorunları riskinin çok yüksek olduğu ortamlarda çok az ücret karşılığında çalıştırılıyor. Bu çocuklara yeteri kadar besin ve su tedarik edilmezken, çalışma ortamları tamamen sağlıksız. Dünyada en az 14 milyon çocuğun imalat sektöründe doğrudan kullanıldığı tahmin ediliyor. n Muz yetiştirme- Ekvator n Pamuk toplama- Mısır ve Benin n Çiçek kesimi- Kolombiya n Kakao yetiştirilmesi- Fil Dişi n Çay- Arjantin ve Bangladeş n Meyve ve sebze- ABD n Halı üretimi- Pakistan, Hindis- tan, Mısır n Tekstil- Bangladeş n Ayakkabı üretimi- Hindistan, Filipinler n Futbol topu dikimi- Pakistan n Bardak ve tuğla- Hindistan n Havai fişek- Çin, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Guatemala, Hindistan, Peru n Ameliyat ekipmanı- Pakistan MADENCİLİK n Çocuk işçiler madenlerde ciddi yaralanma olayları ve hastalıklarla karşı karşıya kalıyor. Henüz 6-7 yaşındaki çocukların kayaların parçalanmasında, taşınmasında kullanılıyor. 9 yaşındaki çocuklar toprak altına dinamitlerin yerleştirilmesi gibi zor işlerde çalıştırılıyor. Dünyanın birçok ayrı bölgesinde birçok madenin çıkarılmasında çocukların emeği var. kızlar ev işlerinde yoğun olarak çalıştırılıyor. Temizlik, ütü, çocuk bakma, bahçe işleri gibi alanlarda kızların çalışmaya başlama yaşı bazı ülkelerde 5 yaşına kadar iniyor. Ev işlerinde kullanılan çocuklar, ne yazık ki fiziki ve duygusal istismara maruz kalıyor. n Altın- Kolombiya n Kömür- Brezilya, El Salvador n Krom- Zimbabwe n Elmas- Fil Dişi Sahilleri n Zümrüt- Kolombiya n Kömür- Moğolistan OTEL, RESTORAN EV İŞLERİ Birçok çocuk, özellikle de Bu alandaki çocuk işçilerin genellikle yasal çerçevede çalıştırıldığı iddia ediliyor. Ancak istatistikler çok fazla sayıda istismar yaşandığını gösteriyor. Genel olarak maaşlar çok düşük ve bazı turistik bölgelerde otel ve restoranlarda çalıştırılıyor. EKOVİTRİN TEMMUZ 2015 151