istihdam ve çalışma hayatı sektörü

SOSYAL SEKTÖRLER VE KOORDİNASYON GENEL
MÜDÜRLÜĞÜ
İSTİHDAM VE ÇALIŞMA HAYATI DAİRESİ
İSTİHDAM VE ÇALIŞMA
HAYATI SEKTÖRÜ
ÖNEMLİ YATIRIM PROJELERİ
16 OCAK 2013
Hazırlayan: Ahmet TOZLU
(ahmet.tozlu@kalkinma.gov.tr)
2013 YILI YATIRIM PROGRAMI
İSTİHDAM VE ÇALIŞMA HAYATI SEKTÖRÜ
GENEL BİLGİLER
Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 12 Ocak 2013
tarihli ve 28526 sayılı Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren 2013 yılı Yatırım Programı’nda İstihdam ve
Çalışma Hayatı Sektörü altında Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı, Türkiye İş Kurumu, İçişleri Bakanlığı ve Yurtdışı
Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından
yürütülecek toplam 27 adet projeye yer verilmiştir. Bu
projelerin yürütümü için 2013 yılında Genel Bütçeden Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na 123.500.000 TL, İçişleri
Bakanlığı’na 1.000.000 TL ödenek konulmuş, Türkiye İş
Kurumu tarafından yürütülen projelerin bir kısmının ise İşsizlik
Sigortası Fonu (2013 yılı için 39.441.000 TL) tarafından finanse
edilmesi öngörülmüştür. Bunların dışında bazı projelerde
önemli miktarda AB Hibelerinden yararlanılmıştır. 2013 Yılı
Yatırım Programı’nda yer olan söz konusu projelerden
bazılarına ilişkin özet bilgiler aşağıda paylaşılmaktadır. Bu
bilgiler ışığında;
-
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ait projeler
için 2012 yılı Yatırım Programına konulan 117.678.000
TL tutarındaki (248.000 TL’si ek ödenek) toplam
ödenek tutarına göre 2013 yılında yüzde 4,95 tutarında
bir artış yaşanmış ve toplam ödenek tutarı 123.500.000
TL’ye erişmiştir.
-
İŞKUR’un İşsizlik Sigortası Fonu tarafından finanse
edilen projelerine ise geçen yıl ayrılan 25.243.000
TL’ye göre (6.000.000 TL’si ek ödenek) yüzde 56,25
artışla 39.441.000 TL toplam ödenek ayrılmıştır.
2
ÖNEMLİ PROJELER
2010 yılında başlatılan ve 15 Şubat 2012 tarihinde
sonlandırılan
ve
AB
Katkısı
da
bulunan
“Türkiye’de
İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Şartlarının İyileştirilmesi
Projesi”nin (İSGİP) tamamen ulusal kaynaklarla genişletilmiş
ve yenilenmiş bir devamı niteliğindedir. İSGİP’in çıktılarının
daha fazla sayıda metal, maden ve inşaat KOBİ’lerine
eğitimlerle yaygınlaştırılması, uygulamanın bu üç sektörle
sınırlı kalmaması için, taşıdıkları risk faktörleri dikkate alınarak
belirlenen tekstil, gıda, kimya, mobilya ve deri sektörlerini de
kapsayacak şekilde yaygınlaştırılması ve bu doğrultuda bu yeni
sektörlerde de yönetim sistemi modelinin kurulması amacıyla
2013 Yılı Yatırım Programına 3 yıllık bir dönem için İş Sağlığı ve
İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİNİN
GELİŞTİRMESİ
PROJESİ (İSGEP)
Güvenliğinin
Geliştirmesi
Projesi
(İSGEP)
konulmuştur.
