15. FaaliyetRaporu2015

Türkiye’nin Bankası
2015 Faaliyet Raporu
İŞ BANKASI 2015 Faaliyet Raporu
www.isbank.com.tr
TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş.
Genel Müdürlük
İş Kuleleri 34330 Levent/İstanbul
Telefon: (0212) 316 00 00
Faks: (0212) 316 04 04
Çağrı Merkezi: (0850) 724 0 724
E-posta: musteri.iliskileri@isbank.com.tr
Bu rapor geri dönüştürülmüş kâğıda basılmıştır.
Cumhuriyetin simgelerinden olan
İş Bankası, kurulduğu günden
itibaren ülkemizde ekonomik ve
toplumsal hayata kalıcı değer
yaratmayı misyon edinmiştir.
91 yıldır Türkiye için çalışan İş
Bankası sürdürülebilirliğin gerçek
bir örneğidir.
Ekonomik ve ticari hayatın her
aşamasında katma değeri yüksek
ürün ve hizmetleriyle lider bir
duruş sergilemekte olan İş Bankası,
müşterisine en yakın hizmet
sağlayıcı olduğunu her fırsatta
ortaya koymaktadır.
İçindekiler
02
04
06
08
09
10
12
14
16
18
22
44
49
52
53
54
56
58
60
60
60
61
64
65
65
66
67
68
69
70
77
80
81
84
85
159
248
250
252
253
256
Kurumsal Profil
Rakamlarla İş Bankası
İş Bankası’nın Vizyonu, Amaçları, Değerleri ve Stratejisi
1924’ten Bugüne İş Bankası
İlkler ve Öncülükler
Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı
Genel Müdür’ün Mesajı
Dünya Ekonomisi
Türkiye Ekonomisi
Bankacılık Sektörü
2015 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri
İştirakler
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri
İş Bankası ve Sürdürülebilirlik
Yıllık Faaliyet Raporu Uygunluk Görüşü
Yönetim Kurulu
İcra Kurulu
Organizasyon Şeması
Organizasyon Yapısındaki Değişiklikler
İç Sistemler Kapsamındaki Yöneticiler
Yönetim Kurulu Toplantılarına İlişkin Bilgiler
İş Bankası’nda Faaliyet Gösteren Komiteler
İş Bankası’nda İnsan Kaynakları Uygulamaları
Banka’nın Dâhil Olduğu Risk Grubu ile Yaptığı İşlemlere
İlişkin Bilgiler
Bankaların Destek Hizmeti Almalarına İlişkin Yönetmelik
Uyarınca Destek Hizmeti Alınan Faaliyetler
Kâr Dağıtım Politikası
Özet Yönetim Kurulu Raporu
Olağan Genel Kurul Gündemi
Kâr Dağıtım Teklifi
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
Denetim Komitesi’nin İç Kontrol, İç Denetim
ve Risk Yönetim Sistemlerinin İşleyişine İlişkin
Değerlendirmeleri ve Hesap Dönemi İçerisindeki
Faaliyetleri Hakkındaki Bilgiler
Mali Durum, Kârlılık ve Borç Ödeme Gücüne İlişkin
Açıklamalar
Risk Türleri İtibarıyla Uygulanan Risk Yönetimi
Politikalarına İlişkin Bilgiler
İş Bankası’nın Kredi Notları ve İlgili Açıklamalar
31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Olmayan
Finansal Tablolar ve Bağımsız Denetçi Raporu
31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal
Tablolar ve Bağımsız Denetçi Raporu
Beş Yıllık Döneme İlişkin Özet Finansal Bilgiler ve
Gösterge Rasyolar
Doğrudan ve Dolaylı İştirakler
İştirak Pay Oranlarındaki Değişiklikler
2015 Yılında Yapılan Ana Sözleşme Değişiklikleri
Hissedarlara Bilgi
Kurumsal Profil
İş Bankası markası, Banka’nın faaliyet gösterdiği
her yerde güven ve itibarla beraber anılmaktadır.
Türkiye’nin En Büyük
Özel Bankası
“İlk”lerin
Bankası
Sürdürülebilir ve
Güçlü Mali Yapı
İş Bankası, 275,7 milyar
TL aktif büyüklüğü ile
Türkiye’nin en büyük
özel bankasıdır.
İş Bankası yenilikçilik
odaklı anlayışıyla
91 yıldır Türk bankacılık
sektörüne yön
vermektedir.
Güçlü sermaye
yapısı İş Bankası’nın
faaliyetlerini
destekleyen en önemli
unsurlardan biridir.
Özkaynaklar bakımından sektör
lideri olan İş Bankası, aktif
büyüklüğü, kredi hacmi ve
mevduatta özel bankalar arasında
lider konumunu sürdürmüştür.
Hizmet kalitesini ileriye taşımak için
teknoloji altyapısına yatırımlarını
kesintisiz bir şekilde sürdüren
İş Bankası, yenilikçi ürün ve
uygulamaları, yaratıcı projeleri ve
gelişmiş dağıtım kanallarıyla her
zaman müşterilerine en yakın banka
olmayı hedeflemektedir.
İş Bankası 32,0 milyar TL’ye ulaşan
özkaynak büyüklüğüyle özel
bankalar arasında liderdir.
Toplam 1.354 adet yurt içi şubesi ile
özel bankalar arasında lider olan
İş Bankası aynı zamanda 6.582 adet
Bankamatik ile sektördeki en geniş
ATM ağına sahiptir.
İş Bankası hizmet sunduğu
yaklaşık 17,5 milyon müşterisinin
ihtiyaçlarına yaygın hizmet ağıyla
en hızlı ve etkin şekilde cevap
vermektedir.
2
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Kuruluşundan beri yenilikçilik
odaklı bir yaklaşımla faaliyetlerini
sürdüren İş Bankası’nın Türkiye’ye
getirdiği çok sayıda yenilik arasında
ilk ATM, ilk İnternet Şubesi ve ilk
mobil bankacılık uygulaması da yer
almaktadır.
2015 yıl sonu itibarıyla %15,6
seviyesinde gerçekleşen sermaye
yeterlilik oranı, Banka’nın güçlü
sermaye yapısının önemli bir
göstergesidir.
185 Bin
İş Bankası’nın yaklaşık
185 bin hissedarı
bulunmaktadır.
96.
İş Bankası
“Dünyanın En Büyük
1.000 Bankası” sıralamasında
96. sıradadır.
Saygınlık ve Güvenle
Özdeş Güçlü Marka
Yaygın Hissedar
Tabanı
Toplumsal
Gelişime Katkı
İş Bankası toplumun
gözünde güven,
saygınlık ve itibar ile
özdeşleşmiştir.
İş Bankası yaygın bir
sermayedar yapısına
sahiptir.
İş Bankası, sadece müşteri,
çalışan ve hissedarları
için değil, toplum için de
değer yaratma felsefesiyle
hareket etmektedir.
İş Bankası 91 yıldır Türk insanına
ve sanayicisine desteğini yurt içi ve
yurt dışında sürdürmektedir.
İş Bankası kurumsal ve bireysel
hissedarlardan oluşan yaklaşık
185 bin ortağı ile geniş bir
sermayedar tabanına sahiptir.
Banka kurumsal sosyal sorumluluk
çalışmalarına ülkenin ve toplumun
ihtiyaçlarını gözeterek yön
vermektedir.
Banka sermayesinin %40,15
oranındaki bölümü, 50 bini aşkın
çalışan ve emeklinin üye olduğu
Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları
Munzam Sosyal Güvenlik ve
Yardımlaşma Sandığı Vakfı’na aittir.
Banka, sürdürülebilir bir dünya ve
toplum hedefiyle başta eğitim,
çevre ve kültür-sanat olmak üzere
birçok alanda uzun soluklu ve fark
yaratan projeler yürütmektedir.
Müşterilerine dış ticaret ve
uluslararası finansman işlemlerinde
etkin bir hizmet sunan İş Bankası,
yurt dışı hizmet ağı ve ürün
yelpazesiyle Türk iş insanlarının
bankacılık ihtiyaçlarını en iyi şekilde
karşılamaktadır.
2015 yılında The Banker dergisi
tarafından, güçlü mali yapısı
ve yenilikçi hizmet anlayışıyla
“Türkiye’de Yılın Bankası” ödülüne
layık görülen İş Bankası aynı
kuruluşun “Dünyanın En Büyük
1.000 Bankası” listesinde 96.
sırada yer alarak söz konusu listede
ilk 100’e giren tek Türk bankası
olmuştur.
Sunuş
3
Rakamlarla İş Bankası
İş Bankası, bir asra yaklaşan tarihi boyunca ülkemizde
finans sektörünün yanı sıra sanayi, ticaret ve tarımın
gelişmesine de büyük katkı sağlamış, iktisadi
kalkınmanın bir anlamda dinamosu olmuştur.
%40,15
Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları
Munzam Sosyal Güvenlik ve
Yardımlaşma Sandığı Vakfı
31 Aralık 2015 İtibarıyla
Ortaklık Yapısı
,76
1
%3
çık
aA
alk
lüm
Bö
H
i)
tis
ri
ar
ele k P
iss Hal
kH t
ür riye
at
u
At mh
(Cu
9
,0
28
%
Ana Sözleşme Değişiklikleri
Banka’nın 31 Mart 2015
tarihinde yapılan Olağan Genel
Kurul Toplantısı’nda Türk
Ticaret Kanunu ve ilgili diğer
mevzuat hükümlerine uyum
sağlanması amacıyla Ana
Sözleşme’nin 5, 30, 37, 38 ve
49. maddeleri tadil edilmiştir.
Tadil edilen maddelerin eski
ve yeni hallerine Faaliyet
Raporu’nun 253-255.
sayfalarında yer verilmiştir.
4
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
275.718
32.035
3.083
2015 yılında İş Bankası’nın
aktif büyüklüğü
275.718 milyon TL’ye ulaşmıştır.
2015 yılında İş Bankası’nın
özkaynakları 32.035 milyon TL
olmuştur.
2015 yılında İş Bankası’nın
net dönem kârı 3.083
milyon TL olmuştur.
Başlıca Finansal Büyüklükler (Milyon TL)
31.12.2015
31.12.2014
Değişim (%)
Aktif Toplamı
275.718
237.772
16,0
Krediler
177.037
155.315
14,0
Mevduat
153.802
133.551
15,2
32.035
29.311
9,3
3.083
3.382
-8,9
Özkaynaklar
Net Dönem Kârı
Başlıca Finansal Rasyolar (%)
31.12.2015
31.12.2014
Faiz Getirili Aktifler(*) / Aktif Toplamı
91,3
92,3
Krediler / Aktif Toplamı
64,2
65,3
Kredi / Mevduat
115,1
116,3
2,0
1,5
Özel Karşılık Oranı
75,1
76,9
Vadesiz Mevduat / Toplam Mevduat
22,6
22,0
Özkaynaklar / Pasif Toplamı
11,6
12,3
Sermaye Yeterlilik Rasyosu
15,6
16,0
Takipteki Krediler / Toplam Krediler
(*)
Faiz getirili aktifler TP ve YP zorunlu karşılıkları da içermektedir.
Sunuş
5
İş Bankası’nın Vizyonu, Amaçları,
Değerleri ve Stratejisi
Vizyonumuz
Lider, öncü ve güvenilir banka konumunu bölgesel finansal güç
olarak sürdürerek, müşterilerin, hissedarların ve çalışanların en çok
tercih ettikleri banka olmak.
Amaçlarımız
Müşterilerimiz açısından;
• Hizmet sunumunda, hedefimizi oluşturan tüm sektör ve müşteri gruplarında
en çok tercih edilen banka olmak
• Müşterilerimize, nitelikli çalışanlarımız, yaygın şube ağımız ve şube dışı
hizmet kanallarımız ile eksiksiz, güvenilir ve kaliteli hizmet sunmak
• Yüksek iş ahlakı prensiplerimize taviz vermeksizin uymak
Hissedarlarımız açısından;
• Hisse değerimizi istikrarlı bir biçimde artırmak
• Etkin bir risk yönetimi anlayışı ile hareket etmek
Çalışanlarımız açısından;
• Tercih edilen işveren olmak ve çalışanlarımıza kişisel ve mesleki
gelişimlerini teşvik edici programlar ve eğitim imkânları sunmak
• Müşteri odaklı yaklaşımımızı tüm çalışanlarımıza yaymak
• Sadakati, sorumluluk almayı ve yaratıcı olmayı desteklemek ve teşvik etmek
• Yetkinlik ve performansa dayalı, adil ve güvenilir bir işe alma,
değerlendirme, atama ve yükselme sistemi uygulamak
6
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Özetle,
Müşteri ihtiyaçlarını hızlı, etkin, kaliteli çözümlerle karşılayan ve
çalışanlarını işlerinde en yüksek performansı gösterebilmeleri için
teşvik eden bir banka olarak, hissedarlarımıza yarattığımız değeri
istikrarlı bir biçimde artırmak.
Değerlerimiz
Bankamızın kurumsal kimliğini temsil eden, vizyon ve amaçlarımıza
ulaşmamızda yol gösteren ve çalışanlarımızın iş ve yaşam biçimi
haline getirdikleri değerlerimiz; “Dayanışma içinde çalışarak
ürettiği Ortak akıldan güç alan, Hizmet anlayışıyla her koşulda
Güven duyulan Liderlik” olarak tanımlanmıştır.
Stratejimiz
Vizyon ve amaçlarımıza ulaşmak üzere
“müşteriye en yakın banka olma temeline dayalı
sürdürülebilir kârlı büyüme”dir.
Sunuş
7
1924’ten Bugüne İş Bankası
İş Bankası kuruluşundan bu yana Türkiye’nin
ekonomik gelişmesinde kilit bir role sahip olmuştur.
İş Bankası, kuruluş misyonu gereği en
küçük tasarrufu kalkınmaya aktarmayı
hedeflemiş, Türk toplumunda tasarruf
bilincinin gelişmesi ve yerleşmesinde büyük
rol oynamıştır.
Kuruluşunun hemen ardından Türkiye
çapında şubeleşmeye başlayan İş Bankası,
1932 yılında Almanya’nın Hamburg
ve Mısır’ın İskenderiye şehirlerinde ilk
uluslararası şubelerini açmış ve yurt dışında
şube açan ilk Türk bankası olmuştur.
1950’li yıllarda Banka, iştirak portföyünü
geliştirmiştir.
Banka’nın iştirakleri ülke sanayisinin itici
gücü olurken, başta imalat sektörleri olmak
üzere birçok iş koluna yatırım yapılmış ve
finansman sağlanmıştır. İş Bankası, 1960’lı
ve 1970’li yıllarda şubeleşmeye ağırlık
vermiş, 1980’li yıllarda yurt dışındaki şube
sayısını artırmıştır.
1980’li yıllar İş Bankası için çok kanallı
bankacılığın önem kazandığı yıllar olmuş;
Banka, müşterilerine daha geniş bir
yelpazede ürün sunmaya başlamıştır.
1982 yılında ilk ATM’leri Türkiye ile
tanıştıran İş Bankası, “Bankamatik” ismini bir
marka haline getirmiştir.
1991 yılında “Mavi Hat”ın ve 1997 yılında ilk
İnternet Şubesinin kullanıma açılmasıyla,
İş Bankası alternatif dağıtım kanallarında
da sektöre yön veren öncü banka kimliğini
pekiştirmiştir.
8
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Takip eden yıllarda İş Bankası, sunduğu
hizmetlerin kalitesini artırarak ve müşteri
beklentilerine göre ürün geliştirerek
ilerlemesini sürdürmüştür. Bu gelişmelerin
bir gereği olarak Banka Ar-Ge faaliyetlerine
ağırlık vermiş ve teknolojiden azami oranda
yararlanmıştır.
Güçlü ve istikrarlı büyümesini sürdüren
Banka, 2000 yılında Genel Merkezini
Ankara’dan İstanbul’a taşımıştır.
2006 yılında başlattığı MOD projesi ile İş
Bankası, stratejik hedefleri doğrultusunda
müşteri odaklı yeni bir yapılanmaya
yönelmiş ve yapısal bir devrim niteliğindeki
çok sayıdaki projeyi başarıyla tamamlamıştır.
Teknolojideki hızlı gelişmelere paralel
olarak İş Bankası, müşterilerinin tüm
işlemlerini kolay, hızlı ve güvenilir bir
şekilde en uygun kanaldan 7 gün 24 saat
gerçekleştirmelerine imkân tanıyacak
yenilikçi ve çok kanallı bankacılık ağını
geliştirmeye devam etmiştir.
Hızla değişen müşteri tercih ve
davranışlarını yakından izleyen İş Bankası,
müşteri ile dijital ortamlarda da en yakın
banka olmak ve iş modellerindeki dijital
dönüşüm yolculuğunu tanımlamak amacıyla
2015 yılında “Dijital Dönüşüm Programı”
başlatmıştır. Programla birlikte, Banka’nın
“Türkiye’nin En İyi Çok Kanallı Banka” olma
hedefi, “Türkiye’nin En İyi Dijital Bankası
Olma” hedefi ile genişletilmiştir.
2015 yılında Sürdürülebilirlik Yönetim
Sistemi’ni hayata geçiren İş Bankası, Borsa
İstanbul (BIST) Sürdürülebilirlik Endeksi’ne
dâhil olarak, müşterilerine, çalışanlarına ve
çevreye gösterdiği duyarlılığı bu vesileyle bir
kez daha teyit etmiştir.
Bankamatik
1982 yılında ilk ATM’leri
Türkiye ile tanıştıran İş Bankası,
“Bankamatik” ismini bir marka
haline getirmiştir.
İlkler ve Öncülükler
Öncülüğü ve yenilikçiliği kurum kültürünün ve
çalışma felsefesinin merkezine koyan İş Bankası,
bankacılık sektöründe trendleri belirlemeye
2015 yılında da devam etmiştir.
İş Bankası;
»» Tasarruf alışkanlığını yaratmak ve
yaygınlaştırmak amacıyla Türk toplumuna
kumbarayı sunmuştur.
»» Günlük harcamalarda çek uygulamasını
başlatmıştır.
»» “Bankamatik” ile Türkiye’de elektronik
bankacılığın temellerini atmıştır.
»» Avrupa ve K.K.T.C.’de şube açan ilk Türk
bankası olmuştur.
»» Finans sektöründe ilk yatırım hesabı
hizmetini sunmuştur.
»» İlk yatırım fonunu kurmuştur.
»» Türkiye’de bir banka bünyesinde ilk
menkul kıymet alım satımını başlatmıştır.
»» İlk interaktif telefon bankacılığı hizmetini
başlatmıştır.
»» İlk internet şubesini müşteri kullanımına
açmıştır.
»» WAP telefon bankacılığı işlemlerini
başlatmıştır.
»» İlk uygulama tabanlı (native) mobil
bankacılık hizmetini (İşCep) müşterilerinin
kullanımına açmıştır.
»» Türkiye’de TRLIBOR piyasasına endeksli
getiri sağlayan ilk vadeli mevduat ürünü
olan “Değişken Hesabı” müşterilerinin
kullanımına sunmuştur.
»» Türkiye’nin ilk sosyal sorumluluk odaklı
yatırım fonu olan “TEMA Değişken
Fonu”nu kurmuştur.
»» Konut sektöründe çevre dostu
teknolojilerin gelişmesine ve yayılmasına
yardımcı olunması amacıyla “Çevre Dostu
Konut Kredisi” ürününü müşterilerinin
kullanımına sunmuştur.
»» Mobil imza ile şubeye gitmeden kredi
kullanma ve kartsız para çekme işlemlerini
başlatmıştır.
»» Multi touch özelliğini kullanan ilk
getiri karşılaştırma uygulaması “Getiri
Sihirbazı”nı müşterilerin hizmetine
sunmuştur.
»» Anlık Borsa İstanbul verilerini sunan ilk
finansal uygulama olan “İş’te Yatırım
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
iPhone” uygulamasını müşterilerin
kullanımına açmıştır.
İnternet Şubesi ve Mobil Bankacılık
kanallarında işlem güvenliğini pekiştiren,
aynı zamanda Bankamatiklerden kartsız
para çekme imkânı sağlayan “Cep
Anahtar” uygulamasını müşterilerin
kullanımına sunmuştur.
Dünyada bir ilk olan “Biyokimlikli POS”
(parmak damar haritası ile kimlik
doğrulama özellikli) cihazlarını kullanıma
açmıştır.
POS terminallerini çift yönlü bir
iletişim aracına dönüştüren “İnteraktif
Mesajlaşma Sistemi”ni hayata geçirmiştir.
Hesap özeti borcunun, bir üst limite
yuvarlanarak aradaki farkın yatırım
fonunda değerlendirilmesini sağlayan
“Üstü Kalsın” uygulamasını Türkiye’de bir
ilk olarak hizmete sunmuştur.
Kurlardaki aşırı yükselişlerden koruyan
“Kur Korumalı (Opsiyonlu) Döviz Kredisi”,
faiz oranlarındaki değişimlerden
etkilenmek istemeyenler için “Sabit Faizli
Rotatif (BCH) Kredi” ve Çin ile ticari ilişkisi
olanlar için Çin Yuanı cinsi döviz kredisini
müşterilerine sunmuştur.
Tek tuşla para çekme olanağı tanıyan
“Temassız Kartla Para Çekme”
uygulamasını başlatmıştır.
Türkiye’de ilk defa tümüyle farklı ve özel
bir yapı ile sadece yabancı sermayeli
şirketlere hizmet vermek üzere
tasarlanmış ihtisas şubesini açmıştır.
Müşterilerin cep telefonları ile hem
internet üzerinden hiçbir kart bilgisi
girmeden hem de mağazalardan
yanlarında kredi kartı bulundurmalarına
gerek kalmadan Karekod (QR kod)
teknolojisi ile alışveriş yapmalarına
olanak sağlayan Parakod uygulamasını
sunmuştur.
2B Kredisi’ni özel bankalar arasında ilk
defa uygulamaya koymuştur.
Çeke güvenilir ödeme aracı niteliğinin
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
yeniden kazandırılması amacıyla sektörde
bir ilk olan Karşılıklı Çek ürününü piyasaya
sunmuştur.
Karekod teknolojisine ilave olarak “Şipşak”
adlı yeni ürünü ile gazete, dergi, afiş ve
katalog gibi basılı mecralardan da Karekod
okutularak anında alışveriş yapılabilmesini
sağlamıştır.
Kredi kartlarına Müzekart özelliğini
ekleyerek, T.C. Kültür ve Turizm
Bakanlığına bağlı tüm müze ve ören
yerlerini her yıl 1 ay boyunca ücretsiz
ziyaret etme imkânı sunmuştur.
İşCep’e tek kullanımlık şifre tuşlamaya
gerek olmaksızın güvenli giriş yapılmasını
sağlayan Intel Doğrulama Teknolojisini
müşterilerinin hizmetine sunmuştur.
İşCep’e girişte müşteri şifresi tuşlama
ihtiyacını ortadan kaldıran parmak izi
tanıma (Touch ID) teknolojisini Türkiye’de
ilk kullanan banka olmuştur.
Dünyada bir ilk olan ve Microsoft’un
yeni nesil eğlence platformu Xbox One
oyun konsoluna özel olarak geliştirilen
bankacılık uygulamasını müşterilerinin
hizmetine sunmuştur.
Müşterilerin kart taşımadan veya kart
şifresi tuşlamadan Bluetooth ya da
Karekod teknolojisi ile para çekmesine
olanak sağlayan “İşCepMatik” adlı yeni
nesil Bankamatik cihazını müşterilerle
buluşturmuştur.
Fatura bedellerini iskonto ederek
vadesinden önce müşterinin kullanımına
sunan “Tedarikçi Finansmanı” uygulaması
ile, aynı zamanda fatura kayıt merkezi ile
entegre olup online çalışan Türkiye’deki
ilk banka olmuştur.
“Fırsatla” adını verdiği sosyal medya
uygulaması ile müşterilere Facebook
ya da Twitter hesaplarıyla Banka’daki
müşteri kayıtlarıyla eşleştirme ve
Facebook ve/veya Twitter hesapları
aracılığıyla İş Bankası’nın özel kampanya
ve fırsatlarından yararlanma imkânı
sunmuştur.
Sunuş
9
Yönetim
Kurulu
Başkanı’nın
Mesajı
Ekonomik ve ticari
hayatın her aşamasında
katma değeri yüksek
ürün ve hizmetleriyle
lider bir duruş
sergileyen İş Bankası,
başta çevre coğrafyamız
olmak üzere yurt
dışında da Türk
girişimcisinin yanında
yer almaktadır.
10
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Değerli paydaşlarımız,
2015 yılı küresel ekonomiye ilişkin
soru işaretlerinin arttığı bir yıl olarak
anımsanacaktır.
Başta Çin olmak üzere gelişmekte olan
ekonomilerin ivme kaybetmesi, emtia
fiyatlarındaki düşüşün emtia üreticisi
ülkeleri olumsuz etkilemesi gibi gelişmeler
nedeniyle küresel ekonomi 2015’te görece
zayıf bir büyüme performansı sergilemiştir.
ABD Merkez Bankası (Fed) dokuz yıllık bir
sürenin ardından 2015 yılının son ayında
faiz artırımına gitmiştir. Fed’in önümüzdeki
dönemde faiz artırımlarının ılımlı ve
kademeli bir şekilde gerçekleştirileceği
yönünde sinyal vermesi piyasaları bir miktar
rahatlatmıştır.
Ekonomik aktivitenin halen arzu edilen
seviyeye ulaşmadığı Euro Bölgesi ile
Japonya’da ise genişletici yöndeki para
politikalarıyla sorunlara çözüm aranmaya
devam edilmektedir. Geçtiğimiz yılın
genelinde, söz konusu ülkelerde bu yönde
adımlar atılmıştır.
2016 yılında, gelişmiş ülke merkez
bankalarının para politikalarındaki
ayrışmanın belirginleşmesi ile birlikte ABD
dolarındaki güçlü seyrin devam edeceği
öngörülmektedir. Küresel sermaye
akımlarının ise ABD’deki faiz artırım
kararının hızına paralel olarak şekilleneceği
tahmin edilmektedir. Diğer gelişmiş ülke
merkez bankalarının genişleyici yöndeki
para politikalarına ağırlık vermeleri
küresel likiditede Fed kaynaklı olarak
ortaya çıkabilecek sıkılaşmayı bir miktar
telafi edebilecektir. Öte yandan, küresel
likiditede olası bir sıkılaşmanın yanı sıra
artan jeopolitik risklerin özellikle dış
finansman ihtiyacı yüksek gelişmekte
olan ülkeler üzerindeki baskıyı artıracağı
öngörülmektedir.
Türkiye ekonomisi, 2015 yılında
iç talep kaynaklı ılımlı bir büyüme
kaydetmiştir.
Türkiye açısından 2015 yılı yoğun politik
gündeme ve bölgesel gelişmelere bağlı
olarak ekonominin gölgede kaldığı bir yıl
olmuştur. Tüm bunlara rağmen, Türkiye
ekonomisi ılımlı bir büyüme kaydetmeyi
başarmıştır. Bu dönemde iç talep
büyümenin temel kaynağı olurken, özellikle
enerji fiyatlarındaki düşüş paralelinde dış
ticaret açığının daralması ülkemiz açısından
önemli bir kırılganlık unsuru olan cari açığın
azalmasını beraberinde getirmiştir.
2016 yılında, petrol fiyatlarındaki mevcut
düşük seviyenin kalıcı olmasının Türkiye
ekonomisine olumlu etki yapmaya devam
etmesi beklenmektedir. Fed’in faiz
artırımlarının kademeli olacağı yönündeki
öngörüler göz önünde bulundurulduğunda,
yapısal reformlara odaklanılması orta ve
uzun vadede Türkiye’nin diğer gelişmekte
olan ülkelerden olumlu yönde ayrışmasına
olanak verebilecektir.
Bankacılık sektörü, ivme kaybına
rağmen, sağlıklı büyüme eğilimini
sürdürmüştür.
Geçmişe kıyasla daha düşük bir ekonomik
büyüme ortamında faaliyet gösteren
bankacılık sektörü sağlıklı büyüme eğilimini
2015’te de sürdürmüştür. 2014’ten bu
yana uygulanan makroihtiyati tedbirler
bireysel kredi hacmi artışının baskı altında
kalmasına neden olurken kredi büyümesi
ağırlıklı olarak kurumsal ve ticari kredilerdeki
artıştan kaynaklanmıştır.
Mevduat sektörün ana fonlama kaynağı
olmaya devam ederken, alternatif fon
kaynakları da etkin bir şekilde kullanılmıştır.
Bankaların piyasalardaki belirsizliklere
rağmen yurt dışından borçlanmalarını
sorunsuzca sürdürmeleri olumlu bir gelişme
olarak değerlendirilmektedir. Öte yandan,
kademeli olarak yürürlüğe konulmakta olan
Basel III düzenlemeleri, son dönemlerde
diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde
de bankacılık sektöründeki büyümenin
belirleyici unsurlarından biri olmaya
başlamıştır.
İş Bankası yaygın hizmet ağıyla değer
yaratmayı 91 yıldır kesintisiz olarak
sürdürmektedir.
91 yıl önce kurulan İş Bankası ticari hayatı
boyunca dünyada ve ülkemizde meydana
gelen değişikliklere başarılı bir biçimde
uyum sağlarken, kurumsal kültürünün
sayesinde değerlerini de muhafaza
edebilmiş ve kurulduğundan bu yana
paydaşları için değer yaratmaya devam
etmiştir.
Hizmet ağını genişletmeye devam eden İş
Bankası, 2015 yılında yurt içi şube sayısını
1.354’e Bankamatik sayısını ise 6.582 adete
yükseltmiştir. İş Bankası yaygın hizmet
ağıyla her zaman müşteriye en yakın banka
olmayı hedeflemiştir.
Ekonomik ve ticari hayatın her aşamasında
katma değeri yüksek ürün ve hizmetleriyle
lider bir duruş sergileyen İş Bankası, başta
çevre coğrafyamız olmak üzere yurt
dışında da Türk girişimcisinin yanında yer
almaktadır.
Yurt dışı örgütümüzün genişletilmesine
yönelik yürütülen çalışmalar 2015 yılında da
sürdürülmüştür. Bankamızın Batum ve Tiflis
şubelerinden oluşan Gürcistan örgütü, 3
Ağustos 2015 tarihinden itibaren faaliyetini
sermayesinin tamamı İş Bankası’na ait
olarak kurulan ve Gürcistan’da bankacılık
lisansı almış olan İşbank Gürcistan çatısı
altında sürdürmeye başlamıştır. Böylece
Bankamız 2015 yıl sonu itibarıyla, yurt
dışı temsilcilikleri, yurt dışı şubeleri ve
finansal iştirakleriyle birlikte 14 ülkede, 53
şube, 2 temsilcilik ofisi ve 800’ün üzerinde
çalışanıyla hizmet sunmaktadır.
İş Bankası, 57 bine yaklaşan çalışana sahip
toplam 106 şirketi ile Türkiye’nin en büyük
gruplarından biridir. İş Bankası Grubu sadece
yarattığı istihdam ile değil, ticari faaliyetleri
ile de kalıcı bir değer üretmektedir.
İş Bankası toplumsal gelişimde de
öncü bir role sahiptir.
İş Bankası’nın kuruluş misyonu Türkiye’nin
inşasına, kalkınmasına ve gelişmesine
her alanda katkı sağlamak olmuştur.
Kuruluşundan bu yana ekonomik
kalkınmanın yanı sıra toplumsal hayatın
gelişiminde de öncü rolünü üstlenen İş
Bankası, uzun soluklu sosyal sorumluluk
projeleriyle toplum için değer üretmeyi
sürdürmektedir.
Ülkemizin ve toplumumuzun ihtiyaçlarına
uygun olarak, uzun soluklu, yaygın ve
sürdürülebilir bir yapıda oluşturulan sosyal
sorumluluk faaliyetlerine eğitim, çevre ve
kültür-sanat alanlarında devam ediyoruz.
Bu vesileyle ticari faaliyetlerimiz sonucunda
yaratılan değerin bir kısmını toplumla
paylaşıyor, katkımızı muhtelif kanallar
üzerinden hayata geçiriyoruz.
İş Bankası sorumluluğunun bilincinde
bir kurumsal vatandaş olarak kuruluş
misyonuna paralel şekilde tüm paydaşları
için değer yaratmayı sürdürecektir.
14
İş Bankası yurt
dışında 14 ülkede
bankacılık hizmeti
sunmaktadır.
57 bin
İş Bankası, 57 bine
yaklaşan çalışana sahip
toplam 106 şirketi ile
Türkiye’nin en büyük
gruplarından biridir.
İş Bankası gelecekte de Türkiye’nin
Bankası olmaya devam edecektir.
İş Bankası müşteri ihtiyaçlarını hızlı, etkin ve
kaliteli çözümlerle karşılayan ve çalışanlarını
işlerinde en yüksek performansı
gösterebilmeleri için teşvik eden bir
banka olarak hissedarlarına yarattığı
değeri istikrarlı bir biçimde artırmayı
amaçlamaktadır.
Bankamız bu doğrultuda dünyadaki ve
ülkemizdeki gelişmeleri yakından takip
ederek ülkemizde bankacılığın standartlarını
daha yükseğe taşımaya, ekonomiye olan
desteğini sürdürerek tüm paydaşları için
değer yaratmaya, özetle, Türkiye’nin
Bankası olmaya devam edecektir.
Bu vesileyle, Yönetim Kurulumuz,
hissedarlarımız ve şahsım adına tüm
çalışanlarımıza, iş ortaklarımıza ve bize
güvenen müşterilerimize teşekkürlerimi
sunuyorum.
Saygılarımla,
H. Ersin Özince
Yönetim Kurulu Başkanı
Faaliyetler
11
Genel
Müdür’ün
Mesajı
Önümüzdeki üç yıllık
dönemde “Türkiye’nin
En İyi Çok Kanallı
Bankası Olma”
hedefimizi bir adım ileri
taşıyarak “Türkiye’nin
En İyi Dijital Bankası
Olma” hedefi ile
genişlettik.
12
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
İş Bankası’nın değerli hissedarları, müşterileri,
çalışanları ve iş ortakları,
İş Bankası belirsizliklerin yoğunlukla
yaşandığı 2015 yılını başarıyla
tamamlamıştır.
İş Bankası finansal piyasalardaki
dalgalanmaların ve yurt içi belirsizliklerin söz
konusu olduğu 2015 yılında da belirlediği
hedeflere büyük ölçüde ulaşmıştır. Bankamız bu
dönemde de sorunsuz ve sürdürülebilir büyüme
politikasını devam ettirerek Türkiye’nin en
büyük özel bankası olma unvanını korumuştur.
Aktif toplamını 2015 yıl sonu itibarıyla önceki
yıla göre %16 oranında artırarak 275,7 milyar
TL’ye yükselten Bankamızın özkaynakları ise
32 milyar TL’ye ulaşmıştır.
2015 yıl sonu itibarıyla kredilerde %14 oranında
bir gelişim sağlayan İş Bankası’nın toplam
nakdi kredileri 177 milyar TL’ye yükselmiştir. İş
Bankası, görece zorlu koşulların hâkim olduğu
bir yıl olan 2015’te kredilerini büyütürken aktif
kalitesinden de ödün vermemiştir. Bankamızın
takipteki krediler oranı, yıl sonu itibarıyla sektör
ortalamasının oldukça altında, %2,0 olarak
gerçekleşmiştir. İş Bankası, tüm kredi türlerinde
takipteki kredi oranı bakımından sektöre göre
daha iyi performans göstermeye 2015 yılında
da devam etmiştir.
91 yıldır ekonominin ve reel sektörün
destekçisi
İş Bankası kurulduğu günden bu yana
ekonominin ve reel sektörün en büyük
destekçilerinden biri olmuştur. Kriz
dönemlerinde bile bu anlayışını koruyan
Bankamız esnafa, mikro işletmelere, KOBİ’lere,
ticari ve kurumsal firmalara, büyük ölçekli
yatırımlara; özetle her türlü ticaret erbabına
destek vermiştir.
2015 sonu itibarıyla 130,2 milyar TL’ye ulaşan
ticari kredilerde %12,5’lik pay ile özel bankalar
arasındaki lider konumumuzu sürdürüyoruz.
Ayrıca, ülke ekonomisi için bir lokomotif
konumunda olan KOBİ’lere kullandırılan
krediler de 42,2 milyar TL’ye ulaşmıştır. Bu
sonuçlar, ticari kimliğimiz, vizyonumuz ve
misyonumuzdan kaynaklanan bir anlayışın
ürünüdür.
Bu yaklaşımımız hane halkının finansman
ihtiyacını da kapsamaktadır. Gerek nakit,
gerekse de konut ve taşıt kredileriyle
müşterilerimizin ihtiyaçlarını etkin bir şekilde
karşılamaya devam ediyoruz. Bankamızın
tüketici kredileri bakiyesi 2015 yıl sonu itibarıyla
%9,3 oranında artış göstererek 36,4 milyar
TL’ye ulaşmıştır.
Güçlü mevduat tabanımızı korurken,
alternatif kaynak yaratmaya devam
ediyoruz.
Müşterilerimizin Bankamıza gösterdikleri
itibarın bir yansıması olan mevduat
büyüklüğümüz geçtiğimiz yıl sonuna oranla
toplam %15,2 artarak 153,8 milyar TL
seviyesine ulaşmıştır. 2015 sonu itibarıyla
toplam, Türk Lirası ve yabancı para mevduat
kalemlerinde özel bankalar arasındaki
liderliğimiz sürüyor. Fonlama maliyetlerimizin
düşmesine önemli katkısı bulunan vadesiz
mevduatın toplam mevduatımız içerisindeki payı
%22,6 seviyesinde oluşurken, pazar payımız ise
%15,9 gibi yüksek bir oranda gerçekleşmiştir.
Bu kapsamda, 2015 yılı içerisinde “Dijital
Dönüşüm Programı”nı başlattık. Önümüzdeki
üç yıllık dönemde “Türkiye’nin En İyi Çok Kanallı
Bankası Olma” hedefimizi bir adım ileri taşıyarak
“Türkiye’nin En İyi Dijital Bankası Olma” hedefi
ile genişlettik.
Müşterilerimizin hayatlarının her evresinde
ilk tercih ettikleri banka olmayı ve sıra dışı bir
müşteri deneyimini öngören dijital vizyonumuz
doğrultusunda, müşterilerimizle aramızda
sağlam bir bağ kurmayı, etkileşimin etkinliğini
artırmayı ve kişiselleştirilmiş hizmetler sunmayı
hedefliyoruz.
Yaygın hizmet ağı
İş Bankası kaynak yönetiminde maliyet odaklı
yaklaşımını 2015 yılında da sürdürmüştür.
Gerek yurt içi, gerekse yurt dışı borçlanma
imkânları, kaynak çeşitliliğini artıracak ve vade
yapısını güçlendirecek şekilde kullanılmaya
devam edilmiştir. İhraç edilen toplam menkul
kıymetlerin bakiyesi 19,8 milyar TL’ye
ulaşmıştır. 2015 yılı Aralık ayı itibarıyla söz
konusu menkul kıymetler toplam pasiflerimizin
%7,2’sini oluşturmaktadır.
İş Bankası 2015 yılında yeni şube açma
çalışmalarını sürdürmüştür. Söz konusu
çalışmalar kapsamında yurt içinde 26 şubenin
açılışı gerçekleştirilmiştir. Dönem sonu
itibarıyla toplam yurt içi şube sayısı 1.354’e
ulaşan Bankamızın yurt dışında ise 23 şubesi
bulunmaktadır. İş Bankası, Ortadoğu, Kafkasya
ve Balkanlar’ı yakından inceleyerek yurt dışında
da yatırım olanaklarını değerlendirmeye devam
etmektedir.
Repo, sendikasyon, seküritizasyon ve ikili
anlaşmalar gibi kaynaklardan sağlanan fonların
toplam tutarı da dönem sonu itibarıyla 48,5
milyar TL’ye ulaşmıştır.
Bankamız, yıl sonu itibarıyla 6.582 adede
ulaşan yurt içi Bankamatik sayısı ile Türkiye’nin
en geniş ve yaygın ATM ağına sahip banka
olma unvanını korumuştur. Bankamatiklerimizi
kullanan müşteri sayısı 8,1 milyona çıkarken,
internet kanalını kullanan müşteri sayısı ise 2,5
milyona ulaşmıştır.
Performansımız uluslararası alanda
da takdir görüyor.
İş Bankası olarak gösterdiğimiz performans yurt
dışında da övgüye değer bulunmaktadır. 2015
yılı içerisinde uluslararası alanda bankacılık
sektörünün saygın yayınları arasında yer
alan The Banker dergisi tarafından, güçlü
mali yapımız ve yenilikçi hizmet anlayışımızla
“Türkiye’de Yılın Bankası” ödülüne layık
görüldük. Ayrıca Bankamız, yine The Banker
dergisi tarafından yayınlanan “Dünyanın En
Büyük 1.000 Bankası” listesinde ilk 100’e giren
tek Türk bankası oldu.
“Türkiye’nin En İyi Dijital Bankası
Olma” hedefi doğrultusunda kararlı
adımlarla ilerliyoruz.
Teknoloji alanında yaşanan gelişmeler
müşterilerin tercih ve davranışlarını da
değiştirmiştir. Bu değişimin hızlı bir şekilde
karşılanmasının yanı sıra, müşteriler ile özellikle
dijital ortamlarda yakınlığın sağlanması
ihtiyacının artacağını öngörüyoruz.
Ülkemizin gelişimini finanse etmeye
devam edeceğiz.
2016 yılında Türkiye ekonomisinin, önemli
belirsizliklerin hâkim olduğu 2015’e kıyasla
daha olumlu bir performans sergilemesi
beklenmektedir. “Türkiye’nin Bankası” olarak
2016 yılında da kaynak maliyetlerini etkin bir
şekilde yöneterek, aktif kalitemizi muhafaza
edecek şekilde ülke ekonomisinin uzun vadeli
gelişimini finanse etmeye devam edeceğiz.
Atatürk’ün “İş Bankası kurumu, Cumhuriyet
tarihinde ekonomi bakımından başlı başına yer
alacaktır” öngörüsü doğrultusunda ekonomiye
ve topluma katma değer yaratan Bankamız,
önümüzdeki dönemde de ülke ekonomisinin
gelişimi, kaynakların tahsisi ve sürdürülebilir
büyümenin devam ettirilmesinde üzerine
düşeni en iyi şekilde yerine getirecek, yeni
başarılara imza atacaktır. Sektörüne öncülük
eden ve bulunduğumuz bölgenin önemli
finansal aktörlerinden biri olan İş Bankası,
sağlıklı büyüme stratejisini kararlılıkla
uygulamaya devam edecektir.
91 yıldır olduğu gibi bundan sonraki dönemde
de özveri, çalışkanlık, samimiyet, paylaşım
ve kaliteli hizmet gibi değerler İş Bankası’nın
çalışma anlayışının merkezinde olacaktır.
Bizlere güvenen başta müşterilerimiz,
çalışanlarımız ve sermayedarlarımız olmak
üzere tüm paydaşlarımıza teşekkürlerimi
sunuyorum.
Faaliyetlerinin ekonomik, sosyal
ve çevresel etkilerini duyarlılıkla
yöneten İş Bankası 2015 yılında
Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemi’ni
hayata geçirmiştir.
Saygılarımla,
Yürüttüğü faaliyetlerin, ekonomik, sosyal
ve çevresel etkilerini bir bütün olarak göz
önünde bulunduran İş Bankası, paydaşlarına,
topluma ve çevreye kattığı değeri artırma
ve faaliyetlerini sorumlu bir şekilde yürütme
çabalarına yön verecek bir ilkeler bütünü olan
Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemi’ni hayata
geçirmiştir. İş Bankası, söz konusu sistem ile
aksiyonlarını izlenebilir ve geliştirilebilir bir
yapıya kavuşturarak, insan, toplum ve doğaya
karşı olan sorumluluk bilincini ortaya koymuştur.
İş Bankası Borsa İstanbul (BIST) Sürdürülebilirlik
Endeksi’nde de yer almaktadır.
Adnan Bali
Genel Müdür
Faaliyetler
13
Dünya Ekonomisi
2015 yılında gelişmiş ekonomilerde
toparlanma eğilimi sürerken, gelişmekte olan
ülkelerde ekonomik aktivite yavaşlamıştır.
%0,25
Fed, Aralık 2015’te 25
baz puan artırım yaparak
Haziran 2006’dan bu yana
ilk defa politika faiz oranını
yükseltmiştir.
14
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
2015 yılında küresel ekonomi
ivme kaybetmiştir.
2015 yılında, Çin ekonomisi yavaşlarken
emtia fiyatları aşağı yönlü seyrini
sürdürmüştür. Ayrıca, jeopolitik riskler
yükseliş kaydetmiştir. Yılın son ayında ABD
Merkez Bankası (Fed) dokuz yıllık bir sürenin
ardından ilk defa faiz oranını artırmıştır.
Bu gelişmeler çerçevesinde, ABD doları
uluslararası piyasalarda güçlenme eğilimi
sergilerken, aralarında Türkiye’nin de yer
aldığı gelişmekte olan ülkelere yönelik
sermaye akımları zayıflamıştır. Küresel
koşulların gelişmekte olan ülkeler açısından
geçmiş yıllara kıyasla daha az elverişli
bir ortam sunmasının yanında ülkelerin
kendilerine özgü sorunlarının da etkisiyle
ekonomik aktivite yavaşlamıştır. Diğer
taraftan, gelişmiş ülke ekonomilerinde
toparlanma eğilimi devam etmiştir. Bu
gelişmeler çerçevesinde, küresel ekonomi
2015’te bir önceki yıla kıyasla bir miktar
ivme kaybetmiştir.
ABD ekonomisindeki toparlanma faiz
artırımını mümkün kılmıştır.
ABD ekonomisindeki toparlanma
paralelinde 2014 yılında kademeli olarak
varlık alım programını sonlandıran
Fed, 2015 yılı içerisinde faiz artırımına
gideceği yönünde piyasalara sinyal
vermiştir. Ancak, Fed’in ilk faiz artırımının
zamanlamasına ilişkin belirsizlikler yıl
boyunca sürmüştür. Beklentiler, ilk etapta
Fed’in faiz artırımına yılın ortasında
başlayacağı üzerinde yoğunlaşırken, izleyen
dönemde ilk çeyrekte etkili olan olumsuz
hava koşullarının da etkisiyle büyümenin
yavaşlaması doğrultusunda Eylül ayına
ötelenmiştir. Yaz aylarında ise, Çin başta
olmak üzere gelişmekte olan ekonomilerde
yaşanan gelişmeler paralelinde küresel
büyümeye dair endişelerin artması
Fed’in faiz artırımına başlaması açısından
olumsuz bir tablo çizmiştir. Bu çerçevede,
faiz artırımına Aralık’ta gidileceğine
ilişkin beklentiler güçlenmiştir. ABD
ekonomisindeki genel görünümün faiz
artırımına başlanabilmesi için uygun
koşulların oluştuğuna işaret etmesiyle Fed,
Aralık 2015’te 25 baz puan artırım yaparak
Haziran 2006’dan bu yana ilk defa politika
faiz oranını yükseltmiştir.
Euro Alanı ile Japonya’daki
zayıf toparlanma, para
politikasında genişletici yeni
kararları beraberinde getirmiştir.
ABD dışındaki gelişmiş ülkelerde ekonomik
aktivite 2015 yılında geçmiş dönemlere
kıyasla bir miktar toparlanma kaydetse de
zayıf bir seyir izlemiştir. Avrupa Merkez
Bankası’nın (ECB) 2014’ün son çeyreğinde
başladığı ve Mart 2015’te kapsamını
genişlettiği varlık alım programı ekonomide
istenilen toparlanmayı sağlayamamıştır.
Ekonomiye ilişkin aşağı yönlü riskleri dikkate
alan ECB, Aralık ayında para politikasında
genişletici yönde yeni adımlar atmıştır.
Benzer şekilde Japonya’da da bu dönemde
temel ekonomik büyüklükler hedeflerin
altında kalmıştır. 2016 yılının başında geçerli
olmak üzere Japonya Merkez Bankası
mevcut para politikasında genişletici yönde
ilave kararlar almıştır.
Enerji ve emtia fiyatları
hızlı gerilemiştir.
2015 yılında küresel talep koşulları,
Çin başta olmak üzere gelişmekte olan
ekonomilerdeki ivme kaybı paralelinde zayıf
bir görünüm sergilemiştir. Buna ilaveten, arz
fazlasının artacağına yönelik beklentilerin
güçlenmesi petrol fiyatlarındaki aşağı yönlü
hareketin sürmesine neden olmuştur.
2015’te bir önceki yıla kıyasla %30’un
üzerinde düşen petrol fiyatları, Aralık ayı
içinde son on bir yılın en düşük seviyesine
inmiştir. Bu dönemde, tarım ürünleri ile
metal fiyatları da düşüş kaydetmiştir.
Geleceğe dair beklentiler
2016 yılında gelişmiş ülke merkez
bankalarının para politikalarındaki
ayrışmanın belirginleşmesi ile birlikte ABD
dolarındaki güçlü seyrin devam edeceği
ve küresel sermaye akımlarının Fed’in faiz
politikasına bağlı olarak hareket edeceği
tahmin edilmektedir. Diğer taraftan, Fed
bundan sonraki faiz artırımlarının ılımlı
ve kademeli olacağı ve bu çerçevede
para politikasının önümüzdeki dönemde
de ekonomiyi desteklemeye devam
edeceği yönünde sinyal vermiştir. 2016
yılında emtia fiyatlarının izleyeceği seyir
de küresel ekonomi açısından belirleyici
bir unsur olacaktır. Çin ekonomisindeki
yavaşlamaya bağlı olarak nispeten zayıf
seyretmesi beklenen küresel talep
koşulları paralelinde emtia fiyatlarının
düşük seviyelerini koruyabileceği
öngörülmektedir. Bu durum emtia
ithalatçısı ülkelerde özellikle dış denge ve
enflasyonu olumlu yönde etkileyecek bir
gelişme olarak değerlendirilse de, fiyatların
düşük düzeylerde uzun süre kalmasının
emtia ihracatçısı ülkeleri olumsuz yönde
etkileyebileceği, fiyatlardaki oynaklığın daha
da artmasının küresel ekonomi açısından
risk yaratabileceği değerlendirilmektedir.
2015 yılında küresel
talep koşulları, Çin başta
olmak üzere gelişmekte
olan ekonomilerdeki
ivme kaybı paralelinde
zayıf bir görünüm
sergilemiştir.
Faaliyetler
15
Türkiye Ekonomisi
2015 yılında Türkiye beklentileri aşan bir
büyüme performansı sergilemiştir.
2015 yılında makroekonomik
gelişmeler
%8,81
Yıllık enflasyon %8,81 ile
Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankası’nın hedefinin üzerinde
gerçekleşmiştir.
İç tüketim ağırlıklı bir büyüme
kompozisyonu gözlenmiştir.
2015 yılında artan risklere rağmen
ekonomik aktivite ılımlı bir seyir izlemiştir.
Erken seçim kararıyla birlikte iki yıldan az
bir zamanda dördüncü kez seçime gidilmesi
önceki dönemlere kıyasla kırılganlıkları
artıran bir ortam yaratmıştır. Buna rağmen,
Türkiye ekonomisi ilk dokuz ayda bir
önceki yılın aynı dönemine göre %3,4
büyüme kaydetmiştir. Bu dönemde, iç talep
büyümeye en yüksek katkıyı yaparken, net
ihracat büyümeyi düşürücü yönde etkide
bulunmuştur. 1 Kasım seçimlerinin ardından
siyasi belirsizliklerin azalmasının desteğiyle
son çeyrekte ekonomik aktivitedeki ılımlı
toparlanma eğilimi sürmüştür. Böylece,
2015’te bir önceki yıla göre ekonomik
büyüme hızlanmıştır.
2015 yılında gerek ihracat gerekse ithalat
hacmi daralma eğilimi sergilemiştir.
İhracattaki gerilemede, Euro/ABD doları
paritesindeki düşüşün etkisiyle başlıca ihraç
pazarımız olan Euro Alanı ülkelerine yönelik
ihracatın ABD doları karşılığının azalmasının
yanında Rusya ve Irak gibi diğer önemli
pazarlardaki sorunların devam etmesi etkili
olmuştur. İthalattaki daralmada ise, enerji
ve emtia fiyatlarının düşmesi belirleyici
rol oynamıştır. İhracattaki gerilemenin
ithalattakinden yavaş olmasına bağlı
olarak, 2015 yılında dış ticaret açığı yıllık
bazda %25,2 oranında azalarak 63,3 milyar
ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Dış
ticaret açığındaki daralma paralelinde cari
dengedeki iyileşme eğilimi sürmüştür.
Cari açık 2015’te bir önceki yıla göre
11,4 milyar ABD doları azalarak 32,2 milyar
ABD dolarına gerilemiştir. Doğrudan
yatırımların cari açığın finansmanındaki payı
%36’ya çıkmıştır.
GSYH’daki Sektörel Büyüme Oranları (%) (*)
12
8
4
Sanayi
0
Hizmetler
Tarım
-4
(*)
16
Ocak-Eylül dönemi itibarıyladır.
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
2014
İnşaat
GSYH
Tarım
Sanayi
Hizmetler
2015
İnşaat
GSYH
Mali disiplin korunuyor.
Mali disiplin 2015 yılında da Türkiye
ekonomisinin güçlü yönünü oluşturmaya
devam etmiştir. 2015 yılında bütçe
gelirleri ile giderleri yakın oranlarda artış
kaydetmiştir. 2015’te bütçe açığı yıllık
bazda %3,3 oranında daralarak 22,6 milyar
TL ile Orta Vadeli Program’daki yıl sonu
öngörüsünün altında kalmıştır.
Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB)
orta vadeli %5’lik hedefinin üzerinde
gerçekleşmiştir.
yurt içi piyasalarda yıl genelinde artan
volatilite karşısında likidite tarafında
faiz koridorundaki esnekliği etkin olarak
kullanmak suretiyle sıkılaştırıcı önlemler
alarak temkinli para politikası duruşunu
korumuştur.
TCMB, para politikasında ihtiyatlı
duruşunu sürdürüyor.
2015 yılının başında emtia fiyatlarının
enflasyondaki düşüş sürecini desteklemesi
paralelinde TCMB, Ocak ve Şubat aylarında
politika faizi olan 1 hafta vadeli repo
faizinde ölçülü indirim kararı almıştır. Bu
çerçevede, 2014 sonunda %8,25 düzeyinde
bulunan politika faiz oranı Şubat ayı
itibarıyla %7,50 seviyesine indirilmiştir.
Faiz koridorunun üst ve alt bantlarında
da indirime giden TCMB, borç verme faiz
oranını %11,25’ten %10,75’e, gecelik
borçlanma faiz oranını ise %7,5’ten %7,25’e
çekmiştir. İzleyen dönemde ise, TL’nin değer
kaybetmesinin enflasyon göstergelerindeki
iyileşmeyi sınırlandırmasına bağlı olarak
TCMB faiz oranlarında değişikliğe gitmezken
Enflasyon yıl sonu hedefinin üzerinde
2015 yılında TÜFE’nin seyrinde gıda
fiyatlarındaki artış etkili olmaya devam
ederken, TL’deki değer kaybının birikimli
etkileri de yıl boyunca enflasyonun
orta vadeli hedefin belirgin şekilde
üzerinde seyretmesine neden olmuştur.
Diğer taraftan, enerji fiyatlarının düşük
düzeylerde gerçekleşmesi enflasyon
üzerindeki yukarı yönlü baskıları bir miktar
hafifletmiştir. Bu gelişmeler çerçevesinde,
yıllık enflasyon %8,81 ile Türkiye
Ağustos ayında yayımladığı yol
haritasıyla küresel para politikalarındaki
normalleşme paralelinde para politikasında
sadeleştirmeye gideceğini belirten
TCMB, Fed’in faiz artırım kararının
ardından Aralık toplantısında söz konusu
hamleleri yapmaya 2016 yılı içerisinde
başlayabileceğinin sinyalini vermiştir.
Enflasyon ve Döviz Sepeti (*)
(Aylar İtibarıyla Yıllık Değişimler, %)
ÜFE
TÜFE
Döviz Sepeti (sağ eksen)
14
30
25
12
20
10
15
8
10
6
5
4
0
(*)
Ara.15
Eki.15
Kas.15
Eyl.15
Ağu.15
Haz.15
Tem.15
Nis.15
May.15
Mar.15
Oca.15
Şub.15
Ara.14
Kas.14
Eki.14
Eyl.14
Ağu.14
Haz.14
Tem.14
Nis.14
May.14
Mar.14
Şub.14
Ara.13
Oca.14
Kas.13
Eki.13
Eyl.13
Ağu.13
Tem.13
Haz.13
May.13
Nis.13
-10
Mar.13
0
Şub.13
-5
Oca.13
2
Döviz Sepeti (0,5*€ +0,5*$), TCMB kurlarının aylık ortalamaları kullanılarak hesaplanmıştır.
Faaliyetler
17
Bankacılık Sektörü
Sektör, 2015 yılında uluslararası piyasalardaki
dalgalanmalara rağmen yurt dışından fon
temininde sorun yaşamamıştır.
Kredi hacmi büyümesinde döviz
kurundaki gelişmeler etkili olmuştur.
Bankacılık sektörü 2015 yılında da aktif
büyüklüğünü, şube sayısını ve istihdam
edilen kişi sayısını artırmaya devam etmiştir.
Bankacılık sektörünün toplam aktifleri 2015
yılında 2014 sonuna göre %18,4 oranında
büyüyerek 2.237(*) milyar TL seviyesine
yükselmiştir.
2.237
Bankacılık sektörünün
toplam aktifleri 2015
yılında 2.237(*) milyar TL
seviyesine ulaşmıştır.
2015 başında gerçekleştirilen faiz indirimleri
bankacılık sektöründe fonlama maliyetlerini
olumlu yönde etkilemiştir. Ancak, izleyen
dönemde TL’de yaşanan değer kaybı
paralelinde TCMB’nin temkinli para politikası
duruşunu sürdürmesi bankaların ağırlıklı
ortalama fonlama maliyetinin yükselmesine
yol açmıştır. Bu gelişmelerin yanında,
siyasi belirsizliklerin de etkisiyle kredi
hacmi büyümesi baskı altında kalmıştır.
Diğer taraftan, döviz kurlarındaki hızlı
yükselişe bağlı olarak YP cinsi kredilerin TL
karşılığında meydana gelen artış toplam
kredi hacmi büyümesinde etkili olmuştur.
Bankacılık sektörü fonlama
kaynaklarını çeşitlendirmeye devam
etmiştir.
Bankacılık sektörü 2015 yılında finansman
ihtiyacını ana fonlama kaynağı olan mevduata
ek olarak menkul kıymet ihraçları ve yurt
dışından temin ettiği krediler ile karşılamaya
devam etmiştir. Sektör, uluslararası
piyasalardaki büyük boyutlu dalgalanmalara
rağmen yurt dışından fon temininde sorun
yaşamamıştır. Nitekim, 2015 yılında bankacılık
sektörü itfa olan uzun vadeli borçlarını %327
oranında yenilemiştir.
Sektör güçlü görünümünü koruyor.
2014 sonunda %16,4(*) düzeyinde
gerçekleşen bankaların sermaye yeterlilik
oranı 2015 yılında özellikle, ağırlıklı olarak
kur artışından kaynaklanmak üzere, kredi
riskine esas tutardaki artış paralelinde düşüş
kaydederek %15,6(*) seviyesine inmiştir.
Sektörün net kârı ise bir önceki yıla göre
%4,9 artarak 25,7(*) milyar TL düzeyinde
gerçekleşmiştir.
2015 Yılında Mevduat ve Krediler *
(Yıl Sonuna Göre Değişim, %)
TL Mevduat
YP Mevduat
Krediler
50
40
30
20
10
Aralık
Kasılm
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak
0
* Kaynak: BDDK Aylık Bülten Verileri
Faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış
olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur.
(*)
18
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Geleceğe dair beklentiler
Tüketim harcamaları öncülüğünde
büyüme
2016 yılında iç talebin olumlu bir
performans sergilemesinin yanı sıra
önemli ihraç pazarlarımızda ekonomik
aktivitenin bir miktar toparlanmasına bağlı
olarak Türkiye ekonomisinin ılımlı büyüme
hızını koruması beklenmektedir. Ayrıca,
gerektiğinde ekonomiyi desteklemek
açısından Türkiye’nin maliye politikasında
yeterli manevra alanına sahip olduğu
değerlendirilmektedir. Diğer taraftan, son
dönemde artan jeopolitik risklerin büyüme
üzerinde sınırlı da olsa etkili olabileceği
düşünülmektedir. 2016’da iç talepte
öngörülen canlanmanın cari açık üzerinde
yukarı yönlü baskı oluşturabileceği, buna
karşın petrol başta olmak üzere düşük
düzeylerde seyreden emtia fiyatlarının cari
dengedeki iyileşmeye destek sağlamayı
sürdüreceği tahmin edilmektedir. Rusya ile
son dönemde yaşanan gelişmelerin ticari
ilişkiler üzerindeki muhtemel olumsuz
etkisinin 2016’da belirgin hale geleceği
anlaşılmaktadır. Bu durum dış dengedeki
iyileşme eğiliminin önümüzdeki dönemde
bir miktar baskı altında kalabileceğine işaret
etmektedir.
Para politikasında ihtiyatlı duruş
TCMB’nin, Fed’in kararlarının küresel
volatilite üzerindeki etkilerini dikkate alarak
hareket edeceği tahmin edilmektedir. Bu
çerçevede, Türkiye ile gelişmiş ülkelerin
risk primleri arasındaki farkın yataya yakın
tutulması suretiyle yurt içine yönelik
risklerin asgari seviyeye indirilmesinin
amaçlanması beklenmektedir.
Bankacılık sektörü ihtiyatlı
büyümesini sürdürecektir.
Önümüzdeki dönemde Fed’in izleyeceği
para politikasının gelişmekte olan
piyasalarda dalgalanma yaratmaya
devam etmesi muhtemel görünmektedir.
Ancak, bu sürecin oldukça kademeli bir
şekilde ilerleyeceği varsayımı altında,
Türkiye’ye yabancı sermaye girişlerinin
süreceği tahmin edilmektedir. Öte yandan,
bireysel kredilerde büyümenin kontrol
altına alınması amacıyla makro ihtiyati
tedbirlerin yürürlükte kalmasının ve Basel
III kapsamında sermaye yeterliliğine
ilişkin yeni düzenlemelerin önümüzdeki
dönemde bankacılık sektörünün
performansı üzerinde önemli ölçüde
etkili olacağı öngörülmektedir. Bankaların
önümüzdeki yılda da alternatif fon
kaynaklarını kullanmayı sürdüreceği
ve bankacılık sektörünün geçtiğimiz
yıllarda olduğu gibi Türkiye ekonomisinin
büyümesini desteklemeye devam edeceği
düşünülmektedir.
%15,6
Bankaların sermaye yeterlilik
oranı 2015 yılında %15,6(*)
seviyesinde gerçekleşmiştir.
Faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış
olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur.
(*)
Faaliyetler
19
2015 yıl sonu itibarıyla Banka, yurt dışında
şubeleri, iştirakleri ve temsilcilikleriyle toplam
14 ülkede faaliyet göstermektedir.
»» İş Bankası, uluslararası genişleme stratejisi
çerçevesinde, Türkiye’nin yakın coğrafyasındaki
ülkeler başta olmak üzere Türkiye ile ekonomik
ve ticari ilişkileri bulunan piyasaları yakından
takip etmektedir.
»» 2015 yıl sonu itibarıyla Banka, yurt dışında
şubeleri, iştirakleri ve temsilcilikleriyle toplam
14 ülkede faaliyet göstermektedir. İş Bankası’nın
K.K.T.C.’de 16, İngiltere, Irak ve Kosova’da 2’şer,
Bahreyn’de 1 adet olmak üzere toplam 23 şubesi,
Kahire/Mısır ve Şanghay/Çin’de 1’er temsilciliği
bulunmaktadır.
»» İş Bankası, yaygın erişim ağıyla, 17 milyonu aşkın
müşterisine en hızlı ve etkin şekilde hizmet
vermektedir. Banka, yurt içinde 1.354 şubesi
ile özel bankalar arasındaki en büyük şube
ağına; toplam 6.582 yurt içi Bankamatik ile de
sektördeki en geniş ATM ağına sahiptir.
İNGİLTERE
HOLLANDA
ALMANYA
FRANSA
İSVİÇRE
KOSOVA BULGARİSTAN
TÜRKİYE
K.K.T.C.
MISIR
20
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
GÜRCİSTAN
IRAK
RUSYA
ÇİN
BAHREYN
Faaliyetler
21
2015 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri
İş Bankası’nın toplam varlıkları 2015 yılında %16,0
oranında artarak 275,7 milyar TL’ye yükselmiştir.
İş Bankası, özkaynakları bakımından
sektörde, toplam aktifler, kredi ve mevduat
büyüklüğü ile şube sayısı bakımından ise
özel bankalar arasında lider pozisyonunu
devam ettirmiştir.
2015 yıl sonu itibarıyla İş Bankası’nın toplam
aktifleri 275,7 milyar TL’ye, kredileri 177,0
milyar TL’ye ulaşırken, toplam mevduatı
153,8 milyar TL seviyesine gelmiştir.
2015 yılında hizmet ağını genişletmeye
devam eden İş Bankası şube sayısını 19
artırarak yurt içi şube sayısını 1.354’e
çıkarmıştır. İş Bankası’nın yurt dışında ise 23
şubesi bulunmaktadır.
TOPLAM AKTİFLER
(MILYON TL)
%16,0
İş Bankası 2015 yılında aktif toplamını bir
önceki yıla göre %16,0 oranında büyüterek
275,7 milyar TL’ye ulaştırmıştır.
İş Bankası’nın kredileri 2015 yılında %14,0
oranında büyüyerek 177,0 milyar TL’ye
ulaşmıştır. İş Bankası’nın kredilerinin
%26,4’ü bireysel kredilerden, %73,6’sı
ise kurumsal ve ticari krediler ile KOBİ
kredilerinden oluşmaktadır.
Kredilerin aktif toplamı içindeki payı
yıl sonunda %64,2 seviyesinde
gerçekleşmiştir.
TOPLAM KREDILER
(MILYON TL)
ARTIŞ
%14,0
275.718
2014
22
2015
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
İş Bankası, 2015 yılında mevduat toplamını
bir önceki yıla kıyasla %15,2 oranında
artırarak 153,8 milyar TL’ye ulaştırmıştır.
2015 yıl sonu itibarıyla TP, YP, vadesiz ve
toplam mevduat büyüklüklerinde özel
bankalar arasında lider konumunu sürdüren
İş Bankası, 52,6 milyar TL seviyesindeki Türk
Lirası tasarruf mevduatı alanında da özel
bankalar arasında en yüksek pazar payına
sahiptir.
TOPLAM MEVDUAT
(MILYON TL)
ARTIŞ
%15,2
2014
ARTIŞ
153.802
177.037
155.315
237.772
2015 yıl sonu itibarıyla takipteki krediler
oranı %2,0 olarak gerçekleşirken sektör
ortalamasının altındaki seviyesini
korumuştur.
133.551
2015
2014
2015
52,6
32,0
milyar TL
İş Bankası’nın Türk Lirası
tasarruf mevduatı 52,6 milyar
TL’ye ulaşmıştır.
2015 yılında da uzun vadeli kaynak
yaratmak ve kaynak yapısını çeşitlendirmek
amacıyla mevduat dışı fonları da etkin
şekilde kullanmaya devam eden İş Bankası,
bu kapsamda yurt içi ve yurt dışı menkul
kıymet ihraçlarını sürdürmüştür. İhraç edilen
menkul kıymetler bir önceki yıla göre %15,2
oranında büyüyerek yıl sonunda pasif
toplamının %7,2’sini oluşturmuştur.
İş Bankası 2015 yılında bir önceki yıla göre
%9,3 oranında artan ve büyüklüğü 32,0
milyar TL’ye ulaşan özkaynaklarıyla Türk
Bankacılık sektöründeki lider konumunu
sürdürmüştür.
İş Bankası’nın sermaye yeterlilik oranı 2015
yıl sonu itibarıyla %15,6 olarak yasal sınırın
çok üzerinde bir seviyede gerçekleşmiştir.
milyar TL
İş Bankası 32,0 milyar TL’ye
ulaşan özkaynaklarıyla
sektörde liderdir.
Aktif Kompozisyonu (%)
2015
2014
Nakit Değerler ve Bankalar
12,0
10,9
Menkul Değerler
16,2
17,2
Krediler
64,2
65,3
İştirak ve Bağlı Ortaklıklar
3,4
4,0
Diğer
4,2
2,6
100
100
2015
2014
Mevduat
55,8
56,2
Alınan Krediler ve Para Piyasalarına Borçlar*
26,2
24,7
6,4
6,8
Özkaynaklar
11,6
12,3
Toplam
100
100
Toplam
Pasif Kompozisyonu (%)
Diğer Yükümlülükler
(*) Türk parası ve yabancı para cinsinden borçlanma aracı ihraçları ile sermaye benzeri krediler dâhildir.
SERMAYE YETERLILIK ORANI
(%)
16,0
TAKIPTEKI KREDILER ORANI
(%)
2,0
15,6
1,5
2014
2015
2014
2015
Faaliyetler
23
2015 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri
İş Bankası, mali gücü, bilgi birikimi ve tecrübesi ile
kurumsal bankacılık müşterilerinin ana çözüm ortağı
olmaya 2015 yılında da devam etmiştir.
KURUMSAL BANKACILIK
İş Bankası kurumsal bankacılık
müşterileriyle kalıcı ve çok yönlü
ilişkiler geliştirmeye büyük önem
vermektedir. Banka, her türlü
konjonktürde reel sektöre olan
desteğini kesintisiz biçimde
sürdürmektedir.
İş Bankası kurumsal bankacılık stratejisini,
müşterileriyle uzun dönemli iş birlikleri
oluşturmak ve var olan ilişkilerini daha da
derinleştirmek üzerine yapılandırmıştır.
Banka, her türlü konjonktürde reel sektöre
olan desteğini kesintisiz bir biçimde
sürdürerek, müşterilerinin ulusal ve
uluslararası pazarlardaki rekabet gücünün
artırılmasına ve büyüme fırsatlarının
değerlendirilmesine üst düzeyde katkı
sağlamaktadır.
İş Bankası, müşteri ihtiyaç ve beklentilerini,
teknoloji alanındaki en son yenilikleri
kullanarak etkin bir biçimde karşılamayı
amaç edinmiştir. Bununla birlikte,
müşterilerine ve farklı sektörlere özel
olarak geliştirdiği işlevsel ürün yelpazesi
ve finansman çözümleriyle, 2015 yılının
dalgalı piyasa ortamında da müşterilerinin
önde gelen tercihi olmayı başarmıştır. Bu
şekilde Banka, kurumsal bankacılıktaki öncü
konumunu pekiştirmiştir.
İş Bankası ihtisaslaşmış on kurumsal
bankacılık şubesi ve Yabancı
Sermayeli Şirketler Şubesi ile hizmet
sunmaktadır.
İş Bankası, mali gücü, bilgi birikimi ve
köklü tecrübesi ile kurumsal bankacılık
müşterilerinin ana çözüm ortağı olarak
24
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
yer almaya devam etmiştir. İş Bankası
kurumsal müşterilerine, uzman kadrolar ve
ileri teknolojik altyapıyla donatılmış, dördü
İstanbul’da olan toplam on adet kurumsal
şubesi ve yine İstanbul’da faaliyet gösteren
ve sadece yabancı sermayeli şirketlere
özel olarak tasarlanan Yabancı Sermayeli
Şirketler Şubesi ile hizmet sunmaktadır.
İş Bankası kurumsal bankacılık faaliyetlerini,
»» bulundukları sektördeki lokomotif
konumları,
»» ulusal ve/veya uluslararası düzeydeki
ticari ve endüstriyel ilişkileri,
»» çeşitlilik arz eden ürün ve hizmet talepleri,
»» fiyat ve sunum hızı gibi ürün bileşenlerine
karşı sergiledikleri yüksek hassasiyetleri
gibi özellikleriyle öne çıkan büyük
ölçekli firmalara, en üst düzey müşteri
memnuniyeti sağlama hedefiyle
yürütmektedir.
İş Bankası ülke ekonomisine artı
değer yaratmaya devam ediyor.
İş Bankası, kaynaklarını müşterilerin
faaliyetlerine ve ihtiyaçlarına yönlendirerek,
müşterileriyle birlikte ülke ekonomisine artı
değer yaratmaya 2015 yılında da devam
etmiştir.
İş Bankası sektörel bazda farklılık gösteren
müşteri ihtiyaçlarının çeşitlilik ve kalite
açısından doğru bir şekilde analiz edilerek
bu ihtiyaçlara özel çözümler geliştirilmesi
yönündeki çalışmalarını sürdürmüştür.
Müşteri memnuniyetinin pekiştirilmesi için
ürün ve hizmetlerin hız ve kalite düzeyi ile
müşteri ihtiyaçlarına özel yenilikçi ürünlerin
ve teknolojik altyapının geliştirilmesine
devam edilmiştir.
10 şube
İş Bankası kurumsal
bankacılık alanında, toplam
10 adet kurumsal şubesi ile
hizmet sunmaktadır.
Yatırım projelerine aktarılan
kaynaklarla ülke ekonomisine büyük
destek
İş Bankası, proje finansmanı alanındaki
lider konumunun yanı sıra proje finansmanı
yapılarının kurgulanması ve hayata
geçirilmesi aşamasında üstlendiği belirleyici
rol ve bu alandaki deneyimi ile ekonomik
kalkınma temelinin oluşturulmasında öncü
banka konumunu korumaya devam etmiştir.
İş Bankası, yatırımların değerlendirilmesi
aşamasında, öncü ve lider rolünün
sorumluluğuyla ülke ekonomisine katma
değer yaratan, yatırımcının beklentilerini
karşılayan ve ülkeye uzun vadede fayda
sağlayacak projelerin hayata geçirilmesi
için finansman çözümleri üretmektedir.
Alanında uzman, sektörel ve teknik
yetkinliklere sahip deneyimli kadrosuyla,
müşterilerinin ihtiyaçlarına yönelik
özel olarak yapılandırılmış, uluslararası
standartlardaki finansman paketleri,
kalite ve müşteri memnuniyeti ön planda
tutularak oluşturulmaktadır.
Banka, ülke ekonomisinin lokomotifi
niteliğindeki enerji, altyapı, ulaştırma, imalat
ve inşaat alanlarındaki yatırımlar başta
olmak üzere özelleştirmeleri de kapsayan
satın alma projelerinin finansmanlarına
önemli düzeyde kaynak aktarmaktadır.
Banka 2015 yılında bu alandaki etkinliğini
artırmış ve güçlü konumunu devam
ettirmiştir.
Elektrik Üretim A.Ş. firmasının Efeler
jeotermal enerji santrali projesinin da yer
aldığı pek çok satın alma, özelleştirme
ihalesi ve projeye uzun vadeli finansman
sağlayan bankalar konsorsiyumu içerisinde
yer almıştır. Efeler jeotermal santrali, kurulu
gücü bakımından Türkiye’nin en büyük,
Avrupa’nın ise ikinci büyük jeotermal santral
projesidir.
2015 yılında, İş Bankası Türkiye’nin
büyümesine katkıda bulunacak önemli
projelerin finansmanında düzenleyici lider
banka olarak yer almıştır. Kamu Özel Iş birliği
(PPP) modeli ile hayata geçirilmekte olan
entegre sağlık kampüsü ve şehir hastaneleri
projeleri, İş Bankası’nın proje finansman
hacmini besleyen ana yatırımlar olarak
ön plana çıkmıştır. Banka bu projelerden
en yüksek yatırım bütçelerine sahip olan
Ankara Etlik, Ankara Bilkent Sağlık Kampüsü
Projeleri ve Isparta Şehir Hastanesi
Projesi’ne finansman sağlamıştır. Yatırım
dönemi finansman giderleri dâhil yaklaşık
285 milyon ABD doları seviyesindeki Isparta
Şehir Hastanesi Projesi’nin finansmanı İş
Bankası tarafından sağlanmıştır. Isparta
Şehir Hastanesi Projesi, Türkiye’de şu
ana dek gerçekleşen sağlık kampüsü
projeleri içerisinde finansmanı tek kreditör
tarafından sağlanan tek proje olma özelliğini
taşımaktadır.
Uluslararası ödüllerle tescillenen
başarılı performans
2015 yılında, Küresel Finans Konferansları
(GFC) tarafından organize edilen ve
Türkiye’de gerçekleştirilen proje finansmanı
ve özel sektörün tahvil ihracı işlemlerinin
ödüllendirildiği Bonds&Loans Türkiye
Ödülleri’nde İş Bankası, finansman sağladığı
projelerle beş kategoride birden ödül
almaya hak kazanmıştır. İş Bankası’nın da
aralarında yer aldığı bankalar konsorsiyumu
tarafından finansman sağlanan Gebze-İzmir
Otoyolu’nun ilave fazlarının finansmanı
projesi, “Yılın En İyi Proje Finansmanı İşlemi”,
ve “Yılın En İyi Sendikasyon Kredisi İşlemi”
kategorilerinde ödüle layık görülmüştür.
Bonds&Loans Türkiye Ödülleri’nde,
»» Bilkent Sağlık Kampüsü Projesi “Yılın En
İyi Altyapı Finansmanı İşlemi”,
»» Yeniköy ve Kemerköy Termik
Santralleri’nin Özelleştirilmesi Projesi
“Yılın En İyi Doğal Kaynaklara Dayalı
Finansman İşlemi”,
»» Ankara Etlik Sağlık Kampüsü Projesi ise
“Yılın En İyi Yapılandırılmış Finansman
İşlemi”
kategorilerinde ödül kazanmıştır.
2015 yılında, altyapı yatırımlarının
finansmanının yanı sıra, enerji sektörü
başta olmak üzere müşterilerin muhtelif
sektörlerdeki yeni projelerine kaynak
sağlanmıştır. Farklı sektörlerde faaliyet
gösteren müşterilerinin finansman
ihtiyaçlarına nitelikli çözümler getiren İş
Bankası, aralarında Gebze-İzmir Otoyolu’nun
ilave fazlarının finansmanı, Zorlu Doğal
Elektrik Üretim A.Ş. firmasına ait Kızıldere
jeotermal enerji santrali projesi ile Gürmat
Bilkent Sağlık Kampüsü Projesi ayrıca,
Thomson Reuters Project Finance
International (PFI) tarafından verilen
Uluslararası Proje Finansmanı Ödülleri
kapsamında Orta Doğu ve Afrika
kategorisinde “Türkiye’de Yılın Proje
Finansmanı İşlemi” ödülüne layık
görülmüştür.
Proje finansmanı 2016 yılında da
önemini koruyacaktır.
İş Bankası proje finansmanının 2016 yılında
da önemini koruyacağını öngörmektedir.
Banka, proje finansmanı alanında teknik,
mali ve finansal analizlerle desteklenen
deneyimiyle nitelikli finansman çözümleri
sunmaya devam edecektir. Banka, reel
sektöre aktardığı kaynaklarla, ülke
ekonomisinin gelişiminde kilit role sahip
sektörlerdeki projelerin finansmanındaki
lider ve güçlü konumunu sürdürecektir.
2016 yılında, Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ)
üretim portföyü özelleştirmelerinin,
özelleştirme süreçleri tamamlanan
elektrik dağıtım bölgelerinde yapılacak
yatırım harcamalarının, muhtelif ulaştırma
projelerinin, liman özelleştirme/yeni yapım
projelerinin, kentsel dönüşüm uygulamaları
kapsamında yapılacaklar da dâhil olmak
üzere yeni konut, ofis, otel projeleri ile
özelleştirme ve şirket/hisse satın alım
işlemlerinin, piyasanın ve Banka’nın
proje finansman hacmini destekleyen
ana başlıklar olması beklenmektedir.
Ayrıca; kamu/özel sektör ortaklığında
gerçekleştirilecek sağlık kampüsü projeleri
ile altyapı yatırımlarının devam etmesi,
enerji sektöründe termik santraller ile
yenilenebilir kaynaklar açısından güneş
enerjisi santralleri yatırımlarının gündeme
gelmesi beklenmektedir.
Yatırımların finansmanında
uluslararası kuruluşlarla iş birliği
Avrupa Yatırım Bankası’ndan (EIB) bugüne
kadar üç farklı paket halinde toplam 550
milyon Euro tutarında kaynak temin
edilmiştir. 2015 yılında da Banka’nın yapmış
olduğu seküritizasyon işlemi kapsamında
221,2 milyon ABD doları tutarında yeni
bir kaynak sağlanmış ve müşterilerin
yatırımlarının finansmanı için kullandırılması
yönündeki çalışmalar sürdürülmüştür.
Faaliyetler
25
2015 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri
İş Bankası, müşterilerine sektör ihtiyaçlarına
özel olarak geliştirilmiş, yenilikçi teknolojiyle
desteklenen nakit yönetimi çözümleri sunmaktadır.
İş Bankası, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası
(EBRD) ve EIB’den Türkiye Orta Ölçekli
Sürdürülebilir Enerji Finansmanı Programı
(MidSEFF) kapsamında sağladığı toplam
175 milyon Euro tutarındaki kaynak ile
firmaların yenilenebilir enerji verimliliği
projelerine yönelik finansman olanakları
sunmaya devam etmektedir. Banka,
MidSEFF Programı kapsamında temin ettiği
kaynağı, yenilenebilir enerji ve endüstriyel
enerji verimliliği konularında orta ölçekli
yatırımların finansmanı için müşterilerine
kullandırmaktadır. İş Bankası bu yolla
Türkiye’nin enerji arzına katkıda bulunan
ve belirli çevresel ve sosyal standartları
karşılayan sürdürülebilir enerji projelerine
destek sağlamaktadır.
Bunlara ilave olarak, EBRD ile İş Bankası
arasında imzalanan kredi anlaşması
çerçevesinde, TurSEFF (Türkiye
Sürdürülebilir Enerji Finansmanı Programı)
kapsamında enerji verimliliği ya da
yenilenebilir enerji projelerine yatırım
yapmak isteyen endüstriyel firmalar, ticari
girişimciler ve özel konut sahiplerinin
ihtiyaçlarının finansmanına yönelik olarak
sağlanan kaynağın müşterilerin finansman
ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla
kullandırılması yönündeki çalışmalar
sürdürülmüştür.
Japan Bank for International Cooperation
(JBIC) ile İş Bankası arasındaki anlaşma
çerçevesinde, 2015 yılında Japonya’dan
ithalat yapan firmaların ve Japon menşeli
anahtar-teslim müteahhitlerin yer aldığı
enerji projelerinin finansman ihtiyaçlarına
yönelik çözümler sunulmuştur.
Dünya Bankası’nın EFIL IV Ek Kredisi
kapsamında İş Bankası tarafından
temin edilen kaynakların müşterilere
kullandırılmasına anılan dönemde devam
edilmiştir.
KEXIM ile Banka arasında imzalanan
anlaşma çerçevesinde, Kore bağlantılı
firmaların işletme sermayesi ve yatırım
finansmanı ile Kore bağlantılı firmalarla
işlem yapan firmaların bu kapsamdaki
finansman ihtiyaçlarına yönelik olarak
müşterilere finansman imkânları
sunulmuştur.
Fransız Kalkınma Ajansı iştiraki Proparco
ile İş Bankası arasında imzalanan sözleşme
tahtında yenilenebilir enerji projelerinin
finansmanını teminen sağlanan 50 milyon
Euro tutarındaki kaynak kapsamında
sunulan finansman çalışmalarına 2015
yılında da devam edilmiştir.
İş Bankası, kurumsal bankacılık
müşterilerini özel risk yönetimi
çözümleri ile destekliyor.
Piyasa parametreleri nedeniyle hassaslaşan
risk algılarının bir sonucu olarak öne çıkan
türev ürünler ve risk yönetimi hizmetleri
2015 yılında da müşterilerden yoğun talep
görmeye devam etmiştir.
26
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
İş Bankası, belirsizliklerin bir sonucu olarak
müşterilerinin maruz kaldıkları faiz, kur ve
emtia fiyatı değişim risklerine yönelik çeşitli
türev enstrümanlar ile diğer bankacılık
ürünleriyle entegre ürünler geliştirmekte ve
sunmaktadır.
İş Bankası, 2016 yılında da ihtiyaç ve
beklentilere uygun olarak yapılandırdığı
türev ürünleri ve özel risk yönetimi
çözümleriyle müşterilerini desteklemeyi
sürdürecektir.
Nakit yönetiminde katma değeri
yüksek ve etkin çözümler
İş Bankası, müşterilerine sektör ihtiyaçlarına
özel olarak geliştirilmiş, yenilikçi teknolojiyle
desteklenen nakit yönetimi çözümleri
sunmaktadır. Müşterilerinin hızını ve
verimini doğrudan artıran bu ürünler,
müşteri memnuniyetine ve sadakatine
güçlü katkıda bulunmaktadır.
Tahsilat ve ödeme sistemlerini içeren nakit
yönetimi ürünleri için yenilenen ödeme
altyapısının ürün süreçlerine yansımasıyla
müşteri memnuniyetinin artırılması ve
süreç performanslarının iyileştirilmesi
hedeflenmektedir. Yenilenen altyapı
aynı zamanda operasyonel maliyetlerin
düşürülmesine ve toplam verimliliğin
artırılmasına katkı sağlamaktadır. Ek olarak,
müşterilerin maliyet tasarrufu sağlamasını
hedefleyen çalışmalar yürütülmüştür. Ayrıca
bu dönemde şirketlerin yurt dışı ödemeleri
için alternatif ürünler geliştirilmiştir.
İş Bankası ticari taşıt ve iş yeri kredilerinde sektörde
lider konumunu devam ettirmektedir.
İş Bankası dış ticaret yapan firmalara
desteğini sürdürüyor.
İş Bankası dış ticaret işlemlerinde,
yaygın muhabir ağı ile global ortamda
müşterilerinin işlemlerine aracılık
etmektedir. Banka, tecrübeli ve uzman
kadrosu ile müşterilerinin ihtiyaçlarını tespit
etmekte; ödeme yöntemleri, yurt içi ve yurt
dışı finansman imkânları ile müşterilerine
hizmet vererek işlem bazında çözümler
geliştirmektedir.
İş Bankası, dış ticaret işlemlerinde
hacim anlamındaki büyüklüğünün yanı
sıra yenilikçi ve ulusal ve uluslararası
düzenlemelere hâkim yapısı ile piyasadaki
öncü konumunu sürdürmektedir. Bu
alandan elde edilen gelirlerdeki ve piyasa
payındaki büyüme trendi 2015’te devam
etmiştir.
TICARI BANKACILIK
Ticari bankacılık müşterilerine
kesintisiz destek
Kuruluş felsefesi doğrultusunda, Türk
sanayicisinin, ticaret erbabının, KOBİ’lerin
ve esnafının her zaman yanında yer alan İş
Bankası, 2015 yılında da Ticari Bankacılık
aracılığıyla bu desteğini kesintisiz bir şekilde
sürdürmüştür.
Ticari segment müşterilerine daha etkin ve
farklılaştırılmış hizmet sunulması amacıyla
iki yeni ticari şube faaliyete geçmiş ve
toplam şube sayısı 53’e yükselmiştir.
Esnaf ve KOBİ’lerin finansmanda ağırlıklı
olarak tercih ettiği kredi türü olan taksitli
ticari krediler alanında İş Bankası yıllara
yaygın liderliğini %18,0(*)(**) pazar payıyla
sürdürmüştür. Banka’nın taksitli ticari
krediler portföy büyüklüğü yıl sonu itibarıyla
33,8 milyar TL’lik bir hacme ulaşmıştır.
Banka taksitli ticari krediler içerisinde yer
alan ve çok yaygın kullanımı olan ticari
taşıt kredilerinde %25,5(*)(**) ve iş yeri
kredilerinde %22,7(*)(**)’lik pazar paylarıyla
sektörde lider konumunu sürdürmüştür.
Mesleki birlikler, sektörel kuruluşlar
ve kamu kurumlarıyla iş birliği
İş Bankası 2015 yılında da bölgesel
ihtiyaçları gözeterek ticari faaliyetlerini
sürdürmüştür. Bu doğrultuda ticaret
ve sanayi odalarının yanı sıra, mesleki
örgütlerle gerçekleştirilen bazı çalışmalar
aşağıda sunulmuştur:
»» Banka ile Kredi Garanti Fonu A.Ş. (KGF)
arasında imzalanan Hazine Destekli
KGF kefaletine ilişkin yeni protokol
kapsamında KOBİ’lerin yanı sıra kadın
girişimcilere, seyahat acentelerine,
imalatçı KOBİ’lere, gemi inşa eden
işletmelere Hazine Destekli KGF kefaleti
ile kredi kullanımı imkânı sunulmuştur.
»» Banka ile Türk Eximbank arasında
imzalanan protokol çerçevesinde,
ihracatçı firmalara Türk Eximbank’ın Kısa
Vadeli İhracat Kredi Sigortası Programı
(KVİKSP) ve Orta/Uzun Vadeli İhracat Kredi
Sigortası Programı kapsamında belirlenen
ülkelerdeki alıcı firmalara yapacakları
sevkiyatlar için İş Bankası aracılığıyla kredi
kullanım imkânı sağlanmıştır.
»» 2015 yılında da Toprak Mahsulleri Ofisi
A.Ş. (TMO) ile iş birliği sürdürülmüş,
TMO’ya ürün (mısır, çeltik ve hububat)
teslim eden mudilere makbuz senedine
dayalı kredi kullandırılmıştır.
»» Avrupa Birliği Katılım Öncesi Yardım Aracı
Kırsal Kalkınma Bileşeni Programı’na
ilişkin olarak Banka ile Tarımsal ve Kırsal
Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK)
arasında imzalanan protokol çerçevesinde
TKDK tarafından yapılan başvuru çağrıları
doğrultusunda çalışmalara devam
edilmiştir.
»» İş Bankası, Türk Eczacıları Birliği (TEB) ile
olan iş birliği sürdürülmüştür. Eczacıların
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sağlık
yardımı ödemelerine aracılık edilmesi ve
TEB Yardımlaşma Sandığı kredilerinin
İş Bankası tarafından kullandırılması
protokolleri 2015 yılında da devam
etmiştir.
Piyasa payları, faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak
hesaplanmış olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur.
(**)
Kredili mevduat hesapları dâhildir.
(*)
Faaliyetler
27
2015 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri
İş Bankası, enerji, tarım ve kadın girişimcilik gibi
konularda yurt dışı finansman olanaklarını müşterilerinin
kullanımına sunmaya devam etmektedir.
»» İş Bankası ile Küçük ve Orta Ölçekli
İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme
İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) arasında
devam eden iş birliği kapsamında
“Karaman İli Ermenek, Sarıveliler ve
Başyayla İlçeleri İşletme Sermayesi Kredi
Faiz Desteği Protokolü” imzalanmış
ve bu kapsamdaki kredi kullandırımları
tamamlanmıştır.
»» İş Bankası’nın Kadın Girişimcilere (WiB)
yönelik çalışmaları doğrultusunda
EBRD’den üç paket halinde sağlanan
finansmanının desteklenmesine yönelik
çalışmalar sürdürülmüştür. EBRD kaynaklı
kredi kullandırımları tamamlanmış olup,
2015 yıl sonu itibarıyla geri ödemeler
devam etmektedir.
Yurt dışı finansman fonlarına
kesintisiz erişim
Ülke ekonomisinin gelişmesine katkıda
bulunmak amacıyla enerji, tarım ve
kadın girişimcilik gibi konularda yurt dışı
finansman olanakları değerlendirmeye
alınmış ve müşterilerin kullanımına
sunulmaya devam edilmiştir.
»» OPIC’ten (Overseas Private Invesment
Corporation), kadın girişimciler ve
kalkınmada öncelikli yörelerde faaliyet
gösterenler dâhil olmak üzere, küçük
ve orta ölçekli işletmelerin finansman
ihtiyacına yönelik 220 milyon ABD doları
tutarında kaynak sağlanmış olup söz
konusu kaynağın kullandırılmasına yönelik
çalışmalar devam etmektedir.
»» Ülkenin finansmana erişim konusunda
zorluk çeken bölgelerinde faaliyet
gösteren tarım işletmelerinin öncelikli
olarak desteklenmesi amacını güden
TurAFF (Türkiye Tarım İşletmeciliği KOBİ
Finansman Programı) kapsamında Avrupa
İmar ve Kalkınma Bankası’ndan (EBRD)
2014 yılında sağlanan 25 milyon ABD
doları tutarındaki kaynak 2015 yılında
kullandırılmaya başlanmıştır.
»» Alman Kalkınma Bankası (KfW
Entwicklungsbank) ile Avrupa Birliği
Küçük İşletmeler Kredi Programı İkinci
Aşaması (Small Enterprises Loan
Programme-SELP II) çerçevesinde iki dilim
halinde 2013 yılında sağlanan toplam
17,6 milyon Euro tutarındaki kaynağın
tamamı müşterilere kullandırılmış
olup, kredilerin geri ödemeleri devam
etmektedir.
»» KOBİ’lerin yenilenebilir enerji ve enerji
verimliliği alanındaki yatırımlarının
finansmanına yönelik EBRD’den sağlanan
TurSEFF I. ve II. paket kullandırımları
tamamlanmış, TurSEFF (Türkiye
Sürdürülebilir Enerji Finansmanı
Programı) III. paketi kapsamında yeni
yatırımların finansmanına devam
edilmiştir. Yenilenebilir enerji ve enerji
verimliliğine yönelik orta ve büyük
ölçekteki firmaların proje finansmanına
yönelik Avrupa Yatırım Bankası (EIB) ve
EBRD’den sağlanan kaynakların büyük
bölümünün kullandırımı tamamlanmıştır.
Müşteri ihtiyaçlarına özel
farklılaştırılmış çözümler ve ürünler
İş Bankası, firmaların yöresel ve dönemsel
ihtiyaç ve isteklerini gerek sahada gerek
Genel Müdürlükte gerçekleştirdiği
incelemeler ve değerlendirmeler sonucunda
tespit etmekte, ürün ve hizmetlerini bu
doğrultuda özelleştirmektedir.
28
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
2015 yılında müşterilerin finansal
ihtiyaçlarını en uygun şekilde karşılama
yönündeki çalışmalar kapsamında;
»» İhracat, ihracat sayılan satış ve
teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet
ve faaliyetlerde bulunan Banka’nın
Türkiye’de yerleşik ticari müşterilerinin
kullanımına yönelik olarak, ihracatın
finansmanını teminen 24 aydan uzun
vadeli eşit taksitli veya esnek ödeme
planlı kullandırılabilecek “Orta ve Uzun
Vadeli Taksit Ödemeli TL İhracat Kredisi”
ürünü hayata geçirilmiştir.
»» Taşıt firmalarının yetkili satıcılarının,
stoklarına alacakları 2. el araçların kısa
süreli finansmanında kullandırılmak
üzere, “İkinci El Stok Yönetimi Kredisi”
geliştirilmiştir.
»» Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. (Türk
Eximbank) “Yurt İçi Bankalar Alıcı Kredisi”
programı çerçevesinde Banka’nın yurt
dışı şubeleri, iştirak bankaları ve muhabir
bankaları aracılığıyla, yurt dışında yerleşik
ithalatçı firmalara kredi kullandırılması
sağlanmıştır.
»» Yurt içi diğer bankaların yabancı para
(YP) çeklerinin iskonto işlemine tabi
tutulmaları suretiyle kullandırılan “YP Çek
İskontosu/İştirası Kredisi” geliştirilmiştir.
»» Türk Lirası ve yabancı para yatırım
kredilerinin eşit taksit ödemeli veya
esnek geri ödeme planlı olarak da
kullandırılabilmesine olanak sağlayan
“Taksit Ödemeli TL/YP Yatırım Kredileri”
ürünü geliştirilmiştir.
»» Altın kredilerinin anapara ödemelerinin
taksitler halinde kredi vadesinden
önce yapılabilmesine olanak sağlayan
“Ödeme Planlı Altın Kredisi” ürünü hayata
geçirilmiştir.
»» Dövize endeksli olarak kullandırılan
kredilerin değişken faizli ve rotatif olarak
kullanım imkânı müşterilere sunulmuştur.
»» Ticari müşterilerin bankacılık ihtiyaçlarını
karşılamak ve Banka’nın komisyon
gelirlerini artırmak amacıyla KOBİ ve
İşletme segmentinde yer alan müşteriler
için, avantajlı fiyatlarla, aylık ve yıllık
tarife paketleri oluşturulmuştur. Tarife
paketlerinin içinde internet/mobil havaleEFT; şube/Bankamatik havale-EFT; şube
çek tahsili, senet tahsili, çek karnesi
tahsisi ve hesap işletim ücreti işlemleri
farklı kompozisyonlarla dâhil edilmiştir.
Tarım bankacılığında gelişmiş
yöntemler
Tarım sektöründe faaliyet gösteren
müşterilerin kredi başvurularının; etkin risk
yönetimi unsurları barındıran standardize
edilmiş tahsis süreçlerine tabi olması ve
bu sayede sağlıklı ve kârlı bir tarım kredi
portföyü yaratılması amacıyla tarım
kredisi risk değerlendirme süreçlerindeki
geliştirmelere devam edilmiştir.
Tarım sektöründe faaliyet gösteren
müşterilerin kredi taleplerinin
değerlendirilmesinde kullanılan KKB
Tarım Kredileri Değerlendirme Sistemi’ne
(TARDES) kazandırılan yeni özellikler
uygulamaya alınmıştır.
Firmalara yönelik çözüm ortaklığı ve
danışmanlık faaliyetleri
İş Bankası, dünya ekonomisindeki
gelişmelere paralel olarak firmaların
içinde bulundukları değişim ve dönüşümü
yakından takip etmekte; bilgilendirme ve
danışmanlık faaliyetlerini kesintisiz olarak
sürdürmektedir.
Bu bağlamda, 2015 yılında Genel Müdürlük
ve saha ekipleri ile müşteri ziyaretlerine
yoğun bir biçimde devam edilmiş, yaklaşık
164 bin ticari bankacılık müşterisinin
ihtiyaçlarının yerinde tespit edilerek kısa
sürede sonuçlandırılması sağlanmıştır.
Müşteri ziyaretlerinin yanı sıra, 2015
yılı içerisinde bilgi paylaşımı faaliyetleri
kapsamında İzmir ilinde “İş’le Buluşmalar”
toplantısı düzenlenmiştir.
77 bin
2015 yıl sonu itibarıyla İŞ’TE
KOBİ internet sitesinin üye
sayısı 77 bine yaklaşmıştır.
Danışmanlık faaliyetleri kapsamında, kadın
girişimcilere yönelik olarak KOSGEB ve
TOSYÖV (Türkiye Küçük ve Orta Ölçekli
İşletmeler Serbest Meslek Mensupları ve
Yöneticiler Vakfı) iş birliğinde, Kayseri, Bursa
ve Samsun’da yıl içinde KOSGEB Uygulamalı
Kadın Girişimcilik eğitimleri organize
edilmiştir. Söz konusu eğitimler kapsamında
Girişimcilik Niteliklerinin Sınanması, İş Fikri
Geliştirme ve Yaratıcılık Egzersizleri, Pazar
Araştırması, Üretim, Yönetim ve Finansal
Planlama gibi konularda kadın girişimcilerin
bilinçlendirilmesi, iş kalitesi ve katma
değeri yüksek ürün ve hizmetler sunulması
hedeflenmiştir.
İŞ’TE KOBİ internet sitesi
Başta KOBİ’ler olmak üzere, çeşitli ölçekte
firmaların yakından takip ettiği İŞ’TE KOBİ
internet sitesinin (istekobi.com.tr) içinde
bulunduğumuz dönem itibarıyla üye
sayısı 77 bine, KOBİ Pazarı’nda firmasını
tanıtarak ilan veren KOBİ sayısı ise 11 bine
yaklaşmıştır.
Bugüne kadar ulusal ve uluslararası farklı
organizasyonlarda toplam 34 ödül kazanan
İŞ’TE KOBİ’de sayıları binlerle ifade edilen
güncel haber, makale, sektörel rapor, özel
video röportajları ve uzman yorumları
gibi pek çok zengin içerik, üyeler ve diğer
kullanıcılarla paylaşılmaktadır.
Faaliyetler
29
2015 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri
Mevduat hacmini maliyet odaklı bir bakış açısı ile büyüten
İş Bankası, mevduat büyüklüğünde özel bankalar
arasındaki lider konumunu 2015 yılında da sürdürmüştür.
BIREYSEL BANKACILIK
İş Bankası’nda bireysel bankacılık
alanında müşteriler, tüm faaliyet ve
çabaların odak noktasıdır.
Teknolojinin hızlı gelişimi ve müşterilerin
yaşamlarına hızla entegre olması, her
alanda büyük bir dönüşüme yol açmıştır.
İnternet ve mobil temelli iş modelleri,
yeni nesil tüketicilerin beklentilerini
farklılaştırmıştır. Bu durum ise bireysel
bankacılık dinamiklerinin de yeniden
tanımlanmasını zorunlu kılmaktadır.
İnternet bankacılığı ve mobil bankacılık birer
alternatif olmaktan çıkarak, özellikle genç
kuşağın öncelikli kullandığı temas ve hizmet
noktaları olmuştur.
Bireysel bankacılıkta İş Bankası;
»» Temas noktalarını bütünleşik bir anlayışla
müşterilere değer yaratmak için kullanma,
»» Yenilikçi ürün ve hizmetler üreterek
müşterilere sunma,
»» Analitik müşteri ilişkileri yetkinlikleriyle
müşterileri yakından tanıyarak anlık
ihtiyaçlarına uygun teklifler sunma
anlayışı ile hareket etmektedir.
