Kadýn ve Ýþlevsel Üroloji Bülteni SORU-CEVAP Prof. Dr. Bedreddin Seçkin 14 Şubat 1960 Vezirköprü /Samsun doğumluyum. Kuleli Askeri Lisesi sonrası Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde başlayan tıp öğrenimimi 1983’te Gülhane Tıp Fakültesinden mezun olarak tamamladım. Kars’ta 2 yıl zorunlu hizmetin ardından üroloji ihtisasımı, sonrasında bir yıl uzmanlık hizmeti yaptığım Bursa Asker Hastanesi’nden Yardımcı Doçent olarak döndüğüm GATA’da tamamladım. 1994 yılında bir yıl süreyle Vanderbilt Üniversitesi (Nashville, ABD) Üroloji kliniğinde J. Smith Jr. ve Michael O. Koch’un yanlarında çalışma şansım oldu. Sadece bilimsel değil, insani ve idari anlamlarda da büyük kazanımlar sağlayan bu sürenin ardından 1995’te doçent oldum. 2005’te Profesör kadrosuna atandığım GATA’dan 2010 yılı sonunda emekli olarak ayrıldım. 2010-2013 yılları arasında Konya Selçuk Üniversitesi Üroloji Kliniği’nde görev yaptım. 2013 Şubat ayından başlamak üzere halen İstanbul’da serbest olarak çalışıyorum. 2012 yılında iki yıllığına devir aldığım Kontinans Derneği Başkanlığı görevimi halen büyük bir gururla devam ettiriyorum. ∼ 28 ∼ Kadýn ve Ýþlevsel Üroloji Bülteni GERİATRİK HASTALARDA İNKONTİNANS Soru: Geriatrik hasta gurubu kimleri kapsar? İşlevsel ürolojinin ilgi alanı içerisine girer mi? Cevap: İşlevsel ürolojinin en çok yararının dokunabileceği hasta gurubundan bahsediyoruz. Elbette ilgi alanımıza girer, büyük bir çoğunluğu da oluşturur üstelik. Geriatrik hasta dediğimizde; • Genellikle birden fazla kronik hastalığa bağlı kompleks klinik tablo • Birçok organ sisteminde fonksiyonel cevapta değişiklikler • Akut hastalıklar daha ciddi seyirli ve iyileşmelerin daha uzun olması • Bağımsız yaşayabilme yeteneğini sınırlayan fonksiyonel bozukluklar • Hastalıklara, fiziksel, ruhsal ve sosyoekonomik streslere verilen cevaplarda yetersizlik • Ekonomik ve sosyal destekte istikrarsızlık gibi özellikler gösteren 65 yaş üzeri popülasyonu kastederiz. Soru: Yaşlanmakla idrar kaçırılır denilebilir mi? Cevap: Hiçbir şekilde denilemez. Yaşlılık idrar kaçırma sebebi değildir ancak yaşa bağlı değişiklikler nedeniyle predispozisyon sözkonusudur. Ayrıca altta yatan sebepleri anlayamamış hekim sorunu da karşımızdaki en önemli handikaplardandır! Soru: Ülkemizde bu hasta gurubu için durum nedir? Cevap: Sosyal bağları hala kuvvetli bir ülkede yaşıyor olmanın avantajlarını yaşamaktayız. Bu konuda birçok gelişmiş ülkeden daha iyi durumda olduğumuz söylenebilir. • Aile büyüklerine bakma geleneği önemli bir sosyal destek sağlamakta, • Ortalama yaşam süresinin uzuyor olması toplumsal deneyimi artırmakta, • Bakımevi sayısında (yavaş da olsa) artışlar bu alana teknolojiyi daha hızlı taşımakta • 2050 de toplumumuzun %10-20 sine yakın kısmının yaşlı sınırında olacağı gerçeği de; sosyal politikaların oluşturulması kadar biz hekimlerin de daha hazır olmamızı gerekli kılmaktadır. Soru: Geriatrik popülasyonda kontinans alt üriner sistemi düzenlersek sağlanabilir diyebilir miyiz? Cevap: Böyle düşünmek hastaya yaklaşımımızı başlangıçta yanlış zemin üzerine oturtmak anlamına gelir ve kronik yanlışları yapmaya devam ederiz. Sadece geriatrik popülasyonda değil, herhangi bir yaşta kontinans durumu sadece alt üriner sistem işlevlerinin entegrasyonuna değil, aynı zamanda yeterli mental aktiviteye, mobiliteye, motivasyona ve el becerisine de bağlıdır. Geriatrik idrar sorunları multifaktöriyeldir ve o yüzden de multidisipliner yaklaşım gerektirir. Soru: Multifaktoriel derken neleri kastediyorsunuz? Siz hastalarınızı bu bağlamda hangi açılardan değerlendirirsiniz? Cevap: Benim kendime özel bir değerlendirmem olması söz konusu değil elbette! Bu konudaki evrensel kabulleri biliyor olmak gerekliliğinden bahsedebilirim sadece. Birçok kaynakta aşağıdaki sebeplerin geriatrik idrar sorunlarının dış etkenleri olduğu konusunda söz birliği görebiliriz zaten: • Semptomatik üriner enfeksiyon • Atrofik üretrit, vajinit • Kullanılan ilaçlar • Psikolojik sebepler (depresyon) • Poliüri • Hareket kısıtlılığı • Gaita birikimi gibi, bakılmadan ya da sorulmadan bilinemeyecek sebepler geri döndürüldüğünde kontinansın geri geldiği gözlenebilecektir. Soru: Kullanılan ilaçlardan kastınız nedir? Cevap: Polifarmasi uygulayan ya da uygulatılan bir hasta gurubundan bahsediyoruz. İdrar sisteminde bozulmaya ya da aksamalara yol açacak kolinerjik ve adrenerjik sistem aktivatörleri ile inhibitörleri mutlaka araştırılmalıdır. Depresyona bağlı kronik alkol kullanımı soruşturulmalı, kolinerjik ya da antikolinerjik yan etkili olduğu çoğunlukla gözden kaçırılan ilaçlar ürolog tarafından bilinmelidir. Levofloksasinin, metforminin, digoksinin, furosemidin bile bu tür etkileri olabildiğini söylemek uyarıcı olur sanıyorum. Soru: Hangi tip ürolojik sorunları beklemeliyiz bu hasta gurubundan? Cevap: Aşırıaktif ve underaktif mesane, çıkım obstrüksiyonu ve stres idrar kaçırma dersek işlevsel ürolojinin tüm imkanlarını geriatrik hastalar için kullanmak gerekliliği ortaya çıkar sanıyorum! Her sorun için standart yaklaşımımıza geriatrik hassasiyeti ve ek bilgiyi eklemek ihtiyacındayız. Soru: Meslektaşlarımıza bu konuda son bir mesaj vermek isteseniz ne derdiniz? Cevap: Hepimiz ve ama önce büyüklerimiz, yakınlarımız geriatrik hasta popülasyonunu işgal edeceğiz. Önemsemek önemsenmeyi, bilmek doğru uygulamaları, yapmak deneyim hafızasının artışını getirir. Konu işlevsel ürolojinin temelleri arasındadır ve camiamızın farkındalığının dünya ortalaması üzerinde olduğunu bilmekten mutluyum. Teşekkürler. ∼ 29 ∼