Projenin sonunda, belirlenen hedef sektörlere özgü İSG
yönetim sistemleri ile bunların uygulamasında kullanılacak
risk değerlendirmesi ve İSG performans izleme yöntemlerinin
geliştirilmesi, yaygınlaştırma eğitimlerinde toplam 3000 İSG
profesyoneli
ve
ilgili
tarafın
eğitilmesi
gibi
çıktılar
beklenmektedir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği
Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek olan projenin
toplam tutarı 9.150.000 TL olup 2013 yılı için Programa
3.150.000 TL ödenek konulmuştur. Ödeneğin; yüksek risk
taşıyan sektörlerde yer alan KOBİ’lere özgü, kolay uygulanabilir
ve İSG Kanununun gereklerini de karşılayan bir İSG yönetim
sistemi modellerinin geliştirilmesi, İSG konularında İSG
profesyonelleri ve ilgili tarafların eğitilmesi, İSG alanında
farkındalığın arttırılması ve proje faaliyetlerinin tanıtımı gibi
hedef
ve
bileşenler
öngörülmektedir.
3
doğrultusunda
kullanılması
Mevsimlik gezici tarım işçilerinin ve ailelerinin çalışma ve
sosyal hayatlarını iyileştirmeyi hedefleyen proje Çalışma ve
Sosyal
Güvenlik
Bakanlığı
Çalışma
Genel
Müdürlüğü
tarafından yürütülmektedir. Söz konusu proje 2010 yılında
başlatılıp 2012 yılında sona eren METİP projesinin devamı
niteliğindedir. Proje, ülkedeki uzun vadeli nitelikli işgücü
ihtiyacını karşılamak, mevsimlik tarım işçilerini kayıt altına
almak ve başta çocuklar olmak üzere aile fertlerinin çalışma ve
sosyal hayatlarını iyileştirmek amacıyla ulaşım, barınma,
MEVİMLİK GEZİCİ
TARIM İŞÇİLERİNİN
ÇALIŞMA VE SOSYAL
eğitim, sağlık, güvenlik, sosyal çevreyle ilişkiler ve iş ve sosyal
güvenlik olarak yedi ana başlıkta toplanan sorunların
çözümüne odaklanmıştır.
Toplam bütçesi 7.946.000 TL olan projeye 2013 yılı için
HAYATLARININ
ayrılan ödeneğin 4.473.000 TL’si sermaye transferi, 3.473.000
İYİLEŞTİRİLMESİ
TL’si ise sermaye gideri olarak konulmuştur. Geçen yıl sona
PROJESİ (METİP-2)
TL harcanmıştır. Yapılan harcamanın büyük kısmını çadır
eren METİP (1) Projesinde ise üç yıl içinde toplam 93.000.000
kiralama, çadır yerleşim yeri kurma ve altyapı yatırımları
yapma gibi işler oluşturmuştur. Mevsimlik gezici tarım
işçilerine ilişkin ilerleyen dönemlerde ne gibi çalışmalar
yapılmasının, alandaki sorunlara hangi tür yöntemlerle
yaklaşılmasının tespiti, sürecin tekrar analiz edilmesi ve
toplantı, panel vs. faaliyetlerle bu konuya ilişkin daha fazla
kamuoyu oluşturulması amacıyla önceki projeden farklı olarak
METİP (2) kapsamında sermaye gideri tertibine 3.473.000
konulmuştur.
4
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Avrupa Birliği
Koordinasyon Dairesi tarafından yürütülen ve 2012 yılında
başlatılıp 2017 yılında sona ermesi planlanan projenin genel
olarak amacı 15-64 yaş grubu arasındaki yetişkinlerin; eğitim
durumları, eğitimlerinden edinmiş oldukları birikimi, bu
ULUSLARARASI
birikimin iş hayatına geçişte ne şekilde kullanıldığı ve eğitim
YETİŞKİN
yanıt verdiği hususlarında istatistiki bilgi toplanması ve
sisteminin sosyo-ekonomik hayatın gereklerine ne şekilde
BECERİLERİNİN
karşılaştırılmalı değerlendirmelerde bulunulmasıdır. Programın
ÖLÇÜLMESİ
verimli ve tesirli şekilde ekonomiye kazandırılmasına katkıda
PROGRAMI (PIACC)
genel hedefi ise, işgücünün sahip olduğu becerilerin daha
bulunmak olarak belirlenmiştir.