2015 yılında İş Bankası, bireysel
krediler ve mevduat ürünlerinde
güçlü büyümesini sürdürmüştür.
2015 itibarıyla sektörde kredi kartları
ve tüketici kredilerinin oluşturduğu
bireysel krediler bakiyesi bir önceki yıl
sonuna göre %7,9 oranında büyüyerek
369,6(*)(**) milyar TL olarak gerçekleşmiştir.
İş Bankası, aynı dönemde sektörün üzerinde
bir büyüme ile bireysel krediler bakiyesini
%10,3 oranında artırarak 46,8(**) milyar
TL’ye ulaştırmıştır.
2015 yılında mevduat hacminin maliyet
odaklı bir bakış açısı ile sürdürülebilir
biçimde büyütülmesi hedeflenmiştir.
Bu kapsamda, piyasa payının korunmasının
yanı sıra küçük tasarruf sahiplerinin de
sisteme dâhil edilerek mevduat tabanının
genişletilmesine çalışılmıştır. Böylece,
özel mevduat bankaları arasında Tasarruf
Mevduatı Sigortasına tabi mevduat
büyüklüğündeki İş Bankası’nın lider konumu
2015 yılında da sürdürülmüştür.
Bu doğrultuda, Banka’nın başlıca fon
kaynağını oluşturan mevduat yıl sonu
itibarıyla bir önceki yıla göre %15,2 oranında
artarak 153,8 milyar TL’ye ulaşmıştır.
Banka’nın pazar payı toplam mevduatta
%12,5(*); TL tasarruf mevduatında %12,8(*)
ve toplam vadesiz mevduatta %15,9(*)
seviyesinde gerçekleşmiştir.
Müşteri Yönetimi Çalışmaları
İş Bankası müşterileri ile karşılıklı olarak
fayda yaratma anlayışına dayalı ilişkiler
kurmakta ve bu ilişkileri uzun erimli olarak
sürdürmektedir.
Müşteri ilişkisinin kurulduğu ve devam ettiği
ilk üç ay, ilişkinin sağlamlığı açısından çok
önemlidir. Bu dönemde yapılan çalışmaların
müşteri memnuniyetine olumlu katkı yaptığı
bilinmektedir. Yeni müşterilere yönelik
olarak, müşteri olmaya başladıkları ilk üç ay
içerisinde ilişki derinleştirilmesi amacıyla
çeşitli aktivasyon çalışmaları yapılmaktadır.
Bunun yanı sıra Bankayla ilişkilerini
azaltan müşteriler için 3 aylık dönemler
halinde “Geri Kazanım” ve “Elde Tutma”
kampanyaları düzenlenmektedir.
İş Bankası’ndan Yüz Yüze Bankacılık
İş Bankası, “Yüz Yüze Bankacılık” adıyla yeni
bankacılık uygulamasını 2015 yılında hayata
geçirmiştir. Yüz Yüze Bankacılık uygulaması,
varlık ya da gelir düzeyleri itibarıyla
farklılaşan beklenti ve ihtiyaçlara sahip
müşteriler için İş Bankası’nın “müşteriye en
yakın banka olma” stratejisi ve “müşterinin
yüzüne bakabilen banka olma” yaklaşımı
temel alınarak tasarlanmıştır. Bu çerçevede
Yüz Yüze Bankacılık, İş Bankası’nın müşteri
odaklı hizmet anlayışına, müşteri beklenti
ve ihtiyaçlarını doğru ürün ve hizmet
deneyimiyle cevaplama noktasındaki
hassasiyetine uygun olarak düzenlenmiştir.
Analitik CRM Çalışmaları
İş Bankası 2015 yılında geniş müşteri
tabanının daha iyi tanınabilmesi, müşteri
ile kurulan ilişkinin en uygun kaynak tahsisi
ile yönetilmesi ve müşteri deneyiminin
iyileştirilmesi amaçlarıyla;
»» müşteri segmentasyonu,
»» yaşam boyu değer,
»» müşteri erimesi,
»» satın alma olasılığı
»» gibi analitik modelleri aktif olarak
kullanmaya devam etmiştir.
Çok kanallı entegre kampanya yönetimi
altyapısı çerçevesinde şube, İnternet
Şubesi, Telefon Şubesi, Bankamatik,
e-posta ve SMS kanalları bütünleşmiş
bir biçimde kullanılmakta ve çok
sayıda kampanya eş zamanlı olarak
yürütülmektedir. İş Bankası, çok kanallı,
çok aşamalı ve kişiselleştirilmiş müşteri
etkileşimleri gerçekleştirebilme ve müşteri
anlık işlemlerine dayalı gerçek zamanlı
kampanya yapabilme yetkinliğine sahiptir.
Piyasa payları, faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak
hesaplanmış olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur.
(**)
Kredili mevduat hesapları dâhildir.
(*)
30
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Müşterilerin kredi ihtiyaçlarının dijital bankacılık
kanalları ile karşılanabilmesine yönelik çalışmalar
kapsamında, Anında Kredi ürünü devreye alınmıştır.
Sosyal medya entegrasyonu çalışmaları
kapsamında hayata geçirilen sosyal
medya uygulaması “Fırsatla” ile müşteriler,
Facebook ya da Twitter hesaplarıyla
Banka’daki müşteri kayıtlarını eşleştirerek
kendilerine özel kampanya ve fırsatlardan
yararlanabilmektedir. İş Bankası bu
sayede müşterilerini sosyal medyada da
tanıyabilmektedir.
Mobil telefonlarının kullanımının artması,
internete kolay ulaşımın sağlanması ve
tüm bunların sonucunda dijital mecralarda
geçirilen zamanın artması Banka’nın
iletişim faaliyetlerinde ve dijital mecralara
yönelik çalışmalarında da artışı beraberinde
getirmiştir. Yılın son çeyreğinden itibaren,
Maximum, Maximiles ve İş’te Üniversiteli
markalarına ait sosyal medya hesapları
üzerinden yürütülmeye başlanan yeni
içerik stratejisi ve kampanyalar neticesinde
Facebook ve Twitter takipçi sayılarında artış
yaşanmıştır.
“Büyük Veri” altyapısı geliştirilmeye
devam edilmiştir. Bu sayede kredi kartı
verilerinin yanı sıra şube, İnternet Şubesi,
İşCep ve Bankamatik verilerine anlık olarak
erişme imkânı doğmuştur. Bu kapsamda,
ilk aşamada anlık veriye dayalı, müşteri
bağlamına uygun sekiz adet iletişim
senaryosu hayata geçirilmiştir.
İş Bankası, satış faaliyetlerini destekleyen
inovatif CRM altyapısı ile uluslararası
iş dünyasının en prestijli ödüllerinden
2015 Stevie Awards tarafından
“Bankacılık, Finansal Hizmetler ve
Sigortacılık Sektörlerinde Teknolojiyi
Satış Faaliyetlerinde En İyi Kullanan
Firma” dalında dünya genelinde altın
ödüle layık görülmüştür. Banka, 2015
Stevie Awards tarafından ayrıca “Yeni
Pazarlama Çözümleri” kategorisinde
de değerlendirilmiş olup, Pazarlama
Optimizasyonu uygulamasıyla dünya
genelinde bronz ödül almaya hak
kazanmıştır.
İş Bankası tüketici kredilerinde %9,3
oranında büyüme sağlamıştır.
2015 yıl sonu itibarıyla sektörde tüketici
kredileri %8,2’lik artışla 292,2(*)(**) milyar
TL hacme erişirken, İş Bankası’nın tüketici
kredileri aynı dönemde %9,3 oranında
artışla 36,4(**) milyar TL’ye ulaşmıştır.
İş Bankası’nın tüketici kredilerine ilişkin
piyasa payı gelişimini olumlu yönde
etkileyen ve müşteriler nezdinde bir
prestij unsuru olarak algılanan proaktif
hazır kredi limit belirleme çalışmaları başta
maaş anlaşmalı müşteriler ile kamu ve özel
sektör çalışanları ve emekliler olmak üzere
muhtelif müşteri kitlelerine yönelik olarak
sürdürülmektedir.
2014 yılı sonunda pilot olarak uygulanmaya
başlanan, perakende satış gerçekleştirilen
mağazalarda nakit kredi tahsisine imkân
sağlayan NakitNet uygulamasında
yaygınlaştırma çalışmaları yapılmış ve iş
ortağımız olan 48 markanın 1.356 bayisinde
uygulanmaya başlanmıştır. Yıl sonu
itibarıyla uygulamadan faydalanan müşteri
adedi 5.259 olurken, NakitNet aracılığıyla
kullandırılan kredilerin toplam bakiyesi 9,8
milyon TL’yi aşmıştır.
“Anında Kredi” müşterilerin
kullanımına sunulmuştur.
Müşterilerin kredi ihtiyaçlarının dijital
bankacılık kanalları ile en hızlı ve verimli
şekilde karşılanabilmesine yönelik
gerçekleştirilen çalışmalar kapsamında,
İnternet Şubesi’nden alınan 15.000
TL’ye kadar olan bireysel ihtiyaç kredisi
başvurularının, karar motoru aracılığıyla
değerlendirilerek müşterinin hesabına
anında aktarılmasını sağlayan Anında Kredi
ürünü Haziran 2015’te devreye alınmıştır.
Söz konusu ürün, Eylül 2015 itibarıyla İşCep
uygulamasında da hayata geçirilmiştir.
Anında Kredi kapsamında yıl sonu itibarıyla
toplam 427,4 milyon TL tutarında 75,873
adet kredi kullandırılmıştır. 2015 yıl sonu
itibarıyla, İş Bankası’nın kredili mevduat
hesabı bakiyesi önceki yıla göre %24,3
artış göstererek 552,0 milyon TL düzeyine
ulaşmıştır.
İş Bankası’nın bireysel taşıt kredisi bakiyesi
2015 yılı Aralık ayı itibarıyla 810,8 milyon
TL seviyesinde gerçekleşmiştir. İş Bankası
2015 yılı içerisinde 13 bini aşkın müşteriye
bireysel taşıt kredisi kullandırmıştır. 2015
yılında Banka’nın bireysel taşıt kredilerinde
pazar payı %14,0(*) olarak gerçekleşmiştir.
İhtiyaca göre tasarlanan ürün ve
kampanyalarla konut kredilerinde
%15,7 oranında büyüme
2015 yıl sonu itibarıyla sektörde
konut kredisi bakiyesi %14,5 artışla
131,5(*) milyar TL olurken, İş Bankası
aynı dönemde konut kredilerinde %15,7
oranında artış kaydederek 15,7 milyar TL’lik
bakiyeye ulaşmıştır.
Banka, 2015 yıl sonu itibarıyla 577
adet tamamlanmamış konut projesini
değerlendirmiş; söz konusu projelerin
288 adedine dâhil olmuştur. İş Bankası
böylece devam etmekte olan anlaşmalı
tamamlanmamış konut projesi sayısını 573’e
yükseltmiştir.
Piyasa payları, faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak
hesaplanmış olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur.
(**)
Kredili mevduat hesapları dâhildir.
(*)
Faaliyetler
31
2015 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri
İş Bankası, 2015 yılında da kartlı ödeme sistemleri
alanında hizmet yelpazesini zenginleştirmiştir.
İş Bankası, Kentsel Dönüşüm Projesi
kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ile protokol imzalayan ilk bankadır. Banka,
protokol imzalayan 17 banka arasında
Bakanlık nezdinde faiz desteği onaylarında
en yakın rakibiyle arasında %7’lik bir fark
yaratmış ve kentsel dönüşüm kredisi
ürününde sektör liderliğini %46’lık payla
sürdürmektedir. Banka, bu çerçevede 2.122
müşteriye yaklaşık 266 milyon TL tutarında
kredi kullandırmıştır.
Kentsel Dönüşüm kapsamında
kullandırılacak kredilerin finansmanını
teminen Avrupa Yatırım Bankası ile Mayıs
2014’te imzalanan 200 milyon Euro
tutarındaki kaynağın ilk dilimi olarak
60 milyon Euro 31 Mart 2015 tarihinde
Banka’nın hesaplarına aktarılmıştır. Bunun
yanında, “Konutlarda Enerji Verimliliği
Finansman Kredisi Programı” (TuREEFF)
çerçevesinde; Avrupa İmar ve Kalkınma
Bankası (EBRD) ile 60 milyon ABD doları,
Temiz Teknoloji Fonu (CTF) ile de 15 milyon
ABD doları tutarlarında kaynak anlaşması
yapılmıştır. Söz konusu kaynakların
tamamı 31 Mart 2015 tarihinde Banka’nın
hesaplarına aktarılmıştır.
Maximum Kart ile birleştirilen “Maksimum
Ev Paketi” ürününün içeriği, müşterilerin
taşınma sürecinde ihtiyaç duyabilecekleri
servisleri tek elden almalarını sağlayan
“Pratik Taşın” hizmeti ile zenginleştirilmiştir.
Süreç İyileştirme/Geliştirme
Natamam Konut Projeleri süreci, sistematik
olarak tüm bilgi ve belgeleri kayıt altına
alacak şekilde yürütülmeye başlanmış ve
natamam konut projelerinin daha hızlı bir
şekilde sonuçlandırılması sağlanmıştır.
32
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Ayrıca, bireysel kredi fiyatlama süreçlerinin
iyileştirilmesine yönelik olarak yürütülen
proje sonuçlanmıştır. Bu proje sonucunda
müşteriler Banka’daki varlıkları ve geçmiş
ödeme performanslarına göre skorlamaya
tabi tutulurken, kredi türü özelinde
İş Bankası pazar payı ve kâr hedefleri
doğrultusunda bireysel kredi fiyatlama
talepleri otomatik olarak yanıtlanabilecek
hale getirilmiştir.
Dijital temas noktalarından (internet sitesi,
SMS, Bankamatik vb.) alınan konut kredisi
başvurularının karar motoru altyapısı ile
entegre edilerek, kredi başvurularına ilişkin
süreçlerin iyileştirilmesine yönelik “e-banka”
çalışmalarının 2016 yılında tamamlanması
hedeflenmektedir.
Kartlı ödeme sistemleri pazar
payında artış
İş Bankası;
»» 6.780.680 adet kredi kartı
»» 72,2 milyar TL tutarında kredi kartı cirosu
ve
»» %13,3 oranındaki ciro bazlı piyasa payıyla
Türkiye kartlı ödeme sistemleri piyasasının
önde gelen bir katılımcısıdır. Banka, 2015 yılı
içerisinde kredi kartı sayısı, hacmi, üye işyeri
hacmi ve Bankamatik alışveriş hacmi olmak
üzere tüm temel göstergelerde piyasa payı
artışı sağlamıştır.
aranmaya başlanmıştır. TNA veya NA
kullanmayı kabul eden müşterilerin Şube
ya da Bankamatiklere uğramalarına
gerek kalmaksızın işlemlerinin
gerçekleştirebilmesi sağlanmıştır.
Zenginleşen hizmet yelpazesi
İş Bankası;
»» Maximum Kart,
»» mil programı altyapısına sahip Maximiles,
»» mil programı altyapısı içeren ve MercedesBenz marka binek araç sahibi müşterilere
sunulan MercedesCard,
»» doğaya duyarlı müşteriler için Maximum
TEMA Kart ve
»» ön ödemeli kart ürünü MaxiPara Kart
ürünleri
ile kartlı ödeme sistemleri alanında farklı
beklentileri olan müşterilerine özel
çözümler sunmaktadır.
Dünyanın en büyük kartlı ödeme sistemi
olan, Çin menşeli UnionPay tarafından
çıkartılan kartlarla sanal ve fiziki POS’lardan
işlem yapılabilmesi sağlanmıştır.
Kredi kartı aidatı ödemek istemeyen
müşterilere yönelik hazırlanan ve 2014
yılında Türkiye şubelerince sunulmaya
başlanan “Maximum Aidatsız Kredi Kartı”
ve “İş’te Üniversiteli Aidatsız Kredi Kartı”
ürünleri, 2015 yılı içerisinde K.K.T.C. şubeleri
tarafından da sunulmaya başlanmıştır.
Gaziantep Zeugma Müzesi içerisinde
akıllı telefonu bulunan ziyaretçilerin
konum bilgilerini gerçek zamanlı olarak
belirleyebilen mobil uygulama olan “İşCep
Müzekart” uygulamasının geliştirme
çalışmaları tamamlanmıştır.
İş’te Üniversiteli kredi kartı veya
Aidatsız İş’te Üniversiteli kredi kartına
sahip müşterilerin de “Peşin İşlemlerin
Sonradan Taksitlendirilmesi/Ertelenmesi”
uygulamasından faydalanması sağlanmıştır.
Kredi kartı limiti müsait olup, Taksitli
Nakit Avans ve Nakit Avans ile dijital
temas noktalarında ilgilendiği tespit
edilen müşteriler Erişim A.Ş. aracılığıyla
Mersin Üniversitesi ve Hunca Life
firmaları ile bireysel müşterilere yönelik
logolu Maximum Kart ürünleri kullanıma
sunulmuştur.
Yaklaşık 322 bin Maximum üye iş yeri
İş Bankası, kredi kartı müşterilerine yaklaşık
322 bin aktif Maximum üye iş yeriyle hizmet
sunmaktadır.
2015 yılı boyunca, dönemsel, sektörel
ve üye iş yerleri özelinde düzenlenen
kampanyalar ile Maximum Kart
kullanıcılarına ilave taksit, taksit erteleme,
ekstra MaxiPuan ve hediye ürün avantajları
sağlanmıştır. Pek çok sektörde, farklı
segmentlere hitap eden yoğun kampanya
planlaması sonucunda, 2015 yılı genelinde
üye iş yeri işlem hacmi piyasa payı %14,5’e
ulaşmış, Maximum üye işyerlerinde İş
Bankası kartlarının artan oranda tercih
edilmesi sağlanmıştır.
Uluslararası kart ihraç ve kart kabul
hizmet ağı genişliyor.
İş Bankası, bölgesel Banka olma yolundaki
hedefleri doğrultusunda çalışmalarına 2015
yılında da devam etmiştir. Bu kapsamda
yapılan çalışmalar çerçevesinde, İngiltere’de
faaliyet gösteren şubeler aracılığıyla sanal
POS ve Bankamatik kartı tahsis edilmeye
başlanmıştır. Gürcistan’da diğer banka
kartlarının bu ülkedeki Bankamatiklerde
kabulüne yönelik MasterCard tarafındaki
geliştirmeler tamamlanmıştır.
Sinema, eğlence, kültür ve sanat
Maximum’da
Maximum Kart programı kapsamında 2015
yılında “Maximum Seans” ayrıcalığı hayata
geçirilmiş ve Maximum Kart sahiplerine
Cinemaximum sinemalarındaki günün
ilk seans film gösterimlerini yalnızca 7
TL’ye izleme fırsatı sunulmuştur. Ayrıca,
alışverişlerde İş Bankası kredi kartlarını
sinema bileti ile ödüllendirmek adına yıl
içerisinde iki aylık dönemler için geçerli
olmak üzere “Hediye Cinemaximum Sinema
Bileti Kampanyaları” hayata geçirilmiştir.
İş Bankası müşterilerinin İşCep üzerinden
ulaşabildikleri Parakod uygulaması,
Banka’nın dijitalleşmeye yönelik çalışmaları
kapsamında yapılan uygulama değişikliğiyle
İşCep uygulamasının dışına çıkartılmış,
ayrı bir uygulama haline getirilmiş ve diğer
banka kart sahiplerinin de kullanımına
sunulmuştur. Ürüne eklenen yeni bir özellik
olan Parakod Cinemaximum uygulaması
ile kullanıcılara Cinemaximum’larda
gösterilen filmlerin biletlerini doğrudan
sinema afişlerinden ve/veya cep telefonları
üzerinden satın alma imkânı sunulmaya
başlanmıştır. Parakod Cinemaximum
lansmanının başladığı 20 Kasım 2015
öncesinde toplam 24.368 olan indirme
sayısı iletişimin etkisiyle yıl sonu itibarıyla
%268 artışla 65.379’a ulaşmıştır. 20
Kasım-31 Aralık 2015 döneminde Parakod
uygulamasına tanımlanan İş Bankası kartları
%243 oranında artarak 43.574 adete ve
diğer banka kartları %324 oranında artarak
4.335 adete ulaşmıştır.
Cinemaximum iş birliğinin bir parçası
olarak 2012 yılında başlatılan !f İstanbul
Uluslararası Bağımsız Filmler Festivali
ana partnerlik çalışmasına 2015 yılında
da devam edilmiştir. Festivalin tüm
duyurularında İş Bankası’nın marka
görünürlüğünün yanı sıra, festival
kapsamındaki film ve müzik etkinliklerinde
Maximum özellikli kredi kartlarına özel
indirim ayrıcalıkları uygulanmıştır.
Kitemaximum markasının pazarlama
iletişimi faaliyetleri kapsamında Gökova,
Çeşme ve İstanbul Kilyos’ta bulunan ve
Maximum markalama uygulamalarını
taşıyan kiteboard okullarında İş Bankası
müşterilerine indirim ve taksit ayrıcalıkları
sunulmaya devam edilmiştir.
322 bin
İş Bankası, kredi kartı
müşterilerine yaklaşık 322 bin Maximum üye iş yeriyle hizmet
sunmaktadır.
Türkiye’nin önemli organizasyonlarından
“Kristal Elma Yaratıcılık Festivali”
kapsamında Banka, Maximum, Maximiles
ve İş’te Üniversiteli markalarının yanı sıra
Bireysel Emeklilik, İhtiyaç Kredisi ve Anında
Kredi ürünleri ile birden fazla yaratıcı
çalışmayla hem Kristal Elma hem de Gümüş
ve Bronz ödülleri almaya hak kazanmıştır.
Reklamcılar Derneği ve Reklamverenler
Derneği tarafından düzenlenen Effie
Türkiye Reklam Etkinliği Yarışması’nda
İş Bankası “Sinemanın Kartı Maximum”
reklam kampanyası ile Banka-Kart Ödeme
Sistemleri kategorisinde “Bronz Effie
Ödülü”ne layık görülmüştür.
İş Bankası, Cinemaximum ana partnerliği
kapsamında Şubat ayında lanse edilen
Maximum Seans ayrıcalığının duyurulduğu
“Sinemanın Kartı Maximum” iletişimi ile
Stevie ödüllerinde “New Product or Service
Introduction of the Year” ve “Best New
Product or Service of the Year - Media &
Entertainment Service” kategorilerinde
iki adet bronz Stevie Ödülü’ne layık
görülmüştür.
Faaliyetler
33
2015 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri
İş Bankası tarafından maaş anlaşmalı müşterilere
sunulan özel ürün ve hizmetler müşteri sadakatine
önemli katkıda bulunmaktadır.
İş Bankası tasarruf bilincini yaymaya
devam ediyor.
İş Bankası müşterilerini geleneksel mevduat
ve yatırım ürün gamının yanı sıra Bireysel
Emeklilik, Birikimli Mevduat Hesabı, Düzenli
Birikim Talimatı, Fon Biriktiren Talimat, Altın
Hesabı, Kumbara Fonu, Üstü Kalsın gibi
sektörde fark yaratan ürünler aracılığıyla
küçük tutarlarla düzenli tasarrufa
yönlendirmektedir.
2015 yıl sonu itibarıyla 178.650 adet
Üstü Kalsın talimatı alınmış, bu çerçevede
51,9 milyon TL yatırım fonu büyüklüğü
yaratılmıştır.
Çocuklarımızın Geleceği İçin Birikim:
Kumbara Fon
Çocuklara tasarruf bilincini aşılamak için
hizmete sunulan İş Bankası Kumbarası,
çocukların geleceğini güvence altına alan
bir tasarruf planına dönüşerek Kumbara
Fon adını almıştır. Çocukların geleceğini
güvence altına alma misyonuyla sektörde
özgün bir ürün olarak tanınan Kumbara
Fonu, Türkiye’de eksik olan uzun vadeli
yatırım bilincinin yerleşmesi ve gelişmesine
önemli katkılar sağlamıştır. Kumbara fonu,
2015 yıl sonu itibarıyla 248.626 katılımcı
sayısı ile toplam 380,8 milyon TL büyüklüğe
ulaşmıştır.
Yastık altında saklanan altınların Banka’da
kayıt altına alınarak çalınma, kaybolma
riski olmadan yatırıma konu edilebilmesi ve
aynı zamanda ekonomiye kazandırılması
amacıyla 2012 yılı Haziran ayından beri
devam etmekte olan Altın Buluşmaları,
İş Bankası şubelerinde hafta içi ve hafta
sonu olmak üzere 2015 yılı boyunca
sürdürülmüştür.
Maaş ödemelerinde tercih
edilen banka
İş Bankası 2015 yıl sonu itibarıyla 680 bini
SGK emeklisi olmak üzere, yaklaşık 1,9
milyon kişinin maaş ödemesine aracılık
etmektedir. İş Bankası tarafından maaş
anlaşmalı bireylere sunulan özel ürün
ve hizmetler müşteri sadakatine önemli
katkıda bulunmaktadır.
Altın Bankacılığı kapsamında TV, gazete,
radyo, açık hava, internet ve mobil gibi
kitlesel mecralarda iletişim yapılmış, İş
Bankası’nın sosyal medya hesapları da
aktif olarak kullanılmıştır. Altın Buluşması
düzenlenen lokasyonlarda ikamet eden
müşterilere e-posta ve SMS gönderimleri
yapılmıştır. 2015 yılında şubelerde ve
kuyumcularda toplanan altın miktarı 2.551
kg seviyesindedir.
OGS ve HGS’de sağlanan rahatlık
İş Bankası, köprü ve otoyol geçiş sistemleri
işlem hacminde %47’lik pay ile piyasa
liderliğini sürdürmektedir.
Köprü ve otoyol geçişlerini kolaylaştıran
Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) cihazları
ve Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) etiketleri İş
Bankası güvencesinde özel hizmetlerle araç
sahiplerine sunulmaktadır.
İş Bankası, OGS cihazı sayısını 715.067’ye;
HGS etiketi adedini ise 934.086’ya
çıkarmıştır. 2015 yılında İş Bankası OGS
cihazları ile 158,6 milyon TL, HGS etiketleri
ile de 159,2 milyon TL’lik otoyol ve köprü
geçişi yapılmıştır.
34
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Western Union İş Bankası’nda
2014 yılında tüm şubelerde hizmete
sunulan Western Union ile para
gönderme ve alma işlemleri 2015 yılında
İnternet Şubesi ve Bankamatiklerden de
gerçekleştirilecek şekilde genişletilmiştir.
İş Bankası bireysel nakit yönetiminde
güçlü konumunu sürdürmektedir.
İş Bankası 2015 yıl sonu itibarıyla
müşterilerine toplam 395 kurumun
faturalarını İnternet Şubesi, Bankamatik,
mobil bankacılık kanalları, şube gişeleri
ya da otomatik ödeme yöntemleriyle
ödeme olanağı sunmaktadır. Banka,
2016 yılında fatura ödemelerine aracılık
edilen kurumların artırılmasına yönelik
çalışmalarına devam edecektir.
İş Bankası, Sınırsız Otomatik ServisSOS/Maksimum Hesap uygulamaları ile
müşterilerine hesaplarında bulunan ve
günlük işlemler için gerekli tutarların
dışındaki serbest bakiyelerin yatırım fonu
alımına otomatik olarak yönlendirilmesine
imkân sunmaktadır. 2015 yıl sonu itibarıyla,
SOS talimat adedi 1.444.096, vadesiz TL
hesaptaki atıl tutarın otomatik kısa vadeli
borçlanma araçları fonu alımı suretiyle
yatırıma dönüştürülmesini sağlayan
Maksimum Hesap talimat adedi ise
802.696’ya ulaşmıştır.
Anadolu Sigorta ve Anadolu Hayat
Emeklilik ile sinerjik iş birliği
Anadolu Sigorta ve Anadolu Hayat Emeklilik
ile devam eden güçlü iş birliği kapsamında İş
Bankası;
»» elementer sigorta,
»» hayat sigortası ve
»» bireysel emeklilik
ürünlerini geniş bir yelpazede ve etkin
bir hizmet anlayışıyla müşterilerine
sunmaktadır.
İş Bankası Özel Bankacılık, 2015 yılında Euromoney Özel
Bankacılık ve Varlık Yönetimi araştırmasında “Araştırma
ve Portföy Dağılımı Tavsiyesi” kategorisinde Türkiye’nin
en iyi bankası seçilmiştir.
Bireysel emeklilik hesabı: Müşteri
sadakatine güçlü katkı
Bireysel Emeklilik Sistemi, tasarrufların
uzun vadeli yatırıma yönlendirilmesi ile
bireylere emeklilik döneminde ek gelir
imkânı sağlayan ve devlet tarafından teşvik
edilen bir sistemdir.
Anadolu Hayat Emeklilik’in acenteleri olan
İş Bankası şubelerinden açılan bireysel
emeklilik hesabı sayısı 2015 yıl sonu
itibarıyla 288.008’e ulaşmıştır.
2015 yılında da katılımcı sayısını en çok
artıran şirket olma unvanını koruyan
Anadolu Hayat Emeklilik, 1 milyonuncu
katılımcı sayısına ulaşan ilk bireysel emeklilik
şirketi olarak 1.026.467 adet katılımcıya
sahiptir. Anadolu Hayat Emeklilik katılımcı
sayısındaki %17 seviyesindeki pazar payıyla
bu kategoride sektör lideri konumunu
sürdürmektedir.
Elementer sigorta ürünleri çalışmaları
İş Bankası ve Anadolu Sigorta iş birliği
kapsamında, sigorta müşteri portföyünün
çeşitlendirilmesi amacıyla, kullandırılan
kredilere uygun sigorta ürünlerinin
sağlanmasına ve satış kanallarının
güçlendirilmesine yönelik çalışmalar 2015
yılında da sürdürülmüştür.
İş Bankası’nın 2015 yılı içerisinde hayat
dışı sigorta branşında gerçekleşen prim
üretiminde, geçen yıla göre önemli oranda
artış sağlanmış ve pazar payı kazanılmıştır.
Banka, 2015 yıl sonu itibarıyla hayat ve
elementer sigorta ürünleri ile bireysel
emeklilik işlemlerinden elde ettiği toplam
komisyon gelirlerini yıllık bazda %41
oranında artırmıştır.
ÖZEL BANKACILIK
İş Bankası Özel Bankacılık 2015
yılında müşterilerinin ihtiyaçlarını
iştirakleriyle bütünleşik olarak
sunduğu geniş ürün ve hizmet
yelpazesiyle karşılamaya devam
etmiştir.
Özel Bankacılık İş Birimi, 2015 yıl sonu
itibarıyla 15’i özel bankacılık ihtisas şubesi
olmak üzere toplam 27 şubede 18 milyar TL
varlık büyüklüğünü, uzmanlaşmış, yetkin ve
müşteri memnuniyetini en önde tutan hizmet
anlayışı ve müşterilerin risk/getiri beklentileri
ve ihtiyaçlarına uygun yatırım enstrümanları
aracılığıyla yönetmektedir.
İhtisaslaşmış Özel Bankacılık hizmet
noktaları
Yıl içinde açılan Ümitköy Özel Bankacılık/
Ankara ve Ataşehir Özel Bankacılık/İstanbul
şubeleriyle özel bankacılık hizmeti verilen
ihtisas şube sayısı 2015 sonu itibarıyla 15’e
yükselmiştir.
İş Portföy Yönetimi A.Ş. ile iş birliği
Özel bankacılık ihtisas şubelerinde müşterilere uzun soluklu varlık yönetimi
hizmeti verilmesi amacı doğrultusunda, İş
Portföy Yönetimi A.Ş. ile iş birliği içerisinde
müşterilere özel portföy yönetim hizmeti
sunulmasına devam edilmiştir. İş Bankası
Özel Bankacılık ile İş Portföy Yönetimi
A.Ş. arasında tesis edilen acentelik ilişkisi
sonucunda, müşteri varlıklarının yönetiminin
sonraki nesillere aktarılmasını sağlayan
“Yatırımcıya Özel Fon” ürünü Türkiye’de ilk
kez bir portföy yönetimi şirketince kurularak
özel bankacılık müşterilerinin hizmetine
sunulmuştur.
Euromoney Özel Bankacılık ve Varlık
Yönetimi Araştırmasında En İyi Banka
Dünyanın önde gelen ekonomi yayınlarından
Euromoney’nin küresel özel bankacılık ve
varlık yönetimi hizmetlerini değerlendirdiği
araştırmasında, İş Bankası Özel Bankacılık
2015 yılında “Araştırma ve Portföy Dağılımı
Tavsiyesi” kategorisinde Türkiye’nin en iyi
bankası olmuştur.
Privia markalı ürün ve hizmetler
İş Bankası, Privia markalı ürünleri aracılığıyla
özel bankacılık müşterilerine ayrıcalıklı hizmet
sunmaya 2015 yılında da devam etmiştir.
İş Bankası Özel Bankacılık internet sitesi
privia.com.tr, son yıllarda büyük gelişme
gösteren mobil mecralar ile uyumlu
olacak şekilde geliştirilmiştir. Bu sayede
uluslararası iş dünyasının saygın ödüllerinden
Webawards 2015’te “Banka” kategorisinde
“Best Bank Website” ödülü ile birinciliğe,
Stevie Awards’ta ise “Bankacılık/Web Sitesi”
kategorisinde Bronz Ödüle layık görülmüştür.
İş Bankası Özel Bankacılık etkinlikleri
Özel bankacılık müşterileri, derinleştirilmiş
müşteri ilişkisi yönetimi yaklaşımı
kapsamında, bankacılık dışı yaşam
alanlarındaki beğeni ve ilgilerine paralel
olarak 2015 yılı boyunca çeşitli sanat, müzik,
spor ve sinema etkinliklerinde ağırlanmıştır.
2016 yılında…
İş Bankası Özel Bankacılık, 2016 yılında yeni
özel bankacılık ihtisas şubeleri açarak hizmet
ağını genişletmeye devam edecektir. Uzman
ve deneyimli kadrosuyla müşterilerinin tüm
finansal ihtiyaçları için ilk başvurdukları Banka
olma hedefi kapsamında, kişiselleştirilmiş
hizmet sunumu ve müşteri memnuniyetini
merkez alan çalışma modeli aracılığıyla,
dinamik piyasa koşullarında farklılaşan
müşteri ihtiyaçlarını karşılamaya olanak
tanıyan ürün ve hizmetler sağlamaya yönelik
faaliyetlerini sürdürecektir.
Faaliyetler
35
2015 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri
Borçlanma Araçları Piyasası’nda liderliğini sürdüren
İş Bankası, 2015 yılında Borsa İstanbul tarafından bir kez
daha ödüllendirilmiştir.
SERMAYE PIYASALARI
Borsa İstanbul Borçlanma Araçları
Piyasası’nda açık ara lider banka
İş Bankası 2015 yılını Borsa İstanbul
Borçlanma Araçları Piyasası’nda 3,6 trilyon
TL tutarında işlem hacmi ile lider konumda
kapatmıştır. Banka %17,7 oranındaki pazar
payıyla Türk sermaye piyasalarında uzun
yıllardır koruduğu öncü ve lider konumunu
pekiştirmiştir.
Özel sektör borçlanma aracı
ihraçlarında İş Bankası liderliği
Hazine Müsteşarlığı borçlanma gereğinin
düşük seyretmesi, yatırımcıların özel sektör
tarafından ihraç edilen borçlanma araçları
gibi alternatiflere daha fazla yönelmelerini
sağlamaktadır. Bankacılık sektöründe de
kaynak çeşitlendirmesi arayışı ile artan özel
sektör borçlanma aracı ihraçları 2015 yılında
da artarak devam etmiştir.
İş Bankası, 2015 yılında da;
»» uzun vadeli kaynak sağlanması,
»» mevcut kaynak yapısının çeşitlendirilmesi,
»» aktif-pasif bilanço kalemleri arasındaki
vade uyumunun iyileştirilmesi ve
»» kısa vade nedeniyle oluşan faiz riskinin
önüne geçilmesi
amaçlarıyla farklı tür ve vadelerde
borçlanma aracı ihraçları gerçekleştirmiştir.
36
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
İş Bankası 2015 yılında gerçekleştirdiği
toplam 12,8 milyar TL nominal değerde
yurt içi bono ve tahvil ihracı ile hem toplam
ihraçlar bazında hem de dolaşımdaki ihraçlar
bazında %20’nin üzerinde pazar payı almış
ve sektördeki lider konumunu korumuştur.
Altın işlemlerinde lider
İş Bankası’nın altın depo hesabı ve yatırım
hesabı müşteri bakiyesi toplamı 2015 yılı
sonunda 21,6 ton olarak gerçekleşmiştir.
Altın depo hesabında sektör liderliğini yıl
boyunca sürdüren Banka’nın, 2015 yıl sonu
itibarıyla piyasa payı %18,8 seviyesinde
bulunmaktadır.
%20
İş Bankası 2015 yılında hem
toplam ihraçlar bazında hem
de dolaşımdaki ihraçlar bazında
sektörden %20’nin üzerinde
pazar payı alarak liderliğini
sürdürmüştür.
“Şubelerde Altın Buluşmaları” hizmeti
kapsamında ekonomiye kazandırılan ve
“yastık altı” olarak tabir edilen kaydileştirilen
altın miktarında bir önceki yıla kıyasla 2015
yılında %16 oranında artış kaydedilmiştir.
Çocuklara yönelik geliştirilen ilk yatırım
fonu olan İş Bankası Kumbara Fonu’nun
gerek büyüklüğü gerekse yatırımcı sayısı,
sektördeki benzer nitelikli yatırım fonlarının
tamamının açık ara önündedir.
İş Yatırım ile sağlanan sinerji
2015 yılında İş Bankası, iştiraki İş Yatırım
Menkul Değerler A.Ş. ile birlikte, Borsa
İstanbul Pay Piyasası işlem hacminin
%7,36’sını gerçekleştirmiştir. Bu iş birliği
ile Türkiye’nin en yüksek pay ve varant
işlem hacmi gerçekleştirilerek bu piyasada
faaliyet gösteren 95 aracı kurum arasında
uzun yıllardır süren liderlik korunmuştur.
İş Bankası 2016 yılında da,
»» müşteri tercihleri ve piyasa koşulları
çerçevesinde tasarlanan yeni ürün ve
hizmetleri,
»» rekabetçi fiyatlama politikası ve
»» kesintisiz ve kaliteli hizmet sunumunu
sağlayan çok çeşitli hizmet kanalları ile
»» para ve sermaye piyasası ürünleri ve altın
işlemlerindeki piyasa paylarını
geliştirmeye devam edecektir.
Yatırım fonu piyasasında etkin rol
Yeni Sermaye Piyasası Kanunuyla yatırım
fonu kuruculuğunu devreden İş Bankası,
yatırım fonları sektöründeki rolünü fon
dağıtıcısı olarak sürdürmektedir. 2015 yıl
sonu itibarıyla sektördeki yatırım fonlarının
%21’lik kısmının satışına İş Bankası
tarafından aracılık edilmiştir.
Kolektif saklamada lider
İş Bankası, 2015 yılında sunulmaya başlanan
kolektif saklama hizmeti kapsamında,
toplam 11,4 milyar TL büyüklüğündeki 102
adet kolektif yatırım kuruluşuna verdiği
saklama hizmeti çerçevesinde yıl sonunda %30 oranında piyasa payı ile sektör lideri
olmuştur.
İş Bankası’nın bilançosu, piyasa gelişmelerine uyum
sağlayan proaktif bir strateji ile yönetilmektedir.
HAZINE YÖNETIMI
Gelişmekte olan ülkelere yönelik
artan risk algısı ve sermaye
akımlarında yavaşlama
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz
artırım sürecine ne zaman ve ne hızda
başlayacağına yönelik beklentiler 2015
yılında piyasayı önemli ölçüde etkilemiştir.
Fed’in sıkılaştırma politikaları yakından
izlenirken, Avrupa Merkez Bankası (ECB)
genişlemeci para politikalarına devam
edeceğini açıklamıştır. Gelişmiş ülke
merkez bankalarının uyguladığı para
politikaları kendi içinde ayrışsa da nihai
olarak Türkiye’nin de içinde bulunduğu
gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye
akımları açısından belirleyici olmuş ve
gelişmekte olan ülkelere yönelik risk
algısının yüksek seyrettiği görülmüştür.
Çin’in büyüme verisinin 2015 yılı genelinde
beklentilerin altında kalmasının küresel
ekonomileri doğrudan veya dolaylı olarak
olumsuz etkileyeceği algısı güçlenmiş
ve yakından takip edilen bir diğer husus
olarak ele alınmıştır. Başta petrol olmak
üzere emtia fiyatlarındaki düşüş küresel
talep ve büyümeye yönelik endişelerin
temel kaynağı olarak görülürken, finansal
piyasalar üzerinde önemli ölçüde baskı
yaratmıştır.
2015 yılı yükselen risk primlerine paralel
olarak kur ve faiz hareketlerindeki dalga
boyunun geniş olduğu bir yıl olmuştur.
TCMB’nin sıkı para politikası,
piyasalardaki dalgalanmalar ve
finansal istikrarın korunması
Yurt içi piyasalarda faiz ve kurda dalgalı,
yukarı yönlü seyrin hâkim olduğu 2015
yılında Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankası (TCMB), sıkı para politikasını
korumaya özen göstermiş; fiyat istikrarının
yanı sıra finansal istikrarın korunması
yönünde de zorunlu karşılıkları dinamik
bir şekilde kullanmıştır. Çekirdek dışı
yükümlülüklerde vadelerin uzamasını
teşvik etmek amacıyla kısa vadeli yabancı
para cinsinden yükümlülüklere ait zorunlu
karşılık oranlarında yılın başından itibaren
kademeli artırıma giden TCMB, rezerv
opsiyonu mekanizmasının (ROM) otomatik
dengeleyici özelliğinin güçlendirilmesi
ve döviz likiditesi ihtiyacının karşılanması
amacıyla da rezerv opsiyonu dilimlerinde
ve katsayılarında ayarlamalar yapmıştır.
Ayrıca, sermaye akımlarındaki zayıflama ve
küresel piyasalardaki dalgalanma dolayısıyla
bankacılık sektörünün döviz likiditesinin
desteklenebilmesi amacıyla bankalara
sağlanan döviz depo imkânı limitlerini
artırmış ve depo faiz oranlarında kademeli
iyileştirmelere gitmiştir.
Bankacılık sektörünün bilanço
kompozisyonu
Küresel gelişmelerin ve yurt içindeki
seçimlerin de etkisi ile ekonomik aktivitenin
ılımlı bir seyir izlediği 2015 yılında, TL
bazında sektörün bilanço büyümesi 2014
yılına göre 2,9 puan artmış ve %18,4
düzeyinde gerçekleşmiştir. 2015 yıl sonu
itibarıyla 2.237 milyar TL seviyesine
yükselen sektör aktif büyüklüğünün,
kurdan arındırılmış olarak bakıldığında %9,2
oranında arttığı görülmektedir.
Kredi hacmindeki artış, TL bazında önceki
seneye göre 0,7 puan yükselerek %20,1
düzeyinde gerçekleşmiştir. 2015 senesinde
%20,1 oranında büyüyen kredilerin sektör
bakiyesi yıl sonu itibarıyla 1.413(*) milyar TL
olup, kredilerin toplam aktifler içindeki
payı 2014 yılına paralel bir seyir izlemiş ve
%63,2(*) seviyesinde oluşmuştur. Yurt içi
seçimlerin yarattığı siyasi belirsizlik ortamı
ve fonlama maliyetinin yükselmesi, 2015
yılında büyüme ve kredi hacmi hususlarında
temel olumsuzluklar olarak yakından takip
edilmiştir.
Aynı dönemde sektörün toplam menkul
kıymetler portföyü 2014 yıl sonuna göre
4,2 puan artmıştır. Ancak bununla beraber
aktif büyümesinin 2015 yılında da krediler
kanalıyla sağlanması nedeniyle, aktifler
içindeki payı önceki yıla göre 1,2 puan
azalmış ve %14,4(*) seviyesine gerilemiştir.
2014 yılı genelinde %11,6 artış kaydeden
bankacılık sektörü mevduat bakiyesi
(bankalar mevduatı hariç), 2015 yılında
%18,6(*) seviyesinde artış göstermiştir. Söz
konusu büyümeye kurdan arındırılmış olarak
bakıldığında ise %8,5(*) ile sınırlı kaldığı
görülmektedir. TL mevduatların %8,4(*)
büyüdüğü 2015 yılında, YP mevduatlar ABD
doları bazında %8,8(*) büyüme kaydetmiştir.
İlgili dönemde mevduatların pasifler içindeki
payı 2014 yılına paralel bir seyir izlemiş ve
%52,4(*) seviyesinde gerçekleşmiştir.
Sektörde mevduatın pasifler içerisindeki
ağırlığı gerek maliyet gerek büyüklük olarak
önemini korurken, vade uyumsuzluğunun
hafifletilmesi, kaynak çeşitliliğinin
artırılması ve toplam maliyetlerin azaltılması
çerçevesinde mevduat dışı kaynaklardan
2015 yılında da faydalanılmıştır.
Faiz tahakkuk ve reeskontları dikkate alınmaksızın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca yayınlanan aylık sektör verileri kullanılarak hesaplanmış
olup, sektör rakamlarında katılım bankaları hariç tutulmuştur.
(*)
Faaliyetler
37
2015 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri
İş Bankası sağladığı dış kaynaklar ile reel sektör
şirketlerinin dış ticaret işlemlerinin finansmanına
destek vererek ülke ekonomisinin gelişimine
katkıda bulunmaktadır.
İş Bankası’nda bilanço kompozisyonu
proaktif bir yaklaşımla
şekillendirilmiştir.
2015 yılında İş Bankası’nın bilançosu,
piyasa gelişmelerine uyum sağlayan
proaktif bir strateji ile yönetilmiştir. Bu
kapsamda, kredi ve yatırım portföyleri ile
birlikte döviz ve likidite pozisyonlarının
etkin yönetimi, optimum risk-getiri dengesi
ve müşteri ihtiyaçlarının karşılanması gibi
hususlar başta olmak üzere tüm unsurlar
gözetilerek esnek bir bilanço kompozisyonu
oluşturulmuştur.
2015 yılında İş Bankası bilanço gelişimi
sektöre paralel bir seyir izlerken, aktif
kalemler içerisinde menkul kıymetler
portföyünün payı %17,2’den %16,2’ye
gerilemiş, kredilerin payı ise %64,2 (2014
yıl sonu %65,3) seviyesinde oluşmuştur.
Pasif kalemler içerisinde mevduat, %55,8
pay ile liderliğini devam ettirirken, ihraç
edilen menkul kıymetler 2014 yılındaki %7,2
düzeyinde olan pasif payını 2015 yılında
da korumuş ve alınan krediler kaleminin
pasif içindeki payı %10,3 seviyesinde
gerçekleşmiştir.
38
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Etkin Risk Yönetimi ve Güçlü
Bilanço Yapısı
Aktif-Pasif Yönetimi Riski Politikası
ilkelerine uygun olarak Hazine faaliyetleri
kapsamında likidite, faiz ve kur riski
unsurları, sürdürülebilir kârlılık ilkesinden
ödün verilmeksizin Banka risk iştahına
paralel şekilde yönetilmiştir.
İş Bankası’nın temel hedefi aktif kalitesine,
maliyet kontrolüne ve etkin sermaye
kullanımına odaklanmak suretiyle risk-getiri
dengesini optimum seviyede oluşturmak
ve sürdürülebilir kârlı büyümeyi sağlayarak
bilanço yapısını daha da güçlendirmektir.
Anlık ve senaryolara dayalı olarak;
bilançonun döviz pozisyonu, vade ve faiz
yapısından kaynaklanabilecek riskler etkin
modellerle izlenmekte, para ve sermaye
piyasaları ürünlerinin yanı sıra türev
ürünlerden de piyasa koşulları çerçevesinde
faydalanılmaktadır.
ULUSLARARASI
BANKACILIK
Gelişmiş muhabir ağı İş Bankası’nı
dış ticaret alanında da öncü banka
yapmaktadır.
İş Bankası, 125 farklı ülkede yerleşik yaklaşık
1.450 banka ile kurduğu muhabirlik ağı
kapsamında;
»» müşterilerine zengin dış ticaret ürün ve
hizmetleri sunmuş ve
»» Türkiye ile 230’nun üzerinde farklı ülke
arasında yapılan dış ticaret işlemlerine
aracılık etmiştir.
İş Bankası, müşterilerinin yatırım malı
ithalatı ve enerji projeleri kapsamındaki
finansman ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik
olarak, ihracat kredisi kuruluşlarının
sigortası altında orta ve uzun vadeli
finansman sağlanması amacıyla yeni
anlaşmalar imzalamıştır. Bu doğrultuda,
2015 yılında Alman bankası LandesbankBaden Württemberg ile çerçeve
anlaşması, Commerzbank AG’nin New
York Şubesi ile ABD Eximbank tarafından
sigortalanan münferit bir kredi anlaşması
tamamlanmıştır. Yıl içerisinde Japan Bank
for International Cooperation (JBIC) ile
İş Bankası arasında imzalanmış olan
yenilenebilir enerji projeleri finansmanı
ile ithalatın finansmanına yönelik iki
ayrı kredi sözleşmesinin vadelerinin
bir yıl uzatılmasına ilişkin çalışmalar
tamamlanmıştır. Ayrıca, The Export Import
Bank of Korea (KEXIM) ile imzalanmış olan
ve müşterilerin Kore’den gerçekleştirdikleri
mal ve hizmetlerin ithalatının finansmanına
yönelik kredi sözleşmesinin vadesi de iki yıl
uzatılmıştır.
İş Bankası’nın uluslararası hizmet kalitesi, muhabirleri
tarafından 2015 yılında da ödüllendirilmiştir.
İhracat kredi kuruluşlarından ve bu
kuruluşların sigortası ile muhabir
bankalardan yeni kaynaklar sağlanmış, 2015
yılında mevcut kredilerin kullandırılmasına
devam edilmiştir.
Katar muhabirlerinden Doha Bank’tan
dış ticaretin finansmanında kullanılmak
üzere üç dilim halinde toplam 45 milyon
ABD doları tutarında bir yıl vadeli kredi
kullanılmıştır.
İş Bankası SIBOS toplantıları ile
uluslararası bilinirliğini artırmaktadır.
Dünya Bankalararası Finansal Teleiletişim
Topluluğu (SWIFT) tarafından her yıl
farklı bir ülkede düzenlenen SIBOS
(SWIFT International Banking Operations
Seminar), bu sene 12-15 Ekim 2015 tarihleri
arasında Singapur’da gerçekleştirilmiştir.
SIBOS’a sekizinci kez stant açarak katılan
İş Bankası, yoğun ilgi görmüştür. Fuar
süresince 45 farklı ülkeden 110 farklı
kuruluş ile gerçekleştirilen toplantı
ve etkinliklerde Banka’nın kurumsal
tanıtımının yanı sıra ürün ve hizmetlerine
yönelik bilgi paylaşımında bulunulmuş ve
karşılıklı iş birliği imkânlarının artırılması
değerlendirilmiştir.
İş Bankası’nın uluslararası hizmet
kalitesi ödüllerle tescillenmektedir.
İş Bankası, müşterilerinin yurt dışı
havalelerindeki yüksek hizmet kalitesini
sürekli geliştirmektedir.
Banka, bu alanda gerçekleştirdiği teknoloji
yatırımları paralelinde ulaştığı hatasız işlem
oranları ile muhabirleri tarafından 2015
yılında da ödüllendirilmeye devam etmiştir.
Commerzbank AG, Citibank NA, HSBC Bank
Plc ve Wells Fargo Bank NA İş Bankası’na
STP (Straight Through Processing) kalite
ödülü sunmuşlardır.
İş Bankası ayrıca Wells Fargo Bank’tan
kullanmış olduğu ürünlerin çeşitliliği
nedeniyle “USD Cross-Product Usage
Award” ödülü ile Commerzbank tarafından
2014 yılı içinde bankalar arası iş birliği ve
genel olarak dış ticaret ve ikili ilişkilerde
sağlanan gelişme paralelinde “Trade
Finance” ödülüne layık görülmüştür.
İş Bankası dış kaynak temininde
başarılı bir yılı geride bırakmıştır.
İş Bankası, 2015 yılı Mayıs ve Eylül aylarında
imzaladığı anlaşmalar ile yaklaşık 2,6 milyar
ABD doları tutarında sendikasyon kredisi
sağlamıştır. Sağlanan bu kaynaklar ile reel
sektör şirketlerinin dış ticaret işlemlerinin
finansmanına destek verilmiş ve ülke
ekonomisinin gelişimine yapılan katkı
sürdürülmüştür.
Orta Vadeli Tahvil (Global Medium
Term Note (GMTN)) Programı etkin bir
biçimde kullanılmıştır.
İş Bankası tarafından uluslararası
piyasalarda farklı para birimlerinde ve
çeşitli vadelerde borçlanma araçları ihracını
mümkün kılarak, borçlanma kaynaklarında
esneklik ve çeşitlilik sağlamak amacıyla
2013 yılında kurulan GMTN Programı limiti
2015 yılı içerisinde 7 milyar ABD dolarına
yükseltilerek güncellenmiştir. Söz konusu
program yoluyla 2015 yılı içerisinde tekil
yatırımcılara yönelik (private placement)
olarak 2,1 milyar ABD doları tutarında 131
adet Eurotahvil ihracı gerçekleştirilmiştir.
Havale akımlarına dayalı
seküritizasyon programı kapsamında
776,2 milyon ABD doları tutarında
kaynak sağlanmıştır.
Havale akımlarına dayalı seküritizasyon
programı kapsamında 30 Mart 2015 ve 30
Ekim 2015 tarihlerinde gerçekleştirilen
iki işlem ile yedi dilim halinde toplam
776,2 milyon ABD doları tutarında kaynak
sağlanmıştır.
30 Mart 2015 tarihinde tamamlanan işleme
Mizuho Bank, Société Générale, Standard
Chartered Bank ve Avrupa İmar ve Kalkınma
Bankası (EBRD) yatırımcı olarak katılmıştır.
Kaynağın EBRD tarafından sağlanan 130
milyon ABD doları tutarındaki bölümünün
55 milyon ABD doları “Kadın İşletmelerine
Finansman ve Danışmanlık Desteği
Programı” kapsamında kadın girişimcilerin
finansmanında, 75 milyon ABD doları ise
“Konutlarda Enerji Verimliliği Finansman
Kredisi Programı” çerçevesinde konutlarda
enerji verimliliği sağlayan kredilerin
finansmanında kullanılacaktır.
30 Ekim 2015 tarihli işlemin yatırımcısı
ise Avrupa Yatırım Bankası (EIB) olmuştur.
Yaklaşık 221 milyon ABD doları tutarında,
10 yıl nihai vadeli olarak sağlanan kaynağın
%70’i çalışan sayısı 500’e kadar, %30’u ise
çalışan sayısı 3.000’e kadar olan işletmelerin
finansmanında kullanılacaktır.
Yurt dışından 100 milyon ABD doları
tutarında kaynak sağlanmıştır.
İş Bankası 30 Mart 2015 tarihinde yurt
dışından, yarısı yaklaşık bir yıl, diğer yarısı
ise yaklaşık iki yıl vadeli olmak üzere, toplam
100 milyon ABD doları tutarında kredi temin
etmiştir.
Faaliyetler
39
2015 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri
İş Bankası dijital kanallardaki yenilikçi yaklaşımını
2015 yılında da sürdürmüştür.
Sınır Ötesi Bankacılık Faaliyetleri
İş Bankası’nın sınır ötesi bankacılık
faaliyetlerinin ve büyüme stratejisinin
temelinde
»» uluslararası alanda öncelikle bölgesel
daha sonra küresel bir banka olmak,
»» başta Türkiye’nin yakın coğrafyasındaki
ülkeler olmak üzere, Türkiye ile önemli
ekonomik ve ticari ilişkileri olan pazarlarda
Banka’nın varlığını tesis etmek ve
»» özellikle Türk firmalarının yoğunlukla
faaliyet gösterdiği bölgelerde,
müşterilere kaliteli hizmet sunmak ve
değer yaratmak
hedefleri yer almaktadır. Bu kapsamda,
2015 yılında Ortadoğu, Kafkasya ve
Balkanlar takip edilmeye devam edilmiştir.
Azerbaycan’da yatırım olanakları hususunda
detaylı incelemeler yapılmıştır.
Banka’nın Batum ve Tiflis şubelerinden
oluşan Gürcistan örgütü, 3 Ağustos 2015
tarihinden itibaren faaliyetini sermayesinin
tamamı İş Bankası’na ait olarak kurulan
ve Gürcistan’da bankacılık lisansı alan
İşbank Gürcistan çatısı altında sürdürmeye
başlamıştır. 2015 yılında ayrıca, Batum’da bir
ek hizmet noktası devreye sokulmuştur.
İşbank Rusya 2015 yılında 44 milyon
ABD doları tutarında sermaye artırımı
gerçekleştirmiş; Banka’nın özkaynakları 90
milyon ABD dolarına ulaşmıştır. Böylelikle
Banka, özkaynak büyüklüğü itibarıyla
Rusya’da faaliyet gösteren beş Türk
sermayeli banka arasında ikinci sıraya,
toplam 646 banka arasında ise 117’inci
sıraya yükselmiştir.
İşbank Almanya, tarihindeki ilk sendikasyon
kredisini yıl içinde sağlamıştır. İşbank
Almanya, Standard Chartered Bank ve
Wells Fargo Bank, N.A. koordinatörlüğünde
7 ülkeden 13 finansal kuruluşun katılımıyla
toplam 100 milyon Euro tutarında 1 yıl
vadeli sendikasyon kredisi anlaşmasını 9
Mart 2015 tarihinde imzalamıştır.
İş Bankası yurt dışında 14 farklı ülkede,
17’si Frankfurt/Almanya merkezli İşbank
Almanya, 11’i Moskova/Rusya merkezli
İşbank Rusya, 2’si Tiflis/Gürcistan merkezli
İşbank Gürcistan bünyesinde ve 16’sı
K.K.T.C.’de olmak üzere 53 şubenin yanı sıra,
Çin ve Mısır’da birer adet olmak üzere
2 temsilcilik ile faaliyet göstermektedir.
%17
İş Bankası’nın Mobil Bankacılık
aktif müşteri sayısında
pazar payı %17 olarak
gerçekleşmiştir.
40
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
DIJITAL BANKACILIK
Dijital Dönüşüm
Mobil telefon penetrasyonunun son on yıllık
dönemde en üst düzeye çıkması müşteri
tercih ve davranışlarını da önemli ölçüde
değiştirmiştir. Mobil cihazların, insanların
hayatlarına giderek daha fazla entegre
olması, farklı birçok ihtiyacı karşılayacak
uygulamaların ortaya çıkması sonucunu
doğurmuştur. Bu durum, ülkemizde
Banka müşterilerinin kanal tercihlerini de
etkilemeye devam etmektedir. Müşteri
beklentilerindeki bu değişimin hızlı bir
şekilde karşılanması ve müşteri ile fiziksel
ve özellikle dijital ortamlarda yakınlığın
sağlanması ihtiyacı artmaktadır. İş Bankası,
“Dijital Dönüşüm Programı” adını verdiği
çalışma ile yılın ilk yarısında iş modellerini
dijital dönüşüm kapsamında yeniden
tanımlamaya başlamıştır.
İş Bankası, dijital kanallardaki
öncülüğünü sürdürmüştür.
2011-2015 döneminde, mobil bankacılık
müşteri sayısı 12 kat artış göstermiş ve 2,3
milyon kişinin üzerine çıkmıştır.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) tarafından
yayımlanan istatistik verilerine göre,
Aralık 2015 itibarıyla İş Bankası’nın Mobil
Bankacılık uygulamaları finansal işlem
adetlerinde de %22 paya sahiptir. Her üç
yatırım işleminden biri, her dört kredi kartı
işleminden biri ve her beş ödeme işleminden
biri İşCep üzerinden gerçekleşmiştir.
2015 yılında, “Bankamatik” ve “İşCep” markalarının
birleştirildiği “İşCepMatik” adlı yeni nesil
Bankamatik cihazı hizmete sunulmuştur.
2015 yılında İş Bankası Bankamatiklerini
kullanan müşteri sayısı 8,1 milyon olarak
gerçekleşirken İnternet Şubesi’ni kullanan
müşteri sayısı 2,5 milyon kişiye ulaşmıştır.
Banka’nın dijital kanallarından yapılan
işlemlerin toplam karşılaştırılabilir işlemler
içindeki payı %82 oranında gerçekleşmiştir.
Toplam işlemler açısından yapılan
yukarıdaki karşılaştırmanın yanı sıra, parasal
işlem adetleri açısından da İş Bankası’nın
dağıtım kanalları önemli yer tutmaktadır.
Banka’da gerçekleşen toplam para yatırma,
para çekme, kredi kartı borç ödeme, EFT
ve hisse senedi alım/satım gibi işlemlerde
dijital kanalların payı %80’in üzerindedir.
İş Bankası, 6.582 adet Bankamatik ile
Türkiye’nin en geniş Bankamatik ağına
sahip bankası konumunu 2015 yılında
da sürdürmüş, en yakın özel banka ile
arasındaki Bankamatik cihazı adedi farkı
2.200 adet seviyelerinde gerçekleşmiştir.
Ortak servisle daha iyi müşteri
deneyimi
Banka’nın dijital kanallarında müşteri
deneyimini mükemmelleştirmek üzere
en çok yapılan işlemlerden öncelikli
olanlar, ortak servis haline getirilerek tüm
kanallarda aynı görsellik ve işlevselliği
sunacak şekilde yenilenmiş ve müşterilerin
kullanımına sunulmuştur.
İşCep’te yenilikler;
»» İşCepMatik
İş Bankası’nın Bankamatikleşme
stratejisinde, müşteri tercih ve
davranışlarındaki değişime paralel olarak bir
değişime gidilmiş, “Bankamatik” ve “İşCep”
markalarının birleştirildiği “İşCepMatik”
adlı yeni nesil Bankamatik cihazı piyasaya
sürülmüştür. “İşCepMatik” cihazlarının en
önemli özelliği, cep telefonları ile etkileşimli
çalışarak mobil deneyimi ön plana çıkarması,
yerli üretim olması ve üzerinde herhangi bir
kart okuyucu veya klavye barındırmamasıdır.
2016 yılında para yatırma fonksiyonu da
eklenecek olan yeni nesil Bankamatiklerin
para çekme ve yatırma fonksiyonları dışında
güvenlik dâhil tüm işlemleri cep telefonuna
devretmesi ile cihaz maliyetleri yarı yarıya
indirilmiştir.
»» İşCep’le bedava internet
Türk Telekom Grubu ile iş birliğine gidilerek
5 binin üzerinde Türk Telekom WiFi
noktasında ve 250 İş Bankası şubesinde
müşterilere ücretsiz internet erişimi
sağlanmıştır.
»» Sosyal Hesap
Türkiye’de bir ilk olan “Sosyal Hesap”,
İşCep kullanıcılarının ailelerinden veya
arkadaşlarından yemek, hediye, eğlence,
okul ücreti ve benzeri amaçlar için
belirledikleri hesaba para aktarılmasını
isteyebileceği veya benzer sebepler ile
kendilerine gelen taleplere hızlı bir şekilde
yanıt verebileceği yeni bir hizmettir. Sosyal
Hesap ile İşCep kullanıcıları katılımcılara
para toplama talebini iletebilmekte,
oluşturdukları organizasyonlar için hedef
tutar ve hedef tarih seçimi yapabilmekte
ve gelen tutarları detay bilgileriyle anlık
olarak takip edebilmektedirler. Sosyal
Hesap gönderen açısından da ayrıca
hesap numarası girişi yapmadan tanımlı
hesap üzerinden para gönderme kolaylığı
sağlamaktadır.
»» İşCep Apple Watch
“İşCep Apple Watch” uygulaması ürünün
satışa sunulduğu gün eş zamanlı olarak
Banka müşterilerine sunulmuştur.
Bu yeniliklerin yanı sıra Parakod ayrı
bir mobil ödeme uygulaması olarak
konumlandırılmıştır.
İnternet Şubesi yenilikleri
Kamu kurum ve kuruluşlarının elektronik
ortamda sunduğu hizmetlere tek noktadan
erişim imkânı sağlayan e-Devlet Kapısına,
e-Devlet şifresine ihtiyaç olmadan bireysel
internet şubemizden geçiş yapılması imkânı
sunulmuştur.
2015 yılında gerçekleşen çalışmalarla
Facebook ve/veya Twitter hesaplarını İş
Bankası müşteri kaydıyla eşleştirerek özel
kampanya ve fırsatlardan yararlanılan
“Fırsatla” uygulamasına İnternet
Şubesi’nden katılma imkânı sağlanmıştır.
Faaliyetler
41
2015 Yılında İş Bankası ve Faaliyetleri
İş Bankası’nın geliştirdiği uygulama ve hizmetler, 2015
yılında birçok prestijli ulusal ve uluslararası yarışmadan
ödülle dönmüştür.
YENILIKÇI UYGULAMALAR
VE ÜRÜN GELIŞTIRME
Müşterilerin hayatının
kolaylaştırılması hedefiyle sürekli
yenilikçilik ve Ar-Ge çalışmaları
Ürün yelpazesini zenginleştirerek piyasada
öncü olma vizyonuyla ilerleyen İş Bankası
2015 yılında da yeni ürün ve hizmetlerini
müşterilerine sunmaya devam etmiştir:
»» İşCepMatik ile Bluetooth veya Karekod
teknolojisi kullanılarak kolaylıkla
ve hızlıca kartsız para çekme işlemi
gerçekleştirilmiştir.
»» “Sosyal Hesap” ile İşCep kullanıcılarının
uygulama rehberine kaydedilen
kişilerden (genellikle aile ve arkadaşlar)
yemek, hediye, eğlence ve benzeri
organizasyonlar için belirledikleri
hesaba para aktarılmasını isteyebileceği
veya benzer sebepler ile kendilerine
gelen taleplere hızlı bir şekilde yanıt
verebileceği yeni bir hizmet kullanıma
sunulmuştur.
»» Apple Watch’un Türkiye’de satışa
sunulmasıyla eş zamanlı olarak İşCep
Apple Watch uygulaması hayata
geçirilmiştir.
42
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
»» Müşterilerin film afişini cep telefonu
vasıtasıyla salon ve seans seçip bilet
alabilmelerini ve bilet barkodunu okutarak
sinemaya girmelerini sağlayan Parakod
Cinemaximum uygulaması kullanıma
sunulmuştur.
»» Dünyanın en yaygın ikinci ödeme ağı
olan China Union Pay kartlarla Banka
POS cihazlarından işlem yapılması
sağlanmıştır.
»» Tapu Kadastro Harç ve Döner Sermaye
ödemelerine aracılık eden ilk özel Banka
olarak müşterilerin şube ve alternatif
kanallar üzerinden ödeme yapılması
sağlanmıştır.
»» “Tedarikçi Finansmanı” uygulaması
ile fatura bedellerini iskonto ederek
vadesinden önce müşterinin kullanımına
sunarken, fatura kayıt merkezi ile entegre
olup online çalışan Türkiye’deki ilk banka
olma özelliğini göstermiştir.
»» Ofis dışındayken bekleyen işlemleri
onaylama, detaylı müşteri bilgilerine
ulaşma, yeni müşteri yaratma, müşteriye
satış yapma ve müşteri konumunu
belirleme gibi birçok fonksiyonalitenin
mobil cihazlar vasıtasıyla yapılabilmesi
ve müşteri deneyiminin iyileştirilmesi
sağlanmıştır.
»» “Fırsatla” sosyal medya uygulaması ile
Facebook, Twitter, İnternet Şube ve İşCep
üzerinden müşterilerin beğenileri, iş ve
eğitim geçmişleri, ilgi alanları, arkadaşlık
ve akrabalık ilişkileri ile yer bildirimleri
gibi bilgileri kullanılarak sosyal medya
üzerinden kampanyalar düzenlenmeye
başlamıştır.
»» TROY markalı kartların üye iş yerleri ve
Bankamatiklerde işlem yapabilmesine
yönelik geliştirmeler tamamlanmıştır.
Bankalararası Kart Merkezi A.Ş.
(BKM) çatısı altında koordine edilen
çalışmalarda, İş Bankası işlemi kabul
eden (pilot acquirer) banka olarak yer
almaktadır.
»» Çek yaprağı üzerinde yer alan QR kodun
Findeks Mobil Uygulaması’na okutulması
ile çekin doğruluğuna ve keşidecinin çek
ödeme alışkanlıklarına ilişkin müşterilere
rapor iletilmesi sağlanmıştır.
İş Bankası teknolojik altyapısına yaptığı yatırımları
2015 yılında da sürdürmüştür.
İş Bankası ödüllere doymuyor.
İş Bankası her yıl olduğu gibi 2015 yılında da
birçok ödüle layık görülmüştür. Bu ödüller
arasında;
»» Stevie International Business Awards
2015’te;
»» “İşCep’e Touch ID ile Giriş”
uygulamasına “Müşteri Hizmetlerinde
Yılın En İyi Yeni Ürün/Servisi”
kategorisinde “Altın Stevie” ödülü,
»» “İşCep” uygulamasına “Finansal
Hizmetlerde Yılın En iyi Yeni Ürün/
Servisi” kategorisinde “Gümüş Stevie”
ödülü,
»» Privia internet sitesine (privia.com.tr)
“Banka/Web Sitesi” kategorisinde
“Bronz Stevie” ödülü,
»» Web Awards 2015’te “Bankacılık”
kategorisinde Privia internet sitesine
(privia.com.tr) “Best Bank Website”
ödülü,
»» Altın Örümcek 2015 jüri oylamasında,
»» Bireysel İnternet Şubesi ile “İnternet
Bankacılığı” kategorisinde “birincilik”
ödülü,
»» Banka’nın kurumsal web sitesi
(www.isbank.com.tr) ile “Kurumsal
Web Sitesi” kategorisinde “üçüncülük”
ödülü,
»» Altın Örümcek 2015’te SMS yoluyla
yapılan halk oylamasında, Banka’nın
kurumsal web sitesi (www.isbank.com.tr)
ile “Kurumsal Web Sitesi” ve “En İyi Mobil
Web Sitesi” kategorilerinde “Halkın
Favorisi” ödülleri,
»» MMA Smarties 2015’te;
»» “İşCep’e Touch ID ile giriş” için
yürütülen tanıtım ile Türkiye’de
“Mobile App” kategorisinde “Gümüş”
ödülü,
»» Aynı kampanya ile MMA SmartiesEMEA bölgesinde ise “Product/
Services Launch” kategorisinde
“Bronz” ödülü
yer almaktadır.
İş Bankası’nda süreçler sürekli
iyileştirilmektedir.
İş Bankası’nın kredi kartı altyapısının
tümüyle yenilenmesi için çalışmalar
devam etmektedir. Yeni altyapı ile kredi
kartı ürününe ilişkin yeniliklerin daha hızlı
piyasaya sunulması, ürün çeşitliliğinin
artırılması ve şubelerdeki işlemlerin
iyileştirilmesi hedeflenmektedir.
Ticari kredi tahsis sürecinin
etkinleştirilmesine yönelik çalışmalar bu
yıl içinde başlatılmıştır. Şube işlemlerinin
hızlandırılmasına ve çalışanların
kullanıcı deneyimlerini artırmaya yönelik
iyileştirmelere 2015 yılında da devam
edilmiştir.
2016-2017 yıllarında bu konuda yeniliklerin
sırayla hayata geçirilmesi amaçlanmaktadır.
Önümüzdeki dönemde, tüm müşterilere İş
Bankası’nın onları en iyi tanıyan ve anlayan
banka olduğu algısını güçlendirecek yeni
altyapılar kurulması için gerekli adımlar
atılacaktır. Bu çerçevede, tüm Banka
kanallarını işlem bankacılığından ilişki
bankacılığı noktalarına dönüştürebilecek
uygulama ve programların hayata
geçirilmesi hedeflenmektedir.
Teknolojik altyapı iyileştirme
faaliyetleri sürdürülmektedir.
İş Bankası teknolojik altyapısına yatırım
yapmayı 2015 yılında da sürdürmüştür. Bu
kapsamda;
»» BT mimarisi ve veri merkezi dönüşümlerini
bir arada gerçekleştirilmiştir.
»» Banka’nın gelecek ihtiyaçlarına uygun,
daha standart ve bütünleşik bir teknoloji
platformu oluşturulmaktadır. Ortaya
konan çok kanallı mimari tasarım ile
karmaşıklığın azaltılması, ürün ve
hizmetlerin piyasaya daha hızlı sunulması
ile bütünleşik ve tutarlı kanal deneyimi
sağlanması hedeflenmiştir.
Faaliyetler
43
İştirakler
Finansal iştirakleri İş Bankası’nın ürün ve hizmet
yelpazesini zenginleştirmektedir.
İş Bankası Grubu, yurt içi ve yurt
dışındaki birçok alanda önde gelen
finansal iştirakleriyle entegre bir
hizmet grubudur.
İş Bankası 91 yıllık köklü tarihinde bugüne
kadar toplam 294 şirkete iştirak etmiştir.
Zaman içinde 269 şirketteki ortaklığını
devreden Banka’nın 2015 yıl sonu
itibarıyla 25 şirkette doğrudan ortaklığı
bulunmaktadır. İş Bankası’nın doğrudan ve
dolaylı olarak kontrol ettiği şirket sayısı ise
106’dır.
İş Bankası iştirakler portföyünün
%77’si Borsa İstanbul Yıldız Pazar’da
işlem görmektedir.
İş Bankası’nın iştirakler portföyünün %77’lik
kısmını oluşturan Türkiye Sınai Kalkınma
Bankası A.Ş., Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.,
İş Finansal Kiralama A.Ş., İş Gayrimenkul
Yatırım Ortaklığı A.Ş., İş Yatırım Menkul
Değerler A.Ş. ve Türkiye Şişe ve Cam
Fabrikaları A.Ş. halka açık şirketler olup
hisseleri Borsa İstanbul Yıldız Pazar’da işlem
görmektedir.
2015 yıl sonu itibarıyla iştirakler ve bağlı
ortaklıklar portföyünün İş Bankası’nın aktif
toplamına oranı %3,4’tür.
Verimlilik ve kârlılık odaklı iştirak
stratejisi
İş Bankası’nın özkaynak yatırımları
kapsamında iştirakler portföyünün
verimliliği büyük önem taşımaktadır.
İş Bankası, yatırım stratejisi doğrultusunda,
finansal hizmetler sektörüne odaklanarak,
finans sektöründe büyüme ve yüksek kâr
potansiyeli taşıyan yatırım olanaklarını takip
etmektedir.
44
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
FİNANS
İş Bankası’nın bankacılık, sigortacılık,
bireysel emeklilik, sermaye piyasası
işlemlerine aracılık, portföy yönetimi,
girişim sermayesi, faktoring, reasürans,
finansal kiralama, varlık yönetimi, menkul
kıymet yatırım ortaklığı, yatırım bankacılığı
ve gayrimenkul yatırım ortaklığı gibi
sektörlerde faaliyet gösteren finansal
hizmet iştirakleri bulunmaktadır.
Finansal hizmet iştirakleri İş Bankası’nın
farklı hizmet alanlarında bireysel ve
kurumsal müşterilerine sunduğu ürün ve
hizmet yelpazesini zenginleştirmekte, aynı
zamanda çapraz ve tamamlayıcı ürün sunum
ve satış olanakları da yaratmaktadır.
uzun vadeli kaynak ve müşteriye özel
geliştirdiği danışmanlık hizmetleriyle
Türkiye ekonomisinin sürdürülebilir
kalkınmasına sürekli ve artan oranda katkıda
bulunan TSKB, kullandırdığı kredilerin
çevresel etki boyutunu gözetmekte,
uluslarüstü kuruluşlardan sağladığı
yenilenebilir enerji, enerji ve kaynak
verimliliği, sürdürülebilir turizm, çevre
ve KOBİ kredileri ile farklı sektörlerdeki
yatırımlara finansman desteği sunmaktadır.
TSKB
TSKB, Financial Times ve Uluslararası Finans
Kurumu (International Finance Corporation
- IFC) tarafından verilen Sürdürülebilir
Bankacılık Ödülleri kapsamında, Gelişmekte
Olan Ülkeler kategorisinde, 2013 yılında,
Avrupa’da sürdürülebilirlik alanında en
başarılı üç bankadan biri olmuştur.
Türkiye’nin özel sermayeli ilk yatırım
ve kalkınma bankası olan TSKB,
özel sermayeli kalkınma ve yatırım
bankaları arasında sektöründe lider
konumdadır.
Türk bankacılık sektörünün öncüleri
arasında yer alan Türkiye Sınai Kalkınma
Bankası A.Ş. (TSKB), kurulduğu 1950
yılından bugüne kadar Türkiye’nin ekonomik
kalkınmasında sürekli ve vazgeçilmez bir rol
üstlenmiştir.
“CDP (Carbon Disclosure Project) Türkiye
2013 İklim Değişikliği Liderleri” ödülü
kapsamında, “Saydamlık” ve “Performans”
derecelendirmelerinde en yüksek puanı
alan şirketler arasına girerek her iki
kategoride de ödüle değer bulunan TSKB,
sahip olduğu çevre yönetim sistemi ile
uluslararası denetim firması BSI tarafından
da ödüllendirilmiştir. 2015 yılında TSKB, CDP
tarafından İklim Saydamlık Liderliği ödülüne
layık görülmüştür.
Banka kaydettiği ekonomik, çevresel ve
sosyal performans ile paydaşlarına ve ülke
ekonomisine sürdürülebilir değer katmaya
devam etmektedir.
TSKB, 2013 yıl sonunda finans sektöründeki
ilk Küresel Raporlama Girişimi (GRI A+)
onaylı sürdürülebilirlik raporunu yayınlamış
ve Astrid Awards tarafından Sürdürülebilirlik
Raporu Bronz Ödülü’ne değer bulunmuştur.
TSKB’nin yatırım kredileri, proje finansmanı,
finansal kiralama ve başta kurumsal
finansman olmak üzere yatırım bankacılığı
alanında, geniş bir hizmet yelpazesi
bulunmaktadır. Yatırım projelerine sağladığı
Banka, 2015 yılında Sürdürülebilir Üretim
ve Tüketim Derneği (SÜT-D) tarafından,
Düşük Karbon Kahramanı Ödülü’ne layık
görülmüştür.
Anadolu Hayat Emeklilik, 1 milyon katılımcıya ulaşan ilk
emeklilik şirketi olmuştur.
Kurumsal yönetim ilkelerini kurulduğu
ilk günden bu yana kesintisiz uygulayan
TSKB’nin kurumsal yönetim derecelendirme
notu, 2015 yılı Ekim ayında 10 üzerinden
9,52 seviyesine yükseltilmiştir. Öte yandan,
TSKB Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği
(TKYD) tarafından 2015 yılında, 2012 ve
2014’ün ardından, bir kez daha “En Yüksek
Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notuna
Sahip Kuruluş” kategorisinde birincilik ile
ödüllendirilmiştir. Banka, 2016 yılı Ocak
ayında Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği
tarafından düzenlenen VI. Kurumsal
Yönetim Zirvesi’nde “‘En Yüksek Kurumsal
Yönetim Derecelendirme Notuna Sahip
Kuruluş” kategorisinde ikincilik ödülünü
almıştır. BIST Kurumsal Yönetim Endeksinde
yer alan TSKB, Kurumsal Raporlamada
Şeffaflık Araştırması’nda 2015 yılında en
yüksek puanı haiz kurum olmuştur. Aynı
zamanda, İngiltere merkezli finans dergisi
World Finance, TSKB’yi “2013 – Türkiye’de
En İyi Kurumsal Yönetim (Best Corporate
Governance in Turkey)” ödülüne layık
görmüştür.
İşbank Almanya
İşbank Gürcistan
Avrupa’nın önde gelen Türk sermayeli
finansal kuruluşu
İş Bankası tarafından Avrupa’da ticari
bankacılık alanında faaliyet göstermesi
amacıyla 1992’de Almanya’da kurulan
İşbank Almanya, günümüzde Avrupa’nın
önde gelen Türk sermayeli finansal
kuruluşları arasında yer almaktadır.
İş Bankası’nın Gürcistan’daki yeni
yapılanması
İş Bankası’nın Batum ve Tiflis şubelerinden
oluşan Gürcistan örgütü, 3 Ağustos 2015
tarihinden itibaren faaliyetini sermayesinin
tamamı İş Bankası’na ait olarak kurulan ve
Gürcistan’da bankacılık lisansı almış olan
İşbank Gürcistan çatısı altında sürdürmeye
başlamıştır.
2015 yıl sonu itibarıyla, konsolide bazda
2,8 milyar TL özkaynak büyüklüğüne ve
21,4 milyar TL aktif toplamına sahip olan
TSKB’nin, Fitch Ratings tarafından yapılan
Ekim 2015 tarihli değerlendirmede, uzun
vadeli yerel para cinsinden kredi notu
“BBB”, görünümü ‘Durağan’ ve uzun vadeli
ulusal kredi notu ise “AAA(tur)” olarak
teyit edilmiştir. Moody’s ise 23 Ekim 2015
tarihinde Türkiye Sınai Kalkınma Bankası
A.Ş.’nin uzun ve kısa vadeli, Türk parası ve
yabancı para ihraççı notları ile ilgili notların
mevcut görünümlerini teyit etmiş; Banka’nın
“ba1” olan Referans Kredi Değerlendirme
notunu “ba2” olarak belirlemiştir.
www.tskb.com.tr
İşbank Rusya
Genel Müdürlüğü Frankfurt’ta bulunan
İşbank Almanya, Almanya’da 13, Hollanda,
Fransa, İsviçre ve Bulgaristan’da ise
birer şube olmak üzere toplam 17 şubesi
ile faaliyetlerini sürdürmektedir. Eylül
2015 sonu itibarıyla konsolide olmayan
bazda 1.095 milyon Euro aktif toplamı ile
137 milyon Euro özkaynağa sahip olan
İşbank Almanya, Türkiye ve Avrupa’daki
müşterilerine ticaret finansmanı, kurumsal
ve bireysel bankacılık ürün ve hizmetlerinin
yanı sıra Türkiye’de gayrimenkul finansmanı
hizmeti de sunmaktadır.
www.isbank.de
Rusya’da 11 noktada hizmet
Rusya’da faaliyet gösteren İşbank Rusya,
İş Bankası’nın uluslararası bankacılık
faaliyetlerinin geliştirilip büyütülmesi
amacıyla Nisan 2011’de gerçekleştirilen
hisse devri ile Banka’nın iştirak portföyüne
katılmıştır.
2015 yıl sonu itibarıyla 292 çalışanı bulunan
İşbank Rusya, Moskova, Saint-Petersburg,
Volga Bölgesi, Novosibirsk ve Tataristan’da
toplam 11 şube ile hizmet sunmaktadır.
2015 Eylül sonu itibarıyla Banka, Rus
muhasebe standartlarına göre konsolide
olmayan bazda, 361 milyon ABD doları
aktif büyüklüğe ve 87 milyon ABD doları
özkaynağa sahiptir.
www.isbank.com.ru
2015 yıl sonu itibarıyla 33 çalışanı bulunan
İşbank Gürcistan, Batum ve Tiflis’te iki şube
ile hizmet sunmaktadır.
2015 Eylül sonu itibarıyla Banka, konsolide
olmayan bazda 85 milyon ABD doları aktif
büyüklüğüne ve 13 milyon ABD doları
özkaynağa sahiptir.
www.isbank.ge
Anadolu Hayat
İlk halka açılan bireysel emeklilik ve
hayat sigortası şirketi
Türkiye’nin ilk hayat sigortası şirketi olan
Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. (Anadolu
Hayat Emeklilik), bireysel emeklilik ve hayat
sigortası sektöründe faaliyet gösteren
halka açık ilk şirkettir.
2015 yıl sonu itibarıyla sektördeki en
yüksek katılımcı sayısı büyüklüğüne ulaşan
Anadolu Hayat Emeklilik, aynı tarih itibarıyla
konsolide bazda 11,9 milyar TL aktif ve
783 milyon TL özkaynak büyüklüğüne
sahiptir. Şirket Kasım 2015 itibarıyla
1 milyon katılımcıya ulaşan ilk emeklilik
şirketi olmuştur.
www.anadoluhayat.com.tr
Faaliyetler
45
İştirakler
Anadolu Sigorta’nın kurumsal yönetim uygulamaları,
2015 yılında 9,16 notu ile derecelendirilmiştir.
Anadolu Sigorta
Milli Reasürans
İş Leasing
Türk sigorta sektörünün öncü
kuruluşu
Hayat dışı sigorta branşlarında faaliyet
gösteren ve ülkenin lider sigorta
şirketlerinden olan Anadolu Anonim
Türk Sigorta Şirketi (Anadolu Sigorta),
2015 yıl sonu itibarıyla 3,6 milyar TL prim
üretimi gerçekleştirmiştir. Şirket, 2015
yıl sonu itibarıyla konsolide bazda 4,5
milyar TL aktif toplamına ve 863,2 milyon
TL özkaynağa sahiptir. Şirket, kurumsal
yönetim uygulamalarının derecelendirilmesi
konusunda, Saha Kurumsal Yönetim ve
Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş.
tarafından 2015 yılı Kasım ayında hazırlanan
son Kurumsal Yönetim Derecelendirme
Raporunda %91,6 (10 üzerinden 9,16)
ortalama not ile derecelendirilmiştir.
1929’dan bugüne kesintisiz reasürans
hizmeti
Türkiye reasürans sektörünün köklü şirketi
Milli Reasürans T.A.Ş. (Milli Reasürans) 1929
yılında kurulmuştur.
Türkiye’nin öncü finansal kiralama
hizmetleri şirketi
Kurulduğu 1988 yılından bugüne kadar
finansal kiralama sektörünün öncü
kurumları arasında yer alan İş Finansal
Kiralama A.Ş. (İş Leasing) faaliyetlerini,
KOBİ’lere kaynak sağlamaya öncelik vermek,
yaygın ve kaliteli bir portföy oluşturmak
ve müşteri taleplerini etkin, hızlı ve
kaliteli çözümlerle karşılamak misyonuyla
yürütmektedir.
İş Bankası, Anadolu Sigorta’yı Milli
Reasürans üzerinden dolaylı olarak kontrol
etmektedir.
www.anadolusigorta.com.tr
46
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye’de faaliyet gösteren tek yerel
reasürans firması olan Milli Reasürans’ın
finansal güç derecelendirme notu,
sigortacılık sektöründe dünyanın en saygın
derecelendirme kuruluşu olarak kabul edilen
A.M. Best tarafından, Haziran 2015’te,
“B+”; ulusal ölçekli kredi notu ise Standard
& Poor’s tarafından, Temmuz 2015’te,
“tr AA+” olarak teyit edilmiştir. Şirketin
ulusal pazarda edindiği bilgi birikimini ve
reasürans deneyimini küresel piyasalara
taşıma stratejisi kapsamında Singapur’da
açtığı bir şubesi bulunmaktadır. 2015 yıl
sonu itibarıyla yurt dışından elde edilen
prim tutarının toplam prim içindeki payı
%26 seviyesine ulaşmıştır. Şirket, 2015 yıl
sonu itibarıyla konsolide bazda 6,7 milyar TL
aktif toplamına ve 1,6 milyar TL özkaynağa
ulaşmıştır.
www.millire.com
İş Leasing’in 2015 yıl sonu itibarıyla
konsolide aktif büyüklüğü 5,6 milyar TL,
özkaynakları 738 milyon TL ve finansal
kiralama portföy büyüklüğü 3,3 milyar TL
seviyesindedir.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu
Fitch Ratings, Haziran 2015’te yaptığı
değerlendirmede, İş Leasing’in uzun vadeli
yabancı para cinsinden kredi notu ile uzun
vadeli yerel para cinsinden kredi notunu
“BBB-”, uzun vadeli ulusal kredi notunu ise
“AA+(tur)” olarak teyit etmiştir. Şirketin
kurumsal yönetim derecelendirme notu ise,
Aralık 2015’te, 10 üzerinden 9,20 puana
yükselmiştir.
www.isleasing.com.tr
İş Yatırım, 2015 yılında EMEA Finance tarafından
düzenlenen Avrupa Bankacılık Ödülleri’nde “Türkiye’nin En
İyi Yatırım Bankası” ve “En İyi Aracı Kurumu” ödüllerine layık
görülmüştür.
İş GYO
İş Yatırım
Türkiye’nin en büyük gayrimenkul
yatırım ortaklıklarından biri
İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. (İş
GYO), bir taraftan mevcut gayrimenkul
portföyünün kalitesinin artırılmasına yönelik
çalışmalarını sürdürürken aynı zamanda
portföyünü büyütmeye ve çeşitlendirmeye
yönelik yeni projeler de geliştirmektedir.
Kurumsal yönetim uygulamalarının
derecelendirilmesi konusunda Şirket, Saha
Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme
Hizmetleri A.Ş. tarafından, 2015 yılı Aralık
ayında hazırlanan Kurumsal Yönetim
Derecelendirmesi Dönem Revizyonu Raporu
doğrultusunda %92,74 (10 üzerinden 9,27)
ortalama not ile derecelendirilmiştir.
Sermaye piyasalarının lider ve öncü
yatırım şirketi
Yurt içi ve uluslararası piyasalarda sermaye
piyasası araçlarının alım satımına aracılık,
yatırım danışmanlığı, özel portföy yönetimi
ve kurumsal finansman hizmetleri sunan
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. (İş Yatırım),
payları Borsa İstanbul Yıldız Pazar’da işlem
gören tek yatırım şirketidir.
Şirketin Aralık 2015 itibarıyla aktif
büyüklüğü 4,1 milyar TL, özkaynakları ise
2,8 milyar TL seviyesindedir. Aralık 2015
itibarıyla İş GYO, 1,3 milyar TL’lik piyasa
değeri ile toplam 21,5 milyar TL piyasa
değerine sahip 31 adet GYO’nun yer aldığı
sektörde %6,1 pazar payı ile 4. sırada yer
almaktadır.
Geliştirmekte olduğu projeler kapsamında
İş GYO, gayrimenkul sektöründe önemli
bir yere sahip olan Sign of the City Awards
2015 Yarışmasında, Topkapı Inistanbul
Gala Projesi ile “En İyi Mimari Tasarım (Özel
Sektör)/Devam Eden” ve TUTOM (Tuzla
Teknoloji ve Operasyon Merkezi) Projesi ile
de “En İyi Ofis/Devam Eden” kategorilerinde
birincilik ödülüne layık görülmüştür.
www.isgyo.com.tr
9,05
İş Yatırım’ın 8,91 olan
SPK Kurumsal Yönetim
Derecelendirme Notu, 2015
yılında 9,05 olarak revize
edilmiştir.
İş Yatırım, faaliyet gösterdiği hemen her
piyasada öncü ve vizyoner konumunu
sürdürmektedir.
Yatırımcıları için nitelikli bilgiye dayalı
stratejiler oluşturan, teknolojiyi etkin olarak
kullanan ürün ve hizmet geliştirilmesinde
inovatif olan İş Yatırım, sermaye piyasası
faaliyetlerinde gösterdiği üstün başarı
nedeniyle 2015 yılında, EMEA Finance
tarafından düzenlenen Avrupa Bankacılık
Ödülleri’nde, “Türkiye’nin En İyi Yatırım
Bankası” ve “En İyi Aracı Kurumu” ödüllerine
layık görülmüştür. Ayrıca, İş Yatırım,
Türkiye Yatırımcı İlişkileri Derneği (TÜYİD)
Yatırımcı İlişkileri Zirvesinde ‘Yılın Günlük
Bülteni’ ödülünü alırken, ETİKA Türkiye Etik
Ödülü’nü de almaya hak kazanmıştır.
2015 yılının Haziran ayında, uluslararası
kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings
tarafından uzun vadeli ulusal kredi notu
”AA+” olarak teyit edilen İş Yatırım’ın yıl
sonu itibarıyla konsolide aktif büyüklüğü
5,8 milyar TL, özkaynakları ise 908 milyon
TL’dir.
İhraç ettiği borçlanma araçları da borsada
işlem gören İş Yatırım, aynı zamanda yatırım
kuruluşu varantı ihraç eden ilk ve tek yerli
aracı kurum unvanına sahiptir.
www.isyatirim.com.tr
2015 yılı Eylül ayında, JCR Avrasya
Derecelendirme A.Ş. tarafından Şirketin
8,91 olan SPK Kurumsal Yönetim
Derecelendirme Notu 9,05 olarak revize
edilmiştir.
Faaliyetler
47
İştirakler
Şişecam Topluluğu, 2015 Eylül itibarıyla 136 ülkeye,
540 milyon ABD doları tutarında ihracat gerçekleştirmiştir.
CAM
Şişecam
Türk cam sanayiinin kurucusu ve
değişmez lideri
1935 yılında kurulan Türkiye Şişe ve Cam
Fabrikaları A.Ş. (Şişecam), düz cam, cam
ev eşyası, cam ambalaj ile soda külü ve
krom kimyasalları başta olmak üzere
çeşitli kimyasal grupları altında faaliyet
gösteren 64 şirketin oluşturduğu Şişecam
Topluluğunun holding şirketidir. Topluluğun
ana şirketi Şişecam’ın yanı sıra, Trakya
Cam, Anadolu Cam, Soda Sanayii ve Denizli
Cam şirketlerinin hisse senetleri de Borsa
İstanbul’da işlem görmektedir.
Şişecam Topluluğu, Türkiye başta
olmak üzere Mısır, Rusya, Gürcistan,
Bulgaristan, Bosna-Hersek, İtalya,
Ukrayna, Romanya, Almanya, Macaristan,
Slovakya ve Hindistan’da bulunan tesis ve
fabrikalarında üretim yapmaktadır. Toplam
cam üretiminin ton bazında %42’sini yurt
dışında gerçekleştiren ve toplam satış
gelirlerinin %52’sini uluslararası satışlardan
elde eden Şişecam Topluluğu, 2015 Eylül
itibarıyla 136 ülkeye, 540 milyon ABD doları
tutarında ihracat gerçekleştirmiştir. Şişecam
Topluluğu, yeni kapasite oluşturmayı
hedefleyen yatırımlarıyla üretim gücünü
sürekli artırmaktadır.
48
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Sektöründe dünyanın ve Avrupa’nın önde
gelen şirketleri arasında yer alan Şişecam
Topluluğu, Eylül 2015 itibarıyla, kapasite
büyüklüğüne göre yapılan sıralamada, cam
üretimi alanlarında dünyada üçüncülük
ile beşincilik, Avrupa’da ise ikincilik ile
dördüncülük arasında değişen konumlarda
yer almaktadır.
Soda üretim kapasitesi açısından Avrupa’da
dördüncü sırada olan Topluluk, bazik krom
sülfat ve sodyum bikromat üretiminde ise
dünya lideri durumundadır.
2015 Eylül itibarıyla Şişecam’ın konsolide
aktif büyüklüğü 14,6 milyar TL, özkaynakları
ise 7,9 milyar TL düzeyindedir.
Standard&Poor’s, Haziran 2015’te,
Şişecam’ın TL ve yabancı para cinsinden
uzun vadeli kredi notunu “BB+” olarak
teyit etmiş, görünümünü ise “negatif”
olarak revize etmiştir. Moody’s ise, Mayıs
2015’te, Şirketin uzun vadeli yabancı para
cinsinden kredi notunu “Ba1”, görünümünü
ise “durağan” olarak teyit etmiştir. Öte
yandan, Şirketin, 2014 yılı Aralık ayında,
SAHA Kurumsal Yönetim ve Derecelendirme
Hizmetleri tarafından 9,28 olarak belirlenen
SPK Kurumsal Yönetim Derecelendirme
Notu, Aralık 2015’te 9,35 olarak yukarı yönlü
revize edilmiştir.
2014 yılı “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayii
Kuruluşu” listesinde, Şişecam Topluluğuna
dâhil 7 şirket yer almaktadır.
www.sisecam.com.tr
TELEKOMÜNİKASYON
Avea
Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. sermayesinde
İş Bankası Grubunun sahip olduğu
%10,0035 oranındaki payların tamamı, 3
Ağustos 2015 tarihinde hâkim ortak Türk
Telekomünikasyon A.Ş.’ye satılmıştır.
www.avea.com.tr
DİĞER
Nemtaş
Deniz Taşımacılığı
Armatörlük, gemi işletmeciliği, gemi
kiralama ve acentelik faaliyetlerinde
bulunan Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri
A.Ş. (Nemtaş), mülkiyetinde bulunan toplam
252.959 DWT’luk beş gemiden oluşan
filosu ile denizcilik faaliyetlerine devam
etmektedir. Aralık 2015 itibarıyla konsolide
olmayan aktif büyüklüğü 413 milyon TL,
özkaynakları ise 406 milyon TL’dir.
www.nemtas.com.tr
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri
İş Bankası, ülke çapında hayata geçirdiği veya
destek verdiği sosyal sorumluluk projeleriyle
toplumsal gelişime katkı sağlamaktadır.
Türkiye’de kalkınmanın itici gücü olan
İş Bankası, faaliyetlerinin kapsamını
sadece ana iş kolu olan bankacılık ve onun
etkileriyle sınırlamamış; birçok alanda
olduğu gibi toplumsal gelişim konusunda da
öncü ve rehber bir rol üstlenmiştir. Toplum
ve çevre için en iyi olanı dikkate alarak
hayata geçirdiği veya güçlü kaynaklarla
desteklediği eğitim, çevre ve kültür-sanat
projeleriyle Banka, sadece bugün için değil,
yarınlara da güçlü yatırımlar yapmaktadır.
EĞİTİM
Satranç
Türkiye Satranç Federasyonu ana
sponsorluğu
İş Bankası, satrancın ülkede yaygın, kitlesel
ve kolay erişilebilir bir spora dönüşmesi
hedefiyle 2005 yılı Aralık ayında Türkiye
Satranç Federasyonu (TSF) ile iş birliğine
girmiş ve bu sporun Türkiye genelinde
destekçisi olmuştur.
Sponsorluğa başlanırken satrancın özellikle
çocuklar arasında yaygınlaşması, kolayca
erişilebilir bir spor haline dönüşmesi, satranç
eğitimi konusunda yaşanan eksikliklerin
giderilmesi, ülke genelinde popüler ve
talep edilir bir spor haline dönüştürülmesi
ile bu alanda yetenekli daha fazla çocuğa
ulaşılarak uluslararası alanda elde edilen
başarıların artırılması amaçlanmıştır.
İş Bankası’nın 10’uncu yılını dolduran TSF
ana sponsorluğunun ardından;
»» lisanslı sporcu sayısı 30.000’den
629.931’e,
»» satranç antrenörü sayısı 2.000’den
75.863’e,
»» satranç turnuvaları sayısı 400’den
4.260’a,
»» satranç kulüplerinin sayısı 600’den
2.104’e
yükselmiştir. Uluslararası turnuvalarda
kazanılan madalya sayısı ise 312 olmuştur.
Bugüne kadar toplam,
»» 15 dünya şampiyonluğu, 25 dünya
ikinciliği, 28 dünya üçüncülüğü,
»» 44 Avrupa şampiyonluğu, 43 Avrupa
ikinciliği, 39 Avrupa üçüncülüğü
elde edilmiştir.
Kuzey Kıbrıs Satranç Federasyonu
ana sponsorluğu
İş Bankası TSF ana sponsorluğu paralelinde,
aynı amaçlarla 2013 yılında Kuzey Kıbrıs
Satranç Federasyonu’na (KKSF) sponsor
olmuştur. Sponsorluğun ardından
K.K.T.C.’deki ilkokullarda satranç sporu
haftada bir gün kol faaliyeti olarak yer
almaya başlamıştır.
İlkokul ve ortaokullarda İş Bankası
satranç sınıflarının açılması
İlkokul ve ortaokullarda satrancı kolay
erişilebilir bir spor haline getirmek,
çocukları satranç oynamaya teşvik etmek,
öğretmenlerin ve velilerin dikkatini bu alana
çekmek, olanakları sınırlı okullarda malzeme
yetersizliğini ortadan kaldırmak amaçlarıyla
okullarda satranç sınıfları açılmaktadır.
2015 yılı içinde 3.000 satranç sınıfı açılmış
ve okullarda açılan toplam satranç sınıfı
sayısı 14.841’e ulaşmıştır.
İş Bankası şubelerinden Satranç
Lisans Kartı verilmesi
Satranca verilen destek kapsamında
sporcular ve aileleri ile geleceğe taşınacak
bir ilişki kurmak üzere TSF tarafından
sporculara tahsis edilen lisanslar 2007
yılından bu yana Bankamatik kartı olarak
verilmektedir. Lisans kartları;
»» 18 yaş üstü sporcular için Electron
Bankamatik Kartı,
»» 12-18 yaş arası sporcular için Maestro İlk
İmza Bankamatik kartı,
»» 12 yaş altı sporcular için manyetik özelliği
olmayan plastik kart
olarak verilmektedir.
Playchess.com
İş Bankası 2008 yılında, 250.000 kayıtlı
kullanıcısı bulunan ve dünyanın en büyük
internet satranç platformu olan Playchess.
com ile iş birliği başlatmıştır. Bu iş birliğiyle
platformun içeriği Türkçeleştirilmiş ve
tsf.org.tr adresinden siteye erişim
sağlanmıştır.
Türkiye’den Playchess.com’a bağlanan
7.000’den fazla lisanslı satranç oyuncusu
ücretsiz olarak sitede online satranç
oynayabilmektedir.
İş Bankası 8 Yaş Altı Minikler Satranç
Şenliği
Çocuklara, aileleri ile birlikte katılabileceği
keyifli ve eğlenceli bir satranç ortamı
sunmak amacıyla 2006 yılından bu yana
eğitim öğretim yılının sona ermesinin
ardından “İş Bankası 8 Yaş Altı Minikler
Satranç Şenliği” düzenlenmektedir.
Gördüğü yoğun ilgi dolayısıyla Şenlik,
2014 yılından bu yana Ankara ve İzmir’de
de gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Ayrıca
bu yıl yine bir ilk olarak K.K.T.C.’de de
düzenlenmiştir. Şenliğe toplam 726 minik
sporcu katılmıştır.
Faaliyetler
49
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri
2014-2015 eğitim-öğretim yılı sonunda 8’inci
kez gerçekleştirilen “Karneni Göster, Kitabını Al”
kampanyası ile toplam 10 milyon kitap ilköğretim
öğrencileriyle buluşturulmuştur.
Türkiye Küçükler Satranç
Şampiyonası
Türkiye Küçükler Satranç Şampiyonası
2015 yılında Antalya/Manavgat’ta
gerçekleştirilmiştir. Şampiyonaya 65 ilden
ve K.K.T.C.’den 7–12 yaş aralığında 1.570
sporcu katılmıştır.
Türkiye Yıldızlar Satranç Şampiyonası
Şampiyona 2015 yılında Konya’da
gerçekleştirilmiştir. Etkinliğe 37 ilden ve
K.K.T.C.’den 13–18 yaş aralığında 296 sporcu
katılmıştır.
Türkiye İş Bankası Satranç Ligi
“Türkiye İş Bankası Satranç Ligi” kapsamında
maçlar düzenlenmeye devam edilmiştir.
2014-2015 sezonunda “Beşiktaş Jimnastik
Kulübü” Türkiye İş Bankası Satranç Ligi’nin
şampiyonu olmuştur.
Türkiye İş Bankası Satranç Ligi, alanında
ülkemizin en güçlü ligi olup Avrupa’nın en
kuvvetli ligleri arasında yer almaktadır.
81 İlden 81 Öğrenci
Darüşşafaka “eğitimde fırsat eşitliği”
misyonuyla annesini ve/veya babasını
kaybetmiş, maddi olanakları yetersiz
olan çocuklara, beşinci sınıftan lise son
sınıfa kadar tam burslu ve yatılı olarak,
çağdaş koşullarda kaliteli bir eğitim imkânı
sunmaktadır.
İş Bankası, Darüşşafaka iş birliğinde 20082009 eğitim-öğretim yılında başlattığı “81
İlden 81 Öğrenci” projesi ile ülkede eğitim
alanındaki en geniş kapsamlı ve uzun
soluklu projelerden birini hayata geçirmiştir.
Proje ile her yıl Darüşşafaka Eğitim
Kurumları sınavını kazanan 81 il birincisinin
beşinci sınıftan başlayarak lise son sınıfı
bitirinceye kadar bütün eğitim giderleri İş
Bankası tarafından karşılanmaktadır.
50
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
İş Bankası, çocuklara sadece maddi destek
vermekle yetinmemekte, çeşitli etkinlikler
ile öğrencilerin sosyal gelişimlerine de katkı
sağlamaktadır.
Karneni Göster, Kitabını Al
Kampanyası
İş Bankası 2007-2008 öğretim yılı
sonunda “Karneni Göster, Kitabını Al” adıyla
Türkiye’de bugüne kadar gerçekleştirilen
en büyük kitap kampanyalarından birini
başlatmıştır.
Kampanya oluşturulurken;
»» çocukların bilişsel ve kültürel
yeteneklerinin gelişimine destek
verilmesi,
»» okuyan ve sorgulayan bir nesil oluşmasına
destek olunması,
»» İş Bankası ile çocuklar arasında erken
yaşta sıcak bir iletişim kurulmasına katkı
sağlanması
amaçlanmıştır.
2014-2015 eğitim-öğretim yılı sonunda
8’inci kez gerçekleştirilen kampanya
ile toplam 10 milyon kitap ilköğretim
öğrencileriyle buluşturulmuştur.
Kampanya ile Türkiye’nin ve K.K.T.C.’nin
yanı sıra Gürcistan, Irak, İngiltere ve
Kosova’da bulunan İş Bankası şubeleri
ile İşbank Almanya ve İşbank Rusya’ya
karnesini getiren öğrencilere kitap armağan
edilmiştir. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi,
bu yıl da belirli sayıda kitap görme engelli
çocuklar için Braille alfabesiyle basılarak
görme engelli öğrencilere eğitim veren
okulların kütüphanelerine ulaştırılmıştır.
Ayrıca Yatılı Bölge Ortaokullarında öğrenim
gören öğrenciler ile Çocuk Hizmetleri
Genel Müdürlüğüne bağlı Sevgi Evleri’nde
kalan çocuklara da kitap hediye edilmiştir.
İş Bankası şubelerine gelme imkânı
bulunmayan özel eğitim merkezlerinde
eğitim gören ve hastanede tedavi gördüğü
için eğitim hayatına ara vermek zorunda
kalan öğrenciler de ziyaret edilmiştir.
Okullara ve kütüphanelere kitap
yardımı
Eğitime katkı alanındaki sosyal sorumluluk
çalışmalarının bir parçası olarak, İş Bankası
Kültür Yayınları tarafından yayımlanan
kitaplar Türkiye’nin her köşesindeki okullara
ve halk kütüphanelerine gönderilmeye
devam edilmiştir. 2015 yılında 1.289 okul
ve kütüphaneye 12 binin üzerinde kitap
gönderilmiştir.
Altın Gençler Ödülü
1971 yılından bu yana her yıl, üniversite
sınavında başarılı olan Banka’nın yaşına eş
sayıda öğrenci “Altın Gençler” uygulaması
çerçevesinde ödüllendirilmektedir. Ödül alan
öğrencilerin sayısı 3 bini aşmıştır.
ÇEVRE
81 İlde 81 Orman
“81 İlde 81 Orman” projesi TEMA Vakfı ile
Orman ve Su İşleri Bakanlığı iş birliğinde
2008 yılında hayata geçirilmiştir.
Çevrenin korunması ve başta çocuklar
olmak üzere halkımızın çevre konusunda
bilinçlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilen
proje kapsamında tüm illerde 1.500 hektar
alana 2.205.000 adet ve K.K.T.C.’de 22
hektar alana 35.200 adet fidan dikilmiştir.
Proje kapsamında dikimleri izleyen beş yıl
boyunca sürecek bakım çalışmalarına 2015
yılında da devam edilmiştir.
2015 yıl sonu itibarıyla fidanların tutma
oranı %82’dir.
KÜLTÜR-SANAT
Kültür Yayınları
Milli Eğitim Eski Bakanı Hasan Âli Yücel
tarafından 1956’da kurulan Kültür
Yayınları, zengin içerik ve yüksek baskı
kalitesinde eserler ile yayıncılık faaliyetlerini
sürdürmektedir.
Yayımladığı eserlerle büyük ilgi gören Kültür
Yayınları, öncelikle araştırmacılar için ve
tüm okuyucular için vazgeçilmez yayınevleri
arasında yer almaktadır.
2015 yılında 2,5 milyondan fazla kitap
okuyucularıyla buluşmuştur.
İş Sanat Konser Salonu
İş Bankası’nın sergi ve sahne sanatları
faaliyetleri, 2000 yılından bu yana İş
Sanat çatısı altında yürütülmektedir.
İş Sanat dünyanın ve ülkemizin önde
gelen sanatçılarının performanslarının
sergilendiği, çocuk oyunlarının
sahnelendiği, şiir dinletilerinin ve sergilerin
düzenlendiği Türkiye’nin en önemli sanat
platformlarından biridir.
Ülkenin sanat yaşamını ileriye taşıma
gayretiyle çalışan İş Sanat tarafından
düzenlenen etkinlikler İstanbul’un en
prestijli etkinlikleri arasında yer almaktadır.
Bugüne kadar 1.200’e yakın etkinlikle 1
milyonu aşkın sanatseveri ağırlayan İş
Sanat Türkiye’de ve dünyada tüm kaynağını
bir bankadan alan ve bir kuruma ait tek
platformdur.
Geçtiğimiz sezon 15. yılını kutlayan İş
Sanat’ta 41 konser, 7 çocuk etkinliği ve 5
şiir dinletisi gerçekleştirilmiştir. 15. sezonda
etkinlikler 29 bin kişi tarafından izlenmiştir.
İş Sanat Galerileri
İş Bankası 1976 yılından itibaren sanat
galerileri açarak koleksiyonundan örnekleri
sergilemektedir.
Bugün İş Sanat Kibele ve İzmir Sanat
Galerileri’nde hem usta sanatçıların hem
de gelecek vadeden sanatçıların resim,
heykel ve seramik alanlarındaki çalışmaları
sergilenmektedir. İş Bankası Sanat Eserleri
Koleksiyonu Galeriler’de sergi açan
sanatçıların bağışladıkları eserlerle her
geçen gün genişlemektedir.
Kibele Sanat Galerisi 2014 – 2015
sezonunda Özdemir Altan, Fevzi Karakoç
ve Muzaffer Alyol retrospektif sergilerine
ek olarak Bedri Rahmi Eyüboğlu ve
Çağdaşlarından Mektuplar – Biz Mektup
Yazardık sergisine ev sahipliği yapmış,
toplam 21 bin ziyaretçi ağırlamıştır. 2014–
2015 sezonunda İzmir Sanat Galerisi’nde 7
sergide resim, baskı ve seramik sanatından
çok sayıda eser sergilenmiş; sergiler
ziyaretçiler tarafından büyük ilgi görmüştür.
Mimar Sinan Güzel Sanatlar
Üniversitesi Sanat Eserleri
Konservasyon ve Restorasyon
Laboratuvarı
İş Bankası koleksiyonundan bakım
ve onarıma ihtiyaç duyulan eserlerin
çalışmaları Sanat Eserleri Konservasyonu
ve Restorasyonu Laboratuvarı bünyesinde
gerçekleştirilmektedir. Ayrıca üniversite
bünyesinde 2013-2014 eğitim döneminde
kurulan Sanat Eserleri Konservasyonu
ve Restorasyonu lisans programında 30
öğrenci eğitim görmektedir.
Türkiye İş Bankası Müzesi
Kasım 2007 tarihinde kapılarını
ziyaretçilerine açan Türkiye İş Bankası
Müzesi, Banka’nın köklü kurumsal tarihini
ve Türkiye’nin ekonomik gelişimini belgeler,
bankacılık gereçleri, iletişim araçları,
fotoğraflar, reklam-promosyon malzemeleri
ve filmlerle anlatmaktadır.
Müze koleksiyonu, ağırlıklı olarak Banka’nın
kuruluşundan bugüne dek kullanılan
Cumhuriyet Dönemi bankacılığının dönüşüm
evrelerini yansıtan ve gündelik yaşamın
vazgeçilmez parçası olan üç boyutlu
nesnelerden oluşmaktadır. Koleksiyondaki
parçalar, İş Bankası şubelerinden toplanmış
ve yarınlara sağlıklı biçimde aktarılabilmeleri
için uluslararası müzecilik normlarındaki
koruma koşullarıyla koleksiyona katılmıştır.
Bugüne kadar Müze’de,
»» 1935’ten Günümüze Camla Yazılan Tarih
Sergisi
»» 10 Adımda Kapalıçarşı Sergisi
»» İskenderiye-Hamburg: İş Bankası
Dünyaya Açılırken İlk İki Şube 1932
»» Bir Kumbara Öyküsü Sergisi
»» Cumhuriyet’e Doğru- Özgürlük ve
Bağımsızlık Yolu (1919-1923)
»» Fotoğraflarla Atatürk ve Cumhuriyet - Bir
Ulusun İnşası Sergisi (1923-1938)
»» Derinlerden Siperlere: Çanakkale 1915
Sergisi
gerçekleştirilmiştir.
Dünya tarihinin dönüm noktalarından biri
olan Çanakkale Zaferi’nin 100. yılı Müze’de
gerçekleştirilen özel bir sergi ile anılmıştır.
Deniz ve kara savaşlarının ayrı bölümlerde
anlatıldığı serginin küratörlüğünü Savaş
Karakaş, danışmanlığını ise Prof. Dr. Haluk
Oral yapmıştır. Sergi, 7 Mart 2015 tarihinde
açılmış olup 15 Ağustos 2015 tarihine kadar
102 binin üzerinde ziyaretçi ağırlamıştır.
Müzede çocuklara yönelik Bütçe
Tutum Tasarruf, Para, Müze Hatıram,
Yazarlarla Okuma gibi çeşitli atölyeler
düzenlenmektedir. Ayrıca yetişkinlere
özel Finansal Okuryazarlık eğitimleri de
verilmektedir. 2014-2015 eğitim döneminde
atölyelere yaklaşık 10 bin kişi katılmıştır.
Müze 2015 yılı içinde 171.735 kişi tarafından
ziyaret edilmiş, ziyaretçi sayısı açılışından bu
yana 550 bini aşmıştır.
Zeugma Antik Kenti “Muzalar Evi”
kazı sponsorluğu
Türkiye’nin önemli tarihi ve kültürel
mekânları arasında yer alan Gaziantep’in
Nizip ilçesinde Birecik Baraj Gölü kıyısında
bulunan Zeugma Antik Kenti’nde 1987
yılında başlatılan kazılar devam etmekte
olup, kazılarda elde edilen eserler Zeugma
açık hava müzesinde sergilenmeye
başlanmıştır.
Zeugma Antik Kenti’nde her biri ayrı birer
proje olan kazı alanlarından bir tanesi
2007 yılında tespit edilen “Muzalar (Esin
Perileri) Evi”dir. Antik kentte yapılacak
kazı çalışmalarının ülkenin kültür mirasının
korunmasına kıymetli katkılar sağlayacağı
değerlendirilmiş ve “Muzalar Evi” kazı
sponsorluğu 2012 yılından itibaren beş yıl
boyunca İş Bankası tarafından üstlenilmiştir.
İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı
Uluslararası İstanbul Müzik Festivali
İş Bankası, mütevelli heyeti üyesi olduğu
İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın 43. İstanbul
Müzik Festivali’nde Aya İrini Müzesi’nde
gerçekleştirilen “Magdalena Kožená,
Emmanuelle Haïm & Les Solistes du Concert
d’Astrée” konserine sponsor olmuştur.
Faaliyetler
51
İş Bankası ve Sürdürülebilirlik
İş Bankası 2015 yılında ”Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemi”ni
hayata geçirerek sürdürülebilirlik faaliyetlerinin izlenebilir
ve geliştirilebilir bir yapıya kavuşturulmasını sağlama
doğrultusunda önemli bir adım atmıştır.
Ekonomik ve sosyal faaliyetlerin
yönetiminde bütünsel bir yaklaşım
Yaşam biçimleri ve iş yapma modellerinin
her gün farklılaştığı hızlı bir değişim
sürecinden geçtiğimiz bu dönem,
şirketlere de insana, topluma ve doğaya
karşı sorumluluklarını gözden geçirme
vazifesi yüklemektedir. İş Bankası,
kuruluş felsefesinden ve sürdürülebilirlik
ekseninden sapmadan ekonomik ve sosyal
faaliyetlerini bütünsel bir yaklaşımla
yönetmektedir.
Sürdürülebilir kârlı büyüme
İş Bankası, iş modellerini “müşteriye
en yakın banka olma temeline dayalı
sürdürülebilir kârlı büyüme” stratejisinden
hareketle şekillendirmektedir. Bu bağlamda
Banka, katma değer yaratan ürün ve
hizmetler geliştirme, ticari verimlilikte
devamlı iyileşme ve müşteri odaklı
bankacılık ile sağlıklı ve istikrarlı büyümeyi
hedeflemektedir. İş Bankası uzun vadeli
sürdürülebilir performansını kârlılık ile
desteklemek amacıyla, hizmet maliyetinin
düşürülmesi, etkin risk, gider ve sermaye
yönetimine odaklanmaktadır.
Finansman desteğiyle ekonominin
itici gücü
İş Bankası, uzun yıllara dayanan bilgi birikimi
ve ekonomik aktörlere aktardığı kaynaklarla
sermaye birikiminin yetersiz olduğu
Cumhuriyetimizin ilk yıllarından bugüne
Türkiye’nin kalkınma sürecinin en büyük
destekçilerinden biri olmuştur.
Çevresel duyarlılığı iş süreçlerine
uyarlayan sürdürülebilirlik yaklaşımı
İş Bankası, gelecek nesillere verdiği değer ile
paralel olarak, çevreye karşı sorumluluğunu
ve etki alanlarını değerlendirmekte
ve faaliyetlerini çevresel duyarlılık
çerçevesinde yürütmektedir.
52
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
İş Bankası, faaliyet alanlarında doğal
kaynakların korunmasından çevre dostu
ürün ve hizmetler geliştirmeye, paydaş
bilincinin artırılmasından çevresel
duyarlılığı kredi süreçlerine taşımaya kadar
sürdürülebilirlik kapsamına giren birçok
konuyu iş süreçlerine dahil etmiştir.
Toplumsal gelişim odaklı sosyal
sorumluluk projeleri
Türkiye’de finansal gelişimin öncüsü olan İş
Bankası, toplumsal yaşama da üst düzeyde
yarar sağlamanın öneminin bilincinde
bir kurumsal vatandaş olarak hareket
etmektedir. Banka, eğitim, çevre, kültür ve
sanat alanlarında hayata geçirdiği projeleri
toplumun geniş kesimlerine ulaştırarak
toplumsal gelişimde de dönüştürücü bir rol
oynamaktadır.
Liyakat ve karşılıklı saygıya dayanan
çalışma ortamı
Türkiye ekonomisi için istihdam yaratmayı
asli sorumlulukları arasında gören İş
Bankası, 2015 yıl sonu itibarıyla 25.157
çalışanla Türkiye’nin en fazla istihdam
sağlayan kurumlarından biri konumundadır.
Banka, iş sağlığı ve güvenliği ile çalışan
haklarının korunması konularındaki yasal
düzenlemelere uyuma büyük önem
vermekte, aynı zamanda çalışanlarına
adil, insan onuruna yaraşır, gelişime açık
ve güvenli bir iş ortamı sunmaktadır.
Çalışan gelişimine odaklı, fırsat eşitliğini
ve çeşitliliği ön planda tutan bakış
açısıyla insan kaynakları stratejilerine yön
veren Banka, önümüzdeki dönemde de
yetkin profesyonellerin en fazla tercih
ettiği işverenler arasında yer almayı
hedeflemektedir.
2012
İş Bankası, 7 Mart 2012
tarihinde Birleşmiş Milletler
Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne
imza atmıştır.
İş Bankası BIST Sürdürülebilirlik
Endeksi’nde
İş Bankası, paydaşlarına, topluma
ve çevreye kattığı değeri artırma ve
faaliyetlerini sorumlu bir şekilde yönetme
çabalarına yön verecek bir ilkeler bütünü
olan Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemi’ni
hayata geçirmiştir. Sürdürülebilirlik
aksiyonlarını izlenebilir ve geliştirilebilir bir
yapıya kavuşturan İş Bankası, Borsa İstanbul
(BIST) Sürdürülebilirlik Endeksi’nde de yer
almaktadır.
Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler
Sözleşmesi doğrultusunda sürekli
gelişim
İş Bankası, Birleşmiş Milletler Küresel
İlkeler Sözleşmesi’ne taraf olduğu 7 Mart
2012 tarihinden bu yana 10 küresel
ilkenin iş süreçlerine entegrasyonu
konusunda sürekli ilerleme kaydetmektedir.
Ayrıca Banka, sürdürülebilirliğin farklı
eksenlerindeki performansı hakkındaki
bilgileri, yıllık olarak hazırladığı Küresel
Raporlama Girişimi (GRI) standardındaki
sürdürülebilirlik raporları ile paydaşlarına
sunmaktadır.
Yıllık Faaliyet Raporu Uygunluk Görüşü
YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNA İLİŞKİN BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu’na
Yönetim Kurulu’nun Yıllık Faaliyet Raporunun Bağımsız Denetim Standartları Çerçevesinde Denetimine İlişkin
Rapor
Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin (“Banka”) 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren hesap dönemine ilişkin yıllık faaliyet raporunu, denetlemiş
bulunuyoruz.
Yönetim Kurulu’nun Yıllık Faaliyet Raporuna İlişkin Sorumluluğu
Banka yönetimi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 514 üncü maddesi ve 1 Kasım 2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan “Bankalarca Yıllık Faaliyet Raporunun Hazırlanmasına ve Yayımlanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında
Yönetmelik” uyarınca yıllık faaliyet raporunun 1 Kasım 2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların
Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” ve Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurulu tarafından bankaların hesap ve kayıt düzenine ilişkin yayımlanan diğer düzenlemeler ile Bankacılık Düzenleme
ve Denetleme Kurumu (“BDDK”) genelge ve açıklamaları ve bunlar ile düzenlenmeyen konularda Türkiye Muhasebe Standartları
hükümlerini içeren; “BDDK Muhasebe ve Finansal Raporlama Mevzuatı” na uygun olarak hazırlanan konsolide ve konsolide
olmayan finansal tablolarla tutarlı olacak ve gerçeği yansıtacak şekilde hazırlanmasından ve bu nitelikteki bir faaliyet raporunun
hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur. Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu
Sorumluluğumuz, Banka’nın faaliyet raporuna yönelik olarak TTK’nın 397 nci maddesi ve 2 Nisan 2015 tarihli ve 29314 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Bağımsız Denetimi Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde yaptığımız bağımsız denetime
dayanarak, bu faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin Banka’nın konsolide ve konsolide olmayan finansal tablolarıyla tutarlı
olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hakkında görüş vermektir.
Yaptığımız bağımsız denetim, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (“KGK”) tarafından yayımlanan Türkiye
Denetim Standartları’nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları’na (“BDS”) uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik
hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin konsolide ve konsolide
olmayan finansal tablolarla tutarlı olup olmadığına ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığına dair makul güvence elde etmek üzere
planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetim, tarihi finansal bilgiler hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını
içerir. Bu prosedürlerin seçimi, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır.
Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir
dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Görüş
Görüşümüze göre Yönetim Kurulu’nun yıllık faaliyet raporu içinde yer alan finansal bilgiler, tüm önemli yönleriyle, denetlenen
konsolide ve konsolide olmayan finansal tablolarla tutarlıdır ve gerçeği yansıtmaktadır.
Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülükler
TTK’nın 402 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca; BDS 570 “İşletmenin Sürekliliği” çerçevesinde, işletmenin öngörülebilir
gelecekte faaliyetlerini sürdüremeyeceğine ilişkin raporlanması gereken önemlilikte bir hususa rastlanmamıştır.
Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi
A member firm of KPMG International Cooperative
Faaliyetler
53
Yönetim Kurulu
H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı
Füsun Tümsavaş Yönetim Kurulu Başkan Vekili
Adnan Bali Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür
1953, Havran. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İdari İlimler Fakültesi, İşletme Bölümü mezunu. 1976 yılında İş
Bankası Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlayan Sayın Özince, İş Bankası’nın
çeşitli birimlerinde yöneticilik yapmış, 1994 yılında Genel Müdür Yardımcılığına yükseltilmiştir. Bu görevi sırasında
sorumluluk alanları Banka’nın Hazine, Finansal Yönetim, Sermaye Piyasaları, Krediler ve İstihbarat-Mali Analiz
Bölümlerini kapsayan Sayın Özince, 28 Ekim 1998 tarihinde İş Bankası’nın 15. Genel Müdürü olarak atanmıştır.
31 Mart 2011 ve 28 Mart 2014 tarihlerinde Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilen Sayın Özince, 1 Nisan 2011
tarihinden itibaren Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini sürdürmekte ve 29 Aralık 2011 tarihinden itibaren de
Ücretlendirme Komitesi Başkanı olarak görev yapmaktadır. Sayın Özince, Mayıs 2002’den itibaren Türkiye
Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı olarak sürdürdüğü görevinden Nisan 2011’de ayrılmıştır. Sayın Özince
Banka dışında Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı ile T.
Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapmaktadır.
1957, Ankara. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, İktisat ve Maliye Bölümü mezunu. İş hayatına 1979
yılında T.C. Merkez Bankası Ankara Şubesi’nde başlayan Sayın Tümsavaş, İş Bankası’ndaki kariyerine 1981 yılında
I. Krediler Müdürlüğünde Memur olarak başlamıştır. Takiben aynı Müdürlükte Servis Yetkilisi Yardımcısı, Kredi
Uzman Yardımcısı, 1994 yılında Müdür Yardımcısı ve 1999 yılında Birim Müdürü görevlerinde bulunmuş olup,
2004 yılında Ticari Krediler Müdürlüğüne Müdür olarak atanmıştır. 28 Mart 2008, 31 Mart 2011 ve 28 Mart 2014
tarihlerinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilen Sayın Tümsavaş, 2 Nisan 2008 tarihinden
itibaren Kredi Komitesi Üyesi, 30 Mayıs 2011 tarihinden itibaren Yönetim Kurulu Başkan Vekili, Risk Komitesi
Başkanı, Denetim Komitesi Başkanı ve K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi Başkanı, 27 Şubat 2013 tarihinden itibaren
de Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanı olarak görevini sürdürmektedir. Sayın Tümsavaş, Banka dışında Türkiye
İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı’nda Yönetim Kurulu Başkan
Vekili olarak görev yapmaktadır.
1962, İslahiye. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü mezunu.
1986 yılında İş Bankası Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlayan Sayın Bali,
Fon Yönetimi Müdürlüğünde 1994 yılında Müdür Yardımcısı, 1997 yılında Grup Müdürü, 1998 yılında ise Fon
Yönetimi Müdürü olarak atanmıştır. 2002 yılında Şişli Şubesi, 2004 yılında Galata Şubesi Müdürü olan Sayın
Bali, 30 Mayıs 2006 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına yükseltilmiştir. 1 Nisan 2011 tarihinde Türkiye İş
Bankası A.Ş.’nin 16. Genel Müdürü olarak atanan Sayın Bali, Kredi Komitesi Başkanı ve Risk Komitesi Üyesi olarak
görev yapmaktadır. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., İşbank Almanya ve İşbank Rusya’da Yönetim Kurulu
Başkanı olan Sayın Bali, Türkiye Bankalar Birliği ve Vehbi Koç Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi, TÜSİAD, İstanbul
Kültür ve Sanat Vakfı (İKSV), Türkiye Finans Yöneticileri Vakfı (Finans Kulüp), Global İlişkiler Forumu, Institute of
International Finance (IIF) ve IIEB (Institut International D’Etudes Bancaires) Üyesi ve Darüşşafaka Cemiyeti ile
TEMA Vakfının Mütevelli Heyet Üyesi olarak görev yapmaktadır.
1957, Trabzon. Ankara İktisadi Ticari İlimler Akademisi Bankacılık Sigortacılık Yüksekokulu, Bankacılık Bölümü
mezunu. 1984 yılında Maçka/Trabzon Şubesi’nde Memur olarak göreve başlayan Sayın Koçhan, Bayburt, Yomra/
Trabzon, Bulancak/Giresun ve Trabzon şubelerinde Servis Yetkilisi Yardımcısı, takiben Trabzon Şubesi’nde
II. Müdür ve Müdür Yardımcısı, Park/Trabzon, Ordu, Gaziantep ve İzmit/Kocaeli Şubelerinde Müdür olarak
görev yapmıştır. 3 Kasım 2008, 31 Mart 2011 ve 28 Mart 2014 tarihlerinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim
Kurulu Üyeliğine seçilen Sayın Koçhan, 30 Mayıs 2011 tarihinden itibaren Kredi Komitesi Üyesi olarak görevini
sürdürmektedir.
Hasan Koçhan Yönetim Kurulu Üyesi
1946, Silifke. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu. Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü’nde
Kamu Yönetimi Lisans Üstü Uzmanlık Programı’nı bitirmiştir. Silifke Hâkim adayı olarak mesleğe başlayan Sayın
Kıcalıoğlu sırasıyla Aralık ve Giresun Cumhuriyet Savcı Yardımcılığı, Baskil, Çankırı, Kocaeli ve Ankara Hâkimliği
görevlerinde bulunmuştur. 2001’de Yargıtay Üyeliğine seçilen Sayın Kıcalıoğlu, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi Başkanı
iken 2011 yılında yaş haddinden emekliye ayrılmıştır. Sayın Kıcalıoğlu, 31 Mart 2011 ve 28 Mart 2014 tarihlerinde
Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliği’ne seçilmiştir.
Mustafa Kıcalıoğlu Yönetim Kurulu Üyesi
1959, Siverek/Şanlıurfa. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü mezunu.
Kariyerine 1980 yılında Türkiye İş Bankası A.Ş. Taksim Şubesi’nde Memur olarak başlamıştır. 1983-1989 yıllarında
İstihbarat ve Mali Analiz Bölümü’nde Servis Yetkilisi Yardımcısı ve Mali Analist olarak çalışan Sayın Tacer 1989
yılında Şişli Şubesi’nde Kredi Uzman Yardımcısı, 1993’te aynı şubede Müdür Yardımcısı olmuştur. 1996-2011 yılları
arasında Akatlar, Çarşı- Bakırköy, Bakırköy, Güneşli ve Güneşli Kurumsal şubelerinde Şube Müdürlüğü görevlerinde
bulunmuştur.
31 Mart 2011 ve 28 Mart 2014 tarihlerinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilen Sayın Tacer, 1
Nisan 2011 tarihinden itibaren Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyeliği ve 30 Mayıs 2011 tarihinden itibaren
de Kredi Komitesi Yedek Üyeliği görevlerini sürdürmektedir.
Aysel Tacer Yönetim Kurulu Üyesi
54
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
1947, Kızılca. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İdari İlimler Fakültesi Ekonomi Bölümü mezunu. Meslek hayatına
1966 yılında ilkokul öğretmenliği ile başlamıştır. Dışbank A.Ş. ve Türkiye Emlak Kredi Bankası’ndaki Memurluk
görevinden sonra Sayın Yalçın, 1977-1990 yılları arasında T.C. Ziraat Bankası’nda Müfettişlik, Müdür Yardımcılığı,
Şube Müdürlüğü ve İzmir Bölge Dış Muameleler Müdürlüğü, 1990-2000 yılları arasında Türkiye Kalkınma Bankası
A.Ş.’de Genel Müdür Yardımcılığı ve Genel Müdür Danışmanlığı, 2000-2002 yılları arasında bankaların TMSF’ye
devrini müteakip Yurtbank Genel Müdür Baş Yardımcılığı, Sümerbank Genel Müdür Yardımcılığı, Kent Portföy Genel
Müdür Yardımcılığı ve Toprakbank Genel Müdürlük Danışmanlığı görevlerinde bulunmuştur. Sayın Yalçın, 31 Mart
2011 ve 28 Mart 2014 tarihlerinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine, 29 Mart 2013 ve 28 Mart 2014
tarihlerinde Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiştir.
Hüseyin Yalçın Yönetim Kurulu Üyesi
1957, Ankara. Hacettepe Üniversitesi Sosyal ve İdari Bilimler Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü mezunu.
1982 yılında Türkiye İş Bankası A.Ş. Kızılay/Ankara Şubesi’nde Memur olarak göreve başlamıştır. 1987 yılında Ankara
Şubesi’nde Servis Yetkilisi Yardımcısı, 1993 yılında II. Müdür, 1995 yılında Müdür Yardımcısı olan Sayın Vulkan, 1999
yılında Ereğli/Karadeniz Şubesi Müdürlüğüne yükseltilmiştir. 2001-2011 yılları arasında Kayseri Şubesi Müdürlüğü,
KOBİ Kredileri Tahsis Bölümü İstanbul Maltepe Bölge Müdürlüğü, Yenişehir/Ankara Şubesi Müdürlüğü, Başkent
Kurumsal Şubesi Müdürlüğü görevlerinde bulunmuştur. Sayın Vulkan, 30 Mayıs 2011 ve 28 Mart 2014 tarihlerinde
Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiştir.
Murat Vulkan Yönetim Kurulu Üyesi
Prof. Dr. Turkay Berksoy Yönetim Kurulu Üyesi
1951, Elazığ. İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi mezunu olan Sayın Prof. Dr. Berksoy Boğaziçi Üniversitesi’nde yüksek lisansını
ve Marmara Üniversitesi’nde doktorasını tamamlamıştır. University of East Anglia School of Development Studies’de misafir öğretim
üyeliğinin yanı sıra, Türkiye’de çeşitli üniversitelerde öğretim üyeliği ve idari görevler yürütmüş olan Sayın Prof. Dr. Berksoy halen
Marmara Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü’nde Bölüm Başkanlığı ve Öğretim Üyeliği görevlerini sürdürmektedir.
Sayın Prof. Dr. Berksoy, Yeminli Mali Müşavir unvanına sahip olup Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye
Araştırma ve Uygulama Merkezinde Yönetim Kurulu Başkanlığı ve üniversite dışında ise bazı bankalarda danışmanlık, Türkiye İş
Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Denetçi Üyeliği, Vergi Reform Komisyonu, TOBB Özel İhtisas Komisyonu, Güneş Hayat Sigorta A.Ş., Petkim
A.Ş., Ataköy Otelcilik A.Ş., Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliği ve T.C. Maliye Bakanlığı Vergi Konseyi Üyeliği,
Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi, Trakya Cam Sanayii A.Ş. ve Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’de Bağımsız Yönetim Kurulu
Üyeliği, Paşabahçe Cam Sanayi ve Ticaret A.Ş.’de Yönetim Kurulu Üyeliği yapmıştır. Sayın Prof. Dr. Berksoy, 28 Mart 2014 tarihinde
Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine, 31 Mart 2014 tarihinde Denetim Komitesi, K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi, Kurumsal
Yönetim Komitesi ile Ücretlendirme Komitesi Üyeliklerine ve Kredi Komitesi Yedek Üyeliğine, 31 Mart 2015 tarihinde ise Bağımsız
Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiştir.
1970, Ankara. South New Hampshire University İşletme Bölümü mezunu. Sayın Meral, 1994-1995 yılları arasında
bankacılık sektöründe, 1996-1997 yılları arasında Başbakanlık Basın Halkla İlişkiler Müşavirliğinde, 1997-2002 yılları
arasında çeşitli finans kuruluşlarında ve 2002-2014 yılları arasında Başbakanlık Basın Halkla İlişkiler Müşavirliğinde
görev almıştır. Sayın Meral 28 Mart 2014 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilmiştir.
Kemal Meral Yönetim Kurulu Üyesi
1979, İstanbul. 2002 yılında Boston University Ekonomi Bölümü’nden mezun olan Sayın Moğultay, University of
Chicago’da Uluslararası İlişkiler ve Politika Master dersleri almış, Syracuse University’de Ekonomi Yüksek Lisansı ve
Loyola University Chicago’da İşletme Yüksek Lisansı yapmıştır. Sayın Moğultay, 2005-2007 yılları arasında Dünya
Bankası’nda Ekonomi Danışmanlığı yapmış, 2008-2010 yılları arasında Loyola Üniversitesinde İşletme Yüksek
Lisansını tamamladıktan sonra, 2010-2013 yılları arasında Ülker Grubunda Ekonomist olarak görev almıştır.
28 Mart 2014 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliğine seçilen Sayın Moğultay, 24 Temmuz 2014
tarihinden itibaren de Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyeliği görevini sürdürmektedir.
Ulaş Moğultay Yönetim Kurulu Üyesi
Kurumsal Yönetim
55
İcra Kurulu
1962, İslahiye. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü mezunu. 1986
yılında İş Bankası Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlayan Sayın Bali, Fon Yönetimi
Müdürlüğünde 1994 yılında Müdür Yardımcısı, 1997 yılında Grup Müdürü, 1998 yılında ise Fon Yönetimi Müdürü
olarak atanmıştır. 2002 yılında Şişli Şubesi, 2004 yılında Galata Şubesi Müdürü olan Sayın Bali, 30 Mayıs 2006
tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına yükseltilmiştir. 1 Nisan 2011 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin 16. Genel
Müdürü olarak atanan Sayın Bali, Kredi Komitesi Başkanı ve Risk Komitesi Üyesi olarak görev yapmaktadır.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., İşbank Almanya ve İşbank Rusya’da Yönetim Kurulu Başkanı olan Sayın Bali,
Türkiye Bankalar Birliği ve Vehbi Koç Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi, TÜSİAD, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı (İKSV),
Türkiye Finans Yöneticileri Vakfı (Finans Kulüp), Global İlişkiler Forumu, Institute of International Finance (IIF) ve
IIEB (Institut International D’Etudes Bancaires) Üyesi ve Darüşşafaka Cemiyeti ile TEMA Vakfının Mütevelli Heyet
Üyesi olarak görev yapmaktadır.
Adnan Bali Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür
1959, Antakya. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü mezunu. Sayın
Magemizoğlu, The University of Stirling (İngiltere)’de yatırım analizi konusunda yüksek lisans programını
tamamlamıştır. İş Bankası’na 1982 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Sayın
Magemizoğlu, çeşitli birimlerde görev almış olup, 18 Mayıs 2005 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır.
Mahmut Magemizoğlu Genel Müdür Yardımcısı
1964, Ankara. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü mezunu. İş
Bankası’na 1987 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Sayın İnce, çeşitli birim ve
şubelerde görev almış, 2 Nisan 2008 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır.
Suat İnce Genel Müdür Yardımcısı
1968, Antakya. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü mezunu.
Sayın Aran, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Bölümü’nde yüksek lisans programını
tamamlamıştır. İş Bankası’na 1990 yılında Bilgi İşlem Müdürlüğünde Yazılım Uzmanı olarak katılan Sayın Aran,
Bilgi İşlem ve Yazılım Geliştirme Müdürlüğünde çeşitli görevler üstlenmiş olup 17 Temmuz 2008 tarihinde Genel
Müdür Yardımcılığına atanmıştır.
Hakan Aran Genel Müdür Yardımcısı
1960, Muğla. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi İngiliz Dili Eğitimi Bölümü mezunu. İş Bankası’na
1986 yılında İş Bankası İzmir Şubesi’nde Memur olarak katılan Sayın Korba, İş Bankası’nın çeşitli birim ve
şubelerinde görev almış olup, 13 Nisan 2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır.
Levent Korba Genel Müdür Yardımcısı
1964, Kayseri. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü mezunu. İş Bankası’na 1986 yılında
Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Sayın Bozgedik, İş Bankası’nın çeşitli birimlerinde
görev almış olup, 13 Nisan 2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır.
Ertuğrul Bozgedik Genel Müdür Yardımcısı
56
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
1965, İzmir. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü mezunu. İş
Bankası’na 1987 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Sayın Sezen, İş Bankası’nın
çeşitli birimlerinde görev almış olup, 13 Nisan 2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır.
Yalçın Sezen Genel Müdür Yardımcısı
1965, İzmir. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü mezunu. İş Bankası’na
1988 yılında Teftiş Kurulu Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Sayın Kutlusoy, İş Bankası’nın şube ve
çeşitli birimlerinde görev almış olup, 13 Nisan 2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır.
Rıza İhsan Kutlusoy Genel Müdür Yardımcısı
1969, Diyarbakır. Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü mezunu. İş
Bankası’na 1991 yılında Fon Yönetimi Müdürlüğünde Uzman Yardımcısı olarak katılan Sayın Akkuş, İş Bankası’nın
çeşitli birimlerinde görev almış olup, 13 Nisan 2011 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır.
Senar Akkuş Genel Müdür Yardımcısı
1964, İstanbul. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat Bölümü mezunu. Sayın Ertürk, İstanbul Üniversitesi’nin Sosyal
Bilimler Enstitüsü, İktisat Bilim Dalı yüksek lisans programını tamamlamıştır. İş Bankası’na 1987’de, İktisadi Araştırmalar ve
Planlama Müdürlüğünde İktisat Uzman Yardımcısı olarak katılan Sayın Ertürk, İş Bankası’nın çeşitli birimlerinde ve Kozyatağı
Kurumsal Şubesinde görev almış olup, 30 Ocak 2013 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır.
Yılmaz Ertürk Genel Müdür Yardımcısı
1963, Hekimhan. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunu. İş Bankası’na 1986 yılında Teftiş Kurulu
Başkanlığında Müfettiş Yardımcısı olarak katılan Sayın Koç, İş Bankası’nın Menkul Kıymetler Müdürlüğünde görev
almış olup, İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. ve İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’de Genel Müdürlük görevi
yapmış; 30 Ocak 2013 tarihinde İş Bankası Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır.
İlhami Koç Genel Müdür Yardımcısı
1959, Amasya. Atatürk Üniversitesi İşletme Fakültesi Pazarlama Bölümü mezunu. İş Bankası’na 1983 yılında İş
Bankası Arapcamii Şubesinde Memur olarak katılan Sayın Yorulmaz, İş Bankası’nın çeşitli birim ve şubelerinde görev
almış olup, 27 Aralık 2013 tarihinde Genel Müdür Yardımcılığına atanmıştır.
Ergün Yorulmaz Genel Müdür Yardımcısı
Kurumsal Yönetim
57
Organizasyon Şeması*
YÖNETİM
KURULU
GENEL MÜDÜR
Adnan Bali
TEFTİŞ KURULU
BAŞKANLIĞI
GENEL MÜDÜRLÜK
MÜŞAVİRİ
İ. Hakkı Akşener
GENEL MD. YRD.
Mahmut
Magemizoğlu
GENEL MD. YRD.
Suat İnce
GENEL MD. YRD.
Hakan Aran
GENEL MD. YRD.
Levent Korba
GENEL MD. YRD.
Ertuğrul Bozgedik
İÇ KONTROL
BÖLÜMÜ
GENEL MÜDÜRLÜK
MÜŞAVİRLİĞİ
FİNANSAL
YÖNETİMİ BÖLÜMÜ
KOBİ VE İŞLETME
BANKACILIĞI SATIŞ
BÖLÜMÜ
DİJİTAL
BANKACILIK
BÖLÜMÜ
BANKACILIK TEMEL
OPERASYONLARI
BÖLÜMÜ
BİREYSEL
KREDİLER TAHSİS
BÖLÜMÜ
KURUMSAL UYUM
BÖLÜMÜ
YATIRIMCI
İLİŞKİLERİ BÖLÜMÜ
KURUMSAL
BANKACILIK
PAZARLAMA VE
SATIŞ BÖLÜMÜ
BİLGİ
TEKNOLOJİLERİ
BÖLÜMÜ
BİREYSEL
KREDİ VE KART
OPERASYONLARI
BÖLÜMÜ
KOBİ KREDİLERİ
TAHSİS BÖLÜMÜ
RİSK YÖNETİMİ
BÖLÜMÜ
YÖNETİM
RAPORLAMASI
VE İÇ MUHASEBE
BÖLÜMÜ
SERBEST BÖLGE
ŞUBELERİ
VERİ YÖNETİMİ
BÖLÜMÜ
DESTEK
HİZMETLERİ
VE SATIN ALMA
BÖLÜMÜ
KREDİLER
PORTFÖY
YÖNETİMİ BÖLÜMÜ
TİCARİ BANKACILIK
PAZARLAMA
BÖLÜMÜ
DIŞ İŞLEMLER
VE TİCARİ KREDİ
OPERASYONLARI
BÖLÜMÜ
KURUMSAL
KREDİLER TAHSİS
BÖLÜMÜ
TİCARİ BANKACILIK
SATIŞ BÖLÜMÜ
İÇ OPERASYONLAR
BÖLÜMÜ
TİCARİ KREDİLER
TAHSİS BÖLÜMÜ
TİCARİ BANKACILIK
ÜRÜN BÖLÜMÜ
İNŞAAT VE
GAYRİMENKUL
YÖNETİMİ BÖLÜMÜ
YÖNETİM KURULU
RAPORTÖRLÜĞÜ
31.12.2015 itibarıyla
(*)
58
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
ŞUBE AĞI
GELİŞTİRME
BÖLÜMÜ
DENETİM KOMİTESİ
Füsun Tümsavaş
Prof. Dr. Turkay Berksoy
GENEL MD. YRD.
Yalçın Sezen
GENEL MD. YRD.
Rıza İhsan Kutlusoy
GENEL MD. YRD.
Senar Akkuş
GENEL MD. YRD.
Yılmaz Ertürk
GENEL MD. YRD.
İlhami Koç
GENEL MD. YRD.
Ergün Yorulmaz
BİREYSEL
BANKACILIK
PAZARLAMA
BÖLÜMÜ
İNSAN
KAYNAKLARI
YÖNETİMİ BÖLÜMÜ
HAZİNE BÖLÜMÜ
ULUSLARARASI
FİNANSAL
KURULUŞLAR
BÖLÜMÜ
DIŞ ŞUBELER
VE DIŞ
TEMSİLCİLİKLER
BİREYSEL
BANKACILIK VE
GENEL MÜTALAA
HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ
BİREYSEL
BANKACILIK SATIŞ
BÖLÜMÜ
KURUMSAL
MİMARİ BÖLÜMÜ
KURUMSAL
İLETİŞİM BÖLÜMÜ
İKTİSADİ
ARAŞTIRMALAR
BÖLÜMÜ
İŞTİRAKLER
BÖLÜMÜ
FİNANSAL ANALİZ
BÖLÜMÜ
BİREYSEL
BANKACILIK ÜRÜN
BÖLÜMÜ
STRATEJİ VE
KURUMSAL
PERFORMANS
YÖNETİMİ BÖLÜMÜ
SERMAYE
PİYASALARI
BÖLÜMÜ
PERAKENDE
KREDİLER İZLEME
VE TAKİP BÖLÜMÜ
BİREYSEL
KREDİLER BÖLÜMÜ
YETENEK
YÖNETİMİ BÖLÜMÜ
KARTLI ÖDEME
SİSTEMLERİ
BÖLÜMÜ
TİCARİ BANKACILIK
HUKUK
MÜŞAVİRLİĞİ
TİCARİ VE
KURUMSAL
KREDİLER İZLEME
VE TAKİP BÖLÜMÜ
ÖZEL BANKACILIK
PAZARLAMA VE
SATIŞ BÖLÜMÜ
Kurumsal Yönetim
59
Organizasyon Yapısındaki Değişiklikler
2015 yılı içerisinde bilgi teknolojileri alanında faaliyet göstermek üzere Veri Yönetimi Bölümü kurulmuş, Hukuk Müşavirliği ise Bireysel
Bankacılık ve Genel Mütalaa Hukuk Müşavirliği ve Ticari Bankacılık Hukuk Müşavirliği olarak ikiye ayrılmıştır.
İç Sistemler Kapsamındaki Yöneticiler
Teftiş Kurulu Başkanlığı, Risk Yönetimi, Kurumsal Uyum ve İç Kontrol Bölümlerinden oluşan İç Sistemlerin yöneticilerinin ad ve soyadları,
görev süreleri, sorumlu oldukları alanlar, öğrenim durumları ve mesleki deneyimlerine aşağıda yer verilmiştir.
Teftiş Kurulu Başkanı: M. Turgay Atalay
Görev Süresi
Mesleki Deneyim
Önceden Çalıştığı Birimler
Öğrenim Durumu
4 yıl 9 ay
35 yıl
Teftiş Kurulu Başkanlığı, Londra Şubesi, Galata Şubesi,
Bayrampaşa Şubesi, Lefkoşa Şubesi, Beyoğlu Şubesi,
Bireysel Bankacılık Pazarlama ve Mevduat Müdürlüğü,
Bireysel Krediler Müdürlüğü, Dış İşler Müdürlüğü, Proje ve
Değişim Yönetimi Başkanlığı
Yurt İçi Lisans Derecesi
Risk Yönetimi Bölümü Müdürü: Gamze Yalçın
Görev Süresi
Mesleki Deneyim
Önceden Çalıştığı Birimler
Öğrenim Durumu
4 yıl 9 ay
22 yıl
Organizasyon Müdürlüğü, Muhasebe Müdürlüğü, Risk
Yönetimi Bölümü
Yurt İçi Lisans Derecesi
Yurt Dışı Master Derecesi
Kurumsal Uyum Bölümü Müdürü: Muzaffer Okay
Görev Süresi
Mesleki Deneyim
Önceden Çalıştığı Birimler
Öğrenim Durumu
1 yıl 10 ay
24 yıl
Teftiş Kurulu Başkanlığı, Sorunlu Krediler Müdürlüğü,
Ticari ve Kurumsal Krediler İzleme ve Takip Bölümü
Yurt İçi Lisans Derecesi
İç Kontrol Bölümü Müdürü: Hamit Umut Togay
Görev Süresi
Mesleki Deneyim
Önceden Çalıştığı Birimler
Öğrenim Durumu
1 yıl 10 ay
18 yıl
Teftiş Kurulu Başkanlığı, Bireysel Bankacılık
Ürün Bölümü, Galata Şubesi
Yurt İçi Lisans Derecesi
Yönetim Kurulu Toplantılarına İlişkin Bilgiler
Bankamızda Yönetim Kurulu toplantıları genel olarak ayda bir yapılmakla birlikte ihtiyaç görüldüğü takdirde ara toplantılar da
düzenlenmektedir. Toplantı gündemleri Bölümlerden gelen önergeler doğrultusunda hazırlanmakta, ayrıca Yönetim Kurulunun İcradan
talep ettiği çeşitli raporlar ve gündem dışı bölümünde de üyelerden gelen çeşitli konular toplantı sırasında görüşülmektedir. Gündem ve ilgili
dosyalar üyelere toplantıdan belli bir süre önce dağıtılmaktadır.
2015 yıl sonu itibarıyla 14 Yönetim Kurulu toplantısı yapılmış ve toplantıların tümüne katılım tam sayı ile gerçekleşmiştir. Toplam 52 saat
sürmüş olan söz konusu toplantılar için 524 sayfa tutanak düzenlenmiştir. Toplantı yapılarak ya da toplantı yapılmadan her bir üyenin
dosyayı inceleyip imzalaması suretiyle yapılan çalışmalarla, aynı dönem itibarıyla kredi tahsisi için 291, kredi ile ilgili diğer konular için 59 adet
olmak üzere 350 adet dosya ile ilgili inceleme yapılarak 216 adet kredi kararı, kredi dışı konularla ilgili olarak da toplam 297 dosya incelenerek
297 adet karar alınmıştır. Sonuç olarak 2015 yıl sonu itibarıyla Yönetim Kurulu karar sayısı, toplantılarda alınan 152 adet karar da dâhil olmak
üzere toplam 665 adet olarak gerçekleşmiştir.
60
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
İş Bankası’nda Faaliyet Gösteren Komiteler
Komitelere İlişkin Değerlendirmeler
2015 yılı içerisinde İş Bankası’nda faaliyet gösteren komiteler faaliyetleri çerçevesinde gerektiğinde karar ve raporlarını Yönetim Kuruluna
sunmuş; Yönetim Kurulu değerlendirmesi sonucunda gerekli kararlar alınmıştır.
Denetim Komitesi
İki üyeden oluşan Denetim Komitesine, Yönetim Kurulunun 31.03.2014 tarih, 39809 sayılı kararı ile Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın
Füsun Tümsavaş başkanlık etmektedir. Komitenin diğer üyesi, Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Prof. Dr. Turkay Berksoy’dur.
Denetim Komitesi, çalışma esasları uyarınca altı aylık dönemleri aşmamak kaydıyla yılda en az iki defa toplanmak ve icra ettiği faaliyetlerin
sonuçları ile alınması gereken önlemlere, yapılmasına ihtiyaç duyulan uygulamalara ve Banka’nın faaliyetlerinin güven içinde sürdürülmesi
bakımından önemli gördüğü diğer hususlara ilişkin görüşlerini Yönetim Kuruluna bildirmekle yükümlü olup Ücretlendirme Komitesi ve Risk
Komitesi ile iş birliği içinde çalışır.
Denetim Komitesi;
»» Bankanın iç sistemlerinin etkinliğinin ve yeterliliğinin, bu sistemler ile muhasebe ve raporlama sistemlerinin ilgili mevzuat ile Banka
politikaları çerçevesinde işleyişinin ve üretilen bilgilerin bütünlüğünün gözetilmesinden,
»» Bağımsız denetim kuruluşları ile derecelendirme, değerleme ve destek hizmeti kuruluşlarının seçilmesinde gerekli ön değerlendirmelerin
yapılmasından ve Yönetim Kurulu tarafından seçilen bu kuruluşların faaliyetlerinin düzenli olarak izlenmesinden, mevzuat hükümleri
uyarınca dönemsel olarak değerlendirilmesinden ve Yönetim Kurulunun bilgilendirilmesinden,
»» Bağımsız denetim kuruluşunun değerlendirmelerinin gözden geçirilmesinden ve bağımsız denetimin sonuçlarının değerlendirilmesinden,
bağımsız denetçilerle istişarede bulunulmasından,
»» Bağımsız denetçilerce ve iç sistemler bölümlerince yapılacak tespitler ile üst düzey yönetimin ve bunlara bağlı birimlerin aldığı önlemler
hakkında Yönetim Kurulunun bilgilendirilmesinden,
»» İlgili mevzuat kapsamında, konsolidasyona tabi ortaklıkların iç denetim işlevlerinin konsolide olarak eş güdüm içerisinde sürdürülmesinin
sağlanmasından,
»» İç sistemler ile iç sistemler kapsamındaki Bölümlerin işleyişi, konsolide riski de kapsayacak şekilde yürüttükleri faaliyetleri ve bunlara ilişkin
politika ve düzenlemeler konusunda bilgi ve raporların alınmasından,
»» Bankanın finansal raporlarının ilgili mevzuat, düzenleme ve standartlara uygun olarak hazırlanmasından,
»» Bankanın maruz kaldığı potansiyel ve mevcut risklerin tespit edilmesi, ölçülmesi, izlenmesi ve kontrol edilmesi için gerekli usul ve esasların
mevcut olup olmadığının değerlendirilmesinden, banka nezdinde Bankanın yapısına ve faaliyetlerinin çeşitliliğine uygun bir risk çerçevesi
ve risk kültürünün tesis edilmesinin sağlanmasından,
»» İçsel sermaye yeterliliği değerlendirme sürecinin (İSEDES) konsolide olarak tüm riskleri kapsadığı, yeterliliği ve doğruluğu hakkında gerekli
güvenceyi sağlayacak denetim ve kontrol sürecinin oluşturulmasının sağlanmasından,
»» İç sistemler kapsamındaki bölümlerde görevli yönetici ve personelin mesleki eğitim düzeylerinin ve yeterliliğinin değerlendirilmesinden;
yöneticilerin seçimine yönelik Yönetim Kuruluna önerilerde bulunulmasından ve Yönetim Kurulunun bunları görevden alması sırasında
görüş verilmesinden,
»» Banka içi usulsüzlüklerin doğrudan kendisine veya iç denetim birimine ya da müfettişlere bildirilmesini sağlayacak iletişim kanallarının
oluşturulmasından,
»» Gerektiğinde Bankanın tüm birimlerinden, anlaşmalı destek hizmeti ve bağımsız denetim kuruluşlarından bilgi, belge veya rapor talep
edilmesinden; konularında ihtisas sahibi kişilerden Yönetim Kurulu onayına bağlı olarak danışmanlık hizmeti sağlanmasından,
»» Yürüttüğü faaliyetlerin sonuçları ile Bankanın faaliyetlerinin ilgili mevzuat ve Banka politikaları çerçevesinde süreklilik ve güven içinde
yürütülmesi bakımından alınması gereken önlemlere ve önemli gördüğü diğer hususlara ilişkin tespit, görüş ve önerilerinin Yönetim
Kuruluna bildirilmesinden veya raporlanmasından,
»» Yürürlükteki ilgili mevzuat hükümleriyle belirlenen diğer sorumlulukları ile Yönetim Kurulu tarafından bu çerçevede verilen görevlerin
yerine getirilmesinden
sorumlu olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.
Denetim Komitesi 2015 yıl sonu itibarıyla 32 defa tüm üyelerin katılımıyla toplanarak 49 adet karar almıştır.
K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi
K.K.T.C. Bankalar Yasası ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde ilk defa 15.06.2009 tarih, 35546 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile kurulan K.K.T.C.
İç Sistemler Komitesi iki üyeden oluşmaktadır. En son 31.03.2014 tarih, 39810 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile Komite Başkanlığına Yönetim
Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş, Komite Üyeliğine Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Prof. Dr. Turkay Berksoy seçilmiştir.
Komite, altı aylık dönemleri aşmamak kaydıyla yılda en az iki defa toplanır ve icra ettiği faaliyetlerin sonuçları ile Banka’nın K.K.T.C.
Müdürlüğüne bağlı olan şubelerce alınması gereken önlemlere, yapılmasına ihtiyaç duyulan uygulamalara ve bu şubelerin faaliyetlerinin
güven içinde sürdürülmesi bakımından önemli gördüğü diğer hususlara ilişkin görüşlerini Yönetim Kuruluna bildirir.
Kurumsal Yönetim
61
İş Bankası’nda Faaliyet Gösteren Komiteler
K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi; Bankanın K.K.T.C. Müdürlüğüne bağlı olan şubelerinin faaliyetlerine yönelik olarak tesis ettiği iç sistemlerin
etkinliğini ve yeterliliğini, bu sistemler ile muhasebe ve raporlama sistemlerinin yasa ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde işleyişini ve
üretilen bilgilerin bütünlüğünü gözetmek, bağımsız denetim kuruluşları ve diğer bankacılık faaliyetleri ile doğrudan ilgili olarak hizmet alınan
kuruluşların Yönetim Kurulu tarafından seçilmesinde gerekli ön değerlendirmeleri yapmak, Yönetim Kurulu tarafından seçilen ve sözleşme
imzalanan bu kuruluşların faaliyetlerini düzenli olarak izlemek ve eş güdümünü sağlamakla görevli ve sorumludur.
K.K.T.C. İç Sistemler Komitesi 2015 yıl sonu itibarıyla 9 defa toplanarak 10 adet karar almıştır.
Kredi Komitesi
İş Bankası Kredi Komitesi, yetki limiti içerisindeki kredi tahsis kararlarını vermekte, yetkisine giren işlemlerde kredi tahsis koşullarının
değiştirilmesi taleplerini karara bağlamakta ve Yönetim Kurulunun kredilerle ilgili verdiği görevleri yapmaktadır.
Kredi Komitesi, Komite Başkanı olan Genel Müdür veya Genel Müdür Vekili ve iki Yönetim Kurulu Üyesi olmak üzere üç kişiden oluşmaktadır.
Ayrıca gerektiğinde görev yapmak üzere de iki yedek üye seçilmektedir.
Kredi Komitesi, onayına kredi teklif dosyası sunuldukça her bir üyenin dosyayı inceleyip imzalaması suretiyle kredinin tahsisine oybirliği ile
karar verir. Komitenin oybirliği ile verdiği kararlar doğrudan, oyçokluğu ile verdiği kararlar Yönetim Kurulunun onayından sonra uygulanır.
2015 yıl sonu itibarıyla Kredi Komitesi yetkisindeki 82 adet dosya incelenmek suretiyle üyelerin tümünün katılımıyla 64 karar alınmıştır.
Yönetim Kurulunun 31 Mart 2015 tarih, 40462 sayılı kararıyla oluşturulan Kredi Komitesi’nde daimi üye ve Komite Başkanı Genel Müdür
Sayın Adnan Bali’nin yanı sıra Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş ve Üye Sayın Hasan Koçhan yer almaktadır. Kredi Komitesi
yedek üyeleri ise Yönetim Kurulu Üyeleri Sayın Aysel Tacer ve Sayın Prof. Dr. Turkay Berksoy’dur.
Kredi Komitesi Üyeleri
Görevi
Asli Görevi
Adnan Bali
Komite Başkanı
Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi
Füsun Tümsavaş
Üye
Yönetim Kurulu Başkan Vekili
Hasan Koçhan
Üye
Yönetim Kurulu Üyesi
Yedek Üyeler: Aysel Tacer – Prof. Dr. Turkay Berksoy
Kredi Revizyon Komitesi
Yönetim Kuruluna bağlı komitelerden biri olan Kredi Revizyon Komitesi, Yönetim Kurulunun 31.07.2012 tarih ve 38485 sayılı kararı ile
yürürlüğe konulan Kredi Riski Politikasının Limitlerin Revizyonu maddesi uyarınca, yılsonlarında ticari nitelikli kredi portföyünün gözden
geçirilerek kredi müşterileri ile ilişkilerin değerlendirilmesi ve söz konusu kişi ve kuruluşlar açısından izleyen yılda dikkate alınacak limitlerin
belirlenmesi esası çerçevesinde görev yapmak üzere her yıl yeniden oluşturulmaktadır.
2015 yılı için Yönetim Kurulunun 17.12.2014 tarih, 40240 sayılı kararıyla Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş ile Yönetim
Kurulu Üyeleri Sayın Hasan Koçhan, Sayın Aysel Tacer ve Sayın Murat Vulkan’dan oluşmak üzere belirlenen Kredi Revizyon Komitesi, Yönetim
Kurulu ve Kredi Komitesi yetkisindeki belirli firma ve gruplar ile ilgili incelemelerini 08.04.2015 tarihinde tamamlamıştır.
2016 yılı için ise Yönetim Kurulunun 22.12.2015 tarih ve 40909 sayılı kararıyla Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş ile
Yönetim Kurulu Üyeleri Sayın Hasan Koçhan, Sayın Aysel Tacer ve Sayın Murat Vulkan’dan oluşmak üzere belirlenen Kredi Revizyon Komitesi
halen çalışmalarını sürdürmektedir.
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi
Yönetim Kurulu kararı ile kabul edilmiş bulunan Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulama Yönetmeliği uyarınca oluşturulan Kurumsal Sosyal
Sorumluluk Komitesi’nde, Yönetim Kurulu Üyeleri Sayın Aysel Tacer ve Sayın Ulaş Moğultay, Genel Müdür Yardımcıları Sayın Yalçın Sezen ve
Sayın Senar Akkuş ile Kurumsal İletişim Bölüm Müdürü Sayın Suat E. Sözen bulunmaktadır.
Komite eğitim, çevre ve kültür-sanat ile diğer faaliyetler şeklinde belirlenen katkı alanları dikkate alınmak suretiyle ve Yönetmelik esaslarına
uygun şekilde çalışmalarını sürdürmektedir.
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi, 2015 yılında tüm üyelerin katılımıyla 8 defa toplanarak 26 adet karar almıştır.
62
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Kurumsal Yönetim Komitesi
Bankanın kurumsal yönetim ilkelerine uyumunu izlemek, bu konuda iyileştirme çalışmalarında bulunmak ve Yönetim Kuruluna önerilerde
bulunmak ve ilgili mevzuat ile Kurumsal Yönetim Komitesi ve Aday Gösterme Komitesi için öngörülmüş olan görevleri yerine getirmek
üzere 27.02.2013 tarih ve 38923 sayılı Yönetim Kurulu kararıyla kurulan Kurumsal Yönetim Komitesi bir başkan ve iki üyeden oluşmakta
olup 31.03.2014 tarih, 39812 sayılı karar ile Komite Başkanlığına Yönetim Kurulu Başkan Vekili Sayın Füsun Tümsavaş, Komite Üyeliklerine
Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Prof. Dr. Turkay Berksoy ve Yatırımcı İlişkileri Bölümü Bölüm Müdürü Sayın Süleyman H. Özcan seçilmiştir.
2015 yıl sonu itibarıyla Kurumsal Yönetim Komitesi 5 defa toplanmış ve 1 adet karar alınmıştır.
Risk Komitesi
Risk Komitesi, Banka’nın konsolide ve konsolide olmayan bazda izleyeceği risk yönetimi strateji ve politikalarının hazırlanması, Yönetim
Kurulunun onayına sunulması ve uygulamaların izlenmesi faaliyetlerini yürütmektedir. Komite Banka’nın maruz bulunduğu risklerin
değerlendirilmesi, alınacak önlem ve izlenecek yöntemler konusunda öneride bulunulması için Banka’nın icrai sistemleriyle ortak iletişim
platformudur. Komitenin temel faaliyet alanı aşağıda belirtilen hususlardan oluşmaktadır:
»» İzlenecek risk yönetimi stratejilerinin ve politikalarının hazırlanması, Yönetim Kurulunun onayına sunulması.
»» Bankada içsel sermaye yeterliliği değerlendirme sürecinin çıktılarının Bankanın planlama ve karar alma süreçlerinde etkin biçimde
kullanılmasının gözetilmesi.
»» Risk Yönetimi Bölümünce gündeme getirilen hususların görüşülerek karara bağlanması.
»» Maruz kalınan/kalınabilecek temel riskler konusundaki limitlerin belirlenmesi için Yönetim Kuruluna öneride bulunulması, limit ihlallerinin
izlenmesi ve bunların giderilmesi konusunda Yönetim Kuruluna öneride bulunulması.
»» Risk politikalarının değiştirilmesi konusunda Yönetim Kuruluna öneride bulunulması.
»» Risk Yönetimi teşkilatınca yerine getirilecek olan riskin belirlenmesi, tanımlanması, ölçülmesi, değerlendirilmesi ve yönetilmesi sürecine
yönelik izlemenin ve haberleşmenin yerine getirilmesi.
»» Risk ölçüm, yöntem ve sonuçlarının doğruluğunun ve güvenilirliğinin sağlanmasına ilişkin izlemenin yerine getirilmesi.
Komite üyeleri aşağıda belirtilmiştir:
»» Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Risk Komitesi Başkanı: Füsun Tümsavaş
»» Genel Müdür ve Kredi Komitesi Başkanı: Adnan Bali
»» Genel Müdür Yardımcısı: Ertuğrul Bozgedik
»» Genel Müdür Yardımcısı ve Aktif Pasif Yönetimi Komitesi Başkanı: Senar Akkuş
»» Genel Müdür Yardımcısı: Mahmut Magemizoğlu
»» Risk Yönetimi Bölümü Müdürü: Gamze Yalçın
Risk Komitesi, Banka’nın mali ve mali olmayan iştiraklerini kapsayacak şekilde konsolide olarak da toplanarak grup risk politikalarının
oluşturulmasına katkı sağlamaktadır. Risk Komitesi’nin, konsolide bazda yapılan çalışmalarına;
»» Genel Müdür Yardımcısı: İlhami Koç
»» İştirakler Bölümü Müdürü: Hansu Uçar
tarafından da iştirak edilmektedir.
Risk Komitesi 2015 yılında 14 adet toplantı gerçekleştirmiş olup toplantılarda, Banka ve Konsolide Risk Politikaları kapsamındaki iştiraklerinin
risk yönetimi çalışmaları değerlendirilmiş, Komiteye sunulan risk yönetimi raporları incelenmiş ve risk yönetimi sistem ve süreçleri ile ilgili 17
adet karar alınmıştır.
Ücretlendirme Komitesi
İş Bankası ücretlendirme uygulamalarının Yönetim Kurulu adına izlenmesi ve denetlenmesi ile ilgili görev ve faaliyetleri yürütmek üzere
29.12.2011 tarih ve 38038 sayılı Yönetim Kurulu kararıyla kurulan Ücretlendirme Komitesi iki üyeden oluşmakta olup 31.03.2014 tarih,
39813 sayılı karar ile Komite Başkanlığına Yönetim Kurulu Başkanı Sayın H. Ersin Özince, Komite Üyeliğine Yönetim Kurulu üyesi Sayın Prof.
Dr. Turkay Berksoy seçilmiştir.
Ücretlendirme Komitesi, altı aylık dönemleri aşmamak kaydıyla yılda en az iki defa toplanır ve icra ettiği faaliyetlerin sonuçlarını ve önemli
gördüğü diğer hususlara ilişkin görüşlerini Yönetim Kuruluna bildirir.
Ücretlendirme Komitesi; Kurumsal Yönetim İlkelerine uyum kapsamında, Yönetim Kurulu adına ücret yönetimine ilişkin uygulamaların
izlenmesi ve denetlenmesinden; ücretlerin, Banka’nın etik değerleri, iç dengeleri ve stratejik hedefleri ile uyumlu olmasından; ücretlendirme
politikası ve uygulamalarının risk yönetimi çerçevesinde değerlendirilmesinden; ücretlendirme politikasının gözden geçirilip ihtiyaçlar
doğrultusunda belirlenen önerilerin Yönetim Kuruluna sunulmasından ve yürürlükteki ilgili mevzuat hükümleriyle belirlenen diğer
sorumlulukları ile Yönetim Kurulu tarafından bu çerçevede verilen görevlerin yerine getirilmesinden sorumludur.
Ücretlendirme Komitesi 2015 yıl sonu itibarıyla 2 defa toplanmış ve 2 adet karar almıştır.
Kurumsal Yönetim
63
İş Bankası’nda İnsan Kaynakları Uygulamaları
İş Bankası’nın sağlıklı büyüme stratejisine uygun şekilde; 2015 yılında işin gerektirdiği yetkinlik ve vasıflara sahip kişiler, uygun değerlendirme
araç ve yöntemleri kullanılarak istihdam edilmiştir. 2015 yıl sonu itibarıyla farklı unvan gruplarında yurt içinde 1.649, yurt dışında 29 yeni
çalışan işe alınmıştır. Yurt içinde 24.877, yurt dışında ise 280 çalışan sayısı ile toplam personel sayısı 25.157’ye ulaşmıştır.
2015 yılında gerçekleştirilen işe alım süreçlerinde aday memnuniyetinin artırılması temel hedef olarak belirlenmiştir. Etkin iş gücü
planlamaları işe alım süreçlerine entegre edilmiş ve şube ile Genel Müdürlük bölümlerinin kadro ihtiyaçlarının hızlı bir şekilde karşılanması
sağlanmıştır. Aday memnuniyetinin artırılması amacı ile adayların ikametlerine en uygun yerlerde görev almasına verilen önem
sürdürülmüştür. Bölgesel ve il bazlı alımlar yapılarak Türkiye ekonomisine istihdam yaratılmasına devam edilmiştir. Bunun yanı sıra alım
süreçlerinin kısalması ve işe yeni başlayan çalışanların uyum süreçlerini hızlandıran “İş’e Merhaba” programının da desteği ile İş Bankası’nın
“Tercih Edilen İşveren” konumunun korunması sağlanmıştır.
İnsan kaynakları süreçlerinde iş yapış şekillerini teknolojik altyapı ile destekleyerek çalışan verimliliğini ve memnuniyetini artıracak,
operasyonel maliyetler ile riskleri azaltacak ve çalışanların insan kaynakları süreçlerine etkin katılımını sağlayacak uygulama geliştirme
çalışmaları 2015 yılında da sürdürülmüştür.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’ndan doğan yükümlülükler, İnsan Kaynakları Fonksiyonu bünyesinde yerine getirilmektedir. Yapılan
çalışmalar ile yasal uyumun sağlanmasının yanında çalışanlar arasında iş sağlığı ve güvenliği kültürü oluşturulması hedeflenmektedir.
İş Bankası’nda çalışanların parasal ve sosyal hakları, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde Toplu İş Sözleşmesi ile belirlenmektedir.
Çalışanların ücretlendirilmesinde çalışanların performansı ile İş Bankası’nın uzun vadeli stratejisinin ve üstlenilen risklerin uyumlu olması
gözetilmektedir. Şubelerde ve Genel Müdürlük Birimlerinde görev yapan yöneticilere ve yönetici adayı çalışanlara yılda bir kez yönetici primi
ödemesi yapılmaktadır. Yönetici primi ödemelerinin çalışanların performansı yanı sıra İş Bankası’nın uzun vadeli stratejisi ve üstlenilen riskle
uyumlu olması gözetilmektedir.
İş Bankası’nda eğitim faaliyetleri, kurumsal hedeflerle uyumlu ve diğer İnsan Kaynakları uygulamalarını tamamlayıcı nitelikte tasarlanarak
hayata geçirilmektedir. Yeni nesil çalışanların öğrenme alışkanlıkları ile uyumlu bir şekilde tasarlanan ve bilgiye ihtiyaç duyulduğu anda
hızla ulaşılabilmesini hedefleyen “İştube” eğitim platformu üzerinden sunulan videoların sayısı 2015 yılında 150’yi aşmıştır. Bu platform
üzerinden 20.000’e yakın farklı çalışana ulaşılmıştır. Banka stratejisinin önemli bir bileşeni olan ve yönetimsel açıdan bakış sağlayacak
şekilde tasarlanan “Pazarlama Akademisi” modern pazarlama bilgisinin yöneticilerimize tanıtılması amacıyla Boğaziçi Üniversitesi ile iş birliği
yapılarak hayata geçirilmiştir. Akademi, müşteri yönetiminde geleceğe dönük içgörü sağlamak üzere “Veri Yönetimi Bilimi” alanında yürütülen
programlar ile devam etmektedir.
2016 yılı için hedefler
2016 yılında da sektöre uygun ve İş Bankası’na özgü insan kaynakları uygulamaları sürdürülecek olup ayrıca Banka’nın kurumsal stratejik
öncelikleri ile İnsan Kaynakları Fonksiyonunun önceliklerinin uyumunun sağlanabilmesi ve karar mekanizmalarının desteklenmesi için gerekli
insan kaynakları çözümlerinin geliştirilmesine yönelik “Dijital İK” projesi başlatılması hedeflenmektedir.
İş Bankası’nın başarısı, sahip olduğu kurumsal kültürün ve insan kaynağının bir sonucudur. 2016 yılında da İş Bankası sahip olduğu değerler
içinde yer alan entelektüel sermayenin payının daha da geliştirilmesi için gerekli insan kaynağı yatırımını yapacaktır. Alım süreçlerinde hem
aday memnuniyetinin sağlanması hem de süreçlerdeki verimliliğin sürekli geliştirilmesine yönelik iyileştirme çalışmaları sürdürülecektir. İşe
alım süreçlerinde hedef kitle ile olan etkileşimi güçlendirecek kariyer sitesinin yenilenmesi ve çalışana yakın İnsan Kaynakları öngörüsünden
hareketle; İnsan Kaynakları uygulama ve süreçlerinin dijitalleştirilerek çalışanın kendini bu platformlar aracılığı ile daha etkin ifade etmesi
amaçlanmaktadır. Bununla birlikte; yeni mezun adaylar tarafından finans sektöründe en çok tercih edilen kurum olmaya devam edilmesi
hedeflenmektedir. Yüksek potansiyel ve performansa sahip insan kaynağı istihdamına, Banka ve çalışanlar arasında geri bildirim ve iletişim
kültürünün desteklenmesine yönelik çalışmalara devam edilecektir.
İş Bankası Performans Yönetimi uygulamalarında her dönemde olduğu gibi; Banka’nın iş hedefleri doğrultusunda yurt içinde ve dışında tüm
Banka çalışanlarının gelişimini destekleyecek, kurumsal değerler ile uyumlu, kolektif sermaye anlayışını ve iletişim kültürünü güçlendirecek
yeni uygulamaların hayata geçirilmesi hedeflenmektedir. Bu yaklaşım çerçevesinde, İş Bankası çalışanlarının bireysel katkılarının daha
görünür kılınması, geri bildirim kültürünün günlük iş hayatının bir parçası haline gelmesi sağlanarak iletişim, çalışan verimliliği, bağlılığı ve
motivasyonunun artırılması 2016 yılında da Performans Yönetimi faaliyetlerinin öncelikleri arasında olacaktır.
2016 yılında İş Bankası eğitim faaliyetleri, yeni tasarlanan TUTOM Eğitim Merkezi’nde yürütülmeye başlanacaktır. Sınıf eğitimlerinin
konseptindeki değişime paralel olarak, çalışanların öğrenme olanaklarına erişebilecekleri eğitim altyapısı yenilenecektir. Bu sayede, Banka
çalışanlarına yeni nesil öğrenme araçlarına diledikleri anda ve diledikleri yerden hızla ulaşabilme imkanı sağlanacaktır. “Sermaye Piyasaları
Portalı” ve “Adım Adım Finansal Analiz Portalı” gibi konuya özel iki öğrenme platformunun hazırlıkları tamamlanmıştır. Ayrıca Banka ürün
ve uygulamaları hakkında çok kullanıcılı bir oyun tasarlanmış olup tümü 2016 yılında kullanıma sunulacaktır. Yönetim Gelişim Programları
kapsamında Pazarlama Akademisi ve Veri Yönetimine ilişkin programlar devam edecektir.
64
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Banka’nın Dâhil Olduğu Risk Grubu ile Yaptığı
İşlemlere İlişkin Bilgiler
İş Bankası Risk Grubuna dâhil firmalara yönelik her türlü finansal hizmet, üçüncü taraflara sağlanan aynı prosedür ve politika çerçevesinde
sağlanmaktadır. Banka Risk Grubu bünyesindeki firmalara tahsis edilen kredi ve ödünç verme işlemleri analiz edilerek, bu işlemlerin yasal
limitler içerisinde kalıp kalmadığı izlenmektedir. 2015 yılında, Grup firmalarına kullandırılan krediler, yasal risk limitleri içerisinde kalmıştır. Grup
firmaları ile çoğunlukla kredi ve mevduat işlemleri gerçekleştirilmiştir.
Bankaların Destek Hizmeti Almalarına İlişkin
Yönetmelik Uyarınca Destek Hizmeti Alınan Faaliyetler
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
»»
Kurye Net Motorlu Kuryecilik ve Dağıtım Hizmetleri A.Ş.’den kredi kartı ürünlerimizin müşterilerimizin adreslerine teslimine ilişkin alınan hizmet;
Kurye Net Motorlu Kuryecilik ve Dağıtım Hizmetleri A.Ş.’den OGS kartlarının müşterilere kurye aracılığıyla teslimine ilişkin alınan hizmet;
Aktif İleti ve Kurye Hizmetleri A.Ş.’den alınan kredi kartı ürünlerimizin müşterilerimizin adreslerine teslimi hizmeti;
Aktif İleti ve Kurye Hizmetleri A.Ş.’den “Anında Müşteri” başvurusu yapan kişilerin adreslerine imzalatılmak üzere Bankacılık Hizmetleri
Sözleşmesi gönderilmesi, Akıllı Kalem cihazı ile imzalatılan sözleşmenin elektronik ortamda Banka sistemine gönderilmesi ve fiziksel olarak
şubelere iletilmesine ilişkin alınan hizmetler;
Provus Bilişim Hizmetleri A.Ş.’den kredi kartı ve üye iş yeri hesap özetlerinin ve mektup, ihbarname benzeri diğer belgelerin basımı ve/veya
zarflanmasına ilişkin alınan hizmetler;
Hobim Bilgi İşlem Hizmetleri A.Ş.’den kredi kartı ve üye iş yeri hesap özetlerinin ve mektup, ihbarname benzeri diğer belgelerin basımı ve/veya
zarflanmasına ilişkin alınan hizmetler;
Atos Bilişim Danışmanlık ve Müşteri Hizmetleri San. ve Ticaret A.Ş.’den alınan satış amaçlı dış arama destek hizmeti;
Loomis Güvenlik Hizmetleri A.Ş. firmasından alınan, Grup Merkezleri ile Bankacılık Temel Operasyonları Bölümü arasında çek, senet, diğer
kıymetli evrak ve belgelerin taşınması hizmeti;
Loomis Güvenlik Hizmetleri A.Ş. firmasından alınan, Grup merkezleri ile İstanbul Nakit Yönetim Merkezi arasında efektiflerin taşınması hizmeti;
Softtech Yazılım Teknolojileri Araştırma Geliştirme ve Pazarlama Tic. A.Ş.’den bilgi sistemleri yönetimi, bilgi sistemleri altyapı desteği, yazılım
geliştirme, proje geliştirme, iş analizi, sistem analizi, proje ve ürün danışmanlığı, teknik destek konularında alınan hizmetler;
Asseco See Teknoloji A.Ş’den alınan, elektronik ticaret ile ilgili güvenli e-ödeme altyapısı hizmeti;
Accenture Danışmanlık Ltd. Şti.’den kredi yönetim uygulamasına ilişkin alınan hizmet;
IBM Global Services İş ve Teknoloji Hizmetleri ve Ticaret Ltd. Şti.’den sistem yedeklemesine yönelik İzmir’deki Olağanüstü Durum Merkezi için
alınan destek;
E-Kart Elektronik Kart Sistemleri San. Tic. A.Ş.’den kredi kartlarımızın kişiselleştirilmesine ilişkin alınan hizmet;
İş Net Elektronik Bilgi Üretim Dağıtım Ticaret ve İletişim Hizmetleri A.Ş.’den bilgi işlem uygulama sunucuları ve sunucu işletim sistemlerinin
operasyon ve yönetimi, iletişim ağları işletim, yönetim ve bakımı için gereken kaynakların sağlanmasına ilişkin alınan hizmet;
Erişim Müşteri Hizmetleri A.Ş.’den Telefon şubesini kullanan Banka müşterilerinin taleplerinin karşılanmasına ilişkin alınan hizmet;
Logista Kurye ve Lojistik Hizmetleri Ltd. Şti.’den kart ürünlerimizin müşterilerimize adreslerinde teslimine ilişkin alınan hizmet;
Aras Kurye Servisi A.Ş.’den kart ürünlerimizin müşterilerimize adreslerinde teslimine ilişkin alınan hizmet;
Canon Eurasia Görüntüleme ve Ofis Sistemleri A.Ş.’den elektronik ortamda firmaya iletilen “Müşteri Bilgi Formları” ve “Kredi Kartı Başvuru
Formları” nın dijital görüntüleri üzerinde yer alan müşteri bilgilerinin veri girişi işlemlerinin yapılarak, bilgilerin elektronik ortamda Banka
sistemine aktarılmasına ilişkin alınan hizmet;
AFM Uluslararası Film Prodüksiyon Sanayi ve Ticaret A.Ş.’den ön ödemeli kartlara POS cihazlarından bakiye yüklenmesine ilişkin alınan hizmet;
MARS Sinema Turizm ve Sportif Tesisler İşl. A.Ş.’den ön ödemeli kartlara POS cihazlarından bakiye yüklenmesine ilişkin alınan hizmet;
ATP Ticari Bilgisayar Ağı ve Elektrik Güç Kaynakları Üretim ve Pazarlama Ticaret A. Ş.’den yazılım ve doküman kullanım hakkının devrine ilişkin
alınan hizmet;
Innova Bilişim Çözümleri A.Ş.’den sanal POS kullanımına ilişkin alınan hizmet;
Win Bilgi İletişim Hizmetleri A.Ş.’den gecikmeli bireysel kredi ve kredi kartı müşterilerimizin telefonla aranarak borç hatırlatılması yapılmasına
yönelik alınan destek hizmeti;
DDI Teknoloji Bilişim Çözümleri Araştırma ve Geliştirme Hizmetleri Ltd. Şti.’den resmi makamlardan gelen fiziki tebligatların taranması ve
belirlenmiş indeks alanlarının dijital görüntüleri üzerinden veri girişi işlemlerinin yapılarak, bilgilerin elektronik ortamda Banka sistemine
aktarılmasına ilişkin alınan hizmet;
Infina Yazılım A.Ş.’den yazılım temin edilmesi, kurulumu ile bunların bakımı ve sözleşme süresince verilecek destek hizmetlerinin temin
edilmesine ilişkin alınan hizmet;
Hobim Digital Elektronik Hizmetler A.Ş.’den kredi kartı ve üye iş yeri hesap özetlerinin ve mektup, ihbarname benzeri diğer belgelerin basımı ve/
veya zarflanmasına ilişkin alınan hizmetler;
85 adet otomobil bayisinden bireysel kredilerin pazarlanmasına ilişkin alınan destek.
Kurumsal Yönetim
65
Kâr Dağıtım Politikası
Banka’nın kâr dağıtımına ilişkin esaslar Ana Sözleşmenin 58. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre;
“Banka’nın bir yıllık işlemlerinden elde edilecek gelirlerinden her çeşit genel giderler ile bu giderler arasında Banka personeline ödenecek
prim, ikramiye ve benzeri tutarlar ve her türlü amortisman bedelleri ve gerekli karşılıklarının indirilmesinden sonra kalacak safi kâr aşağıda
yazılı şekil ve oranlarda sıra ile kısmen yedek akçeye ayrılır ve kısmen de dağıtılır.
a) 1- %5’i kanuni yedek akçeye,
2- %5’i ilerde doğması muhtemel zararlar karşılığına,
3- %10’u birinci tertip olağanüstü yedek akçeye ayrılır.
Muhtemel bir zararı ve/veya riski karşılamak üzere ayrılmış olup da tesis ediliş sebebinin ortadan kalkması dolayısıyla serbest kalan karşılık
ve fon bulunduğu takdirde, safi kâra eklenen bu hesaplardan (a) bendinde yapılan ayırımdan kalanları (a/3) bölümündeki birinci tertip
olağanüstü yedek akçeye eklenir.
b) Safi kârdan yukarıda (a) bendinde yazılı yedek akçelerin ayrılmasından sonra arta kalacak miktardan A, B ve C grubu payların temsil ettiği
ödenmiş sermayenin %6’sını karşılayacak miktar “birinci temettü payı” olarak pay sahiplerine dağıtılır.
Herhangi bir yılın kârı işbu %6 oranı üzerinden hesaplanacak birinci temettü payı tutarını karşılamaz ise noksanı olağanüstü yedek akçeden
ayrılır ve dağıtılır. Fakat bu suretle yedek akçelerden ayrılan tutar gelecek yılların safi kârından ayrılması gereken borç niteliğindedir.
c) Safi kârdan yukarıda (a) bendinde yazılı yedek akçeler ile (b) bendinde yazılı birinci temettü payının ayrılmasından sonraki bakiyenin,
%10’u kurucu paylarına (ödenmiş sermayenin 250 Bin –iki yüz elli bin- Türk Liralık bölümü ile sınırlı olarak),
% 2,5’i Yönetim Kurulu Üyeleri ile Genel Müdür’e eşit olarak,
%20’si Banka personeline dağıtılır ve
%10’u ikinci tertip olağanüstü yedek akçeye ayrılır.
d) (a), (b), (c) bentlerinde yazılı ayırım ve dağıtımların yapılmasından sonra (e) bendi göz önünde bulundurulmak suretiyle kalacak kısım
aşağıda belirtildiği şekilde “ikinci temettü payı” olarak pay sahiplerine dağıtılır.
1- (b) ve (d) bentlerine göre birinci ve ikinci temettü payı olarak A grubu payların sahiplerine dağıtılacak temettünün net tutarı ödedikleri
sermayenin %60’ından, B grubu payların sahiplerine dağıtılacak temettünün net tutarı ödedikleri sermayenin %30’undan, C grubu payların
sahiplerine dağıtılacak temettünün net tutarı ödedikleri sermayenin %25’inden fazla olamaz.
2- (a), (b), (c) bentlerinde yazılı ayırım ve dağıtımların yapılmasından sonra kalacak kısım yukarıda 1 numaralı fıkrada belirtilen şekilde ikinci
temettü payı dağıtımına yetmediği takdirde ikinci temettü payının dağıtımında A grubu payların temsil ettiği ödenmiş sermaye iki katı,
B grubu payların temsil ettiği ödenmiş sermaye aynen, C grubu payların temsil ettiği ödenmiş sermayenin 5/6 (altıda beşi) nazarı itibara
alınmak suretiyle her üç gruba ödenecek temettü toplamları ayrı ayrı hesaplanır.
e) Türk Ticaret Kanununun 466. maddesinin 3. bendi uyarınca kanuni yedek akçeye eklenmesi gereken miktar ayrılır.
f) Safi kârın yukarıda yazılı hükümlere göre dağıtım ve tahsisinden sonra kalacak bakiyenin olağanüstü yedek akçelere nakline veya gelecek
yıla devrine veya bu bakiyenin %80’ine kadar olan kısmının pay adedine bölünmek suretiyle pay sahiplerine net olarak dağıtılmasına ve
kalanının olağanüstü yedek akçelere nakline veya gelecek yıla devrine Yönetim Kurulunun teklifi üzerine Genel Kurul karar verir.
Her üç gruba ait paylara ödenecek temettünün hesaplanmasında; beheri 500 TL (5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi
Hakkında Kanun öncesindeki döneme ilişkin olup; değişim oranı uygulanmamış tutardır) nominal değerde 20 adet payın 1 Kuruş nominal
değerde pay ile değiştirilmesi nedeniyle A grubu pay sayısının 40 katı, B grubu pay sayısının 1,5 katı, C grubu pay sayısı ise aynen dikkate
alınır.”
Kâr ilgili mevzuat çerçevesinde Genel Kurul’un belirlediği tarihte ve Genel Kurul’ca belirlenen şekilde ödenir.
66
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Özet Yönetim Kurulu Raporu
Değerli Hissedarlarımız,
Bankamızın 92’nci Olağan Genel Kurul Toplantısı’na hoş geldiniz.
2015 yılı hesap dönemine ilişkin faaliyet sonuçlarını içeren Yönetim Kurulu Raporu ile Bilanço ve Kâr/Zarar Hesaplarını inceleme ve
onaylarınıza sunarken sizleri saygı ile selamlıyoruz.
Küresel ekonominin ivme kaybettiği 2015 yılında, Çin ekonomisi yavaşlarken emtia fiyatlarında aşağı yönlü seyir sürmüş, jeopolitik risklerde
ise yükseliş gözlemlenmiştir. ABD Merkez Bankası’nın uzun süredir beklenen faiz oranı artışını gerçekleştirmesi yılın önemli olaylarından biri
olmuştur. ABD doları yıl içinde güçlenme eğilimi sergilerken, gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımlarında zayıflama görülmüştür.
Gelişmekte olan ülkelerde ekonomik aktivite bir miktar ivme kaybetmiş, gelişmiş ülke ekonomilerinde ise toparlanma eğilimi devam etmiştir.
Türkiye’de 2015 yılında artan risklere rağmen ekonomik aktivite ılımlı bir seyir izlemiştir. Yılın ilk 9 ayında ekonomik büyüme bir önceki yılın
aynı dönemine göre %3,4 oranında gerçekleşirken, büyümeye en yüksek katkı iç talepten gelmiştir. Ülkemiz ihracatında önemli yer tutan
Rusya ve Irak pazarlarındaki sorunların da etkisiyle ihracatta gerileme görülmesine karşın, enerji ve emtia fiyatlarının düşmesi paralelinde
dış ticaret açığı 2015 yılında %25,2 oranında gerileyerek 63,3 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Buna paralel olarak cari dengede
de iyileşme eğilimi sürmüş ve cari açık 2015’te 32,2 milyar ABD dolarına gerilemiştir. Mali disiplinin genel olarak korunduğu 2015 yılında, yıl
genelinde bütçe gerçekleşmeleri hedeflerle uyumlu bir görünüm sunmuştur. Enflasyon, gıda fiyatlarındaki artış ve TL’deki değer kaybının
etkisiyle orta vadeli hedefin üzerinde seyretmiş, 2015 yılı TÜFE’ye göre yıllık enflasyon %8,81 olmuştur.
Para politikasında ihtiyatlı duruşunu koruyan TCMB, yıl genelinde artan volatilite karşısında gerektiğinde likidite tarafında faiz koridorundaki
esnekliği etkin olarak kullanmak suretiyle sıkılaştırıcı önlemler almıştır.
Bankacılık sektörü 2015 yılında da aktif büyüklüğü, açılan şube sayısı ve istihdam edilen kişi sayısı bakımından büyümesini sürdürmüştür.
Bankacılık sektörünün toplam aktifleri 2015 yıl sonu itibarıyla 2014 yıl sonuna göre %18,4 oranında artış göstermiş ve 2.237 milyar TL
seviyesine ulaşmıştır.
2015 yılında Türk Lirası’nda yaşanan değer kaybı paralelinde TCMB’nin temkinli para politikasını sürdürmesi bankaların fonlama maliyetini
olumsuz etkilemiş, yıl içindeki siyasi belirsizlikler de kredi büyümesi üzerinde baskı oluşturan bir diğer unsur olmuştur.
Mevduat, 2015 yılında da bankacılık sektörünün ana fonlama kaynağı olmaya devam ederken, sektör ilave finansman ihtiyacını yurt dışından
sağladığı kaynaklar, repo işlemlerinden sağlanan fonlar ve alternatif araçlar ile karşılamayı sürdürmüştür.
İş Bankası açısından değerlendirildiğinde, 2015 yılı iş hacmi ve kârlılık verileri bakımından güçlü performans sergilediğimiz bir yıl olmuştur.
31.12.2015 itibarıyla önceki yıl sonuna göre,
• Kredilerimiz %14,0 oranında artarak 177.037 milyon TL’ye,
• Mevduatımız %15,2 oranında artarak 153.802 milyon TL’ye,
• Aktiflerimiz %16,0 oranında artarak 275.718 milyon TL’ye,
• Özkaynaklarımız %9,3 oranında artarak 32.035 milyon TL’ye
ulaşmış, net kârımız ise 3.083 milyon TL düzeyinde gerçekleşmiştir.
2015 yılında fonlama tarafında kaynakların çeşitlendirilmesi ve vade yapısının uzatılmasına yönelik politikalar izlenmeye devam edilmiştir.
Plasman tarafında ise kredilendirme ilkelerimizden ödün verilmeksizin seçici bir yaklaşımla hacim artışı sürdürülmüştür. Takipteki krediler
oranı, %2,0 ile %2,9 olan sektör ortalamasının altında kalmaya devam etmiştir.
Sermaye yeterlik oranının %15,6 gibi yasal sınırın çok üzerinde bir seviyede oluştuğu 2015 yıl sonu itibarıyla Bankamızın aktif kârlılığı ve
özkaynak kârlılığı sırasıyla %1,2 ve %10,4 olarak gerçekleşmiştir.
2016 yılında iç talebin olumlu katkısının yanı sıra önemli ihraç pazarlarımızda meydana gelebilecek toparlanmaya bağlı olarak Türkiye
ekonomisinin ılımlı büyüme hızını koruması beklenmektedir. Fed’in izleyeceği para politikasının gelişmekte olan piyasalar üzerinde etkilerinin
süreceği değerlendirilmektedir. Bankacılık sektöründe makro ihtiyati tedbirlere ilişkin yaklaşım ve sermaye yeterliliğine ilişkin düzenlemeler
bankaların performansları üzerinde etki edecek temel unsurlar olacaktır. 2016 yılında da bankacılık sektörünün Türkiye ekonomisinin
büyümesini desteklemeye devam edeceği düşünülmektedir.
Sayın Pay Sahiplerimiz,
2015 yılı çalışmalarımızı gösteren Faaliyet Raporu ile Bilanço ve Kâr/Zarar hesaplarımızı inceleme ve onaylarınıza sunmuş bulunuyoruz.
Bankamıza güvenini esirgemeyen halkımıza, destekleri dolayısıyla Devletimizin yetkili organlarına şükranlarımızı sunar, özverili katkılarından
ötürü mensuplarımıza teşekkür eder, Genel Kurulumuzu onurlandıran siz değerli ortaklarımıza saygılarımızı sunarız.
TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. YÖNETİM KURULU
Kurumsal Yönetim
67
Olağan Genel Kurul Gündemi
1- Açılış ve Toplantı Başkanlığının teşkili 2- Yönetim Kurulu ve Bağımsız Denetim Kuruluşu raporlarının okunması, müzakeresi ve onaylanması
3- 2015 yılı bilançosu ile kâr ve zarar hesabının incelenerek onaylanması
4- Yönetim Kurulu’nun 2015 yılı işlem ve hesaplarından dolayı ibra edilmesi
5- Kâr dağıtımı, kâr dağıtım şekli ve dağıtım gününün tespiti
6- Denetçinin Seçimi
7- Yönetim Kurulu Üyelerine Türk Ticaret Kanunu’nun 395 ve 396. maddeleri gereğince izin verilmesi
8- Bankamız Esas Sözleşmesinin 5. ve 58. maddelerinin değiştirilmesi
9- Yönetim Kurulu Üyelerine verilecek tahsisatın tespiti
10- Genel Kurul toplantı tarihine kadar Yönetim Kurulu Üyeliğinin boşalması halinde Türk Ticaret Kanunu’nun 363. maddesi uyarınca yapılan üye seçimlerinin onaya sunulması
11- SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri 1.3.6 no.lu ilke kapsamına giren konular hakkında bilgi verilmesi
12- Yapılan bağışlar hakkında bilgi verilmesi
68
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Kâr Dağıtım Teklifi
2015 yılı faaliyetlerimiz sonucunda 3.082.690.897,74 TL dönem net kârı elde edilmiştir. Diğer taraftan, 16 numaralı “Maddi Duran Varlıklar”
isimli Türkiye Muhasebe Standardı (TMS) çerçevesinde gayrimenkullerimizin değerlemesinde 2015 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren
maliyet modeli yerine yeniden değerleme modeline geçilmiş, bu değişiklik akabinde bazı taşınmazlarımızın elden çıkarılmasına bağlı olarak,
9.547.376,97 TL tutarında geçmiş yıllar kârı oluşmuştur. Bu çerçevede toplam bilanço kârı 3.092.238.274,71 TL tutarında gerçekleşmiştir. Bilanço kârının 22.439.553,00 TL tutarındaki bölümü, Yönetim Kurulumuz tarafından, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5.
maddesinde yer alan istisna hükümlerinden yararlanılmak üzere pasifte özel bir fon hesabında tutulması ve gerektiğinde sermaye
artırımında kullanılması kararı alınmış olan gayrimenkul satış kazançlarından oluşmaktadır.
Öte yandan, Bankamız Ana Sözleşmesi’nin 58. Maddesi’ne göre hesap dönemine ilişkin net kârın bir kısmının personele kâr payı olarak
dağıtıldığı dikkate alınarak, “19” numaralı, “Çalışanlara Sağlanan Faydalar” isimli Türkiye Muhasebe Standardı çerçevesinde, Bankamız kâr
dağıtım politikası, geçmiş uygulamalar ve ilgili mevzuat göz önünde tutularak, belirli varsayımlar tahtında personele dağıtılacak kâr payı için
2015 yılı içerisinde karşılık ayrılmıştır.
Buna göre;
- dağıtıma esas bilanço kârının, dönem net kârına, geçmiş yıllar kârında izlenen tutarın da eklenmesi suretiyle 3.092.238.274,71 TL olarak
belirlenmesi,
- 22.439.553,00 TL tutarındaki gayrimenkul satış kazancının dağıtım dışı tutularak ilgili yedeklere aktarılması, personele dağıtılacak kâr
payı için ayrılmış bulunan 114.000.000,00 TL karşılığın ise dağıtıma esas tutara ilave edilmesi,
- bu şekilde oluşacak 3.183.798.721,71 TL üzerinden birinci tertip olağanüstü yedek akçelere ayrılması gereken %10’luk tutarın, Bankacılık
Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde artırılarak birinci tertip olağanüstü yedek akçelere toplam 813.842.210,04
TL’nin ayrılmasını da içerecek şekilde, 3.183.798.721,71 TL’lik dağıtıma esas tutarın ilgili mevzuat hükümleri ve Türkiye İş Bankası Ana
Sözleşmesi’nin 58. Maddesi uyarınca aşağıdaki şekilde dağıtılması
önerilmektedir.
DÖNEM KÂRI
GEÇMİŞ YILLAR KÂRI
NET BİLANÇO KÂRI
DAĞITIM DIŞI TUTULAN
DAĞITIMA İLAVE EDİLEN
DAĞITIMA ESAS TUTAR
I. BİRİNCİ DAĞITIM (Ana Sözleşme Md. 58/a-b)
-%5 Kanuni Yd. Akçeler
-Birinci Tertip Olağanüstü Yedek Akçelere
-Birinci Temettü
A Grubu Hisselere
B Grubu Hisselere
C Grubu Hisselere
II. İKİNCİ DAĞITIM (Ana Sözleşme Md.58/c-d-e)
-Kurucu Hisselerine
-%02,5 Yön. Kur. Üy. ile Genel Müdüre Eşit Olarak (*)
-%20 Banka Personeline
-%10 Kanuni Yedek Akçelere
-%10 İkinci Tertip Olağanüstü Yedek Akçelere
-İkinci Temettü
A Grubu Hisselere
B Grubu Hisselere
C Grubu Hisselere
TL
3.082.690.897,74
9.547.376,97
3.092.238.274,71
- 22.439.553,00
114.000.000,00
3.183.798.721,71
159.189.936,09
1.934.763.381,42
60,00
1.740,00
269.998.200,00
2.363.953.317,51
819.845.404,20
4.554,70
2.049.613,51
163.969.080,84
71.169.169,43
81.984.540,42
267,02
3.871,83
500.664.306,45
819.845.404,20
(*) Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin uyulması zorunlu olan 4.6.3 numaralı ilkesindeki “Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin ücretlendirilmesinde kâr
payı, pay opsiyonları veya şirketin performansına dayalı ödeme planları kullanılamaz. Şu kadar ki, bağımsız yönetim kurulu üyelerinin ücretlerinin bağımsızlıklarını koruyacak
düzeyde olması gerekir.” hükmü uyarınca, Ana Sözleşme’nin 58. maddesi çerçevesinde Yönetim Kurulu Üyeleri için hesaplanan kâr payının 3/11 oranındaki kısmının yedek
akçelere aktarılmak suretiyle Banka bünyesinde bırakılması önerilmektedir.
Söz konusu önerinin Genel Kurul tarafından kabul edilmesi durumunda, Banka hissedarlarına kâr payı dağıtımına 30.03.2016 tarihinden
itibaren başlanacak olup, 1 TL nominal değerli her bir pay grubuna ve kurucu hisselerin her birine aşağıdaki tabloda gösterildiği şekilde brüt
kâr payı dağıtımı gerçekleştirilecektir.
Hisse Türü
Brüt TL
1 TL nominal değerli A grubu hisselere
0,3270200
1 TL nominal değerli B grubu hisselere
0,1935114
1 TL nominal değerli C grubu hisselere
0,1712595
Kurucu Hisselerinin Her Birine
1,8530106
Kurumsal Yönetim
69
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
BÖLÜM I - KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNE UYUM BEYANI
a) İş Bankası, Bankacılık mevzuatı ve Sermaye Piyasası mevzuatında bankalar için öngörülen Kurumsal Yönetim İlkelerine ilişkin hükümlere
tabidir. Banka, çalışmalarını Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yayımlanan Kurumsal Yönetim Tebliği’nin (Tebliğ) uygulanması zorunlu
ilkeleri ile uyumlu bir şekilde yürütmektedir.
b) Tebliğ’de yer alan ilkelerin içinde uyulması zorunlu olmayan hükümlere ilişkin Banka uygulamaları aşağıda ilgili bölümlerde belirtilmiştir.