Başlangıçta toplam bütçesi 3.375.000 TL olarak belirlenen
projenin yapılan aktarımlar neticesinde şu anki toplam bütçesi
3.575.000 TL olup, 2012 yılı içerisinde 448.000 TL harcama
yapılmıştır. Projenin 2013 yılı ödeneği 995.000 TL olarak
belirlenmiştir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Dezavantajlı Gruplar
Daire Başkanlığı tarafından yürütülen ve 2012 yılında başlayıp
2015 yılında bitirilmesi planlanan projenin henüz harcaması
ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİN
bulunmamaktadır. Gaziantep, Adana, Şanlıurfa, Kocaeli ve
Ordu illerindeki KOBİ’lerde ağır ve tehlikeli işlerde çalışan
ÖNLENMESİNDE
çocuklara, sokakta çalışan çocuklara, aile işleri dışındaki
YEREL KAYNAKLARIN
yönelik hazırlanan projenin hedefi, tarama araştırması
mevsimlik gezici ve geçici tarım işlerinde çalışan çocuklara
ETKİNLEŞTİRİLMESİ
yapılması, bu illerde çocuk işçiliği birimleri oluşturarak etkili
PROJESİ
artırılmasıdır. Bu doğrultuda toplam 3.000.000 TL maliyete
bir izleme sistemi kurulması ve önleme kapasitesinin
sahip projenin 2013 yılı ödeneği 1.000.000 TL olarak
belirlenmiştir.
5
Proje AB Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı’nın (IPA) İnsan
Kaynaklarının Geliştirilmesi Bileşeninin (4. Bileşen) Sosyal
İçerme ekseni doğrultusunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı Dezavantajlı Gruplar Daire Başkanlığı tarafından
yürütülecektir. Genel olarak amacı, özel itina gösterilmesi
DEZAVANTAJLI
KİŞİLERİN
İSTİHDAMININ VE
SOSYAL İÇERMENİN
İYİLEŞTİRİLMESİ
PROJESİ
gereken kişilerin işgücüne dahil olmalarının sürdürülebilir
hale getirilmesi ve işgücü piyasasındaki tüm ayrımcılık türleri
ile mücadele edilmesi olan projenin hedefleri arasında ise
dezavantajlı kişilerin istihdam edilebilirliklerinin artırılması,
işgücü piyasasına ve kamu istihdam hizmetlerine erişimlerinin
önündeki engellerin kaldırılması sayılmıştır. Projenin hedef
grupları arasında özürlüler, eski hükümlü ve tutuklular,
Roman nüfusunun yoğun olduğu bölgelerde yaşayan insanlar
gibi gruplar sayılmaktadır.
2013 yılı itibarıyla başlayan ve iki yıl sürecek olan projenin
18.170.000 TL’si Ulusal Bütçe, 67.710.000 TL’si ise AB hibesi
şeklinde düzenlenmiştir. 2013 yılı için Genel Bütçeden Yatırım
Programı’na konulan ödenek 9.085.000 TL’dir.
İçişleri Bakanlığı İltica ve Göç Bürosu tarafından yürütülecek
olan projenin toplam tutarı 2.000.000 TL olup 2013 yılı Yatırım
Programında 1.000.000 TL ödenek konulmuştur. Projenin
TÜRKİYE İLTİCA VE
amacı ülkemize sığınma ve iltica başvurusunda bulunmuş
GÖÇ ARAŞTIRMASI
kişilerin sosyo ekonomik profilinin ortaya çıkartılması, çocuk
ve kadın başta olmak üzere farklı grupların kendilerine
sunulan hizmetlerden beklentileri ve karşılanma durumunun
ortaya konulması şeklindedir.
6