Banka’nın yönetim uygulamalarında Tebliğ’de yer alan ilkeler çerçevesinde yapılması öngörülen bir değişiklik bulunmamaktadır. Yıl içinde
Banka’nın tabi olduğu kurumsal yönetim ilkeleri yapısının geliştirilmesine ilişkin çalışmalar sürdürülmüştür.
BÖLÜM II - PAY SAHİPLERİ
2.1 Yatırımcı İlişkileri Bölümü
Genel Müdür Yardımcısı Mahmut Magemizoğlu’na bağlı olarak faaliyet gösteren Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nde görev yapan yetkili personelin
isimleri ve iletişim bilgileri aşağıda yer almaktadır.
Adı Soyadı
Unvanı
Telefon Numarası
E-posta adresi
Süleyman H. Özcan
Bölüm Müdürü
0212 - 316 16 02
Suleyman.Ozcan@isbank.com.tr
Alper Turgal
Birim Müdürü
0212 - 316 16 10
Alper.Turgal@isbank.com.tr
Can Akıncılar
Müdür Yardımcısı
0212 - 316 16 08
Can.Akincilar@isbank.com.tr
Yatırımcı İlişkileri Bölüm Müdürü Süleyman H. Özcan Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı ile Kurumsal Yönetim Derecelendirme
Uzmanlığı Lisansı’na sahiptir. Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nün 2015 yılında yürüttüğü faaliyetlere yer verdiği rapor 28.12.2015 tarihinde
Yönetim Kuruluna sunulmuştur. 2015 yılında Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nün yürüttüğü temel faaliyetlere aşağıda yer verilmiştir:
»» Mevcut ve potansiyel yatırımcılar, kredi derecelendirme kuruluşları ve uluslararası borçlanmalarda ilgili tarafların Banka’ya ilişkin ticari sır
veya müşteri sırrı niteliğinde olmayan bilgi taleplerinin ilgili mevzuat çerçevesinde karşılanması,
»» Yurt içinde veya yurt dışında düzenlenen yatırımcı toplantıları ve konferanslara İş Bankası’nı temsilen iştirak edilmesi ve gerektiğinde ilgili
taraflara sunum yapılması,
»» Özel durum açıklamaları ve açıklama konusu diğer bilgilerin Borsa İstanbul dâhil ilgili kuruluşlar ve mecralar aracılığıyla kamuya duyurulması
ve gerekli bildirimlerin yapılması,
»» Banka’nın kurumsal internet sitesindeki Yatırımcı İlişkileri sayfası içeriğinin güncel tutulması,
»» Kurumsal yönetim uygulamalarının geliştirilmesi konusunda çalışmalar yapılması,
»» Genel kurul toplantısı ve yıllık faaliyet raporu hazırlanmasına ilişkin faaliyetlerin koordinasyonu,
»» Banka hissedarlarına ilişkin işlemlerin yürütülmesi,
»» Banka’nın Sürdürülebilirlik Yönetim Sistemi’ne ilişkin faaliyetlerinin ve sürdürülebilirlik raporu hazırlanmasına ilişkin işlemlerin koordine
edilmesi.
2015 yılı içinde Yatırımcı İlişkileri Bölümü’ne telefon ve e-posta yoluyla 500’ün üzerinde bilgi talebi içeren başvuru yapılmış ve bu başvuruların
tamamına cevap verilmiştir. Aynı yıl içinde hisse senedi yatırımcılarına yönelik 11 adet yurt dışı, 3 adet yurt içi konferans ile sabit getirili
menkul kıymet yatırımcılarına yönelik 3 adet yurt dışı ve 1 adet yurt içi konferansa katılım gerçekleştirilmiş ve bu faaliyetlerde 285 yatırım
kuruluşunun temsilcileri ile görüşülmüştür. Yatırımcı İlişkileri Bölümünce Banka merkezinde analist ve yatırımcılarla yapılan toplantı ve
telekonferans sayısı 155 olarak gerçekleşmiştir.
Kurumsal Yönetim Tebliği’nin 11. maddesi 5-ç fıkrasında sayılan görevler kapsamında,
»» Kurumsal yönetim ve kamuyu aydınlatmaya ilişkin faaliyetler Yatırımcı İlişkileri Bölümü,
»» Yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetlere yönelik sermaye piyasası faaliyetleri Uluslararası Finansal Kuruluşlar Bölümü,
»» Yukarıda sayılanlar dışında kalan sermaye piyasası işlemleri Sermaye Piyasaları Bölümü
tarafından yürütülmekte olup, Bankamızda sermaye piyasası mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesini gözetme ve
izleme fonksiyonu ise Kurumsal Uyum Bölümü’nce gerçekleştirilmektedir.
2.2 Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı
Pay sahipleri tarafından mektup, telefon, e-posta ve diğer yollarla Banka’ya çeşitli konularda aktarılan temettü dağıtımı, sermaye artırımı,
genel kurul toplantısı, faaliyet raporları, mali tablolar ve benzeri konulardaki bilgi talepleri değerlendirilerek en hızlı ve etkin şekilde
yanıtlanmaktadır.
70
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Banka’ya ilişkin bilgi talepleri, Yatırımcı İlişkileri Bölümü tarafından cevaplandırılmaktadır. Sermaye artırımı, kâr payı dağıtımı, Genel Kurul
toplantısı ve kamuyu aydınlatma ve bilgilendirme konusunda ilgili mevzuat doğrultusunda yapılan açıklamalar İş Bankası Yatırımcı İlişkileri
internet sitesi aracılığı ile hissedarlara duyurulmaktadır.
İş Bankası, başta Bankacılık Kanunu olmak üzere ilgili mevzuat çerçevesinde düzenli olarak denetime tabi tutulmaktadır.
Diğer taraftan, Bankacılık Kanunu’nun 24. maddesi gereğince kurulan İş Bankası Denetim Komitesi, hâlihazırda Yönetim Kurulu Başkan Vekili
Sayın Füsun Tümsavaş ve Yönetim Kurulu üyesi Sayın Prof. Dr. Turkay Berksoy’dan oluşmaktadır.
İlgili mevzuat uyarınca Genel Kurulca bazı özel konuların tetkiki ve teftişi için gerektiğinde özel denetçi seçilmesi mümkün olup, İş Bankası
Ana Sözleşmesi’nde özel denetçi atanması konusunda ayrı bir düzenleme yer almamaktadır. Dönem içinde özel denetçi tayin talebi
olmamıştır.
2.3. Genel Kurul Toplantıları
İş Bankası Genel Kurul toplantılarına ilişkin düzenlemeler Banka’nın internet sitesinde de yer verilen ve kamuya açık olan “İş Bankası Ana
Sözleşmesi”nde ve “Genel Kurul Çalışma Esas ve Usülleri Hakkında İç Yönerge”de yer almaktadır. İş Bankası Genel Kurulu’na ilişkin toplantı
gündemi ve diğer hususlar ilgili mevzuat gereğince, Genel Kurul toplantısından önce özel durum açıklaması ve İş Bankası internet sitesi
aracılığıyla açıklanmakta olup, bu konuda Genel Kurul’a yönelik olarak hazırlanan faaliyet raporu da Genel Kurul öncesinde Banka ortaklarının
bilgi ve incelemesine sunulmaktadır. İş Bankası Genel Kurul toplantılarına pay sahiplerinin yanı sıra ilgili mevzuat çerçevesinde Genel Kurul’a
katılma yetkisi bulunan resmi kuruluş temsilcileri katılabilmektedir.
İş Bankası’nda, 31 Mart 2015 tarihinde Olağan Genel Kurul toplantısı fiziki ve elektronik ortamda gerçekleştirilmiştir. Fiziki toplantı Genel
Müdürlük Oditoryum Binası’nda yapılmıştır. Genel Kurul toplantısına ilişkin duyurular yasal sürelere uygun olarak özel durum açıklaması,
Ticaret Sicili Gazetesi, Elektronik Genel Kurul Sistemi, basın ve İş Bankası internet sitesinde gündem maddelerini ve vekâletname örneğini de
içerir şekilde yayınlanmıştır. 31 Mart 2015 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul toplantısı %86 toplantı nisabı ile gerçekleşmiştir. Toplantılara
davet Sermaye Piyasası Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve İş Bankası Ana Sözleşmesi hükümleri çerçevesinde yapılmaktadır. Genel Kurul
öncesi yasal sürelere uygun olarak Banka’nın şubelerinde bulundurulan faaliyet raporlarında bilanço, bilanço dipnotları, bağımsız denetim
raporu, Yönetim Kurulunun kâr dağıtım önerisi gibi ayrıntılı bilgiler pay sahiplerinin bilgisine sunulmaktadır. Talep eden pay sahiplerine ilgili
faaliyet raporları Genel Kurul toplantılarından önce temin edilmektedir.
İş Bankası Genel Kurulları’nda bütün pay sahipleri gündeme ilişkin konularda görüş beyan etme ve soru sorma hakkına sahiptir.
Gündem maddeleri ile ilgili olarak verilen öneriler yasal prosedüre uygun şekilde sonuçlandırılmaktadır. 2015 yılında yapılan Genel Kurul
toplantısında pay sahipleri tarafından sorulan sorular Genel Kurul sırasında cevaplandırılmış olup, bahse konu sorular ve verilen cevaplara
Bankamız internet sitesinden ulaşılabilmektedir. 2015 yılı Genel Kurul toplantısında pay sahipleri tarafından gündem önerisi verilmemiştir.
İş Bankası’nda bağış ve yardımlar ilgili mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. 2015 yılında düzenlenen Genel Kurul toplantısında ayrı
bir gündem maddesiyle dönem içinde yapılan bağış ve yardımlara ilişkin bilgi verilmiştir.
Genel Kurul tutanakları, Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmekte, ayrıca, İş Bankası’nın ilgili biriminden temin edilebilmektedir. Söz konusu
tutanaklara aynı zamanda internet sitesinde de yer verilmektedir. 2015 yılında düzenlenen Olağan Genel Kurulda alınan kararların gereği
yapılmıştır.
31 Mart 2015 tarihli Genel Kurul kararı ile Banka Yönetim Kurulu üyelerine Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümleri tahtında şirketle işlem
yapma ve rekabet yasağı kapsamındaki faaliyetlere dair verilen izin çerçevesinde, İş Bankası Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Sayın
Adnan Bali, Banka’nın iştiraklerinden Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.’nin Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini de yürütmektedir.
2.4. Oy Hakları ve Azlık Hakları
Banka’nın sermaye yapısı ve hisselere ilişkin nitelikler ile taşıdıkları haklar İş Bankası Ana Sözleşmesi’nde ve faaliyet raporunda yer almakta ve
pay sahiplerinin bilgisine sunulmaktadır.
Yönetim Kurulunda azlık payları ile seçilmiş üye bulunmamaktadır. Yönetim Kurulu seçiminde azlığın oy haklarının kullanımı konusunda bir
engel bulunmamaktadır. İş Bankası Ana Sözleşmesi’nde azlık haklarına ilişkin özel bir hüküm bulunmamaktadır.
İş Bankası grubuna dâhil şirketlerin Banka sermayesinde payları bulunmamaktadır.
Kurumsal Yönetim
71
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
2.5. Kâr Payı Hakkı
İş Bankası hisse senetlerine ilişkin kâr dağıtımı esaslarına Banka Ana Sözleşmesi’nde ayrıntılı olarak yer verilmiş olup, kâr dağıtım politikası
bu şekilde pay sahipleri ile paylaşılmaktadır. İş Bankası’nın kâr dağıtımı mevzuatta öngörülen yasal süreler içinde gerçekleştirilmektedir. Kâr
dağıtım politikasına ayrıca, faaliyet raporunda ve İş Bankası kurumsal internet sitesinde yer verilmektedir.
Diğer taraftan İş Bankası Yönetim Kurulunun kâr dağıtımına ilişkin önerisi, her yıl Olağan Genel Kurul toplantılarından önce pay sahiplerinin
bilgisine sunulan faaliyet raporu içeriğinde de yer almaktadır. Kâr dağıtımı, Genel Kurul’da görüşülen gündem konuları arasında olup, pay
sahiplerinin onayına sunulmakta ve Genel Kurul tarafından onaylanarak uygulanmaktadır.
2014 yılı faaliyet kârının dağıtımı 2015 yılında düzenlenen Olağan Genel Kurul’da alınan karar doğrultusunda gerçekleştirilmiştir.
2.6. Payların Devri
Pay devirleri, İş Bankası Ana Sözleşmesi ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilebilmektedir.
BÖLÜM III - KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK
3.1. Türkiye İş Bankası Kurumsal İnternet Sitesi (www.isbank.com.tr) ve İçeriği
Bilgilendirme ve kamunun aydınlatılmasında İş Bankası’nın İnternet Sitesi aktif ve yoğun olarak kullanılmaktadır. İnternet sitesi Kurumsal
Yönetim İlkeleri’nin ve düzenleyici otoritelerin öngördüğü bilgi ve verileri içermektedir. Uluslararası yatırımcıların ihtiyaç duyduğu düşünülen
bilgilere Banka’nın İnternet Sitesi Yatırımcı İlişkileri bölümünde İngilizce olarak da yer verilmektedir. İnternet sitesinin sürekli olarak güncel
tutulmasına özen gösterilmektedir.
İş Bankası’nın internet sitesinde “Ortaklık Yapısı” başlığı altında Banka ana ortaklarına ve sahip oldukları pay oranlarına yer verilmektedir.
3.2. Faaliyet Raporu
İş Bankası faaliyet raporu Türkçe ve İngilizce olarak, ilgili mevzuatın öngördüğü bilgi ve verileri içerecek şekilde oluşturulmaktadır.
BÖLÜM IV - MENFAAT SAHİPLERİ
4.1. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi
İş Bankası menfaat sahipleri, gerekli görülen konularda basın bültenleri, basın toplantıları, röportajlar, faaliyet raporları, internet sitesinde
yer alan haberler, açıklamalar ve çeşitli toplantılar aracılığıyla düzenli olarak bilgilendirilmektedir. Pay sahipleri, çalışanlar ve müşterilerin bilgi
taleplerinin karşılanması konusunda gerekli kurumsal örgütlenme yapılmıştır.
Çalışanların insan kaynakları uygulamalarından ve politikalarından haberdar edilmesine ilişkin faaliyetler İnsan Kaynakları Yönetimi Bölümü
tarafından yerine getirilmekte ve bu kapsamda İş Bankası kurumsal portalı etkin olarak kullanılmaktadır.
Şikâyete konu olan işlemler genellikle ilgili menfaat sahipleri tarafından doğrudan muhataplarına, Genel Müdürlüğe, Teftiş Kurulu
Başkanlığına ve Yönetim Kurulu’na aktarılabilmektedir.
4.2. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı
İş Bankası çalışan ve emeklileri, Banka hissedarı olan Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı
Vakfı aracılığı ile yönetime katılmaktadır. Diğer pay sahipleri ise Ana Sözleşme düzenlemeleri çerçevesinde Genel Kurul’da Banka’nın
yönetime ilişkin karar verme sürecine oy kullanmak suretiyle katılmaktadır.
Ayrıca, çalışanların Banka faaliyetlerine ilişkin önerilerini iletebilecekleri bir öneri sistemi bulunmaktadır. İş Bankası’nda çalışanların her türlü
talep ve şikâyetlerini doğrudan üst yönetime iletebildikleri bir çevrimiçi iletişim ortamı mevcuttur.
4.3. İnsan Kaynakları Politikası
İş Bankası’nın insan kaynakları politikalarının ana esasları fırsat eşitliği, adalet, saydamlık ve performans ilkelerine dayandırılmıştır.
İlgili politikalar temel davranış kuralları ve etik değerlere de bağlı kalınarak, gelişim imkânlarını artıracak şekilde uygulanmaktadır. İş gücü
ihtiyacının karşılanması, İş Bankası’nın insan kaynaklarına özgü vizyon ve misyonuna uygun şekilde, işin gerektirdiği yetkinlik ve vasıflara
sahip kişilerin, uygun değerlendirme araç ve yöntemleri kullanılarak işe alınması ve istihdam edilmesi suretiyle gerçekleştirilmektedir. Bu
bağlamda, temel işe alım kriterleri de yazılı olarak belirlenmiş olup, süreçlerde bu kriterlere uygun hareket edilmektedir.
72
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
İş Bankası’nın yönetici kadrolarında prensip olarak kurum içinden yetişen çalışanlar istihdam edilmektedir. İhtiyaçlar doğrultusunda özel
uzmanlık gerektiren alanlarda profesyonel danışmanlık da dâhil olmak üzere gerektiğinde dış kaynak da kullanılmaktadır.
Çalışanların performansları, görevlerine uygun bir biçimde belirlenen performans değerlendirme kriterleri çerçevesinde periyodik olarak
çalışan ile birlikte karşılıklı görüşme yapılarak değerlendirilmekte ve çalışanların gerek performanslarının artırılmasını gerekse bir üst göreve
hazırlanmalarını teminen, güçlü ve/veya geliştirilmesi gereken yönleri tespit edilerek gelişim ve eğitim planları oluşturularak bu planların
uygulanmasına ve eğitim ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Sürekli gelişimi esas alan bir kariyer yönetimi
felsefesi doğrultusunda, çalışanların sahip oldukları özellikler dikkate alınarak, Banka’nın ihtiyaçlarının karşılanması ve verimlilik açısından en
uygun oldukları pozisyonlarda değerlendirilmeleri sağlanmaktadır.
İş Bankası’nda çalışmaya aday olacak kişiler insan kaynakları uygulamalarından ve işe alımlardan Bankanın ik.isbank.com.tr adresli İnsan
Kaynakları sitesi aracılığı ile haberdar edilmektedir.
İş Bankası’nda işe yeni başlayan çalışanların çalışma ortamına uyum süreçlerinin hızlandırılmasına ve işteki verimliliklerinin artırılmasına
destek olacak bir oryantasyon programı uygulanmaktadır.
Kurum içi bilgi paylaşımını artırmak ve çalışanlar ile iletişimi daha etkin hale getirmek amacıyla oluşturulan İş Bankası Kurumsal Portalı
sayesinde tüm çalışanlara Banka mevzuatı, bölümlerin çalışmaları, görev tanımı ve dağılımları, performans yönetimi uygulamaları, güncel
duyurular ve yardımcı kaynaklara hızlı bir şekilde ulaşma imkânı tanınmaktadır.
İş Bankası çalışanlarının örgütlendiği Banka- Finans ve Sigorta İşçileri Sendikası (BASİSEN) tarafından atanan işyeri sendika temsilcileri
mevcuttur. Çalışanlar ve İş Bankası arasındaki ilişkilerin yürütülmesi sürecinde ilgili sendika temsilcileri yapıcı ve etkin bir rol oynamaktadırlar.
İş Bankası ile BASİSEN arasında 2 yılda bir Toplu İş Sözleşmesi imzalanmaktadır. 01.01.2014 - 31.03.2016 dönemini kapsayan Toplu İş
Sözleşmesi, 26.06.2014 tarihinde imzalanmıştır. İş Bankası çalışanlarına yönelik tazminatların esasları Toplu İş Sözleşmesi ile belirlenmekte
olup, Toplu İş Sözleşmesi İş Bankası Kurumsal Portalı’nda çalışanlarla paylaşılmaktadır.
İş Bankası’nda ırk, dil, din ve cinsiyet ayrımı yapılmaması ve insan haklarına saygı gösterilmesi esastır.
4.4. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk
İş Bankası; sahip olduğu iştirakler ile birlikte ulusal ekonomiye sağladığı katkı, kamu yararına dönük vizyonu, yarattığı ciddi istihdam seviyesi
ve yönetim unsurları arasında yer alan sosyal sorumluluk bilinci ile Türkiye’nin en büyük ekonomik aktörlerinden biridir.
İş Bankası, Türkiye Bankalar Birliği’nin ilan ettiği Bankacılık etik ilkelerini benimsemiş olup, bu ilkeler Banka’nın kurumsal internet sitesi
vasıtasıyla kamuya duyurulmaktadır.
Kurulduğu günden beri, modern toplumun temel gereksinimleri olan ve ülkenin geleceğini doğrudan ilgilendiren alanlara ciddiyetle eğilen
İş Bankası 2007 yılında oluşturulan Sosyal Sorumluluk Uygulama Yönetmeliği çerçevesinde eğitim, çevre, kültür ve sanat alanlarındaki
uzun soluklu, toplumu ileriye götürecek, geniş kapsamlı, sürdürülebilir ve yaygınlaştırılabilir nitelikteki sosyal sorumluluk projelerine destek
vermektedir.
Bu alanlardaki faaliyetlerle ilgili detaylı bilgilere İş Bankası’nın internet sitesi ile sürdürülebilirlik ve faaliyet raporlarında yer verilmektedir.
Kurumsal Yönetim
73
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
BÖLÜM V - YÖNETİM KURULU
5.1. Yönetim Kurulunun Yapısı ve Oluşumu
İş Bankası Yönetim Kurulu Üyeleri’ne aşağıda yer verilmektedir.
Adı ve Soyadı
H. Ersin Özince
Füsun Tümsavaş*
Adnan Bali
Görevi
Yönetim Kurulu Başkanı
Yönetim Kurulu Başkan Vekili
Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür
Hasan Koçhan
Yönetim Kurulu Üyesi
Mustafa Kıcalıoğlu
Yönetim Kurulu Üyesi
Aysel Tacer
Yönetim Kurulu Üyesi
Hüseyin Yalçın
Murat Vulkan
Prof. Dr. Turkay Berksoy
Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
Yönetim Kurulu Üyesi
Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
Kemal Meral
Yönetim Kurulu Üyesi
Ulaş Moğultay
Yönetim Kurulu Üyesi
* Denetim Komitesi üyesi olması nedeniyle ilgili mevzuat kapsamında bağımsız Yönetim Kurulu üyesi olarak kabul edilmektedir.
Yönetim Kurulu, Genel Müdür dışında, icracı olmayan üyelerden oluşmaktadır.
İş Bankası Yönetim Kurulu Üyeleri’nin seçimi, Ana Sözleşme’nin 25. maddesi uyarınca ve Bankacılık Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılır.
Bankacılık Kanunu uyarınca, Banka Genel Müdürü, bulunmadığı hallerde ise vekili Yönetim Kurulunun tabii üyesidir.
Yönetim Kurulu Üyeleri’nin özgeçmişleri, görev süreleri ve görev aldıkları komitelere ilişkin bilgilere yıllık faaliyet raporlarında yer
verilmektedir.
Aday Gösterme Komitesi’nin görevini yürüten Kurumsal Yönetim Komitesi’nce Sayın Prof. Dr. Turkay Berksoy Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
adayı olarak gösterilmiş, Kurumsal Yönetim Komitesi’nin 22.01.2015 tarihli “Bağımsız Üye Adayı Değerlendirme Raporu” aynı tarihte Yönetim
Kurulu’na sunulmuştur. Sayın Berksoy 2015 yılında gerçekleştirilen olağan Genel Kurul toplantısında Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi olarak
seçilmiştir.
Sayın Prof. Dr. Berksoy’un ve 2014 yılı olağan Genel Kurul toplantısında Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi olarak seçilen Sayın Hüseyin Yalçın’ın
bağımsızlık beyanlarına aşağıda yer verilmiştir:
“Türkiye İş Bankası A.Ş. (İş Bankası) Yönetim Kurulu’na “Bağımsız Üye” adaylığım dolayısıyla ilgili mevzuat, Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal
Yönetim İlkeleri ve İş Bankası Esas Sözleşmesi hükümleri gereği;
»» İş Bankası, İş Bankası’nın yönetim kontrolü ya da önemli derecede etki sahibi olduğu ortaklıklar ile İş Bankası’nın yönetim kontrolünü elinde
bulunduran veya İş Bankası’nda önemli derecede etki sahibi olan ortaklar ve bu ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu tüzel kişiler ile
kendim, eşim ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarım arasında; son beş yıl içinde önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici
pozisyonunda istihdam ilişkisinin bulunmadığını, sermaye veya oy haklarının veya imtiyazlı payların %5’inden fazlasına birlikte veya tek
başına sahip olunmadığını ya da önemli nitelikte ticari ilişkinin kurulmadığını,
»» Son beş yıl içerisinde, başta İş Bankası’nın denetimi (vergi denetimi, kanuni denetim, iç denetim de dahil), derecelendirilmesi ve
danışmanlığı olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde İş Bankası’nın önemli ölçüde hizmet veya ürün satın aldığı veya sattığı
şirketlerde, hizmet veya ürün satın alındığı veya satıldığı dönemlerde, %5 ve üzeri paya sahip ortak, önemli görev ve sorumluluklar
üstlenecek yönetici pozisyonunda çalışan veya yönetim kurulu üyesi olmadığımı,
»» Bağımsız yönetim kurulu üyesi olma sebebiyle üstleneceğim görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye sahip
olduğumu,
»» Kamu kurum ve kuruluşlarında tam zamanlı çalışmıyor olduğumu,
»» 31.12.1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre Türkiye’de yerleşmiş sayıldığımı,
»» İş Bankası’nın faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabilecek, İş Bankası ile pay sahipleri arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığımı
koruyabilecek, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki itibara ve tecrübeye
sahip olduğumu,
74
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
»» İş Bankası’nın faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiğim görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek ölçüde İş
Bankası’nın işlerine zaman ayırabilecek olduğumu,
»» İş Bankası’nda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla Yönetim Kurulu Üyeliği yapmamış olduğumu,
»» İş Bankası’nın veya İş Bankası’nın yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin üçten
fazlasında ve toplamda borsada işlem gören şirketlerin beşten fazlasında bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak görev almıyor olduğumu,
»» Yönetim kurulu üyesi olarak seçilen tüzel kişi adına tescil ve ilan edilmemiş olduğumu,
»» Kurumsal Yönetim İlkeleri kapsamındaki bağımsız üyelikle ilgili kriterlerin tamamını halen taşıdığımı ve bağımsız üye olarak
görevlendirildiğim takdirde söz konusu görev süresince de bu kriterleri gözeteceğimi, bağımsızlığımı ortadan kaldıran bir durum ortaya
çıktığı takdirde bu durumu gerekçesi ile birlikte derhal İş Bankası Yönetim Kuruluna ve eş anlı olarak bu durumu ve gerekçesini Sermaye
Piyasası Kuruluna yazılı olarak ileteceğimi ve dolayısıyla bağımsızlığımı Komitenize, İş Bankası ortaklarına ve ilgili bütün taraflara beyan
ederim.”
Dönem içerisinde Bağımsız Yönetim Kurulu Üyelerinin bağımsızlığını ortadan kaldıran bir durum oluşmamıştır.
Yönetim Kurulu Üyeleri’nin İş Bankası dışında başka yerlerde görev almalarına ilişkin bir sınırlama bulunmamakla birlikte, İş Bankası Ana
Sözleşmesi’nin “Yasak İşlemler” başlıklı 32. Maddesinde Yönetim Kurulu Üyeleri’nin yapması yasak olan işlemler belirlenmiştir.
Yönetim Kurulu Üyeleri’nin İş Bankası Grubunda (İş Bankası şube, iştirak ve bağlı ortaklıkları) ve Grup dışında aldıkları görevler
özgeçmişlerinde yer almaktadır. Yönetim Kurulu Üyelerimizin özgeçmişlerine faaliyet raporunda ve Bankamız kurumsal internet sitesinde
yer verilmiştir.
İş Bankası’nın Yönetim Kurulu üyeleri ilgili mevzuat çerçevesinde Genel Kurul’da seçilmekte olup 2015 yılı itibarıyla 11 kişiden oluşan Yönetim
Kurulu’nda 2 kadın üye bulunmaktadır.
5.2. Yönetim Kurulunun Faaliyet Esasları
Yönetim Kurulu, Ana Sözleşme gereğince ayda en az 1 defa toplanmakla birlikte ihtiyaç oldukça ara toplantılar da düzenlenmektedir.
Toplantılar üyelerin fiziken katılımı ile gerçekleştirilmektedir. Toplantı gündemleri Banka’nın çeşitli birimlerinden gelen önergelere göre
hazırlanmakta, ayrıca Yönetim Kurulunun İcra’dan talep ettiği çeşitli raporlar ve gündem dışı bölümünde Üyelerden gelen çeşitli konular da
toplantı sırasında görüşülmektedir. Toplantı tarihi, gündemi ve ilgili dosyalar Yönetim Kurulu tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde
toplantıdan belirli bir süre önce üyelere iletilmektedir.
Yönetim Kurulu toplantılarında yapılan görüşmeler toplantı tutanağına kaydedilmektedir. Yönetim Kurulu toplantı tutanakları Ana
Sözleşme’nin 28. maddesi gereğince Yönetim Kurulu Karar Defteri’ne kaydedilmekte iken, ilgili mevzuatta yapılan değişiklik çerçevesinde
11.06.2008 tarihinden itibaren Yönetim Kurulu kararları ve Yönetim Kurulu toplantı tutanakları için ayrı defterler tutulmaya başlanmıştır.
Yönetim Kurulu toplantılarında farklı görüş açıklanan konulara ilişkin karşı oy gerekçeleri karar zaptına geçirilmektedir. Her Yönetim Kurulu
Üyesi’nin bir oy hakkı mevcut olup, üyelerin ağırlıklı oy hakkı ve/veya olumsuz veto hakkı bulunmamaktadır.
2015 yılı süresince 14 Yönetim Kurulu toplantısı yapılmıştır. Toplantıya katılım genelde tam sayı ile olmakta olup kararlar Ana Sözleşme’de
belirtilen karar nisabına uygun olarak alınmaktadır. 2015 yılındaki toplantıların tamamına katılım tam sayı ile gerçekleşmiştir. Yönetim Kurulu
gerek toplantılarda gerekse dosya incelemek suretiyle toplam 665 adet karar almıştır.
Yönetim Kurulu üyelerinin görevleri ile ilgili düzenlenen sigorta poliçesi bulunmamaktadır.
5.3. Yönetim Kurulu Bünyesinde Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı
İş Bankası’nda, 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu’nun ve ilgili mevzuatın öngördüğü düzenlemeler çerçevesinde gerekli idari ve organizasyonel
yapılanma mevcuttur. İlgili mevzuat çerçevesinde bir Yönetim Kurulu üyesi birden fazla komitede görev alabilmektedir. Komiteler
gerektiğinde çalışmaları hakkında bilgileri ve toplantı sonuçlarını Yönetim Kurulu’na sunmaktadır.
27.02.2013 tarih ve 38923 sayılı Yönetim Kurulu kararıyla Kurumsal Yönetim Komitesi kurulmuş olup, Komiteye Yönetim Kurulu Başkan
Vekili Sayın Füsun Tümsavaş başkanlık etmektedir. Komitenin diğer üyeleri, Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Prof. Dr. Turkay Berksoy ve Yatırımcı
İlişkileri Bölüm Müdürü Sayın Süleyman H. Özcan’dır.
2015 yıl sonu itibarıyla Kurumsal Yönetim Komitesi 5 defa toplanmış ve 1 adet karar almıştır.
Bankacılık mevzuatı ve diğer ilgili mevzuat çerçevesinde oluşturulmuş olan diğer komitelere ilişkin detaylı bilgilere faaliyet raporunun “İş
Bankası’nda Faaliyet Gösteren Komiteler” bölümünde yer verilmiştir.
Kurumsal Yönetim
75
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
5.4. Risk Yönetim ve İç Kontrol Mekanizması
Bankacılık Kanunu’nun 29. maddesi gereğince, bankalar, maruz kaldıkları risklerin izlenmesi, kontrolünün sağlanması, faaliyetlerinin kapsamı
ve yapısıyla uyumlu ve değişen koşullara uygun, tüm şube ve konsolidasyona tâbi ortaklıklarını kapsayan yeterli ve etkin bir iç kontrol,
risk yönetimi ve iç denetim sistemi kurmak ve işletmekle yükümlüdürler. Bankamız çalışanlarınca yüksek sorumluluk bilinciyle yürütülen
iç kontrol faaliyetleri, Yönetim Kuruluna bağlı olarak çalışan İç Kontrol Bölümü ve personeli tarafından, sürekli olarak kontrol edilmekte
ve izlenmektedir. Risk yönetimi faaliyetleri ise yine Yönetim Kuruluna bağlı olarak çalışan Risk Yönetimi Bölümü ve personeli tarafından
yürütülür. Bankalar bütün birim, şube ve konsolidasyona tâbi ortaklıklarını kapsayan bir iç denetim sistemi kurmak zorundadır. Bu çerçevede,
faaliyetlerin mevzuata, ana sözleşmeye, iç düzenlemelere ve bankacılık ilkelerine uygunluğu, banka müfettişleri tarafından denetlenir.
İş Bankası’nda iç kontrol, risk yönetimi ve iç denetim sistemleri en gelişmiş uluslararası uygulamalar paralelinde, ülke mevzuatının öngördüğü
ilkelere ve örgütlenme çerçevesine uygun olarak yapılandırılmıştır. İç sistemleri oluşturan birimler, Teftiş Kurulu Başkanlığı ile İç Kontrol, Risk
Yönetimi ve Kurumsal Uyum Bölümleri’dir. İç sistemleri oluşturan birimler Yönetim Kuruluna bağlı olarak faaliyetlerini sürdürmekte olup söz
konusu birimlerce yürütülen çalışmaların etkinliği Denetim Komitesi ve Yönetim Kurulu tarafından gözetilmektedir.
Kurumsal Uyum Bölümü mevzuat ve uyum ile suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesi konularında, Denetim
Komitesi aracılığıyla Yönetim Kuruluna bağlı olarak görev yapmaktadır. Kurumsal uyum faaliyetlerinin temel amacı ve kapsamı, Banka’nın
faaliyetlerinin; hedef, politika, yasal mevzuat ve bankacılık sektörünün uluslararası kurumsal yönetim standartları ile suç gelirlerinin
aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesi ilkelerine uygun ve uyumlu olarak yürütülüp yönetilmesinin sağlanmasıdır. Bu amaç
doğrultusunda araştırma, inceleme, izleme, değerlendirme, bilgilendirme, yönlendirme ve raporlama faaliyetleri yürütülür. Bunun yanı sıra İş
Bankası’nda yürütülen uyum ve uyum riski ile ilgili görev ve faaliyetlerin eş güdümünü sağlamakla da görevli olan Kurumsal Uyum Bölümü, bu
kapsamda ilgili diğer bölümler ve çalışanlar ile daima karşılıklı iletişim ve iş birliği içerisinde faaliyet gösterir.
5.5. Şirketin Stratejik Hedefleri
İş Bankası’nın vizyon ve amaçları Yönetim Kurulu tarafından onaylanarak internet sitesi aracılığı ile kamuya açıklanmıştır. Bu kapsamda
İş Bankası’nın vizyonu; “Lider, öncü ve güvenilir banka konumunu bölgesel finansal güç olarak sürdürerek, müşterilerin, hissedarların ve
çalışanların, en çok tercih ettikleri banka olmak”, Banka’nın genel olarak amaçları ise; “Müşteri ihtiyaçlarını hızlı, etkin, kaliteli çözümlerle
karşılamak, hissedarlarına yarattığı değeri istikrarlı bir biçimde artırmak ve çalışanlarını işlerinde en yüksek performansı gösterebilmeleri
için teşvik eden bir banka olmak” ve stratejisi ise vizyon ve amaçlarına ulaşmak üzere “Müşteriye en yakın banka olma temeline dayalı
sürdürülebilir kârlı büyüme” şeklinde belirlenmiştir. İş Bankası’nın stratejik hedeflere ulaşılması konusundaki performansı Yönetim Kurulu
tarafından düzenli olarak takip edilmektedir. Genel stratejik hedefler doğrultusunda belirlenmiş yıllık hedefleri içeren İş Programı, Yönetim
Kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe girmekte, üçer aylık dönemler itibarıyla hedeflere kıyasla Banka performansı Yönetim Kuruluna
detaylı olarak raporlanmaktadır.
5.6. Mali Haklar
İş Bankası ücretlendirme politikalarına ilişkin uygulamalarını ilgili Bankacılık ve Sermaye Piyasası mevzuatı çerçevesinde yürütmektedir. İş
Bankası’nın Ücretlendirme Politikası’na Banka’nın kurumsal internet sitesinde Yatırımcı İlişkileri sayfasından ulaşılabilmektedir. Söz konusu
politika tüm yönetici ve çalışanları kapsamaktadır.
Yönetim Kurulu Üyelerinin aylık istihkakları yıllık bazda İş Bankası Genel Kurulu’nda belirlenerek Borsa İstanbul’da ilan edilir.
2015 yılında kilit yöneticilere sağlanan faydaların toplam tutarı 17.350 bin TL’dir. Ayrıca aynı dönemde kilit yöneticilere verilen ödenekler,
yolculuk, konaklama ve temsil giderleri ile ayni ve nakdi imkânlar, sigortalar ve benzeri teminatların toplam tutarı ise 3.121 bin TL’dir.
Diğer taraftan Yönetim Kurulu Üyelerine ve Banka mensuplarına İş Bankası tarafından kullandırılacak krediler, Bankacılık Kanunu’nun
50. maddesinde belirli bir çerçeve içerisinde kısıtlanmaktadır. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Banka mensuplarına bu çerçeve dışında kredi
kullandırılmamaktadır.
Yönetim Kurulu Üyelerine sağlanan mali haklara ilişkin olarak İş Bankası Ana Sözleşmesi’nin 58. maddesinde “Safi kârdan yedek akçeler ve
birinci temettü payının ayrılmasından sonraki bakiyenin %0,25’i Yönetim Kurulu üyeleri ile genel müdüre eşit olarak dağıtılır.” hükmü yer
almaktadır.
76
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Denetim Komitesi’nin İç Kontrol, İç Denetim ve
Risk Yönetim Sistemlerinin İşleyişine İlişkin
Değerlendirmeleri ve Hesap Dönemi İçerisindeki
Faaliyetleri Hakkındaki Bilgiler
İç Denetim
İş Bankası Teftiş Kurulu Başkanlığı, Yönetim Kuruluna bağlı olarak faaliyet göstermektedir. Teftiş Kurulu Başkanlığı, İç Kontrol, Risk Yönetimi
ve Kurumsal Uyum Bölümleri dâhil olmak üzere Bankanın bütün Genel Müdürlük bölümleri ile yurt içi ve yurt dışı şubelerinin, kontrolü
altındaki kuruluşların yürüttüğü faaliyetlerin kanun ve ilgili diğer mevzuat ile Banka içi strateji, politika, ilke ve hedefler doğrultusunda,
bankacılık ve iç denetim düzenlemeleri uyarınca etik ilkeleri benimseyerek ve uluslararası iç denetim standartlarını da göz önünde
bulundurarak, teftişi ve denetimi görevini ifa etmektedir. İş Bankası’nın süreçlerinin ve bilgi sistemlerinin denetimini gerçekleştiren Teftiş
Kurulu Başkanlığı gerektiği takdirde ön araştırma, inceleme ve soruşturma faaliyetlerini de yürütmektedir.
Uluslararası kalite standartları doğrultusunda faaliyet gösterdiği belgelenen İş Bankası Teftiş Kurulu, köklü denetim tecrübesini ve
ileri teknolojiyi modern ve risk odaklı bir yaklaşım ile birleştirerek görevini yerine getirmektedir. Kadrosunda 195 müfettiş ve müfettiş
yardımcısı bulunan İş Bankası Teftiş Kurulu, saha denetimlerinin yanı sıra, bilişim teknolojilerinden yararlanarak uzaktan denetimler de
gerçekleştirmektedir.
Teftiş çalışmaları sonucunda düzenlenen teftiş raporları önem ve önceliğine uygun bir şekilde sınıflandırılarak İş Bankası Yönetim Kuruluna,
Denetim Komitesine, Üst Düzey Yönetimine ve ilgili bölümlere iletilmekte ve tespit edilen hususlara yönelik alınan önlemler Teftiş Kurulu
Başkanlığı tarafından izlenmektedir. İş Bankası Yönetim Kurulu, Denetim Komitesi aracılığıyla sunulan dönemsel faaliyet raporları sayesinde
Teftiş Kurulunun çalışmalarını yakından takip etmektedir.
2015 yılında 459 yurt içi şubenin, 5 yurt dışı şubenin, 4 Genel Müdürlük bölümünün ve 10 iştirakimizin denetimi gerçekleştirilmiştir. Genel
Müdürlük bölümlerinde görevlendirilen müfettişler yürütülen çeşitli çalışma ve projelerde danışmanlık rolü üstlenmiştir.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından yayımlanan “Bağımsız Denetim Kuruluşlarınca Gerçekleştirilecek Banka Bilgi
Sistemleri ve Bankacılık Süreçlerinin Denetimi Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde bankacılık süreçleri ile bilgi sistemleri Teftiş Kurulu
Başkanlığınca her yıl denetlenmektedir. Finansal raporlama sürecinin denetimi sırasında konsolide olmayan finansal tabloların yanı sıra
konsolide finansal tabloların hazırlanması süreci de incelenmektedir.
2015 yılına ilişkin bankacılık süreçleri ve bilgi sistemleri denetim çalışmaları neticesinde 31.12.2015 itibarıyla;
- süreçler üzerinde, Banka’nın faaliyetlerinin etkin, güvenilir ve kesintisiz bir şekilde yürütülmesini engelleyecek nitelikte önemli bir kontrol
eksikliğinin,
- konsolide ve konsolide olmayan finansal raporlarda yer alan bilgilerin bütünlüğünü, zamanında elde edilebilirliğini, tutarlılığını ve
güvenilirliğini önemli düzeyde etkileyecek bir bulgunun
mevcut olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Risk odaklı teftiş programları sayesinde 2015 yılında İş Bankası kredi portföyünün önemli bir kısmı teftiş edilmiştir. İş Bankası Teftiş
Kurulunda yürütülen uzaktan denetim çalışmaları, kredi ve insan kaynakları başta olmak üzere, yoğun riskli alanların süreklilik arz edecek
şekilde denetlenmesine olanak tanımıştır.
İç Kontrol
İş Bankası’nda, sağlıklı bir iç kontrol sisteminin tesis edilerek kesintisiz ve amaca uygun bir şekilde işletilmesinin tüm çalışanların ortak ve
temel sorumluluğu olduğu bilinciyle faaliyetler tüm birimler tarafından uyum içerisinde yürütülmektedir.
İş Bankası’nda faaliyetlerin dürüstlük ve etik değerlere bağlılık temelinde, alanında uzman çalışanlarca, yüksek sorumluluk bilinciyle
yürütülmesine ve hesap verebilirliğin sağlanmasına önem verilmektedir. Faaliyetler sırasında karşılaşılabilecek riskler değişen koşullara
göre düzenli olarak gözden geçirilerek riskleri önlemek veya kabul edilebilir seviyelere indirebilmek için gerekli kontroller tesis edilmektedir.
Faaliyetlerin kurumsal hedefleri destekleyecek şekilde yerine getirilebilmesi için ihtiyaç duyulan nitelikli bilgilerin kurum içinde ilgili
tüm taraflara zamanlı bir şekilde iletilebilmesi için gerekli iletişim sistemleri tesis edilmiştir. İç kontrol bileşenlerinin varlığı ve sağlıklı bir
şekilde işletildiği Yönetim Kurulu başta olmak üzere, ilgili tüm taraflar sürekli ve düzenli olarak izlenmekte, iç kontrol sisteminin sağlıklı ve
sürdürülebilir bir şekilde işletilmesi için tüm paydaşlarca çaba harcanmaktadır.
Kurumsal Yönetim
77
Denetim Komitesi’nin İç Kontrol, İç Denetim ve Risk Yönetim Sistemlerinin İşleyişine İlişkin
Değerlendirmeleri ve Hesap Dönemi İçerisindeki Faaliyetleri Hakkındaki Bilgiler
Süreç sahiplerince yürütülen iç kontrol faaliyetlerinin tasarım ve işletim etkinliği, bağımsız bir fonksiyon olan İç Kontrol Bölümü’nce de
düzenli olarak incelenmektedir. Bu amaçla İç Kontrol Bölümü tarafından yıl içinde risk odaklı bir bakış açısıyla, Banka’nın yurt içi ve yurt dışı
şubelerini, finansal raporlama ve bilgi sistemlerini, genel müdürlük birimlerini ve konsolidasyona tabi ortaklıklarını kapsayacak şekilde yerinde
ve/veya merkezden incelemeler yürütülmektedir.
İş Bankası’nın iç kontrol sistemi ve iç kontrol faaliyetleri; varlıkların korunmasını, faaliyetlerin Kanuna ve ilgili diğer mevzuata, banka içi politika
ve kurallara ve bankacılık teamüllerine uygun olarak yürütülmesini, muhasebe ve finansal raporlama sisteminin güvenilirliğini, bütünlüğünü
ve bilgilerin zamanında elde edilebilirliğini sağlayacak şekilde yapılandırılmış ve işletilmektedir.
Uyum
İş Bankası’nda uyum; Bankanın ve konsolidasyona tabi mali ortaklıklarının her kademedeki yönetici ve çalışanlarının asli görev ve
sorumluluklarının başında gelmektedir. Bankanın Genel Müdürlük bölümlerinde, yurt içi ve yurt dışı şubeleri ile konsolidasyona tabi mali
ortaklıklarında yürütülen uyum ile ilgili görev ve faaliyetlerin takibi, Yönetim Kuruluna bağlı olarak faaliyet gösteren Kurumsal Uyum Bölümü
bünyesinde yürütülen kurumsal uyum faaliyetleri ile sağlanmaktadır.
Kurumsal Uyum Bölümü, Bankada ve konsolidasyona tabi mali ortaklıklarında uyum riskinin amaca uygun ve etkin bir biçimde yönetilerek
kontrol altında tutulmasının ve bu çerçevede Bankanın faaliyetlerinin yapı ve işleyiş itibarıyla devamlı surette ilgili mevzuat, düzenleme
ve standartlara uygun ve uyumlu olarak yürütülüp yönetilmesinin sağlanması konusunda azami katkıyı sağlamak amacıyla faaliyet
göstermektedir.
Kurumsal Uyum, Bankacılık Faaliyetleri Uyum, Finansal Suçlar ve Sermaye Piyasası Araçları Şüpheli İşlem Araştırma Birimi olmak üzere
dört alt birimden oluşan Kurumsal Uyum Bölümü bünyesinde, uyum ile ilgili konularda gerekli araştırma, inceleme, izleme, değerlendirme,
bilgilendirme, yönlendirme, koordinasyon ve raporlama faaliyetleri yürütülmektedir.
Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve bu Kanuna dayalı yürürlükteki mevzuat hükümleri ile uyum görevlisine
yüklenen görev ve sorumluluklar, aynı zamanda Bankanın yasal “Uyum Görevlisi” olarak görevlendirilen Kurumsal Uyum Bölümü Müdürü
tarafından yerine getirilmektedir. İş Bankası’nda suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesine yönelik faaliyetler, ilgili
mevzuat ve düzenlemeler ile bu paralelde oluşturulan Banka Politikası ve Uyum Programı çerçevesinde, amaca uygun ve etkin bir biçimde
yürütülmektedir.
Sermaye Piyasası Araçları Şüpheli İşlem Araştırma Birimi, 21.01.2014 tarih, 28889 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bilgi Suistimali veya
Piyasa Dolandırıcılığı Suçları Hakkında Bildirim Yükümlülüğü Tebliği (V-102.1) gereklerini yerine getirmek üzere kurulmuştur.
İş Bankası Uyum ve Uyum Riski Yönetimi Politikası ile Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörün Finansmanı ile Mücadele Politikası; Bankanın
internet sitesi www.isbank.com.tr adresinde “Yatırımcı İlişkileri/Kurumsal Yönetim” alanında Türkçe ve İngilizce olarak yer almaktadır.
Uyum ile ilgili faaliyetlerin sonuçları Bankanın üst yönetim kademelerince de düzenli olarak takip edilmekte ve değerlendirilmektedir.
78
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Risk Yönetimi
Bankacılık faaliyetlerinin yanı sıra, faaliyetlerin bütününü oluşturan grubun bir bütün olarak maruz kaldığı mali ve mali olmayan risklerin,
bankacılığa özgü risk yönetimi ilkeleri ile birlikte grup risk yönetimi bakış açısıyla analizi, izlenmesi ve raporlanması gerekmektedir. Bu husus
sadece bir yasal raporlama gereksinimi olmaktan öte günümüzde kurumsal yönetim için bir endüstri standardı haline gelmiş durumdadır.
Risk yönetimi düzenlemeleri çerçevesinde örgütlenen ve kurum genelinde ortak bir risk kültürü oluşturulmasına hizmet eden risk yönetimi
süreci; “iyi kurumsal yönetimi” ön plana alan, riski üstlenen icracı birimler ile dâhili denetim ve gözetim birimlerinin birbirinden bağımsızlığının
tesis edildiği, riskin uluslararası düzenlemelerle uyumlu bir şekilde tanımlandığı ve bu çerçevede ölçüm, analiz, izleme, raporlama, denetleme
faaliyetlerinin yerine getirildiği bir yapıdadır.
Risk yönetimi süreci ve bu süreçte yer alan fonksiyonlar Yönetim Kurulu’nun öncelikli sorumlulukları arasındadır. Yönetim Kurulu’na
bağlı olarak faaliyet gösteren Risk Komitesi aracılığıyla Banka Kredi Komitesi ve Aktif-Pasif Yönetimi Komitesi ile birlikte risk yönetimi
fonksiyonunun işlevsel bir parçası olan Risk Yönetimi Bölümü; uluslararası en iyi uygulamalara paralel olarak Basel düzenlemeleri
çerçevesinde içsel ve yasal sermaye yeterliliğine yönelik çalışmaları yürütmenin yanı sıra risk ölçüm metodolojilerinin geliştirilmesi,
doğrulanması ve sermaye yeterliliği yönetimi sürecinin optimizasyonuna yönelik faaliyetleri sürdürmektedir.
Prof. Dr. Turkay Berksoy
Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi Üyesi
Füsun Tümsavaş
Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Denetim Komitesi Başkanı
Kurumsal Yönetim
79
Mali Durum, Kârlılık ve Borç Ödeme Gücüne
İlişkin Açıklamalar
İş Bankası’nın aktif toplamı 2015 yılında %16,0 oranında büyüyerek 275,7 milyar TL’ye yükselmiştir.
Aktif büyümesine en büyük katkıyı 2015 yılında %14,0 artışla 177,0 milyar TL seviyesine ulaşan krediler sağlamıştır. Söz konusu dönemde
Türk parası krediler %12,7 oranında artarken, yabancı para krediler %16,4 oranında büyümüştür. Döviz kuru etkisinden arındırıldığında ise
yabancı para krediler %6,0 oranında azalış göstermiştir.
2015 yıl sonu itibarıyla toplam aktiflerin %64,2’si kredilerden, %16,2’si menkul kıymet portföyünden oluşmuştur.
Banka’nın, %2,0 seviyesinde gerçekleşen takipteki alacaklar oranı, önceki dönemlerde olduğu üzere sektör ortalamasının altında kalmaya
devam etmiştir. Takipteki krediler için ayrılan özel karşılıkların oranı ise 2015 yıl sonu itibarıyla %75,1 seviyesindedir.
2015 yılında toplam mevduat %15,2 oranında artış göstererek 153,8 milyar TL’ye ulaşmıştır. Bu dönemde, Türk parası mevduatta %0,3
oranında sınırlı bir artış gerçekleşirken, yabancı para mevduat %33,0 oranında büyümüştür. Yabancı para mevduattaki artış kur etkisinden
arındırıldığında %7,4 düzeyindedir. 2015 yılında, Türk parası tasarruf mevduatı %5,0 oranında büyüyerek 52,6 milyar TL’ye ulaşmıştır. İş
Bankası’nın yaygın ve istikrarlı mevduat tabanının en önemli göstergelerinden biri olan Türk parası tasarruf mevduatının toplam mevduat
içerisindeki payı 2015 yıl sonu itibarıyla %34,2 düzeyindedir.
2015 yılında mevduat, toplam pasifler içerisindeki %55,8’lik payı ile ana fonlama kaynağı olmaya devam etmiştir. Bununla birlikte, İş Bankası
fon kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve vade yapısının uzatılmasına yönelik politikaları çerçevesinde, alınan krediler, repo işlemleri ve ihraç
edilen menkul kıymetlerden oluşan mevduat dışı kaynaklardan da faydalanmaya devam etmiştir. 2015 yılında, mevduat dışı kaynakların
toplam pasifler içerisindeki payı %26,2 seviyesine ulaşmıştır.
İş Bankası’nın özkaynakları 2015 yılında %9,3 oranında büyüyerek 32,0 milyar TL düzeyine ulaşmıştır. Yıl sonu itibarıyla Banka’nın sermaye
yeterlilik oranı ise yasal limitin oldukça üzerinde, %15,6 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Net faiz marjının 2015 yılında, önceki yıla göre bir miktar gerilemesine karşın, kredi portföyü ve faiz getirili aktiflerde meydana gelen artış
neticesinde İş Bankası’nın net faiz geliri %20,5 oranında artış göstermiştir.
Net ücret ve komisyon gelirleri ise 2015 yılında %19,2 oranında artmıştır.
2015 yılında İş Bankası’nın net kârı 3,1 milyar TL seviyesinde oluşurken, bu dönemde özkaynak kârlılığı %10,4, aktif kârlılığı ise %1,2
düzeyinde gerçekleşmiştir.
80
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Risk Türleri İtibarıyla Uygulanan Risk Yönetimi
Politikalarına İlişkin Bilgiler
Banka risk politikaları ve bunlara ilişkin uygulama usulleri, Risk Yönetimi Bölümü önerilerinin de dikkate alınması suretiyle Yönetim Kurulu
tarafından oluşturularak yürürlüğe konulan ve üst düzey yönetim tarafından uygulanan yazılı standartları ihtiva etmektedir.
Uluslararası uygulamalara paralel olarak yürürlüğe girmiş bulunan bu politikalar, risk yönetimi fonksiyonunun organizasyonunu ve
kapsamını, risklerin ölçülme usullerini, risk yönetimi grubunun görev ve sorumluluklarını, risk limitlerinin saptanma usullerini, limit ihlallerinin
giderilmesinde izlenecek yolları, çeşitli olay ve durumlarda verilmesi zorunlu onay ve teyitleri içeren genel nitelikli standartlardır.
Risk türleri itibarıyla, Bankanın maruz kaldığı en önemli finansal riskin temel faaliyet konusuyla bağlantılı olarak kredi riski olduğu
değerlendirilmektedir. Kredi riskinin dışında 2015 yılının sonu itibarıyla Fed tarafından başlatılan faiz artırım sürecinin tetikleyebileceği
likidite riski ile bankacılık sektöründeki aktif ile pasif arasındaki vade uyumsuzluğu nedeniyle oluşan faiz riski de ön plana çıkan diğer finansal
risklerdir.
Finansal risklerin yanında Bankanın maruz kalabileceği en önemli finansal olmayan riskin ise faaliyet ortamı riski olduğu öngörülmektedir.
Ülkemiz yakın coğrafyasındaki siyasi istikrarsızlık ortamından kaynaklanan jeopolitik riskler, yerel piyasada yaşanması öngörülen yoğun
rekabet ortamı ve Basel Komitesinin düzenlenme tutarlılığı değerlendirme programı kapsamında Mart 2016 yılında yürürlüğe girecek olan
güncellenen sermaye yeterliliği düzenlemelerinin faaliyet ortamı riskini ön plana çıkaran temel hususlar olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bankacılık süreçleri itibarıyla maruz kalınabilecek yaygın risklerin ise bilgi teknolojileri ile ilişkili olduğu değerlendirilmektedir. Söz konusu
değerlendirmelere mali tablo dipnotlarında yer verilmiştir.
Bankanın risk iştahı, iş planı ve piyasa gelişmeleriyle uyumun sağlanmasını teminen, Yönetim Kurulu tarafından tesis edilen limitler
aracılığıyla kontrol altında tutulmaktadır. Bu kapsamda, piyasa riski, likidite riski, yapısal faiz oranı riski ve kredi riski kapsamında tesis edilen
limitlerde oluşan aşımlar, ilgili dönemdeki piyasa ve sektör koşulları da dikkate alınarak Risk Yönetimi Bölümü tarafından değerlendirilmekte
ve konuya ilişkin oluşturulan tespit ve görüşler Denetim Komitesi’ne raporlanmaktadır.
Sermaye Yeterliliği Politikası
Sermaye Yeterliliği Politikası; Bankanın, solo ve konsolide bazda, bilanço içi ve bilanço dışı varlık ve yükümlülüklerinden kaynaklanan
finansal riskler ile faaliyetler nedeniyle maruz kalınan finansal olmayan risklerden kaynaklanabilecek zararlara karşı gereksinim duyulan
sermaye düzeyinin belirlenmesi ve söz konusu düzeyin, yasal mevzuat ile içsel sermaye yeterliliği değerlendirme süreci (İSEDES) sonucunda
belirlenmiş olan asgari seviyeler dikkate alınarak sürekliliğinin temini ve izlenmesine ilişkin esasları düzenlemektedir. Risk Politikaları, bu
Politikanın ayrılmaz bir parçasını oluşturmaktadır.
Kredi Riski Politikası
Kredi riski, işlemin karşı tarafının, Banka ile yaptığı sözleşmenin gereklerine uymayarak, yükümlülüğünü kısmen ya da tamamen zamanında
yerine getirememesinden dolayı karşılaşılabilecek durum olarak tanımlanmaktadır. Kredi riskinin yönetimi, kontrolü ve izlenmesine ilişkin
metodoloji ve sorumluluklar ile kredi riski limitlerine ilişkin hususlar Kredi Riski politikasında belirlenmiştir.
Banka, sadece kredi ürünleriyle sınırlı kalmaksızın, tüm ürün ve faaliyetlerinin içerdiği kredi risklerinin tanımlanmasını, ölçülmesini ve
yönetilmesini sağlar. Yönetim Kurulu, Banka’nın kredi riski politikalarını ve kredi riski stratejisini asgari olarak yıllık bazda gözden geçirir.
Yönetim Kurulunca onaylanan kredi riski politikalarının uygulanmasından Üst Yönetim sorumludur.
Kredilerin ve kredi riskinin bağımsız bir şekilde incelenmesi sonucunda ulaşılan tüm bulgular, Yönetim Kurulu ve Üst Yönetime düzenli olarak
raporlanır. Kredi riskinin izlenmesi, kredilerin, işlem ve firma bazındaki değerlendirmelere ilaveten, bir bütün olarak vade, sektör, teminat,
coğrafya, döviz cinsi, kredi türü, risk dereceleri gibi parametreler itibarıyla izlenmesini ve yönetilmesini içeren bir yaklaşımı ifade eder.
Banka kredi riskinin yönetiminde, yasal düzenlemelerle zorunlu tutulan limitlerin yanı sıra Yönetim Kurulu tarafından belirlenen ve risk
grupları, sektörler gibi unsurlar itibarıyla Bankanın üstleneceği azami kredi riskini sınırlayan risk limitlerinden yararlanır. Bu limitler, risk
temerküzü oluşturmayacak şekilde saptanır.
Kurumsal Yönetim
81
Risk Türleri İtibarıyla Uygulanan Risk Yönetimi Politikalarına İlişkin Bilgiler
Risk Limitlerinin yasal limitlere kadar aşımı, istisna işlemi olarak kabul edilir. İstisna işlemine ilişkin yetki Yönetim Kuruluna aittir. Risk
Limitlerinin aşımına ilişkin kontrollerin sonuçları ile bu limitlerle ilgili değerlendirmeler, İç Denetim ve Risk Yönetimi Grubunca Üst Yönetim ve
Yönetim Kuruluna sunulur.
Banka, kredi riskinin yönetimi, kredilendirme kararlarının oluşturulması, kredilendirme sürecinin denetlenmesi ile kredi karşılıklarının
ayrılması amaçlarına hizmet etmek üzere geliştirilen kredi karar destek sistemleri kullanır. Kredi karar destek sistemlerinin Banka’nın
faaliyetlerinin yapısı, büyüklüğü ve karmaşıklığı ile uyumlu olup olmadığı hususu, İç Sistemler tarafından sürekli olarak incelenir, geliştirilir ve
gerektiğinde sistemde ayarlamalara gidilir. Kredi karar destek sistemleri Risk Komitesi değerlendirmesi ve Yönetim Kurulu onayını taşır.
Aktif Pasif Yönetimi Riski Politikası
Aktif pasif yönetimi riski; Bankanın varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemlerinden kaynaklanan tüm finansal risklerinin, etkin bir şekilde
yönetilmemesi nedeniyle Bankanın zarara uğrama riski olarak tanımlanmaktadır. Alım satım portföyünün piyasa riski, bankacılık portföyünün
yapısal faiz oranı riski ile likidite riski; aktif pasif yönetimi riski kapsamında ele alınmaktadır.
Aktif pasif yapısının oluşturulmasına ve yönetilmesine ilişkin tüm ilke ve esaslar ile tahsis edilecek sermayeye ilişkin “Risk İştahı” Yönetim
Kurulunca belirlenir. Aktif pasif yönetimi riskinin, yasal mevzuatın öngördüğü sınırlarda ve tesis edilen risk limitlerine uygun olması birincil
önceliktir. Risk limitleri; Bankanın likiditesi, hedeflediği getiri düzeyi ile risk faktörlerindeki fiyat değişimlerine ilişkin genel beklentileri ve risk
iştahı gözetilerek Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi, Banka sermayesinin optimum biçimde kullanıldığını takip etmek; bu amaçla, risklerin limitler
karşısındaki durumunu kontrol etmek ve gerekli aksiyonların alınmasını sağlamakla yükümlüdür.
Yönetim Kurulu tarafından belirlenen risk iştahı ve risk limitlerine uygun olarak politika metninde yer verilen çalışma esasları çerçevesinde
Aktif pasif riskinin yönetilmesinden Aktif-Pasif Yönetimi Komitesi sorumludur.
Aktif pasif yönetimi riskinin ölçülmesi, ölçüm sonuçlarının raporlanması ve risk limitlerine uygunluğun izlenmesi Risk Yönetimi Bölümünün
sorumluluğundadır. Değişik senaryolar doğrultusunda, alınan riskin izleyeceği seyir incelenir. Ölçüm sonuçları bütünlük ve güvenilirlikleri
açısından test edilir. Risk Yönetimi Bölümü tarafından, aktif pasif yönetimi riskine ilişkin bilgiler, Risk Komitesine ve Denetim Komitesi
aracılığıyla Yönetim Kuruluna raporlanır.
Risk limitlerine uyum, Risk Yönetimi Bölümü, Aktif-Pasif Yönetimi Komitesi ve ilgili icracı birimler tarafından yakından ve sürekli olarak izlenir.
Limitlerde aşım oluşması halinde, aşım ve nedenleri Risk Yönetimi Bölümü tarafından Denetim Komitesi aracılığıyla Yönetim Kuruluna
ivedilikle raporlanır. Aşımın giderilmesi konusundaki hareket tarzı Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
Aktif pasif yönetimine ilişkin süreçler ve politika hükümlerine uyum, iç denetim sistemince denetlenir. Söz konusu denetimin yürütülmesine,
denetim sonuçlarının raporlanmasına ve denetimler sonucu saptanan hata ve noksanların giderilmesine yönelik eylem planlarının yerine
getirilmesine ilişkin esaslar Yönetim Kurulunca belirlenir.
82
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Operasyonel Risk Politikası
Operasyonel risk, “yetersiz ya da işlemeyen iç süreçler, insanlar, sistemler ya da dış etkenler nedeniyle ortaya çıkabilecek kayıp riski”
olarak tanımlanır ve konuyla ilgili çalışmalar Risk Yönetimi Bölümü tarafından yürütülür. Bu çalışmalar; operasyonel risklerin belirlenmesi,
tanımlanması, ölçülmesi, analiz edilmesi, izlenmesi ve ilgili birimlere raporlanması, operasyonel risk yönetimine ilişkin ülkemizdeki ve
dünyadaki gelişmelerin izlenmesi ve uygulanan teknik ve yöntemlerin geliştirilmesi, gerekli yasal raporlama, bildirim ve takip işlemlerinin
yürütülmesinden oluşur. Operasyonel riskin yönetimine ilişkin esas ve usuller Operasyonel Risk Politikasında belirlenir.
Faaliyetler sırasında karşılaşılabilecek operasyonel risklerin sınıflandırılması “Banka Risk Kataloğu” düzenlenerek izlenir. Banka Risk Kataloğu,
karşılaşılabilecek tüm risklerin tanımlanması ve sınıflandırılmasında kullanılan temel belge niteliğindedir. Banka Risk Kataloğu, gelişen risk
yönetimi uygulamaları ve değişen düzenlemeler doğrultusunda güncellenir.
Operasyonel risklerin belirlenmesinde “Kendi Kendini Değerlendirme Metodolojisi” uygulanır. Bu yöntem, yürütülen faaliyetlere ilişkin
risklerin işi yapan personelin katılımıyla ortaya konulmasını içerir. Operasyonel riskin ölçülmesi ve değerlendirilmesinde niteliksel ve niceliksel
yöntemler bir arada kullanılır. Ölçümlerde, etki-olasılık analizi, kayıp olay veri analizi ve risk göstergelerinden yararlanılır.
Bankacılık ve bilgi sistemleri süreçleri itibarıyla maruz kalınabilecek tüm operasyonel riskler, yeni geliştirilen ürün, hizmet ve faaliyetlerin
risklilik seviyesi, Bankamızda meydana gelen operasyonel risk nitelikli kayıp olayları ile risk göstergeleri Risk Yönetimi Bölümü tarafından
düzenli aralıklarla izlenmekte ve periyodik olarak Risk Komitesi’ne ve Yönetim Kurulu’na raporlanmaktadır.
Bankanın tüm çalışanları, operasyonel risk politikası başta olmak üzere Bankanın mevzuatında yer alan esas ve uygulamaların, operasyonel
risklerin varlığına duyarlı ve bu risklere ait kontrol mekanizmalarını dikkate alarak zarar olasılığını azaltacak çalışma ortamının tesis
edilmesinin amaçladığını göz önünde bulunduran bir sorumluluk anlayışı içinde görevlerini yerine getirir.
Konsolide Risk Politikaları
Bankanın iştiraklerine ilişkin risk yönetimi ilkeleri, Bankamız Konsolide Risk Politikaları uyarınca gözetilmektedir. İştirakler, Konsolide Risk
Politikaları doğrultusunda ve faaliyetlerine özgü yapılanmayı dikkate alarak kendi risk yönetimi politikalarını uygulamaktadır. İştiraklerin
yönetim kurulları tarafından onaylanan risk politikaları, risk yönetimi sistemi ve sürecinin çerçevesini oluşturmaktadır.
Bilgi Sistemleri Yönetimi Politikası
Bilgi Sistemleri Yönetimi Politikasının amacı; Bankanın, faaliyetlerinin ifasında kullandığı bilgi sistemlerinin yönetiminde esas alınacak
ilkeler ile bilgi teknolojilerinin kullanımından kaynaklanan risklerin tanımlanması, ölçülmesi, izlenmesi, kontrol edilmesi, raporlanması ve
yönetilmesine ilişkin esasları belirlemektir. Bu politika ile, bilgi sistemleri yönetiminin kurumsal yönetim uygulamalarının bir parçası olarak
ele alınarak Banka faaliyetlerinin sürdürülmesinde önemli bir unsur olan bilgi teknolojilerinin etkin biçimde yönetilmesi amaçlanmaktadır.
Bankanın bilgi sistemleri ile bu sistemleri içeren tüm unsurların yönetiminde bu politika hükümleri uygulanır.
Bilgi teknolojilerinden kaynaklanan riskler temel olarak, Bankanın operasyonel risk yönetimi kapsamında değerlendirilir. Bu risklerin,
bankacılık faaliyetlerinden kaynaklanan diğer risklerin de bir çarpanı olabileceğinden hareketle Bankanın bütünsel risk yönetimi çerçevesinde
ölçülmesi, yakından takibi ve gözetimi esastır.
Kurumsal Yönetim
83
İş Bankası’nın Kredi Notları ve İlgili Açıklamalar
Not
Görünüm(*)
Açıklama
Uzun Vadeli Yabancı Para Mevduat Notu Baa3
Negatif
Bu kategoride Türkiye için belirlenen ülke tavanına bağlı olarak
verilebilecek en yüksek nottur.
Uzun Vadeli Türk Parası Mevduat Notu
Baa3
Negatif
Banka’nın kredi değerliliğinin yeterli düzeyde olduğunu gösterir.
Uzun Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu
Baa3
Negatif
Banka’nın kredi değerliliğinin yeterli düzeyde olduğunu gösterir.
Kısa Vadeli Yabancı Para Mevduat Notu
P-3
-
Bu kategoride Türkiye için belirlenen ülke tavanına bağlı olarak
verilebilecek en yüksek nottur.
Kısa Vadeli Türk Parası Mevduat Notu
P-3
-
Banka’nın kredi değerliliğinin makul düzeyde olduğuna işaret
eder.
Uzun Vadeli Yabancı Para Kredi Notu
BBB-
Durağan
Yatırım yapılabilir seviyededir. Banka’nın kredi değerliliğinin “iyi”
olduğunu gösterir.
Uzun Vadeli Türk Parası Kredi Notu
BBB-
Durağan
Yatırım yapılabilir seviyededir. Banka’nın kredi değerliliğinin “iyi”
olduğunu gösterir.
Kısa Vadeli Yabancı Para Kredi Notu
F3
-
Yatırım yapılabilir seviyededir. Borç ödeme gücünün yeterli
düzeyde olduğunu gösterir.
Kısa Vadeli Türk Parası Kredi Notu
F3
-
Yatırım yapılabilir seviyededir. Borç ödeme gücünün yeterli
düzeyde olduğunu gösterir.
Uzun Vadeli Ulusal Kredi Notu
AA+ (tur)
Durağan
En yüksek kredi kalitesini (ulusal olarak) gösterir.
Finansal Kapasite Notu
bbb-
-
Banka’nın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir. Temel
finansal göstergeler yeterli düzeydedir.
Destek Notu
3
-
Dış destek ihtimali makul seviyededir.
Uzun Vadeli Kredi Notu
BB+
Negatif
Türkiye’ye verilen YP ülke notu ile aynıdır.
Kısa Vadeli Kredi Notu
B
-
Finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücüne sahip
olduğunu gösterir.
Uzun Vadeli Ulusal Notu
trAA+
-
Finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücünün yüksek
seviyede olduğunu gösterir.
-
Bu kategoride verilebilecek en yüksek not olup, Banka’nın
kısa vadeli borçlarını ödeyebilme kapasitesinin ülkedeki diğer
kurumlara göre yüksek olduğunu gösterir.
Moody’s
Fitch Ratings
Standard & Poor’s
Kısa Vadeli Ulusal Notu
trA-1
Banka’nın kredi notlarının/görünümlerinin en son güncellendiği tarihlere aşağıda yer verilmiştir:
Moody’s: 29.09.2015, Fitch Ratings: 16.06.2015, Standard & Poor’s: 11.02.2014
Görünüm:
(*)
“Durağan” mevcut notun kısa vadede değişmeyeceğini, “pozitif” mevcut notun yukarı çekilme ihtimalinin yüksek olduğunu, “negatif” ise
mevcut notun aşağı çekilme ihtimalinin yüksek olduğunu göstermektedir.
84
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait
Konsolide Olmayan Finansal Tablolar ve
Bağımsız Denetçi Raporu
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
Türkiye İş Bankası Anonim Şirketi Yönetim Kurulu’na
Konsolide Olmayan Finansal Tablolara İlişkin Rapor
Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin (“Banka”) 31 Aralık 2015 tarihli konsolide olmayan bilançosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; konsolide olmayan gelir
tablosu, konsolide olmayan özkaynaklarda muhasebeleştirilen gelir gider kalemlerine ilişkin tablo, konsolide olmayan özkaynak değişim tablosu, konsolide
olmayan nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki konsolide olmayan finansal
tablolarını denetlemiş bulunuyoruz.
Yönetimin Konsolide Olmayan Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu
Banka yönetimi, konsolide olmayan finansal tabloların 1 Kasım 2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “Bankaların Muhasebe Uygulamalarına
ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından bankaların hesap ve kayıt
düzenine ilişkin yayımlanan diğer düzenlemeler ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”) genelge ve açıklamaları ve bunlar ile düzenlenmeyen
konularda Türkiye Muhasebe Standartları hükümlerini içeren; "BDDK Muhasebe ve Finansal Raporlama Mevzuatı"na uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe
uygun bir biçimde sunumundan ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen finansal tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç
kontrolden sorumludur.
Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu
Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu konsolide olmayan finansal tablolar hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, BDDK
tarafından 2 Nisan 2015 tarihli 29314 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Bağımsız Denetimi Hakkında Yönetmelik” ve Kamu Gözetimi Muhasebe ve
Denetim Standartları Kurumu (“KGK”) tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartları’nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları’na uygun olarak
yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul
güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetim, finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir.
Bu prosedürlerin seçimi, finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı “önemli yanlışlık” risklerinin değerlendirilmesi de dâhil, bağımsız denetçinin mesleki
muhakemesine dayanır. Bağımsız denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla işletmenin finansal
tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir
görüş verme amacı taşımaz. Bağımsız denetim, bir bütün olarak finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, işletme yönetimi tarafından
kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının değerlendirilmesini de içerir.
Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Şartlı Görüşün Dayanağı
Konsolide Olmayan Finansal Tablolara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Bölüm II. Not ğ.5'te belirtildiği üzere, 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla hazırlanan ilişikteki finansal
tablolar, Banka yönetimi tarafından ekonomide ve piyasalarda meydana gelebilecek olumsuz gelişmelerin olası etkileri nedeniyle tamamı geçmiş dönemlerde
gider yazılarak ayrılan ve 200.000 Bin TL’si cari dönemde iptal edilerek gelir yazıldıktan sonra kalan net 800.000 Bin TL tutarında serbest karşılığı içermektedir.
Görüş
Görüşümüze göre, yukarıdaki şartlı görüşün dayanağı paragrafında açıklanan hususun konsolide olmayan finansal tablolar üzerindeki etkileri haricinde ilişikteki
konsolide olmayan finansal tablolar, Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait
finansal performansını ve nakit akışlarını; BDDK Muhasebe ve Finansal Raporlama Mevzuatı’na uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde
sunmaktadır.
Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 402 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; Banka’nın 1 Ocak – 31 Aralık 2015 hesap döneminde defter tutma
düzeninin, TTK ile Banka esas sözleşmesinin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olmadığına dair önemli bir hususa rastlanmamıştır.
TTK’nın 402 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; Yönetim Kurulu tarafımıza denetim kapsamında istenen açıklamaları yapmış ve talep edilen belgeleri
vermiştir.
Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi
A member firm of KPMG International Cooperative
86
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31 Aralık 2015 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu
Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Yönetim Merkezi Adresi: İş Kuleleri 34330 Levent/İstanbul
Telefon: 0212 316 00 00
Faks: 0212 316 09 00
İnternet sayfası adresi: www.isbank.com.tr
Elektronik Posta Adresi: musteri.iliskileri@isbank.com.tr
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından düzenlenen Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar ile Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında Tebliğe göre
hazırlanan yıl sonu konsolide olmayan finansal rapor aşağıda yer alan bölümlerden oluşmaktadır.
BANKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER
KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL TABLOLAR
MUHASEBE POLİTİKALARINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
MALİ BÜNYEYE ve RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER
KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA ve DİPNOTLAR
DİĞER AÇIKLAMALAR
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
Bu raporda yer alan konsolide olmayan finansal tablolar ile bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlar Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) mevzuatı, Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları, bunlara ilişkin ek ve
yorumlar ile Bankamız kayıtlarına uygun olarak, aksi belirtilmediği müddetçe bin Türk Lirası cinsinden hazırlanmış olup, bağımsız denetime tabi tutulmuş ve ilişikte sunulmuştur.
Prof. Dr. Turkay Berksoy
Füsun Tümsavaş
H. Ersin Özince
Yönetim Kurulu ve
Denetim Komitesi Üyesi
Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve
Denetim Komitesi Başkanı
Yönetim Kurulu Başkanı
Mahmut Magemizoğlu
Genel Müdür
Ali Tolga Ünal
Finansal Yönetim Bölüm Müdürü
Finansal Raporlamadan Sorumlu
Genel Müdür Yardımcısı
Adnan Bali
Bu finansal rapor ile ilgili olarak soruların iletilebileceği yetkili personele ilişkin bilgiler:
Ad-Soyad/Unvan: Süleyman H. Özcan/Yatırımcı İlişkileri Bölüm Müdürü
Tel No: +90 212 3161602
Fax No:+ 90 212 3160840
E-posta: Suleyman.Ozcan@isbank.com.tr
investorrelations@isbank.com.tr
Web: www.isbank.com.tr
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
87
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
XIII.
XIV.
XV.
XVI.
XVII.
XVIII.
XIX.
XX.
XXI. XXII.
XXIII.
XXIV.
I. II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
XIII.
XIV.
XV.
XVI.
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
I.
II.
I.
II.
88
BİRİNCİ BÖLÜM
Banka Hakkında Genel Bilgiler
Banka’nın kuruluş tarihi, başlangıç statüsü, anılan statüde meydana gelen değişiklikleri ihtiva eden tarihçesi
Banka’nın sermaye yapısı, yönetim ve denetimini doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya birlikte elinde bulunduran ortakları, varsa bu hususlarda yıl içindeki
değişiklikler ile dahil olduğu gruba ilişkin açıklama
Banka’nın, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetim komitesi üyeleri ile genel müdür ve yardımcılarının varsa Banka’da sahip oldukları paylara ve sorumluluk alanlarına ilişkin açıklama
Banka’da nitelikli pay sahibi olan kişi ve kuruluşlara ilişkin açıklama
Banka’nın hizmet türü ve faaliyet alanlarına ilişkin özet bilgi
Banka ile bağlı ortaklıkları arasında özkaynakların derhal transfer edilmesinin veya borçların geri ödenmesinin önünde mevcut veya muhtemel, fiili veya hukuki engeller
Kamuya açıklama yükümlülüğüne uyuma ve söz konusu açıklamaların doğruluğu, sıklığı ve uygunluğunun değerlendirilmesine yönelik yazılı politikalar
Sayfa No
89
89
89
89
89
89
89
İKİNCİ BÖLÜM
Konsolide Olmayan Finansal Tablolar
Bilanço (finansal durum tablosu) - aktif kalemler
Bilanço (finansal durum tablosu) - pasif kalemler
Nazım hesaplar tablosu
Gelir tablosu
Özkaynaklarda muhasebeleştirilen gelir ve gider kalemlerine ilişkin tablo
Özkaynak değişim tablosu
Nakit akış tablosu
Kar dağıtım tablosu
90
91
92
94
95
96
98
99
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Muhasebe Politikalarına İlişkin Açıklamalar
Sunum esaslarına ilişkin açıklamalar
Finansal araçların kullanım stratejisi ve yabancı para cinsinden işlemlere ilişkin açıklamalar
İştirak ve bağlı ortaklıklara ilişkin açıklamalar
Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile türev ürünlere ilişkin açıklamalar
Faiz gelir ve giderlerine ilişkin açıklamalar
Ücret ve komisyon gelir ve giderlerine ilişkin açıklamalar
Finansal varlıklara ilişkin açıklamalar
Finansal varlıklarda değer düşüklüğüne ilişkin açıklamalar
Finansal araçların netleştirilmesine ilişkin açıklamalar
Satış ve geri alış anlaşmaları ve menkul değerlerin ödünç verilmesi işlemlerine ilişkin açıklamalar
Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlıklar ile bu varlıklara ilişkin borçlar hakkında açıklamalar
Şerefiye ve diğer maddi olmayan duran varlıklara ilişkin açıklamalar
Maddi duran varlıklara ilişkin açıklamalar
Kiralama işlemlerine ilişkin açıklamalar
Karşılıklar ve koşullu yükümlülüklere ilişkin açıklamalar
Koşullu varlıklara ilişkin açıklamalar
Çalışanların haklarına ilişkin yükümlülüklere ilişkin açıklamalar
Vergi uygulamalarına ilişkin açıklamalar
Borçlanmalara ilişkin ilave açıklamalar
Hisse senetleri ve ihracına ilişkin açıklamalar
Aval ve kabullere ilişkin açıklamalar
Devlet teşviklerine ilişkin açıklamalar
Raporlamanın bölümlemeye göre yapılmasına ilişkin açıklamalar
Diğer hususlara ilişkin açıklamalar
100
100
100
100
100
101
101
102
102
102
102
102
102
103
103
103
103
104
105
105
105
105
105
105
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mali Bünyeye ve Risk Yönetimine İlişkin Bilgiler
Sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin açıklamalar
Kredi riskine ilişkin açıklamalar
Piyasa riskine ilişkin açıklamalar
Operasyonel riske ilişkin açıklamalar
Kur riskine ilişkin açıklamalar
Faiz oranı riskine ilişkin açıklamalar
Bankacılık hesaplarından kaynaklanan hisse senedi pozisyon riskine ilişkin açıklamalar
Likidite riski yönetimi ve likidite karşılama oranına ilişkin açıklamalar
Menkul kıymetleştirme pozisyonlarına ilişkin açıklamalar Kredi riski azaltım tekniklerine ilişkin açıklamalar
Risk yönetim hedef ve politikalarına ilişkin açıklamalar
Kaldıraç oranına ilişkin açıklamalar
Diğer fiyat risklerine ilişkin açıklamalar
Finansal varlık ve borçların gerçeğe uygun değeri ile gösterilmesine ilişkin açıklamalar
Başkaları nam ve hesabına yapılan işlemler, inanca dayalı işlemlere ilişkin açıklamalar
Faaliyet bölümlemesine ilişkin açıklamalar
105
110
117
119
119
120
123
124
128
128
129
130
130
130
131
131
BEŞİNCİ BÖLÜM
Konsolide Olmayan Finansal Tablolara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
Aktif kalemlere ilişkin açıklama ve dipnotlar Pasif kalemlere ilişkin açıklama ve dipnotlar Nazım hesaplara ilişkin açıklama ve dipnotlar
Gelir tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar
Özkaynak değişim tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar
Nakit akış tablosuna ilişkin açıklama ve dipnotlar
Banka’nın dahil olduğu risk grubuna ilişkin açıklama ve dipnotlar
Banka’nın yurt içi, yurt dışı, kıyı bankacılığı bölgelerindeki şube veya iştirakler ile yurt dışı temsilciliklerine ilişkin açıklamalar
Bilanço sonrası hususlara ilişkin açıklama ve dipnotlar
134
145
150
152
155
155
156
157
157
ALTINCI BÖLÜM
Diğer Açıklamalar
Banka’nın derecelendirme kuruluşlarından aldığı kredi notları ve bunlara ilişkin açıklamalar
Özel denetime ve kamu denetimine ilişkin açıklamalar
158
158
YEDİNCİ BÖLÜM
Bağımsız Denetim Raporuna İlişkin Açıklamalar
Bağımsız denetim raporuna ilişkin açıklamalar
Bağımsız denetçi tarafından hazırlanan açıklama ve dipnotlar
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
158
158
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
BİRİNCİ BÖLÜM: BANKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER
I. Banka’nın Kuruluş Tarihi, Başlangıç Statüsü, Anılan Statüde Meydana Gelen Değişiklikleri İhtiva Eden Tarihçesi
TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. (Banka), 26.08.1924 tarihinde, her türlü bankacılık işlemini gerçekleştirmek, ayrıca gerektiğinde sınai ve mali sektör alanında her nevi teşebbüsler kurmak veya
bu gibi teşebbüslere iştirak etmek amacıyla kurulmuştur. Banka’nın statüsünde kurulduğundan bu yana herhangi bir değişiklik olmamıştır.
II.Banka’nın Sermaye Yapısı, Yönetim ve Denetimini Doğrudan veya Dolaylı Olarak Tek Başına veya Birlikte Elinde Bulunduran Ortakları, Varsa Bu Hususlarda
Yıl İçindeki Değişiklikler ile Dahil Olduğu Gruba İlişkin Açıklama
31.12.2015 tarihi itibarıyla Banka hisse senetlerinin % 40,15’ine Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı (Vakıf), % 28,09’una
Cumhuriyet Halk Partisi-CHP (Atatürk Hisseleri) sahiptir. Banka hisselerinin % 31,76’lık bölümü halka açıktır (31.12.2014: Vakıf % 40,15, CHP % 28,09, halka açık % 31,76).
III.Banka’nın, Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri, Denetim Komitesi Üyeleri ile Genel Müdür ve Yardımcılarının Varsa Banka’da Sahip Oldukları Paylara ve
Sorumluluk Alanlarına İlişkin Açıklama
Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri:
Ad Soyad
Görevi ve Sorumluluk Alanı
H. Ersin Özince
Yönetim Kurulu ve Ücretlendirme Komitesi Başkanı
Füsun Tümsavaş
Yönetim Kurulu Başkan Vekili, Denetim Komitesi, KKTC İç Sistemler Komitesi, Risk Komitesi ve Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanı, Kredi Komitesi Üyesi
Adnan Bali
Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi, Kredi Komitesi Başkanı, Risk Komitesi Doğal Üyesi, İcra Kurulu Başkanı, İnsan Kaynakları Komitesi Başkanı
Hasan Koçhan
Üye, Kredi Komitesi Üyesi
Mustafa Kıcalıoğlu
Üye
Aysel Tacer
Üye, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyesi, Kredi Komitesi Yedek Üyesi
Hüseyin Yalçın
Üye
Murat Vulkan
Üye
Prof. Dr. Turkay Berksoy Üye, Denetim Komitesi, KKTC İç Sistemler Komitesi, Ücretlendirme Komitesi ve Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi, Kredi Komitesi Yedek Üyesi
Kemal Meral
Üye
Ulaş Moğultay
Üye, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyesi
Genel Müdür ve Yardımcıları:
Ad Soyad
Görevi ve Sorumluluk Alanı
Adnan Bali
Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi, Kredi Komitesi Başkanı, Risk Komitesi Doğal Üyesi, İcra Kurulu Başkanı, İnsan Kaynakları Komitesi Başkanı
Mahmut Magemizoğlu Finansal Yönetim, Yatırımcı İlişkileri, Yönetim Raporlaması ve İç Muhasebe, Risk Komitesi Üyesi
Suat İnce
Kurumsal ve Ticari Bankacılık Pazarlama, Satış ve Ürün, KOBİ ve İşletme Bankacılığı Satış, Serbest Bölge Şubeleri
Hakan Aran
Dijital Bankacılık, Bilgi Teknolojileri, Veri Yönetimi
Levent Korba
Bankacılık Temel Operasyonları, Bireysel Kredi ve Kart Operasyonları, Destek Hizmetleri ve Satın Alma, Dış İşlemler ve Ticari Kredi Operasyonları, İç
Operasyonlar, İnşaat ve Gayrimenkul Yönetimi, Şube Ağı Geliştirme
Ertuğrul Bozgedik
Kurumsal Krediler, KOBİ Kredileri, Ticari Krediler ve Bireysel Krediler Tahsisi, Krediler Portföy Yönetimi, Risk Komitesi Üyesi
Yalçın Sezen
Bireysel Krediler, Kartlı Ödeme Sistemleri, Bireysel Bankacılık Pazarlama, Satış ve Ürün, Özel Bankacılık Pazarlama ve Satış, Kurumsal Sosyal Sorumluluk
Komitesi Üyesi
Rıza İhsan Kutlusoy
İnsan Kaynakları, Kurumsal Mimari, Strateji ve Kurumsal Performans ile Yetenek Yönetimi, Tüketici İlişkileri Koordinasyon Görevlisi
Senar Akkuş
Hazine, Kurumsal İletişim, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi ve Risk Komitesi Üyesi
İlhami Koç
İştirakler, Sınır Ötesi Bankacılık, Yurt Dışı İştirak, Şube ve Temsilcilikler, Sermaye Piyasaları ve Risk Komitesi Üyesi (*)
Yılmaz Ertürk
İktisadi Araştırmalar, Uluslararası Finansal Kuruluşlar
Ergün Yorulmaz
Ticari Bankacılık, Bireysel Bankacılık ve Genel Mütalaa Hukuk Müşavirliği, Finansal Analiz, Ticari ve Kurumsal Krediler ile Perakende Krediler İzleme ve Takip
(*)
Sayın İlhami Koç, Risk Komitesi’nin konsolide bazdaki toplantılarına iştirak etmektedir.
Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi Üyeleri, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcılarının Banka’da sahip olduğu paylar çok önemsiz seviyededir.
IV. Banka’da Nitelikli Pay Sahibi Olan Kişi ve Kuruluşlara İlişkin Açıklama
Ad Soyad/Ticaret Unvanı
Pay Tutarları
Pay Oranları
Ödenmiş Paylar
T. İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı
1.806.553
% 40,15
1.806.553
Cumhuriyet Halk Partisi (Atatürk Hisseleri)
1.264.142
% 28,09
1.264.142
Ödenmemiş Paylar
V. Banka’nın Hizmet Türü ve Faaliyet Alanlarına İlişkin Özet Bilgi
Banka’nın faaliyet alanı, ilgili mevzuat ile Banka’nın Ana Sözleşmesinde yer verilen esaslar çerçevesinde; bireysel, ticari, kurumsal ve özel bankacılık, döviz ve para piyasaları işlemlerini,
menkul kıymet işlemlerini, uluslararası bankacılık hizmetlerini ve diğer bankacılık işlemlerini gerçekleştirmeyi, ayrıca gerektiğinde sınai ve mali sektör alanında her çeşit teşebbüsü
kurmayı ve bu gibi teşebbüslere iştirak etmeyi içermektedir.
VI. Banka ile Bağlı Ortaklıkları Arasında Özkaynakların Derhal Transfer Edilmesinin veya Borçların Geri Ödenmesinin Önünde Mevcut veya Muhtemel, Fiili veya
Hukuki Engeller
Bulunmamaktadır.
VII. Kamuya Açıklama Yükümlülüğüne Uyuma ve Söz Konusu Açıklamaların Doğruluğu, Sıklığı ve Uygunluğunun Değerlendirilmesine Yönelik Yazılı Politikalar
Banka’nın kamuya açıklama yükümlülüğüne uyuma ve söz konusu açıklamaların doğruluğu, sıklığı ve uygunluğunun değerlendirilmesine yönelik yazılı politikaları da içeren bir
Bilgilendirme Politikası bulunmaktadır. Yönetim Kurulu’nca kabul edilen Bilgilendirme Politikası’na Banka’nın internet sitesinden ulaşılabilmektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
89
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Olmayan Bilançosu (Finansal Durum Tablosu)
BİN TÜRK LİRASI
AKTİF KALEMLER
Dipnot
I.
II.
2.1
2.1.1
2.1.2
2.1.3
2.1.4
2.2
2.2.1
2.2.2
2.2.3
2.2.4
III.
IV.
4.1
4.2
4.3
V.
5.1
5.2
5.3
VI.
6.1
6.1.1
6.1.2
6.1.3
6.2
6.3
VII.
VIII.
8.1
8.2
IX.
9.1
9.2
9.2.1
9.2.2
X.
10.1
10.2
XI.
11.1
11.2
11.2.1
11.2.2
XII.
12.1
12.2
12.3
12.4
XIII.
13.1
13.2
13.3
XIV.
XV.
15.1
15.2
XVI.
XVII.
17.1
17.2
V-I-a
V-I-b-c
XVIII.
18.1
18.2
XIX.
NAKİT DEĞERLER VE MERKEZ BANKASI
GERÇEĞE UYGUN DEĞER FARKI KAR/ZARARA YANSITILAN FV (Net)
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar
Devlet Borçlanma Senetleri
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler
Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar
Diğer Menkul Değerler
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV
Devlet Borçlanma Senetleri
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler
Krediler
Diğer Menkul Değerler
BANKALAR
PARA PİYASALARINDAN ALACAKLAR
Bankalararası Para Piyasasından Alacaklar
İMKB Takasbank Piyasasından Alacaklar
Ters Repo İşlemlerinden Alacaklar
SATILMAYA HAZIR FİNANSAL VARLIKLAR (Net)
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler
Devlet Borçlanma Senetleri
Diğer Menkul Değerler
KREDİLER VE ALACAKLAR
Krediler ve Alacaklar
Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubuna Kullandırılan Krediler
Devlet Borçlanma Senetleri
Diğer
Takipteki Krediler
Özel Karşılıklar (-)
FAKTORİNG ALACAKLARI
VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK YATIRIMLAR (Net)
Devlet Borçlanma Senetleri
Diğer Menkul Değerler
İŞTİRAKLER (Net)
Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilenler
Konsolide Edilmeyenler
Mali İştirakler
Mali Olmayan İştirakler
BAĞLI ORTAKLIKLAR (Net)
Konsolide Edilmeyen Mali Ortaklıklar
Konsolide Edilmeyen Mali Olmayan Ortaklıklar
BİRLİKTE KONTROL EDİLEN ORTAKLIKLAR (İŞ ORTAKLIKLARI) (Net)
Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilenler
Konsolide Edilmeyenler
Mali Ortaklıklar
Mali Olmayan Ortaklıklar
KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN ALACAKLAR
Finansal Kiralama Alacakları
Faaliyet Kiralaması Alacakları
Diğer
Kazanılmamış Gelirler (-)
RİSKTEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLAR
Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlılar
Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlılar
Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlılar
MADDİ DURAN VARLIKLAR (Net)
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR (Net)
Şerefiye
Diğer
YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER (Net)
VERGİ VARLIĞI
Cari Vergi Varlığı
Ertelenmiş Vergi Varlığı
SATIŞ AMAÇLI ELDE TUTULAN VE DURDURULAN FAALİYETLERE
İLİŞKİN DURAN VARLIKLAR (Net)
Satış Amaçlı
Durdurulan Faaliyetlere İlişkin
DİĞER AKTİFLER
AKTİF TOPLAMI
90
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
V-I-ç
V-I-d
V-I-e
V-I-f
V-I-g
V-I-ğ
V-I-h
V-I-ı
V-I-i
V-I-j
V-I-k
V-I-l
V-I-m
V-I-n
V-I-o
CARİ DÖNEM
(31/12/2015)
TP
YP
3.288.379 28.364.146
444.401
1.147.897
444.401
1.147.897
262.528
9.064
56.255
0
124.592
1.138.833
1.026
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
87.888
1.429.613
0
0
0
0
0
0
0
0
31.072.239
9.788.121
34.172
256.380
31.028.365
8.519.904
9.702
1.011.837
114.031.662 63.902.094
113.137.177 63.899.443
617.442
613.319
0
0
112.519.735 63.286.124
3.597.737
5.952
2.703.252
3.301
0
0
3.476.526
115.105
3.414.877
0
61.649
115.105
128.246
0
0
0
128.246
0
124.575
0
3.671
0
8.708.812
556.539
4.045.020
556.539
4.663.792
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4.340.202
10.077
353.554
354
0
0
353.554
354
0
0
474.380
330
0
0
474.380
330
42.929
42.929
0
2.289.970
0
0
0
1.664.120
ÖNCEKİ DÖNEM
( 31/12/2014)
Toplam
TP
YP
Toplam
31.652.525 4.730.670 19.876.036 24.606.706
1.592.298
437.771
800.484
1.238.255
1.592.298
437.771
800.484
1.238.255
271.592
253.812
10.254
264.066
56.255
0
0
0
1.263.425
183.079
790.230
973.309
1.026
880
0
880
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1.517.501
131.918
1.261.303
1.393.221
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
40.860.360 32.068.270
7.221.691 39.289.961
290.552
33.663
252
33.915
39.548.269 32.029.799
6.268.448 38.298.247
1.021.539
4.808
952.991
957.799
177.933.756 100.962.900 54.911.378 155.874.278
177.036.620 100.404.120 54.911.378 155.315.498
1.230.761
719.854
728.773
1.448.627
0
0
0
0
175.805.859 99.684.266 54.182.605 153.866.871
3.603.689
2.419.720
851
2.420.571
2.706.553
1.860.940
851
1.861.791
0
0
0
0
3.591.631
1.250.097
51.007
1.301.104
3.414.877
1.226.442
0
1.226.442
176.754
23.655
51.007
74.662
128.246
783.195
0
783.195
0
0
0
0
128.246
783.195
0
783.195
124.575
124.575
0
124.575
3.671
658.620
0
658.620
9.265.351 8.425.466
416.311
8.841.777
4.601.559
3.705.844
416.311
4.122.155
4.663.792
4.719.622
0
4.719.622
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4.350.279 1.890.082
11.708
1.901.790
353.908
273.221
886
274.107
0
0
0
0
353.908
273.221
886
274.107
0
0
0
0
474.710
526.236
478
526.714
0
0
0
0
474.710
526.236
478
526.714
42.929
42.929
0
3.954.090
60.361
60.361
0
1.214.494
0
0
0
466.012
60.361
60.361
0
1.680.506
168.739.188 106.978.396 275.717.584 152.754.681 85.017.294 237.771.975
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Olmayan Bilançosu (Finansal Durum Tablosu)
BİN TÜRK LİRASI
PASİF KALEMLER
I.
1.1
1.2
II.
III.
IV.
4.1
4.2
4.3
V.
5.1
5.2
5.3
VI.
6.1
6.2
VII.
VIII.
IX.
X.
10.1
10.2
10.3
10.4
XI.
11.1
11.2
11.3
XII.
12.1
12.2
12.3
12.4
12.5
XIII.
13.1
13.2
XIV.
14.1
14.2
XV.
XVI.
16.1
16.2
16.2.1
16.2.2
16.2.3
16.2.4
16.2.5
16.2.6
16.2.7
16.2.8
16.2.9
16.2.10
16.3
16.3.1
16.3.2
16.3.3
16.3.4
16.4
16.4.1
16.4.2
MEVDUAT
Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubunun Mevduatı
Diğer
ALIM SATIM AMAÇLI TÜREV FİNANSAL BORÇLAR
ALINAN KREDİLER
PARA PİYASALARINA BORÇLAR
Bankalararası Para Piyasalarına Borçlar
İMKB Takasbank Piyasasına Borçlar
Repo İşlemlerinden Sağlanan Fonlar
İHRAÇ EDİLEN MENKUL KIYMETLER (Net)
Bonolar
Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler
Tahviller
FONLAR
Müstakriz Fonları
Diğer
MUHTELİF BORÇLAR
DİĞER YABANCI KAYNAKLAR
FAKTORİNG BORÇLARI
KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN BORÇLAR
Finansal Kiralama Borçları
Faaliyet Kiralaması Borçları
Diğer
Ertelenmiş Finansal Kiralama Giderleri ( - )
RİSKTEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL BORÇLAR
Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlılar
Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlılar
Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlılar
KARŞILIKLAR
Genel Karşılıklar
Yeniden Yapılanma Karşılığı
Çalışan Hakları Karşılığı
Sigorta Teknik Karşılıkları (Net)
Diğer Karşılıklar
VERGİ BORCU
Cari Vergi Borcu
Ertelenmiş Vergi Borcu
SATIŞ AMAÇLI ELDE TUTULAN VE DURDURULAN
FAALİYETLERE İLİŞKİN DURAN VARLIK BORÇLARI (Net)
Satış Amaçlı
Durdurulan Faaliyetlere İlişkin
SERMAYE BENZERİ KREDİLER
ÖZKAYNAKLAR
Ödenmiş Sermaye
Sermaye Yedekleri
Hisse Senedi İhraç Primleri
Hisse Senedi İptal Kârları
Menkul Değerler Değerleme Farkları
Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları
Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları
Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Yeniden Değerleme Farkları
İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort. (İş Ort.)
Bedelsiz Hisse Senetleri
Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım)
Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin
Duran Varlıkların Birikmiş Değerleme Farkları
Diğer Sermaye Yedekleri
Kâr Yedekleri
Yasal Yedekler
Statü Yedekleri
Olağanüstü Yedekler
Diğer Kâr Yedekleri
Kâr veya Zarar
Geçmiş Yıllar Kâr/ Zararı
Dönem Net Kâr/ Zararı
PASİF TOPLAMI
Dipnot
TP
V-II-a 73.230.005
2.253.576
70.976.429
V-II-b
304.363
V-II-c 2.651.943
17.046.938
0
0
17.046.938
V-II-ç 6.325.685
5.551.796
0
773.889
0
0
0
6.303.311
V-II-e 1.481.694
0
V-II-f
0
0
0
0
0
V-II-g
0
0
0
0
V-II-ğ 7.064.150
2.842.117
0
553.067
0
3.668.966
V-II-h
574.023
574.023
0
V-II-ı
CARİ DÖNEM
(31/12/2015)
YP
Toplam
80.572.421 153.802.426
3.665.080
5.918.656
76.907.341 147.883.770
623.611
927.974
25.756.556 28.408.499
3.042.209
20.089.147
0
0
0
0
3.042.209
20.089.147
13.435.444
19.761.129
1.927.381
7.479.177
0
0
11.508.063
12.281.952
0
0
0
0
0
0
547.070
6.850.381
635.411
2.117.105
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
29.596
7.093.746
9.712
2.851.829
0
0
0
553.067
0
0
19.884
3.688.850
11.031
585.054
11.031
585.054
0
0
ÖNCEKİ DÖNEM
( 31/12/2014)
TP
YP
Toplam
72.985.567 60.565.624 133.551.191
1.500.534
3.133.082
4.633.616
71.485.033 57.432.542 128.917.575
214.966
415.185
630.151
2.867.541 17.801.622 20.669.163
14.779.435 2.916.681 17.696.116
0
0
0
0
0
0
14.779.435
2.916.681
17.696.116
5.514.432 11.639.325
17.153.757
4.305.319 2.339.748
6.645.067
0
0
0
1.209.113 9.299.577
10.508.690
0
0
0
0
0
0
0
0
0
5.028.465
479.626
5.508.091
1.317.253 1.566.416
2.883.669
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6.423.188
27.211
6.450.399
2.322.447
6.449
2.328.896
0
0
0
470.711
0
470.711
0
0
0
3.630.030
20.762
3.650.792
649.192
395
649.587
649.192
395
649.587
0
0
0
0
0
0
V-II-i
0
V-II-j 31.979.467
4.500.000
6.879.271
3.694
0
2.982.574
2.279.090
0
0
0
0
0
4.047.133
55.523
0
55.523
0
0
55.523
0
0
0
0
0
0
4.047.133
32.034.990
4.500.000
6.934.794
3.694
0
3.038.097
2.279.090
0
0
26.692
0
0
0
26.692
0
26.692
0
0
0
26.692
0
0
1.587.221
17.507.958
2.483.718
0
15.018.038
6.202
3.092.238
9.547
3.082.691
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1.587.221
17.507.958
2.483.718
0
15.018.038
6.202
3.092.238
9.547
3.082.691
0
1.607.261
14.838.502
2.246.666
0
12.584.659
7.177
3.382.442
0
3.382.442
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1.607.261
14.838.502
2.246.666
0
12.584.659
7.177
3.382.442
0
3.382.442
146.961.579 128.756.005
0
0
0
0
0
0
0 3.268.784
28.982.357
328.710
4.500.000
0
6.261.413
328.710
3.694
0
0
0
4.623.766
328.710
0
0
0
0
0
0
0
0
0
3.268.784
29.311.067
4.500.000
6.590.123
3.694
0
4.952.476
0
0
0
275.717.584 138.762.396 99.009.579 237.771.975
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
91
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Olmayan Nazım Hesaplar Tablosu
BİN TÜRK LİRASI
Dipnot
CARİ DÖNEM
(31/12/2015)
TP
A.
BİLANÇO DIŞI YÜKÜMLÜLÜKLER (I+II+III)
I.
GARANTİ ve KEFALETLER
1.1.
Teminat Mektupları
1.1.1.
Devlet İhale Kanunu Kapsamına Girenler
1.1.2.
Dış Ticaret İşlemleri Dolayısıyla Verilenler
1.1.3.
Diğer Teminat Mektupları
1.2.
Banka Kredileri
1.2.1.
1.2.2.
V-III
YP
ÖNCEKİ DÖNEM
( 31/12/2014)
Toplam
TP
YP
Toplam
91.672.574 127.335.881 219.008.455 78.878.269
93.121.610 171.999.879
20.181.325 30.459.541 50.640.866 17.664.161
25.151.012 42.815.173
20.167.536
18.372.484
38.540.020
17.646.415
15.968.529
804.216
2.524.859
3.329.075
741.815
2.975.340
33.614.944
3.717.155
3.540.122
6.843.585
10.383.707
3.205.517
5.001.864
8.207.381
15.823.198
9.004.040
24.827.238
13.699.083
7.991.325
21.690.408
4.821
931.732
936.553
9.813
1.219.918
1.229.731
İthalat Kabul Kredileri
0
116.817
116.817
0
413.697
413.697
Diğer Banka Kabulleri
4.821
814.915
819.736
9.813
806.221
816.034
1.3.
Akreditifler
5.655
10.249.180
10.254.835
0
7.206.401
7.206.401
1.3.1.
Belgeli Akreditifler
5.067
7.780.957
7.786.024
0
5.035.503
5.035.503
2.170.898
1.3.2.
Diğer Akreditifler
588
2.468.223
2.468.811
0
2.170.898
1.4.
Garanti Verilen Prefinansmanlar
0
0
0
0
0
0
1.5.
Cirolar
0
0
0
0
0
0
1.5.1.
T.C. Merkez Bankasına Cirolar
0
0
0
0
0
0
1.5.2.
Diğer Cirolar
0
0
0
0
0
0
1.6.
Menkul Kıy. İh. Satın Alma Garantilerimizden
0
0
0
0
0
0
1.7.
Faktoring Garantilerinden
0
0
0
0
0
0
1.8.
Diğer Garantilerimizden
3.313
906.145
909.458
7.933
756.164
764.097
1.9.
Diğer Kefaletlerimizden
0
0
0
0
0
0
II.
TAAHHÜTLER
2.1.
Cayılamaz Taahhütler
2.1.1.
Vadeli Aktif Değerler Alım Satım Taahhütleri
2.1.2.
40.030.743 12.279.503 52.310.246 38.011.936
8.711.030 46.722.966
39.904.819
5.050.503
44.955.322
37.901.969
2.795.325
40.697.294
152.889
3.008.812
3.161.701
54.810
936.721
991.531
Vadeli Mevduat Alım Satım Taahhütleri
0
0
0
0
0
0
2.1.3.
İştir. ve Bağ. Ort. Ser. İşt. Taahhütleri
0
0
0
0
121.296
121.296
2.1.4.
Kul. Gar. Kredi Tahsis Taahhütleri
10.340.937
566.627
10.907.564
9.429.052
572.525
10.001.577
2.1.5.
Men. Kıy. İhr. Aracılık Taahhütleri
0
0
0
0
0
0
2.1.6.
Zorunlu Karşılık Ödeme Taahhüdü
0
0
0
0
0
0
5.654.056
0
5.654.056
5.875.007
0
5.875.007
11.630
0
11.630
17.932
0
17.932
21.219.999
0
21.219.999
20.489.527
0
20.489.527
93.072
2.1.7.
Çekler İçin Ödeme Taahhütleri
2.1.8.
İhracat Taahhütlerinden Kaynaklanan Vergi ve Fon Yükümlülükleri
2.1.9.
Kredi Kartı Harcama Limit Taahhütleri
2.1.10.
Kredi Kartları ve Bankacılık Hizmetlerine İlişkin Promosyon Uyg. Taah.
100.470
0
100.470
93.072
0
2.1.11.
Açığa Menkul Kıymet Satış Taahhütlerinden Alacaklar
0
0
0
0
0
0
2.1.12.
Açığa Menkul Kıymet Satış Taahhütlerinden Borçlar
0
0
0
0
0
0
2.1.13.
Diğer Cayılamaz Taahhütler
2.424.838
1.475.064
3.899.902
1.942.569
1.164.783
3.107.352
2.2.
Cayılabilir Taahhütler
125.924
7.229.000
7.354.924
109.967
5.915.705
6.025.672
2.2.1.
Cayılabilir Kredi Tahsis Taahhütleri
125.924
7.229.000
7.354.924
109.967
5.915.705
6.025.672
2.2.2.
Diğer Cayılabilir Taahhütler
0
0
0
0
0
0
III.
TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR
31.460.506 84.596.837 116.057.343
23.202.172 59.259.568 82.461.740
3.1
Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Araçlar
0
0
0
0
0
0
3.1.1
Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler
0
0
0
0
0
0
3.1.2
Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler
0
0
0
0
0
0
3.1.3
Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler
0
0
0
0
0
0
92
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Olmayan Nazım Hesaplar Tablosu
BİN TÜRK LİRASI
Dipnot
CARİ DÖNEM
(31/12/2015)
TP
31.460.506
YP
ÖNCEKİ DÖNEM
( 31/12/2014)
Toplam
TP
YP
Toplam
84.596.837 116.057.343
23.202.172
59.259.568
82.461.740
8.480.695
2.679.048
4.602.767
7.281.815
4.218.641
1.791.045
1.850.095
3.641.140
3.2
Alım Satım Amaçlı İşlemler
3.2.1
Vadeli Döviz Alım-Satım İşlemleri
3.038.471
5.442.224
3.2.1.1
Vadeli Döviz Alım İşlemleri
1.489.731
2.728.910
3.2.1.2
Vadeli Döviz Satım İşlemleri
1.548.740
2.713.314
4.262.054
888.003
2.752.672
3.640.675
3.2.2
Para ve Faiz Swap İşlemleri
24.345.220
67.352.684
91.697.904
18.152.560
45.293.534
63.446.094
3.2.2.1
Swap Para Alım İşlemleri
2.813.441
27.689.453
30.502.894
3.950.534
17.558.277
21.508.811
18.758.355
8.743.921
27.502.276
10.462.522
9.327.369
19.789.891
3.2.2.3 Swap Faiz Alım İşlemleri
1.386.712
15.459.655
16.846.367
1.869.752
9.203.944
11.073.696
3.2.2.4 Swap Faiz Satım İşlemleri
1.386.712
15.459.655
16.846.367
1.869.752
9.203.944
11.073.696
3.2.2.2 Swap Para Satım İşlemleri
3.2.3
Para, Faiz ve Menkul Değer Opsiyonları
3.660.920
6.723.743
10.384.663
2.370.564
7.284.775
9.655.339
3.2.3.1
Para Alım Opsiyonları
2.756.108
1.818.458
4.574.566
1.326.040
2.737.361
4.063.401
3.2.3.2 Para Satım Opsiyonları
904.812
3.327.425
4.232.237
1.044.524
3.000.852
4.045.376
3.2.3.3 Faiz Alım Opsiyonları
0
788.930
788.930
0
759.159
759.159
3.2.3.4 Faiz Satım Opsiyonları
0
788.930
788.930
0
759.159
759.159
3.2.3.5 Menkul Değerler Alım Opsiyonları
0
0
0
0
0
0
3.2.3.6 Menkul Değerler Satım Opsiyonları
0
0
0
0
28.244
28.244
3.2.4
Futures Para İşlemleri
3.2.4.1 Futures Para Alım İşlemleri
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
3.2.4.2 Futures Para Satım İşlemleri
0
0
0
0
0
0
3.2.5
Futures Faiz Alım-Satım İşlemleri
0
0
0
0
0
0
3.2.5.1
Futures Faiz Alım İşlemleri
3.2.5.2 Futures Faiz Satım İşlemleri
3.2.6
Diğer
B.
EMANET VE REHİNLİ KIYMETLER (IV+V+VI)
IV.
EMANET KIYMETLER
4.1.
Müşteri Fon ve Portföy Mevcutları
4.2.
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
415.895
5.078.186
5.494.081
0
2.078.492
2.078.492
258.094.672 125.928.485 384.023.157 209.974.764 97.775.346 307.750.110
40.198.190 11.902.950
52.101.140 43.429.013 10.271.862 53.700.875
0
0
0
0
0
0
Emanete Alınan Menkul Değerler
22.737.209
155.981
22.893.190
27.039.493
136.293
27.175.786
4.3.
Tahsile Alınan Çekler
14.051.240
3.940.719
17.991.959
12.669.880
3.275.942
15.945.822
4.4.
Tahsile Alınan Ticari Senetler
2.982.759
6.499.384
9.482.143
2.448.155
5.683.214
8.131.369
4.5.
Tahsile Alınan Diğer Kıymetler
13.560
2.638
16.198
9.682
4.143
13.825
4.6.
İhracına Aracı Olunan Kıymetler
2.541
0
2.541
2.541
0
2.541
4.7.
Diğer Emanet Kıymetler
410.881
1.304.228
1.715.109
1.259.262
1.172.270
2.431.532
0
0
0
0
0
0
4.8.
Emanet Kıymet Alanlar
V.
REHİNLİ KIYMETLER
217.896.482 114.025.535 331.922.017 166.545.751 87.503.484 254.049.235
5.1.
Menkul Kıymetler
14.221.630
0
14.221.630
7.771.424
0
7.771.424
5.2.
Teminat Senetleri
3.591.980
9.624.977
13.216.957
3.836.007
8.210.577
12.046.584
5.3.
Emtia
40.272.232
11.164.836
51.437.068
31.509.545
9.157.163
40.666.708
5.4.
Varant
0
0
0
0
0
0
5.5.
Gayrimenkul
74.639.709 224.822.741 117.590.243
56.601.333
174.191.576
5.6.
Diğer Rehinli Kıymetler
9.627.608
18.596.013
28.223.621
5.838.532
13.534.411
19.372.943
5.7.
Rehinli Kıymet Alanlar
0
0
0
0
0
0
VI.
KABUL EDİLEN AVALLER VE KEFALETLER
0
0
0
0
0
0
BİLANÇO DIŞI HESAPLAR TOPLAMI (A+B)
150.183.032
349.767.246 253.264.366 603.031.612 288.853.033 190.896.956 479.749.989
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
93
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Olmayan Gelir Tablosu
BİN TÜRK LİRASI
GELİR VE GİDER KALEMLERİ
I.
FAİZ GELİRLERİ
1.1
Kredilerden Alınan Faizler
1.2
Zorunlu Karşılıklardan Alınan Faizler
1.3
Bankalardan Alınan Faizler
1.4
Para Piyasası İşlemlerinden Alınan Faizler
1.5
Menkul Değerlerden Alınan Faizler
1.5.1
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan
1.5.2
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/ Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV
1.5.3
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan
1.5.4
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlardan
1.6
Finansal Kiralama Gelirleri
1.7
Diğer Faiz Gelirleri
II.
FAİZ GİDERLERİ
2.1
Mevduata Verilen Faizler
2.2
Kullanılan Kredilere Verilen Faizler
2.3
Dipnot
V-IV-a
V-IV-b
CARİ DÖNEM
ÖNCEKİ DÖNEM
(01/01-31/12/2015)
(01/01-31/12/2014)
19.200.361
16.085.908
15.688.106
12.699.784
64.684
5.865
17.230
15.037
84
89
3.410.608
3.346.141
28.431
62.602
0
0
3.295.243
2.609.806
86.934
673.733
0
0
19.649
18.992
10.214.805
8.631.691
6.378.023
5.681.369
754.852
482.494
Para Piyasası İşlemlerine Verilen Faizler
1.690.336
1.387.475
2.4
İhraç Edilen Menkul Kıymetlere Verilen Faizler
1.359.913
1.019.320
2.5
Diğer Faiz Giderleri
III.
31.681
61.033
NET FAİZ GELİRİ/GİDERİ (I - II)
8.985.556
7.454.217
IV.
NET ÜCRET VE KOMİSYON GELİRLERİ/GİDERLERİ
2.388.802
2.003.778
4.1
Alınan Ücret ve Komisyonlar
2.804.157
2.334.651
4.1.1
Gayri Nakdi Kredilerden
4.1.2
Diğer
4.2
Verilen Ücret ve Komisyonlar
4.2.1
Gayri Nakdi Kredilere
4.2.2
Diğer
V.
TEMETTÜ GELİRLERİ
V-IV-c
554.940
594.982
VI.
TİCARİ KÂR / ZARAR (Net)
V-IV-ç
-868.620
184.866
6.1
Sermaye Piyasası İşlemleri Kârı/Zararı
339.454
442.569
6.2
Türev Finansal İşlemlerden Kâr/Zarar
-1.116.327
-887.931
6.3
Kambiyo İşlemleri Kârı/Zararı
VII.
DİĞER FAALİYET GELİRLERİ
V-IV-d
386.810
290.456
2.417.347
2.044.195
415.355
330.873
515
610
414.840
330.263
-91.747
630.228
1.108.588
1.011.812
12.169.266
11.249.655
VIII.
FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ TOPLAMI (III+IV+V+VI+VII)
IX.
KREDİ VE DİĞER ALACAKLAR DEĞER DÜŞÜŞ KARŞILIĞI (-)
V-IV-e
2.058.180
1.323.174
X.
DİĞER FAALİYET GİDERLERİ (-)
V-IV-f
6.327.389
5.695.413
XI.
NET FAALİYET KÂRI/ZARARI (VIII-IX-X)
3.783.697
4.231.068
XII.
BİRLEŞME İŞLEMİ SONRASINDA GELİR OLARAK KAYDEDİLEN FAZLALIK TUTARI
0
0
XIII.
ÖZKAYNAK YÖNTEMİ UYGULANAN ORTAKLIKLARDAN KÂR/ZARAR
0
0
XIV.
NET PARASAL POZİSYON KÂRI/ZARARI
0
0
XV.
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ K/Z (XI+...+XIV)
V-IV-g
3.783.697
4.231.068
V-IV-ğ
XVI.
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ KARŞILIĞI (±)
701.006
848.626
16.1
Cari Vergi Karşılığı
392.150
1.116.157
16.2
Ertelenmiş Vergi Karşılığı
308.856
-267.531
XVII.
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM NET K/Z (XV±XVI)
3.082.691
3.382.442
XVIII.
DURDURULAN FAALİYETLERDEN GELİRLER
0
0
18.1
Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlık Gelirleri
0
0
18.2
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ort.) Satış Karları
0
0
18.3
Diğer Durdurulan Faaliyet Gelirleri
0
0
XIX.
DURDURULAN FAALİYETLERDEN GİDERLER (-)
0
0
19.1
Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlık Giderleri
0
0
19.2
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ort.) Satış Zararları
0
0
19.3
Diğer Durdurulan Faaliyet Giderleri
0
0
XX.
DURDURULAN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ K/Z (XVIII-XIX)
0
0
XXI.
DURDURULAN FAALİYETLER VERGİ KARŞILIĞI (±)
0
0
21.1
Cari Vergi Karşılığı
0
0
21.2
Ertelenmiş Vergi Karşılığı
0
0
XXII.
DURDURULAN FAALİYETLER DÖNEM NET K/Z (XX±XXI)
0
0
XXIII.
NET DÖNEM KARI/ZARARI (XVII+XXII)
Hisse Başına Kâr / Zarar (*)
(*)
Tam TL tutarı ile gösterilmiştir.
94
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
V-IV-h
V-IV-ı
3.082.691
3.382.442
0,027401150
0,030065550
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Olmayan Özkaynaklarda Muhasebeleştirilen Gelir Gider
Kalemlerine İlişkin Tablo
BİN TÜRK LİRASI
ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBELEŞTİRİLEN GELİR GİDER KALEMLERİ
CARİ DÖNEM
ÖNCEKİ DÖNEM
(01/01-31/12/2015) (01/01-31/12/2014)
I.
MENKUL DEĞERLER DEĞERLEME FARKLARINA SATILMAYA HAZIR FİNANSAL VARLIKLARDAN EKLENEN
-2.223.225
1.820.853
II.
MADDİ DURAN VARLIKLAR YENİDEN DEĞERLEME FARKLARI
2.399.042
0
III.
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR YENİDEN DEĞERLEME FARKLARI
IV.
YABANCI PARA İŞLEMLER İÇİN KUR ÇEVRİM FARKLARI
V.
0
0
-975
-21.246
NAKİT AKIŞ RİSKİNDEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLARA İLİŞKİN KÂR/ZARAR (Gerçeğe Uygun
Değer Değişikliklerinin Etkin Kısmı)
0
0
VI.
YURTDIŞINDAKİ NET YATIRIM RİSKİNDEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLARA İLİŞKİN KÂR/ZARAR
(Gerçeğe Uygun Değer Değişikliklerinin Etkin Kısmı)
0
0
VII.
MUHASEBE POLİTİKASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER İLE HATALARIN DÜZELTİLMESİNİN ETKİSİ
0
0
-88.139
1.383.716
VIII. TMS UYARINCA ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBELEŞTİRİLEN DİĞER GELİR GİDER UNSURLARI
IX.
DEĞERLEME FARKLARINA AİT ERTELENMİŞ VERGİ
256.993
-279.405
X.
DOĞRUDAN ÖZKAYNAK ALTINDA MUHASEBELEŞTİRİLEN NET GELİR/GİDER (I+II+…+IX)
343.696
2.903.918
XI.
DÖNEM KÂRI/ZARARI
3.082.691
3.382.442
1.1
Menkul Değerlerin Gerçeğe Uygun Değerindeki Net Değişme (Kar-Zarara Transfer)
-175.509
174.672
1.2
Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı Türev Finansal Varlıklardan Yeniden Sınıflandırılan ve Gelir Tablosunda Gösterilen Kısım
0
0
1.3
Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı Yeniden Sınıflandırılan ve Gelir Tablosunda Gösterilen Kısım
0
0
1.4
Diğer
3.258.200
3.207.770
XII.
DÖNEME İLİŞKİN MUHASEBELEŞTİRİLEN TOPLAM KÂR/ZARAR (X±XI)
3.426.387
6.286.360
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
95
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Olmayan Özkaynak Değişim Tablosu
ÖZKAYNAK KALEMLERİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER
ÖNCEKİ DÖNEM
( 31/12/2014 )
I.
Dönem Başı Bakiyesi
II.
TMS 8 Uyarınca Yapılan Düzeltmeler
2.1 Hataların Düzeltilmesinin Etkisi
2.2 Muhasebe Politikasında Yapılan Değişikliklerin Etkisi
III. Yeni Bakiye (I+II)
Dönem İçindeki Değişimler
IV. Birleşmeden Kaynaklanan Artış/Azalış
V.
Menkul Değerler Değerleme Farkları
VI. Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım)
6.1 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı
6.2 Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı
VII. Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları
Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme
VIII. Farkları
İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort.(İş
IX. Ort.) Bedelsiz HS
X.
Kur Farkları
Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan
XI. Değişiklik
Varlıkların Yeniden Sınıflandırılmasından
XII. Kaynaklanan Değişiklik
İştirak Özkaynağındaki Değişikliklerin Banka
XIII. Özkaynağına Etkisi
XIV. Sermaye Artırımı
14.1 Nakden
14.2 İç Kaynaklardan
XV. Hisse Senedi İhracı
XVI. Hisse Senedi İptal Kârları
XVII. Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı
XVIII.Diğer
XIX. Dönem Net Kârı veya Zararı
XX. Kâr Dağıtımı
20.1 Dağıtılan Temettü
20.2 Yedeklere Aktarılan Tutarlar
20.3 Diğer (*)
I.
Dönem Sonu Bakiyesi (III+IV+V+……+XVIII+XIX+XX)
CARİ DÖNEM ( 31/12/2015 )
Önceki Dönem Sonu Bakiyesi
Dipnot
V -V
Ödenmiş
Sermaye Enf.
Ödenmiş
Düzeltme
Sermaye
Farkı
Hisse
Senedi İhraç Hisse Senedi
Primleri İptal Kârları
Yasal Yedek
Akçeler
Statü Olağanüstü
Yedekleri Yedek Akçe
4.500.000
1.615.938
3.694
2.044.830
10.177.540
4.500.000
1.615.938
3.694
2.044.830
10.177.540
201.836
2.407.119
201.836
2.312.119
95.000
4.500.000
1.615.938
3.694
2.246.666
12.584.659
4.500.000
1.615.938
3.694
2.246.666
12.584.659
237.052
2.433.379
237.052
2.304.379
129.000
2.483.718
15.018.038
Dönem İçindeki Değişimler
Birleşmeden Kaynaklanan Artış/Azalış
Menkul Değerler Değerleme Farkları
Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım)
Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı
Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı
Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları
Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme
VI. Farkları
İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort.(İş
VII. Ort.) Bedelsiz HS
VIII. Kur Farkları
Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan
IX. Değişiklik
Varlıkların Yeniden Sınıflandırılmasından
X.
Kaynaklanan Değişiklik
İştirak Özkaynağındaki Değişikliklerin Banka
XI. Özkaynağına Etkisi
XII. Sermaye Artırımı
12.1 Nakden
12.2 İç Kaynaklardan
XIII. Hisse Senedi İhraç Primi
XIV. Hisse Senedi İptal Kârları
XV. Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı
XVI. Diğer
XVII. Dönem Net Kârı veya Zararı
XVIII.Kâr Dağıtımı
18.1 Dağıtılan Temettü
18.2 Yedeklere Aktarılan Tutarlar
18.3 Diğer (*)
II.
III.
IV.
4.1
4.2
V.
Dönem Sonu Bakiyesi (I+II+III+…+XVI+XVII+XVIII)
4.500.000
1.615.938
3.694
(*) Banka Ana Sözleşmesi’ne göre hesap dönemine ilişkin net karın bir kısmının personele kar payı olarak dağıtıldığı dikkate alınarak “TMS 19 - Çalışanlara Sağlanan Faydalar” uyarınca personele dağıtılacak kar payı için ilgili dönemlerde ayrılan karşılıklar, dağıtılabi
96
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Geçmiş
Dönem Kârı/
(Zararı)
Menkul
Değer.
Değerleme
Farkı
61.360
3.163.365
1.985.698
26.692
23.579.117
61.360
3.163.365
1.985.698
26.692
23.579.117
Diğer
Yedekler
Dönem
Net
Kârı/(Zararı)
Maddi
ve Maddi
Olmayan Duran
Varlık YDF
Ortaklıklardan
Bedelsiz Hisse
Senetleri
2.966.778
Riskten
Korunma
Fonları
Satış A./
Durdurulan F.
İlişkin Dur.V. Bir.
Değ.F.
Toplam
Özkaynak
2.966.778
-21.246
-41.614
-1.500
-21.246
3.382.442
-3.163.365
-649.410
-2.513.955
3.382.442
-1.500
-41.614
3.382.442
-554.410
-649.410
3.382.442
95.000
4.952.476
26.692
29.311.067
4.952.476
26.692
29.311.067
-1.914.379
-1.914.379
2.279.090
2.279.090
-975
-20.040
-22.515
-975
3.082.691
3.082.691
9.547
-10.493
3.082.691
-712.011
-841.011
-3.382.442
-841.011
-2.541.431
9.547
129.000
3.038.097
2.279.090
26.692
32.034.990
ilir kar rakamına ilave edilmiştir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
97
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Olmayan Nakit Akış Tablosu
Dipnot
BİN TÜRK LİRASI
CARİ DÖNEM
ÖNCEKİ DÖNEM
(01/01-31/12/2015)
(01/01-31/12/2014)
A.
BANKACILIK FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI
1.1
Bankacılık Faaliyet Konusu Aktif ve Pasiflerdeki Değişim Öncesi Faaliyet Kârı
10.417.838
4.882.330
1.1.1
1.1.2
1.1.3
1.1.4
1.1.5
1.1.6
1.1.7
1.1.8
1.1.9
Alınan Faizler
Ödenen Faizler
Alınan Temettüler
Alınan Ücret ve Komisyonlar
Elde Edilen Diğer Kazançlar
Zarar Olarak Muhasebeleştirilen Donuk Alacaklardan Tahsilatlar
Personele ve Hizmet Tedarik Edenlere Yapılan Nakit Ödemeler
Ödenen Vergiler
Diğer
18.615.121
-10.034.161
207.994
2.804.157
770.221
1.001.304
-4.182.797
-716.435
1.952.434
15.369.039
-8.494.403
150.765
2.334.651
686.250
931.207
-3.958.706
-958.984
-1.177.489
1.2
Bankacılık Faaliyetleri Konusu Aktif ve Pasiflerdeki Değişim
-4.725.983
-8.427.088
1.2.1
1.2.2
1.2.3
1.2.4
1.2.5
1.2.6
1.2.7
1.2.8
1.2.9
1.2.10
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklarda Net (Artış) Azalış
Gerçeğe Uygun Değer Farkı K/Z'a Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV'larda Net (Artış) Azalış
Bankalar Hesabındaki Net (Artış) Azalış
Kredilerdeki Net (Artış) Azalış
Diğer Aktiflerde Net (Artış) Azalış
Bankaların Mevduatlarında Net Artış (Azalış)
Diğer Mevduatlarda Net Artış (Azalış)
Alınan Kredilerdeki Net Artış (Azalış)
Vadesi Gelmiş Borçlarda Net Artış (Azalış)
Diğer Borçlarda Net Artış (Azalış)
-63.700
0
-7.479.152
-12.574.859
-1.737.471
558.751
10.532.747
3.854.600
0
2.183.101
606.239
0
-1.743.870
-18.815.060
408.992
2.326.507
8.867.498
4.046.812
0
-4.124.206
I.
Bankacılık Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı
5.691.855
-3.544.758
B.
YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI
II.
Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı
-4.646.743
-2.604.260
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
2.6
2.7
2.8
2.9
İktisap Edilen İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
Elden Çıkarılan İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
Satın Alınan Menkuller ve Gayrimenkuller
Elden Çıkarılan Menkul ve Gayrimenkuller
Elde Edilen Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Elden Çıkarılan Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Satın Alınan Yatırım Amaçlı Menkul Değerler
Satılan Yatırım Amaçlı Menkul Değerler (*)
Diğer
-140.227
20.452
-259.971
154.825
-13.349.793
8.194.083
-486.510
1.477.766
-257.368
0
9.951
-319.009
223.680
-19.131.904
10.339.346
-76.112
6.545.492
-195.704
C.
FİNANSMAN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI
III.
Finansman Faaliyetlerinden Sağlanan Net Nakit
-1.406.176
5.808.420
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
Krediler ve İhraç Edilen Menkul Değerlerden Sağlanan Nakit
Krediler ve İhraç Edilen Menkul Değerlerden Kaynaklanan Nakit Çıkışı
İhraç Edilen Sermaye Araçları
Temettü Ödemeleri
Finansal Kiralamaya İlişkin Ödemeler
Diğer
V - VI
17.904.162
-18.469.327
0
-841.011
0
0
17.663.712
-11.205.882
0
-649.410
0
0
IV.
Döviz Kurundaki Değişimin Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar Üzerindeki Etkisi
V - VI
-24.402
54.386
V.
Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklardaki Net Artış
-385.466
-286.212
VI.
Dönem Başındaki Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar
9.321.787
9.607.999
VII.
Dönem Sonundaki Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar
8.936.321
9.321.787
(*)
İtfa edilen Yatırım Amaçlı Menkul Değerleri de içermektedir. 98
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
V - VI
V - VI
V - VI
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Kâr Dağıtım Tablosu
BİN TÜRK LİRASI
CARİ DÖNEM
ÖNCEKİ DÖNEM
(31/12/2015)
(31/12/2014)
I.
DÖNEM KÂRININ DAĞITIMI (1)
1.1
1.2
1.2.1
1.2.2
1.2.3
DÖNEM KÂRI (2)
ÖDENECEK VERGİ VE YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER (-)
Kurumlar Vergisi (Gelir Vergisi)
Gelir Vergisi Kesintisi
Diğer Vergi ve Yasal Yükümlülükler (3)
A.
NET DÖNEM KÂRI (1.1-1.2)
1.3
1.4
1.5
GEÇMİŞ DÖNEMLER ZARARI (-)
BİRİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE (-)
BANKADA BIRAKILMASI VE TASARRUFU ZORUNLU YASAL FONLAR (-)
B.
DAĞITILABİLİR NET DÖNEM KÂRI [(A-(1.3+1.4+1.5)]
1.6
1.6.1
1.6.2
1.6.3
1.6.4
1.6.5
1.7
1.8
1.9
1.9.1
1.9.2
1.9.3
1.9.4
1.9.5
1.10
1.11
1.12
1.13
1.14
ORTAKLARA BİRİNCİ TEMETTÜ (-)
Hisse Senedi Sahiplerine
İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine
Katılma İntifa Senetlerine
Kâra İştirakli Tahvillere
Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine
PERSONELE TEMETTÜ (-)
YÖNETİM KURULUNA TEMETTÜ (-)
ORTAKLARA İKİNCİ TEMETTÜ (-)
Hisse Senedi Sahiplerine
İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine
Katılma İntifa Senetlerine
Kâra İştirakli Tahvillere
Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine
İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE (-)
STATÜ YEDEKLERİ (-)
OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER
DİĞER YEDEKLER
ÖZEL FONLAR
II.
YEDEKLERDEN DAĞITIM
2.1
2.2
2.3
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.4
2.5
DAĞITILAN YEDEKLER
İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEKLER (-)
ORTAKLARA PAY (-)
Hisse Senedi Sahiplerine
İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine
Katılma İntifa Senetlerine
Kâra İştirakli Tahvillere
Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine
PERSONELE PAY (-)
YÖNETİM KURULUNA PAY (-)
III.
HİSSE BAŞINA KÂR
3.1
3.2
3.3
3.4
HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4)
HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % )
İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4)
İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % )
IV.
HİSSE BAŞINA TEMETTÜ
4.1
4.2
4.3
4.4
HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4)
HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % )
İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4)
İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % )
3.783.697
701.006
386.166
5.984
308.856
4.360.068
848.626
1.110.149
6.008
-267.531
3.082.691
3.511.442
0
0
0
0
175.403
2.363.030
3.082.691
973.009
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
270.000
269.998
2
0
0
0
140.698
1.279
429.034
429.027
3
4
0
0
61.649
0
70.349
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0,0274
69
0
0
0,0301
75
0
0
0
0
0
0
0,0062
16
0,0018
18
Kar dağıtımı Banka Genel Kurulu tarafından kararlaştırılmaktadır. Finansal tabloların düzenlendiği tarih itibariyle Genel Kurul toplantısı henüz yapılmamıştır.
“TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar” uyarınca personele dağıtılacak kar payı için 2014 yılında ayrılan ve aynı yılın kar dağıtımı matrahına eklenen 129.000 TL, tabloda önceki dönem “dönem karı” rakamına ilave edilmiştir.
(3):
Cari döneme ilişkin tutar ertelenmiş vergi gideri, önceki döneme ilişkin tutar ise ertelenmiş vergi geliridir.
(4):
Tam TL tutarı ile gösterilmiştir.
(1):
(2):
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
99
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: MUHASEBE POLİTİKALARINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
I. Sunum Esaslarına İlişkin Açıklamalar
Bu raporda yer alan konsolide olmayan finansal tablolar ile bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlar, Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar
Hakkında Yönetmelik ve BDDK tarafından bankaların muhasebe ve finansal raporlama esaslarına ilişkin yayımlanan diğer yönetmelik, tebliğ, açıklama ve genelgeleri ve bunlar ile
düzenlenmeyen konularda Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe Standartları hükümlerine (bundan sonra hep birlikte
“BDDK Muhasebe ve Finansal Raporlama Mevzuatı” olarak anılacaktır) uygun olarak hazırlanmıştır. Cari dönemde, detayları Üçüncü Bölüm XIII no.lu dipnotta belirtildiği üzere, maddi
duran varlıklar altında izlenen Banka kullanımındaki gayrimenkullerin değerlemesine ilişkin muhasebe politikasında maliyet modelinden yeniden değerleme modeline geçilmiş olması
dışında, uygulanan muhasebe politikaları önceki dönem finansal tabloları ile uyumludur.
İzlenen muhasebe politikaları ile finansal tabloların hazırlanmasında kullanılan değerleme esasları aşağıda detaylı olarak sunulmuştur.
II. Finansal Araçların Kullanım Stratejisi ve Yabancı Para Cinsinden İşlemlere İlişkin Açıklamalar
1. Banka’nın Finansal Araçlara İlişkin Stratejileri
Banka’nın temel faaliyet alanları özel, bireysel, ticari ve kurumsal bankacılık, para piyasaları ve menkul kıymet piyasası işlemleri ile uluslararası bankacılık hizmetlerine yönelik faaliyetleri
kapsamaktadır.
Bankacılık sisteminin genel pasif yapısına paralel olarak Banka bilançosunun pasifi ağırlıklı olarak kısa vadeli mevduat ile orta ve uzun vadeli diğer kaynaklardan oluşmaktadır. Bu
durumun yaratabileceği likidite riski ise mevduatın sürekliliğinin yanı sıra yaygın muhabir ağı, piyasa yapıcılığı (Banka piyasa yapıcısı bankalar arasındadır) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankası’nın (TCMB) likidite imkanlarının kullanımı sayesinde rahatlıkla kontrol altında tutulabilmekte, Banka ve sistem likiditesi bu bakımdan sürekli olarak izlenmektedir. Diğer taraftan,
döviz cinsi bazında oluşan likidite ihtiyaçları para piyasaları ve para swapları vasıtasıyla giderilmektedir.
Toplanan kaynaklar büyük oranda sabit faizli olup, sektör gelişmeleri yakından izlenerek alternatif yatırım araçlarının getirilerine göre hem sabit hem de değişken faizli plasmanlar
yapılmaktadır.
Plasman çalışmalarında emniyet ilkesi ön planda tutulmakta, plasmanlar vade yapısı da dikkate alınarak yüksek getirili ve düşük riskli varlıklara yöneltilmektedir. Bunun gereği
olarak uzun vadeli plasmanlarda genel olarak yüksek getiriyi amaçlayan fiyatlama politikası uygulanmakta ve faiz dışı gelir yaratma imkanlarının azami ölçüde kullanılmasına dikkat
edilmektedir. Banka, kredilere ilişkin stratejisini, uluslararası ve ulusal ekonomik verileri ve beklentileri, piyasa koşullarını, mevcut ve potansiyel kredi müşterilerinin beklentilerini ve
eğilimlerini, faiz-likidite-kur-kredi vb. riskleri göz önüne alarak belirlemektedir. Ayrıca, Banka bilanço yönetiminde de bu strateji paralelinde ve yasal limitler dahilinde hareket etmektedir.
Bilanço büyüklüklerine ilişkin temel hedefler bütçeleme çalışmaları sonrasında oluşturulan uzun vadeli planlarla ortaya konulmakta, para ve sermaye piyasalarındaki kısa vadeli kur, faiz
ve fiyat hareketleri karşısında söz konusu planlar ve piyasa koşullarının seyrine göre pozisyon alınmaktadır.
Piyasalardaki kur, faiz ve fiyat hareketleri anlık olarak takip edilmekte, pozisyon alınırken yasal sınırların yanında Banka’nın kendine özgü işlem ve kontrol limitleri de etkin şekilde
izlenmekte, limit aşımlarına sebebiyet verilmemektedir.
Banka’nın aktif-pasif yönetimi, özkaynak imkanları dahilinde likidite riski, faiz oranı riski, kur riski ve kredi riskini belli sınırlar içinde tutmak ve karlılığı maksimize etmek amacıyla AktifPasif Komitesi tarafından Yönetim Kurulu’nca belirlenen risk limitleri dahilinde yürütülmektedir.
2. Yabancı Para İşlemlerle İlgili Açıklamalar
Bilançoda yer alan yabancı para parasal varlık ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL’ye çevrilmiştir. Gerçeğe uygun değerden ölçülen yabancı para
birimindeki parasal olmayan kalemler gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki döviz kurları kullanılarak çevrilir. Parasal kalemlerin çevrimden veya tahsil ve tediyelerinden
kaynaklanan kur farkları gelir tablosunda yer almaktadır.
Yurt dışında kurulu ortaklıklardaki net yatırımlar “TMS 21-Kur Değişiminin Etkileri” uyarınca parasal olmayan kalem olarak değerlendirilip tarihi maliyet cinsinden ölçülerek
işlem tarihindeki döviz kurları ile Türk Parasına dönüştürülmekte ve yine “TMS 29-Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” gereğince, işlem tarihi ile enflasyon
muhasebesinin en son uygulandığı 31.12.2004 tarihleri arasında geçerli enflasyon endeksleri kullanılarak endekslenmiş değeri hesaplanıp varsa kalıcı değer düşüş karşılıkları ayrılarak
muhasebeleştirilmektedir.
Banka’nın yurt dışında kurulu şubelerinin finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi ile düzenlenmekte, Banka’nın geçerli para birimi olan
ve finansal tablolar için sunum birimi olarak kullanılan TL cinsinden ifade edilmektedir. Yurt dışında kurulu şubelerin varlık ve yükümlülüklerinin TL’ye çevrilmesinde Banka’nın dönem
sonu kapanış kurları, gelir ve giderlerin çevrilmesinde ise işlem tarihindeki kurlar dikkate alınmaktadır. TL’ye dönüştürme işlemlerinden doğan tüm kur farkları özkaynaklar altında “Diğer
Kar Yedekleri” hesabında izlenmektedir.
III. İştirak ve Bağlı Ortaklıklara İlişkin Açıklamalar
Bağlı ortaklıklar ve iştirakler, sırasıyla, “TMS 27-Bireysel Finansal Tablolar” ve “TMS 28- İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar” çerçevesinde muhasebeleştirilmektedir. Bağlı
ortaklıklar ve iştirakler; hisse senetleri aktif bir piyasada (borsada) işlem gören yatırımlar ve hisse senetleri aktif bir piyasada (borsada) işlem görmeyen yatırımlar olarak kategorize
edilmektedir. Hisse senetleri aktif bir piyasada (borsada) işlem gören yatırımlar söz konusu piyasadaki (borsadaki) kayıtlı fiyatları dikkate alınarak gerçeğe uygun değerleri ile finansal
tablolara yansıtılmaktadır. Hisse senetleri aktif bir piyasada (borsada) işlem görmeyen yatırımlar ise elde etme maliyetleri üzerinden izlenmekte, varsa değer azalış karşılıkları
düşüldükten sonra maliyet bedelleri ile finansal tablolarda gösterilmektedir.
IV. Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri ile Türev Ürünlere İlişkin Açıklamalar
Banka’nın türev işlemlerini ağırlıklı olarak para ve faiz swapları, vadeli döviz alım-satım işlemleri ile para ve faiz opsiyonları oluşturmaktadır. Banka’nın ana sözleşmeden ayrıştırılmak
suretiyle oluşturulan türev ürünleri bulunmamaktadır.
Türev işlemler, sözleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile kayıt altına alınmakta, ayrıca bu işlemlerden doğan alacak ve borçlar nazım hesaplarda izlenmektedir. Türev işlemler
kayda alınmalarından sonraki raporlama dönemlerinde gerçeğe uygun değerleri ile değerlenmekte ve değerleme farkının pozitif ya da negatif olmasına göre söz konusu farklar
“Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar” veya “Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Borçlar” hesaplarında gösterilmektedir. Bazı türev işlemler ekonomik olarak riskten korunma
sağlamakla birlikte, finansal riskten korunma muhasebesine (hedge) uygun kalem olarak tanımlanması için gereken tüm koşullar yerine getirilmediği için, “TMS 39-Finansal Araçlar:
Muhasebeleştirme ve Ölçme” kapsamında alım satım amaçlı olarak muhasebeleştirilmektedir. Türev işlemlerin değerlemesi sonucunda ortaya çıkan değerleme farkları kar zarar tablosu
ile ilişkilendirilmektedir.
Öte yandan, Nazım Hesaplar Tablosu’nda, Banka’ya varlık oluşturan opsiyon işlemleri “alım”, yükümlülük oluşturanlar ise “satım” satırlarında gösterilmektedir.
V. Faiz Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar
Faiz gelirleri ve giderleri “TMS 39-Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” çerçevesinde etkin faiz (finansal varlığın ya da yükümlülüğün gelecekteki nakit akımlarını bugünkü net
defter değerine eşitleyen oran) yöntemi ile tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmektedir.
Donuk alacak haline gelmiş kredilerin ve diğer alacakların faiz tahakkuk ve reeskontları iptal edilmekte ve söz konusu tutarlar tahsil edilene kadar faiz gelirleri dışında tutulmaktadır.
100
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
VI. Ücret ve Komisyon Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar
Ücret ve komisyon gelir/giderleri işlemin niteliği doğrultusunda tahakkuk esasına ya da etkin faiz yöntemine göre muhasebeleştirilmektedir. Sözleşmeler yoluyla ya da üçüncü bir
gerçek veya tüzel kişi için varlık alımı veya varlık satımı gibi işlemler dolayısıyla verilen hizmetler karşılığında sağlanan gelirler, tahsil edildikleri dönemde gelir hesaplarına aktarılmaktadır.
VII. Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Finansal varlıklar nakit mevcudunu, sözleşmeden doğan ve karşı taraftan nakit veya başka bir finansal varlık edinme veya karşılıklı olarak finansal araçları değiştirme hakkını ya da karşı
tarafın sermaye aracı işlemlerini ifade eder. Finansal varlıklar, ilgili varlıkların Banka yönetimi tarafından elde tutulma amaçları dikkate alınarak, “Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara
Yansıtılan Finansal Varlıklar”, “Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar”, “Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar” ve “Krediler ve Alacaklar” olarak dört grupta sınıflandırılmaktadır.
1. Nakit Değerler ve Bankalar
Nakit değerler kasa, efektif deposu, yoldaki paralar, satın alınan çekler ve kıymetli madenlerden oluşmaktadır. Yabancı para nakit değerler ve yabancı para bankalar hesabı, bilanço
tarihinde geçerli olan kurlara göre TL’ye çevrilmiş tutarları üzerinden bilançoya yansıtılmaktadır.
2. Menkul Değerler
a. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar
a.1. Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar
Alım satım amaçlı finansal varlıklar, piyasada kısa dönemde oluşan fiyat ve benzeri unsurlardaki dalgalanmalardan kar sağlama amacıyla elde edilen veya elde edilme nedeninden
bağımsız olarak kısa dönemde kar sağlamaya yönelik bir portföyün parçası olan menkul değerlerdir.
Alım satım amaçlı finansal varlıklar, bilançoya gerçeğe uygun değerleri ile yansıtılmakta ve kayda alınmalarını müteakiben gerçeğe uygun değerleri üzerinden değerlemeye tabi
tutulmaktadır. Gerçeğe uygun değere esas teşkil eden fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde gerçekleşmemesi durumunda, gerçeğe uygun değerin güvenilir bir şekilde
belirlenmediği kabul edilmekte ve iç verim oranı kullanılarak “İskonto Edilmiş Değer” gerçeğe uygun değer olarak dikkate alınmaktadır.
Alım satım amaçlı finansal varlıkların değerlemesi sonucunda oluşan kazanç ya da kayıplar kar/zarar hesaplarına yansıtılmaktadır. Tekdüzen Hesap Planı (THP) açıklamaları
doğrultusunda, finansal varlığın elde etme maliyeti ile iskonto edilmiş değeri arasındaki olumlu fark “Faiz Gelirleri”ne, varlığın gerçeğe uygun değerinin iskonto edilmiş değerin üzerinde
olması halinde ise aradaki olumlu fark “Sermaye Piyasası İşlemleri Karları” hesabına, gerçeğe uygun değerin iskonto edilmiş değerin altında olması halinde ise iskonto edilmiş değer ile
gerçeğe uygun değer arasındaki olumsuz fark “Sermaye Piyasası İşlemleri Zararları” hesabına kaydedilmektedir. Finansal varlığın vadesinden önce elden çıkarılması durumunda ise,
oluşan kazanç veya kayıplar aynı esaslar çerçevesinde muhasebeleştirilmektedir.
a.2. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan Finansal Varlıklar
Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılan finansal varlıklar, alım satım amaçlı olarak edinilmeyen, ancak ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer
farkı kar/zarara yansıtılacak şekilde sınıflandırılan finansal varlıkları ifade etmektedir. Söz konusu varlıkların gerçeğe uygun değer farklarının muhasebeleştirilmesi alım satım amaçlı
finansal varlıklar ile aynı şekilde gerçekleştirilmektedir.
b. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklara ve Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlara İlişkin Açıklamalar
b.1.Satılmaya Hazır Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Satılmaya hazır finansal varlıklar, banka kaynaklı krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacaklar ve gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılanlar dışında
kalan türev olmayan finansal varlıkları ifade etmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıkların işlem maliyetleri dahil olmak üzere ilk muhasebeleştirilmesi ve müteakip değerlemesi gerçeğe
uygun değer esasına göre yapılmakta olup, iç verim oranı kullanılarak iskonto edilen değer ile maliyet arasındaki fark kar/zarara yansıtılmaktadır. Satılmaya hazır menkul değerlerin
gerçeğe uygun değerlerinin tespitinde piyasada oluşan fiyatlar dikkate alınmakta, fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde gerçekleşmemesi ve gerçeğe uygun değerin
güvenilir bir şekilde belirlenemediğinin değerlendirildiği durumlarda iç verim yöntemi ile hesaplanan iskonto edilmiş değer gerçeğe uygun değer olarak kabul edilmektedir. Satılmaya
hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişikliklerden kaynaklanan gerçekleşmemiş kar ve zararlar, ilgili finansal varlığa karşılık gelen değerin tahsili, varlığın satılması,
elden çıkarılması veya zafiyete uğraması durumlarından birinin gerçekleşmesine kadar dönemin gelir tablosuna yansıtılmamakta ve özkaynaklar içindeki “Menkul Değerler Değerleme
Farkları” hesabında izlenmektedir. İlgili varlığın değerinin tahsil edilmesi veya elden çıkarılması durumunda gerçeğe uygun değer uygulaması sonucunda özkaynak hesaplarında oluşan
gerçeğe uygun değer farkları gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
b.2. Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlara İlişkin Açıklamalar
Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların
sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan, ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılanlar
ile satılmaya hazır olarak tanımlanan ve banka kaynaklı krediler ve alacaklar dışında kalan türev olmayan finansal varlıkları ifade etmektedir. İlk kayıtları işlem maliyetleri de dahil
olmak üzere gerçeğe uygun değerleri üzerinden yapılan vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, varsa değer azalışı için ayrılan karşılığın düşülmesinden sonra, iç verim yöntemi
kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti ile değerlemeye tabi tutulmaktadır. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların kazanılmış olan faiz gelirleri, gelir tablosunda “Faiz Geliri” olarak
muhasebeleştirilmektedir.
Banka tarafından vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar arasında sınıflandırılan ancak, sınıflandırma esaslarına uyulmadığından iki yıl boyunca bu sınıflandırmaya tabi tutulmayacak
finansal varlık bulunmamaktadır.
3. Krediler ve Alacaklar
Krediler ve alacaklar borçluya para, mal veya hizmet sağlama yoluyla yaratılan, sabit veya belirlenebilir nitelikte ödemelere sahip olan ve aktif bir piyasada işlem görmeyen finansal
varlıklardır.
Krediler ve alacakların ilk kayıtları elde etme maliyeti üzerinden yapılmakta ve müteakiben iç verim yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedelleri ile değerlenmektedir.
Nakdi krediler içerisinde izlenen bireysel ve ticari krediler içeriklerine göre, Tekdüzen Hesap Planı (THP) ve İzahnamesinde belirtilen hesaplarda orijinal vadeleri ile
muhasebeleştirilmektedir.
Dövize endeksli krediler, açılış tarihindeki kurdan Türk Lirası’na çevrilerek Türk Parası (TP) hesaplarda izlenmekte, müteakip dönemlerde ise ilgili dönem kurlarının başlangıç kurlarının
üzerinde veya altında olması durumuna göre kredinin anapara tutarında meydana gelen artış ya da azalışlar gelir-gider hesaplarına kaydedilmektedir. Geri ödemeler, geri ödeme
tarihindeki kur üzerinden hesaplanmakta, oluşan kur farkları “Kambiyo İşlemleri Karı/Zararı” hesaplarına yansıtılmaktadır.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
101
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
VIII. Finansal Varlıklarda Değer Düşüklüğüne İlişkin Açıklamalar
Banka her bilanço döneminde, bir finansal varlık veya finansal varlık grubunun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin ortada tarafsız göstergelerin bulunup bulunmadığı hususunu
değerlendirir. Anılan türden bir göstergenin mevcut olması durumunda Banka, ilgili değer düşüklüğü tutarını tespit eder.
Bir finansal varlık veya finansal varlık grubu, yalnızca ilgili varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden fazla olayın (“zarar/kayıp olayı”) meydana geldiğine ve söz
konusu zarar olayının (veya olaylarının) ilgili finansal varlığın veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki nakit akışları üzerindeki etkisi sonucunda değer
düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğüne uğrar ve değer düşüklüğü zararı oluşur. İleride meydana gelecek olaylar sonucunda
oluşması muhtemel kayıplar, olasılığın yüksekliğine bakılmaksızın muhasebeleştirilmez.
Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlara ilişkin değer düşüklüğü zararı meydana gelmesi durumunda, ilgili zararın tutarı, gelecekteki tahmini nakit akışlarının finansal varlığın orijinal faiz
oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki fark olarak ölçülmekte, söz konusu fark tutarının zarar olarak muhasebeleştirilmesi yoluyla
da varlığın defter değeri azaltılmaktadır. Müteakip dönemlerde, değer düşüklüğü tutarının azalması durumunda, daha önce muhasebeleştirilmiş bulunan değer düşüklüğü zararı iptal
edilmektedir.
Gerçeğe uygun değer üzerinden muhasebeleştirilen ve değer artış veya azalışları özkaynaklarda izlenen satılmaya hazır finansal varlıkların değer düşüklüğüne uğraması durumunda,
birikmiş kar veya zarar kayıtları özkaynak kalemlerinden çıkarılarak dönem net kar/zararında gösterilmektedir. Zarar kaydı yapılan dönemi izleyen hesap dönemlerinde, varlığın gerçeğe
uygun değerinde bir artış gerçekleşmesi durumunda, değer artışları özkaynaklar altında muhasebeleştirilmektedir.
Krediler, 1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara
İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”te yer alan esaslar çerçevesinde sınıflandırılmakta ve izlenmektedir. İlgili mevzuat düzenlemeleri kapsamında, sorunlu hale geldiği kabul
edilen kredi ve diğer alacaklar için anılan yönetmelikte belirtilen asgari karşılık oranları dikkate alınmak suretiyle de karşılık hesaplanmaktadır. Ayrılan özel karşılıklar gelir tablosuna
yansıtılmaktadır. Aynı yıl içinde serbest kalan karşılıklar, “Karşılık Giderleri” hesabına alacak kaydedilmek suretiyle, geçmiş yıllarda ayrılan karşılıkların serbest kalan bölümü ise “Diğer
Faaliyet Gelirleri” hesabına aktarılarak muhasebeleştirilmektedir.
Özel karşılıkların dışında, Banka yukarıda belirtilen yönetmelik hükümleri çerçevesinde kredi ve diğer alacakları için genel kredi karşılığı ayırmaktadır.
IX. Finansal Araçların Netleştirilmesine İlişkin Açıklamalar
Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkı var olması, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olması ya da varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine
getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi halinde bilançoda net değerleri ile gösterilir.
X. Satış ve Geri Alış Anlaşmaları ve Menkul Değerlerin Ödünç Verilmesi İşlemlerine İlişkin Açıklamalar
Repoya konu olan menkul kıymetler Banka portföyünde tutuluş amaçlarına göre “Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar”, “Satılmaya Hazır Finansal
Varlıklar” veya “Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar” portföylerinde sınıflandırılmakta ve ait oldukları portföyün esaslarına göre değerlemeye tabi tutulmaktadırlar.
Repo sözleşmeleri karşılığında elde edilen fonlar pasifte “Repo İşlemlerinden Sağlanan Fonlar” hesaplarında izlenmekte, repo anlaşmaları ile belirlenen satım ve geri alım fiyatları
arasındaki farkın döneme isabet eden kısmı için iç verim yöntemine göre gider reeskontu hesaplanmaktadır.
Ters repo işlemleri “Ters Repo İşlemlerinden Alacaklar” hesabında muhasebeleştirilmektedir. Ters repo anlaşmaları ile belirlenen alım ve geri satım fiyatları arasındaki farkın döneme
isabet eden kısmı için iç verim yöntemine göre gelir reeskontu hesaplanmaktadır.
XI. Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıklar ile Bu Varlıklara İlişkin Borçlar Hakkında Açıklamalar
Satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılma kriterlerini sağlayan varlıklar, defter değerleri ile satış için katlanılacak maliyetler düşülmüş gerçeğe uygun değerlerinden düşük
olanı ile ölçülür ve bu varlıklar bilançoda ayrı olarak sunulur. Bir varlığın satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılabilmesi için ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun)
bu tür varlıkların (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışında sıkça rastlanan ve alışılmış koşullar çerçevesinde derhal satılabilecek durumda olması ve satış olasılığının yüksek
olması gerekir. Satış olasılığının yüksek olması için uygun bir yönetim kademesi tarafından, varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışına ilişkin bir plan yapılmış ve alıcıların
tespiti ile planın tamamlanmasına yönelik aktif bir program başlatılmış olmalıdır. Ayrıca, varlık (veya elden çıkarılacak varlık grubu) gerçeğe uygun değeriyle uyumlu bir fiyat ile aktif
olarak pazarlanıyor olmalıdır. Çeşitli olay veya koşullar satış işleminin tamamlanma süresini bir yıldan fazlaya uzatabilir. Söz konusu gecikmenin işletmenin kontrolü dışındaki olaylar veya
koşullar nedeniyle gerçekleşmiş ve işletmenin ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışına yönelik satış planının devam etmekte olduğuna dair yeterli kanıt bulunması
durumunda bahse konu varlıklar, satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılmaya devam edilir.
Durdurulan bir faaliyet, Banka’nın elden çıkarılan veya satış amacıyla elde tutulan olarak sınıflandırılan bir bölümüdür. Durdurulan faaliyetlere ilişkin sonuçlar gelir tablosunda ayrı olarak
sunulur.
XII. Şerefiye ve Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Bilanço tarihi itibarıyla Banka’nın konsolide olmayan finansal tablolarında şerefiye bulunmamaktadır.
Banka’nın maddi olmayan duran varlıkları yazılım programlarından meydana gelmektedir. Satın alınan kalemler satın alım maliyet değerlerinden birikmiş itfa ve tükenme payları ile kalıcı
değer düşüş karşılıkları ayrılmış olarak finansal tablolarda gösterilir. Değer düşüklüğüne dair bir belirtinin mevcudiyeti halinde, ilgili maddi olmayan duran varlığın geri kazanılabilir tutarı
“TMS 36-Varlıklarda Değer Düşüklüğü” çerçevesinde tahmin edilir ve geri kazanılabilir tutarın defter değerinin altında olması durumunda değer düşüklüğü karşılığı ayrılır.
Söz konusu varlıklar doğrusal amortisman yöntemine göre beklenen faydalı ömürleri dikkate alınarak amortismana tabi tutulmaktadır. Amortisman yöntemi ve dönemi her yılın sonunda
periyodik olarak gözden geçirilmektedir.
XIII. Maddi Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Banka, 01.01.2005 tarihinden önce satın alınan maddi duran varlıkları 31.12.2004 tarihi itibarıyla enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden, izleyen dönemlerde
satın alınanları ise satın alım maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer düşüş karşılıkları ayırarak finansal tablolara yansıtmakta iken, cari yılın üçüncü çeyreğinden
itibaren muhasebe politikasında değişikliğe giderek, maddi duran varlıklar altında izlenen kullanımındaki gayrimenkullerin değerlemesinde “TMS 16-Maddi Duran Varlıklar” çerçevesinde
maliyet modelinden yeniden değerleme modeline geçmiştir. Lisanslı değerleme şirketleri tarafından hazırlanan ekspertiz raporlarındaki gayrimenkul değerleri ile ilgili gayrimenkullerin
net defter değeri arasındaki olumlu fark özkaynak hesaplarında takip edilmektedir.
Değer düşüklüğüne dair bir belirtinin mevcudiyeti halinde, ilgili maddi duran varlığın geri kazanılabilir tutarı “TMS 36-Varlıklarda Değer Düşüklüğü” çerçevesinde tahmin edilir ve geri
kazanılabilir tutarın defter değerinin altında olması durumunda değer düşüklüğü karşılığı ayrılır.
Kiralama veya idari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulurlar.
Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışındaki maddi duran varlıklar, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen
faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak
muhasebeleştirilir.
Finansal kiralama ile alınan varlıklar, beklenen faydalı ömrü ile kiralama süresinden kısa olanı üzerinden belirlenen süre boyunca amortismana tabi tutulur.
102
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Faaliyet kiralaması geliştirme maliyetleri faydalanma süresi dikkate alınarak eşit tutarlarla itfa edilir. Ancak her durumda faydalanma süresi kiralama süresini geçemez. Kira süresinin belli
olmaması veya 5 yıldan uzun olması durumunda itfa süresi 5 yıl olarak kabul edilir.
Maddi duran varlıkların elden çıkartılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark gelir tablosuna dahil edilir.
Maddi duran varlıklara yapılan normal bakım ve onarım harcamaları gider olarak muhasebeleştirilmektedir.
Maddi duran varlıklar üzerinde rehin, ipotek ve benzeri herhangi bir takyidat bulunmamaktadır.
Maddi duran varlıkların amortismanında kullanılan oranlar ve tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir:
Binalar
Kasalar
Diğer Menkuller
Finansal Kiralama Yoluyla Alınan Menkuller
Tahmini Ekonomik Ömür (Yıl)
4-50
2-50
2-25
4-5
Amortisman Oranı
% 2 - % 25
% 2 - % 50
% 4 - % 50
% 20 - % 25
XIV. Kiralama İşlemlerine İlişkin Açıklamalar
Finansal kiralama yoluyla edinilen aktifler, gerçeğe uygun değerleri ile kira ödemelerinin iskonto edilmiş değerlerinin düşük olanı üzerinden aktifleştirilmekte, kira bedelleri toplamı
pasifte yükümlülük olarak kaydedilirken içerdikleri faiz tutarları ertelenmiş faiz gideri olarak muhasebeleştirilmektedir. Finansal kiralama ödemeleri, finansman gideri ve finansal kiralama
yükümlülüğündeki azalışı sağlayan anapara ödemesi olarak ayrılır ve böylelikle borcun geri kalan anapara bakiyesi üzerinden sabit bir oranda faiz hesaplanmasını sağlar. Finansal giderler,
Banka’nın genel borçlanma politikası kapsamında gelir tablosuna kaydedilir. Kiralama konusu varlıklar “Maddi Duran Varlıklar” hesabının altında izlenmekte ve doğrusal amortisman
yöntemine göre amortismana tabi tutulmaktadır.
Banka “kiralayan” sıfatıyla finansal kiralama işlemleri gerçekleştirmemektedir.
Faaliyet kiralamasına ilişkin işlemler ilgili sözleşme hükümleri doğrultusunda ve tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmektedir.
XV. Karşılıklar ve Koşullu Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar
Raporlama dönemi sonu itibarıyla, mevcut bir yükümlülüğün var olması ihtimalinin böyle bir yükümlülüğün var olmaması ihtimalinden fazla olması durumunda finansal tablolarda karşılık
ayrılmaktadır. Raporlama dönemi sonu itibarıyla, mevcut bir yükümlülüğün var olmama ihtimalinin böyle bir yükümlülüğün var olması ihtimalinden fazla olması durumunda ise ekonomik
fayda içeren kaynakların çıkış ihtimali düşük olmadıkça, koşullu borçlara ilişkin açıklamalara dipnotlarda yer verilmektedir.
Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynak çıkışının muhtemel olması ve söz konusu
yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılır.
Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, bilanço tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın en
güvenilir şekilde tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır.
Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akımlarının kullanılarak ölçülmesi durumunda söz konusu karşılığın defter değeri, ilgili nakit akımlarının bugünkü
değerine eşittir.
Yükümlülüğün yerine getirilmesi için kaynak çıkışı ihtimalinin bulunmadığı ve yükümlülük tutarının yeterince güvenilir bir şekilde ölçülemediği durumlarda yükümlülük “Koşullu
Yükümlülük” olarak kabul edilmekte ve bu konuda dipnotlarda bilgi verilmektedir.
XVI. Koşullu Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Koşullu varlıklar, genellikle ekonomik yararların Banka’ya giriş olasılığını doğuran, planlanmamış veya diğer beklenmeyen olaylardan oluşmaktadır. Koşullu varlıkların finansal tablolarda
gösterilmeleri, hiçbir zaman elde edilemeyecek bir gelirin muhasebeleştirilmesi sonucunu doğurabileceğinden, sözü edilen varlıklara finansal tablolarda yer verilmemekte, öte yandan bu
varlıkların ekonomik faydalarının Banka’ya girişleri olası ise, finansal tablo dipnotlarında bu konuda açıklama yapılmaktadır. Bununla birlikte, koşullu varlıklarla ilgili gelişmeler sürekli olarak
değerlendirmeye tabi tutularak, ekonomik faydanın Banka’ya girmesinin neredeyse kesin hale gelmesi durumunda ilgili varlık ve buna ilişkin gelir, değişikliğin oluştuğu dönemin finansal
tablolarına yansıtılmaktadır.
XVII. Çalışanların Haklarına İlişkin Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar
1. Kıdem Tazminatı ve İzin Hakları
Banka, ilgili mevzuat ve toplu iş sözleşmeleri uyarınca, emekli olan, vefat eden, askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılan, ilgili mevzuatta belirtilen şekilde iş ilişkisine son verilen personeli
ile evlenmelerini müteakip bir yıl içinde kendi arzusu ile işten ayrılan bayan çalışanlarına kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Banka, “TMS 19-Çalışanlara Sağlanan Faydalar” hükümleri
çerçevesinde kıdem tazminatına ilişkin gelecekteki muhtemel yükümlülüğün bugünkü değerinin tahmin edilmesi suretiyle karşılık kaydı gerçekleştirmektedir. Oluşan aktüeryal kayıp ve
kazançlar, TMS 19 standardı uyarınca özkaynaklar altında muhasebeleştirilmektedir. Kıdem tazminatı yükümlülüğü yanında Banka, kullanılmamış izinler için de karşılık ayırmaktadır.
2. Emeklilik Hakları
Banka çalışanlarının üyesi bulunduğu Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine göre kurulmuştur. Sosyal
Sigortalar Kanunu kapsamında kurulmuş olan banka sandıklarının, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun geçici 23. maddesi ile kanunun yayımını izleyen 3 yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na
devredilmesi öngörülmüş, bu kapsamda 30.11.2006 tarih ve 2006/11345 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’yla da devre ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Buna karşılık, devre ilişkin ilgili
kanun maddesi, Cumhurbaşkanı tarafından 02.11.2005 tarihinde yapılan başvuruya istinaden Anayasa Mahkemesi’nin 31.03.2007 tarih ve 26479 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
22.03.2007 tarih ve E.2005/39, K.2007/33 sayılı kararı ile iptal edilmiş ve yürürlüğü kararın yayım tarihinden itibaren durdurulmuştur.
Bankacılık Kanunu’nun geçici 23. maddesinin iptaline ilişkin gerekçeli kararın Anayasa Mahkemesi tarafından 15.12.2007 tarih ve 26731 sayılı Resmi Gazete’de açıklanmasını takiben
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) yeni yasal düzenlemelerin tesisi yönünde çalışmaya başlamış ve TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmesinin ardından, 08.05.2008 tarih ve
26870 sayılı Resmi Gazete’de 5754 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yeni kanun ile banka sandıklarının iştirakçileri ve aylık veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin herhangi bir işleme gerek kalmaksızın ilgili
maddenin yayım tarihinden itibaren üç yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilmesi ve bu Kanun kapsamına alınması, üç yıllık devir süresinin Bakanlar Kurulu kararı ile en fazla iki yıl
uzatılabileceği hüküm altına alınmış, 09.04.2011 tarih ve 27900 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14.03.2011 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile de bahse konu devir süresi iki yıl uzatılmıştı.
Bununla birlikte, 08.03.2012 tarih ve 28227 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6283 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”
ile devir süresinin uzatımına ilişkin iki yıllık süre dört yıla çıkarılmıştır. Bahse konu devir süresi, 03.05.2013 tarih, 28636 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 08.04.2013 tarihli Bakanlar
Kurulu Kararı ile bir yıl uzatılmış iken, bu defa, 30.04.2014 tarih, 28987 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 24.02.2014 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile bir yıl daha uzatılmıştır. Öte yandan,
23.04.2015 tarih ve 29335 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6645 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun” ile 5510 sayılı kanunun geçici 20. maddesi değiştirilerek devir tarihini saptama yetkisi Bakanlar Kurulu’na bırakılmıştır.
Diğer yandan, 19.06.2008 tarihinde kanunun devir hükümlerini içeren geçici 20. maddesinin birinci fıkrasının da arasında yer aldığı bazı maddelerinin iptali ve yürürlüğün durdurulması
istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne Cumhuriyet Halk Partisi tarafından yapılan başvuru, adı geçen mahkemenin 30.03.2011 tarihli toplantısında alınan karar doğrultusunda reddedilmiştir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
103
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Söz konusu Kanun’da;
• Sosyal Güvenlik Kurumu, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, BDDK, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, her sandık için ayrı ayrı olmak üzere
hesabı yapılan sandığı temsilen bir ve sandık iştirakçilerini istihdam eden kuruluşu temsilen bir üyenin katılımıyla oluşturulacak komisyon tarafından, devir tarihi itibarıyla devredilen
kişilerle ilgili olarak sandıkların anılan Kanun kapsamındaki sigorta kolları bazında gelir ve giderleri dikkate alınarak yükümlülüklerinin peşin değerinin hesaplanacağı ve peşin değerin
aktüeryal hesabında kullanılacak teknik faiz oranının % 9,8 olarak esas alınacağı,
• Sandık iştirakçileri ile aylık ve/veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na devrinden sonra bu kişilerin tabi oldukları vakıf senedinde
bulunmasına rağmen karşılanmayan diğer sosyal hakları ve ödemelerinin, sandıklar ve sandık iştirakçilerini istihdam eden kuruluşlarca karşılanmaya devam edileceği
hususlarına yer verilmiştir.
Banka, yeni kanuna uygun olarak 31.12.2015 tarihi itibarıyla anılan sandık için aktüeryal değerleme yaptırmıştır. Anılan döneme ilişkin finansal tablolarda, söz konusu aktüer raporunda
belirtilen fiili ve teknik açık tutarı kadar karşılığa yer verilmiştir. Bahse konu aktüer raporunda kullanılan aktüeryal varsayımlara Beşinci Bölüm II-ğ.5.2 no.lu dipnotta yer verilmiştir.
Banka tarafından Türk Ticaret Kanunu ve Medeni Kanun hükümleri uyarınca kurulmuş olan Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı’nın
ise bugüne kadar herhangi bir açığı oluşmamış ve Banka tarafından bu amaçla bir ödemede bulunulmamıştır. Bu vakfın sahip olduğu aktifler, vakfın toplam yükümlülüklerini karşılayacak
düzeyde olup Banka’ya ilave bir yükümlülük getirmeyeceği düşünülmektedir.
XVIII. Vergi Uygulamalarına İlişkin Açıklamalar
1. Kurumlar Vergisi
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca, kurumlar vergisinin hesaplanmasında % 20 oranı dikkate alınmaktadır. İlgili kanun gereği üçer aylık dönemler itibarıyla
Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen esaslara göre ve kurumlar vergisi oranında geçici vergi hesaplanmakta ve ödenmektedir. Söz konusu geçici vergi ödemeleri cari vergilendirme
döneminin kurumlar vergisine mahsup edilmektedir. Cari vergilendirme döneminin kurumlar vergisinden mahsup edilmek üzere, 2015 yılına ilişkin geçici vergi, 2016 yılı Şubat ayında
ödenecektir.
Vergi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi giderinin toplamından oluşur. Cari döneme ilişkin vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi
kar, diğer dönemlerde vergilendirilebilen veya indirilebilen gelir veya gider kalemleri ile vergilendirilemeyen veya indirilemeyen kalemleri hariç tuttuğundan, gelir tablosunda belirtilen
kardan farklılık gösterir. Ödenecek cari vergi tutarları peşin ödenen vergi tutarlarıyla netleştirilerek finansal tablolarda gösterilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde, asgari 2 tam yıl süreyle aktifte tutulan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışından doğan kazançların % 75’i, Kanun’da
öngörüldüğü şekilde sermayeye eklenmeleri veya 5 yıl süreyle pasifte özel bir fon hesabında tutulmaları şartıyla, vergiden müstesna tutulmaktadır.
2. Ertelenmiş Vergi
Ertelenen vergi varlığı veya yükümlülüğü, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarlar arasında
ortaya çıkan geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenen vergi yükümlülükleri
vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenen vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle söz konusu
farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bankaca ileride doğması muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar vergi matrahına dahil edilmekte,
ertelenmiş vergi hesaplamasına ise konu edilmemektedir. Şerefiye veya işletme birleşmeleri dışında varlık veya yükümlülüklerin ilk defa finansal tablolara alınmasından dolayı oluşan ve
hem ticari hem de mali kar veya zararı etkilemeyen geçici zamanlama farkları için ertelenen vergi yükümlülüğü veya varlığı hesaplanmamaktadır.
Ertelenen vergi varlığının kayıtlı değeri, her bir bilanço tarihi itibarıyla gözden geçirilir. Ertelenen vergi varlığının bir kısmının veya tamamının sağlayacağı faydanın elde edilmesine imkan
verecek düzeyde mali kar elde etmenin muhtemel olmadığı ölçüde, ertelenen vergi varlığının kayıtlı değeri azaltılır.
Ertelenmiş vergi, varlıkların oluştuğu veya yükümlülüklerin yerine getirildiği dönemde geçerli olan vergi oranları üzerinden hesaplanır ve gelir tablosuna gider veya gelir olarak kaydedilir.
Bununla birlikte, ertelenen vergi, aynı veya farklı bir dönemde doğrudan özkaynak ile ilişkilendirilen varlıklarla ilgili ise doğrudan özkaynak hesaplarında muhasebeleştirilir.
Ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü finansal tablolarda netleştirilmek suretiyle gösterilmektedir.
3. Yurt Dışı Şubelerin Faaliyette Bulundukları Ülkelerdeki Vergi Uygulamaları
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)
KKTC vergi mevzuatı gereğince kurum kazançları ayrı ayrı olmak üzere % 10 oranında kurumlar vergisi ve % 15 oranında gelir vergisine tabidir. Kurumların vergi matrahları, KKTC
mevzuatı çerçevesinde indirimi mümkün olmayan giderlerin ticari kazanca ilavesi, istisna ve indirimlerin ise düşülmesi suretiyle tespit edilmektedir. Gelir vergisi Haziran ayında, kurumlar
vergisi ise Mayıs ve Ekim aylarında olmak üzere iki taksit halinde ödenmektedir. Öte yandan, kurumların KKTC’deki faiz vb. gelirleri üzerinden stopaj ödemesi gerçekleştirilmektedir
İngiltere
İngiltere’de kurum kazançları % 20 oranında kurumlar vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave
edilmesi ile istisna ve indirimlerin uygulanması neticesinde bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. Diğer yandan, ilgili yıla ait vergi matrahı, ilgili ülke mevzuatı uyarınca hesaplanan
belirli bir rakam üzerinde kalır ise kurumlar vergisi ilgili yılın Temmuz, Ekim ve takip eden yılın Ocak ve Nisan aylarında geçici vergi olarak 4 taksit halinde ödenmekte, söz konusu geçici
vergiler, ilgili yılı izleyen ikinci yılın Ocak ayı sonuna kadar kesinleşen kurumlar vergisine mahsup edilmektedir. Diğer taraftan, vergi matrahı bahsedilen hesaplama sonucunda belirlenen
rakamın altında kalır ise kurumlar vergisi karın elde edildiği yılı izleyen yılın Eylül ayı sonuna kadar ödenmektedir.
Bahreyn
Bahreyn’de faaliyet gösteren bankalar bu ülke mevzuatına göre vergiye tabi değildir.
Irak Cumhuriyeti (Irak)
Irak’ta Kurumlar Vergisi oranı % 15 olup, merkezi hükümete bağlı şehirlerde en geç izleyen yılın Haziran ayı sonuna, Kuzey Irak yönetimine bağlı şehirlerde ise en geç izleyen yılın Nisan
ayına kadar finansal tabloların ilgili vergi dairesine sunulması ve tahakkuk ettirilecek verginin ödenmesi gerekmektedir. Diğer yandan Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi vergi idareleri,
belirtilen oran dışında maktu vergi tahakkuk ettirebilmektedir.
104
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Kosova
Kosova mevzuatına göre kurum kazançları % 10 oranında gelir vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin
ilave edilmesi ile istisna ve indirimlerin yapılması neticesinde bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. Vergi, içinde bulunulan yılın Nisan, Temmuz, Ekim ve izleyen yılın Ocak ayının
15’ine kadar 4 taksit halinde peşin olarak ödenmektedir. Peşin ödenen vergilerin kesinleşen kurumlar vergisinden düşük olması halinde aradaki fark izleyen yılın Nisan ayı başına kadar
ödenmekte, fazla olması halinde ise ilgili fark, kurumun talep etmesi durumunda vergi dairesi tarafından yapılan inceleme sonrasında kuruma iade edilmektedir.
4. Transfer Fiyatlandırması
Transfer fiyatlandırması konusu Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı” başlıklı 13. maddesi ile düzenleme altına alınmış, konu hakkında
uygulamaya yönelik ayrıntılı açıklamalara ise “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ”de yer verilmiştir.
Söz konusu düzenlemeler uyarınca, ilişkili kişilerle/kuruluşlarla emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel üzerinden mal veya hizmet alımı ya da satımı yapılması
durumunda, kazanç transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılmakta ve bu nitelikteki kazanç dağıtımları kurumlar vergisi açısından indirime tabi tutulmamaktadır.
XIX. Borçlanmalara İlişkin İlave Açıklamalar
Banka, gerektiğinde sendikasyon, seküritizasyon, teminatlı borçlanma ve tahvil/bono ihracı gibi borçlanma araçlarına başvurmak suretiyle yurt içi ve yurt dışında yerleşik kişi ve
kuruluşlardan kaynak temini yoluna gitmektedir. Söz konusu işlemler ilk olarak elde etme maliyeti üzerinden kayda alınmakta, takip eden dönemlerde ise iç verim yöntemi kullanılarak
iskonto edilmiş bedelleri üzerinden değerlenmektedir.
XX. Hisse Senetleri ve İhracına İlişkin Açıklamalar
Hisse senedi ihracı ile ilgili işlem maliyetleri gider olarak muhasebeleştirilmektedir.
Hisse senetleriyle ilgili kar payları Banka’nın Genel Kurulu tarafından tespit edilmektedir.
Hisse başına kazanç hesabında hisse senedi sayısının ağırlıklı ortalaması dikkate alınmaktadır. Hisse senedi sayısının, iç kaynaklardan yapılan sermaye artırımları sonucunda gerçekleşen
bedelsiz ihraçlar yoluyla artması durumunda, hisse başına kazanç hesaplamaları, karşılaştırma dönemleri itibarıyla daha önce hesaplanan ağırlıklı ortalama hisse senedi sayısı
düzeltilerek yapılmaktadır. Düzeltme, hesaplamada kullanılan hisse senedi sayısının, bedelsiz ihraç işleminin karşılaştırma dönemi başında gerçekleştirilmiş gibi dikkate alınmasını ifade
etmektedir. Hisse senedi sayısındaki bu gibi değişikliklerin bilanço tarihinden sonra, ancak finansal tabloların yayımlanmak üzere onaylanmasından önce ortaya çıkması durumunda da
hisse başına kazanç hesaplamaları yeni hisse senedi sayısına dayandırılmaktadır. Banka’nın gelir tablosunda yer alan hisse başına kazanç hesaplaması aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Cari Dönem
Hisse sahiplerine dağıtılabilir kar
Hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedi (Bin Adet)
Hisse başına kazanç (Tam TL)
Önceki Dönem
3.082.691
3.382.442
112.502.250
112.502.250
0,027401150
0,030065550
XXI. Aval ve Kabullere İlişkin Açıklamalar
Aval ve kabuller müşterilerin ödemeleri ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilmekte, olası borç ve taahhütler olarak bilanço dışı yükümlülükler arasında gösterilmektedir.
XXII. Devlet Teşviklerine İlişkin Açıklamalar
Banka’nın cari ve önceki dönemde almış olduğu devlet teşviği bulunmamaktadır.
XXIII. Raporlamanın Bölümlemeye Göre Yapılmasına İlişkin Açıklamalar
Faaliyet bölümü, bir işletmenin;
- hasılat elde edebildiği ve harcama yapabildiği (aynı işletmenin diğer kısımları ile yapılan işlemlere ilişkin hasılat ve giderler de dahil olmak üzere) işletme faaliyetlerinde bulunan,
- faaliyet sonuçlarının, bölüme tahsis edilecek kaynaklara ilişkin kararların alınması ve bölümün performansının değerlendirilmesi amacıyla işletmenin faaliyetlere ilişkin karar almaya
yetkili mercii tarafından düzenli olarak gözden geçirildiği ve
- hakkında ayrı finansal bilgilerin mevcut olduğu
bir kısmıdır.
Banka’nın faaliyet bölümlemesiyle ilgili bilgilere ve bölümlere ilişkin rapora Dördüncü Bölüm XVI no.lu dipnotta yer verilmiştir.
XXIV. Diğer Hususlara İlişkin Açıklamalar
31 Aralık 2015 tarihli finansal tablolara uyum için 31 Aralık 2014 tarihli gelir tablosu faiz gelirleri kalemleri üzerinde sınıflandırma işlemleri yapılmıştır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: MALİ BÜNYEYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER
I. Sermaye Yeterliliği Standart Oranına İlişkin Açıklamalar
Banka’nın çekirdek sermaye yeterlilik oranı % 13,50; ana sermaye yeterlilik oranı % 13,42 ve sermaye yeterliliği standart oranı % 15,65’tir. Söz konusu oranlar, 28.06.2012 tarih ve
28337 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik, Kredi Riski
Azaltım Tekniklerine İlişkin Tebliğ ve Menkul Kıymetleştirmeye İlişkin Risk Ağırlıklı Tutarların Hesaplanması Hakkında Tebliğ ile 05.09.2013 tarih ve 28756 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik hükümleri çerçevesinde hesaplanmıştır.
Sermaye yeterliliği standart oranı, kredi riski, piyasa riski ve operasyonel risk için gerekli sermaye yükümlülükleri üzerinden hesaplanmaktadır. Kredi riskine esas tutar, bilanço içi varlıklar
ile gayrinakdi krediler, taahhütler ve türev finansal araçların türleri, risk sınıfları ve derecelendirme notları dikkate alınarak ilgili mevzuattaki risk ağırlıklarında değerlendirilmektedir.
Gayrinakdi krediler ve taahhütler, 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi
ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca ayrılan özel karşılıklar düşüldükten sonra, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve
Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik’in 5’inci maddesinde belirtilen krediye dönüştürme oranlarına tabi tutulmak suretiyle kredi riskine esas tutar hesaplamalarına dâhil edilmektedir.
Özkaynak hesaplamasında sermayeden indirilen değer olarak dikkate alınan tutarlar, kredi riskine esas tutar hesaplamasına konu edilmemektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
105
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Hesaplamaya konu finansal varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemler; yasal mevzuat ve Banka’nın dâhili risk politikaları çerçevesinde “alım-satım hesapları” ve “bankacılık hesapları”
olmak üzere iki ayrı portföy altında izlenmektedir. Banka tarafından aktif olarak alım-satıma konu edilen bilanço içi finansal varlıklar, ticari kar elde edilmesi amacıyla yapılan türev
işlemler ile döviz pozisyonundan oluşan alım-satım hesapları için Banka Standart Metot çerçevesinde piyasa riski hesaplamaları yapmaktadır. Alım-satım hesapları içerisinde
değerlendirilmeyen varlık ve yükümlülüklerden oluşan bankacılık hesaplarındaki finansal enstrümanlar ile finansal olmayan varlıklar ise kredi riskine konu edilmektedir.
Operasyonel risk için Temel Gösterge Yöntemi kullanılmaktadır.
Sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin bilgiler:
Risk Ağırlıkları
Banka
%0
% 10
% 20
% 50
% 75
% 100
% 150
% 200
% 250
% 1250
Kredi Riskine Esas Tutar
Risk Sınıfları
Merkezi yönetimlerden veya merkez
bankalarından şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
63.859.977
Bölgesel yönetimlerden veya yerel
yönetimlerden şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
34
İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan
Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan
alacaklar
29.754
10.648.600
678.430
15.120
1.491
3.036
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta
bağlı olan ve olmayan alacaklar
474.710
240.308
523
Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal
alacaklar
2.721
3.471.091
5.308.289
245.277
140
6.546.849
417.758
2.116.147
118.272.702
26.878
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende
alacaklar
279.467
34.765.756
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul
ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar
32.567.213
Tahsili gecikmiş alacaklar (*)
2.559.354
914.055
897.136
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen
alacaklar
95.495
5.541.900
8.458.619
126.154
İpotek teminatlı menkul kıymetler
Menkul kıymetleştirme pozisyonları
Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa
vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal
alacaklar
Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki
yatırımlar
Diğer alacaklar
2.844.247
160
15.026.989
124.575
Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” hükümleri gereği, Tasfiye Olunacak Alacaklar Hesabında izlenen kredi ve diğer alacakların, bunlar için ayrılan özel karşılıklarla
netleştirilmesinden sonraki net değerlerini ifade etmektedir.
(*)
Sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin özet bilgi:
Kredi Riski İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü (Kredi Riskine Esas Tutar*0,08) (KRSY)
Piyasa Riski İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü (PRSY)
Operasyonel Risk İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü (ORSY)
Özkaynak (*)
Cari Dönem
Önceki Dönem
17.448.457
15.976.126
577.863
496.364
1.283.820
1.131.277
37.766.809
35.255.300
Özkaynak/((KRSY+PRSY+ORSY) *12,5) *100
15,65
16,02
Ana Sermaye/((KRSY+PRSY+ORSY) *12,5) *100
13,42
13,60
Çekirdek Sermaye/((KRSY+PRSY+ORSY) *12,5) *100
13,50
13,70
106
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Özkaynak kalemlerine ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Önceki Dönem
6.115.938
6.115.938
3.694
3.694
17.157.259
14.497.396
ÇEKİRDEK SERMAYE
Bankanın tasfiyesi halinde alacak hakkı açısından diğer tüm alacaklardan sonra gelen ödenmiş sermaye
Hisse senedi ihraç primleri
Hisse senedi iptal karları
Yedek akçeler
Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) uyarınca özkaynaklara yansıtılan kazançlar
6.676.572
5.293.582
Kar
3.092.238
3.382.442
Net Dönem Karı
3.082.691
3.382.442
Geçmiş Yıllar Karı
Muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar
İştirakler, bağlı ortaklıklar ve birlikte kontrol edilen ortaklıklardan bedelsiz olarak edinilen ve dönem karı içerisinde
muhasebeleştirilmeyen hisseler
İndirimler Öncesi Çekirdek Sermaye
9.547
800.000
1.000.000
26.692
26.692
33.872.393
30.319.744
Çekirdek Sermayeden Yapılacak İndirimler
Net dönem zararı ile geçmiş yıllar zararı toplamının yedek akçelerle karşılanamayan kısmı ile TMS uyarınca özkaynaklara yansıtılan
kayıplar (-)
Faaliyet kiralaması geliştirme maliyetleri (-)
1.037.402
8.677
103.325
108.162
139.581
54.600
Şerefiye veya diğer maddi olmayan duran varlıklar ve bunlara ilişkin ertelenmiş vergi
yükümlülükleri (-)
Net ertelenmiş vergi varlığı/vergi borcu (-)
Kanunun 56 ncı maddesinin dördüncü fıkrasına aykırı olarak edinilen paylar (-)
Bankanın kendi çekirdek sermayesine yapmış olduğu doğrudan veya dolaylı yatırımlar (-)
1.886
Ortaklık paylarının %10 veya daha azına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların özkaynak unsurlarına
yapılan yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin %10’unu aşan kısmı (-)
Ortaklık paylarının %10’dan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların çekirdek sermaye
unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlarının çekirdek sermayenin %10’unu aşan kısmı (-)
İpotek hizmeti sunma haklarının çekirdek sermayenin %10’unu aşan kısmı (-)
Geçici farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıklarının çekirdek sermayenin %10’unu aşan kısmı (-)
Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca çekirdek sermayenin %15’ini aşan
tutarlar (-)
Ortaklık paylarının %10’dan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların çekirdek sermaye
unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlarından kaynaklanan aşım tutarı (-)
İpotek hizmeti sunma haklarından kaynaklanan aşım tutarı (-)
Geçici farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıklarından kaynaklanan aşım tutarı (-)
Kurulca belirlenecek diğer kalemler (-)
Yeterli ilave ana sermaye veya katkı sermaye bulunmaması halinde çekirdek sermayeden indirim yapılacak tutar (-)
Çekirdek Sermayeden Yapılan İndirimler Toplamı
Çekirdek Sermaye Toplamı
1.282.194
171.439
32.590.199
30.148.305
209.372
218.399
32.380.827
29.929.906
İLAVE ANA SERMAYE
Çekirdek sermayeye dahil edilmeyen imtiyazlı paylara tekabül eden sermaye ve bunlara ilişkin ihraç primleri
Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri (1.1.2014 tarihi sonrası ihraç edilenler/temin edilenler)
Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri (1.1.2014 tarihi öncesi ihraç edilenler)
İndirimler Öncesi İlave Ana Sermaye
İlave Ana Sermayeden Yapılacak İndirimler
Bankanın kendi ilave ana sermayesine yapmış olduğu doğrudan veya dolaylı yatırımlar (-)
Ortaklık paylarının %10 veya daha azına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların özkaynak unsurlarına
yapılan yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin %10’unu aşan kısmı (-)
Ortaklık paylarının %10 veya daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların ilave ana sermaye
ile katkı sermaye unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin %10’unu aşan
kısmı (-)
Kurulca belirlenecek diğer kalemler (-)
Yeterli katkı sermaye bulunmaması halinde ilave ana sermayeden indirim yapılacak tutar (-)
İlave ana sermayeden yapılan indirimler toplamı
İlave Ana Sermaye Toplamı
Ana Sermayeden Yapılacak İndirimler
Şerefiye veya diğer maddi olmayan duran varlıklar ve bunlara ilişkin ertelenmiş vergi yükümlülüklerinin Bankaların Özkaynaklarına
İlişkin Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca çekirdek sermayeden indirilmeyen kısmı (-)
Net ertelenmiş vergi varlığı/vergi borcunun Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası
uyarınca çekirdek sermayeden indirilmeyen kısmı (-)
Ana Sermaye Toplamı
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
107
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
KATKI SERMAYE
Cari Dönem
Önceki Dönem
2.915.640
3.239.600
Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri (1.1.2014 tarihi sonrası ihraç edilen/temin edilenler)
Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri (1.1.2014 tarihi öncesi ihraç edilenler temin edilenler)
Bankanın sermaye artırımlarında kullanılması hissedarlarca taahhüt edilen bankaya rehnedilmiş kaynaklar
Genel Karşılıklar
2.726.321
2.328.896
İndirimler Öncesi Katkı Sermaye
5.641.961
5.568.496
Katkı Sermayeden Yapılacak İndirimler
Bankanın kendi katkı sermayesine yapmış olduğu doğrudan veya dolaylı yatırımlar (-)
Ortaklık paylarının %10 veya daha azına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların özkaynak unsurlarına
yapılan yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin %10’unu aşan kısmı (-)
Ortaklık paylarının %10 veya daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların ilave ana sermaye
ile katkı sermaye unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin %10’unu aşan
kısmı(-)
Kurulca belirlenecek diğer kalemler (-)
Katkı Sermayeden Yapılan İndirimler Toplamı
Katkı Sermaye Toplamı
SERMAYE
Kanunun 50 ve 51 inci maddeleri hükümlerine aykırı olarak kullandırılan krediler (-)
5.641.961
5.568.496
38.022.788
35.498.402
1.453
1.294
Kanunun 57 nci maddesinin birinci fıkrasındaki sınırı aşan tutarlar ile bankaların alacaklarından dolayı edinmek zorunda kaldıkları ve
aynı madde uyarınca elden çıkarmaları gereken emtia ve gayrimenkullerden edinim tarihinden itibaren beş yıl geçmesine rağmen
elden çıkarılamayanların net defter değerleri (-)
30.724
42.915
Yurt dışında kurulu olanlar da dahil olmak üzere, bankalara, finansal kuruluşlara veya bankanın nitelikli pay sahiplerine kullandırılan
krediler veya bunlarca ihraç edilen borçlanma araçlarına yapılan yatırımlar (-)
210.350
181.416
13.452
17.477
37.766.809
35.255.300
124.575
124.575
474.710
526.714
Cari Dönem Özkaynak
Hesaplamasında Dikkate Alınan Tutar
Toplam Tutar
2.915.640
4.011.000
Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 20 nci maddesinin ikinci fıkrasına istinaden
özkaynaklardan düşülecek tutar (-)
Kurulca belirlenecek diğer hesaplar (-)
Ortaklık paylarının yüzde %10 veya daha azına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların özkaynak
unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin yüzde onunu aşan kısmının,
Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca çekirdek sermayeden, ilave ana
sermayeden ve katkı sermayeden indirilmeyen kısmı (-)
Ortaklık paylarının %10’dan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların doğrudan ya da
dolaylı olarak ilave ana sermaye ve katkı sermaye unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlarının toplam tutarının Bankaların
Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, ilave ana sermayeden ve katkı sermayeden
indirilmeyen kısmı (-)
Ortaklık paylarının %10’dan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların çekirdek sermaye
unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlarının, geçici farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıklarının ve ipotek hizmeti sunma
haklarının Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin ikinci fıkrasının (1) ve (2) nci alt bentleri uyarınca
çekirdek sermayeden indirilecek tutarlarının, Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca çekirdek sermayeden
indirilmeyen kısmı (-)
ÖZKAYNAK
Uygulanacak İndirim Esaslarında Aşım Tutarının Altında Kalan Tutarlar
Ortaklık paylarının %10 veya daha azına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların özkaynak unsurlarına
yapılan yatırımların net uzun pozisyonlarından kaynaklanan tutar
Ortaklık paylarının %10’dan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların çekirdek sermaye
unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlarından kaynaklanan tutar
İpotek hizmeti sunma haklarından kaynaklanan tutar
Geçici farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıklarından kaynaklanan tutar
Özkaynak hesaplamasında geçici uygulamaya tabi unsurlara ilişkin bilgiler:
Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri (01.01.2014 tarihi öncesi ihraç edilenler)
108
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Özkaynak hesaplamasına dahil edilecek borçlanma araçlarına ilişkin bilgiler:
İhraçcı
Borçlanma aracının kodu (CUSIP, ISIN vb.)
Borçlanma aracının tabi olduğu mevzuat
Özkaynak Hesaplamasında Dikkate Alınma Durumu
1/1/2015’den itibaren %10 oranında azaltılarak dikkate alınma uygulamasına tabi
olma durumu
Konsolide veya konsolide olmayan bazda veya hem konsolide hem konsolide
olmayan bazda geçerlilik durumu
Borçlanma aracının türü
Özkaynak hesaplamasında dikkate alınan tutar (En son raporlama tarihi itibarıyla Milyon TL)
Borçlanma aracının nominal değeri (Milyon TL)
Borçlanma aracının muhasebesel olarak takip edildiği hesap
Borçlanma aracının ihraç tarihi
Borçlanma aracının vade yapısı (Vadesiz/Vadeli)
Borçlanma aracının başlangıç vadesi
İhraççının BDDK onayına bağlı geri ödeme hakkının olup olmadığı
Geri ödeme opsiyonu tarihi, şarta bağlı geri ödeme opsiyonları ve geri ödenecek
tutar
Müteakip geri ödeme opsiyonu tarihleri
Faiz/temettü ödemeleri
Sabit ya da değişken faiz/ temettü ödemeleri
Faiz oranı ve faiz oranına ilişkin endeks değeri
Temettü ödemesini durduran herhangi bir kısıtlamanın var olup olmadığı
Tamamen isteğe bağlı, kısmen isteğe bağlı ya da mecburi olma özelliği
Faiz artırımı gibi geri ödemeyi teşvik edecek bir unsurun olup olmadığı
Birikimsiz ya da birikimli olma özelliği
Hisse senedine dönüştürülebilme özelliği
Hisse senedine dönüştürülebilirse, dönüştürmeye sebep olacak tetikleyici olay/
olaylar
Hisse senedine dönüştürülebilirse, tamamen ya da kısmen dönüştürme özelliği
Hisse senedine dönüştürülebilirse, dönüştürme oranı
Hisse senedine dönüştürülebilirse, mecburi ya da isteğe bağlı dönüştürme özelliği
Hisse senedine dönüştürülebilirse, dönüştürülebilir araç türleri
Hisse senedine dönüştürülebilirse, dönüştürülecek borçlanma aracının ihraççısı
Değer azaltma özelliği
Değer azaltma özelliğine sahipse, azaltıma sebep olacak tetikleyici olay/olaylar
Değer azaltma özelliğine sahipse, tamamen ya da kısmen değer azaltımı özelliği
Değer azaltma özelliğine sahipse, sürekli ya da geçici olma özelliği
Değeri geçici olarak azaltılabiliyorsa, değer artırım mekanizması
Tasfiye halinde alacak hakkı açısından hangi sırada olduğu (Bu borçlanma aracının
hemen üstünde yer alan araç)
Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin 7 nci ve 8 inci maddelerinde yer alan
şartlardan haiz olunmayan olup olmadığı
Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin 7 nci ve 8 inci maddelerinde yer alan
şartlardan hangilerini haiz olunmadığı
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Türkiye İş Bankası A.Ş.
US900151AB70 - XS0847042024
US900151AF84 - XS1003016018
Türk hukukuna tabi olacak belirli maddeleri
Türk hukukuna tabi olacak belirli maddeleri
haricinde İngiliz hukukuna tabidir. BDDK’nın 1
haricinde İngiliz hukukuna tabidir. BDDK’nın 1
Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Bankaların Özkaynaklarına İlişkin
yayımlanan Bankaların Özkaynaklarına İlişkin
Yönetmeliği kapsamında ihraç edilmiştir.
Yönetmeliği kapsamında ihraç edilmiştir.
Evet
Evet
Konsolide Olmayan ve Konsolide
Konsolide Olmayan ve Konsolide
Tahvil
Tahvil
2.083
833
2.865
1.146
Sermaye Benzeri Borçlar
Sermaye Benzeri Borçlar
24.10.2012
10.12.2013
Vadeli
Vadeli
10 Yıl
10 Yıl
Evet
Evet
Banka; (1) BDDK onayına tabi olmak ve ihraç
Banka; (1) BDDK onayına tabi olmak ve ihraç
tarihinin 5. yıldönümünden önce olmamak üzere tarihinin 5. yıldönümünden önce olmamak üzere
tahvilleri (a) satın alabilir, (b) bir vergi durumu
tahvilleri (a) satın alabilir, (b) bir vergi durumu
ortaya çıkması halinde tamamını itfa edebilir, (2) ortaya çıkması halinde tamamını itfa edebilir, (2)
sermayeden çıkarılma durumu ortaya çıkarsa
sermayeden çıkarılma durumu ortaya çıkarsa
tahvillerin tamamını itfa edebilir.
tahvillerin tamamını itfa edebilir.
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Sabit
%6
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Birikimsiz
Bulunmamaktadır.
Sabit
% 7,85
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Birikimsiz
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Hisse senetleri ve birincil sermaye benzeri
borçlardan önce, diğer tüm borçlardan sonra
ödenecektir.
Hisse senetleri ve birincil sermaye benzeri
borçlardan önce, diğer tüm borçlardan sonra
ödenecektir.
Bulunmaktadır.
Bulunmaktadır.
7. maddede yer alan şartlar ile 8.2.(ğ) fıkrasını
haiz değil
7. maddede yer alan şartlar ile 8.2.(ğ) fıkrasını
haiz değil
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
109
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
İçsel sermaye yeterliliği değerlendirme süreci kapsamında içsel sermaye gereksiniminin cari ve gelecek faaliyetler açısından yeterliliğinin değerlendirilmesi
amacıyla uygulanan yaklaşıma ilişkin bilgiler:
Banka tarafından, bilanço içi ve bilanço dışı varlık ve yükümlülüklerden kaynaklanan finansal riskler ile faaliyetler nedeniyle maruz kalınan finansal olmayan risklerden kaynaklanabilecek
zararlara karşı gereksinim duyulan sermaye düzeyinin belirlenmesi ve söz konusu düzeyin, yasal ve içsel olarak belirlenmiş olan asgari seviyeler dikkate alınarak sürekliliğinin temini ve
izlenmesi süreci “Sermaye Yeterliliği Politikası” çerçevesinde yürütülmektedir.
Banka tarafından sermaye yeterlilik seviyesi; ekonomik konjonktür, risk faktörleri, bilanço yapısı ve büyüklüğü, karlılık, temettü politikası gibi unsurlarda meydana gelebilecek olası
değişimler de dikkate alınarak analiz edilmekte ve izlenmektedir. Sermaye yeterlilik seviyesine yönelik olarak ileriye dönük bir bakış açısıyla gerçekleştirilen analiz ve projeksiyon
çalışmaları, Banka’nın planlama ve karar alma süreçlerinde dikkate alınmaktadır.
İçsel sermaye yeterliliği değerlendirme süreci (İSEDES), yasal sermaye yeterliliğinin değerlendirilmesinin yanı sıra, Banka’nın maruz kaldığı riskleri dahili bir perspektifle belirlemesini
ve söz konusu risklere karşılık sahip olması gereken sermaye miktarını ileriye dönük bir bakış açısıyla kendi usul ve yöntemleri çerçevesinde değerlendirmesini de kapsamaktadır.
Bahse konu süreç; sermayenin normal koşullardaki yeterliliğinin değerlendirilmesi ile olumsuz ve aşırı olumsuz durum stres koşulları altında alınabilecek muhtelif yönetim aksiyonları
çerçevesinde yapılan değerlendirmeleri ihtiva etmektedir.
Banka’nın içsel sermaye yeterliliğinin değerlendirilmesi sırasında; yasal sermaye yeterliliği kapsamında yer alan kredi riski, piyasa riski ve operasyonel risklere ilave olarak ölçülülük ilkesi
çerçevesinde Banka’nın risk profilini etkileyen önemli ve sayısallaştırılabilir nitelikteki diğer riskler için de Banka’nın yapısı, ihtiyaçları ve yetkinlikleriyle uyumlu bir şekilde tesis edilen
ölçüm yöntemleri çerçevesinde sermaye gereksinimi hesaplanmaktadır.
II. Kredi Riskine İlişkin Açıklamalar
1. Kredi riski, işlemin karşı tarafının, Banka ile yaptığı sözleşmenin gereklerine uymayarak, yükümlülüğünü kısmen ya da tamamen zamanında yerine getirememesinden ya da
getirmemesinden dolayı Banka’nın zarara uğrama ihtimali olarak tanımlanır.
Banka’nın yürürlükteki mevzuat tarafından tanımlanmış kredi riski sınırlamaları karşısındaki durumu Yönetim Kurulu’nca izlenir. Bu çerçevede, Risk Gruplarına ve Banka’nın da yer aldığı
Banka Risk Grubuna kullandırılan krediler, büyük krediler ve ortaklık paylarına ilişkin sınırlamalar, özkaynak büyüklüğüne bağlı olarak belirlenmiş bulunan sınırlara göre izlenmektedir.
Kredi müşterilerinin risk limitleri, yasal mevzuata uygun olmak koşuluyla, Şubeler, Bölge Müdürlükleri, Krediler Bölümleri, Kredilerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcıları, Genel Müdür,
Kredi Komitesi ve Yönetim Kurulu’na ait kredilendirme yetki limitleri çerçevesinde, kredi müşterilerinin finansal durumlarına ve kredi ihtiyaçlarına göre tahsis edilmekte, gerekli
görülmesi durumunda söz konusu limitler değiştirilebilmektedir. Borçlular lehine tahsis edilmiş tüm ticari nitelikli kredi limitleri bir yılı aşmayacak periyotlarla revize edilmektedir. Ayrıca,
günlük olarak yapılan işlemlere ilişkin risk limitleri ve dağılımları günlük olarak izlenmektedir. Buna ilave olarak, karşılaşılabilecek kredi riskini asgari düzeye indirebilmek amacıyla toplam
plasmanın oransal olarak önemli bir kısmını oluşturan borçlu ve borçlu grupları özel temerküz uygulaması kapsamında risk sınırlamasına tabi tutulmaktadır.
Kredi müşterilerinin coğrafi dağılımı, ülkemiz sınai ve ticari faaliyetlerinin yoğunlaşmasına paralel coğrafi dağılıma uygundur.
Kredi müşterilerinin sektörel dağılımı dönemsel olarak izlenmekte olup, sektörel anlamda bir risk yoğunlaşmasını önlemeye yönelik olarak sektörel risk limitleri oluşturulmuştur.
Kredi müşterilerinin kredi değerlilikleri düzenli aralıklarla izlenmekte, bu amaca yönelik olarak geliştirilmiş derecelendirme ve skorlama modelleri kullanılmakta, alınan hesap durumu
belgelerinin ilgili mevzuatta değinilen şekilde denetlenmiş olması sağlanmaktadır.
Kredilerin teminata bağlanmasına özen gösterilmektedir. Kredilerin büyük bir bölümü gayrimenkul ve menkul rehni, ticari işletme rehni, kambiyo senedi ve diğer likit kıymetlerin
teminata alınması, banka teminat mektupları ve diğer kişi ve kuruluşların kefaletinin kabul edilmesi suretiyle teminatlandırılmıştır.
Tahsili gecikmiş ve değer kaybına uğramış krediler, 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi
ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”te yer alan esaslar çerçevesinde sınıflandırılmaktadır. Bunlara ilişkin muhasebe uygulamaları ile karşılık
yöntemlerine ilişkin detaylı açıklamalara, Üçüncü Bölüm VIII no.lu dipnotta yer verilmiştir.
Kredi riski azaltımının etkileri dikkate alınmaksızın mahsup işlemleri sonrası maruz kalınan risklerin toplam tutarı ile farklı risk sınıfları ve türlerine göre ayrıştırılmış risklerin ilgili döneme
ilişkin ortalama tutarlarına aşağıda yer verilmiştir.
Kredi Riskine Esas Tutar (*)
Cari Dönem Risk Tutarı
Ortalama Risk Tutarı (**)
75.661.717
74.185.710
Risk Sınıfları
Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
46.399
34.573
243.344
183.003
523
643
Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
9.027.518
9.062.991
127.380.334
128.346.696
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar
37.604.577
38.026.835
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar
33.481.268
27.505.795
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar
Tahsili gecikmiş alacaklar
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar
897.136
734.554
14.222.168
15.149.546
17.995.971
16.323.303
İpotek teminatlı menkul kıymetler
Menkul kıymetleştirme pozisyonları
Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar
Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar
Diğer alacaklar
Krediye dönüşüm sonrası kredi riski azaltımı öncesi risk tutarlarına yer verilmiştir.
Ortalama risk tutarı, cari dönemde üçer aylık olarak hazırlanan raporlardaki risk tutarlarının aritmetik ortalaması alınarak tespit edilmiştir.
(*)
(**)
110
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
246.213
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
2. Vadeli işlem sözleşmeleri üzerinde karşı taraflar bazında belirli risk kontrol limitleri bulunmakta olup, türev araçlar için üstlenilen kredi riski piyasa hareketlerinden kaynaklanan diğer
potansiyel risklerle birlikte değerlendirilmektedir.
3. Müşteri gereksinimlerinin düzeyi ve yurt içi türev işlemler piyasalarındaki olgunlaşma, türev işlemlere gerek riski azaltma, gerekse ticari amaçlı olarak başvurulmasına yol açmaktadır.
Türev işlemler, gereksinim halinde likide edilebilecekleri göz ardı edilmeyecek biçimde izlenmektedir.
4. Tazmin edilen gayrinakdi krediler, vadesi geldiği halde ödenmeyen kredilerle aynı risk ağırlığına tabi tutulmaktadır.
Banka tarafından uygulanmakta olan derecelendirme ve skorlama sistemleri detaylı firma ve kredi analizi içermekte ve kredi değerlilikleri açısından bir kısıtlama olmaksızın bütün
firma ve kredilerin derecelendirilmesine olanak sağlamaktadır. Yenilenen ve yeniden itfa planına bağlanan krediler ve firmalar da bu sistem kapsamında derecelendirilmektedir. İhtisas
kredileri karşı tarafın kredi değerliliği ile birlikte öncelikli olarak üstlenilen projenin veya finansmanı yapılan varlığın yaratacağı nakit akımlarının fizibilite ve risklilik analizini temel alan
özel bir derecelendirme sistemi kullanılarak değerlendirilmektedir.
5. Yurt dışında yürütülen kredilendirme işlemlerinde mevcut derecelendirme modeli kapsamında ilgili ülkelerin ülke limitleri saptanarak, piyasa koşulları, ilgili ülke riskleri ve bu konudaki
yasal sınırlamalar da gözetilmektedir. Ayrıca, yurt dışında yerleşik banka ve diğer finansal kuruluşların kredi değerlilikleri geliştirilen derecelendirme modeli çerçevesinde incelenerek söz
konusu banka ve finans kuruluşlarına limit tahsis edilmektedir.
6.
i) Banka’nın ilk büyük 100 ve 200 nakdi kredi müşterisinden olan alacağının toplam nakdi kredi portföyü içindeki payı sırasıyla % 22, % 29’dur (31.12.2014: % 22, % 28).
ii) Banka’nın ilk büyük 100 ve 200 gayrinakdi kredi müşterisinden olan alacağının toplam gayrinakdi kredi portföyü içindeki payı sırasıyla % 51, % 61’dir (31.12.2014: % 46, % 56).
iii) Banka’nın ilk büyük 100 ve 200 kredi müşterisinden olan nakdi ve gayrinakdi alacak tutarının, toplam bilanço içinde ve nazım hesaplarda izlenen varlıklar içindeki payı sırasıyla %
16, % 22’dir (31.12.2014: % 16, % 21).
Nakdi, gayrinakdi ve toplam risklere göre Banka’nın en büyük kredi müşterileri arasında yer alan kuruluşlar faaliyet gösterdikleri sektörlerin önde gelen kuruluşları olup kullandıkları
krediler sınai ve ticari faaliyet hacimleri ile orantılıdır. Kredilerin önemli bir bölümü proje bazında kullandırılmış, geri ödeme kaynakları bankacılık ilkeleri çerçevesinde analiz edilmiş ve
tatmin edici bulunmuş, olası riskler tespit edilerek gerekli görülenler teminat altına alınmıştır.
7. Banka’ca üstlenilen kredi riski için ayrılan genel karşılık tutarı 2.851.829 TL’dir.
8. Banka nakdi ticari/kurumsal krediler, bireysel krediler ve kredi kartları için ayrı derecelendirme/skorlama modelleri uygulayarak kredi portföyünün kalitesini ölçmektedir.
Derecelendirme/skorlama sonuçlarının temerrüt karakteristikleri dikkate alınarak “Güçlü”, “Standart” ve “Standart Altı” şeklinde sınıflandırılan dağılımı aşağıda gösterilmiştir.
Borçluların yükümlülüklerini yerine getirme kapasitelerinin genellikle çok iyi olduğu krediler “Güçlü”, borçluların yükümlülüklerini zamanında yerine getirme kapasitelerinin makul olduğu
krediler “Standart”, borçluların yükümlülüklerini zamanında yerine getirme kapasitelerinin düşük olduğu krediler “Standart Altı” olarak tanımlanmıştır.
Cari Dönem
Önceki Dönem
Güçlü
% 48,86
% 52,37
Standart
% 43,16
% 37,28
Standart Altı
% 5,55
% 6,72
Derecelendirme/Skorlama Yapılmayan
% 2,43
% 3,63
Tablo davranış derecelendirme/skorlama sonuçlarını göstermektedir.
9. Yakın izlemedeki kredilerin teminatlarının net değerine, teminat türü ve risk eşlemesi ayrımında aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
Cari Dönem
Teminatın Türü
Bireysel Ticari ve Kurumsal
Gayrimenkul İpoteği (*)
393.980
Nakit ve Nakit Benzeri (Maddi Teminat)
Taşıt ve Maaş Rehni
611.286
Teminatsız
Toplam
Bireysel Ticari ve Kurumsal
283.998
Kredi Kartı
549.334
2.299
15.103
4.686
11.159
383.725
115.505
284.491
68.611
105.728
867.935
84.626
530.086
Çek/Senet
Diğer (Kefalet, ticari işletme rehni, ihracat vesaiki vb.)
Önceki Dönem
Kredi Kartı
94.843
43.378
382.950
172.283
540.311
243.783
147.764
438.143
1.268.682
1.876.955
540.311
901.584
1.350.332
438.143
Teminatların ekspertiz raporlarındaki rayiç değerlerinden, varsa üçüncü kişilere ait öncelikli ipotek ve/veya haciz tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net değerler, ipotek tutarı ve kredi bakiyesi ile karşılaştırılmış,
karşılaştırma sonucunda tespit edilen en küçük değer net teminat değeri olarak dikkate alınmıştır.
(*)
10. Takipteki kredilerin teminatlarının net değerine, teminat türü ve risk eşlemesi ayrımında aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
Cari Dönem
Önceki Dönem
Teminatın
Net Değeri
Kredi
Bakiyesi
Teminatın
Net Değeri
Kredi
Bakiyesi
485.365
485.365
278.642
278.642
Taşıt Rehni
74.667
74.667
49.746
49.746
Diğer (Kefalet, ticari işletme rehni, kıymetli evrak vb.)
53.661
53.661
50.947
50.947
Teminatın Türü
Gayrimenkul İpoteği (*)
Nakit Karşılık
Teminatların ekspertiz raporlarındaki rayiç değerlerinden, varsa üçüncü kişilere ait öncelikli ipotek ve/veya haciz tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net değerler, ipotek tutarı ve kredi bakiyesi ile karşılaştırılmış,
karşılaştırma sonucunda tespit edilen en küçük değer net teminat değeri olarak dikkate alınmıştır.
(*)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
111
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
11. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış kredilerin yaşlandırma analizine aşağıda yer verilmiştir.
Cari Dönem (*)
1-30 Gün (**)
31-60 Gün (***)
61-90 Gün (***)
Toplam
Verilen Krediler
Kurumsal / Ticari Krediler
318.591
55.111
39.198
412.900
Tüketici Kredileri
150.609
55.067
23.975
229.651
Kredi Kartları
496.529
152.028
65.410
713.967
965.729
262.206
128.583
1.356.518
Toplam
Vadesi geçmemiş veya 31 günden az geçmiş olmakla birlikte yakın izlemede sınıflanan kredi bakiyesi 2.251.541 TL’dir.
İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş bakiyeleri sırasıyla 640.792
TL ve 1.399.842 TL’dir.
(***)
İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş bakiyeleri sırasıyla 505.559
TL ve 538.059 TL’dir.
(*)
(**)
Önceki Dönem (*)
1-30 Gün (**)
31-60 Gün (***)
61-90 Gün (***)
Toplam
Verilen Krediler
Kurumsal / Ticari Krediler
Tüketici Kredileri
Kredi Kartları
Toplam
255.992
46.517
29.711
332.220
111.010
38.005
14.614
163.629
458.529
127.508
55.121
641.158
825.531
212.030
99.446
1.137.007
Vadesi geçmemiş veya 31 günden az geçmiş olmakla birlikte yakın izlemede sınıflanan kredi bakiyesi 1.702.297 TL’dir.
(**)
İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş bakiyeleri sırasıyla 414.283
TL ve 1.025.345 TL’dir.
(***)
İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş bakiyeleri sırasıyla 310.158
TL ve 366.128 TL’dir.
(*)
12. Önemli Bölgelerdeki Önemlilik Arz eden Risklere İlişkin Profil:
Cari Dönem
Yurt içi
Risk Sınıfları (*)
Merkezi yönetimlerden veya merkez
bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan
alacaklar
74.983.459
Bölgesel yönetimlerden veya yerel
yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan
alacaklar
44.908
İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan
Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan
alacaklar
243.096
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
2.374.263
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal
alacaklar
118.980.912
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende
alacaklar
37.285.672
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul
33.006.061
ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar
Tahsili gecikmiş alacaklar
895.393
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen
alacaklar
13.883.832
İpotek teminatlı menkul kıymetler
Menkul kıymetleştirme pozisyonları
Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa
vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal
alacaklar
Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki
yatırımlar
Diğer alacaklar
8.602.373
Toplam
290.299.969
Avrupa
Birliği
Ülkeleri
112
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Kıyı
Bankacılığı
Bölgeleri
ABD,
Kanada
506
308
677.752
75.661.717
1.491
46.399
248
243.344
215
523
367.826
43.286
3.035.295
6.790
555
116.124
14.432
227
8.297
179.825
37.604.577
134.461
995
25.749
30
6
9.660
46
305.331
672
33.481.268
897.136
41.881
5.683
141
3.814
286.817
14.222.168
8.592.795
420.510
44.215
341.384
Toplam
5.263.225
Krediye dönüşüm sonrası kredi riski azaltımı öncesi risk tutarlarına yer verilmiştir.
(**)
AB ülkeleri, ABD ve Kanada dışındaki OECD ülkeleri
(***)
Tutarlı bir esasa göre bölümlere dağıtılamayan varlık ve yükümlülükler
(*)
OECD
Ülkeleri (**)
İştirak, Bağlı
Ortaklık
Dağıtılmamış
ve Birlikte
Varlıklar/
Diğer Kontrol Edilen Yükümlülükler
(***)
Ülkeler
Ortaklıklar
637.534
9.027.518
2.617.841 2.738.941
127.380.334
2.981.257 4.828.611
9.393.598
17.995.971
9.393.598
316.560.955
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Yurt içi
Avrupa
Birliği
Ülkeleri
Merkezi yönetimlerden veya merkez
bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan
alacaklar
64.744.865
10
Bölgesel yönetimlerden veya yerel
yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan
alacaklar
Önceki Dönem
OECD
Ülkeleri (**)
Kıyı
Bankacılığı
Bölgeleri
ABD,
Kanada
İştirak, Bağlı
Ortaklık Dağıtılmamış
ve Birlikte
Varlıklar/
Diğer Kontrol Edilen Yükümlülükler
(***)
Ülkeler
Ortaklıklar
Toplam
Risk Sınıfları (*)
İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden
şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
55.168
64.800.043
39.787
6
39.793
152.807
11
152.818
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
1.660
1.660
Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
2.521.085
4.453.561
374.318
27.900
104.523.268
578.329
1.384
23.657
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar
44.095.141
17.534
1.621
20
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul
ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar
12.880.577
40.521
558.612
34
17.529.407
13.323
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar
Tahsili gecikmiş alacaklar
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar
380.216
530.807
8.287.887
10.388 1.990.500
107.127.526
1.225
556.405
44.671.946
3.986
2.488
110.641
13.038.213
12
20
102
558.780
2.517
1.185
203.011
17.749.443
İpotek teminatlı menkul kıymetler
Menkul kıymetleştirme pozisyonları
Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli
alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar
Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar
Diğer alacaklar
Toplam
5.264.743
252.310.292
5.104.972
383.838
51.577
395.522 3.446.651
410.934
410.934
9.658.887
14.923.630
10.069.821
271.762.673
Krediye dönüşüm sonrası kredi riski azaltımı öncesi risk tutarlarına yer verilmiştir.
(**)
AB ülkeleri, ABD ve Kanada dışındaki OECD ülkeleri
(***)
Tutarlı bir esasa göre bölümlere dağıtılamayan varlık ve yükümlülükler
(*)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
113
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
13. Sektörlere veya karşı taraflara göre risk profili:
(1)
(2)
(3)
1.412
1.412
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
1.733
1.287.368
682.149
1.633
1.057.843
605.319
100
54.604
63.142
174.921
13.688
64.498
54.353.362
3.295.036
7
2.525.433
122.959
2.816
30.067.203
3.109.444
Sektörler/Karşı Taraflar (*)
Tarım
Çiftçilik ve Hayvancılık
Ormancılık
Balıkçılık
Sanayi
127
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayi
Elektrik, Gaz, Su
127
61.675
İnşaat
Hizmetler
31.190.234
165.815
Toptan ve Perakende Ticaret
Otel ve Lokanta Hizmetleri
Ulaştırma Ve Haberleşme
Mali Kuruluşlar
31.190.072
54.533.117
12.979.630
23.068.010
6.923.243
57
3.260.862
467.928
793
9.823.099
2.689.986
6.381.173
119.467
523
9.016.630
62.633
1.935.724
2.237
21
523
21.760.726
16.852.712
9.016.630
Gayrimenkul ve Kira. Hizm.
36.735
7.688.297
833.116
Serbest Meslek Hizmetleri
113.347
2.401.538
1.519.467
11.436
852.250
114.042
1.189
1.057.888
312.381
10.888
353.775
18.712.038
9.027.518
127.380.334
37.604.577
Eğitim Hizmetleri
162
Sağlık ve Sosyal Hizmetler
Diğer
Toplam
44.471.483
44.860
11.298
75.661.717
46.399
243.344
523
(1) Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (2) Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (3) İdari Birimlerden ve Ticari
Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
(4) Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (5) Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (6) Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (7)
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar
(8) Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar (9) Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar (10) Tahsili gecikmiş alacaklar (11) Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar
(12) İpotek teminatlı menkul kıymetler
(13) Menkul kıymetleştirme pozisyonları (14) Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar (15) Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar (16) Diğer alacaklar
(*)
Krediye dönüşüm sonrası kredi riski azaltımı öncesi risk tutarlarına yer verilmiştir
114
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Cari Dönem
Banka
(9)
(10)
(11)
384.142
14.315
320.938
13.688
31.137
(12)
(13)
(14)
(15)
(16)
TP
YP
Toplam
43.956
2.179.575
235.500
2.415.075
42.134
1.982.672
60.295
2.042.967
487
1.272
149.910
832
150.742
32.067
140
550
46.993
174.373
221.366
4.785.341
117.380
67.746
19.970.867
42.712.623
62.683.490
112.027
2.311
1.923
646.683
2.117.977
2.764.660
4.385.524
113.545
63.302
16.982.442
20.759.392
37.741.834
287.790
1.524
2.521
2.341.742
19.835.254
22.176.996
4.031.147
80.024
35.831
12.671.676
10.263.762
22.935.438
13.118.797
298.926
829.698
59.137.601
62.995.769
122.133.370
6.618.211
185.263
138.716
28.669.601
8.266.079
36.935.680
1.522.290
60.736
29.922
2.325.816
3.015.979
5.341.795
1.121.489
19.132
68.088
7.547.333
6.175.254
13.722.587
298.154
436
8.583
8.116.306
38.898.753
47.015.059
1.601.410
17.907
52.152
5.149.702
5.079.915
10.229.617
1.414.090
11.763
483.455
5.213.803
729.857
5.943.660
216.427
704
20.046
893.951
321.116
1.215.067
326.726
2.985
28.736
1.221.089
508.816
1.729.905
11.161.841
386.491
13.244.937
17.995.971
95.165.426
11.228.156
106.393.582
33.481.268
897.136
14.222.168
17.995.971
189.125.145
127.435.810
316.560.955
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
115
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
14. Vade Unsuru Taşıyan Risklerin Kalan Vadelerine Göre Dağılımı:
Cari Dönem
Vadeye Kalan Süre
1 ay
1–3 ay
3–6 ay
6–12 ay
1 yıl üzeri
Toplam
1.669.728
168.691
88.220
1.217.201
42.618.228
45.762.068
20
7.434
7.711
763
26.161
42.089
896
2.220
11.134
25.101
154.037
193.388
215
152
523
Risk Sınıfları (*)
Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan
ve olmayan alacaklar
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan
alacaklar
156
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan
alacaklar
1.797.439
1.013.289
728.257
571.750
4.415.974
8.526.709
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar
4.813.254
6.634.098
8.142.019
14.830.265
75.241.740
109.661.376
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar
6.990.609
2.124.602
2.077.019
3.144.828
13.427.541
27.764.599
28.760.069
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle
teminatlandırılmış alacaklar
587.909
661.931
1.020.125
2.082.753
24.407.351
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar
527.039
1.015.465
1.357.402
3.351.338
7.970.924
14.222.168
16.386.894
11.627.886
13.431.887
25.224.214
168.262.108
234.932.989
Toplam
Krediye dönüşüm sonrası kredi riski azaltımı öncesi risk tutarlarına yer verilmiştir.
(*)
15. Risk Sınıflarına İlişkin Bilgiler:
Kredi Riskine Esas Tutar hesaplamalarında, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin altıncı maddesinde belirtilen risk sınıflarına
ilişkin risk ağırlıklarının belirlenmesinde, Fitch Ratings derecelendirme kuruluşunun uluslararası derecelendirme notları esas alınmaktadır. “Bankalar ve Aracı Kurumlardan Şarta Bağlı
Olan ve Olmayan Alacaklar” risk sınıfında değerlendirilen yurtdışında yerleşik bankalardan olan alacakların ve “Merkezi Yönetimlerden veya Merkez Bankalarından Şarta Bağlı Olan ve
Olmayan Alacaklar” risk sınıfında değerlendirilen merkezi yönetimlerden olan alacakların tabi olacağı risk ağırlıkları derecelendirme notları çerçevesinde belirlenirken; yurtiçinde yerleşik
bankaların derecelendirilmemiş olarak kabul edilmesi dolayısıyla, söz konusu bankalardan olan alacaklara döviz cinsine ve kalan vadesine göre risk ağırlığı uygulanmaktadır.
Alacağa özgü bir derecelendirme yapılmış ise, söz konusu alacağa uygulanacak olan risk ağırlığının tespit edilmesinde, ilgili kredi derecelendirme notu kullanılmaktadır.
Hesaplamalarda kullanılan derecelendirme notlarının Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik ekinde belirtilen kredi kalitesi
kademelerine eşleştirilmesine ilişkin tabloya aşağıda yer verilmektedir.
Kredi Kalitesi Kademesi
Derece Notu
1
2
3
4
5
6
AAA ile AA-
A+ ile A-
BBB+ ile BBB-
BB+ ile BB-
B+ ile B-
CCC+ ve aşağısı
Alım satım hesaplarına dahil edilmeyen kalemler için görevlendirilen kredi derecelendirme ve ihracat kredi kuruluşu bulunmamaktadır.
116
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Risk Ağırlığına Göre Risk Tutarları:
Risk Ağırlığı
% 100
% 150
% 200
% 250
% 1250
Özkaynaklardan
İndirilenler
0
3.918.797 50.657.559 35.044.178 145.387.202
5.608.370
8.514.662
725.439
0
693.352
0
3.918.763 50.655.369 34.765.756 138.835.742
5.568.918
8.458.619
725.439
0
693.352
%0
% 10
Kredi Riski Azaltımı Öncesi
Tutar
66.704.748
Kredi Riski Azaltımı
Sonrası Tutar
73.632.349
% 20
% 50
% 75
16. Önemli Sektörlere veya Karşı Taraf Türüne Göre Muhtelif Bilgiler
Önemli Sektörler/Karşı taraflar
1
Krediler
Değer Kaybına Uğramış
Tahsili Gecikmiş(*)
Değer Ayarlamaları(**)
50.427
12.608
598
36.112
45.346
10.934
469
31.658
3.278
Tarım
Karşılıklar(***)
1.1
Çiftçilik ve Hayvancılık
1.2
Ormancılık
3.765
1.418
63
1.3
Balıkçılık
1.316
256
66
1.176
581.575
79.359
3.921
464.195
2
Sanayi
2.1
Madencilik ve Taşocakçılığı
2.2
İmalat Sanayi
2.3
Elektrik, Gaz, Su
3
İnşaat
4
Hizmetler
72.883
3.872
208
70.572
493.418
73.653
3.648
379.873
15.274
1.834
65
13.750
455.617
98.060
4.634
375.593
1.113.112
251.998
15.523
814.186
4.1
Toptan ve Perakende Ticaret
717.250
140.850
7.820
531.987
4.2
Otel ve Lokanta Hizmetleri
137.159
26.470
1.268
76.423
4.3
Ulaştırma Ve Haberleşme
79.949
41.664
4.414
60.817
4.4
Mali Kuruluşlar
8.671
1.151
60
8.235
4.5
Gayrimenkul ve Kira. Hizm.
109.180
29.458
924
91.273
4.6
Serbest Meslek Hizmetleri
45.709
9.108
528
33.946
4.7
Eğitim Hizmetleri
4.783
752
325
4.079
4.8
Sağlık ve Sosyal Hizmetler
10.411
2.545
184
7.426
1.402.958
914.493
101.807
1.016.467
3.603.689
1.356.518
126.483
2.706.553
5
Diğer
6
Toplam
90 güne kadar gecikmiş kredileri ifade etmektedir. İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup, söz konusu kredilerin
ödeme vadesi gelmemiş anapara tutarları sırasıyla 1.146.351 TL ve 1.937.901 TL’dir.
(**)
Tahsili gecikmiş krediler için ayrılan genel karşılıkları ifade etmektedir.
(***)
Değer kaybına uğramış krediler için ayrılan özel karşılıkları ifade etmektedir.
(*)
17. Değer Ayarlamaları ve Kredi Karşılıkları Değişimine İlişkin Bilgiler
1 Özel Karşılıklar
2 Genel Karşılıklar
Açılış Bakiyesi
Dönem İçinde
Ayrılan Karşılık Tutarları
Karşılık İptalleri
1.861.791
1.415.417
-570.655
2.706.553
2.328.896
530.657
-7.724
2.851.829
Diğer Ayarlamalar
Kapanış Bakiyesi
III. Piyasa Riskine İlişkin Açıklamalar
1. Piyasa Riskine İlişkin Açıklamalar:
Banka’nın maruz kaldığı piyasa riski, uluslararası uygulamalara paralel olarak oluşturulmuş ülke mevzuatında yer alan, Standart Metot ve Riske Maruz Değer (RMD) olarak bilinen iki farklı
yöntem kullanılarak ölçülmekte ve izlenmektedir. Bu kapsamda kur riski piyasa riskini oluşturan en önemli unsur olarak ortaya çıkmaktadır.
Standart Metot kullanılarak gerçekleştirilen piyasa riski hesaplamaları ay sonları itibarıyla gerçekleştirilmekte, ölçüm sonuçları yasal raporlamaya konu edilmesinin yanı sıra Banka Üst
Düzey Yönetimi’ne raporlanmaktadır.
Piyasa riskini ölçme ve izlemenin, Standart Yönteme alternatif yolu olarak RMD Yöntemi kullanılmakta ve maruz kalınan piyasa riski, faiz, kur ve hisse senedi pozisyon riski ayrımında
günlük olarak ölçülmekte ve Banka içi raporlamaya konu edilmektedir. İzleyen günün olabilecek en büyük kayıp tutarını tahmin etmeye dayalı olan RMD yönteminin içerdiği tahminlerin
sağlığını test etmeye yönelik Geriye Dönük Testler de günlük olarak yerine getirilmektedir.
Olağan piyasa koşulları altında Banka portföyünün piyasa değerinde meydana gelebilecek değer kaybını ölçmekte olan RMD yöntemini destekleyici mahiyette senaryo analizleri
gerçekleştirilmekte, geleceğe ilişkin öngörüler ve geçmişte yaşanan kriz koşulları doğrultusunda geliştirilen senaryoların Banka’nın portföy değeri üzerindeki olası etkileri belirlenerek
ulaşılan sonuçlar Üst Düzey Yönetime raporlanmaktadır.
Banka aktif-pasif yönetimi riski politikası çerçevesinde piyasa riskinin yönetimine ilişkin belirlenen limitler Risk Komitesi tarafından izlenmekte ve piyasa koşulları doğrultusunda gözden
geçirilmektedir.
Aşağıdaki tabloda “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” kapsamında “Standart Metot ile Piyasa Riski Ölçüm Yöntemi”ne göre
gerçekleştirilen 31.12.2015 tarihi itibarıyla piyasa riski hesaplamasının ayrıntıları yer almaktadır.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
117
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
1.a. Piyasa riskine ilişkin bilgiler:
Tutar
77.524
7.760
(I) Genel Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü- Standart Metot
(II) Spesifik Risk İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot
Menkul kıymetleştirme Pozisyonlarına İlişkin Spesifik Risk İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü- Standart Metot
(III) Kur Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot
(IV) Emtia Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot
(V) Takas Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot
(VI) Opsiyonlardan Kaynaklanan Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot
(VII) Karşı Taraf Kredi Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü - Standart Metot
(VIII) Risk Ölçüm Modeli Kullanan Bankalarda Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü
(IX) Piyasa Riski İçin Hesaplanan Toplam Sermaye Yükümlülüğü (I+II+III+IV+V+VI+VII)
(X) Piyasa Riskine Esas Tutar (12,5 x VIII) ya da (12,5 x IX)
375.941
37.152
1.119
5.511
72.856
577.863
7.223.288
1.b. Dönem içerisinde ay sonları itibarıyla hesaplanan piyasa riskine ilişkin ortalama piyasa riski tablosu:
Cari Dönem
Önceki Dönem
Ortalama
En Yüksek (*)
En Düşük (*)
Ortalama
En Yüksek (*)
En Düşük (*)
46.714
62.740
25.266
36.392
35.323
48.179
6.851
6.036
6.750
5.514
6.274
5.848
407.681
457.812
358.032
313.934
392.592
289.407
Emtia Riski
37.775
34.923
25.029
24.721
25.567
1.329
Takas Riski
760
2.643
4.351
10.582
181
1.942
1.092
952
77.732
80.844
67.551
63.835
50.832
48.576
7.273.300
8.194.750
6.035.113
5.584.788
6.396.000
4.952.650
Faiz Oranı Riski
Hisse Senedi Riski
Kur Riski
Opsiyon Riski
Karşı Taraf Kredi Riski
Toplam Piyasa Riskine Esas Tutar
(*)
445
1.921
Toplam Piyasa Riskine Esas Tutar’ın en yüksek ve en düşük olduğu aylardaki piyasa riski bileşenleri sunulmaktadır.
2. Karşı Taraf Kredi Riskine İlişkin Açıklamalar:
Alım-satım hesaplarında izlenen türev ve repo işlemleri gibi her iki tarafa da yükümlülük getiren işlemlerden kaynaklanan karşı taraf kredi riski, 28.06.2012 tarih ve 28337 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik Ek-2” hükümleri çerçevesinde
hesaplanmaktadır. Karşı taraf kredi riskinin hesaplanmasında türev işlemler için gerçeğe uygun değerine göre değerleme yöntemi uygulanmaktadır. Türev işlemlere ilişkin risk
tutarının hesaplanmasında, potansiyel kredi risk tutarları ile pozitif yenileme maliyetlerinin toplamı alınmaktadır. Potansiyel kredi risk tutarlarının hesaplanmasında, sözleşme tutarları
düzenlemede yer verilen oranlar ile çarpılmaktadır. Türev işlemlerin yenileme maliyetleri ise ilgili sözleşmelerin gerçeğe uygun değerine göre değerlemesi ile elde edilmektedir.
Banka’nın maruz kaldığı karşı taraf kredi riski, genel kredi limit tahsis ve teminatlandırma prensipleri çerçevesinde yönetilmektedir. Bankalarla yapılan türev işlemler nedeniyle maruz
kalınan kredi riskinin büyük bölümü, ilgili taraflarla karşılıklı olarak imzalanan anlaşmalar çerçevesinde günlük teminat takasına tabi tutulmakta, bu suretle maruz kalınan karşı taraf kredi
riski azaltılmaktadır. Diğer taraftan sermaye yeterliliği mevzuatı kapsamında karşı taraf kredi riskinin hesaplanmasında, bu türden anlaşmaların risk azaltıcı etkisi dikkate alınmamaktadır.
Alım-satım hesapları kapsamında Banka tarafından kredi türevleri ile alınan veya satılan herhangi bir koruma bulunmamaktadır.
Karşı Taraf Riskine İlişkin Nicel Bilgiler (31.12.2015)
Tutar
Faiz Oranına Dayalı Sözleşmeler
108.256
Döviz Kuruna Dayalı Sözleşmeler
398.197
Emtiaya Dayalı Sözleşmeler
95.884
Hisse senedine Dayalı Sözleşmeler
Diğer
Pozitif Gerçeğe Uygun Brüt Değer
777.658
Netleştirmenin Faydaları
Netleştirilmiş Cari Risk Tutarı
Tutulan Teminatlar
Türevlere İlişkin Net Pozisyon
118
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
1.379.995
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
IV. Operasyonel Riske İlişkin Açıklamalar
Operasyonel risk sermaye gereksinimi, ülke mevzuatındaki uygulamaya paralel olarak, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine ilişkin Yönetmelik’in 24.
maddesi uyarınca Temel Gösterge Yöntemi kullanılarak yılda bir defa hesaplanmaktadır. 31.12.2015 itibarıyla operasyonel riske esas tutar 16.047.746 TL seviyesinde olup, hesaplamaya
ilişkin bilgilere aşağıda yer verilmektedir.
Temel gösterge yönteminin kullanılması durumunda aşağıdaki tabloda yer alan bilgiler
Brüt Gelir
2ÖD Tutar
1ÖD Tutar
CD Tutar
Toplam/Pozitif
BG yılı sayısı
Oran (%)
Toplam
7.682.384
8.717.467
9.276.543
3
15
1.283.820
Operasyonel Riske Esas Tutar (Toplam*12,5)
16.047.746
V. Kur Riskine İlişkin Açıklamalar
Banka’nın maruz kaldığı kur riski, yabancı para cinsinden ve yabancı paraya endeksli varlıkları ile yabancı para cinsinden yükümlülükleri arasındaki farka bağlı olarak şekillenmektedir. Öte
yandan, farklı döviz cinslerinin birbirlerine kıyasla gösterdikleri değer değişimi de kur riskinin bir diğer boyutu olarak ortaya çıkmaktadır.
Kur riski, Banka risk politikalarının bir parçası olarak oluşturulan dahili kur riski limitleri dikkate alınarak yönetilmektedir. Yasal yükümlülükler arasında yer alan YP Net Genel Pozisyon /
Özkaynak Rasyosu’nun çizdiği temel sınırlar ve Yönetim Kurulu tarafından belirlenen dahili kur riski limitleri çerçevesinde, periyodik olarak toplanan Aktif-Pasif Komitesi ve Aktif-Pasif
Birimi tarafından kur ve parite riskinden korunmaya yönelik kararlar alınmakta ve alınan kararlar titizlikle uygulanmaktadır.
Kur riskinin ölçümünde, yasal raporlamada kullanılan Standart Metot ile Riske Maruz Değer (RMD) Yöntemi kullanılmaktadır.
Standart Metot kapsamında yapılan ölçümler aylık bazda gerçekleştirilmekte ve kur riskinden kaynaklanan sermaye gereksiniminin belirlenmesine dayanak teşkil etmektedir.
Tarihsel ve Monte Carlo simülasyon yöntemleri kullanılarak, RMD hesaplamaları kapsamında yapılan kur riski ölçümleri ise günlük bazda yerine getirilmektedir. Öte yandan, RMD
kapsamında yapılan hesaplamaları destekleyici mahiyette senaryo analizleri gerçekleştirilmektedir.
Kur riskine yönelik olarak yapılan ölçüm sonuçları Banka Üst Düzey Yönetimine raporlanmakta, piyasa gelişmeleri ve ekonomik durum göz önüne alınarak maruz kalınan kur riski sürekli
olarak izlenmektedir.
Finansal Tablo Tarihindeki ve Söz Konusu Tarihten Önceki Son 5 İş Günü İtibarıyla Bankaca İlan Edilen Gişe Döviz Alış Kurları:
Tarih
31.12.2015
30.12.2015
29.12.2015
28.12.2015
25.12.2015
24.12.2015
USD
2,8650
2,8713
2,8589
2,8582
2,8668
2,8691
EURO
3,1100
3,1297
3,1242
3,1309
3,1369
3,1333
Banka’nın Cari Döviz Alış Kurunun Finansal Tablo Tarihinden Geriye Doğru Son Otuz Günlük Basit Aritmetik Ortalama Değeri:
USD: 2,8700 TL
EURO: 3,1285 TL
Kur riskine duyarlılık:
Banka’nın, döviz kurlarındaki olası bir değişime olan duyarlılığı analiz edilmiştir. Aşağıda sonuçlarına yer verilen söz konusu analizde USD, EUR, GBP ve CHF kurlarında % 10’luk bir değişim
öngörülmüş olup, anılan değişim oranı Banka’nın iç raporlarında kullanılan orandır.
Döviz Kurundaki % Değişim
USD
EURO
GBP
CHF
(*)
% 10 artış
% 10 azalış
% 10 artış
% 10 azalış
% 10 artış
% 10 azalış
% 10 artış
% 10 azalış
Kar / Zarar Üzerindeki Etki (*)
Cari Dönem
Önceki Dönem
318.733
75.641
-318.733
-75.641
-395.252
-348.719
395.252
348.719
-27.184
-69.378
27.184
69.378
-40.002
-55.085
40.002
55.085
Vergi etkisi düşülmeden önceki değerleri ifade etmektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
119
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Kur riskine ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Varlıklar
Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez Bnk.
Bankalar
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar (1)
Para Piyasalarından Alacaklar
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Krediler (2)
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Varlıklar
Maddi Duran Varlıklar (1)
Maddi Olmayan Duran Varlıklar (1)
Diğer Varlıklar (1)
Toplam Varlıklar
Yükümlülükler
Bankalar Mevduatı
Döviz Tevdiat Hesabı (3)
Para Piyasalarına Borçlar
Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar
İhraç Edilen Menkul Değerler (4)
Muhtelif Borçlar
Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Borçlar
Diğer Yükümlülükler (1)
Toplam Yükümlülükler
Net Bilanço Pozisyonu
Net Nazım Hesap Pozisyonu
Türev Finansal Araçlardan Alacaklar (5)
Türev Finansal Araçlardan Borçlar (5)
Gayrinakdi Krediler
Önceki Dönem
Toplam Varlıklar
Toplam Yükümlülükler
Net Bilanço Pozisyonu
Net Nazım Hesap Pozisyonu
Türev Finansal Araçlardan Alacaklar
Türev Finansal Araçlardan Borçlar
Gayrinakdi Krediler
EURO
USD
Diğer YP
Toplam
5.172.455
225.647
131.451
18.265.405
476.490
765.630
4.926.286
727.476
28.364.146
1.429.613
897.081
939.980
20.869.874
285.945
52.773
8.848.141
46.040.244
23.250
2.126.321
270.594
39.082
9.788.121
69.036.439
556.539
115.105
868
247
1.385
2.500
641.096
28.320.089
974.690
75.394.097
12.585
8.103.729
1.628.371
111.817.915
2.127.148
24.551.380
198.881
7.237.101
1.114.707
171.403
3.784.552
44.007.369
2.843.328
18.509.415
16.344.986
162.435
633.254
5.468.718
10.040
22.884
213.232
6.544.954
74.027.467
3.042.209
25.756.556
17.482.577
547.070
221.644
35.622.264
637.310
86.289.395
31.340
6.379.468
890.294
128.291.127
-7.302.175
3.025.376
6.740.759
3.715.383
8.515.440
-10.895.298
13.256.177
24.526.672
11.270.495
20.770.670
1.724.261
-2.145.684
2.426.212
4.571.896
1.173.431
-16.473.212
14.135.869
33.693.643
19.557.774
30.459.541
21.419.488
29.302.051
-7.882.563
4.449.669
9.006.701
4.557.032
7.782.686
61.330.004
63.165.621
-1.835.617
2.647.966
12.848.651
10.200.685
16.465.152
6.408.087
5.938.857
469.230
-1.441.280
765.352
2.206.632
903.174
89.157.579
98.406.529
-9.248.950
5.656.355
22.620.704
16.964.349
25.151.012
“Yabancı Para Net Genel Pozisyon/Özkaynak Standart Oranının Bankalarca Konsolide ve Konsolide Olmayan Bazda Hesaplanması ve Uygulanması Hakkında Yönetmelik” hükümleri gereğince; aktifte Türev Finansal
Araçlar Kur Gelir Reeskontları (250.816 TL), Faaliyet Kiralaması Geliştirme Maliyetleri (7.577 TL), Maddi Olmayan Duran Varlıklar (354 TL),Ertelenmiş Vergi Varlığı (330 TL), Peşin Ödenmiş Giderler (35.749 TL); pasifte ise
Türev Finansal Araçlar Kur Gider Reeskontları (399.643 TL), Genel Karşılıklar (9.712 TL) ile Özkaynaklar (55.523 TL) kur riski hesaplamasında dikkate alınmamıştır.
(2)
Söz konusu tutarlara TP hesaplarda takip edilen dövize endeksli krediler de dahil edilmekte olup, toplam 5.134.345 TL tutarındaki söz konusu kredilerin 2.630.254 TL’si USD’ye, 2.473.356 TL’si EURO’ya, 7.940 TL’si
CHF’ye, 5.306 TL’si GBP’ye, 17.481 TL’si Yen’e, 8 TL’si ise CAD’ye endekslidir.
(3)
Söz konusu kaleme 1.906.169 TL tutarındaki kıymetli maden depo hesapları dahildir.
(4)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(5)
Yukarıda belirtilen Yönetmelik’te yer alan vadeli döviz alım ve vadeli döviz satım taahhütleri tanımları kapsamındaki türev işlemler dikkate alınmıştır.
(1)
VI. Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar
Faiz oranı riski, faiz oranlarında meydana gelen dalgalanmaların, Banka’nın faize duyarlı varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemleri üzerinde meydana getirebileceği değer düşüşü
olarak tanımlanmaktadır. Bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz riskinin ölçümünde standart faiz şoklarının Banka’nın bilanço içi ve dışı faize duyarlı hesaplarının ekonomik
değerleri üzerindeki etkisini dikkate alan bir yaklaşım kullanılırken, alım-satım hesaplarında izlenen faize duyarlı finansal enstrümanlara ilişkin faiz riski ise piyasa riski kapsamında
değerlendirilmektedir.
Faiz oranı riskinin Banka’nın varlık ve yükümlülükleri üzerindeki olası etkileri, piyasa gelişmeleri, genel ekonomik durum ve beklentiler paralelinde Aktif-Pasif Komitesi’nde ele alınmakta,
gerektiğinde riskin azaltılmasına yönelik önlemlere başvurulmaktadır.
Banka’nın piyasa riskine maruz varlık ve yükümlülükleri dışında kalan bilanço içi ve dışı faize duyarlı hesapları, Yönetim Kurulu tarafından aktif–pasif yönetimi riski politikası çerçevesinde
belirlenmiş bulunan yapısal faiz oranı riskinin özkaynağa oranı üzerindeki limitler ile izlenmekte ve kontrol edilmektedir. Ayrıca söz konusu riskin yönetilmesinde ortalama vade
açıklarının seyri ile tarihsel veriler ve beklentiler doğrultusunda oluşturulan senaryo analizlerinden de yararlanılmaktadır.
Faiz oranı duyarlılığı:
Bu bölümde Banka’nın gerek alım-satım hesapları gerekse bankacılık hesaplarında izlenen tüm varlık ve yükümlülüklerinin faiz oranlarındaki olası değişim karşısındaki duyarlılığı
bütüncül bir yaklaşımla analize konu edilmiştir. Söz konusu analiz yıl sonu itibarıyla gerçekleşen vade yapısı ve bakiyelerin tüm yıl boyunca aynı kaldığı varsayımı altında YP ve TP faiz
oranlarında yaşanan birer puanlık değişimlerin bir yıllık süre zarfında Banka’nın gelir hesapları ile özkaynaklarını nasıl etkilediğini göstermektedir.
Banka’nın faiz oranı duyarlılığının hesaplanması sırasında, piyasa değeri ile değerlenen aktif ve pasif kalemlerin kar/zararı; faiz oranlarının değişmemesi halinde portföyün bir sene
sonraki muhtemel piyasa değeri ile faiz şoku sonrasında hesaplanan portföyün bir sene sonraki değeri arasındaki farka, ilgili portföyün faiz şoku sonrasında oluşan piyasa faiz
oranlarından yenilenmesi veya yeniden fiyatlanması nedeniyle 1 senelik süre zarfında ilave olarak elde edilecek/mahrum kalınacak faiz gelirinin eklenmesi/düşülmesi suretiyle
belirlenmektedir.
Diğer taraftan, cari piyasa fiyatı ile değerlenmeyen varlık ve yükümlülüklere ilişkin kar/zarar hesaplaması yapılırken, sabit faizli varlık ve yükümlülüklerin vadelerinin sonunda, değişken
faizli varlık ve yükümlülüklerin ise yeniden fiyatlama dönemleri sonunda, faiz şoku sonrasında oluşan piyasa faiz oranlarından yenileneceği varsayılmıştır.
120
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Bu kapsamda, raporlama tarihinde TP ve YP faiz oranlarında 100 baz puan artma/azalma olması ve diğer tüm değişkenlerin sabit tutulması durumunda Banka’nın bir yıl sonraki karında
ve özkaynağında meydana gelecek değişime aşağıda yer verilmiştir.
Faiz Oranındaki Değişim (*)
Kar/Zarar Üzerindeki Etki (**)
Özkaynak Üzerindeki Etki (***)
TP
YP (****)
Cari Dönem
Önceki Dönem
Cari Dönem
Önceki Dönem
100 baz puan artış
100 baz puan artış
-105.340
-227.340
-693.101
-707.204
100 baz puan azalış
100 baz puan azalış
128.356
268.144
760.826
769.977
Faiz oranlarındaki değişimin enflasyon beklentisine de yansıdığı varsayılarak hesaplanmıştır. Yukarıda belirtilen kar / zarar ve özkaynak üzerindeki etkiler vergi etkisi düşülmeden önceki değerleri ile ifade edilmiştir.
(**)
Kar/Zarar üzerindeki etki önemli ölçüde Banka’nın sabit faizli yükümlülüklerinin ortalama vadesinin sabit faizli varlıklarının ortalama vadesinden kısa olmasından kaynaklanmaktadır.
(***)
Özkaynak üzerindeki etki Banka’nın Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar kaleminde izlenmekte olan menkul kıymetlerinin gerçeğe uygun değerindeki değişimden kaynaklanmaktadır.
(****)
Her iki dönemde de Libor oranlarının düşük seviyelerde seyretmesi nedeniyle, bazı vade dilimlerinde YP faiz oranlarına uygulanan negatif yönlü şok belirtilen oranların altında kalmıştır.
(*)
a. Varlıkların, yükümlülüklerin ve nazım hesap kalemlerinin faize duyarlılığı (yeniden fiyatlandırmaya kalan süreler itibarıyla) :
Cari Dönem Sonu
1 Aya Kadar
1-3 Ay
3-12 Ay
1-5 Yıl
5 Yıl ve Üzeri
Faizsiz
Toplam
Varlıklar
Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar,
Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez Bnk.
12.370.688
31.652.525
Bankalar
19.281.837
559.516
141.495
72.691
13.804
59.449
670.546
1.517.501
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan
Finansal Varlıklar
408.093
326.874
615.664
173.515
10.524
57.628
1.592.298
Para Piyasalarından Alacaklar
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Verilen Krediler
Vadeye Kadar Elde Tut. Yatırımlar
Diğer Varlıklar
Toplam Varlıklar
4.072.416
6.903.823
8.314.485
11.046.441
10.183.591
339.604
40.860.360
41.875.386
20.973.748
36.666.950
60.952.248
17.420.782
44.642
177.933.756
1.633.406
161.270
1.784.823
12.132
18.191.753
18.569.513
31.674.861
275.717.584
3.591.631
377.760
68.208.414
28.507.210
47.454.613
72.198.140
27.674.346
Yükümlülükler
Bankalar Mevduatı
3.954.293
1.143.285
1.741.926
Diğer Mevduat
73.645.321
27.867.558
8.048.877
Para Piyasalarına Borçlar
18.582.117
547.128
959.902
Muhtelif Borçlar
2.723.943
6.768.529
2.180.419
4.007.423
3.670.676
7.775.296
6.174.448
Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar
2.768.416
18.551.447
5.115.717
279.506
1.693.413
358.135
213.334
289.413
75.013
101.570.553
52.330.175
19.826.511
10.853.758
7.867.861
27.628.102
61.344.382
19.806.485
-33.362.139
-23.822.965
1.752.316
2.988.250
Toplam Yükümlülükler
Bilançodaki Uzun Pozisyon
Bilançodaki Kısa Pozisyon
Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon
Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon
Toplam Pozisyon
-31.609.823
7.714.181
146.088.245
20.089.147
81.852
İhraç Edilen Menkul Değerler (*)
Diğer Yükümlülükler (**)
874.677
33.802.546
-20.834.715
6.850.381
23.808.262
28.408.499
41.822.974
42.758.869
83.268.726
275.717.584
-51.593.865
-108.778.969
108.778.969
4.740.566
-1.601.985
-1.366.648
-1.432.500
26.026.117
59.977.734
18.373.985
-4.401.133
-51.593.865
339.433
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(**)
Özkaynaklar toplamı faizsiz sütununda gösterilmiştir.
(*)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
121
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Varlıkların, yükümlülüklerin ve nazım hesap kalemlerinin faize duyarlılığı (yeniden fiyatlandırmaya kalan süreler itibarıyla) :
Önceki Dönem Sonu
1 Aya Kadar
1-3 Ay
3-12 Ay
1-5 Yıl
5 Yıl ve Üzeri
Faizsiz
Toplam
21.500.034
24.606.706
515.005
1.393.221
687
1.238.255
Varlıklar
Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar,
Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez Bnk.
3.106.672
Bankalar
717.566
49.094
109.817
1.739
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan
Finansal Varlıklar
335.008
386.705
375.316
132.071
8.468
Para Piyasalarından Alacaklar
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Verilen Krediler
Vadeye Kadar Elde Tut. Yatırımlar
Diğer Varlıklar
Toplam Varlıklar
5.198.759
6.313.786
8.810.139
9.769.971
9.109.597
87.709
39.289.961
23.735.735
29.595.834
34.687.158
54.112.227
13.581.068
162.256
155.874.278
40.639
352.297
895.947
12.221
13.914.606
14.068.450
36.180.297
237.771.975
1.301.104
153.844
33.288.223
36.697.716
44.878.377
64.028.229
22.699.133
Yükümlülükler
Bankalar Mevduatı
4.261.806
1.187.544
289.801
Diğer Mevduat
67.513.785
24.037.158
5.752.606
1.082.397
Para Piyasalarına Borçlar
16.677.711
237.610
668.740
112.055
Muhtelif Borçlar
5.339.962
1.757.525
2.540.308
4.211.154
5.206.662
6.706.892
Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar
1.893.713
11.968.875
5.349.797
102.594
1.354.184
279.266
307.607
1.072.322
88.173
92.551.935
40.279.102
17.344.420
6.591.881
8.061.076
27.533.957
57.436.348
14.638.057
-59.263.712
-3.581.386
956.538
2.920.590
Toplam Yükümlülükler
Bilançodaki Uzun Pozisyon
Bilançodaki Kısa Pozisyon
Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon
Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon
Toplam Pozisyon
-58.307.174
6.397.382
127.153.809
17.696.116
168.129
İhraç Edilen Menkul Değerler (*)
Diğer Yükümlülükler (**)
658.231
28.767.863
-660.796
5.508.091
20.422.541
20.669.163
38.177.505
39.924.873
72.943.561
237.771.975
-36.763.264
-99.608.362
99.608.362
3.877.128
-554.525
-2.323.892
-694.200
26.979.432
55.112.456
13.943.857
-3.572.617
-36.763.264
304.511
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(**)
Özkaynaklar toplamı faizsiz sütununda gösterilmiştir.
(*)
b. Parasal finansal araçlara uygulanan ortalama faiz oranları:
Cari Dönem Sonu
EURO
USD
Yen
TL
%
%
%
%
Varlıklar
Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez B.
0,49
3,81
Bankalar
0,59
2,01
5,00
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar
1,67
5,20
11,77
Para Piyasalarından Alacaklar
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
4,14
4,13
Verilen Krediler
4,20
5,05
Vadeye Kadar Elde Tut. Yatırımlar
1,74
0,68
9,08
3,33
13,31
9,43
Yükümlülükler
Bankalar Mevduatı
1,00
1,45
Diğer Mevduat
0,93
1,44
Para Piyasalarına Borçlar
1,45
1,47
İhraç Edilen Menkul Değerler (*)
0,87
4,99
Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar
0,92
2,14
11,22
0,19
7,96
9,33
Muhtelif Borçlar
(*)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
122
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
0,87
10,62
10,97
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
EURO
USD
Yen
TL
%
%
%
%
Bankalar
0,14
0,52
7,06
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar
1,93
4,05
4,82
Önceki Dönem Sonu
Varlıklar
Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve T.C.
Merkez B.
1,51
Para Piyasalarından Alacaklar
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
4,61
4,53
Verilen Krediler
4,36
4,60
Vadeye Kadar Elde Tut. Yatırımlar
2,13
0,70
8,78
3,33
12,29
10,34
Yükümlülükler
Bankalar Mevduatı
0,65
1,15
Diğer Mevduat
1,32
1,54
Para Piyasalarına Borçlar
1,60
1,05
10,14
0,02
7,03
9,95
Muhtelif Borçlar
(*)
İhraç Edilen Menkul Değerler (*)
1,94
4,57
Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar
1,14
2,09
9,39
2,30
9,33
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
c. Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riski:
Bankacılık hesaplarında yer alan faiz getirili aktifler, faiz ödenen pasifler ve faize duyarlı türev işlemlerin yeniden fiyatlama dönemi ve faiz yapılanmalarındaki farklılıklar nedeniyle
piyasa faiz oranlarında meydana gelen değişimlerin sermayeyi olumsuz etkileme riski olarak tanımlanan bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski; Yönetim Kurulu tarafından
oluşturulan politikalar dahilinde, Banka Aktif-Pasif Komitesi tarafından belirlenen stratejiler çerçevesinde yönetilmektedir. Bankacılık portföyüne ilişkin dahili risk limitlerine uyum Risk
Yönetimi Bölümü ve Aktif-Pasif Komitesi tarafından yakından ve sürekli olarak izlenmekte, ölçüm sonuçları aylık periyotlarda Yönetim Kurulu’na raporlanmaktadır.
Yasal mevzuat gereği bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski, 23.08.2011 tarih ve 28034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan
Faiz Oranı Riskinin Standart Şok Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik kapsamında aylık bazda ölçülmekte ve takip edilmektedir. Söz konusu yöntem
çerçevesinde hesaplanan kazanç ve kayıplar, bahse konu faiz değişimlerinin gerçekleşmesi halinde oluşacak kâr/zarardan ziyade, Banka’nın varlık ve yükümlülüklerinin ekonomik
değerlerindeki -piyasa koşulları çerçevesinde nakde çevrilmeleri halinde oluşacak- değişimleri ifade etmektedir.
Bahse konu yönetmelik çerçevesinde yapılan hesaplamalarda, faiz değişimlerine duyarlılığı düşük olan ve asıl vadesi sözleşme vadesine göre uzun olan vadesiz mevduatlara ilişkin
olarak davranışsal vade modellemesi yapılmaktadır. Çekirdek mevduat analizi olarak tanımlanan bahse konu çalışmalarda, tarihsel verilerden yola çıkılarak vadesiz mevduatların
ne tutardaki bölümünün hangi vadede banka bünyesinde kalacağına yönelik hesaplamalar yapılmakta, bu analizler bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riskinin
sayısallaştırılmasında yasal hükümlere aykırılık teşkil etmeyecek şekilde girdi olarak kullanılmaktadır.
Para Birimi
Uygulanan Şok
(+/- x baz puan)
Kazançlar/
Kayıplar
Kazançlar/Özkaynaklar –
Kayıplar/Özkaynaklar
TL
(+) 500
-5.110.316
% -13,53
TL
(-) 400
4.942.089
% 13,09
EURO
(+) 200
-244.678
% -0,65
EURO
(-) 200
275.058
% 0,73
USD
(+) 200
-174.119
% -0,46
USD
(-) 200
337.128
% 0,89
5.554.275
% 14,71
-5.529.113
% -14,64
Toplam (Negatif Şoklar İçin)
Toplam (Pozitif Şoklar İçin)
VII. Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Hisse Senedi Pozisyon Riskine İlişkin Açıklamalar
a. İştirak ve bağlı ortaklık niteliğindeki hisse senedi yatırımlarına ilişkin muhasebe uygulamalarına Üçüncü Bölüm III no.lu dipnotta yer verilmiştir.
b. Hisse senedi yatırımlarının bilanço değeri, gerçeğe uygun değer ve borsada işlem görenler için, piyasa değeri gerçeğe uygun değerden önemli oranda farklı ise piyasa
fiyatıyla yapılan karşılaştırma:
Karşılaştırma
Hisse Senedi Yatırımları
Bilanço Değeri
Gerçeğe Uygun Değer
Piyasa Değeri
Borsada İşlem Gören
Hisse Senedi Yatırım Grubu A
Bağlı Ortaklıklar
Mali Bağlı Ortaklıklar
3.561.289
3.561.289
Mali Olmayan Bağlı Ortaklıklar
3.939.640
3.939.640
Borsada İşlem Görmeyen
İştirakler
Mali İştirakler
Mali Olmayan İştirakler
124.575
3.671
Bağlı Ortaklıklar
Mali Bağlı Ortaklıklar
Mali Olmayan Bağlı Ortaklıklar
1.040.270
724.152
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
123
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
c. Hisse senedi yatırımlarına ilişkin gerçekleşmemiş kazanç veya kayıplar, yeniden değerleme değer artışları ile bunların ana ve katkı sermayeye dahil edilen tutarları:
Portföy
1
Özel Serm. Yatırımları
2
Borsada İşlem Gören Hisse
Senetleri
3
Diğer Hisse Senetleri
4
Toplam
Dönem İçinde
Gerçekleşen
Kazanç/Kayıp
Yeniden
Değerleme
Değer Artışları
Gerçekleşmemiş
Kazanç ve
Kayıplar
Toplam
Katkı Sermayeye
Dahil edilen
3.991.260
3.991.260
3.991.260
3.991.260
Toplam
Ana Sermayeye Katkı Sermayeye
Dahil Edilen
Dahil edilen
VIII. Likidite Riski Yönetimi ve Likidite Karşılama Oranına İlişkin Açıklamalar
Likidite riski, uzun vadeli varlıkların kısa vadeli kaynaklarla fonlanmasının bir sonucu olarak ortaya çıkabilmektedir. Banka’da likidite riskinin yönetimi; “Aktif Pasif Yönetimi Riski Politikası”
doğrultusunda, bilanço yönetimine ilişkin stratejiler ile yasal yükümlülüklerin gerekleri de dikkate alınarak, cari piyasa koşullarının yanı sıra iktisadi ve finansal konjonktüre ilişkin
beklentiler çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.
Banka’nın başlıca fon kaynağını mevduat oluşturmaktadır. Piyasa koşulları gereği ortalama mevduat vadesinin varlıklara kıyasla daha kısa olmasına karşın, geniş şube ağı ve istikrarlı
çekirdek mevduat tabanı Banka’nın kaynak temininde en önemli güvencelerinden birini teşkil etmektedir. Öte yandan, orta ve uzun vadeli kaynak teminine yönelik olarak yurt dışı
kuruluşlardan kredi temin edilmesi de söz konusu olmaktadır. Fonlama tarafında oluşabilecek yoğunlaşmaların Banka’nın likidite riski profiline olumsuz etkide bulunmasını engellemek
amacıyla mevduat ve mevduat dışı borçlanmada temerküz limitleri de aktif bir şekilde kullanılmaktadır.
Piyasa dalgalanmaları neticesinde ortaya çıkabilecek likidite ihtiyacının eksiksiz bir biçimde sağlanabilmesi amacıyla likit değerlerin muhafaza edilmesine özen gösterilmekte, bu
kapsamdaki çalışmalar TP ve YP nakit akım projeksiyonları ile desteklenmektedir. TP ve YP mevduatın vade yapısı, maliyeti ve toplam tutarındaki gelişmeler günlük olarak takip
edilmekte, söz konusu çalışmalar sırasında geçmiş dönemlerde yaşanan gelişmeler ve geleceğe yönelik beklentiler dikkate alınmaktadır. Yapılan nakit akım projeksiyonlarından
hareketle çeşitli vadelerdeki fiyatlamaların farklılaştırılması suretiyle likidite ihtiyacının giderilmesine yönelik tedbirler alınmakta, ayrıca olağanüstü durumlarda ihtiyaç duyulabilecek
likidite tahmin edilerek kullanılabilecek alternatif likidite kaynakları belirlenmektedir.
Banka’nın maruz kaldığı likidite riskinin, mevzuatın öngördüğü sınırlar çerçevesinde belirlenen risk kapasitesi ile Banka’nın temel stratejilerine bağlı olarak ortaya çıkan risk iştahına
uygun olması birincil önceliktir. Banka’nın, likidite kaynaklarında yaşanabilecek büyük düzeydeki azalmalara karşı her durumda satılabilecek veya rehnedilebilecek yeterli seviyede
serbest likit varlık bulundurması esastır. Söz konusu likit varlıklardan oluşan likidite tamponunun seviyesi Yönetim Kurulu tarafından belirlenen likidite risk limitleri ile ifade edilen
Banka’nın likidite risk toleransıyla uyumlu olarak belirlenmektedir. Likidite durumunun gözden geçirilerek uygun likidite seviyesinin belirlenmesi, Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış
limitler dâhilinde, gerekli fon kaynağının ve vade yapısının belirlenmesi Banka’nın “Aktif Pasif Komitesi” (APKO) sorumluluğundadır.
Hazine Bölümü; Aktif Pasif Riski Politikası limitleri, İş Programı’nda belirlenmiş hedefler ve Aktif Pasif Yönetimi Komitesi ile Aktif Pasif Birimi Komitesi toplantılarında alınan kararlar
doğrultusunda likiditeyi izlemek, stres testi ve senaryo analizleri kullanarak likidite projeksiyonu yapmak ve likidite riskini önleyici tedbirler almakla sorumludur. Bu çerçevede;
Hazine Bölümü, şubeler, iş birimleri ve bilgi işlem sisteminden sağlanan bilgilere dayanarak Banka’nın Türk Lirası (TL) ve yabancı para (YP) likidite pozisyonunu anlık ve ileriye dönük
olarak izlemektedir. Nakit akışlarını dengeleme, dolayısıyla da maruz kalınan likidite riskinin azaltımına yönelik olarak, repo ve teminatlı borçlanmaya konu olabilecek serbest menkul
kıymetler portföyünün yönetiminin yanı sıra; kredi kartı alacakları, bireysel krediler portföyü ve benzeri şekilde çok sayıda borçlu üzerine dağılmış görece küçük tutarlı perakende
kredilerden oluşturulan varlık havuzlarından seküritizasyon veya diğer yapılandırılmış finansman ürünleri vasıtasıyla likidite yaratılmasına ve uzun vadeli borçlanma olanaklarına dair
değerlendirmeler de düzenli olarak gerçekleştirilmektedir.
Banka likidite riskinin dahili olarak ölçümünde likidite stres testlerinden faydalanmaktadır. Söz konusu yaklaşımda, parametreleri Yönetim Kurulu tarafından belirlenen likidite stres
senaryolarında, Banka’nın likit varlıklarının bir ay içerisinde gerçekleşmesi muhtemel net nakit çıkışlarını karşılama düzeyi ortaya konulmaktadır. Likidite yeterlilik limitleri, gerek Türk
Lirası gerekse yabancı parada Banka’nın likidite riski yönetimine özgü gereksinimler ve risk toleransı göz önüne alınarak Yönetim Kurulu tarafından belirlenmektedir. Likidite riskine
ilişkin ölçümler Risk Yönetim Bölümü tarafından gerçekleştirilmekte olup ölçüm sonuçları düzenli olarak ilgili riskin yönetiminden sorumlu icracı birimler ile üst yönetim ve Yönetim
Kurulu’na raporlanmaktadır.
Banka’nın likidite pozisyonunu ve fonlama stratejisini sürekli olarak izlemesi esastır. Banka’nın, kontrolü dışında gerçekleşen olumsuz piyasa hareketleri, beklenmedik makroekonomik
olaylar ve diğer nedenlerle likidite krizine girmesi halinde Acil Durum Aksiyon ve Fonlama Planı’nın devreye girmesi öngörülmektedir. Kriz durumu, bu durum karşısında ilgili komite ve
birimler tarafından alınan önlemler ile bunların sonuçlarına ilişkin olarak söz konusu planlara yönelik uygulamanın her aşamasında Denetim Komitesi aracılığı ile Yönetim Kurulu’na bilgi
verilmesi zorunludur.
Banka’nın yabancı para ve toplam (YP+TP) likidite karşılama oranlarının son üç aylık döneme ilişkin ortalamalarına aşağıda yer verilmektedir. Anılan dönem içerisinde, yabancı parada en
yüksek değer 02.11.2015 ile başlayan haftada % 239,98 seviyesinde, en düşük değer ise 28.12.2015 ile başlayan haftada % 162,29 düzeyinde gerçekleşmiştir. Toplamda ise en yüksek
oran 19.10.2015 ile başlayan haftada % 115,18 seviyesinde oluşurken, en düşük oran 28.12.2015 ile başlayan haftada % 103,48 düzeyinde gerçekleşmiştir.
124
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Likidite karşılama oranı:
Cari Dönem
Yüksek Kaliteli Likit Varlıklar
Yüksek kaliteli likit varlıklar
Nakit Çıkışları
Gerçek kişi mevduat ve perakende mevduat
İstikrarlı mevduat
Düşük istikrarlı mevduat
Gerçek kişi mevduat ve perakende mevduat dışında kalan teminatsız borçlar
Operasyonel mevduat
Operasyonel olmayan mevduat
Diğer teminatsız borçlar
Teminatlı borçlar
Diğer nakit çıkışları
Türev yükümlülükler ve teminat tamamlama yükümlülükleri
Yapılandırılmış finansal araçlardan borçlar
Finansal piyasalara olan borçlar için verilen ödeme taahhütleri ile diğer bilanço dışı
yükümlülükler
Herhangi bir şarta bağlı olmaksızın cayılabilir bilanço dışı diğer yükümlülükler ile
sözleşmeye dayalı diğer yükümlülükler
Diğer cayılamaz veya şarta bağlı olarak cayılabilir bilanço dışı borçlar
Toplam Nakit Çıkışları
Nakit Girişleri
Teminatlı alacaklar
Teminatsız alacaklar
Diğer nakit girişleri
Toplam Nakit Girişleri
Dikkate Alınma Oranı
Uygulanmamış Toplam Değer
TP+YP
YP
Toplam YKLV Stoku
Toplam Net Nakit Çıkışları
Likidite Karşılama Oranı (%)
YP
39.351.442
25.961.320
105.758.034
47.169.288
58.588.746
42.121.545
609.644
34.277.136
7.234.765
49.945.637
19.274.987
30.670.650
21.752.902
4.138
20.934.986
813.778
8.217.339
2.358.464
5.858.875
23.574.414
152.411
19.103.010
4.318.993
4.030.814
963.749
3.067.065
12.459.606
1.035
11.704.402
754.169
26.314.697
26.314.697
17.452.211
17.452.211
26.314.697
26.314.697
17.452.211
17.452.211
8.155.741
95.046.083
7.948.635
34.485.819
407.787
8.257.064
66.771.301
397.432
3.043.643
37.383.706
11.799.218
23.236.412
35.035.630
4.407.163
20.910.744
25.317.907
Toplam YKLV Stoku
Toplam Net Nakit Çıkışları
Likidite Karşılama Oranı (%)
Önceki Dönem
Yüksek Kaliteli Likit Varlıklar
Yüksek kaliteli likit varlıklar
Nakit Çıkışları
Gerçek kişi mevduat ve perakende mevduat
İstikrarlı mevduat
Düşük istikrarlı mevduat
Gerçek kişi mevduat ve perakende mevduat dışında kalan teminatsız borçlar
Operasyonel mevduat
Operasyonel olmayan mevduat
Diğer teminatsız borçlar
Teminatlı borçlar
Diğer nakit çıkışları
Türev yükümlülükler ve teminat tamamlama yükümlülükleri
Yapılandırılmış finansal araçlardan borçlar
Finansal piyasalara olan borçlar için verilen ödeme taahhütleri ile diğer bilanço dışı
yükümlülükler
Herhangi bir şarta bağlı olmaksızın cayılabilir bilanço dışı diğer yükümlülükler ile
sözleşmeye dayalı diğer yükümlülükler
Diğer cayılamaz veya şarta bağlı olarak cayılabilir bilanço dışı borçlar
Toplam Nakit Çıkışları
Nakit Girişleri
Teminatlı alacaklar
Teminatsız alacaklar
Diğer nakit girişleri
Toplam Nakit Girişleri
Dikkate Alınma Oranı
Uygulanmış Toplam Değer
TP+YP
Dikkate Alınma Oranı
Uygulanmamış Toplam Değer
TP+YP
YP
7.329.582
3.533.106
23.236.412
20.910.744
30.565.994
24.443.850
Üst Sınır Uygulanmış Değerler
39.351.442
25.961.320
36.205.307
12.943.790
108,85
204,45
Dikkate Alınma Oranı
Uygulanmış Toplam Değer
TP+YP
YP
30.667.369
18.701.129
7.280.959
1.947.526
5.333.433
20.411.729
123.323
16.351.085
3.937.321
19.134.159
19.134.159
3.194.679
751.700
2.442.979
9.973.251
1.289
9.287.313
684.649
13.603.200
13.603.200
92.284.845
38.950.515
53.334.330
35.283.620
493.292
28.659.980
6.130.348
39.463.800
15.034.006
24.429.794
17.864.653
5.155
17.122.813
736.685
19.134.159
19.134.159
13.603.200
13.603.200
50.476.997
33.796.722
27.015.414
1.812.174
2.523.850
2.444.016
51.794.713
1.350.771
181.217
28.303.118
10.205.714
17.204.394
27.410.108
3.134.105
14.993.539
18.127.644
6.234.262
17.204.394
23.438.656
2.493.795
14.993.539
17.487.334
Üst Sınır Uygulanmış Değerler
30.667.369
18.701.129
28.356.057
10.867.391
108,29
177,78
05.10.2015-09.10.2015 ile 28.12.2015-01.01.2016 haftaları kıyaslandığında, YP likidite karşılama oranı; yüksek kaliteli likit varlıklardaki düşüşe ve türev işlemlerin olumsuz etkisine
bağlı olarak %235,69 seviyesinden %162,29 seviyesine, toplam likidite karşılama oranı ise yüksek kaliteli likit varlıklardaki artışa rağmen, aylık vade kapsamında yer alan net nakit
çıkışlarındaki artışa bağlı olarak %109,50 seviyesinden %103,48 seviyesine gerilemiştir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
125
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Bankaların kısa vadede oluşabilecek net nakit çıkışlarını karşılayacak düzeyde yüksek kaliteli likit varlık stoğu bulundurmalarını sağlamak amacıyla ihdas edilen “Likidite Karşılama Oranı”,
BDDK tarafından yayımlanan “Bankaların Likidite Karşılama Oranı Hesaplamasına İlişkin Yönetmelik” çerçevesinde hesaplanmaktadır. Söz konusu oranın seviyesi, Banka’nın her an nakde
çevirebileceği ve herhangi bir teminata konu etmediği likit varlıklarının düzeyi ile Banka’nın varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemlerinden kaynaklanan muhtemel net nakit giriş ve
çıkışlarından doğrudan etkilenmektedir.
Banka’nın yüksek kaliteli likit varlık stoğu; nakit kıymetler ve TCMB nezdindeki hesapların yanı sıra temel olarak T.C. Hazinesi tarafından ihraç edilmiş ve repo işlemine veya teminata konu
edilmemiş borçlanma senetlerinden oluşmaktadır.
Banka’nın temel fonlama kaynağını ise mevduat oluşturmaktadır. Mevduat dışı borçlanma kalemleri içerisinde; repo işlemlerinden sağlanan fonlar, ihraç edilen menkul kıymetler ve
finansal kuruluşlardan sağlanan borçlanmalar diğer kayda değer fon kaynakları olarak ortaya çıkmaktadır.
Likidite riskinin etkin bir şekilde yönetilebilmesi, likidite kaynak ve kullanımlarının belirli kalemler üzerinde kümelenmesinin önüne geçilmesini gerektirmektedir. Banka’nın başlıca
fon kaynağını oluşturan mevduat, istikrarlı çekirdek mevduat tabanının da doğal bir sonucu olarak çok sayıda müşteriden temin edilmektedir. Bununla birlikte, likidite kaynak ve
kullanımlarında çeşitliliğinin sağlanmasını teminen temerküz limitleri etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Bir karşı taraf ya da gruptan sağlanan mevduat veya mevduat dışı borçlanmada,
işlem anında dikkate alınan likidite temerküz limitlerinin hesaplanan riske göre seyri yakından izlenmektedir.
Türev işlemler, 30 günlük zaman dilimi içerisinde yarattıkları nakit akışları üzerinden likidite karşılama oranı hesaplamasında dikkate alınmaktadır. Türev işlemlerin teminat tamamlama
yükümlülükleri nedeniyle yaratabilecekleri muhtemel nakit çıkışları ilgili mevzuatta belirtilen metodoloji çerçevesinde hesaplanarak bilahare sonuçlara yansıtılmaktadır.
Banka’nın kendisinin, yabancı ülkelerdeki şubelerinin ve konsolide ettiği ortaklıklarının maruz kaldığı likidite riski, mevzuatın öngördüğü sınırlarda ve grubun temel stratejilerine uygun
biçimde yönetilmektedir. Likidite yönetimindeki etkinliğin sağlanması ve sürdürülebilir durumunun korunmasına yönelik olarak grup şirketinin fon kaynakları ile bu kaynakların piyasalar,
enstrümanlar ve vadeler bazında çeşitlendirilme olanakları azami ölçüde değerlendirilmekte olup, grup şirketlerinin likidite pozisyonu Banka tarafından sürekli olarak izlenmektedir.
Aktif ve pasif kalemlerin kalan vadelerine göre gösterimi:
Cari Dönem
Vadesiz
1 Aya Kadar
1-3 Ay
3-12 Ay
7.780.546
23.871.979
872.561
56.255
1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri Dağıtılamayan (*)
Toplam
359.853
140.214
82.326
44.656
17.891
1.517.501
384.358
323.746
559.589
257.725
10.625
1.592.298
Varlıklar
Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki
Paralar, Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez Bnk.
Bankalar
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara
Yansıtılan Finansal Varlıklar
31.652.525
Para Piyasalarından Alacaklar
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Verilen Krediler
464.005
389.460
154.295
971.038
18.266.462
20.615.100
17.333.864
15.115.237
13.140.676
41.032.329
69.974.402
20.440.112
2.213.521
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
Diğer Varlıklar
Toplam Varlıklar
26.507.231
120.730
14.393
176.375
1.066.612
1.727.517
58.845
14
795.401
41.969.134
13.832.169
42.821.671
90.405.258
43.297.249
40.860.360
897.136
177.933.756
15.987.736
18.569.513
3.591.631
16.884.872 275.717.584
Yükümlülükler
Bankalar Mevduatı
Diğer Mevduat
874.677
3.954.293
1.143.285
1.741.926
33.808.588
73.639.144
27.863.936
8.049.198
2.727.379
Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar
7.714.181
146.088.245
919.319
3.326.376
14.551.001
6.163.244
18.220.498
291.254
466.385
1.111.010
İhraç Edilen Menkul Değerler (**)
2.180.420
3.993.069
3.685.029
7.775.296
Muhtelif Borçlar
6.697.564
76.638
11.612
64.567
Diğer Yükümlülükler
2.188.372
498.077
289.413
75.013
Toplam Yükümlülükler
34.683.265 107.799.610
37.192.635
28.794.564
17.916.509
9.623.007
Likidite Açığı
-8.176.034 -65.830.476 -23.360.466
14.027.107
72.488.749
33.674.242
Para Piyasalarına Borçlar
Net Bilanço Dışı Pozisyonu
Türev Finansal Araçlardan Alacaklar
Türev Finansal Araçlardan Borçlar
3.448.559
28.408.499
6.174.448
23.808.262
20.089.147
6.850.381
39.707.994
53.971
53.246
-118.698
201.552
18.457.596
9.918.991
11.956.854
10.928.718
6.861.548
42.758.869
39.707.994 275.717.584
-22.823.122
190.071
58.123.707
18.403.625
9.865.745
12.075.552
10.727.166
6.861.548
57.933.636
23.832.827
1.921.394
4.593.432
12.338.558
6.041.198
1.913.457
50.640.866
Toplam Aktifler
11.646.781
32.730.356
15.083.223
51.425.463
77.689.418
35.773.472
13.423.262
237.771.975
Toplam Yükümlülükler
29.431.107
97.512.815
30.256.712
22.065.174
12.834.052
9.415.908
36.256.207
237.771.975
-17.784.326 -64.782.459
-15.173.489
29.360.289
64.855.366
26.357.564
-22.832.945
Gayrinakdi Krediler
Önceki Dönem
Likidite Açığı
Net Bilanço Dışı Pozisyonu
Türev Finansal Araçlardan Alacaklar
Türev Finansal Araçlardan Borçlar
Gayrinakdi Krediler
23.650.585
-893
449.509
253.171
120.111
15.092.277
4.825.403
6.385.217
11.898.326
3.440.596
41.641.819
821.898
15.093.170
4.375.894
6.132.046
11.778.215
3.440.596
40.819.921
934.203
3.010.341
9.167.995
4.477.159
1.574.890
42.815.173
Bilançoyu oluşturan aktif hesaplardan sabit kıymetler, iştirak ve bağlı ortaklıklar, ayniyat mevcudu, peşin ödenmiş giderler ve takipteki alacaklar gibi bankacılık faaliyetlerinin sürdürülmesi için gereksinim duyulan,
kısa zamanda nakde dönüşme şansı bulunmayan diğer aktif nitelikli hesaplar ile bilançoyu oluşturan pasif hesaplardan borç niteliği taşımayan karşılıklar gibi diğer pasif hesaplar ve özkaynak toplamı “Dağıtılamayan”
sütununda gösterilmektedir.
(**)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(*)
126
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Aşağıdaki tabloda Banka’nın türev niteliğinde olmayan başlıca finansal varlık ve yükümlülüklerinin “TFRS 7” hükümleri doğrultusunda hazırlanan vade dağılımı yer almaktadır. Dağılım,
Banka’nın varlık ve yükümlülüklerinin iskonto edilmeden, tahsil edilmesi ve ödenmesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıştır. Söz konusu varlık ve yükümlülükler
üzerinden alınacak ve ödenecek faizler tabloya dahil edilmiştir. Düzeltmeler sütunu, ilerleyen dönemdeki muhtemel nakit akımına sebep olan kalemi göstermektedir. İlgili varlık ve
yükümlülüklerin bilançoda kayıtlı değerleri bu tutarları içermemektedir.
Cari Dönem Sonu
Vadesiz
1 Aya
Kadar
1-3
Ay
3-12
Ay
1-5
Yıl
5 Yıl
ve Üzeri
Toplam
Bilanço
Değeri
Düzeltmeler (-)
Varlıklar
Alım Satım Amaçlı Fin. V.
Bankalar
Satılmaya Hazır Finansal V.
Verilen Krediler(*)
56.255
6.845
40.420
64.933
199.753
16.408
384.614
55.741
328.873
872.561
360.111
141.042
85.772
52.781
19.030
1.531.297
13.796
1.517.501
62.431.035
21.570.675
40.860.360
464.005
739.898
669.355
2.729.044
26.404.193
31.424.540
17.333.864
15.597.328
14.573.652
48.252.070
84.461.917
23.907.526 204.126.357
142.109
18.759
383.411
1.635.220
77.761.823
29.287.280
9.974.163
2.727.548
926.510
3.402.156
14.851.832
6.822.178
18.283.579
293.324
474.973
1.113.033
2.192.342
4.034.414
4.521.640
10.047.193
Vadeye Kadar Elde Tut. Yat.
2.764.771
4.944.270
27.089.737 177.036.620
1.352.639
3.591.631
Yükümlülükler
Mevduat
34.683.265
Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar
Para Piyasalarına Borçlar
154.434.079
3.691.335
631.653 153.802.426
29.694.011
1.285.512
28.408.499
20.164.909
75.762
20.089.147
27.622.741
3.814.479
23.808.262
İhraç Edilen Menkul
Değerler (**)
6.827.152
Takipteki krediler (Net) tabloya dahil edilmemiştir.
(**)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(*)
Önceki Dönem Sonu
Vadesiz
1 Aya
Kadar
13.505
674.341
558.473
1-3
Ay
3-12
Ay
1-5
Yıl
5 Yıl
ve Üzeri
33.046
96.029
135.803
28.421
49.459
113.364
1.802
Toplam Düzeltmeler (-) Bilanço Değeri
Varlıklar
Alım Satım Amaçlı Fin. V.
Bankalar
Satılmaya Hazır Finansal V.
Verilen Krediler(*)
306.804
41.858
264.946
1.397.439
4.218
1.393.221
199.705
457.626
982.664
3.251.487 22.629.735
26.279.731
53.800.948
14.510.987
39.289.961
2.488.351
15.426.018
15.277.941
54.433.571 72.409.981
17.211.353
177.247.215
21.931.717
155.315.498
40.641
210.992
1.355.862
54.758
1.301.104
71.942.182
25.442.446
6.156.962
1.089.461
134.062.158
510.967
133.551.191
434.475
1.798.275
10.856.531
6.003.388
22.247.528
1.578.365
20.669.163
16.391.928
4.179
237.451
1.143.032
17.776.590
80.474
17.696.116
1.760.369
2.570.685
4.869.284
7.305.716
24.097.362
3.674.821
20.422.541
Vadeye Kadar Elde Tut. Yat.
935.811
168.418
Yükümlülükler
Mevduat
Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar
Para Piyasalarına Borçlar
29.431.107
3.154.859
İhraç Edilen Menkul
Değerler (**)
7.591.308
Takipteki krediler (Net) tabloya dahil edilmemiştir.
(**)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(*)
Aşağıdaki tablo, Banka’nın gayrinakdi kredilerinin kalan vadelerine göre dağılımını göstermektedir.
Vadesiz
1 Aya
Kadar
1-3
Ay
3-12
Ay
1-5
Yıl
1.906.712
1.266.737
2.564.341
4.300.623
216.422
21.873.610
473.563
1.860.470
7.501.141
5.766.344
44.076
179.713
166.664
497.970
48.130
Diğer
8.429
1.381
1.957
38.824
Toplam
23.832.827
1.921.394
4.593.432
Vadesiz
1 Aya
Kadar
3.249.711
Cari dönem
Akreditifler
Teminat Mektupları
5 Yıl ve
Üzeri
Toplam
10.254.835
1.064.892
38.540.020
10.302
848.565
909.458
12.338.558
6.041.198
1.913.457
50.640.866
1-3
Ay
3-12
Ay
1-5
Yıl
5 Yıl ve
Üzeri
302.441
822.863
2.771.409
59.977
20.355.616
438.422
1.633.485
5.944.960
4.358.238
37.324
191.461
538.702
438.740
23.504
Diğer
7.934
1.879
15.291
12.886
35.440
690.667
764.097
Toplam
23.650.585
934.203
3.010.341
9.167.995
4.477.159
1.574.890
42.815.173
Kabul kredileri
Önceki dönem
Akreditifler
Teminat Mektupları
Kabul kredileri
936.553
Toplam
7.206.401
884.223
33.614.944
1.229.731
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
127
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Aşağıdaki tablo, Banka’nın türev niteliğinde olan finansal varlık ve yükümlülüklerinin kalan vadelerine göre dağılımını göstermektedir.
Cari dönem
Forward Sözleşmeleri Alım
Forward Sözleşmeleri Satım
1 Aya
Kadar
1-3
Ay
3-12
Ay
1-5
Yıl
1.115.548
935.351
1.847.165
320.577
5 Yıl ve
Üzeri
Toplam
4.218.641
1.117.192
934.872
1.858.497
351.493
Swap Sözleşmeleri Alım
16.154.450
7.112.794
7.735.785
10.036.924
6.309.308
47.349.261
4.262.054
Swap Sözleşmeleri Satım
13.164.481
7.350.396
7.720.001
9.804.457
6.309.308
44.348.643
5.363.496
Futures İşlemleri Alım
Futures İşlemleri Satım
Opsiyonlar Alım
910.133
1.592.671
1.925.801
382.651
552.240
Opsiyonlar Satım
867.248
1.481.078
1.737.951
382.650
552.240
Diğer
3.532.169
377.574
1.207.206
377.132
Toplam
36.861.221
19.784.736
24.032.406
21.655.884
13.723.096
1 Aya
Kadar
1-3
Ay
3-12
Ay
1-5
Yıl
5 Yıl ve
Üzeri
1.701.540
621.552
823.023
495.025
Önceki dönem
Forward Sözleşmeleri Alım
Forward Sözleşmeleri Satım
5.021.167
5.494.081
116.057.343
Toplam
3.641.140
1.690.151
621.270
823.809
505.445
Swap Sözleşmeleri Alım
12.030.882
2.227.273
4.451.807
11.006.407
2.866.138
32.582.507
3.640.675
Swap Sözleşmeleri Satım
10.671.538
2.178.118
4.271.913
10.875.880
2.866.138
30.863.587
4.822.560
Futures İşlemleri Alım
Futures İşlemleri Satım
Opsiyonlar Alım
1.319.368
1.541.247
990.593
396.894
574.458
Opsiyonlar Satım
1.314.392
1.566.608
980.431
396.890
574.458
Diğer
1.457.576
445.229
175.687
Toplam
30.185.447
9.201.297
12.517.263
4.832.779
2.078.492
23.676.541
6.881.192
82.461.740
IX. Menkul Kıymetleştirme Pozisyonlarına İlişkin Açıklamalar
Bulunmamaktadır.
X. Kredi Riski Azaltım Tekniklerine İlişkin Açıklamalar
Banka, kredi riski azaltımına ilişkin hesaplamalarda 06.09.2014 tarih ve 29111 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kredi Riski Azaltımı Tekniklerine İlişkin Tebliğ
çerçevesinde uygun olarak değerlendirilen finansal teminatları dikkate almaktadır. Banka’nın sermaye yeterliliği hesaplamasında kullandığı temel finansal teminatlar TP ve YP mevduat
rehinleridir.
Risk Sınıfları Bazında Teminatlar:
Tutar (*)
Finansal
Teminatlar
Risk Sınıfları
Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
75.661.717
46.399
34
243.344
3.036
523
Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
9.027.518
2.721
127.380.334
6.546.849
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar
37.604.577
279.467
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar
33.481.268
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar
Tahsili gecikmiş alacaklar
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar
897.136
14.222.168
İpotek teminatlı menkul kıymetler
Menkul kıymetleştirme pozisyonları
Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar
Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar
Diğer alacaklar
(*)
Krediye dönüşüm sonrası kredi riski azaltımı öncesi risk tutarlarına yer verilmiştir.
128
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
17.995.971
95.495
Diğer/Fiziki
Teminatlar
Garantiler ve Kredi
Türevleri
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
XI. Risk Yönetim Hedef ve Politikalarına İlişkin Açıklamalar
Bankacılık faaliyetlerinin yanı sıra, faaliyetlerin bütününü oluşturan grubun bir bütün olarak maruz kaldığı mali ve mali olmayan risklerin, bankacılığa özgü risk yönetimi ilkeleri ile birlikte
grup risk yönetimi bakış açısıyla analizi, izlenmesi ve raporlanması gerekmektedir. Bu husus sadece bir yasal raporlama gereksinimi olmaktan öte günümüzde kurumsal yönetim için
bir endüstri standardı haline gelmiş durumdadır. Risk yönetimi düzenlemeleri çerçevesinde örgütlenen ve kurum genelinde ortak bir risk kültürü oluşturulmasına hizmet eden risk
yönetimi süreci; “iyi kurumsal yönetimi” ön plana alan, riski üstlenen icracı birimler ile dahili denetim ve gözetim birimlerinin birbirinden bağımsızlığının tesis edildiği, riskin uluslararası
düzenlemelerle uyumlu bir şekilde tanımlandığı ve bu çerçevede ölçüm, analiz, izleme, raporlama ve denetleme faaliyetlerinin yerine getirildiği bir yapıdadır.
Risk yönetimi süreci ve bu süreçte yer alan fonksiyonlar Yönetim Kurulu’nun öncelikli sorumlulukları arasındadır. Yönetim Kurulu’na bağlı olarak faaliyet gösteren Risk Yönetimi Bölümü;
Aktif-Pasif Yönetimi Riski Birimi, Kredi Riski ve Ekonomik Sermaye Birimi, Operasyonel Risk, Model Doğrulama ve İştirak Riski Birimi olarak örgütlenmiştir.
Banka’da risk yönetimi, Risk Yönetimi Bölümü önerilerinin de dikkate alınması suretiyle Yönetim Kurulu tarafından oluşturularak yürürlüğe konulan ve icrai birimler tarafından
uygulanan yazılı standartları ihtiva eden risk politikaları çerçevesinde yürütülmektedir.
Uluslararası uygulamalara paralel olarak yürürlüğe girmiş bulunan bu politikalar, risk yönetimi fonksiyonunun organizasyonunu ve kapsamını, risklerin ölçülme usullerini, risk yönetimi
grubunun görev ve sorumluluklarını, risk limitlerinin saptanma usullerini, limit ihlallerinin giderilmesinde izlenecek yolları, çeşitli olay ve durumlarda verilmesi zorunlu onay ve teyitleri
içeren genel nitelikli standartlardır. Ana risk türleri itibarıyla Banka’nın risk yönetim sisteminin kapsam ve içeriğine aşağıda yer verilmektedir.
Kredi Riski
Kredi riski, işlemin karşı tarafının, Banka ile yaptığı sözleşmenin gereklerine uymayarak, yükümlülüğünü kısmen ya da tamamen zamanında yerine getirememesinden dolayı
karşılaşılabilecek durum olarak tanımlanmaktadır. Kredi riskinin yönetimi, kontrolü ve izlenmesine ilişkin metodoloji ve sorumluluklar ile kredi riski limitlerine ilişkin çerçeve kredi riski
politikası ile çizilmiştir.
Banka, sadece kredi ürünleriyle sınırlı kalmaksızın, tüm ürün ve faaliyetlerinin içerdiği kredi risklerinin tanımlanmasını, ölçülmesini ve yönetilmesini sağlar. Yönetim Kurulu, Banka’nın
kredi riski politikalarını ve kredi riski stratejisini asgari olarak yıllık bazda gözden geçirir. Yönetim Kurulu’nca onaylanan kredi riski politikalarının uygulanmasından Üst Yönetim
sorumludur.
Kredilerin ve kredi riskinin bağımsız bir şekilde incelenmesi sonucunda ulaşılan tüm bulgular, Yönetim Kurulu ve Üst Yönetime düzenli olarak raporlanır. Kredi riskinin izlenmesi,
kredi riskinin, işlem ve firma bazındaki değerlendirmelere ilaveten, bir bütün olarak vade, sektör, teminat, coğrafya, döviz cinsi, kredi türü, risk dereceleri gibi parametreler itibarıyla
izlenmesini ve yönetilmesini içeren bir yaklaşımı ifade eder.
Banka kredi riskinin yönetiminde, yasal düzenlemelerle zorunlu tutulan limitlerin yanı sıra Yönetim Kurulu tarafından belirlenen ve risk grupları, sektörler gibi unsurlar itibarıyla
Banka’nın üstleneceği azami kredi riskini sınırlayan risk limitlerinden yararlanır. Bu limitler, risk temerküzü oluşturmayacak şekilde saptanır.
Risk limitlerinin yasal limitlere kadar aşımı, istisna işlemi olarak kabul edilir. İstisna işlemine ilişkin yetki Yönetim Kurulu’na aittir. Risk limitlerinin aşımına ilişkin kontrollerin sonuçları ile bu
limitlerle ilgili değerlendirmeler, İç Denetim ve Risk Yönetimi Grubunca Üst Yönetim ve Yönetim Kurulu’na sunulur.
Banka, kredi riskinin yönetimi, kredilendirme kararlarının oluşturulması, kredilendirme sürecinin denetlenmesi ile kredi karşılıklarının ayrılması amaçlarına hizmet etmek üzere geliştirilen
kredi karar destek sistemleri kullanır. Kredi karar destek sistemlerinin Banka’nın faaliyetlerinin yapısı, büyüklüğü ve karmaşıklığı ile uyumlu olup olmadığı hususu, İç Sistemler tarafından
sürekli olarak incelenir. Kredi karar destek sistemleri Risk Komitesi değerlendirmesi ve Yönetim Kurulu onayını taşır.
Aktif Pasif Yönetimi Riski
Aktif pasif yönetimi riski; Banka’nın varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemlerinden kaynaklanan tüm finansal risklerinin, etkin bir şekilde yönetilmemesi nedeniyle Banka’nın zarara
uğrama riski olarak tanımlanmaktadır. Alım satım portföyünün piyasa riski, bankacılık portföyünün yapısal faiz oranı riski ile likidite riski, aktif pasif yönetimi riski kapsamında ele
alınmaktadır.
Aktif pasif yapısının oluşturulmasına ve yönetilmesine ilişkin tüm ilke ve esaslar ile tahsis edilecek sermayeye ilişkin “Risk İştahı” Yönetim Kurulu’nca belirlenir. Aktif pasif yönetimi
riskinin, yasal mevzuatın öngördüğü sınırlarda ve tesis edilen risk limitlerine uygun olması birincil önceliktir. Risk limitleri; Banka’nın likiditesi, hedeflediği getiri düzeyi ile risk
faktörlerindeki fiyat değişimlerine ilişkin genel beklentileri ve risk iştahı gözetilerek Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi, Banka sermayesinin optimum biçimde kullanıldığını takip etmek; bu amaçla, risklerin limitler karşısındaki durumunu kontrol etmek ve gerekli
aksiyonların alınmasını sağlamakla yükümlüdür.
Yönetim Kurulu tarafından belirlenen risk iştahı ve risk limitlerine uygun olarak politika metninde yer verilen çalışma esasları çerçevesinde aktif pasif riskinin yönetilmesinden Aktif Pasif
Yönetimi Komitesi sorumludur.
Aktif pasif yönetimi riskinin ölçülmesi, ölçüm sonuçlarının raporlanması ve risk limitlerine uygunluğun izlenmesi Risk Yönetimi Bölümü’nün sorumluluğundadır. Değişik senaryolar
doğrultusunda, alınan riskin izleyeceği seyir incelenir. Ölçüm sonuçları bütünlük ve güvenilirlikleri açısından test edilir. Risk Yönetimi Bölümü tarafından, aktif pasif yönetimi riskine
ilişkin bilgiler, Risk Komitesi’ne ve Denetim Komitesi aracılığıyla Yönetim Kurulu’na raporlanır.
Aktif pasif yönetimine ilişkin süreçler ve politika hükümlerine uyum, iç denetim sistemince denetlenir. Söz konusu denetimin yürütülmesine, denetim sonuçlarının raporlanmasına ve
denetimler sonucu saptanan hata ve noksanların giderilmesine yönelik eylem planlarının yerine getirilmesine ilişkin esaslar Yönetim Kurulu’nca belirlenir.
Operasyonel Risk
Operasyonel risk, “yetersiz veya başarısız iç süreçler, insanlar, sistemler, dış etkenler ya da yasal riskler nedeniyle ortaya çıkabilecek zarar etme olasılığı” olarak tanımlanır. Finansal riskler
dışında kalan tüm riskler operasyonel risk kapsamında ele alınır. Çalışmalar; operasyonel risklerin belirlenmesi, tanımlanması, ölçülmesi, analiz edilmesi, izlenmesi, gerekli kontrollerin
tesis edilmesi ve raporlanması ile operasyonel risk yönetimine ilişkin ülkemizdeki ve dünyadaki gelişmelerin izlenmesi, uygulanan teknik ve yöntemlerin geliştirilmesi, gerekli yasal
raporlama, bildirim ve takip işlemlerinin yürütülmesinden oluşur. Konuyla ilgili çalışmalar Risk Yönetimi Bölümü tarafından yürütülür.
Faaliyetler nedeniyle karşılaşılabilecek operasyonel riskler, “Banka Risk Kataloğu”nda tanımlanır ve türler itibarıyla sınıflandırılır. Banka Risk Kataloğu, karşılaşılabilecek tüm risklerin
tanımlanması ve sınıflandırılmasında kullanılan temel belge niteliğinde olup, süreç ve faaliyetlerin niteliğinde meydana gelebilecek değişiklikler paralelinde güncellenir.
Operasyonel risklerin ölçülmesi ve değerlendirilmesinde niteliksel ve niceliksel yöntemler bir arada kullanılır. Bu süreçte, “Etki-Olasılık Analizi”, “Kayıp Olay Veri Analizi”, “Risk
Göstergeleri” yöntemlerinden elde edilen bilgilerden yararlanılır. Operasyonel risk için gereken sermaye düzeyinin belirlenmesinde asgari olarak yasal düzenlemelerde öngörülen
yöntemler uygulanır.
Operasyonel risk kapsamında değerlendirilen tüm riskler ile Banka’da meydana gelen operasyonel risk nitelikli kayıp olayları ve risk göstergeleri Risk Yönetimi Bölümü tarafından düzenli
aralıklarla izlenir ve periyodik olarak Risk Komitesi’ne ve Yönetim Kurulu’na raporlanır.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
129
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
XII. Kaldıraç Oranına İlişkin Açıklamalar
a. Cari ve Önceki Dönem Kaldıraç Oranları Arasında Farka Sebep Olan Hususlar Hakkında Açıklamalar:
Banka’nın “Bankaların Kaldıraç Düzeyinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” gereği hesaplamış olduğu konsolide olmayan kaldıraç oranı % 8,50 olarak
gerçekleşmiştir (31.12.2014: % 9,15). Kaldıraç oranındaki değişim ağırlıklı olarak bilanço içi varlıklara ilişkin risk tutarlarındaki artıştan kaynaklanmaktadır. Yönetmelik asgari kaldıraç
oranını % 3 olarak hükme bağlamıştır.
b. Kaldıraç Oranına İlişkin Bilgiler:
Bilanço içi varlıklar
Bilanço içi varlıklar (türev finansal araçlar ile kredi türevleri hariç, teminatlar dahil)
Ana sermayeden indirilen varlıklar
Bilanço içi varlıklara ilişkin toplam risk tutarı
Türev Finansal Araçlar ile Kredi Türevleri
Türev finansal araçlar ile kredi türevlerinin yenileme maliyeti
Türev finansal araçlar ile kredi türevlerinin potansiyel kredi risk tutarı
Türev finansal araçlar ile kredi türevlerine ilişkin toplam risk tutarı
Menkul Kıymet veya Emtia Teminatlı Finansman İşlemleri
Menkul kıymet veya emtia teminatlı finansman işlemlerinin risk tutarı (bilanço içi hariç)
Aracılık edilen işlemlerden kaynaklanan risk tutarı
Menkul kıymet veya emtia teminatlı finansman işlemlerine ilişkin toplam risk tutarı
Bilanço Dışı İşlemler
Bilanço dışı işlemlerin brüt nominal tutarı
Krediye dönüştürme oranları ile çarpımdan kaynaklanan düzeltme tutarı
Bilanço dışı işlemlere ilişkin toplam risk tutarı
Sermaye ve Toplam Risk
Ana sermaye
Toplam risk tutarı
Kaldıraç Oranı
Kaldıraç oranı
(*)
Cari Dönem (*)
Önceki Dönem (*)
276.020.449
-453.159
275.567.290
232.624.506
-368.656
232.255.850
1.390.575
747.653
2.138.228
932.645
520.975
1.453.620
3.653.168
3.939.599
3.653.168
3.939.599
105.599.526
-7.016.044
89.082.925
-5.472.772
98.583.482
83.610.153
32.278.853
379.942.168
29.397.221
321.259.222
8,50
9,15
Kaldıraç Oranı Bildirim Tablosunda yer alan tutarların üç aylık ortalaması.
XIII. Diğer Fiyat Risklerine İlişkin Açıklamalar
Banka, Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem gören şirketlere olan yatırımlarından kaynaklanan hisse senedi fiyat riskine maruz kalmaktadır. Hisse senetleri daha ziyade yatırım amacıyla
edinilmektedir.
Raporlama tarihi itibarıyla Banka’nın hisse senedi fiyat riskine karşı duyarlılığının ölçülmesine yönelik bir analiz çalışması yapılmıştır. Yapılan analizde, tüm diğer değişkenlerin sabit ve
değerleme yöntemindeki verilerin (hisse senedi fiyatları) % 10 oranında fazla / az olduğu varsayımından hareket edilmiştir. Bu varsayım doğrultusunda özkaynaklardaki menkul değerler
değerleme farkları hesabında 750.093 TL (31.12.2014: 725.125 TL) tutarında artış/azalış olabileceği öngörülmektedir. Bu durum esasen, halka açık iştirak ve bağlı ortaklıkların gerçeğe
uygun değerindeki artış/azalıştan kaynaklanmaktadır. Öte yandan aynı varsayımlarla yapılan analizde Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar hesabında izlenen Borsa İstanbul’da işlem
gören hisse senetlerinin kar üzerinde 5.625 TL’lik artış/azalış etkisinin olabileceği öngörülmektedir.
XIV. Finansal Varlık ve Borçların Gerçeğe Uygun Değeri ile Gösterilmesine İlişkin Açıklamalar
1. Finansal varlık ve borçların gerçeğe uygun değerlerine ilişkin bilgiler
Defter Değeri
Cari Dönem
Gerçeğe Uygun Değer
Önceki Dönem
Cari Dönem
Önceki Dönem
Finansal Varlıklar
Para Piyasalarından Alacaklar
Bankalar
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
Verilen Krediler
1.517.501
1.393.221
1.528.903
1.395.713
40.860.360
39.289.961
40.860.360
39.289.961
3.591.631
1.301.104
3.508.664
1.304.277
177.933.756
155.874.278
176.241.705
156.953.561
Finansal Borçlar
Bankalar Mevduatı
7.714.181
6.397.382
7.706.168
6.398.642
146.088.245
127.153.809
146.201.394
127.204.047
Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar
28.408.499
20.669.163
28.306.644
20.599.089
İhraç Edilen Menkul Değerler (*)
23.808.262
20.422.541
23.827.075
20.762.846
6.850.381
5.508.091
6.850.381
5.508.091
Diğer Mevduat
Muhtelif Borçlar
(*)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
Satılmaya hazır menkul değerlerin gerçeğe uygun değerlerinin tespitinde piyasada oluşan fiyatlar dikkate alınmakta, fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde
gerçekleşmemesi ve gerçeğe uygun değerin güvenilir bir şekilde belirlenemediğinin değerlendirildiği durumlarda iç verim yöntemi ile hesaplanan iskonto edilmiş değer gerçeğe uygun
değer olarak kabul edilmektedir.
Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların gerçeğe uygun değeri, piyasa fiyatları veya bu fiyatın tespit edilemediği durumlarda, faiz, vade ve benzeri diğer koşullar bakımından aynı
nitelikli itfaya tabi diğer menkul değerler için kote edilmiş piyasa fiyatları baz alınarak saptanmaktadır.
Bankalar, verilen krediler, mevduat, diğer mali kuruluşlardan sağlanan fonlar ve ihraç edilen menkul kıymetlerin gerçeğe uygun değeri, yeniden fiyatlama dönemlerine göre oluşturulan
vade dilimlerindeki tutarların cari piyasa koşullarına dayanan iskonto eğrilerinde ilgili vade dilimine tekabül eden oran üzerinden iskonto edilmesi suretiyle hesaplanmaktadır.
130
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
2. Finansal tablolarda muhasebeleştirilen gerçeğe uygun değer ölçümlerine ilişkin bilgiler
“TFRS 13-Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü” standardı, bilançoda gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayıtlı kalemlerin dipnotlarda sınıflandırılarak gösterilmesini öngörmektedir. Buna
göre söz konusu finansal araçlar, gerçeğe uygun değer ölçümleri sırasında kullanılan verilerin önemini yansıtacak şekilde, üç seviyede sınıflandırılmaktadır. İlk seviyede gerçeğe uygun
değerleri özdeş varlıklar ya da borçlar için aktif piyasalarda kayıtlı fiyatlara, ikinci seviyede gerçeğe uygun değerleri doğrudan ya da dolaylı olarak gözlemlenebilir piyasa verilerine,
üçüncü seviyede ise gerçeğe uygun değerleri gözlemlenebilir piyasa verilerine dayanmayan verilere göre belirlenen finansal araçlar yer almaktadır. Banka bilançosunda gerçeğe uygun
değerlerinden kayıtlı finansal araçlar, söz konusu sınıflandırma esaslarına göre aşağıdaki gibi seviyelendirilerek gösterilmiştir.
Cari Dönem
1. Seviye
2. Seviye
3. Seviye
227.266
9.062
36.290
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yan. Fin. Var.
Borçlanma Senetleri
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler
56.255
Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar
1.263.425
Diğer
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar (*)
Borçlanma Senetleri
28.049.361
8.565.130
3.778.269
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler
255.353
Diğer
İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (**)
49.052
7.500.929
Türev Finansal Borçlar
927.974
Satılmaya hazır finansal varlıklar kalemi altındaki 163.195 TL’lik menkul kıymetler aktif bir piyasada işlem görmemeleri nedeniyle finansal tablolara elde etme maliyeti üzerinden yansıtılmış olup, söz konusu kıymetler
bu tabloda gösterilmemiştir.
(**)
Halka açık olmayan iştirak ve bağlı ortaklıklar “TMS 27” çerçevesinde elde etme maliyeti üzerinden izlendiğinden, bu şirketlere tabloda yer verilmemiştir.
(*)
Önceki Dönem
1. Seviye
2. Seviye
3. Seviye
253.619
10.255
1.072
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yan. Fin. Var.
Borçlanma Senetleri
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler
Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar
973.309
Diğer
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar (*)
Borçlanma Senetleri
32.029.800
6.315.820
Diğer
İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (**)
744.601
53.793
7.251.253
Türev Finansal Borçlar
630.151
Satılmaya hazır finansal varlıklar kalemi altındaki 145.947 TL’lik menkul kıymetler aktif bir piyasada işlem görmemeleri nedeniyle finansal tablolara elde etme maliyeti üzerinden yansıtılmış olup, söz konusu kıymetler
bu tabloda gösterilmemiştir.
(**)
Halka açık olmayan iştirak ve bağlı ortaklıklar “TMS 27” çerçevesinde elde etme maliyeti üzerinden izlendiğinden, bu şirketlere tabloda yer verilmemiştir.
(*)
3. seviyedeki finansal varlıkların hareket tablosuna aşağıda yer verilmiştir.
Dönem Başı Bakiye
Cari Dönem
Önceki Dönem
745.673
4.152.332
Alışlar
İtfa veya Satış
Değerleme Farkı
Transferler
Dönem Sonu Bakiye
39.716
53.576
-58.307
-513.800
401.811
33.337
2.941.019
-2.979.772
4.069.912
745.673
Banka’nın maddi duran varlıklar altında gerçeğe uygun değerleri üzerinden kaydettiği gayrımenkuller 3. seviyede sınıflanmaktadır.
XV. Başkaları Nam ve Hesabına Yapılan İşlemler, İnanca Dayalı İşlemlere İlişkin Açıklamalar
Banka, müşterilerinin nam ve hesabına alım, satım, saklama, fon yönetimi hizmetleri vermektedir. Banka’ca inanca dayalı işlem ise yapılmamaktadır.
XVI. Faaliyet Bölümlemesine İlişkin Açıklamalar
Banka’nın faaliyetleri, kurumsal, ticari, bireysel ve özel bankacılık ile hazine/yatırım bankacılığı başlıkları altında gruplandırılmıştır.
Banka, kurumsal ve ticari bankacılık faaliyeti kapsamında büyük ölçekli kurumsal şirketlere, KOBİ’lere ve diğer ticari firmalara çeşitli finansal araçlar yoluyla bankacılık hizmetleri
sunmaktadır. Proje finansmanı, işletme ve yatırım kredileri, mevduat ve nakit yönetimi, kredi kartı, çek-senet, dış ticaret işlemleri ve finansmanı, teminat mektubu, akreditif, forfaiting,
döviz alım-satımı, fatura tahsilatı, maaş ödemesi, yatırım hesabı, vergi tahsilatı ve diğer bankacılık ürünleri ile söz konusu müşteri grubuna hizmet verilmektedir.
Bireysel bankacılık başlığı altında, bireylerin ihtiyaçları, mevduat, tüketici kredileri, kredili mevduat hesabı, kredi kartı, fatura tahsilatı, havale, döviz alım-satımı, kiralık kasa, sigorta, vergi
tahsilatı, yatırım hesabı ve diğer bankacılık hizmetleriyle karşılanmaktadır. Özel bankacılık kategorisinde ise yüksek gelir grubu içerisinde yer alan bireylere her türlü finansman ve nakit
yönetimi hizmeti verilmektedir.
Hazine işlemleri kapsamında, menkul kıymet alım-satımı, para piyasası işlemleri, spot ve vadeli TL ve döviz alım-satımı, forward, swap, futures ve opsiyon gibi türev işlemler,
sendikasyon, seküritizasyon vb. araçlarla orta-uzun vadeli kaynak temini gerçekleştirilmektedir.
Banka’nın finansal ve reel sektörde faaliyet gösteren iştirak ve bağlı ortaklık yatırımları yatırım bankacılığı kapsamında değerlendirilmiştir. Söz konusu yatırımlara ilişkin detaylar Beşinci
Bölüm I.g-I.ğ no.lu dipnotlarda yer almaktadır.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
131
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Faaliyet bölümlemesine ilişkin bilgiler tablosuna aşağıda yer verilmiştir.
Cari Dönem
Kurumsal
Ticari
Bireysel
Özel
Hazine /
Yatırım Dağıtılamayan
Toplam
3.522.483
7.455.665
4.558.782
17.330
133.846
15.688.106
FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ
Faiz Gelirleri
Kredilerden Alınan Faizler
19.200.361
Bankalardan Alınan Faizler
Menkul Değerlerden Alınan Faizler
Diğer Faiz Gelirleri
17.230
17.230
3.410.608
3.410.608
64.768
19.649
Faiz Giderleri
Mevduata Verilen Faizler
84.417
10.214.805
841.348
1.066.648
2.840.009
987.963
Kullanılan Kredilere Verilen Faizler
642.055
6.378.023
754.852
754.852
Para Piyasası İşlemlerine Ver. Faizler
1.690.336
1.690.336
İhraç Edilen M. Kıymetlere Ver. Faizler
1.359.913
Diğer Faiz Giderleri
1.359.913
31.681
Net Faiz Geliri
Net Ücret ve Komisyon Gelirleri
Alınan Ücret ve Komisyonlar
2.388.802
409.050
1.351.787
926.811
10.606
105.903
Verilen Ücret ve Komisyonlar
415.355
Temettü Gelirleri
554.940
Ticari Kar/Zarar (Net)
Diğer Gelirler
Kredi ve Diğer Al. Değ. Düş. Karş.
Diğer Giderler
31.681
8.985.556
168
19.897
415.355
554.940
-868.620
157.116
2.804.157
-868.620
3.529
275.692
652.186
154.475
766.285
530.867
5
2.308
604.240
2.058.180
43.866
763.701
1.565.086
9.639
154.266
3.790.831
6.327.389
Vergi Öncesi Kar
1.108.588
3.783.697
Vergi Karşılığı
701.006
Net Dönem Karı
3.082.691
BÖLÜM VARLIKLARI
G. Uyg. Değ. Farkı K/Z Yans. Fin. Var.
1.592.298
Bankalar ve Diğer Mali Kuruluşlar
1.517.501
1.517.501
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
40.860.360
40.860.360
Krediler
56.611.813
77.481.838
40.792.717
196.007
1.592.298
2.851.381
177.933.756
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
3.591.631
3.591.631
İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar
9.393.597
9.393.597
Diğer
40.828.441
40.828.441
275.717.584
BÖLÜM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Mevduat
22.957.793
Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Borçlar
Alınan Krediler
31.156.975
70.152.778
16.194.848
13.340.032
153.802.426
927.974
927.974
28.408.499
28.408.499
Para Piyasasına Borçlar
20.089.147
20.089.147
İhraç Edilen Menkul Kıymetler (*)
23.808.262
23.808.262
Diğer Yükümlülükler
9.552.540
Karşılıklar
7.093.746
7.093.746
32.034.990
32.034.990
Özkaynaklar
9.552.540
275.717.584
(*)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
132
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Önceki Dönem
Kurumsal
Ticari
Bireysel
Özel
Hazine /
Yatırım Dağıtılamayan
2.770.826
5.802.376
3.848.887
23.248
254.447
Toplam
FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ
16.085.908
Faiz Gelirleri
Kredilerden Alınan Faizler
Bankalardan Alınan Faizler
Menkul Değerlerden Alınan Faizler
Diğer Faiz Gelirleri
15.037
3.346.141
3.346.141
5.954
18.992
24.946
8.631.691
Faiz Giderleri
Mevduata Verilen Faizler
12.699.784
15.037
806.716
917.200
2.418.851
1.034.964
Kullanılan Kredilere Verilen Faizler
503.638
5.681.369
482.494
482.494
Para Piyasası İşlemlerine Ver. Faizler
1.387.475
1.387.475
İhraç Edilen M. Kıymetlere Ver. Faizler
1.019.320
Diğer Faiz Giderleri
1.019.320
61.033
Net Faiz Geliri
Net Ücret ve Komisyon Gelirleri
Alınan Ücret ve Komisyonlar
2.003.778
312.278
1.121.016
864.371
11.742
25.244
Verilen Ücret ve Komisyonlar
2.334.651
330.873
Temettü Gelirleri
330.873
594.982
Ticari Kar/Zarar (Net)
Diğer Gelirler
61.033
7.454.217
594.982
184.866
25.162
300.873
216.892
241
148.463
184.866
320.181
1.011.812
Kredi ve Diğer Al. Değ. Düş. Karş.
22.415
431.642
495.132
190
3
373.792
1.323.174
Diğer Giderler
45.294
679.388
1.413.959
11.930
132.245
3.412.597
5.695.413
Vergi Öncesi Kar
4.231.068
Vergi Karşılığı
848.626
Net Dönem Karı
3.382.442
BÖLÜM VARLIKLARI
G. Uyg. Değ. Farkı K/Z Yans. Fin. Var.
1.238.255
Bankalar ve Diğer Mali Kuruluşlar
1.393.221
1.393.221
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
39.289.961
39.289.961
Krediler
51.196.317
62.781.811
36.298.780
250.548
1.238.255
5.346.822
155.874.278
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
1.301.104
1.301.104
İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar
9.624.972
9.624.972
Diğer
29.050.184
29.050.184
237.771.975
BÖLÜM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Mevduat
18.924.672
26.510.255
58.389.835
17.447.516
Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Borçlar
Alınan Krediler
12.278.913
133.551.191
630.151
630.151
20.669.163
20.669.163
Para Piyasasına Borçlar
17.696.116
17.696.116
İhraç Edilen Menkul Kıymetler (*)
20.422.541
20.422.541
Diğer Yükümlülükler
9.041.347
9.041.347
Karşılıklar
6.450.399
6.450.399
Özkaynaklar
29.311.067
(*)
29.311.067
237.771.975
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
133
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
BEŞİNCİ BÖLÜM: FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR
I. AKTİF KALEMLERE İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR
a. Nakit değerler ve TCMB hesabı:
a.1. Nakit değerler ve TCMB’ye ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
Kasa/Efektif
1.875.166
766.653
1.623.807
877.935
TCMB
1.413.213
27.394.904
3.106.863
18.942.685
28.364.146
4.730.670
19.876.036
TP
YP
TP
YP
1.413.213
3.535.218
3.106.863
2.624.020
1.413.213
27.394.904
3.106.863
18.942.685
Diğer
202.589
Toplam
3.288.379
55.416
a.2. T.C. Merkez Bankası hesabına ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Vadesiz Serbest Hesap
Önceki Dönem
Vadeli Serbest Hesap
Vadeli Serbest Olmayan Hesap
Diğer (*)
23.859.686
Toplam
(*)
16.318.665
TCMB nezdinde blokede tutulan zorunlu karşılık tutarıdır.
a.3. Zorunlu karşılık uygulamasına ilişkin açıklamalar:
TCMB’nin 2013/15 sayılı Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliği gereğince, bankalar anılan tebliğde belirtilen TP ve YP yükümlülükleri için TCMB nezdinde zorunlu karşılık tesis
etmektedirler. Zorunlu karşılık oranları yükümlülüklerin vade yapısına göre değişiklik göstermekte olup, TP mevduat ve diğer yükümlükler için % 5-% 11,5 aralığında, YP mevduat için %
9-% 13 ve YP diğer yükümlülükler için ise % 5-% 25 aralığında uygulanmaktadır. Zorunlu karşılıklar, iki haftada bir Cuma günleri itibarıyla hesaplanarak 14 günlük dilimler halinde tesis
edilmektedir. İlgili tebliğ uyarınca TCMB, TL ve USD cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklar için faiz ödemektedir.
b. Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklara ilişkin bilgiler:
b.1. Teminata verilen/bloke edilen gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar:
31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklardan teminata verilen/bloke edilen varlık bulunmamaktadır.
b.2. Repo işlemlerine konu edilen gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar:
31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla repo işlemlerine konu olan gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıkların tutarı 255.487 TL’dir (31 Aralık 2014: 239.432 TL).
c. Alım satım amaçlı türev finansal varlıklara ilişkin pozitif farklar tablosu:
Cari Dönem
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
Vadeli İşlemler
26.102
42.347
26.075
30.175
Swap İşlemleri
97.633
1.037.301
155.057
701.999
857
23.580
1.947
44.780
183.079
790.230
Futures İşlemleri
Opsiyonlar
Diğer
35.605
Toplam
134
124.592
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
1.138.833
13.276
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
ç. Bankalar hesabı:
ç.1. Bankalara ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
TP
Önceki Dönem
YP
TP
YP
Bankalar
Yurt içi
4.049
46.055
235.798
Yurt dışı
83.839
1.429.613
85.863
1.025.505
87.888
1.429.613
131.918
1.261.303
Cari Dönem
Önceki Dönem
Cari Dönem
396.370
332.827
Yurt dışı Merkez ve Şubeler
Toplam
ç.2. Yurt dışı bankalar hesabına ilişkin bilgiler:
Serbest Tutar
AB Ülkeleri
Serbest Olmayan Tutar
ABD, Kanada
152.395
91.970
OECD Ülkeleri (*)
168.483
148.644
Önceki Dönem
116
Kıyı Bankacılığı Bölgeleri
Diğer
Toplam
(*)
631.596
423.580
164.608
114.231
1.348.844
997.021
164.608
114.347
AB ülkeleri, ABD ve Kanada dışındaki OECD ülkeleri
d. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler:
d.1. Teminata verilen/bloke edilen satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler:
31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla satılmaya hazır finansal varlıklardan teminata verilen/bloke edilenlerin tutarı 8.514.641 TL’dir (31 Aralık 2014: 8.085.742 TL).
d.2. Repo işlemlerine konu edilen satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler:
31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla repo işlemlerine konu olan satılmaya hazır finansal varlıkların tutarı 19.483.143 TL’dir (31 Aralık 2014: 18.411.810 TL).
d.3. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler:
Borçlanma Senetleri
Borsada İşlem Gören
Borsada İşlem Görmeyen (*)
Hisse Senetleri
Borsada İşlem Gören
Borsada İşlem Görmeyen
Değer Azalma Karşılığı (-)
Diğer
Toplam
(*)
Cari Dönem
41.329.639
28.782.681
12.546.958
290.552
Önceki Dönem
39.195.200
32.105.851
7.089.349
33.915
290.552
936.879
177.048
40.860.360
33.915
104.980
165.826
39.289.961
Borsaya kote olmayan ve borsaya kote oldukları halde ilgili dönem sonlarında borsada işlem görmeyen borçlanma senetlerini ifade etmektedir.
e. Kredilere ilişkin açıklamalar:
e.1. Banka’nın ortaklarına ve mensuplarına verilen her çeşit kredi veya avansın bakiyesine ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Nakdi
Önceki Dönem
Gayrinakdi
Nakdi
Gayrinakdi
Banka Ortaklarına Verilen Doğrudan Krediler
Tüzel Kişi Ortaklara Verilen Krediler
Gerçek Kişi Ortaklara Verilen Krediler
Banka Ortaklarına Verilen Dolaylı Krediler
Banka Mensuplarına Verilen Krediler ve Diğer Alacaklar
Toplam
241.557
75
220.861
78
241.557
75
220.861
78
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
135
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
e.2. Birinci ve ikinci grup krediler, diğer alacaklar ile sözleşme koşullarında değişiklik yapılan krediler ve diğer alacalara ilişkin bilgiler:
Nakdi Krediler
İhtisas Dışı Krediler
İşletme
İhracat Kredileri
İthalat Kredileri
Mali Kesime Verilen Krediler
Tüketici Kredileri
Kredi Kartları
Diğer
İhtisas Kredileri
Diğer Alacaklar
Toplam
Standart Nitelikli
Krediler ve Diğer Alacaklar
Krediler ve Diğer
Sözleşme Koşullarında
Alacaklar (Toplam)
Değişiklik Yapılanlar
Ödeme Planının
Uzatılmasına Yönelik
Değişiklik Yapılanlar
Diğer
173.350.672
3.220.376
1.285.360
87.584.013
2.112.689
7.987.123
3.914
2.371.010
35.133.875
11.347.034
28.927.617
173.350.672
1.024.282
1.281.157
79.491
3.220.376
Yakın İzlemedeki
Krediler ve Diğer Alacaklar
Krediler ve Diğer
Sözleşme Koşullarında
Alacaklar (Toplam)
Değişiklik Yapılanlar
Ödeme Planının
Uzatılmasına Yönelik
Değişiklik Yapılanlar
3.685.948
736.102
1.434.676
292.086(*)
83.823
8.306
Diğer
68.520
34.242
73.533
312.033
50.144
34.254
4.203
1.268.682
540.311
358.456
1.285.360
3.685.948
736.102
68.520
24
30.407 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6.
maddesi çerçevesinde sözleşme koşullarında değişiklik yapılan kredilerden oluşmaktadır.
(*)
Standart Nitelikli Krediler Yakın İzlemedeki Krediler
ve Diğer Alacaklar
ve Diğer Alacaklar
Ödeme Planının Uzatılmasına Yönelik Yapılan Değişiklik Sayısı
1 veya 2 Defa Uzatılanlar
3,4 veya 5 Defa Uzatılanlar
5 Üzeri Uzatılanlar
2.770.708
723.433(*)
447.370
12.441
2.298
228
Toplam 30.407 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici
6. maddesi çerçevesinde ödeme planı uzatılan kredilerden oluşmaktadır.
(*)
Standart Nitelikli Krediler Yakın İzlemedeki Krediler
ve Diğer Alacaklar
ve Diğer Alacaklar
Ödeme Planı Değişikliği ile Uzatılan Süre
0-6 Ay
683.287
6 Ay-12 Ay
313.854
92.921
1-2 Yıl
797.763
139.599
2-5 Yıl
1.131.130
303.359(*)
294.342
146.876(*)
5 Yıl ve Üzeri
53.347
Toplam 30.407 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici
6. maddesi çerçevesinde ödeme planı uzatılan kredilerden oluşmaktadır.
(*)
e.3. Vade yapısına göre nakdi kredilerin dağılımına ilişkin bilgiler:
Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar
Yeniden Yapılandırılan
Krediler ve ya da Yeni Bir İtfa Planına
Diğer Alacaklar
Bağlananlar
Kısa Vadeli Krediler ve Diğer Alacaklar
İhtisas Dışı Krediler
Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar
Krediler ve
Diğer Alacaklar
Yeniden Yapılandırılan
ya da Yeni Bir İtfa
Planına Bağlananlar
41.460.406
172.044
768.097
95.409
41.460.406
172.044
768.097
95.409
131.890.266
4.333.692
2.917.851
709.213
131.890.266
4.333.692
2.917.851
709.213(*)
İhtisas Kredileri
Diğer Alacaklar
Orta ve Uzun Vadeli Krediler ve Diğer Alacaklar
İhtisas Dışı Krediler
İhtisas Kredileri
Diğer Alacaklar
30.407 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6.
maddesi çerçevesinde sözleşme koşullarında değişiklik yapılan kredilerden oluşmaktadır.
(*)
136
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
e.4. Tüketici kredileri, bireysel kredi kartları, personel kredileri ve personel kredi kartlarına ilişkin bilgiler:
Kısa Vadeli
Orta ve Uzun Vadeli
Faiz ve Gelir Tahakkuk
ve Reeskontları
Toplam
624.877
34.880.773
224.635
35.730.285
Konut Kredisi
19.424
15.595.588
81.403
15.696.415
Taşıt Kredisi
9.400
794.327
5.736
809.463
596.053
18.490.858
137.496
19.224.407
Tüketici Kredileri-TP
İhtiyaç Kredisi
Diğer
Tüketici Kredileri-Dövize Endeksli
Konut Kredisi
11.330
13.967
25.297
11.330
13.967
25.297
35.661
10.254.626
Taşıt Kredisi
İhtiyaç Kredisi
Diğer
Tüketici Kredileri-YP
Konut Kredisi
Taşıt Kredisi
İhtiyaç Kredisi
Diğer
Bireysel Kredi Kartları-TP
10.015.045
203.920
Taksitli
4.251.128
203.920
Taksitsiz
5.763.917
4.455.048
35.661
5.799.578
Bireysel Kredi Kartları-YP
Taksitli
Taksitsiz
Personel Kredileri-TP
84.115
581
94.643
Konut Kredisi
4.446
46
4.492
Taşıt Kredisi
1.324
9
1.333
78.345
526
88.818
133
157
290
133
157
290
543
139.609
İhtiyaç Kredisi
9.947
9.947
Diğer
Personel Kredileri-Dövize Endeksli
Konut Kredisi
Taşıt Kredisi
İhtiyaç Kredisi
Diğer
Personel Kredileri-YP
Konut Kredisi
Taşıt Kredisi
İhtiyaç Kredisi
Diğer
Personel Kredi Kartları-TP
139.066
Taksitli
56.619
Taksitsiz
82.447
543
82.990
56.619
543.380
8.662
552.042
284.206
46.796.792
Personel Kredi Kartları-YP
Taksitli
Taksitsiz
Kredili Mevduat Hesabı-TP(Gerçek Kişi)
Kredili Mevduat Hesabı-YP(Gerçek Kişi)
Toplam
11.332.315
35.180.271
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
137
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
e.5. Taksitli ticari krediler ve kurumsal kredi kartlarına ilişkin bilgiler:
Kısa Vadeli
Orta ve Uzun Vadeli
Faiz ve Gelir Tahakkuk ve
Reeskontları
Toplam
1.423.572
27.143.478
267.393
28.834.443
İşyeri Kredileri
6.894
1.272.220
8.650
1.287.764
Taşıt Kredileri
80.369
3.193.101
21.084
3.294.554
1.336.309
22.678.157
237.659
24.252.125
57.778
2.117.935
355.297
2.531.010
95.598
29.561
125.159
1.809
358.166
55.071
415.046
55.969
1.664.171
270.665
1.990.805
1.231.825
6.137
1.237.962
1.231.825
6.137
1.237.962
1.414.758
71.257
7.095
1.493.110
298.936
71.257
1.115.822
7.095
1.122.917
1.138.858
13.817
1.152.675
649.739
35.249.200
Cari Dönem
Önceki Dönem
Taksitli Ticari Krediler-TP
İhtiyaç Kredileri
Diğer
Taksitli Ticari Krediler -Dövize Endeksli
İşyeri Kredileri
Taşıt Kredileri
İhtiyaç Kredileri
Diğer
Taksitli Ticari Krediler-YP
İşyeri Kredileri
Taşıt Kredileri
İhtiyaç Kredileri
Diğer
Kurumsal Kredi Kartları-TP
Taksitli
Taksitsiz
370.193
Kurumsal Kredi Kartları-YP
Taksitli
Taksitsiz
Kredili Mevduat Hesabı-TP(Tüzel Kişi)
Kredili Mevduat Hesabı-YP(Tüzel Kişi)
Toplam
4.034.966
30.564.495
e.6. Kredilerin kullanıcılara göre dağılımı:
Kamu
Özel
Toplam
1.791.064
1.831.596
176.142.692
154.042.682
177.933.756
155.874.278
Cari Dönem
Önceki Dönem
175.393.876
153.856.172
e.7. Yurt içi ve yurt dışı kredilerin dağılımı:
Yurt içi Krediler
Yurt dışı Krediler
Toplam
2.539.880
2.018.106
177.933.756
155.874.278
Cari Dönem
Önceki Dönem
920.545
883.985
920.545
883.985
Cari Dönem
Önceki Dönem
e.8. Bağlı ortaklık ve iştiraklere verilen krediler:
Bağlı Ortaklık ve İştiraklere Verilen Doğrudan Krediler
Bağlı Ortaklık ve İştiraklere Verilen Dolaylı Krediler
Toplam
e.9. Kredilere ilişkin olarak ayrılan özel karşılıklar:
Özel Karşılıklar
Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar
Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar
Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar
Toplam
138
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
113.742
76.925
464.423
264.767
2.128.388
1.520.099
2.706.553
1.861.791
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
e.10. Donuk alacaklara ilişkin bilgiler (net):
e.10.1. Donuk alacaklardan Banka’ca yeniden yapılandırılan ya da yeni bir itfa planına bağlanan krediler ve diğer alacaklara ilişkin bilgiler:
III. Grup
IV. Grup
V. Grup
Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler
ve Diğer Alacaklar
Tahsili Şüpheli Krediler ve
Diğer Alacaklar
Zarar Niteliğindeki Krediler
ve Diğer Alacaklar
40.341
59.080
56.412
40.341
59.080
56.412
26.482
33.869
43.643
26.482
33.869
43.643
Cari Dönem
(Özel Karşılıklardan Önceki Brüt Tutarlar)
Yeniden Yapılandırılan Krediler ve Diğer Alacaklar
Yeni Bir İtfa Planına Bağlanan Krediler ve Diğer Alacaklar
Önceki Dönem
(Özel Karşılıklardan Önceki Brüt Tutarlar)
Yeniden Yapılandırılan Krediler ve Diğer Alacaklar
Yeni Bir İtfa Planına Bağlanan Krediler ve Diğer Alacaklar
e.10.2. Toplam donuk alacak hareketlerine ilişkin bilgiler:
III. Grup
IV. Grup
V. Grup
Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler
ve Diğer Alacaklar
Tahsili Şüpheli Krediler ve
Diğer Alacaklar
Zarar Niteliğindeki Kredi ve
Diğer Alacaklar
Önceki Dönem Sonu Bakiyesi
376.049
524.423
1.520.099
Kurumsal ve Ticari Krediler
189.297
234.582
1.012.147
Bireysel Krediler
108.424
152.727
271.420
78.328
137.114
181.693
2.388.590
23.939
69.739
48.800
Kredi Kartları
Diğer
Dönem İçinde İntikal (+)
Kurumsal ve Ticari Krediler
54.839
1.300.482
16.841
Bireysel Krediler
655.962
1.477
7.333
Kredi Kartları
432.146
5.621
1.046
1.836.248
1.167.079
Diğer
12.560
Diğer Donuk Alacak Hesaplarından Giriş (+)
Kurumsal ve Ticari Krediler
1.031.493
625.415
Bireysel Krediler
477.419
297.499
Kredi Kartları
327.336
244.165
Diğer
Diğer Donuk Alacak Hesaplarına Çıkış(-)
Kurumsal ve Ticari Krediler
1.836.248
1.167.079
1.031.493
625.415
Bireysel Krediler
477.419
297.499
Kredi Kartları
327.336
244.165
Dönem İçinde Tahsilat (-)(*)
374.109
296.081
459.046
Kurumsal ve Ticari Krediler
145.464
126.284
255.060
Bireysel Krediler
135.730
98.662
143.477
92.915
71.135
57.153
20
411
169.483
Diğer
Kredi Kartları
Diğer
Aktiften Silinen (-)(*)
Kurumsal ve Ticari Krediler
3.356
13
389
70.135
Bireysel Krediler
2
6
66.567
Kredi Kartları
5
16
31.530
554.262
921.039
2.128.388
Kurumsal ve Ticari Krediler
312.809
530.828
1.361.167
Bireysel Krediler
151.235
235.456
366.208
90.218
154.755
338.221
113.742
464.423
2.128.388
Kurumsal ve Ticari Krediler
64.757
267.502
1.361.167
Bireysel Krediler
30.856
119.367
366.208
Kredi Kartları
18.129
77.554
338.221
440.520
456.616
Diğer
Dönem Sonu Bakiyesi
Kredi Kartları
1.251
Diğer
Özel Karşılık (-)
62.792
Diğer
Bilançodaki Net Bakiyesi
62.792
Cari dönemde takipteki krediler portföyünün 10 TL’si geçmiş dönemlerde aktiften silinen alacaklardan oluşan 189.224 TL’lik bölümü 29.091 TL karşılığında Final Varlık Yönetim A.Ş.’ye devredilmiştir.
(*)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
139
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
e.10.3. Yabancı para olarak kullandırılan kredilerden kaynaklanan donuk alacaklara ilişkin bilgiler:
III. Grup
IV. Grup
V. Grup
Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler
ve Diğer Alacaklar
Tahsili Şüpheli Krediler
ve Diğer Alacaklar
Zarar Niteliğindeki Kredi
ve Diğer Alacaklar
23.156
161.653
398.438
5.114
81.562
398.438
18.042
80.091
Dönem Sonu Bakiyesi
7.560
25.072
314.816
Özel Karşılık (-)
1.875
13.728
314.816
5.685
11.344
Cari Dönem:
Dönem Sonu Bakiyesi
Özel Karşılık (-)
Bilançodaki Net Bakiyesi (*)
Önceki Dönem:
Bilançodaki Net Bakiyesi (*)
(*)
Yabancı para olarak kullandırılmakla birlikte, Türk Parası takip hesaplarında izlenen kredilere ilişkin bakiyeleri de içermektedir.
e.10.4. Donuk alacakların kullanıcı gruplarına göre brüt ve net tutarlarının gösterimi:
Cari Dönem (Net)
Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Brüt)
Özel Karşılık Tutarı (-)
Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Net)
III. Grup:
IV. Grup:
V. Grup
Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler
ve Diğer Alacaklar
Tahsili Şüpheli Krediler
ve Diğer Alacaklar
Zarar Niteliğindeki Kredi
ve Diğer Alacaklar
440.520
456.616
554.262
921.039
2.065.596
113.742
464.423
2.065.596
440.520
456.616
Bankalar (Brüt)
Özel Karşılık Tutarı (-)
Bankalar (Net)
Diğer Kredi ve Alacaklar (Brüt)
62.792
Özel Karşılık Tutarı (-)
62.792
Diğer Kredi ve Alacaklar (Net)
Önceki Dönem (Net)
Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Brüt)
Özel Karşılık Tutarı (-)
Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Net)
299.124
259.656
376.049
524.423
1.465.260
76.925
264.767
1.465.260
299.124
259.656
Bankalar (Brüt)
Özel Karşılık Tutarı (-)
Bankalar (Net)
Diğer Kredi ve Alacaklar (Brüt)
54.839
Özel Karşılık Tutarı (-)
54.839
Diğer Kredi ve Alacaklar (Net)
e.10.5. Zarar niteliğindeki krediler ve diğer alacaklar için tasfiye politikasının ana hatları:
Sorunlu alacakların tasfiyesinin temini amacıyla mevzuat çerçevesinde mümkün olan tüm alternatifler azami tahsilatı sağlayacak şekilde değerlendirilmektedir. Öncelikle borçlular
nezdinde bulunulan idari girişimlerle bir anlaşma ortamı sağlanmaya çalışılmakta, görüşmeler yoluyla tahsilat, tasfiye veya yapılandırma imkanı bulunmayan alacaklarla ilgili olarak ise
yasal takip yolu ile tahsilat sağlanması yöntemine başvurulmaktadır.
e.10.6. Aktiften silme politikasına ilişkin açıklamalar:
Hukuki takip sürecinde tahsilinin mümkün olmadığı belgelenen alacaklar, Vergi Usul Kanunu’nun gerekleri yerine getirilerek aktiften silinebilmektedir.
f. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar:
f.1. Teminata verilen/bloke edilen vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar:
31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla vadeye kadar elde tutulacak yatırımlardan teminata verilen/bloke edilenlerin tutarı 146.257 TL’dir (31 Aralık 2014: 373.935 TL).
f.2. Repo işlemlerine konu edilen vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar:
31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla repo işlemlerine konu olan vadeye kadar elde tutulacak yatırımların tutarı 2.008.853 TL’dir (31 Aralık 2014: 348.913 TL).
f.3. Vadeye kadar elde tutulacak devlet borçlanma senetlerine ilişkin bilgiler:
Devlet Tahvili
Cari Dönem
Önceki Dönem
3.414.877
1.226.442
3.414.877
1.226.442
Hazine Bonosu
Diğer Kamu Borçlanma Senetleri
Toplam
140
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
f.4. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlara ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Borçlanma Senetleri
Borsada İşlem Görenler
Önceki Dönem
3.591.631
1.301.104
3.267.997
1.078.613
323.634
222.491
3.591.631
1.301.104
Cari Dönem
Önceki Dönem
1.301.104
7.627.448
Borsada İşlem Görmeyenler (*)
Değer Azalma Karşılığı (-)
Toplam
(*)
Borsaya kote olmayan ve borsaya kote oldukları halde ilgili dönem sonlarında borsada işlem görmeyen borçlanma senetlerini ifade etmektedir.
f.5. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların yıl içindeki hareketleri:
Dönem Başındaki Değer
Parasal Varlıklarda Meydana Gelen Kur Farkları
Yıl İçindeki Alımlar (*)
Satış ve İtfa Yoluyla Elden Çıkarılanlar
7.525
692
3.712.983
76.112
-1.477.766
-6.490.309
Değer Azalışı Karşılığı (-)
Değerleme Etkisi
Dönem Sonu Toplamı
(*)
47.785
87.161
3.591.631
1.301.104
Banka, Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar sınıfında yer alan 2.694.780 TL nominal değerli devlet borçlanma senedini cari dönemde Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar portföyüne yeniden sınıflamıştır.
g. İştiraklere ilişkin bilgiler (Net):
g.1. İştiraklere ilişkin genel bilgiler:
Adres (Şehir/ Ülke)
Banka’nın Pay OranıFarklıysa Oy Oranı(%)
Banka Risk Grubu Pay
Oranı (%)
Arap Türk Bankası A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
20,58
20,58
Bankalararası Kart Merkezi A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
9,98
9,98
Kredi Kayıt Bürosu A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
9,09
9,09
Sıra No
Unvanı
123-
g.2. Yukarıdaki sıraya göre iştiraklere ilişkin finansal tablo bilgileri :
(*)
Aktif Toplamı
Özkaynak
Sabit Varlık
Toplamı
Faiz Gelirleri(**)
Menkul
DeğerGelirleri
Cari Dönem Kar/
Zararı
Önceki Dönem
Kar/Zararı
1-
4.249.756
613.535
26.550
159.727
68
72.493
72.127
2-
56.641
25.774
32.679
1.009
3-
115.240
91.597
59.454
4.246
Sıra No
(*)
18
3.490
2.644
21.834
32.665
Gerçeğe Uygun
Değeri
Arap Türk Bankası A.Ş. 31.12.2015, diğerleri 31.12.2014 değerleridir.
Menkul değer faiz gelirlerini de içermektedir.
(**)
g.3. İştiraklere ilişkin hareket tablosu:
Dönem Başı Değeri
Cari Dönem
Önceki Dönem
783.195
743.915
Dönem İçi Hareketler
Alışlar
39.280
Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri
Cari Yıl Payından Alınan Kar
Satışlar
-813.950
Yeniden Değerleme Artışı
Değer Azalma Karşılıkları/İptalleri
Dönem Sonu Değeri
159.001
128.246
783.195
Cari Dönem
Önceki Dönem
124.575
124.575
Sermaye Taahhütleri
Dönem Sonu Sermaye Katılma Payı (%)
g.4. Mali iştiraklere ilişkin sektör bilgileri ve bunlara ilişkin kayıtlı tutarlar:
İştirakler
Bankalar
Sigorta Şirketleri
Faktoring Şirketleri
Leasing Şirketleri
Finansman Şirketleri
Diğer Mali İştirakler
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
141
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
g.5. Borsaya kote edilen iştirakler: Bulunmamaktadır.
g.6. Cari dönem içinde elden çıkarılan iştirakler:
Avea İletişim Hizmetleri A.Ş.’nin 8.200.081 TL’lik sermayesinde Banka’nın sahip olduğu % 7,44 oranında ve 610.075 TL nominal değerdeki payın tamamı Türk Telekomünikasyon A.Ş.’ye
toplam 650.761 TL bedelle satılmıştır. Toplam tutarın % 6,3’lük bölümü, 2015 yılının Ağustos ve 2016 yılının Ocak aylarında tahsil edilmiştir. Kalan % 93,7’lik kısmı ise Ocak 2017-Ocak
2020 döneminde yılda bir kez olmak üzere dört eşit taksitte tahsil edilecektir. Yapılan değerleme işleminden sonra 154.266 TL tutarında satış zararı oluşmuştur.
g.7. Cari dönem içinde satın alınan iştirakler: Bulunmamaktadır.
ğ. Bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler (Net)
ğ.1. Önemli büyüklükteki bağlı ortaklıkların özkaynaklarına ilişkin bilgiler:
Türkiye Sınai
Kalkınma Bankası A.Ş.
ÇEKİRDEK SERMAYE
Bankanın Tasfiyesi Halinde Alacak Hakkı Açısından Diğer
Tüm Alacaklardan Sonra Gelen Ödenmiş Sermaye
Sigorta / Reasürans
İş Gayrimenkul
Şirketleri Yatırım Ortaklığı A.Ş.
İş Finansal
Kiralama A.Ş.
İş Yatırım Menkul
Değerler A.Ş.
2.480.624
1.951.199
2.790.467
715.226
519.201
1.750.374
1.070.000
986.146
530.303
355.000
100.484
47.847
Hisse Senedi İhraç Primi
424
Yedek Akçeler
Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) Uyarınca
Özkaynaklara Yansıtılan Kazançlar
Net Dönem Karı ile Geçmiş Yıl Karı
28.241
139.218
90.614
249.529
21.943
1.963
17.157
406.845
525.447
1.753.881
82.003
137.586
İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen
Ortaklıklardan Bedelsiz Olarak Edinilen ve Dönem Karı
İçerisinde Muhasebeleştirilmeyen Hisseler
Net Dönem Zararı ile Geçmiş Yıllar Zararı Toplamının
Yedek Akçelerle Karşılanamayan Kısmı ile TMS Uyarınca
Özkaynaklara Yansıtılan Kayıplar(-)
Faaliyet Kiralaması Geliştirme Maliyetleri (-)
Şerefiye veya Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar ve
Bunlara İlişkin Ertelenmiş Vergi Yükümlülükleri (-)
Net ertelenmiş vergi varlığı/borcu (-)
1.302
353.822
1.938
112.928
22.090
6.268
1.008
686
9.897
716
168
764
14.413
701
24.562
1.149
İlave Ana Sermaye
Ana Sermayeden Yapılacak İndirimler (-)
ANA SERMAYE
2.480.624
Katkı Sermaye
251
1.051
36.844
2.790.216
714.175
482.357
1.936.353
2.790.216
714.175
482.357
1.936.353
2.790.216
714.175
482.357
150.329
SERMAYE
2.630.953
Sermayeden Yapılacak İndirimler (-)
2.112
ÖZKAYNAK
ğ.2. Bağlı ortaklıklara ilişkin genel bilgiler
14.846
1.936.353
2.628.841
(*)
:
Adres(Şehir/ Ülke)
Banka’nın Pay OranıFarklıysa Oy Oranı(%)
Banka Risk Grubu Pay
Oranı (%)
Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
62,00
83,00
Camiş Yatırım Holding A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
99,97
100,00
Moskova/RUSYA
100,00
100,00
Tiflis/GÜRCİSTAN
100,00
100,00
Sıra No
Unvanı
123-
JSC İşbank
4-
JSC İşbank Georgia
5-
İş Finansal Kiralama A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
27,79
57,39
6-
İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
42,23
58,04
7-
İş Merkezleri Yönetim ve İşletim A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
86,33
100,00
8-
İş Net Elektronik Bilgi Üretim Dağıtım Ticaret ve İletişim Hizmetleri A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
94,65
100,00
9-
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
65,65
70,69
10-
İşbank AG
Frankfurt-Main/ALMANYA
100,00
100,00
11-
Kültür Yayınları İş-Türk A.Ş
İstanbul/TÜRKİYE
99,17
100,00
12-
Milli Reasürans T.A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
76,64
77,06
13-
Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri A.Ş.
İzmir/TÜRKİYE
99,81
100,00
14-
Trakya Yatırım Holding A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
65,34
100,00
15-
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
40,52
50,00
16-
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.
İstanbul/TÜRKİYE
65,47
73,75
25.12.2015 tarihli Yönetim Kurulu kararı kapsamında, Borsa İstanbul’da işlem gören bağlı ortaklıklardan T. Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş., Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş., İş Finansal
Kiralama A.Ş., İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. ve İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin piyasadan satın alınan ve Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar hesabında izlenen payları dikkate alınmamıştır.
(*)
142
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
ğ.3. Yukarıdaki sıraya göre bağlı ortaklıklara ilişkin finansal tablo bilgileri (*) :
Sıra No
Aktif Toplamı
Özkaynak
Sabit Varlık
Toplamı
Faiz Gelirleri (**)
Menkul Değer
Gelirleri
Cari Dönem Kar/
Zararı
Önceki Dönem
Kar/Zararı
1-
11.893.997
783.026
154.769
255.399
26.559
145.883
104.075
2-
206.069
194.611
197.876
503
90
39.833
1.558
236
-26.582
-11.985
Gerçeğe Uygun İhtiyaç Duyulan
Değeri
Özkaynak Tutarı
2.514.120
3-
560.365
142.841
46.002
54.786
4-
263.063
37.000
3.548
7.261
5-
5.580.838
738.408
20.944
396.184
3.929
87.264
80.174
429.015
6-
4.125.201
2.790.635
3.319.084
4.328
4.519
555.933
328.433
1.339.070
7-
58.195
22.192
1.898
2.454
4
7.662
9.874
8-
89.667
61.017
26.174
702
453
11.205
7.908
9-
5.781.240
908.208
94.219
241.557
70.327
22.408
92.570
10-
3.767.688
421.572
49.706
94.528
10.206
5.234
11-
20.082
11.855
649
12-
2.647.784
1.183.899
426.968
98.141
315.440
462
1.534
1.198
66.402
130.243
30.426
4.739
96
-33.557
-89.150
47
182
-9.217
-205.899
400.085
13-
576.738
315.102
14-
222.711
222.458
15-
21.366.580
2.783.792
450.376
1.098.725
22.197
410.590
374.111
2.604.000
16-
14.582.588
7.856.158
6.369.824
57.967
1.611
638.558
424.703
6.017.300
Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş., JSC İşbank, JSC İşbank Georgia, İş Finansal Kiralama A.Ş., İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., İşbank AG, Milli Reasürans T.A.Ş., Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., İş Yatırım Menkul
Değerler A.Ş. 31.12.2015, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 30.09.2015, diğerleri 31.12.2014 değerleridir.
(**)
Menkul değer faiz gelirlerini de içermektedir.
(*)
ğ.4. Bağlı ortaklıklara ilişkin hareket tablosu:
Dönem Başı Değeri
Cari Dönem
Önceki Dönem
8.841.777
7.016.856
486.663
399.106
-63.089
1.435.733
9.265.351
8.841.777
Dönem İçi Hareketler
Alışlar (*)
Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri
Cari Yıl Payından Alınan Kar
Satışlar
Yeniden Değerleme Artışı / Azalışı (**)
-142.196
Değer Azalma Karşılıkları/İptalleri
Dönem Sonu Değeri
132.278
Sermaye Taahhütleri
Dönem Sonu Sermaye Katılma Payı (%)
Cari dönemde, 103.450 TL’lik kısmı Joint Stock Company İşbank’ın gerçekleştirdiği nakdi sermaye artırımına iştirak edilmesinden, 36.777 TL’lik kısmı JSC İşbank Georgia’nın satın alımından geri kalan kısmı ise muhtelif
bağlı ortaklıkların gerçekleştirmiş olduğu kar kaynaklı sermaye artırımlarından oluşmaktadır.
(**)
Söz konusu tutarlar borsaya kote bağlı ortaklıkların borsa değerlerinde meydana gelen artış ve azalışları göstermektedir.
(*)
ğ.5. Mali bağlı ortaklıklara ilişkin sektör bilgileri ve bunlara ilişkin kayıtlı tutarlar:
Bağlı Ortaklıklar
Bankalar
Sigorta Şirketleri
Cari Dönem
Önceki Dönem
1.611.609
1.643.985
2.042.486
1.694.716
119.241
121.857
Faktoring Şirketleri
Leasing Şirketleri
Finansman Şirketleri
Diğer Mali Bağlı Ortaklıklar
Toplam
828.223
661.597
4.601.559
4.122.155
Cari Dönem
Önceki Dönem
7.500.929
7.251.253
7.500.929
7.251.253
ğ.6. Borsaya kote edilen bağlı ortaklıklar:
Yurt içi Borsalara Kote Edilenler
Yurt dışı Borsalara Kote Edilenler
Toplam
ğ.7. Cari dönem içinde elden çıkarılan bağlı ortaklıklar: Bulunmamaktadır.
ğ.8. Cari dönem içinde satın alınan bağlı ortaklıklar:
03.08.2015 tarihinden itibaren Banka Gürcistan’daki faaliyetlerini, sermayesinin tamamı Banka’ya ait olarak kurulan ve Gürcistan’da bankacılık lisansı almış JSC İşbank Georgia çatısı
altında sürdürmeye başlamıştır. Bahse konu bağlı ortaklığın kuruluş sermayesi 36.777 TL’ dir (30.000.000 Lari).
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
143
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
h. Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklara (İş Ortaklıklarına) İlişkin Bilgiler:
Banka’nın birlikte kontrol edilen ortaklığı (iş ortaklığı) bulunmamaktadır.
ı. Kiralama işlemlerinden alacaklara ilişkin bilgiler (net):
Banka’nın kiralama işlemlerinden alacağı bulunmamaktadır.
i. Riskten korunma amaçlı türev finansal varlıklara ilişkin açıklamalar:
Banka’nın riskten korunma amaçlı türev finansal varlığı bulunmamaktadır.
j. Maddi duran varlıklara ilişkin bilgiler (*) (net):
Banka, maddi duran varlıklar altındaki gayrimenkullerinin değerlemesine ilişkin muhasebe politikasında, “TMS 16-Maddi Duran Varlıklar” çerçevesinde maliyet modelini kullanmakta iken,
cari yılın üçüncü çeyreğinden itibaren değişikliğe giderek, kullanımındaki gayrimenkullerin değerlemesinde yeniden değerleme modeline geçmiştir.
Lisanslı değerleme şirketlerince yapılan değerlemeler neticesinde, 2.279.090 TL tutarındaki yeniden değerleme farkı özkaynaklar altında muhasebeleştirilmiş, ilgili gayrimenkuller için
geçmiş yıllarda ayrılmış olan 17.877 TL tutarındaki değer düşüş karşılığı iptal edilmiş ve ilgili gayrimenkuller için 6.483 TL karşılık ayrılmıştır. Yeniden değerleme konusu gayrimenkullerin
muhasebe politikası değişikliği öncesindeki net defter değeri 1.088.544 TL’dir.
Gayrimenkuller
İnşa Halindeki Binalar
Maliyet
3.446.490
21.985
Birikmiş Amortisman
-2.175.522
Araçlar
Diğer MDV
Toplam
Önceki Dönem
Net Defter Değeri
15.319
1.853.568
5.337.362
-11.840
-1.248.210
-3.435.572
605.358
1.901.790
1.270.968
21.985
3.479
Dönem Başı Net Defter Değeri
1.270.968
21.985
3.479
605.358
1.901.790
Dönem İçi Değişimler (Net)(**)
2.434.485
-9.148
2.335
226.460
2.654.132
-1.077
-182.036
-215.349
-3
283
280
15.896
2.068.071
5.791.119
-11.162
-1.418.006
-1.440.840
4.734
650.065
4.350.279
Cari Dönem
Amortisman Bedeli
Değer Azalış Karşılığı (***)
-32.236
9.426
9.426
Kur Farkları (Net)(**)
Dönem Sonu Maliyet
Dönem Sonu Birikmiş Amortisman
Dönem Sonu Net Defter Değeri
3.694.315
12.837
-11.672
3.682.643
12.837
Bilanço tarihi itibarıyla, Banka’nın finansal kiralama yoluyla edinilmiş maddi duran varlıklarının defter değeri 24 TL (31.12.2014: 40 TL) olup dönem içinde giriş yoktur. Dönem içinde alacaklardan dolayı edinilen maddi
duran varlıkların defter değeri ise 127.932 TL’dir (31.12.2014: 208.252 TL) .
(**)
Maliyet bedeli ile birikmiş amortisman kalemlerindeki hareketleri içermektedir.
(***)
Elden çıkarılan ve/veya ekspertizleri yenilenen gayrimenkullere ilişkin çözülen değer azalış karşılıklarıdır.
(*)
k. Maddi olmayan duran varlıklara ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Önceki Dönem
Dönem Başı Net Defter Değeri
274.107
195.959
Dönem İçi Değişimler (Net)(*)
257.464
195.681
Amortisman Bedeli
-177.583
-117.555
Değer Azalış Karşılığı
Kur Farkları(*)
Dönem Sonu Maliyet
-80
22
992.960
735.693
Dönem Sonu Birikmiş Amortisman
639.052
461.586
Dönem Sonu Net Defter Değeri
353.908
274.107
(*)
Maliyet bedeli ile birikmiş amortisman kalemlerindeki hareketleri içermektedir.
l. Yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin açıklamalar:
Banka’nın yatırım amaçlı gayrimenkulü bulunmamaktadır.
m. Ertelenmiş vergi varlığına ilişkin açıklamalar:
Banka’nın 31.12.2015 itibarıyla 474.710 TL ertelenmiş vergi aktifi bulunmaktadır. Söz konusu ertelenmiş vergi varlığı, Banka’nın kayıtlarında defter değeri ile takip ettiği varlık ve
yükümlülüklerle, bunların vergi mevzuatı gereği hesaplanan vergiye esas değerlerinin oluşturduğu geçici farklar üzerinden hesaplanmıştır. Geçici farkları oluşturan kalemlerin özkaynak
unsurları arasında izlenmesi durumunda söz konusu geçici farklar üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi varlığı/yükümlülüğü ilgili özkaynak kalemleri ile ilişkilendirilmiştir.
Cari Dönem
Önceki Dönem
Ertelenmiş Vergi (Aktifi)/Pasifi:
Maddi Duran Varlıklar Matrah Farkları
Karşılıklar (*)
141.277
11.797
-647.882
-545.365
Finansal Varlıkların Değerlemesi
12.667
8.591
Diğer
19.228
-1.737
-474.710
-526.714
Net Ertelenmiş Vergi (Aktifi)/Pasifi:
(*)
Çalışan hakları yükümlülükleri, emekli sandığı fiili ve teknik açığı, kredi kartı puan karşılıkları ve diğer karşılıklardan oluşmaktadır.
144
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Ertelenmiş vergi varlığının hareketi aşağıdaki gibidir:
Dönem Başı Değeri
Ertelenmiş Vergi Geliri / (Gideri) (Net)
Özkaynaklar Altında Muhasebeleştirilen Ertelenmiş Vergi
Kur Farkı
Ertelenmiş Vergi Aktifi
Cari Dönem
Önceki Dönem
526.714
538.592
-308.856
267.531
256.993
-279.405
-141
-4
474.710
526.714
n. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlıklar hakkında açıklamalar:
Cari Dönem
Önceki Dönem
Dönem Başı Net Defter Değeri
60.361
62.639
Dönem İçi Değişimler (Net)
-16.752
-370
-680
-1.908
42.929
60.361
Amortisman Bedeli
Değer Azalış Karşılığı
Dönem Sonu Net Defter Değeri
Banka’nın durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. Banka’nın satış amaçlı elde tutulan duran varlık olarak sınıflandırdığı varlıklar gayrimenkullerden oluşmaktadır. Satışa konu edilen söz
konusu gayrimenkuller Banka’nın internet sitesinde ilan edilmektedir. Ayrıca, gazete ilanı ve benzeri araçların kullanılması suretiyle de satışa çıkarılan gayrimenkullerle ilgili duyurular
yapılmaktadır.
o. Diğer aktiflere ilişkin bilgiler:
Bilanço’nun diğer aktifler kalemi, bilanço toplamının % 10’unu aşmamaktadır.
II. PASİF KALEMLERE İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR
a. Mevduata ilişkin bilgiler:
a.1. Mevduatın vade yapısına ilişkin bilgiler (cari dönem):
Vadesiz
Tasarruf Mevduatı
Döviz Tevdiat Hesabı
7 Gün
İhbarlı
9.988.504
1 Aya
Kadar
1-3 Ay
3-6 Ay
6 Ay-1 Yıl
1 Yıl ve
Üstü
Birikimli
Mevduat
Toplam
2.095.984
37.743.923
2.050.615
304.894
381.872
3.000
52.568.792
15.084.809
8.307.119
35.250.474
3.600.919
2.879.644
6.997.745
588
72.121.298
Yurt içinde Yer. K.
13.577.851
7.138.356
30.774.396
2.577.456
593.169
1.950.509
581
56.612.318
Yurt dışında Yer.K
1.506.958
1.168.763
4.476.078
1.023.463
2.286.475
5.047.236
7
15.508.980
Resmi Kur. Mevduatı
536.863
10.475
19.631
2.379
210
32
569.590
6.287.759
1.999.838
5.757.264
1.704.659
66.037
18.901
15.834.458
256.734
44.558
1.287.059
1.495.502
Tic. Kur. Mevduatı
Diğ. Kur. Mevduatı
Kıymetli Maden DH
1.653.919
Bankalar Mevduatı
874.677
2.680.828
1.539.946
214.293
2.783
2.186.759
336.808
2.055
Yurt dışı Bankalar
666.716
494.069
1.203.138
212.238
Katılım Bankaları
205.162
TCMB
Yurt içi Bankalar
886
3.199
3.087.938
238.250
14.000
1.906.169
197.172
2.207.265
7.714.181
16
16
2.528.405
197.172
2.207.265
4.980.598
205.162
Diğer
Toplam
34.683.265
15.138.802
81.598.297
9.068.367
3.687.093
9.623.014
1 Aya
Kadar
1-3 Ay
3-6 Ay
6 Ay-1 Yıl
1 Yıl ve
Üstü
2.564.643
36.743.275
1.471.201
341.003
378.626
3.588 153.802.426
a.2. Mevduatın vade yapısına ilişkin bilgiler (önceki dönem):
Vadesiz
Tasarruf Mevduatı
Döviz Tevdiat Hesabı
8.543.512
7 Gün
İhbarlı
Birikimli
Mevduat
Toplam
50.042.260
10.491.233
6.612.218
28.437.088
2.421.597
1.820.378
4.525.573
54.308.087
Yurt içinde Yer. K.
9.416.553
5.961.942
25.005.478
1.894.085
494.996
2.186.813
44.959.867
Yurt dışında Yer.K
1.074.680
650.276
3.431.610
527.512
1.325.382
2.338.760
9.348.220
Resmi Kur. Mevduatı
628.758
20.936
53.087
3.614
181
23
706.599
6.396.826
2.169.478
5.816.890
136.597
44.616
17.226
14.581.633
228.062
117.147
3.640.888
738.522
4.755.684
Tic. Kur. Mevduatı
Diğ. Kur. Mevduatı
Kıymetli Maden DH
2.484.485
Bankalar Mevduatı
658.231
293
3.374.307
1.692.585
2.970
3.035.351
484.018
Yurt dışı Bankalar
590.447
338.956
1.208.567
Katılım Bankaları
64.447
TCMB
Yurt içi Bankalar
184.607
29.693
1.372
258.242
16.526
2.759.546
51.423
436.229
6.397.382
12.219
6.350
3.540.908
39.204
429.879
2.791.660
367
367
184.607
64.447
Diğer
Toplam
29.431.107
14.858.729
76.384.106
4.956.138
2.545.536
5.375.575
133.551.191
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
145
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
a.3. Mevduat sigortası kapsamında bulunan ve mevduat sigortası limitini aşan tasarruf mevduatına ilişkin bilgiler:
Tasarruf Mevduatı
Mevduat Sigortası
Kapsamında Bulunan
Mevduat Sigortası
Limitini Aşan
Cari Dönem
Önceki Dönem
Cari Dönem
Önceki Dönem
Tasarruf Mevduatı
28.089.774
26.123.513
23.980.079
23.503.729
Tasarruf Mevduatı Niteliğini Haiz DTH
14.553.082
11.198.985
31.251.723
23.572.861
Tasarruf Mevduatı Niteliğini Haiz Diğ.H.
1.161.789
1.831.203
729.718
865.810
Yurt dışı Şubelerde Bulunan Yabancı Mercilerin Sigortasına Tabi Hesaplar
1.236.677
936.132
222.488
198.082
136.293
18.144
Cari Dönem
Önceki Dönem
358.781
216.226
11.586
12.077
Kıyı Bnk. Blg. Şubelerde Bulunan Yabancı Mercilerin Sigorta Tabi Hesaplar
a.4. Mevduat sigortası kapsamında bulunmayan tasarruf mevduatı:
Yurt dışı Şubelerde Bulunan Mevduat ve Diğer Hesaplar
Hâkim Ortaklar ile Bunların Ana, Baba, Eş ve Velayet Altındaki Çocuklarına Ait Mevduat ile Diğer Hesaplar
Yönetim veya Müdürler Kurulu Başkan ve Üyeler, Genel Müdür ve Yardımcıları ile Bunların Ana, Baba, Eş ve Velayet Altındaki
Çocuklarına Ait Mevduat ile Diğer Hesaplar
26/9/2004 Tarihli ve 5237 Sayılı TCK’nın 282 nci Maddesindeki Suçtan Kaynaklanan Mal Varlığı Değerleri Kapsamına Giren
Mevduat ile Diğer Hesaplar
Türkiye’de Münhasıran Kıyı Bankacılığı Faaliyeti Göstermek Üzere Kurulan Mevduat Bankalarında Bulunan Mevduat
b. Alım satım amaçlı türev finansal borçlara ilişkin bilgiler:
Alım satım amaçlı türev finansal borçlara ilişkin negatif farklar tablosu:
Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Yükümlülükler
Cari Dönem
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
Vadeli İşlemler
20.727
79.447
11.172
45.135
Swap İşlemleri
282.449
500.785
202.476
319.951
1.187
43.379
1.318
50.099
304.363
623.611
214.966
415.185
YP
TP
Futures İşlemleri
Opsiyonlar
Diğer
Toplam
c. Bankalar ve diğer mali kuruluşlar:
c.1. Bankalar ve diğer mali kuruluşlara ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
TP
Önceki Dönem
YP
T.C. Merkez Bankası Kredileri
Yurt içi Banka ve Kuruluşlardan
Yurt dışı Banka, Kuruluş ve Fonlardan
Toplam
42.893
291.572
388.954
300.674
296.438
2.360.371
25.367.602
2.566.867
17.462.291
2.651.943
25.756.556
2.867.541
17.801.622
c.2. Alınan kredilerin vade yapısı:
Cari Dönem
Kısa Vadeli
Orta ve Uzun Vadeli
Toplam
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
1.267.478
2.894.800
2.124.745
9.090.721
1.384.465
22.861.756
742.796
8.710.901
2.651.943
25.756.556
2.867.541
17.801.622
c.3. Alınan kredilere ilişkin bilgiler:
Alınan krediler içerisinde önemli yer tutan sendikasyon kredilerine ve seküritizasyon işlemleri yoluyla sağlanan kaynaklara ilişkin bilgilere aşağıda yer verilmiştir.
Sendikasyon kredileri:
Kullanım Tarihi
Alınan Kredi
Vade
Mayıs 2015
334.000.000 USD + 919.000.000 EURO
1 yıl
Eylül 2015
281.000.000 USD + 796.500.000 EURO
1 yıl
Seküritizasyon işlemleri:
Banka, yurt dışında kurulu özel amaçlı kuruluş (SPV) olan; TIB Diversified Payment Rights Finance Company aracılığıyla ABD Doları, Euro ve GBP cinsinden havale akımlarına ilişkin tüm
hak ve alacaklarını seküritizasyon işlemlerine konu etmek suretiyle kaynak temin etmiştir.
146
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Seküritizasyon yoluyla sağlanan kaynaklara ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır.
Tarih
Özel Amaçlı Kuruluş (SPV)
Tutar
Nihai Vade
31.12.2015 İtibarıyla Kalan
Borç Tutarı
Ekim 2011
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
75.000.000 USD
5 yıl
25.000.000 USD
Ekim 2011
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
160.000.000 EURO
5-7 yıl
69.333.333 EURO
Haziran 2012
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
225.000.000 USD
5 yıl
131.250.000 USD
Haziran 2012
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
125.000.000 EURO
12 yıl
109.375.000 EURO
Aralık 2013
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
50.000.000 USD
5 yıl
50.000.000 USD
Aralık 2013
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
185.000.000 EURO
5-12 yıl
185.000.000 EURO
Aralık 2014
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
250.000.000 USD
5-14 yıl
250.000.000 USD
Mart 2015
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
555.000.000 USD
5-15 yıl
555.000.000 USD
Ekim 2015
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
221.200.000 USD
10 yıl
221.200.000 USD
Diğer:
Banka, yurt dışı havale akımlarına dayalı seküritizasyon programıyla bağlantılı olarak gerçekleştirilen 10 yıl vadeli finansman işlemi kapsamında 500 milyon USD kredi sağlamıştır.
ç. İhraç Edilen Menkul Kıymetler (Net):
Cari Dönem
Bono
Tahvil
Toplam
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
5.551.796
1.927.381
4.305.319
2.339.748
773.889
11.508.063
1.209.113
9.299.577
6.325.685
13.435.444
5.514.432
11.639.325
d. Banka’nın yükümlülüklerine ilişkin yoğunlaşma:
Banka’nın yükümlülüklerinin % 56’sı mevduattan, % 10’u alınan kredilerden, % 9’u ihraç edilen menkul kıymetler ile ikincil sermaye benzeri kredilerden ve % 7’si repo işlemlerinden
sağlanan fonlardan oluşmaktadır. Mevduat, farklı özellikleri haiz geniş bir müşteri tabanına yayılmış bulunmaktadır. Alınan krediler ise sendikasyon, seküritizasyon, post-finansman ve
para piyasaları yoluyla muhtelif finansal kuruluşlardan temin edilen fonlardan oluşmaktadır.
e. Diğer yabancı kaynaklar:
Diğer yabancı kaynaklar bilanço toplamının % 10’unu aşmamaktadır.
f. Kiralama işlemlerinden borçlara ilişkin bilgiler (net):
Banka’nın kiralama işlemlerine ilişkin borcu bulunmamaktadır.
g. Riskten korunma amaçlı türev finansal borçlara ilişkin bilgiler:
Banka’nın riskten korunma amaçlı türev finansal borcu bulunmamaktadır.
ğ. Karşılıklara ilişkin bilgiler:
ğ.1. Genel karşılıklara ilişkin bilgiler:
Genel Karşılıklar
I. Grup Kredi ve Alacaklar İçin Ayrılanlar
-Ödeme Süresi Uzatılanlar için İlave Olarak Ayrılanlar
II. Grup Kredi ve Alacaklar İçin Ayrılanlar
-Ödeme Süresi Uzatılanlar için İlave Olarak Ayrılanlar
Gayrinakdi Krediler İçin Ayrılanlar
Diğer
Cari Dönem
Önceki Dönem
2.851.829
2.328.896
2.406.126
1.981.728
124.210
108.338
175.504
123.405
17.785
14.596
166.016
150.873
104.183
72.890
ğ.2. Çalışan hakları karşılığı:
Banka, ilgili mevzuat ve toplu iş sözleşmeleri uyarınca, emekli olan, vefat eden, askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılan, ilgili mevzuatta belirtilen şekilde iş ilişkisine son verilen personeli
ile evlenmelerini müteakip bir yıl içinde kendi arzusu ile işten ayrılan bayan çalışanlarına kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Kıdem tazminatı, ilgili mevzuat uyarınca her hizmet
yılı için kıdem tazminatına esas tavan olan 3.828,37 TL’yi (31.12.2015 tarihi itibarıyla tam TL tutarıdır) aşmayacak şekilde bir aylık ücret tutarıdır. Kıdem tazminatı karşılığı, çalışanların
emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel tutarların bugünkü değeri hesaplanarak ayrılmaktadır. Banka’nın kıdem tazminatından kaynaklanan yükümlülüğü, bağımsız
bir değerleme şirketi tarafından düzenlenen aktüeryal rapor doğrultusunda belirlenmiş, bu çerçevede 31.12.2015 tarihi itibarıyla 517.074 TL tutarında karşılık finansal tablolara
yansıtılmıştır (31.12.2014: 440.195 TL).
Kıdem tazminatı yükümlülüğünün hesaplanmasında kullanılan başlıca aktüeryal varsayımlar aşağıdaki gibidir:
-
-
-
-
Hesaplamada yıllara göre değişen iskonto ve enflasyon oranları kullanılmış olup, reel ücret artış oranı ise % 2 olarak dikkate alınmıştır.
Hesaplamada 31.12.2015 tarihi itibarıyla geçerli olan 3.828,37 TL (tam TL tutardır) düzeyindeki tavan esas alınmıştır.
Emeklilik yaşı, bireylerin en erken emekli olabileceği yaş olarak dikkate alınmıştır.
Kadın ve erkeklere ilişkin ölüm olasılıkları için CSO 1980 mortalite tablosu kullanılmıştır.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
147
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
Kıdem tazminatı yükümlülüğüne ilişkin hareketleri içeren tabloya aşağıda yer verilmiştir.
Cari Dönem
Önceki Dönem
440.195
338.434
Cari Hizmet Maliyeti
35.578
28.868
Faiz Maliyeti
36.592
34.800
-25.369
-15.931
Yükümlülüklerin Dönem Başındaki Peşin Değeri
Ödenen Tazminatlar
Ödeme/Faydaların Kısılması/İşten Çıkarma Dolayısıyla Oluşan Kayıp/(Kazanç)
Aktüeryal Kayıp/(Kazanç)
Yükümlülüklerin Dönem Sonundaki Peşin Değeri
5.028
2.007
25.050
52.017
517.074
440.195
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yanında, Banka kullanılmamış izinler için de karşılık ayırmaktadır. 2015 yılı için kullanılmamış izin karşılığı tutarı 35.993 TL’dir (31.12.2014 30.516 TL).
ğ.3. Dövize endeksli krediler anapara kur azalış karşılıkları: Dövize endeksli krediler açılış tarihinde baz alınan kurlar üzerinden izlendiğinden açılış tarihine göre kurların azalış göstermesi
halinde zarar, artış göstermesi halinde ise kar oluşmaktadır. 31.12.2015 tarihi itibarıyla dövize endeksli krediler anapara kur azalış karşılığı 12.597 TL olup, söz konusu tutar finansal
tablolarda dövize endeksli kredilerin bakiyesi ile netleştirilmiştir.
ğ.4. Tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayrinakdi krediler özel karşılıkları: “Tasfiye Olunacak Alacaklar” hesabında izlenen firmaların tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş
gayrinakdi kredileri için 80.560 TL karşılık ayrılmıştır (31.12.2014: 66.882 TL).
ğ.5. Diğer karşılıklara ilişkin bilgiler:
ğ.5.1. Muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar: Ekonomide ve piyasalarda meydana gelebilecek muhtemel gelişmeler dikkate alınarak ihtiyatlılık prensibi dahilinde, tamamı geçmiş
dönemlerde gider yazılarak ayrılan ve 200.000 TL’si cari dönemde iptal edilerek gelir yazıldıktan sonra kalan net 800.000 TL serbest karşılık bulunmaktadır (31.12.2014: 1.000.000 TL).
ğ.5.2. Emeklilik haklarından doğan yükümlülükler:
Sosyal Sigortalar Kanunu’na istinaden kurulan sandıklar için yükümlülükler:
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine göre kurulmuş olan Banka çalışanlarının üyesi bulunduğu Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı için,
Üçüncü Bölüm XVII no.lu dipnotta açıklandığı üzere, 31.12.2015 tarihi itibarıyla gerçekleştirilen aktüer değerlemesi sonucunda fiili ve teknik açık tutarı 2.175.902 TL olarak belirlenmiş
(31.12.2014: 1.898.407 TL) olup, aynı tarih itibarıyla mali tabloda bu tutarda karşılık ayrılmış durumdadır.
İlgili kanundaki esaslara uygun olarak gerçekleştirilmiş olan yukarıda belirtilen aktüer denetlemesi, 31.12.2015 tarihi itibarıyla yükümlülüğün peşin değerini, diğer bir ifadeyle Banka
tarafından SGK’ya yapılacak tahmini ödeme tutarını ölçmektedir. Aktüeryal hesaplamada kullanılan varsayımlara aşağıda yer verilmiştir.
- % 9,8 teknik faiz oranı kullanılmıştır.
- toplam prim oranı % 34,5 olarak dikkate alınmıştır.
- CSO 1980 kadın/erkek mortalite tabloları kullanılmıştır.
Aşağıdaki tabloda, 31.12.2015 tarihi itibarıyla SGK hadleri çerçevesinde sağlık giderleri de dikkate alınarak prim ve maaş ödemelerinin peşin değerleri gösterilmiştir.
Cari Dönem
-6.252.749
2.799.494
-3.453.255
Önceki Dönem
-5.397.570
2.433.204
-2.964.366
-773.842
1.590.621
816.779
-726.581
1.382.502
655.921
460.574
-2.175.902
410.038
-1.898.407
Cari Dönem
Önceki Dönem
357.448
243.003
Menkul Kıymetler
59.390
116.934
Diğer
43.736
50.101
460.574
410.038
Sağlık Dışı Yükümlülükler Toplamının Peşin Değeri
Uzun Vadeli Sigorta Kolları Primlerinin Peşin Değeri
Net Sağlık Dışı Yükümlülüklerin Peşin Değeri
Sağlık Yükümlülüğünün Peşin Değeri
Sağlık Primlerinin Peşin Değeri
Net Sağlık Yükümlülüğünün Peşin Değeri
Vakıf Varlığı
Fiili ve Teknik Açık Tutarı
Vakfın varlıkları aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır.
Hazır Değerler
Toplam
Halen ödenmekte olan sağlık yardımları ise, devirle birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde belirlenecektir.
ğ.5.3. Kredi kartları ve bankacılık hizmetlerine ilişkin promosyon uygulamaları karşılığı: Banka’nın, kredi kartı hamillerinin yaptığı harcamalar ya da verilen bankacılık hizmetlerine yönelik
promosyon uygulamaları çerçevesinde muhasebeleştirdiği 79.159 TL tutarında (31.12.2014: 67.203 TL) karşılığı bulunmaktadır.
148
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
ğ.5.4. 31.12.2012 ve 19.12.2013 tarihli özel durum açıklamalarında da duyurulduğu üzere; Banka tarafından Türk Ticaret Kanunu ve Medeni Kanun hükümleri uyarınca kurulmuş olan
“Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı”na (Vakıf) Vakıf Senedi ve ilgili mevzuat çerçevesinde Banka’nın yükümlülüklerini yerine
getirmek üzere yapılan ödemelerle ilgili olarak, Vergi Denetim Kurulu müfettişleri tarafından söz konusu yükümlülük tutarlarının ücret esasında vergilendirilmesi gerektiği iddiasıyla
2007, 2008, 2009, 2010, 2011 dönemleri için inceleme raporları düzenlenmiştir. Bu raporlara istinaden 2007 ve 2008 dönemleri için toplam 74.353 TL, 2009, 2010 ve 2011 dönemleri
için ise rapor tarihi itibarıyla toplam 151.899 TL tutarında cezalı gelir vergisi/damga vergisi tarhiyatları yapılmıştır. Banka’ca söz konusu tarhiyatlara karşı vergi mahkemelerinde davalar
açılmış, bu davaların bir kısmında lehe bir kısmında aleyhe kararlar verilmiştir.
Bu kapsamda, Bölge İdare Mahkemeleri nezdinde 2007 ve 2008 dönemlerine ilişkin Banka aleyhine sonuçlanmış davalarla ilgili olarak Anayasa Mahkemesi nezdinde bireysel başvuru
yoluna gidilmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin bu başvurulara ilişkin olarak rapor tarihine kadar aldığı kararlarda; Vakıf’a ödenen katkı paylarının ücret sayılarak vergilendirilmesine ilişkin
işlemlerin öngörülebilir kanuni dayanağının bulunmadığı gerekçesiyle Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiği kabul edilmiş ve Banka’dan tahsil
edilmiş olan vergi, ceza ve gecikme faizi tutarlarının, yasal faiziyle birlikte tazminat olarak Banka’ya ödenmesine hükmedilmiştir.
Anayasa Mahkemesi’nin yukarı değinilen kararları çerçevesinde 2007, 2008, 2009, 2010 ve 2011 dönemlerine ilişkin tüm davalarla ilgili olarak nihai hukuki sürecin Banka lehine
sonuçlanması beklendiğinden, söz konusu dönemlerle ilgili olarak tesis edilmiş olan toplam 207.402 TL tutarındaki karşılık çözülerek sonuç hesaplarıyla ilişkilendirilmiştir. 2012 yılı ve
sonrası dönemlere ilişkin hukuki süreç devam ettiğinden Banka, bu hususla ilgili olarak cari dönemde 39.186 TL (31.12.2014: 35.817 TL) tutarındaki karşılık giderini sonuç hesaplarına
aktarmıştır.
ğ.5.5. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yürürlükteki 6502 sayılı Kanun ve mülga 4077 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen denetim sonucunda Banka’ya,
yargı yolu açık olmak üzere 110.110 TL idari para cezası tebliğ edilmiştir. Banka idari para cezasının 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 17. madde hükmü çerçevesinde indirimden
yararlanılarak hesaplanan kısmı olan 82.583 TL’yi, tüm yasal hakları saklı kalmak kaydıyla cari dönemde ödemiş ve idari para cezasının iptali için İstanbul 11. İdare Mahkemesi nezdinde
dava açmıştır. Bahsedilen yasal süreç rapor tarihi itibarıyla devam etmektedir.
ğ.5.6. Yukarıda belirtilenler dışında kalan diğer karşılıklar, gider karşılıkları, devam eden dava karşılıkları ve muhtelif nedenlerle ayrılan diğer karşılıklardan oluşmaktadır.
h. Vergi borcuna ilişkin açıklamalar:
h.1. Cari vergi borcuna ilişkin açıklamalar:
h.1.1. Vergi karşılığına ilişkin bilgiler:
Vergi uygulamalarına ve hesaplamalarına ilişkin açıklamalara Üçüncü Bölüm XVIII no.lu dipnotta yer verilmiş olup, 31.12.2015 itibarıyla, kurumlar vergisi yükümlülüğü ile ödenen geçici
vergilerin netleştirilmesi sonucunda kalan kurumlar vergisi borcu 295.280 TL’dir.
h.1.2. Ödenecek vergilere ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Önceki Dönem
Ödenecek Kurumlar Vergisi
295.280
392.371
Menkul Sermaye İradı Vergisi
132.719
118.265
Gayrimenkul Sermaye İradı Vergisi
BSMV
Kambiyo Muameleleri Vergisi
Ödenecek Katma Değer Vergisi
Diğer
Toplam
3.323
2.963
111.117
97.579
68
48
4.953
2.879
34.005
32.327
581.465
646.432
Cari Dönem
Önceki Dönem
89
80
107
93
h.1.3. Primlere ilişkin bilgiler:
Sosyal Sigorta Primleri-Personel
Sosyal Sigorta Primleri-İşveren
Banka Sosyal Yardım Sandığı Primleri-Personel
Banka Sosyal Yardım Sandığı Primleri-İşveren
Emekli Sandığı Aidatı ve Karşılıkları-Personel
Emekli Sandığı Aidatı ve Karşılıkları-İşveren
İşsizlik Sigortası-Personel
1.130
994
İşsizlik Sigortası–İşveren
2.261
1.988
Diğer
Toplam
2
3.589
3.155
h.2. Ertelenmiş vergi borcuna ilişkin açıklamalar: Bulunmamaktadır.
ı. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlık borçları hakkında bilgiler:
Banka’nın satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlık borcu bulunmamaktadır.
i. Sermaye benzeri kredilere ilişkin bilgiler:
Banka 24.10.2012 tarihinde yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere yönelik olarak ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz 1.000.000.000 USD, 10.12.2013 tarihinde ise
400.000.000 USD nominal değerli, 10 yıl vadeli tahviller ihraç etmiştir. Söz konusu tahvillerin faiz oranları sırasıyla % 6,00 ve % 7,85 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Bahse konu tahvillerin değerlerinin toplamı dönem sonu itibarıyla 4.047.133 TL’dir (31.12.2014: 3.268.784 TL).
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
149
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
j. Özkaynaklara ilişkin bilgiler:
j.1. Ödenmiş sermaye:
Hisse Senedi Karşılığı
İmtiyazlı Hisse Senedi Karşılığı
Toplam
Cari Dönem
Önceki Dönem
4.499.970
4.499.970
30
30
4.500.000
4.500.000
j.2. Kayıtlı sermaye sisteminin uygulanıp uygulanmadığı ve kayıtlı sermaye tavanı:
Sermaye Sistemi
Kayıtlı Sermaye Sistemi
Ödenmiş Sermaye
Tavan
4.500.000
10.000.000
j.3. Cari dönem içinde yapılan sermaye artırımı: Bulunmamaktadır.
j.4. Cari dönem içinde sermaye yedeklerinden sermayeye ilave edilen kısma ilişkin bilgiler: Bulunmamaktadır.
j.5. Son mali yılın ve onu takip eden ara dönemin sonuna kadar olan sermaye taahhütleri, bu taahhütlerin genel amacı ve bu taahhütler için gerekli tahmini kaynaklar: Sermaye taahhüdü
olmamıştır.
j.6. Şirketin iktisap ettiği paylara ilişkin bilgiler: Banka kendi paylarını iktisap etmemiştir.
j.7. Gelirler, karlılık ve likiditeye ilişkin geçmiş dönem göstergeleri ile bu göstergelerdeki belirsizlikler dikkate alınarak yapılacak öngörülerin özkaynak üzerindeki tahmini etkileri: Banka
bilançosu faiz, kur ve kredi risklerinden minimum düzeyde etkilenecek bir ihtiyatlılıkla yönetilmektedir.
j.8. Sermayeyi temsil eden hisse senetlerine tanınan imtiyazlar: Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri saklı olmak üzere;
Her biri 1 Kr nominal değerde olan A Grubu paylar;
- Olağanüstü yedek akçelerden veya yasalara göre yapılacak değerlendirmelerden oluşacak kaynaklardan verilecek bedelsiz pay alımında 20 kat pay alımı ( Ana Sözleşme Md.18 )
- Rüçhan hakkı kullanımında 20 kat hak kullanımı ( Ana Sözleşme Md.19 )
imtiyazlarına sahip durumdadır. Her biri 1 Kr nominal değerde B Grubu paylar ise, daha düşük nominal değere sahip olmalarına rağmen, yukarıda sıralanan hususlarda her biri 4 Kr
nominal değerde C Grubu paylar ile aynı haklara sahiptir. Ayrıca, Ana Sözleşme’nin 58. maddesi çerçevesinde, her biri 1 Kr nominal değerde A ve B Grubu payların kar dağıtımında da
imtiyazları bulunmaktadır.
j.9. Menkul değerler değer artış fonuna ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
TP
İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklardan
Değerleme Farkı
Önceki Dönem
YP
TP
3.991.260
4.054.349
3.991.260
4.054.349
YP
Kur Farkı
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan
Değerleme Farkı
Ertelenmiş Vergi Etkisi
-1.008.686
55.523
569.417
328.710
-1.260.735
78.077
711.857
328.710
252.049
-22.554
-142.440
2.982.574
55.523
4.623.766
Kur Farkı
Toplam
328.710
III. NAZIM HESAPLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR
a. Nazım hesaplarda yer alan yükümlülüklere ilişkin açıklamalar:
a.1. Gayri kabili rücu nitelikteki kredi taahhütlerinin türü ve miktarı:
Kredi kartlarına ilişkin harcama limiti taahhüdü 21.219.999 TL, çek yaprakları için ödeme taahhüdü 5.654.056 TL’dir. Vadeli aktif değer alım taahhüdü 1.580.424 TL, satım taahhüdü ise
1.581.277 TL’dir.
a.2. Aşağıdakiler dahil nazım hesap kalemlerinden kaynaklanan muhtemel zararların ve taahhütlerin yapısı ve tutarı:
Banka, “Tasfiye Olunacak Alacaklar” hesabında izlenen firmaların tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayrinakdi kredileri için 80.560 TL karşılık ayırmıştır (31.12.2014: 66.882 TL).
Taahhütlere ilişkin bilgiler “Nazım Hesaplar Tablosu”nda gösterilmiştir.
a.3. Garantiler, banka aval ve kabulleri ve mali garanti yerine geçen teminatlar ve diğer akreditifler dahil gayrinakdi krediler:
Cari Dönem
Kabul Kredileri
Akreditif Kredileri
Diğer Garantiler
Toplam
150
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Önceki Dönem
936.553
1.229.731
10.254.835
7.206.401
909.458
764.097
12.100.846
9.200.229
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
a.4. Kesin teminatlar, geçici teminatlar, kefaletler ve benzeri işlemler:
Cari Dönem
Önceki Dönem
Geçici Teminat Mektupları
746.541
930.188
Kesin Teminat Mektupları
25.973.399
23.022.561
Avans Teminat Mektupları
5.120.046
4.670.054
Gümrüklere Hitaben Verilen Teminat Mektupları
3.458.505
3.182.599
Diğer Teminat Mektupları
3.241.529
1.809.542
38.540.020
33.614.944
Cari Dönem
Önceki Dönem
3.212.584
1.786.200
Toplam
a.5. Gayrinakdi kredilerin toplam tutarı:
Nakit Kredi Teminine Yönelik Olarak Açılan Gayrinakdi Krediler
Bir Yıl veya Daha Az Süreli Asıl Vadeli
Bir Yıldan Daha Uzun Süreli Asıl Vadeli
Diğer Gayrinakdi Krediler
Toplam
592.297
295.850
2.620.287
1.490.350
47.428.282
41.028.973
50.640.866
42.815.173
a.6. Gayrinakdi kredilerin sektörel risk yoğunlaşması:
Cari Dönem
Önceki Dönem
TP
(%)
YP
(%)
TP
(%)
YP
(%)
124.685
0,62
13.461
0,04
127.054
0,72
26.285
0,10
Çiftçilik ve Hayvancılık
92.128
0,46
13.461
0,04
76.665
0,43
22.572
0,09
Ormancılık
30.084
0,15
45.469
0,26
3.713
0,01
2.473
0,01
4.920
0,03
5.810.578
28,79
15.643.616
51,36
5.323.193
30,14
13.230.919
52,61
144.703
0,72
178.385
0,59
142.933
0,81
256.359
1,02
İmalat Sanayi
3.305.348
16,38
11.729.859
38,51
3.275.783
18,55
8.806.584
35,02
Elektrik, Gaz, Su
2.360.527
11,69
3.735.372
12,26
1.904.477
10,78
4.167.976
16,57
3.072.322
15,22
4.476.973
14,70
2.477.331
14,02
3.812.760
15,16
10.911.015
54,07
7.896.054
25,92
9.517.990
53,88
6.488.950
25,80
9,49
Tarım
Balıkçılık
Sanayi
Madencilik ve Taşocakçılığı
İnşaat
Hizmetler
Toptan ve Perakende Ticaret
7.519.160
37,26
3.395.193
11,15
6.318.326
35,77
2.386.672
Otel ve Lokanta Hizmetleri
183.568
0,91
60.889
0,20
183.263
1,04
52.590
0,21
Ulaştırma ve Haberleşme
759.817
3,77
1.424.829
4,68
645.985
3,66
1.188.095
4,72
8,27
Mali Kuruluşlar
1.354.221
6,71
2.145.145
7,04
976.860
5,53
2.079.361
Gayrimenkul ve Kiralama Hizm.
582.059
2,88
521.558
1,71
913.375
5,17
469.468
1,87
Serbest Meslek Hizmetleri
401.663
1,99
199.825
0,66
382.016
2,16
166.208
0,66
Eğitim Hizmetleri
28.711
0,14
3.735
0,01
26.837
0,15
2.103
0,01
Sağlık ve Sosyal Hizmetler
81.816
0,41
144.880
0,48
71.328
0,40
144.453
0,57
262.725
1,30
2.429.437
7,98
218.593
1,24
1.592.098
6,33
20.181.325
100
30.459.541
100
17.664.161
100
25.151.012
100
Diğer
Toplam
a.7. I ve II’nci grupta sınıflandırılan gayrinakdi kredilere ilişkin bilgiler:
I’inci Grup
Gayrinakdi Krediler
Teminat Mektupları
II’nci Grup
TP
YP
TP
YP
20.028.967
30.319.129
152.358
140.412
152.358
131.253
20.015.178
18.241.231
Aval ve Kabul Kredileri
4.821
929.161
2.571
Akreditifler
5.655
10.242.592
6.588
3.313
906.145
Cirolar
Menkul Kıymet İhracında Satın Alma Garantilerimizden
Faktoring Garantilerimizden
Diğer Garanti ve Kefaletler
b. Türev finansal araçlara ilişkin bilgiler:
Banka’nın türev işlemlerini ağırlıklı olarak para ve faiz swapları, vadeli döviz alım-satım işlemleri ile para ve faiz opsiyonları oluşturmaktadır. Bazı türev işlemler ekonomik olarak
riskten korunma sağlamakla birlikte, finansal riskten korunma muhasebesine (hedge) uygun kalem olarak tanımlanması için gereken koşulların tamamı yerine getirilmediği için “TMS
39-Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” kapsamında alım satım amaçlı olarak muhasebeleştirilmektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
151
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
c. Koşullu borçlar ve varlıklara ilişkin açıklamalar:
Banka’nın kendi iç işleri nedeniyle çeşitli müesseselere hitaben vermiş olduğu teminat mektupları, garanti ve taahhütlerin, Banka lehine üçüncü kişilere hitaben diğer kuruluşlar
tarafından verilen garantilerin ve konut projeleri kapsamında kullandırılan konut kredileri nedeniyle doğan taahhütlerin izlendiği “Diğer Cayılamaz Taahhütler” hesabının bakiyesi
3.899.902 TL’dir.
Müşterilere verilen çeklerden dolayı ilgili mevzuat gereği oluşan 5.654.056 TL tutarındaki ödeme yükümlülüğü, taahhüt hesaplarında kayıt altına alınmıştır. Lehdarlarına ödenmek
üzere ibraz edilen çeklerin karşılıksız kalması durumunda karşılıksız kalan kısım için, ilgili mevzuat çerçevesinde, 3167 sayılı “Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin
Korunması Hakkında Kanun”a tabi çekler için 740 TL’ye (tam rakam), 5941 sayılı “Çek Kanunu”na tabi çekler için ise 1.290 TL’ye (tam rakam) kadar Banka tarafından ödeme yükümlülüğü
doğacaktır. Söz konusu tutarların müşterilerden tahsili yoluna gidilecek, tahsili mümkün olmayan tutarlar ise “Tazmin Edilen Gayrinakdi Kredi Bedelleri” hesaplarında izlenecektir.
ç. Başkaları nam ve hesabına verilen hizmetlere ilişkin açıklamalar:
Bu konuda Dördüncü Bölüm’de yer alan XV no.lu dipnotta açıklama yapılmıştır.
IV. GELİR TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR
a. Faiz Gelirleri
a.1. Kredilerden alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Kredilerden Alınan Faizler (*)
Kısa Vadeli Kredilerden
Orta ve Uzun Vadeli Kredilerden
Takipteki Alacaklardan Alınan Faizler
Kaynak Kul. Destekleme Fonundan Alınan Primler
Toplam
( *)
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
3.879.664
8.540.810
129.791
248.559
2.889.282
3.494.839
6.592.981
167.205
248.749
2.196.010
12.550.265
3.137.841
10.255.025
2.444.759
TP
YP
TP
YP
2.169
4.261
430
10.370
2.252
3.988
817
7.980
6.430
10.800
6.240
8.797
TP
YP
TP
YP
28.392
39
62.401
201
2.910.239
385.004
2.335.967
273.839
85.905
1.029
673.272
461
3.024.536
386.072
3.071.640
274.501
Cari Dönem
Önceki Dönem
93.777
78.157
Nakdi kredilere ilişkin ücret ve komisyon gelirlerini de içermektedir.
a.2. Bankalardan alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
T.C. Merkez Bankasından
Yurt içi Bankalardan
Yurt dışı Bankalardan
Yurt dışı Merkez ve Şubelerden
Toplam
Önceki Dönem
a.3. Menkul değerlerden alınan faizlere ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan
Önceki Dönem
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal
Varlıklardan
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
Toplam
a.4. İştirak ve bağlı ortaklıklardan alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler:
İştirak ve Bağlı Ortaklıklardan Alınan Faizler
b. Faiz Giderleri
b.1. Kullanılan kredilere verilen faizlere ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Bankalara
YP
TP
YP
278.699
363.264
196.867
216.978
18.579
7.027
19.195
8.899
260.120
356.081
177.672
208.009
278.699
476.153
196.867
285.627
T.C. Merkez Bankasına
Yurt içi Bankalara
Yurt dışı Bankalara
Önceki Dönem
TP
156
70
Yurt dışı Merkez ve Şubelere
Diğer Kuruluşlara
Toplam(*)
(*)
Nakdi kredilere ilişkin ücret ve komisyon giderlerini de içermektedir.
152
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
112.889
68.649
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
b.2. İştirak ve bağlı ortaklıklara verilen faiz giderlerine ilişkin bilgiler:
İştirak ve Bağlı Ortaklıklara Verilen Faizler
Cari Dönem
Önceki Dönem
88.740
78.470
b.3. İhraç edilen menkul kıymetlere verilen faizlere ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
İhraç Edilen Menkul Kıymetlere Verilen Faizler
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
530.849
829.064
513.391
505.929
b.4. Mevduata ödenen faizin vade yapısına göre gösterimi:
Vadeli Mevduat
Vadesiz
Mevduat
1 Aya Kadar
3 Aya Kadar
6 Aya Kadar
1 Yıla Kadar
1Yıldan Uzun
Birikimli Mev.
Toplam
141
3.851.818
Türk Parası
Bankalar Mevduatı
112
104.278
50.480
65
439
247
Tasarruf Mevduatı
2
170.638
3.501.712
116.785
31.895
30.645
155.621
Resmi Mevduat
2
2.550
3.801
220
25
1
6.599
Ticari Mevduat
1
204.069
697.300
36.298
5.373
2.238
945.279
Diğer Mevduat
11
21.535
299.319
52.999
219
132
374.215
128
503.070
4.552.612
206.367
37.951
33.263
141
5.333.532
DTH
46
95.949
612.343
68.589
50.760
149.626
6
977.319
Bankalar Mevduatı
27
21.092
15.007
2.510
3.304
23.309
1.799
124
73
117.041
627.350
71.099
55.863
173.059
6
1.044.491
201
620.111
5.179.962
277.466
93.814
206.322
147
6.378.023
7 Gün İhbarlı Mevduat
Toplam
Yabancı Para
65.249
7 Gün İhbarlı Mevduat
Kıymetli Maden D.Hs.
Toplam
Genel Toplam
1.923
c. Temettü gelirlerine ilişkin açıklamalar:
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklardan
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan
Diğer
Toplam
Cari Dönem
Önceki Dönem
3.132
551.808
554.940
5.830
589.152
594.982
Cari Dönem
Önceki Dönem
ç. Ticari kar/zarara ilişkin açıklamalar (net):
Kar
Sermaye Piyasası İşlemleri Karı
343.784
444.838
Türev Finansal İşlemlerden Kar
3.269.957
3.030.393
145.939.411
80.459.535
Kambiyo İşlemlerinden Kar
Zarar (-)
Sermaye Piyasası İşlemleri Zararı
4.330
2.269
Türev Finansal İşlemlerden Zarar
4.386.284
3.918.324
146.031.158
79.829.307
-868.620
184.866
Kambiyo İşlemlerinden Zarar
Ticari kar/zarar (Net)
Türev işlemlere ilişkin kur değişimlerinden kaynaklanan kar tutarı 2.371.555 TL, zarar tutarı 3.465.821 TL olup, net zarar tutarı 1.094.266 TL’dir (31.12.2014 kar: 2.397.398 TL, zarar:
3.157.426 TL’dir).
d. Diğer faaliyet gelirlerine ilişkin bilgiler:
Diğer faaliyet gelirlerinin 200.000 TL’si geçmiş dönemlerde ayrılan serbest karşılıkların çözülmesinden, 207.402 TL’si Beşinci Bölüm II-ğ.5.4 no.lu dipnotta detaylarına yer verilen
“Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı”na ilişkin olarak çözülen karşılık tutarından, % 45’i başta takipteki krediler için olmak üzere
muhtelif nedenlerle ayrılan diğer karşılık tutarlarından yapılan tahsilat ya da iptallerden, geri kalan kısmı ise çeşitli bankacılık hizmetleri karşılığında müşterilerden elde edilen ücret
gelirleri ile duran varlık satışı gelirlerinden oluşmaktadır.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
153
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
e. Kredi ve diğer alacaklara ilişkin karşılık giderleri:
Kredi ve Diğer Alacaklara İlişkin Özel Karşılıklar
III. Grup Kredi ve Alacaklardan
IV. Grup Kredi ve Alacaklardan
V. Grup Kredi ve Alacaklardan
Genel Karşılık Giderleri
Muhtemel Riskler İçin Ayrılan Serbest Karşılık Giderleri
Menkul Değerler Değer Düşme Giderleri
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve VKET Men. Değ. Değer Düşüş Giderleri
İştirakler
Bağlı Ortaklıklar
Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
Diğer
Toplam
Cari Dönem
1.415.417
125.320
456.664
833.433
530.657
Önceki Dönem
914.617
82.938
257.961
573.718
356.384
2.308
2.308
3
3
109.798
2.058.180
52.170
1.323.174
Cari Dönem
Önceki Dönem
2.587.865
2.456.179
f. Diğer faaliyet giderlerine ilişkin bilgiler:
Personel Giderleri (*)
Kıdem Tazminatı Karşılığı
Banka Sosyal Yardım Sandığı Varlık Açıkları Karşılığı
51.829
49.744
277.495
122.568
Maddi Duran Varlık Değer Düşüş Giderleri
6.483
Maddi Duran Varlık Amortisman Giderleri
210.360
217.479
177.583
117.555
Elden Çıkarılacak Kıymetler Değer Düşüş Giderleri
3.254
2.566
Elden Çıkarılacak Kıymetler Amortisman Giderleri
5.669
6.124
Maddi Olmayan Duran Varlık Değer Düşüş Giderleri
Şerefiye Değer Düşüş Gideri
Maddi Olmayan Duran Varlık Amortisman Giderleri
Özkaynak Yöntemi Uygulanan Ortaklık Payları Değer Düşüş Gideri
Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıklar Değer Düşüş Giderleri
Diğer İşletme Giderleri
1.835.390
1.644.527
Faaliyet Kiralama Giderleri
331.521
274.117
Bakım ve Onarım Giderleri
88.064
22.018
Reklam ve İlan Giderleri (**)
177.520
180.896
1.238.285
1.167.496
158.555
272.908
Diğer Giderler (**)
Aktiflerin Satışından Doğan Zararlar(***)
Diğer (****)
1.012.906
805.763
Toplam
6.327.389
5.695.413
“TMS 19-Çalışanlara Sağlanan Faydalar” standardı uyarınca çalışanlara dağıtılacak kar payı vb. ödemeler için ayrılan karşılığı da içermektedir.
Banka’nın bağış, yardım ve sosyal sorumluluk projeleri kapsamında cari dönemde yaptığı harcama tutarı 32.062 TL’dir (31.12.2014: 27.242 TL).
Cari dönem içerisinde Banka’nın sahip olduğu Avea İletişim Hizmetleri A.Ş.’deki payların Türk Telekomünikasyon A.Ş.’ye vadeli satışı neticesinde oluşan 154.266 TL’lik satış zararını da içermektedir.
(****)
Cari dönemde ilgili kalemin 242.081 TL tutarındaki kısmı geçmiş yıl gelirlerinde yer alan kredi komisyonlarının iadesi sonucu oluşan giderden, 82.583 TL’lik kısmı Beşinci Bölüm II-ğ.5.5 no.lu dipnotta detaylarına yer
verilen Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na ödenen idari para cezasından, 204.279 TL’lik kısmı ise harç, vergi, resim ve fon giderlerinden oluşmaktadır.
(*)
(**)
(***)
g. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler vergi öncesi kar/zararına ilişkin açıklamalar:
Banka’nın vergi öncesi karı sürdürülen faaliyetlerden kaynaklanmaktadır. Vergi öncesi karın, 8.985.556 TL’si net faiz gelirlerinden, 2.388.802 TL’si net ücret ve komisyon gelirlerinden
oluşmakta olup, diğer faaliyet giderleri toplamı 6.327.389 TL’dir.
ğ. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler vergi karşılığına ilişkin açıklamalar:
Banka’nın 31.12.2015 tarihi itibarıyla toplam 701.006 TL tutarındaki vergi karşılığının 392.150 TL tutarındaki kısmı cari, 308.856 TL tutarındaki kısmı ise ertelenmiş vergi giderinden
oluşmaktadır.
h. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler dönem net kar/zararına ilişkin açıklamalar:
Banka’nın sürdürülen faaliyetlerinden elde ettiği net kar 3.082.691 TL’dir.
ı. Net dönem kar ve zararına ilişkin açıklamalar:
ı.1. Olağan bankacılık işlemlerinden kaynaklanan gelir ve giderler: Banka’nın 01.01.2015-31.12.2015 dönemindeki performansının anlaşılması için özel açıklama yapılmasını gerektirecek
bir husus bulunmamaktadır.
ı.2. Muhasebe tahminlerindeki değişikliklerin cari ve gelecek dönem kar/zararlarına etkisi: Açıklama yapılmasını gerektirecek herhangi bir husus bulunmamaktadır.
ı.3. Gelir Tablosundaki “Alınan Ücret ve Komisyonlar” altında yer alan “Diğer” kalemi, kartlı ödeme işlemleri başta olmak üzere muhtelif bankacılık işlemlerinden alınan ücret ve
komisyonlardan oluşmaktadır.
154
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
i. Diğer gelir tablosu kalemlerine ilişkin açıklamalar:
Diğer kalemler gelir tablosu toplamının % 10’unu aşmamaktadır.
V. ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR
Yasal kayıtlardaki ödenmiş nominal sermaye tutarı 4.500.000 TL olup, bilanço tarihi itibarıyla yasal yedek akçeler bakiyesi 2.483.718 TL, olağanüstü yedek akçeler bakiyesi 15.018.038
TL’dir.
Cari dönemde diğer yedekler hesabında oluşan değişim yurt dışı şubelerin kur çevrim farkı ile kıdem tazminatı yükümlülüğüne ilişkin aktüeryal kayıptan kaynaklanmaktadır.
Menkul değer artış fonunun detayı Beşinci Bölüm II-j-9 no.lu dipnotta verilmiş olup bu tutarın 229.495 TL’lik kısmı satılmaya hazır menkul değerlere ait ertelenmiş vergi etkisinden
oluşmaktadır (31 Aralık 2014: -142.440 TL).
Maddi ve maddi olmayan duran varlık YDF hesabındaki 2.279.090 TL’lik tutarın detayı Beşinci Bölüm I-j no.lu dipnotta belirtilmiştir.
Geçmiş dönem karında oluşan 9.547 TL, satışı yapılan gayrimenkullere ilişkin özkaynaklar altında izlenen yeniden değerleme değer artışlarının, “TMS 16- Maddi Duran Varlıklar”
standardı çerçevesinde geçmiş yıl karlarına aktarılmasından kaynaklanmaktadır.
VI. NAKİT AKIŞ TABLOSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR
Bankacılık faaliyet konusu aktif ve pasiflerdeki değişim öncesi faaliyet karına ilişkin 10.417.838 TL’lik gelir tutarının, 18.615.121 TL’si ağırlıklı olarak kredilerden ve menkul kıymetlerden
alınan faizlerden, 10.034.161 TL’si ise ağırlıklı olarak mevduat ve para piyasası işlemlerine verilen faizlerden kaynaklanmaktadır. Faaliyet karının içinde yer alan 1.952.434 TL’lik
(31.12.2014: -1.177.489 TL) “Diğer” kalemi ise, verilen ücret ve komisyonlar, personele ve hizmet tedarik edenlere yapılan nakit ödemeler ile ödenen vergiler dışındaki diğer faaliyet
giderleri ve kambiyo kar/zararı gibi kalemlerden oluşmaktadır.
Aktif ve pasif hesapların değişimi içinde yer alan ‘’Diğer Borçlarda Net Artış (Azalış)’’ kalemi, repo işlemlerinden sağlanan fonlar, muhtelif borçlar, diğer yabancı kaynaklar ve ödenecek
vergi, resim, harç ve primlerdeki değişimlerden kaynaklanmakta olup 2.183.101 TL tutarında artış (31.12.2014: 4.124.206 TL tutarında azalış) olarak gerçekleşmiştir.
Yatırım faaliyetlerden kaynaklanan “diğer” nakit akımları kalemi, iktisap edilen ve elden çıkarılan maddi olmayan duran varlıklara ilişkin net nakit akımlarını içermekte olup 257.368 TL
tutarında azalış (31.12.2014: 195.704 TL tutarında azalış) şeklinde gerçekleşmiştir.
Döviz kurundaki değişimin nakit ve nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki etkisi 31.12.2015 itibarıyla yaklaşık -24.402 TL olarak tespit edilmiştir. Söz konusu etkinin hesaplanmasında,
ilgili yabancı para varlıkların yüksek devir hızına sahip oldukları göz önünde bulundurularak, döviz kurlarının dönem sonundan geriye doğru son 30 günlük basit aritmetik ortalamaları
dikkate alınmış, ilgili varlıkların dönem sonu kurlarından TL karşılıkları ile belirtilen yöntemle bulunan ortalama TL karşılıkları arasındaki fark, döviz kurundaki değişimin etkisi olarak
hesaplanmıştır. Bahse konu yönteme göre 31.12.2014 itibarıyla hesaplanan döviz kurundaki değişimin nakit ve nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki etkisi ise 54.386 TL’dir.
Kasa, efektif deposu, T.C. Merkez Bankası serbest hesapları, yoldaki paralar, satın alınan banka çekleri, kıymetli madenler, para piyasası işlemleri ile vadesiz ve 3 aya kadar vadeli
bankalar, nakit ve nakde eşdeğer varlık olarak tanımlanmaktadır.
Dönem başındaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklar:
Cari Dönem 31.12.2014 Önceki Dönem 31.12.2013
Nakit
8.284.384
8.221.154
Kasa ve Efektif Deposu
2.501.742
2.152.329
T.C. Merkez Bankası ve Diğer
5.782.642
6.068.825
1.037.403
1.386.845
1.037.403
1.386.845
9.321.787
9.607.999
Nakde Eşdeğer Varlıklar
Vadesiz ve 3 Aya Kadar Vadeli Bankalar
Para Piyasalarından Alacaklar
Toplam Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlık
Önceki dönemde gerçekleşen işlemler neticesinde bulunan toplam değer, cari dönem başındaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklar toplamını verir.
Dönem sonundaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklara ilişkin bilgiler:
Cari Dönem 31.12.2015 Önceki Dönem 31.12.2014
Nakit
7.780.546
8.284.384
Kasa ve Efektif Deposu
2.641.819
2.501.742
T.C. Merkez Bankası ve Diğer
5.138.727
5.782.642
1.155.775
1.037.403
1.155.775
1.037.403
8.936.321
9.321.787
Nakde Eşdeğer Varlıklar
Vadesiz ve 3 Aya Kadar Vadeli Bankalar
Para Piyasalarından Alacaklar
Toplam Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlık
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
155
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
VII. BANKA’NIN DAHİL OLDUĞU RİSK GRUBUNA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR
a. Banka’nın dahil olduğu risk grubuna ilişkin işlemlerin hacmi, dönem sonunda sonuçlanmamış kredi ve mevduat işlemleri, döneme ilişkin gelir ve giderler:
a.1. Banka’nın dahil olduğu risk grubuna kullandırılan kredilere ilişkin bilgiler:
Cari Dönem:
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte
Kontrol Edilen Ortaklıklar
(İş Ortaklıkları)
Banka’nın Dahil Olduğu Risk Grubu
Nakdi
G.Nakdi
Bankanın Doğrudan
ve Dolaylı Ortakları
Nakdi
G.Nakdi
Risk Grubuna Dahil Olan Diğer
Gerçek ve Tüzel Kişiler
Nakdi
G.Nakdi
Krediler ve Diğer Alacaklar
Dönem Başı Bakiyesi
883.934
1.372.412
564.693
231.998
Dönem Sonu Bakiyesi
920.545
1.703.307
310.216
284.874
78.865
949
55.474
2.443
Alınan Faiz ve Komisyon Gelirleri
Önceki dönem:
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte
Kontrol Edilen Ortaklıklar
(İş Ortaklıkları)
Banka’nın Dahil Olduğu Risk Grubu
Bankanın Doğrudan
ve Dolaylı Ortakları
Nakdi
G.Nakdi
Risk Grubuna Dahil Olan Diğer
Gerçek ve Tüzel Kişiler
Nakdi
G.Nakdi
Nakdi
G.Nakdi
Dönem Başı Bakiyesi
841.304
1.308.883
679.741
240.119
Dönem Sonu Bakiyesi
883.934
1.372.412
564.693
231.998
73.540
1.090
37.698
1.928
Krediler ve Diğer Alacaklar
Alınan Faiz ve Komisyon Gelirleri
a.2. Banka’nın dahil olduğu risk grubuna ait mevduata ilişkin bilgiler:
Banka’nın Dahil Olduğu Risk
Grubu
Mevduat
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte
Kontrol Edilen Ortaklıklar
(İş Ortaklıkları)
Bankanın Doğrudan ve
Dolaylı Ortakları
Risk Grubuna Dahil Olan
Diğer Gerçek ve Tüzel Kişiler
Cari Dönem
Önceki Dönem
Cari Dönem
Önceki Dönem
Cari Dönem
Önceki Dönem
Dönem Başı
1.379.363
1.149.202
206.316
352.420
3.047.937
2.360.288
Dönem Sonu
2.130.575
1.379.363
166.618
206.316
3.621.463
3.047.937
81.566
71.032
30.689
29.940
148.488
108.125
Mevduat Faiz Gideri
a.3. Banka’nın dahil olduğu risk grubu ile yaptığı vadeli işlemler ile opsiyon sözleşmeleri ile benzeri diğer sözleşmelere ilişkin bilgiler:
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte
Kontrol Edilen Ortaklıklar
(İş Ortaklıkları)
Banka’nın Dahil Olduğu Risk Grubu
Bankanın Doğrudan ve
Dolaylı Ortakları
Cari Dönem
Önceki Dönem
Risk Grubuna Dahil Olan
Diğer Gerçek ve Tüzel Kişiler
Cari Dönem
Önceki Dönem
Cari Dönem
Dönem Başı
793.010
1.208.134
Dönem Sonu
398.549
793.010
29.860
Toplam Kar / Zarar
-24.658
-10.653
1.330
Önceki Dönem
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya
Zarara Yansıtılan İşlemler
Riskten Korunma Amaçlı İşlemler
Dönem Başı
Dönem Sonu
Toplam Kar / Zarar
156
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
27
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
b. Banka’nın dahil olduğu risk grubu ile ilgili olarak
b.1. Taraflar arasında bir işlem olup olmadığına bakılmaksızın Banka’nın dahil olduğu risk grubunda yer alan ve Banka’nın kontrolündeki kuruluşlarla ilişkileri:
Söz konusu kuruluşlara Bankacılık Kanunu hükümleri çerçevesinde her türlü bankacılık hizmeti verilmektedir.
b.2. İlişkinin yapısının yanında, yapılan işlemin türü, tutarı ve toplam işlem hacmine olan oranı, başlıca kalemlerin tutarı ve tüm kalemlere olan oranı, fiyatlandırma politikası ve diğer
unsurlar:
Yapılan işlemler ağırlıklı olarak kredi ve mevduat işlemlerinden oluşmaktadır. Risk grubu kuruluşlara kullandırılan nakdi kredilerin toplam nakdi kredilere oranı % 0,69; toplam aktiflere
oranı % 0,45; risk grubu kuruluşların mevduatının toplam mevduata oranı % 3,85; toplam pasiflere oranı % 2,15’tir. İşlemlerde karşılaştırılabilir fiyatlar yöntemi uygulanmaktadır.
b.3. Gayrimenkul ve diğer varlıkların alım satımı, hizmet alımı satımı, acente sözleşmeleri, finansal kiralama sözleşmeleri, araştırma ve geliştirme sonucu elde edilen bilgilerin aktarımı,
lisans anlaşmaları, finansman (krediler ve nakit veya ayni sermaye destekleri dahil), garantiler ve teminatlar ile yönetim sözleşmeleri:
Menkul alımları, gerektiğinde Banka’nın iştiraki İş Finansal Kiralama A.Ş. aracılığıyla leasing yoluyla yapılabilmektedir. Banka’nın şubeleri, Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi ile Anadolu
Hayat Emeklilik A.Ş.’nin acentesi konumundadır. Ayrıca Banka, şubeleri aracılığıyla, İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ile İş Portföy Yönetimi A.Ş.’nin acentelik faaliyetlerini yürütmektedir.
6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında Banka önceki dönemlerde kurmuş olduğu tüm yatırım fonlarının kuruculuğunu 09.07.2015 tarihi itibarıyla İş Portföy Yönetimi A.Ş.’ye
devretmiştir.
Risk grubu firmaların nakdi ve gayri nakdi kredi ihtiyaçları, talepleri halinde Bankacılık Kanunu’ndaki sınırlamalar ve geçerli piyasa koşulları dikkate alınarak karşılanmaktadır.
c. Kilit yönetici personele (yönetim organı üyeleri ve üst düzey yöneticiler) sağlanan faydalar
Kilit yönetici personele cari dönem içerisinde sağlanan faydalar 17.350 TL’dir (31.12.2014: 15.857 TL).
VIII. BANKA’NIN YURT İÇİ, YURT DIŞI, KIYI BANKACILIĞI BÖLGELERİNDEKİ ŞUBE VEYA İŞTİRAKLER İLE YURT DIŞI TEMSİLCİLİKLERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
Yurt içi şube (*)
Sayı
Çalışan Sayısı
1.354
24.877
1
2
Çin Halk Cumhuriyeti
1
2
Mısır
2
37
İngiltere
11.969.180
422
16
179
K.K.T.C.
1.740.847
80.000
2
33
Irak
717.481
43.422
2
19
Kosova
194.669
31.100
1
8
Bahreyn
7.558.481
Bulunduğu Ülke
Yurt dışı temsilcilikler
Aktif Toplamı
Yurt dışı şube
Kıyı Bnk. Blg. Şubeler
(*)
Yasal Sermaye
Türkiye’de bulunan Serbest Bölge şubeleri yurt içi şube sayısına dahil edilmiştir.
IX. BİLANÇO SONRASI HUSUSLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR
Banka Yönetim Kurulu’nun, borçlanma aracı ihracına ilişkin 29.09.2015 tarihli kararı kapsamında, 2016 yılı Ocak ayında 656.110 TL nominal değerli 89 gün vadeli bono, 385.216 TL
nominal değerli 164 gün vadeli bono, 425.529 TL nominal değerli 248 gün vadeli bono ve 140.984 TL nominal değerli 381 gün vadeli iskontolu tahvil ihracı gerçekleştirilmiştir.
Banka Yönetim Kurulu’nun borçlanma araçlarının yurt dışında ihracına yönelik 13.02.2015 tarihli kararı kapsamında 2016 yılı Ocak ayında yurt dışında 30 milyon USD tutarında ihraç
gerçekleştirilmiştir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
157
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Olmayan Finansal Rapor
ALTINCI BÖLÜM: DİĞER AÇIKLAMALAR
I. Banka’nın Derecelendirme Kuruluşlarından Aldığı Kredi Notları ve Bunlara İlişkin Açıklamalar:
Not
Görünüm(*)
Açıklama
Uzun Vadeli Yabancı Para Mevduat Notu
Baa3
Negatif
Bu kategoride Türkiye için belirlenen ülke tavanına bağlı olarak verilebilecek en yüksek nottur.
Uzun Vadeli Türk Parası Mevduat Notu
Baa3
Negatif
Banka’nın kredi değerliliğinin yeterli düzeyde olduğunu gösterir.
Uzun Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu
Baa3
Negatif
Banka’nın kredi değerliliğinin yeterli düzeyde olduğunu gösterir.
Kısa Vadeli Yabancı Para Mevduat Notu
P-3
-
Bu kategoride Türkiye için belirlenen ülke tavanına bağlı olarak verilebilecek en yüksek nottur.
Kısa Vadeli Türk Parası Mevduat Notu
P-3
-
Banka’nın kredi değerliliğinin makul düzeyde olduğuna işaret eder.
Uzun Vadeli Yabancı Para Kredi Notu
BBB-
Durağan
Yatırım yapılabilir seviyededir. Banka’nın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir.
Uzun Vadeli Türk Parası Kredi Notu
BBB-
Durağan
Yatırım yapılabilir seviyededir. Banka’nın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir.
Kısa Vadeli Yabancı Para Kredi Notu
F3
-
Yatırım yapılabilir seviyededir. Borç ödeme gücünün yeterli düzeyde olduğunu gösterir.
Yatırım yapılabilir seviyededir. Borç ödeme gücünün yeterli düzeyde olduğunu gösterir.
MOODY’S
FITCH RATINGS
Kısa Vadeli Türk Parası Kredi Notu
Uzun Vadeli Ulusal Kredi Notu
F3
-
AA+ (tur)
Durağan
En yüksek kredi kalitesini (ulusal olarak) gösterir.
bbb-
-
Banka’nın kredi değerliliğinin “iyi” olduğunu gösterir. Temel finansal göstergeler yeterli düzeydedir.
3
-
Dış destek ihtimali makul seviyededir.
BB+
Negatif
Finansal Kapasite Notu
Destek Notu
STANDARD & POOR’S
Uzun Vadeli Kredi Notu
Türkiye’ye verilen YP ülke notu ile aynıdır.
Kısa Vadeli Kredi Notu
B
-
Finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücüne sahip olduğunu gösterir.
Uzun Vadeli Ulusal Notu
trAA+
-
Finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücünün yüksek seviyede olduğunu gösterir.
Kısa Vadeli Ulusal Notu
trA-1
-
Bu kategoride verilebilecek en yüksek not olup, Banka’nın kısa vadeli borçlarını ödeyebilme
kapasitesinin ülkedeki diğer kurumlara göre yüksek olduğunu gösterir.
Banka’nın kredi notlarının/görünümlerinin en son güncellendiği tarihlere aşağıda yer verilmiştir:
Moody’s: 29.09.2015, Fitch Ratings: 16.06.2015, Standard & Poor’s: 11.02.2014
(*)
Görünüm:
“Durağan” mevcut notun kısa vadede değişmeyeceğini, “pozitif” mevcut notun yukarı çekilme ihtimalinin yüksek olduğunu, “negatif” ise mevcut notun aşağı çekilme ihtimalinin yüksek
olduğunu göstermektedir.
II. Özel Denetime ve Kamu Denetimine İlişkin Açıklamalar:
Cari dönemde Banka’da Türk Ticaret Kanunu’nun 207, 438 ve 439. maddeleri kapsamında özel denetim yapılmamıştır. Banka başta BDDK, TCMB, Sermaye Piyasası Kurulu, Rekabet
Kurumu gibi kamu kurumları olmak üzere kamu denetimine tabidir. Söz konusu kamu kurumlarının Banka’da yaptıkları denetimlere ilişkin olarak kamuya açıklama gereken bir husus
çıktığı takdirde bu hususlar özel durum açıklamaları aracılığıyla kamuyla paylaşılmaktadır.
YEDİNCİ BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİM RAPORUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
I. Bağımsız Denetim Raporuna İlişkin Açıklamalar:
Banka’nın kamuya açıklanacak 31.12.2015 tarihli konsolide olmayan finansal tabloları ve dipnotları Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. (the Turkish
member firm of KPMG International Cooperative, a Swiss entity) tarafından bağımsız denetime tabi tutulmuş ve 01.02.2016 tarihli bağımsız denetçi raporu bu raporun giriş kısmında
sunulmuştur.
II. Bağımsız Denetçi Tarafından Hazırlanan Açıklama ve Dipnotlar
Banka’nın faaliyetiyle ilgili olan, ancak yukarıdaki bölümlerde belirtilmeyen önemli bir husus ve gerekli görülen açıklama ve dipnotlar bulunmamaktadır.
158
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait
Konsolide Finansal Tablolar ve
Bağımsız Denetçi Raporu
BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU
Türkiye İş Bankası Anonim Şirketi Yönetim Kurulu’na
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Rapor
Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin (“Banka”) ve konsolidasyona tabi ortaklıklarının (hep birlikte “Grup” olarak anılacaktır) 31 Aralık 2015 tarihli konsolide bilançosu ile
aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; konsolide gelir tablosu, konsolide özkaynaklarda muhasebeleştirilen gelir gider kalemlerine ilişkin tablo, konsolide
özkaynak değişim tablosu, konsolide nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki
konsolide finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz.
Yönetimin Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu
Banka yönetimi, konsolide finansal tabloların 1 Kasım 2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve
Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından bankaların hesap ve kayıt
düzenine ilişkin yayımlanan diğer düzenlemeler ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”) genelge ve açıklamaları ve bunlar ile düzenlenmeyen
konularda Türkiye Muhasebe Standartları hükümlerini içeren; “BDDK Muhasebe ve Finansal Raporlama Mevzuatı”na uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe
uygun bir biçimde sunumundan ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen finansal tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç
kontrolden sorumludur.
Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu
Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, BDDK
tarafından 2 Nisan 2015 tarihli 29314 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Bağımsız Denetimi Hakkında Yönetmelik” ve Kamu Gözetimi Muhasebe ve
Denetim Standartları Kurumu (“KGK”) tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartları’nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları’na uygun olarak
yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, konsolide finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine
dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetim, konsolide finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını
içerir. Bu prosedürlerin seçimi, konsolide finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı “önemli yanlışlık” risklerinin değerlendirilmesi de dâhil, bağımsız denetçinin
mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetçi, risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla işletmenin
konsolide finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün
etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz. Bağımsız denetim, bir bütün olarak konsolide finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra,
işletme yönetimi tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının değerlendirilmesini de
içerir.
Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Şartlı Görüşün Dayanağı
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Bölüm II. Not ğ.5’te belirtildiği üzere, 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla hazırlanan ilişikteki konsolide
finansal tablolar, Banka yönetimi tarafından ekonomide ve piyasalarda meydana gelebilecek olumsuz gelişmelerin olası etkileri nedeniyle tamamı geçmiş
dönemlerde gider yazılarak ayrılan ve 200.000 Bin TL’si cari dönemde iptal edilerek gelir yazıldıktan sonra kalan net 800.000 Bin TL tutarında serbest karşılığı
içermektedir.
Görüş
Görüşümüze göre, yukarıdaki şartlı görüşün dayanağı paragrafında açıklanan hususun konsolide finansal tablolar üzerindeki etkileri haricinde ilişikteki konsolide
finansal tablolar, Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin ve konsolidasyona tabi ortaklıklarının 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren
hesap dönemine ait finansal performansını ve nakit akışlarını; BDDK Muhasebe ve Finansal Raporlama Mevzuatı’na uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe
uygun bir biçimde sunmaktadır.
Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere İlişkin Rapor
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 402 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; Banka’nın 1 Ocak – 31 Aralık 2015 hesap döneminde defter tutma
düzeninin, TTK ile Banka esas sözleşmesinin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olmadığına dair önemli bir hususa rastlanmamıştır.
TTK’nın 402 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; Yönetim Kurulu tarafımıza denetim kapsamında istenen açıklamaları yapmış ve talep edilen belgeleri
vermiştir.
Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi
A member firm of KPMG International Cooperative
160
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31 Aralık 2015 Tarihi İtibarıyla Hazırlanan Yıl Sonu Konsolide Finansal Raporu
Yönetim Merkezi Adresi: İş Kuleleri, 34330, Levent/İstanbul
Telefon: 0212 316 00 00
Faks: 0212 316 09 00
İnternet Sayfası Adresi: www.isbank.com.tr
Elektronik Posta Adresi: musteri.iliskileri@isbank.com.tr
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından düzenlenen Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar ile Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında Tebliğ’e göre
hazırlanan yıl sonu konsolide finansal rapor aşağıda yer alan bölümlerden oluşmaktadır.
ANA ORTAKLIK BANKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER
ANA ORTAKLIK BANKA’NIN KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARI
MUHASEBE POLİTİKALARINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
GRUBUN MALİ BÜNYESİNE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER
KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR
DİĞER AÇIKLAMALAR
BAĞIMSIZ DENETİM RAPORUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
Bu konsolide finansal rapor çerçevesinde finansal tabloları konsolide edilen bağlı ortaklık, iştirak ve özel amaçlı işletmeler aşağıdadır:
Bağlı Ortaklıklar
ANADOLU ANONİM TÜRK SİGORTA ŞİRKETİ
ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş.
EFES VARLIK YÖNETİM A.Ş.
IS INVESTMENTS GULF LTD.
İŞ FAKTORİNG A.Ş.
İŞ FİNANSAL KİRALAMA A.Ş.
İŞ GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
İŞ GİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
İŞ PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş.
İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş.
İŞ YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
İŞBANK AG
JOINT STOCK COMPANY İŞBANK (JSC İŞBANK)
JOINT STOCK COMPANY İŞBANK GEORGIA (JSC İŞBANK GEORGIA)
MAXIS INVESTMENTS LTD.
MİLLİ REASÜRANS T.A.Ş.
TSKB GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI A.Ş.
YATIRIM FİNANSMAN MENKUL DEĞERLER A.Ş.
Özel Amaçlı İşletmeler
TIB CARD RECEIVABLES FUNDING COMPANY LIMITED
TIB DIVERSIFIED PAYMENT RIGHTS FINANCE COMPANY
İştirakler
ARAP-TÜRK BANKASI A.Ş.
Bu raporda yer alan konsolide finansal tablolar ile bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlar Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında
Yönetmelik, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) mevzuatı, Türkiye Muhasebe Standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları, bunlara ilişkin ek ve yorumlar ile
Bankamız kayıtlarına uygun olarak, aksi belirtilmediği müddetçe bin Türk Lirası cinsinden hazırlanmış olup, bağımsız denetime tabi tutulmuş ve ilişikte sunulmuştur.
Prof. Dr. Turkay Berksoy
Yönetim Kurulu ve
Denetim Komitesi Üyesi
Füsun Tümsavaş
Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve
Denetim Komitesi Başkanı
H. Ersin Özince
Yönetim Kurulu Başkanı
Ali Tolga Ünal
Finansal Yönetim Bölüm Müdürü
Mahmut Magemizoğlu
Finansal Raporlamadan Sorumlu
Genel Müdür Yardımcısı
Adnan Bali
Genel Müdür
Bu finansal rapor ile ilgili olarak soruların iletilebileceği yetkili personele ilişkin bilgiler:
Ad-Soyad/Unvan: Süleyman H. Özcan/Yatırımcı İlişkileri Bölüm Müdürü
Tel No: +90 212 3161602
Fax No:+ 90 212 3160840
E-posta: Suleyman.Ozcan@isbank.com.tr
investorrelations@isbank.com.tr
Web: www.isbank.com.tr
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
161
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
BİRİNCİ BÖLÜM
Ana Ortaklık Banka Hakkında Genel Bilgiler
Sayfa No
Ana Ortaklık Banka’nın Kuruluş Tarihi, Başlangıç Statüsü, Anılan Statüde Meydana Gelen Değişiklikleri İhtiva Eden Tarihçesi
Ana Ortaklık Banka’nın Sermaye Yapısı, Yönetim ve Denetimini Doğrudan veya Dolaylı Olarak Tek Başına veya Birlikte Elinde Bulunduran Ortakları, Varsa Bu Hususlarda
Yıl İçindeki Değişiklikler ile Dahil Olduğu Gruba İlişkin Açıklama
Ana Ortaklık Banka’nın Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri, Denetim Komitesi Üyeleri ile Genel Müdür ve Yardımcılarının Varsa Banka’da Sahip Oldukları Paylara ve Sorumluluk
Alanlarına İlişkin Açıklama
Ana Ortaklık Banka’da Nitelikli Pay Sahibi Olan Kişi ve Kuruluşlara İlişkin Açıklama
Ana Ortaklık Banka’nın Hizmet Türü ve Faaliyet Alanlarına İlişkin Özet Bilgi
Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ ile Türkiye Muhasebe Standartları Gereği Yapılan Konsolidasyon İşlemleri Arasındaki Farklılıklar ile
Tam Konsolidasyona veya Oransal Konsolidasyona Tabi Tutulan, Özkaynaklardan İndirilen ya da Bu Üç Yönteme Dahil Olmayan Kuruluşlar Hakkında Kısa Açıklama
Ana Ortaklık Banka ile Bağlı Ortaklıkları Arasında Özkaynakların Derhal Transfer Edilmesinin veya Borçların Geri Ödenmesinin Önünde Mevcut veya Muhtemel, Fiili veya Hukuki Engeller
Kamuya Açıklama Yükümlülüğüne Uyuma ve Söz Konusu Açıklamaların Doğruluğu, Sıklığı ve Uygunluğunun Değerlendirilmesine Yönelik Yazılı Politikalar
163
163
163
163
163
164
165
165
İKİNCİ BÖLÜM
Ana Ortaklık Banka’nın Konsolide Finansal Tabloları
I.
Bilanço (Finansal Durum Tablosu)-Aktif Kalemler
II.
Bilanço (Finansal Durum Tablosu)-Pasif Kalemler
III.
Nazım Hesaplar Tablosu
IV.
Gelir Tablosu
V.
Özkaynaklarda Muhasebeleştirilen Gelir ve Gider Kalemlerine İlişkin Tablo
VI.
Özkaynak Değişim Tablosu
VII.
Nakit Akış Tablosu
VIII.
Kar Dağıtım Tablosu
166
167
168
170
171
172
174
175
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
XIII.
XIV.
XV.
XVI.
XVII.
XVIII.
XIX.
XX.
XXI.
XXII.
XXIII.
XXIV.
XXV.
XXVI.
XXVII.
176
176
177
178
178
178
178
179
180
180
180
180
180
181
181
181
181
182
182
182
183
184
184
184
184
184
184
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Muhasebe Politikalarına İlişkin Açıklamalar
Sunum Esaslarına İlişkin Açıklamalar
Finansal Araçların Kullanım Stratejisi ve Yabancı Para Cinsinden İşlemlere İlişkin Açıklamalar
Konsolide Edilen Ortaklıklara İlişkin Bilgilerin Sunumu
Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri ile Türev Ürünlere İlişkin Açıklamalar
Faiz Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar
Ücret ve Komisyon Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar
Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Finansal Varlıklarda Değer Düşüklüğüne İlişkin Açıklamalar
Finansal Araçların Netleştirilmesine İlişkin Açıklamalar
Satış ve Geri Alış Anlaşmaları ve Menkul Değerlerin Ödünç Verilmesi İşlemlerine İlişkin Açıklamalar
Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıklar ile Bu Varlıklara İlişkin Borçlar Hakkında Açıklamalar
Şerefiye ve Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Maddi Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Yatırım Amaçlı Gayrimenkullere İlişkin Açıklamalar
Kiralama İşlemlerine İlişkin Açıklamalar
Sigorta Teknik Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar
Sigorta Teknik Karşılıklarına İlişkin Açıklamalar
Karşılıklar ve Koşullu Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar
Koşullu Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Çalışanların Haklarıyla İlgili Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar
Vergi Uygulamalarına İlişkin Açıklamalar
Borçlanmalara İlişkin İlave Açıklamalar
Hisse Senetleri ve İhracına İlişkin Açıklamalar
Aval ve Kabullere İlişkin Açıklamalar
Devlet Teşviklerine İlişkin Açıklamalar
Raporlamanın Bölümlemeye Göre Yapılmasına İlişkin Açıklamalar
Diğer Hususlara İlişkin Açıklamalar
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Grubun Mali Bünyesine ve Risk Yönetimine İlişkin Bilgiler
I.
II.
III. IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
XIII.
XIV.
XV.
XVI.
I.
II.
III.
IV.
V. VI.
VII.
VIII.
IX.
Sermaye Yeterliliği Standart Oranına İlişkin Açıklamalar
Kredi Riskine İlişkin Açıklamalar
Piyasa Riskine İlişkin Açıklamalar
Operasyonel Riske İlişkin Açıklamalar
Kur Riskine İlişkin Açıklamalar
Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar
Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Hisse Senedi Pozisyon Riskine İlişkin Açıklamalar
Likidite Riski Yönetimi ve Likidite Karşılama Oranına İlişkin Açıklamalar
Menkul Kıymetleştirme Pozisyonlarına İlişkin Açıklamalar
Kredi Riski Azaltım Tekniklerine İlişkin Açıklamalar
Risk Yönetim Hedef ve Politikalarına İlişkin Açıklamalar
Kaldıraç Oranına İlişkin Açıklamalar
Diğer Fiyat Risklerine İlişkin Açıklamalar
Finansal Varlık ve Yükümlülüklerin Gerçeğe Uygun Değeri ile Gösterilmesine İlişkin Açıklamalar
Başkaları Nam ve Hesabına Yapılan İşlemler, İnanca Dayalı İşlemlere İlişkin Açıklamalar
Faaliyet Bölümlemesine İlişkin Açıklamalar
185
190
197
198
199
200
203
204
209
209
210
211
211
212
213
213
BEŞİNCİ BÖLÜM
Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
Aktif Kalemlere İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
Pasif Kalemlere İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
Nazım Hesaplara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
Gelir Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
Özkaynak Değişim Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
Nakit Akış Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
Grubun Dahil Olduğu Risk Grubuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
Grubun Yurt içi, Yurt dışı, Kıyı Bankacılığı Bölgelerindeki Şube veya İştirakler ile Yurt dışı Temsilciliklerine İlişkin Açıklamalar
Bilanço Sonrası Hususlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
216
229
235
237
241
241
242
243
245
ALTINCI BÖLÜM
Diğer Açıklamalar
I.
II.
Grubun Derecelendirme Kuruluşlarından Aldığı Kredi Notları ve Bunlara İlişkin Açıklamalar
Özel Denetime ve Kamu Denetimine İlişkin Açıklamalar
246
247
YEDİNCİ BÖLÜM
Bağımsız Denetim Raporuna İlişkin Açıklamalar
I.
II.
Bağımsız Denetim Raporuna İlişkin Açıklamalar
Bağımsız Denetçi Tarafından Hazırlanan Açıklama ve Dipnotlar
162
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
247
247
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
BİRİNCİ BÖLÜM: ANA ORTAKLIK BANKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER
I. Ana Ortaklık Banka’nın Kuruluş Tarihi, Başlangıç Statüsü, Anılan Statüde Meydana Gelen Değişiklikleri İhtiva Eden Tarihçesi
TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş. (“Banka” veya “Ana Ortaklık Banka”), 26.08.1924 tarihinde, her türlü bankacılık işlemini gerçekleştirmek, ayrıca gerektiğinde sınai ve mali sektör alanında her
nevi teşebbüsler kurmak veya bu gibi teşebbüslere iştirak etmek amacıyla kurulmuştur. Banka’nın statüsünde kurulduğundan bu yana herhangi bir değişiklik olmamıştır.
II. Ana Ortaklık Banka’nın Sermaye Yapısı, Yönetim ve Denetimini Doğrudan veya Dolaylı Olarak Tek Başına veya Birlikte Elinde Bulunduran Ortakları, Varsa Bu
Hususlarda Yıl İçindeki Değişiklikler ile Dahil Olduğu Gruba İlişkin Açıklama
31.12.2015 tarihi itibarıyla Banka hisse senetlerinin % 40,15’ine Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı (Vakıf), % 28,09’una
Cumhuriyet Halk Partisi-CHP (Atatürk Hisseleri) sahiptir. Banka hisselerinin % 31,76’lık bölümü halka açıktır (31.12.2014: Vakıf % 40,15, CHP % 28,09, halka açık % 31,76).
III. Ana Ortaklık Banka’nın Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri, Denetim Komitesi Üyeleri ile Genel Müdür ve Yardımcılarının Varsa Banka’da Sahip Oldukları
Paylara ve Sorumluluk Alanlarına İlişkin Açıklama
Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri:
Ad Soyad
Görevi ve Sorumluluk Alanı
H. Ersin Özince
Yönetim Kurulu ve Ücretlendirme Komitesi Başkanı
Füsun Tümsavaş
Yönetim Kurulu Başkan Vekili, Denetim Komitesi, KKTC İç Sistemler Komitesi, Risk Komitesi ve Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanı, Kredi Komitesi Üyesi
Adnan Bali
Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi, Kredi Komitesi Başkanı, Risk Komitesi Doğal Üyesi, İcra Kurulu Başkanı, İnsan Kaynakları Komitesi Başkanı
Hasan Koçhan
Üye, Kredi Komitesi Üyesi
Mustafa Kıcalıoğlu
Üye
Aysel Tacer
Üye, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyesi, Kredi Komitesi Yedek Üyesi
Hüseyin Yalçın
Üye
Murat Vulkan
Üye
Prof. Dr. Turkay Berksoy
Üye, Denetim Komitesi, KKTC İç Sistemler Komitesi, Ücretlendirme Komitesi ve Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi, Kredi Komitesi Yedek Üyesi
Kemal Meral
Üye
Ulaş Moğultay
Üye, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi Üyesi
Genel Müdür ve Yardımcıları:
Ad Soyad
Görevi ve Sorumluluk Alanı
Adnan Bali
Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi, Kredi Komitesi Başkanı, Risk Komitesi Doğal Üyesi, İcra Kurulu Başkanı, İnsan Kaynakları Komitesi Başkanı
Mahmut Magemizoğlu
Finansal Yönetim, Yatırımcı İlişkileri, Yönetim Raporlaması ve İç Muhasebe, Risk Komitesi Üyesi
Suat İnce
Kurumsal ve Ticari Bankacılık Pazarlama, Satış ve Ürün, KOBİ ve İşletme Bankacılığı Satış, Serbest Bölge Şubeleri
Hakan Aran
Dijital Bankacılık, Bilgi Teknolojileri, Veri Yönetimi
Levent Korba
Bankacılık Temel Operasyonları, Bireysel Kredi ve Kart Operasyonları, Destek Hizmetleri ve Satın Alma, Dış İşlemler ve Ticari Kredi Operasyonları, İç
Operasyonlar, İnşaat ve Gayrimenkul Yönetimi, Şube Ağı Geliştirme
Ertuğrul Bozgedik
Kurumsal Krediler, KOBİ Kredileri, Ticari Krediler ve Bireysel Krediler Tahsisi, Krediler Portföy Yönetimi, Risk Komitesi Üyesi
Yalçın Sezen
Bireysel Krediler, Kartlı Ödeme Sistemleri, Bireysel Bankacılık Pazarlama, Satış ve Ürün, Özel Bankacılık Pazarlama ve Satış, Kurumsal Sosyal Sorumluluk
Komitesi Üyesi
Rıza İhsan Kutlusoy
İnsan Kaynakları, Kurumsal Mimari, Strateji ve Kurumsal Performans ile Yetenek Yönetimi, Tüketici İlişkileri Koordinasyon Görevlisi
Senar Akkuş
Hazine, Kurumsal İletişim, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi ve Risk Komitesi Üyesi
İlhami Koç
İştirakler, Sınır Ötesi Bankacılık, Yurt Dışı İştirak, Şube ve Temsilcilikler, Sermaye Piyasaları ve Risk Komitesi Üyesi (1)
Yılmaz Ertürk
İktisadi Araştırmalar, Uluslararası Finansal Kuruluşlar
Ergün Yorulmaz
Ticari Bankacılık, Bireysel Bankacılık ve Genel Mütalaa Hukuk Müşavirliği, Finansal Analiz, Ticari ve Kurumsal Krediler ile Perakende Krediler İzleme ve Takip
(1)
Sayın İlhami Koç, Risk Komitesi’nin konsolide bazdaki toplantılarına iştirak etmektedir.
Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi Üyeleri, Genel Müdür ve Genel Müdür Yardımcılarının Banka’da sahip olduğu paylar çok önemsiz seviyededir.
IV. Ana Ortaklık Banka’da Nitelikli Pay Sahibi Olan Kişi ve Kuruluşlara İlişkin Açıklama
Ad Soyad/Ticaret Unvanı
Pay Tutarları
Pay Oranları
Ödenmiş Paylar
T. İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı
1.806.553
% 40,15
1.806.553
Cumhuriyet Halk Partisi (Atatürk Hisseleri)
1.264.142
% 28,09
1.264.142
Ödenmemiş Paylar
V. Ana Ortaklık Banka’nın Hizmet Türü ve Faaliyet Alanlarına İlişkin Özet Bilgi
Ana Ortaklık Banka’nın faaliyet alanı, ilgili mevzuat ile Banka’nın Ana Sözleşmesinde yer verilen esaslar çerçevesinde; bireysel, ticari, kurumsal ve özel bankacılık, döviz ve para piyasaları
işlemlerini, menkul kıymet işlemlerini, uluslararası bankacılık hizmetlerini ve diğer bankacılık işlemlerini gerçekleştirmeyi, ayrıca gerektiğinde sınai ve mali sektör alanında her çeşit
teşebbüsü kurmayı ve bu gibi teşebbüslere iştirak etmeyi içermektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
163
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
VI. Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ ile Türkiye Muhasebe Standartları Gereği Yapılan Konsolidasyon İşlemleri
Arasındaki Farklılıklar ile Tam Konsolidasyona veya Oransal Konsolidasyona Tabi Tutulan, Özkaynaklardan İndirilen ya da Bu Üç Yönteme Dahil Olmayan
Kuruluşlar Hakkında Kısa Açıklama
Bankalar, “Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ” gereği konsolide bazda yasal sınırlamalara esas teşkil etmek üzere kredi kuruluşu veya finansal
kuruluş niteliğindeki ortaklıklarını Türkiye Muhasebe Standartlarını uygulayarak konsolide finansal tablo hazırlamakla yükümlü tutulmaktadır. Söz konusu Tebliğ ile Türkiye Muhasebe
Standartları ve Türkiye Finansal Raporlama Standartları gereği yapılan konsolidasyon işlemleri arasında farklılık bulunmamaktadır. Bu raporda yer alan konsolide finansal tablolar BDDK
mevzuatı gereği Banka’nın kredi kuruluşu veya finansal kuruluş niteliğindeki ortaklıklarını kapsamakta olup, Banka’nın cari dönem itibarıyla konsolidasyon kapsamına dahil edilmeyen
kredi kuruluşu veya finansal kuruluş niteliğinde bağlı ortaklığı bulunmamaktadır.
Konsolidasyon kapsamına alınan kuruluşlara ilişkin açıklama:
Ana Ortaklık Banka ile bağlı ortaklıkları niteliğindeki;
• ANADOLU ANONİM TÜRK SİGORTA ŞİRKETİ
• ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş.
• EFES VARLIK YÖNETİM A.Ş.
• IS INVESTMENTS GULF LTD.
• İŞ FAKTORİNG A.Ş.
• İŞ FİNANSAL KİRALAMA A.Ş.
• İŞ GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
• İŞ GİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
• İŞ PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş.
• İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş.
• İŞ YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
• İŞBANK AG
• JSC İŞBANK
• JSC İŞBANK GEORGIA
• MAXIS INVESTMENTS LTD.
• MİLLİ REASÜRANS T.A.Ş.
• TSKB GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
• TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI A.Ş.
• YATIRIM FİNANSMAN MENKUL DEĞERLER A.Ş.
ile özel amaçlı işletmeler niteliğindeki;
• TIB Diversified Payment Rights Finance Company
• TIB Card Receivables Funding Company Limited
“tam konsolidasyon yöntemine” göre,
iştiraki niteliğindeki;
• ARAP-TÜRK BANKASI A.Ş.
ise “özsermaye yöntemine” göre konsolide finansal tablolara dahil edilmişlerdir.
Konsolidasyon kapsamına alınan kuruluşlar bankacılık, sigorta ve reasürans, bireysel emeklilik, finansal kiralama, faktoring, gayrimenkul yatırımı, girişim sermayesi yatırımı, aracılık ve
yatırım danışmanlığı, portföy yönetimi ile varlık yönetimi alanlarında hizmet vermekte olup, söz konusu ortaklıklara ilişkin açıklamalara aşağıda yer verilmiştir.
Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi
1925 yılında kurulmuş olan Şirket’in fiili faaliyet konusu hayat dışı branşlarda sigortacılık faaliyetlerini yürütmektir. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Şirket’in hisse senetleri Borsa İstanbul
A.Ş.’de işlem görmektedir.
Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.
1990 yılında kurulmuş olan Şirket’in merkezi İstanbul’dadır. Ferdi veya grup bireysel emeklilik ile hayat/ölüm sigortası ve bu branşlara bağlı her türlü sigortacılık faaliyetlerinde
bulunmaktadır. Şirket’in kurucusu olduğu 24 adet bireysel emeklilik yatırım fonu mevcuttur. Şirket’in hisse senetleri Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir.
Efes Varlık Yönetim A.Ş.
Şubat 2011’de kurulan Şirket’in faaliyet konusu mevduat ve katılım bankaları ile diğer mali kuruluşların alacakları ile diğer varlıklarını satın almak ve satmaktır. Şirket merkezi
İstanbul’dadır.
Is Investments Gulf Ltd.
2011 yılında Dubai’de kurulan Şirket’in amacı, körfez bölgesi sermaye piyasalarında aracılık faaliyetlerinde bulunmaktır.
164
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
İş Faktoring A.Ş.
1993 yılından bu yana faktoring sektöründe faaliyet gösteren Şirket’in faaliyet konusu yurt içi ve yurt dışı faktoring işlemleridir. Şirket merkezi İstanbul’dadır.
İş Finansal Kiralama A.Ş.
Şirket’in ana faaliyet konusu yurt içi ve yurt dışı finansal kiralama faaliyetlerinde bulunmak olup, kiralama faaliyetlerine 1988 itibarıyla başlamıştır. Şirket merkezi İstanbul’dadır. Şirket
hisse senetleri Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir.
İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
1999 yılından itibaren gayrimenkul yatırım ortaklığı olarak sektörde yerini alan Şirket’in temel amaç ve faaliyet konusu gayrimenkuller, gayrimenkule dayalı sermaye piyasası araçları,
gayrimenkul projeleri ve sermaye piyasası araçlarına yatırım yapmaktır. Şirket’in hisse senetleri kuruluşundan bu yana Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir.
İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.
2000 yılında girişim sermayesi faaliyetlerine başlayan şirketin amacı Türkiye’de kurulmuş ve kurulacak olan, gelişme potansiyeli taşıyan ve kaynak ihtiyacı olan girişim şirketlerine uzun
vadeli yatırımlar yapmaktır. Şirket’in hisse senetleri 2004 yılından itibaren Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir.
İş Portföy Yönetimi A.Ş.
2000 yılında kurulan Şirket’in amacı ana sözleşmesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaktır. Şirket sermaye piyasası faaliyetleri arasında sadece kurumsal
yatırımcılara portföy yönetimi ve yatırım danışmanlık hizmeti sunmaktadır.
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin ana faaliyet alanı aracılık, kurumsal finansman, yatırım danışmanlığı, özel portföy yönetim hizmetlerinden oluşmaktadır. Şirket’in hisse senetleri Mayıs
2007’den itibaren Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir.
İş Yatırım Ortaklığı A.Ş.
1995 yılında İstanbul’da kurulan Şirket’in amacı ana sözleşmesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak olup fiili faaliyet konusu portföy işletmeciliğidir. Şirket’in hisse
senetleri Nisan 1996’dan itibaren Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir.
İşbank AG
Banka’nın Avrupa’daki bankacılık işlemlerini yürütmek üzere kurulmuştur. İşbank AG’nin Almanya’da 13, Hollanda, Fransa, İsviçre ve Bulgaristan’da ise 1’er tane olmak üzere toplam 17
şubesi bulunmaktadır.
JSC İşbank
1998 yılında kurulan ve Moskova merkezli olan Banka Rusya Federasyonu’nun çeşitli bölgelerindeki 11 adet şubesi ile mevduat, kredi ve aracılık işlemleri ağırlıklı olmak üzere bankacılık
faaliyetlerini yürütmektedir. Banka’nın Closed Joint Stock Company İşbank olan unvanı 01.09.2015 tarihi itibarıyla Joint Stock Company İşbank olarak değiştirilmiştir.
JSC İşbank Georgia
2015 yılının üçüncü çeyreğinde Gürcistan’da kurulmuş olan Banka ağırlıklı olarak mevduat, kredi ve döviz işlemleri olmak üzere bankacılık faaliyetlerini yerine getirmektedir. Ana Ortaklık
Banka’nın yurtdışı örgütlenmesi kapsamında 2012 yılında Batum, 2014 yılında Tiflis’te açmış olduğu şubeleri JSC İşbank Georgia’nın çatısı altında faaliyetlerini sürdürmektedir.
Maxis Investments Ltd.
2005 yılında İngiltere’de kurulmuş olan Şirket’in amacı yurt dışı sermaye piyasalarında faaliyetlerde bulunmaktır.
Milli Reasürans T.A.Ş.
Reasürans hizmetleri sağlamak üzere 1929’da kurulmuş olan Şirket’in merkezi İstanbul’dadır.
TSKB Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
2006 yılında kurulan Şirket’in ana faaliyet konusu gayrimenkul portföyü oluşturmak, bunu geliştirmek ve gayrimenkule dayalı sermaye piyasası araçlarına yatırım yapmaktır. Şirket’in
hisse senetleri 2010 yılının Nisan ayından itibaren Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.
Türkiye’nin ilk özel kalkınma ve yatırım bankası olan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. (TSKB), sanayi başta olmak üzere bütün ekonomik sektörde özel girişim yatırımlarını
desteklemek ve yerli ve yabancı sermayenin Türk firmalarına iştirak etmesine yardımcı olmak amacıyla kurulmuştur. Banka hisseleri Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmektedir.
Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş.
1976 yılında kurulan Şirket’in amacı ana sözleşmesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaktır. Şirket merkezi İstanbul’dadır.
VII. Ana Ortaklık Banka ile Bağlı Ortaklıkları Arasında Özkaynakların Derhal Transfer Edilmesinin veya Borçların Geri Ödenmesinin Önünde Mevcut veya
Muhtemel, Fiili veya Hukuki Engeller
Bulunmamaktadır.
VIII. Kamuya Açıklama Yükümlülüğüne Uyuma ve Söz Konusu Açıklamaların Doğruluğu, Sıklığı ve Uygunluğunun Değerlendirilmesine Yönelik Yazılı Politikalar
Ana Ortaklık Banka’nın kamuya açıklama yükümlülüğüne uyuma ve söz konusu açıklamaların doğruluğu, sıklığı ve uygunluğunun değerlendirilmesine yönelik yazılı politikaları da içeren
bir Bilgilendirme Politikası bulunmaktadır. Yönetim Kurulu’nca kabul edilen Bilgilendirme Politikası’na Banka’nın internet sitesinden ulaşılabilmektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
165
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Bilançosu (Finansal Durum Tablosu)
BİN TÜRK LİRASI
CARİ DÖNEM
(31/12/2015)
Dipnot
AKTİF KALEMLER
I.
II.
2.1
2.1.1
2.1.2
2.1.3
2.1.4
2.2
2.2.1
2.2.2
2.2.3
2.2.4
III.
IV.
4.1
4.2
4.3
V.
5.1
5.2
5.3
VI.
6.1
6.1.1
6.1.2
6.1.3
6.2
6.3
VII.
VIII.
8.1
8.2
IX.
9.1
9.2
9.2.1
9.2.2
X.
10.1
10.2
XI.
11.1
11.2
11.2.1
11.2.2
XII.
12.1
12.2
12.3
12.4
XIII.
13.1
13.2
13.3
XIV.
XV.
15.1
15.2
XVI.
XVII.
17.1
17.2
XVIII.
18.1
18.2
XIX.
NAKİT DEĞERLER VE MERKEZ BANKASI
GERÇEĞE UYGUN DEĞER FARKI KAR/ZARARA YANSITILAN FV (Net)
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar
Devlet Borçlanma Senetleri
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler
Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar
Diğer Menkul Değerler
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV
Devlet Borçlanma Senetleri
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler
Krediler
Diğer Menkul Değerler
BANKALAR
PARA PİYASALARINDAN ALACAKLAR
Bankalararası Para Piyasasından Alacaklar
İMKB Takasbank Piyasasından Alacaklar
Ters Repo İşlemlerinden Alacaklar
SATILMAYA HAZIR FİNANSAL VARLIKLAR (Net)
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Değerler
Devlet Borçlanma Senetleri
Diğer Menkul Değerler
KREDİLER VE ALACAKLAR
Krediler ve Alacaklar
Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubuna Kullandırılan Krediler
Devlet Borçlanma Senetleri
Diğer
Takipteki Krediler
Özel Karşılıklar (-)
FAKTORİNG ALACAKLARI
VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK YATIRIMLAR (Net)
Devlet Borçlanma Senetleri
Diğer Menkul Değerler
İŞTİRAKLER (Net)
Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilenler
Konsolide Edilmeyenler
Mali İştirakler
Mali Olmayan İştirakler
BAĞLI ORTAKLIKLAR (Net)
Konsolide Edilmeyen Mali Ortaklıklar
Konsolide Edilmeyen Mali Olmayan Ortaklıklar
BİRLİKTE KONTROL EDİLEN ORTAKLIKLAR (İŞ ORTAKLIKLARI) (Net)
Özkaynak Yöntemine Göre Muhasebeleştirilenler
Konsolide Edilmeyenler
Mali Ortaklıklar
Mali Olmayan Ortaklıklar
KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN ALACAKLAR
Finansal Kiralama Alacakları
Faaliyet Kiralaması Alacakları
Diğer
Kazanılmamış Gelirler (-)
RİSKTEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLAR
Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlılar
Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlılar
Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlılar
MADDİ DURAN VARLIKLAR (Net)
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR (Net)
Şerefiye
Diğer
YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER (Net)
VERGİ VARLIĞI
Cari Vergi Varlığı
Ertelenmiş Vergi Varlığı
SATIŞ AMAÇLI ELDE TUTULAN VE DURDURULAN FAALİYETLERE İLİŞKİN
DURAN VARLIKLAR (Net)
Satış Amaçlı
Durdurulan Faaliyetlere İlişkin
DİĞER AKTİFLER
AKTİF TOPLAMI
166
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
V-I-a
V-I-b
V-I-c
V-I-ç
V-I-d
V-I-e
V-I-f
V-I-g
V-I-ğ
V-I-h
V-I-ı
V-I-i
V-I-j
V-I-k
V-I-l
V-I-m
V-I-n
TP
3.329.033
1.160.527
1.160.527
391.672
79.367
149.282
540.206
0
0
0
0
0
1.658.379
1.297.194
0
1.287.534
9.660
35.679.613
82.660
34.968.833
628.120
116.229.454
115.215.974
159.179
0
115.056.795
3.791.534
2.778.054
1.617.795
4.224.904
4.153.244
71.660
166.792
126.240
40.552
0
40.552
4.779.842
0
4.779.842
2.260
0
2.260
0
2.260
1.147.324
1.379.133
2.776
0
234.585
0
0
0
0
5.817.603
457.906
35.974
421.932
2.962.675
632.442
51.752
580.690
55.522
55.522
0
14.430.339
ÖNCEKİ DÖNEM
( 31/12/2014)
YP
Toplam
TP
29.160.943 32.489.976
4.762.412
1.342.922
2.503.449
1.367.861
1.342.922
2.503.449
1.367.861
9.064
400.736
480.074
121
79.488
69.843
1.302.717
1.451.999
231.499
31.020
571.226
586.445
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4.717.715
6.376.094
3.409.819
11.009
1.308.203
256.548
0
0
0
0
1.287.534
210.109
11.009
20.669
46.439
11.329.729 47.009.342 37.461.468
266.500
349.160
94.073
9.802.942
44.771.775
36.694.393
1.260.287
1.888.407
673.002
77.708.373 193.937.827 103.048.356
77.693.485 192.909.459 102.362.890
167.032
326.211
117.710
0
0
0
77.526.453 192.583.248 102.245.180
128.697
3.920.231
2.579.077
113.809
2.891.863
1.893.611
333.483
1.951.278
1.203.167
272.513
4.497.417
1.340.853
157.408
4.310.652
1.307.192
115.105
186.765
33.661
0
166.792
800.199
0
126.240
111.422
0
40.552
688.777
0
0
0
0
40.552
688.777
0
4.779.842
4.810.446
0
0
0
0
4.779.842
4.810.446
0
2.260
510
0
0
0
0
2.260
510
0
0
0
0
2.260
510
2.051.987
3.199.311
933.928
2.300.873
3.680.006
1.137.663
0
2.776
2.352
0
0
0
248.886
483.471
206.087
4.093
4.093
0
4.093
4.093
0
0
0
0
0
0
0
51.059
5.868.662
2.300.532
48.855
506.761
374.598
0
35.974
35.974
48.855
470.787
338.624
0
2.962.675
2.698.312
21.545
653.987
645.923
10.374
62.126
29.060
11.171
591.861
616.863
11.797
11.797
0
2.783.345
67.319
67.319
0
17.213.684
65.908
65.908
0
10.834.402
YP
Toplam
20.381.135
25.143.547
892.309
2.260.170
892.309
2.260.170
10.254
490.328
0
69.843
849.572
1.081.071
32.483
618.928
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
2.596.638
6.006.457
7.011
263.559
0
0
0
210.109
7.011
53.450
8.215.661
45.677.129
6.492
100.565
7.184.137
43.878.530
1.025.032
1.698.034
65.279.732 168.328.088
65.270.402 167.633.292
327.516
445.226
0
0
64.942.886 167.188.066
120.424
2.699.501
111.094
2.004.705
230.042
1.433.209
51.007
1.391.860
0
1.307.192
51.007
84.668
0
800.199
0
111.422
0
688.777
0
0
0
688.777
0
4.810.446
0
0
0
4.810.446
0
510
0
0
0
510
0
0
0
510
1.812.271
2.746.199
2.081.338
3.219.001
0
2.352
0
0
269.067
475.154
0
0
0
0
0
0
0
0
83.156
2.383.688
6.899
381.497
0
35.974
6.899
345.523
0
2.698.312
15.049
660.972
4.676
33.736
10.373
627.236
85
85
0
1.186.995
65.993
65.993
0
12.021.397
195.649.604 129.849.368 325.498.972 176.315.242 100.757.990 277.073.232
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Bilançosu (Finansal Durum Tablosu)
BİN TÜRK LİRASI
Dipnot
PASİF KALEMLER
I.
MEVDUAT
1.1
Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubunun Mevduatı
1.2
Diğer
II.
ALIM SATIM AMAÇLI TÜREV FİNANSAL BORÇLAR
III.
ALINAN KREDİLER
IV.
PARA PİYASALARINA BORÇLAR
4.1
Bankalararası Para Piyasalarına Borçlar
4.2
İMKB Takasbank Piyasasına Borçlar
4.3
Repo İşlemlerinden Sağlanan Fonlar
V.
İHRAÇ EDİLEN MENKUL KIYMETLER (Net)
5.1
Bonolar
5.2
Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler
5.3
Tahviller
VI.
FONLAR
6.1
Müstakriz Fonları
6.2
Diğer
VII.
MUHTELİF BORÇLAR
VIII.
DİĞER YABANCI KAYNAKLAR
IX.
FAKTORİNG BORÇLARI
X.
KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN BORÇLAR
10.1
Finansal Kiralama Borçları
10.2
Faaliyet Kiralaması Borçları
10.3
Diğer
10.4
Ertelenmiş Finansal Kiralama Giderleri (-)
XI.
RİSKTEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL BORÇLAR
11.1
Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlılar
11.2
Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlılar
11.3
Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlılar
XII.
KARŞILIKLAR
12.1
Genel Karşılıklar
12.2
Yeniden Yapılanma Karşılığı
12.3
Çalışan Hakları Karşılığı
12.4
Sigorta Teknik Karşılıkları (Net)
12.5
Diğer Karşılıklar
XIII.
VERGİ BORCU
13.1
Cari Vergi Borcu
13.2
Ertelenmiş Vergi Borcu
XIV.
SATIŞ AMAÇLI ELDE TUTULAN VE DURDURULAN FAALİYETLERE
İLİŞKİN DURAN VARLIK BORÇLARI (Net)
14.1
Satış Amaçlı
14.2
Durdurulan Faaliyetlere İlişkin
XV.
SERMAYE BENZERİ KREDİLER
XVI.
ÖZKAYNAKLAR
16.1
Ödenmiş Sermaye
16.2
Sermaye Yedekleri
16.2.1 Hisse Senedi İhraç Primleri
16.2.2 Hisse Senedi İptal Karları
16.2.3 Menkul Değerler Değerleme Farkları
16.2.4 Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları
16.2.5 Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları
16.2.6 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Yeniden Değerleme Farkları
16.2.7 İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort. (İş Ort.) Bedelsiz Hisse
Senetleri
16.2.8 Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım)
16.2.9 Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran
Varlıkların Birikmiş Değerleme Farkları
16.2.10 Diğer Sermaye Yedekleri
16.3
Kar Yedekleri
16.3.1 Yasal Yedekler
16.3.2 Statü Yedekleri
16.3.3 Olağanüstü Yedekler
16.3.4 Diğer Kar Yedekleri
16.4
Kar veya Zarar
16.4.1 Geçmiş Yıllar Kar/Zararı
16.4.2 Dönem Net Kar/Zararı
16.5
Azınlık Payları
PASİF TOPLAMI
V-II-a
V-II-b
V-II-c
V-II-ç
V-II-e
V-II-f
V-II-g
V-II-ğ
V-II-h
CARİ DÖNEM
(31/12/2015)
TP
YP
Toplam
71.476.389 82.724.901 154.201.290
499.932
2.996.451
3.496.383
70.976.457 79.728.450 150.704.907
434.206
771.942
1.206.148
4.572.972 40.895.562 45.468.534
21.440.842
3.183.591 24.624.433
0
0
0
1.788.893
0
1.788.893
19.651.949
3.183.591 22.835.540
8.612.253 15.467.305 24.079.558
7.461.176
1.927.381
9.388.557
0
0
0
1.151.077 13.539.924
14.691.001
1.690
28.987
30.677
1.690
28.987
30.677
0
0
0
16.618.658
1.222.965 17.841.623
2.050.090
819.637
2.869.727
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
5.799
5.799
0
5.799
5.799
0
0
0
0
0
0
12.596.043
966.251 13.562.294
2.972.728
42.664
3.015.392
0
0
0
613.598
2.051
615.649
5.231.611
898.929
6.130.540
3.778.106
22.607
3.800.713
719.474
12.920
732.394
713.575
12.920
726.495
5.899
0
5.899
V-II-ı
0
0
0
V-II-i
0
V-II-j 36.544.375
4.500.000
5.516.657
33.941
0
1.191.800
2.707.478
0
0
V-II-k
ÖNCEKİ DÖNEM
( 31/12/2014)
TP
YP
Toplam
72.045.192 62.456.034 134.501.226
560.159
2.639.078
3.199.237
71.485.033 59.816.956 131.301.989
260.929
488.912
749.841
5.094.210 28.965.797 34.060.007
19.104.474
3.200.295 22.304.769
0
0
0
2.291.363
0
2.291.363
16.813.111
3.200.295 20.013.406
6.146.268 12.450.824 18.597.092
4.561.693
2.339.748
6.901.441
0
0
0
1.584.575
10.111.076
11.695.651
623
38.458
39.081
623
38.458
39.081
0
0
0
13.547.566
847.934 14.395.500
1.483.272
1.714.707
3.197.979
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
11.272.580
810.935 12.083.515
2.447.646
32.124
2.479.770
0
0
0
522.159
1.817
523.976
4.533.412
753.987
5.287.399
3.769.363
23.007
3.792.370
752.251
2.556
754.807
745.675
2.556
748.231
6.576
0
6.576
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4.192.969 4.192.969
0
139.151 36.683.526 32.618.652
0
4.500.000
4.500.000
45.977
5.562.634
4.746.508
0
33.941
33.941
0
0
0
44.411
1.236.211
3.107.282
1566
2.709.044
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
3.384.849 3.384.849
385.914 33.004.566
0
4.500.000
331.840
5.078.348
0
33.941
0
0
331.840
3.439.122
0
0
0
0
0
0
-1.179
0
0
0
-1.179
0
-1.179
0
0
0
-1.179
0
0
1.584.617
18.567.313
2.773.526
71.201
15.770.545
-47.959
3.402.686
73.186
3.329.500
4.557.719
0
0
180783
1.363
0
26.761
152.659
-91.074
-92.314
1.240
3.465
0
1.584.617
18.748.096
2.774.889
71.201
15.797.306
104.700
3.311.612
-19.128
3.330.740
4.561.184
0
1.606.464
15.811.864
2.510.521
64.234
13.278.217
-41.108
3.503.004
-54.198
3.557.202
4.057.276
0
0
113.192
1.106
0
22.129
89.957
-87.426
-53.943
-33.483
28.308
0
1.606.464
15.925.056
2.511.627
64.234
13.300.346
48.849
3.415.578
-108.141
3.523.719
4.085.584
175.066.992 150.431.980 325.498.972 162.326.017 114.747.215 277.073.232
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
167
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Nazım Hesaplar Tablosu
BİN TÜRK LİRASI
CARİ DÖNEM
(31/12/2015)
Dipnot
TP
A.
BİLANÇO DIŞI YÜKÜMLÜLÜKLER (I+II+III)
I.
GARANTİ ve KEFALETLER
1.1
Teminat Mektupları
1.1.1
Devlet İhale Kanunu Kapsamına Girenler
1.1.2
Dış Ticaret İşlemleri Dolayısıyla Verilenler
YP
ÖNCEKİ DÖNEM
( 31/12/2014)
Toplam
101.375.370 157.624.155 258.999.525
TP
YP
Toplam
85.747.317 109.096.113194.843.430
V-III 20.849.553 32.062.712 52.912.265 18.327.481 26.335.832 44.663.313
20.561.735
19.279.873
39.841.608
18.080.951
16.568.615
804.216
2.524.859
3.329.075
741.815
2.975.340
34.649.566
3.717.155
3.540.122
6.843.585
10.383.707
3.205.517
5.001.864
8.207.381
16.217.397
9.911.429
26.128.826
14.133.619
8.591.411
22.725.030
4.821
950.759
955.580
9.813
1.219.918
1.229.731
1.1.3
Diğer Teminat Mektupları
1.2
Banka Kredileri
1.2.1
İthalat Kabul Kredileri
0
135.844
135.844
0
413.697
413.697
1.2.2
Diğer Banka Kabulleri
4.821
814.915
819.736
9.813
806.221
816.034
1.3
Akreditifler
5.655
10.900.839
10.906.494
0
7.763.406
7.763.406
1.3.1
Belgeli Akreditifler
5.067
8.404.696
8.409.763
0
5.580.303
5.580.303
1.3.2
Diğer Akreditifler
588
2.496.143
2.496.731
0
2.183.103
2.183.103
1.4
Garanti Verilen Prefinansmanlar
0
0
0
0
0
0
1.5
Cirolar
0
0
0
0
0
0
1.5.1
T.C. Merkez Bankasına Cirolar
0
0
0
0
0
0
1.5.2
Diğer Cirolar
0
0
0
0
0
0
1.6
Menkul Kıy. İh. Satın Alma Garantilerimizden
1.7
Faktoring Garantilerinden
0
0
0
0
0
0
50.022
14.269
64.291
88.602
11.941
100.543
1.8
Diğer Garantilerimizden
227.320
916.972
1.144.292
148.115
771.952
920.067
1.9
Diğer Kefaletlerimizden
0
0
0
0
0
0
II.
TAAHHÜTLER
2.1
Cayılamaz Taahhütler
2.1.1
Vadeli Aktif Değerler Alım Satım Taahhütleri
2.1.2
2.1.3
43.118.249
15.796.161 58.914.410 41.486.251 10.949.790 52.436.041
42.559.743
5.229.275
47.789.018
40.998.494
2.863.091
43.861.585
208.436
3.063.854
3.272.290
67.689
977.497
1.045.186
Vadeli Mevduat Alım Satım Taahhütleri
0
0
0
0
0
0
İştir. ve Bağ. Ort. Ser. İşt. Taahhütleri
0
0
0
0
121.296
121.296
9.956.796
2.1.4
Kul. Gar. Kredi Tahsis Taahhütleri
10.355.068
427.173
10.782.241
9.429.052
527.744
2.1.5
Men. Kıy. İhr. Aracılık Taahhütleri
0
0
0
0
0
0
2.1.6
Zorunlu Karşılık Ödeme Taahhüdü
0
0
0
0
0
0
2.1.7
Çekler İçin Ödeme Taahhütleri
5.654.056
0
5.654.056
5.875.007
0
5.875.007
2.1.8
İhracat Taahhütlerinden Kaynaklanan Vergi ve Fon Yükümlülükleri
11.630
0
11.630
17.932
0
17.932
2.1.9
Kredi Kartı Harcama Limit Taahhütleri
21.219.999
0
21.219.999
20.489.527
0
20.489.527
2.1.10
Kredi Kartları ve Bankacılık Hizmetlerine İlişkin Promosyon Uyg. Taah.
100.470
0
100.470
93.072
0
93.072
2.1.11
Açığa Menkul Kıymet Satış Taahhütlerinden Alacaklar
0
0
0
0
0
0
2.1.12
Açığa Menkul Kıymet Satış Taahhütlerinden Borçlar
12.960
0
12.960
9.784
0
9.784
2.1.13
Diğer Cayılamaz Taahhütler
4.997.124
1.738.248
6.735.372
5.016.431
1.236.554
6.252.985
2.2
Cayılabilir Taahhütler
558.506
10.566.886
11.125.392
487.757
8.086.699
8.574.456
2.2.1
Cayılabilir Kredi Tahsis Taahhütleri
558.506
10.566.886
11.125.392
487.757
8.086.699
8.574.456
2.2.2
Diğer Cayılabilir Taahhütler
0
0
0
0
0
0
III.
TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR
37.407.568 109.765.282 147.172.850 25.933.585 71.810.491 97.744.076
3.1
Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Araçlar
0
4.689.900
4.689.900
0
0
0
3.1.1
Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler
0
4.689.900
4.689.900
0
0
0
3.1.2
Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler
0
0
0
0
0
0
3.1.3
Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı İşlemler
0
0
0
0
0
0
3.2
Alım Satım Amaçlı İşlemler
37.407.568 105.075.382 142.482.950
25.933.585
71.810.491
97.744.076
168
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Nazım Hesaplar Tablosu
BİN TÜRK LİRASI
CARİ DÖNEM
(31/12/2015)
Dipnot
3.2.1
ÖNCEKİ DÖNEM
( 31/12/2014)
TP
YP
Toplam
TP
YP
Toplam
Vadeli Döviz Alım-Satım İşlemleri
3.450.436
9.706.595
13.157.031
2.714.269
5.622.700
8.336.969
4.169.202
3.2.1.1
Vadeli Döviz Alım İşlemleri
1.693.095
4.859.603
6.552.698
1.822.359
2.346.843
3.2.1.2
Vadeli Döviz Satım İşlemleri
1.757.341
4.846.992
6.604.333
891.910
3.275.857
4.167.767
3.2.2
Para ve Faiz Swap İşlemleri
28.757.554
81.872.212 110.629.766
20.108.674
54.556.119
74.664.793
3.2.2.1
Swap Para Alım İşlemleri
6.368.873
29.957.234
36.326.107
5.688.362
18.851.307
24.539.669
19.470.401
13.851.644
33.322.045
10.533.432
12.171.340
22.704.772
3.2.2.3 Swap Faiz Alım İşlemleri
1.459.140
19.031.667
20.490.807
1.943.440
11.766.736
13.710.176
3.2.2.4 Swap Faiz Satım İşlemleri
1.459.140
19.031.667
20.490.807
1.943.440
11.766.736
13.710.176
3.2.2.2 Swap Para Satım İşlemleri
3.2.3
Para, Faiz ve Menkul Değer Opsiyonları
4.771.805
8.141.048
12.912.853
3.089.757
9.344.729
12.434.486
3.2.3.1
Para Alım Opsiyonları
3.282.994
2.575.568
5.858.562
1.671.738
3.817.040
5.488.778
1.454.146
4.063.038
5.517.184
1.391.746
4.062.605
5.454.351
3.2.3.3 Faiz Alım Opsiyonları
0
751.221
751.221
0
718.420
718.420
3.2.3.4 Faiz Satım Opsiyonları
0
751.221
751.221
0
718.420
718.420
3.2.3.5 Menkul Değerler Alım Opsiyonları
19.718
0
19.718
21.813
0
21.813
3.2.3.6 Menkul Değerler Satım Opsiyonları
14.947
0
14.947
4.460
28.244
32.704
3.2.3.2 Para Satım Opsiyonları
3.2.4
Futures Para İşlemleri
3.2.4.1 Futures Para Alım İşlemleri
769
770
1.539
0
0
0
769
0
769
0
0
0
3.2.4.2 Futures Para Satım İşlemleri
0
770
770
0
0
0
3.2.5
Futures Faiz Alım-Satım İşlemleri
0
0
0
0
0
0
3.2.5.1
Futures Faiz Alım İşlemleri
3.2.5.2 Futures Faiz Satım İşlemleri
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
427.004
5.354.757
5.781.761
20.885
2.286.943
2.307.828
3.2.6
Diğer
B.
EMANET VE REHİNLİ KIYMETLER (IV+V+VI)
352.870.016 215.824.353568.694.369 310.820.922 163.759.459 474.580.381
112.258.716 12.739.248 124.997.964 127.338.013 10.976.275 138.314.288
IV.
EMANET KIYMETLER
4.1
Müşteri Fon ve Portföy Mevcutları
0
0
4.2
Emanete Alınan Menkul Değerler
92.530.590
966.273
14.310.435
3.962.914
18.273.349
12.836.400
3.297.909
16.134.309
2.990.258
6.503.195
9.493.453
2.464.130
5.685.294
8.149.424
13.560
2.638
16.198
9.682
4.143
13.825
2.541
0
2.541
2.541
0
2.541
410.881
1.304.228
1.715.109
1.259.262
1.172.270
2.431.532
2.000.451
0
2.000.451
1.753.513
0
1.753.513
4.3
Tahsile Alınan Çekler
4.4
Tahsile Alınan Ticari Senetler
4.5
Tahsile Alınan Diğer Kıymetler
4.6
İhracına Aracı Olunan Kıymetler
4.7
Diğer Emanet Kıymetler
4.8
Emanet Kıymet Alanlar
V.
REHİNLİ KIYMETLER
0
0
93.496.863 109.012.485
0
0
816.659 109.829.144
240.611.300 203.085.105 443.696.405 183.482.909 152.783.184 336.266.093
5.1
Menkul Kıymetler
15.932.469
18.680.578
34.613.047
9.424.785
12.662.712
5.2
Teminat Senetleri
6.195.668
12.822.301
19.017.969
6.034.317
11.016.838
17.051.155
5.3
Emtia
51.707.000
12.762.242
64.469.242
39.383.197
10.293.413
49.676.610
0
0
0
0
0
5.4
Varant
5.5
Gayrimenkul
5.6
Diğer Rehinli Kıymetler
16.958.590
60.170.312
77.128.902
10.135.678
41.151.538
5.7
Rehinli Kıymet Alanlar
0
0
0
0
0
0
VI.
KABUL EDİLEN AVALLER VE KEFALETLER
0
0
0
0
0
0
BİLANÇO DIŞI HESAPLAR TOPLAMI (A+B)
0
22.087.497
149.817.573
98.649.672 248.467.245 118.504.932
77.658.683 196.163.615
51.287.216
454.245.386 373.448.508 827.693.894 396.568.239 272.855.572 669.423.811
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
169
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Gelir Tablosu
BİN TÜRK LİRASI
GELİR VE GİDER KALEMLERİ
I.
FAİZ GELİRLERİ
1.1
Kredilerden Alınan Faizler
1.2
Zorunlu Karşılıklardan Alınan Faizler
1.3
Bankalardan Alınan Faizler
1.4
Para Piyasası İşlemlerinden Alınan Faizler
1.5
Menkul Değerlerden Alınan Faizler
1.5.1
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan
1.5.2
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV
1.5.3
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan
1.5.4
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlardan
1.6
Finansal Kiralama Gelirleri
1.7
Diğer Faiz Gelirleri
II.
FAİZ GİDERLERİ
2.1
2.2
Dipnot
V-IV-a
CARİ DÖNEM
ÖNCEKİ DÖNEM
(01/01-31/12/2015)
(01/01-31/12/2014)
21.406.966
17.752.690
16.488.975
13.311.666
65.919
5.918
258.602
194.568
96.233
15.067
4.082.312
3.931.245
80.532
127.104
0
0
3.880.470
3.118.955
121.310
685.186
262.798
186.632
152.127
107.594
11.211.101
9.282.281
Mevduata Verilen Faizler
6.281.969
5.603.036
Kullanılan Kredilere Verilen Faizler
1.151.669
780.549
2.3
Para Piyasası İşlemlerine Verilen Faizler
2.151.312
1.762.400
2.4
İhraç Edilen Menkul Kıymetlere Verilen Faizler
1.589.475
1.071.177
2.5
Diğer Faiz Giderleri
III.
NET FAİZ GELİRİ/GİDERİ (I-II)
IV.
NET ÜCRET VE KOMİSYON GELİRLERİ/GİDERLERİ
4.1
Alınan Ücret ve Komisyonlar
4.1.1
Gayri Nakdi Kredilerden
4.1.2
V-IV-b
36.676
65.119
10.195.865
8.470.409
1.807.881
1.505.183
2.881.717
2.434.577
399.422
301.802
Diğer
2.482.295
2.132.775
4.2
Verilen Ücret ve Komisyonlar
1.073.836
929.394
4.2.1
Gayri Nakdi Kredilere
4.2.2
Diğer
V.
TEMETTÜ GELİRLERİ
V-IV-c
256.696
292.047
VI.
TİCARİ KAR/ZARAR (Net)
V-IV-ç
-325.160
664.128
6.1
Sermaye Piyasası İşlemleri Karı/Zararı
412.464
570.339
6.2
Türev Finansal İşlemlerden Kar/Zarar
-897.945
-614.744
6.3
Kambiyo İşlemleri Karı/Zararı
VII.
DİĞER FAALİYET GELİRLERİ
VIII.
FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ TOPLAMI (III+IV+V+VI+VII)
IX.
KREDİ VE DİĞER ALACAKLAR DEĞER DÜŞÜŞ KARŞILIĞI (-)
V-IV-e
2.289.722
1.530.113
X.
DİĞER FAALİYET GİDERLERİ (-)
V-IV-f
10.940.293
9.499.378
XI.
NET FAALİYET KARI/ZARARI (VIII-IX-X)
4.575.081
5.012.256
XII.
BİRLEŞME İŞLEMİ SONRASINDA GELİR OLARAK KAYDEDİLEN FAZLALIK TUTARI
XIII.
ÖZKAYNAK YÖNTEMİ UYGULANAN ORTAKLIKLARDAN KAR/ZARAR
XIV.
NET PARASAL POZİSYON KARI/ZARARI
0
0
XV.
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ K/Z (XI+...+XIV)
V-IV-g
4.589.899
5.027.034
XVI.
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ KARŞILIĞI (±)
V-IV-ğ
850.228
1.006.617
16.1
Cari Vergi Karşılığı
528.501
1.293.016
16.2
Ertelenmiş Vergi Karşılığı
321.727
-286.399
XVII.
SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM NET K/Z (XV±XVI)
3.739.671
4.020.417
XVIII.
DURDURULAN FAALİYETLERDEN GELİRLER
0
0
18.1
Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlık Gelirleri
0
0
18.2
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ort.) Satış Karları
0
0
18.3
Diğer Durdurulan Faaliyet Gelirleri
0
0
XIX.
DURDURULAN FAALİYETLERDEN GİDERLER (-)
0
0
19.1
Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlık Giderleri
0
0
19.2
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ort.) Satış Zararları
0
0
19.3
Diğer Durdurulan Faaliyet Giderleri
0
0
XX.
DURDURULAN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ K/Z (XVIII-XIX)
V-IV-g
0
0
XXI.
DURDURULAN FAALİYETLER VERGİ KARŞILIĞI (±)
V-IV-ğ
0
0
21.1
Cari Vergi Karşılığı
0
0
21.2
Ertelenmiş Vergi Karşılığı
0
0
XXII.
DURDURULAN FAALİYETLER DÖNEM NET K/Z (XX±XXI)
V-IV-h
0
0
XXIII.
NET DÖNEM KARI/ZARARI (XVII+XXII)
V-IV-ı
3.739.671
4.020.417
23.1
Grubun Karı/Zararı
3.330.740
3.523.719
23.2
Azınlık Payları Karı/Zararı (-)
Hisse Başına Kar/Zarar (*)
(*)
Tam TL tutarı ile gösterilmiştir.
170
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
V-IV-d
V-IV-h
7.373
8.117
1.066.463
921.277
160.321
708.533
5.869.814
5.109.980
17.805.096
16.041.747
0
0
14.818
14.778
408.931
496.698
0,029605986
0,031321320
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Özkaynaklarda Muhasebeleştirilen Gelir Gider Kalemlerine İlişkin Tablo
BİN TÜRK LİRASI
ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBELEŞTİRİLEN GELİR GİDER KALEMLERİ
I.
MENKUL DEĞERLER DEĞERLEME FARKLARINA SATILMAYA HAZIR FİNANSAL VARLIKLARDAN EKLENEN
II.
MADDİ DURAN VARLIKLAR YENİDEN DEĞERLEME FARKLARI
III.
MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR YENİDEN DEĞERLEME FARKLARI
IV.
YABANCI PARA İŞLEMLER İÇİN KUR ÇEVRİM FARKLARI
V.
NAKİT AKIŞ RİSKİNDEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLARA İLİŞKİN KAR/ZARAR (Gerçeğe Uygun
Değer Değişikliklerinin Etkin Kısmı)
VI.
YURTDIŞINDAKİ NET YATIRIM RİSKİNDEN KORUNMA AMAÇLI TÜREV FİNANSAL VARLIKLARA İLİŞKİN KAR/ZARAR
(Gerçeğe Uygun Değer Değişikliklerinin Etkin Kısmı)
VII.
MUHASEBE POLİTİKASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER İLE HATALARIN DÜZELTİLMESİNİN ETKİSİ
VIII. TMS UYARINCA ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBELEŞTİRİLEN DİĞER GELİR GİDER UNSURLARI
CARİ DÖNEM
ÖNCEKİ DÖNEM
(01/01-31/12/2015) (01/01-31/12/2014)
-2.320.433
1.892.979
2.836.519
56.895
-70.404
-300.529
1.116.860
IX.
DEĞERLEME FARKLARINA AİT ERTELENMİŞ VERGİ
267.685
-293.464
X.
DOĞRUDAN ÖZKAYNAK ALTINDA MUHASEBELEŞTİRİLEN NET GELİR/GİDER (I+II+…+IX)
540.137
2.645.971
XI.
DÖNEM KARI/ZARARI
3.330.740
3.523.719
-160.532
170.766
3.491.272
3.352.953
3.870.877
6.169.690
11.1 Menkul Değerlerin Gerçeğe Uygun Değerindeki Net Değişme (Kar-Zarara Transfer)
11.2 Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı Türev Finansal Varlıklardan Yeniden Sınıflandırılan ve Gelir Tablosunda Gösterilen Kısım
11.3 Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı Yeniden Sınıflandırılan ve Gelir Tablosunda Gösterilen Kısım
11.4 Diğer
XII.
DÖNEME İLİŞKİN MUHASEBELEŞTİRİLEN TOPLAM KAR/ZARAR (X±XI)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
171
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Özkaynak Değişim Tablosu
ÖZKAYNAK KALEMLERİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER
Dipnot
I.
II.
2.1
2.2
III.
IV.
V.
VI.
6.1
6.2
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
XIII.
XIV.
14.1
14.2
XV.
XVI.
XVII.
XVIII.
XIX.
XX.
20.1
20.2
20.3
I.
II.
III.
IV.
4.1
4.2
V.
ÖNCEKİ DÖNEM
(31/12/2014)
Dönem Başı Bakiyesi
TMS 8 Uyarınca Yapılan Düzeltmeler
Hataların Düzeltilmesinin Etkisi
Muhasebe Politikasında Yapılan Değişikliklerin Etkisi
Yeni Bakiye (I+II)
V-V
Ödenmiş Ödenmiş Sermaye
Sermaye Enf.Düzeltme Farkı
Hisse Senedi
İhraç Primleri
Hisse Senedi
İptal Karları
Yasal Yedek
Akçeler
Statü
Yedekleri
Olağanüstü
Yedek Akçe
4.500.000
1.615.938
33.940
2.286.486
59.539
10.812.744
4.500.000
1.615.938
33.940
2.286.486
59.539
10.812.744
1
354
Dönem İçindeki Değişimler
Birleşmeden Kaynaklanan Artış/Azalış
Menkul Değerler Değerleme Farkları
Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım)
Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı
Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı
Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları
Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden
Değerleme Farkları
İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort.
(İş Ort.) Bedelsiz HS
Kur Farkları
Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan
Değişiklik
Varlıkların Yeniden Sınıflandırılmasından
Kaynaklanan Değişiklik
İştirak Özkaynağındaki Değişikliklerin Banka
Özkaynağına Etkisi
Sermaye Artırımı
Nakden
İç Kaynaklardan
Hisse Senedi İhracı
Hisse Senedi İptal Karları
Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı
Diğer (*)
Dönem Net Karı veya Zararı
Kar Dağıtımı
Dağıtılan Temettü
Yedeklere Aktarılan Tutarlar
Diğer (**)
Dönem Sonu Bakiyesi (III+IV+V+……
+XVIII+XIX+XX)
4.500.000
1.615.938
33.941
CARİ DÖNEM
(31/12/2015)
Önceki Dönem Sonu Bakiyesi
4.500.000
1.615.938
33.941
0
1.010
224.787
4.695
2.486.592
224.787
4.695
2.390.161
96.431
2.511.627
64.234
13.300.346
2.511.627
64.234
13.300.346
263.262
6.967
2.496.960
263.262
6.967
2.366.336
130.624
2.774.889
71.201
15.797.306
Dönem İçindeki Değişimler
Birleşmeden Kaynaklanan Artış/Azalış
Menkul Değerler Değerleme Farkları
Riskten Korunma Fonları (Etkin kısım)
Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı
Yurtdışındaki Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı
Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Farkları
Maddi Olmayan Duran Varlıklar Yeniden
VI.
Değerleme Farkları
İştirakler, Bağlı Ort. ve Birlikte Kontrol Edilen Ort.
VII. (İş Ort.) Bedelsiz HS
VIII. Kur Farkları
Varlıkların Elden Çıkarılmasından Kaynaklanan
IX.
Değişiklik
Varlıkların Yeniden Sınıflandırılmasından
X.
Kaynaklanan Değişiklik
İştirak Özkaynağındaki Değişikliklerin Banka
XI.
Özkaynağına Etkisi
XII. Sermaye Artırımı
12.1 Nakden
12.2 İç Kaynaklardan
XIII. Hisse Senedi İhraç Primi
XIV. Hisse Senedi İptal Karları
XV. Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltme Farkı
XVI. Diğer (*)
XVII. Dönem Net Karı veya Zararı
XVIII. Kar Dağıtımı
18.1 Dağıtılan Temettü
18.2 Yedeklere Aktarılan Tutarlar
18.3 Diğer (**)
Dönem Sonu Bakiyesi (I+II+III+…+XVI+XVII+XVIII)
4.500.000
1.615.938
33.941
0
Grup paylarında meydana gelen değişimi de içermektedir.
Ana sözleşmeye göre hesap dönemine ilişkin net karın bir kısmının personele kar payı olarak dağıtıldığı dikkate alınarak “TMS 19 - Çalışanlara Sağlanan Faydalar” uyarınca personele dağıtılacak kar payı için ilgili
dönemlerde ayrılan karşılıklar, dağıtılabilir kar rakamına ilave edilmiştir.
(*)
(**)
172
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Diğer
Yedekler
Dönem Net Geçmiş Dönem
Karı/(Zararı)
Karı/(Zararı)
152.149
2.621.162
540.777
540.777
3.161.939
152.149
Maddi ve Maddi
Menkul Değer. Olmayan Duran
Değerleme Farkı
Varlık YDF
Ortaklıklardan
Bedelsiz Hisse
Senetleri
680.397
-1.179
680.397
-1.179
Riskten
Korunma
Fonları
Satış A./Durdurulan
F. İlişkin Dur.V.
Bir.Değ.F.
2.758.725
-70.404
-42.370
39.375
3.523.719
3.523.719
39.375
-1.027
-3.269.053
-649.410
-2.619.643
-108.141
3.439.122
3.415.578
3.439.122
0
-1.179
0
0
-1.179
-2.203.955
2.709.044
55.851
-21.847
73.379
1.044
3.330.740
3.330.740
42.870
-3.477.576
-841.011
-2.636.565
-19.128
1.236.211
2.709.044
-1.179
0
0
Azınlık Payları
Hariç Toplam
Özkaynak
Azınlık
Payları
Toplam
Özkaynak
22.761.176
540.777
3.133.450
462.947
25.894.626
1.003.724
540.777
23.301.953
462.947
3.596.397
1.003.724
26.898.350
2.758.725
98.983
2.857.708
-70.404
-679
-71.083
-42.032
3.523.719
-552.979
-649.410
0
96.431
-4.868
496.698
-100.947
-101.516
569
-46.900
4.020.417
-653.926
-750.926
0
97.000
28.918.982
4.085.584
33.004.566
28.918.982
4.085.584
33.004.566
-2.203.955
-39.476
-2.243.431
2.709.044
327.990
3.037.034
56.895
-747
56.148
21.023
3.330.740
-710.387
-841.011
0
130.624
-92.012
408.931
-129.086
-129.732
646
-70.989
3.739.671
-839.473
-970.743
0
131.270
32.122.342
4.561.184
36.683.526
Grup paylarında meydana gelen değişimi de içermektedir.
Ana sözleşmeye göre hesap dönemine ilişkin net karın bir kısmının personele kar payı olarak dağıtıldığı dikkate alınarak “TMS 19 - Çalışanlara Sağlanan Faydalar” uyarınca personele dağıtılacak kar payı için ilgili
dönemlerde ayrılan karşılıklar, dağıtılabilir kar rakamına ilave edilmiştir.
(*)
(**)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
173
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Konsolide Nakit Akış Tablosu
BİN TÜRK LİRASI
Dipnot
CARİ DÖNEM
(01/01-31/12/2015)
ÖNCEKİ DÖNEM
(01/01-31/12/2014)
A.
BANKACILIK FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI
1.1
Bankacılık Faaliyet Konusu Aktif ve Pasiflerdeki Değişim Öncesi Faaliyet Karı
11.177.832
4.865.100
1.1.1
1.1.2
1.1.3
1.1.4
1.1.5
1.1.6
1.1.7
1.1.8
1.1.9
Alınan Faizler
Ödenen Faizler
Alınan Temettüler
Alınan Ücret ve Komisyonlar
Elde Edilen Diğer Kazançlar
Zarar Olarak Muhasebeleştirilen Donuk Alacaklardan Tahsilatlar
Personele ve Hizmet Tedarik Edenlere Yapılan Nakit Ödemeler
Ödenen Vergiler
Diğer
20.678.956
-10.954.988
90.989
2.881.717
5.700.209
1.056.767
-5.061.472
-816.574
-2.397.772
16.619.468
-9.098.592
71.904
2.434.577
4.682.737
971.230
-4.657.996
-1.234.783
-4.923.445
1.2
Bankacılık Faaliyetleri Konusu Aktif ve Pasiflerdeki Değişim
-6.451.242
-8.920.141
1.2.1
1.2.2
1.2.3
1.2.4
1.2.5
1.2.6
1.2.7
1.2.8
1.2.9
1.2.10
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklarda Net (Artış) Azalış
Gerçeğe Uygun Değer Farkı K/Z'a Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan FV'larda Net (Artış) Azalış
Bankalar Hesabındaki Net (Artış) Azalış
Kredilerdeki Net (Artış) Azalış
Diğer Aktiflerde Net (Artış) Azalış
Bankaların Mevduatlarında Net Artış (Azalış)
Diğer Mevduatlarda Net Artış (Azalış)
Alınan Kredilerdeki Net Artış (Azalış)
Vadesi Gelmiş Borçlarda Net Artış (Azalış)
Diğer Borçlarda Net Artış (Azalış)
117.852
0
-8.327.686
-16.625.682
-4.390.702
476.491
10.067.293
7.511.563
0
4.719.629
459.266
0
-2.155.635
-21.709.826
-1.625.666
2.405.642
8.878.862
6.103.793
0
-1.276.577
I.
Bankacılık Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı
4.726.590
-4.055.041
B.
YATIRIM FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI
II.
Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit Akımı
-5.612.403
-2.664.351
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
2.6
2.7
2.8
2.9
İktisap Edilen İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
Elden Çıkarılan İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
Satın Alınan Menkuller ve Gayrimenkuller
Elden Çıkarılan Menkul ve Gayrimenkuller
Elde Edilen Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Elden Çıkarılan Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Satın Alınan Yatırım Amaçlı Menkul Değerler
Satılan Yatırım Amaçlı Menkul Değerler
Diğer
-37.100
23.203
-985.381
379.855
-16.290.932
10.578.811
-486.510
1.545.224
-339.573
-23.415
20.363
-586.724
393.766
-22.440.548
13.727.434
-86.112
6.564.238
-233.353
C.
FİNANSMAN FAALİYETLERİNE İLİŞKİN NAKİT AKIMLARI
III.
Finansman Faaliyetlerinden Sağlanan Net Nakit
1.299.849
7.159.820
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
Krediler ve İhraç Edilen Menkul Değerlerden Sağlanan Nakit
Krediler ve İhraç Edilen Menkul Değerlerden Kaynaklanan Nakit Çıkışı
İhraç Edilen Sermaye Araçları
Temettü Ödemeleri
Finansal Kiralamaya İlişkin Ödemeler
Diğer
V-VI
23.894.082
-21.623.490
0
-970.743
0
0
20.491.505
-12.580.759
0
-750.926
0
0
IV.
Döviz Kurundaki Değişimin Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar Üzerindeki Etkisi
V-VI
-57.933
79.279
V.
Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklardaki Net Artış/Azalış
356.103
519.707
VI.
Dönem Başındaki Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar
13.562.316
13.042.609
VII.
Dönem Sonundaki Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlıklar
(*)
İtfa edilen Yatırım Amaçlı Menkul Değerleri de içermektedir.
174
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
V-VI
V-VI
V-VI
13.918.419
13.562.316
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Kâr Dağıtım Tablosu
BİN TÜRK LİRASI
CARİ DÖNEM
ÖNCEKİ DÖNEM
(31/12/2015)
(31/12/2014)
I.
DÖNEM KARININ DAĞITIMI (1)
1.1
1.2
1.2.1
1.2.2
1.2.3
DÖNEM KARI (2)
ÖDENECEK VERGİ VE YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER (-)
Kurumlar Vergisi (Gelir Vergisi)
Gelir Vergisi Kesintisi
Diğer Vergi ve Yasal Yükümlülükler (3)
A.
NET DÖNEM KARI (1.1-1.2)
1.3
1.4
1.5
GEÇMİŞ DÖNEMLER ZARARI (-)
BİRİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE (-)
BANKADA BIRAKILMASI VE TASARRUFU ZORUNLU YASAL FONLAR (-)
B.
DAĞITILABİLİR NET DÖNEM KARI [(A-(1.3+1.4+1.5)]
1.6
1.6.1
1.6.2
1.6.3
1.6.4
1.6.5
1.7
1.8
1.9
1.9.1
1.9.2
1.9.3
1.9.4
1.9.5
1.10
1.11
1.12
1.13
1.14
ORTAKLARA BİRİNCİ TEMETTÜ (-)
Hisse Senedi Sahiplerine
İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine
Katılma İntifa Senetlerine
Kara İştirakli Tahvillere
Kar ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine
PERSONELE TEMETTÜ (-)
YÖNETİM KURULUNA TEMETTÜ (-)
ORTAKLARA İKİNCİ TEMETTÜ (-)
Hisse Senedi Sahiplerine
İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine
Katılma İntifa Senetlerine
Kara İştirakli Tahvillere
Kar ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine
İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇE (-)
STATÜ YEDEKLERİ (-)
OLAĞANÜSTÜ YEDEKLER
DİĞER YEDEKLER
ÖZEL FONLAR
II.
YEDEKLERDEN DAĞITIM
2.1
2.2
2.3
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.4
2.5
DAĞITILAN YEDEKLER
İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEKLER (-)
ORTAKLARA PAY (-)
Hisse Senedi Sahiplerine
İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine
Katılma İntifa Senetlerine
Kara İştirakli Tahvillere
Kar ve Zarar Ortaklığı Belgesi Sahiplerine
PERSONELE PAY (-)
YÖNETİM KURULUNA PAY (-)
III.
HİSSE BAŞINA KAR
3.1
3.2
3.3
3.4
HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4)
HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % )
İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4)
İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % )
IV.
HİSSE BAŞINA TEMETTÜ
4.1
4.2
4.3
4.4
HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4)
HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % )
İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE (4)
İMTİYAZLI HİSSE SENEDİ SAHİPLERİNE ( % )
3.783.697
701.006
386.166
5.984
308.856
4.360.068
848.626
1.110.149
6.008
-267.531
3.082.691
3.511.442
0
0
0
0
175.403
2.363.030
3.082.691
973.009
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
270.000
269.998
2
0
0
0
140.698
1.279
429.034
429.027
3
4
0
0
61.649
0
70.349
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0,0274
69
0
0
0,0301
75
0
0
0
0
0
0
0,0062
16
0,0018
18
Kar dağıtımı Banka Genel Kurulu tarafından kararlaştırılmaktadır. Finansal tabloların düzenlendiği tarih itibariyle Genel Kurul toplantısı henüz yapılmamıştır.
“TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar” uyarınca personele dağıtılacak kar payı için 2014 yılında ayrılan ve aynı yılın kar dağıtımı matrahına eklenen 129.000 TL, tabloda önceki dönem “dönem karı” rakamına ilave edilmiştir.
(3)
Cari döneme ilişkin tutar ertelenmiş vergi geliri, önceki döneme ilişkin tutar ise ertelenmiş vergi gideridir.
(4)
Tam TL tutarı ile gösterilmiştir.
(1)
(2)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
175
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: MUHASEBE POLİTİKALARINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
I. Sunum Esaslarına İlişkin Açıklamalar
Bu raporda yer alan konsolide finansal tablolar ile bunlara ilişkin açıklama ve dipnotlar, Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında
Yönetmelik ve BDDK tarafından bankaların muhasebe ve finansal raporlama esaslarına ilişkin yayımlanan diğer yönetmelik, tebliğ, açıklama ve genelgeler ve bunlar ile düzenlenmeyen
konularda Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe Standartları hükümlerine (bundan sonra hep birlikte “BDDK Muhasebe
ve Finansal Raporlama Mevzuatı” olarak anılacaktır) uygun olarak hazırlanmıştır.
Cari dönemde, detayları Üçüncü Bölüm XIII ve XIV no.lu dipnotlarda belirtildiği üzere, maddi duran varlıklar altında izlenen Grubun kullanımındaki gayrimenkuller ile yatırım amaçlı
gayrimenkullerin değerlemesine ilişkin muhasebe politikasında maliyet modelinden yeniden değerleme/gerçeğe uygun değer modeline geçilmiştir. TMS 8 “Muhasebe Politikaları,
Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar” gereği yatırım amaçlı gayrimenkullerdeki değerleme politikası değişikliği geriye dönük olarak uygulanmış ve önceki dönem finansal
tabloları yeniden düzenlenmek suretiyle düzeltilmiştir. Bu düzeltmelerin 31.12.2014 ve 31.12.2013 itibarıyla finansal tablolara etkileri aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir.
31.12.2014
Yayımlanan
Muhasebe Politikası Değişiklik Etkisi
Yeniden Düzenlenmiş
2.386.849
-3.161
2.383.688
1.387.651
1.310.661
2.698.312
637.937
-10.701
627.236
Aktifler
Maddi Duran Varlıklar (1)
Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller
Ertelenmiş Vergi Varlığı
Pasifler
Ertelenmiş Vergi Borcu
1.882
4.694
6.576
Geçmiş Yıllar Kar/Zararı
-648.918
540.777
-108.141
Dönem Net Kar/Zararı
3.351.828
171.891
3.523.719
Azınlık Payları
3.506.147
579.437
4.085.584
Diğer Faaliyet Gelirleri
4.836.167
273.813
5.109.980
Diğer Faaliyet Giderleri
9.515.404
-16.026
9.499.378
Gelir Tablosu
Ertelenmiş Vergi Geliri
287.857
-1.458
286.399
Net Dönem Kar/Zararı
3.732.036
288.381
4.020.417
Grubun Karı/Zararı
3.351.828
171.891
3.523.719
380.208
116.490
496.698
0,029793431
0,001527889
0,031321320
Azınlık Payları Karı/Zararı
Hisse Başına Kar (2)
Grup şirketlerinin finansal tablolarında yatırım amaçlı gayrimenkuller içerisinde izlenmekle birlikte Grubun kullanımında olan gayrimenkullere ilişkin maliyetlerin konsolide finansal tablolarda maddi duran varlıklara
sınıflamasına ilişkin düzeltme etkisidir.
(2)
Tam TL tutarı ile gösterilmiştir.
(1)
31.12.2013
Yayımlanan
Muhasebe Politikası Değişiklik Etkisi
Yeniden Düzenlenmiş
Aktifler
Maddi Duran Varlıklar (1)
2.234.328
-3.161
2.231.167
Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller
1.342.182
1.020.822
2.363.004
666.543
-10.735
655.808
Ertelenmiş Vergi Varlığı
Pasifler
2.599
3.202
5.801
Geçmiş Yıl Kar/Zararı
Ertelenmiş Vergi Borcu
2.621.162
540.777
3.161.939
Azınlık Payları
3.133.450
462.947
3.596.397
Grup şirketlerinin finansal tablolarında yatırım amaçlı gayrimenkuller içerisinde izlenmekle birlikte Grubun kullanımında olan gayrimenkullere ilişkin maliyetlerin konsolide finansal
tablolarda maddi duran varlıklara sınıflamasına ilişkin düzeltme etkisidir.
(1)
Maddi duran varlıklardaki muhasebe politikası değişikliği dışında uygulanan muhasebe politikaları önceki dönem finansal tabloları ile uyumludur.
İzlenen muhasebe politikaları ile konsolide finansal tabloların hazırlanmasında kullanılan değerleme esasları aşağıda detaylı olarak sunulmuştur.
II. Finansal Araçların Kullanım Stratejisi ve Yabancı Para Cinsinden İşlemlere İlişkin Açıklamalar
1. Grubun finansal araçlara ilişkin stratejileri:
Temel finansal faaliyetlerini bankacılık, sigortacılık ve reasürans hizmetleri, aracılık ve yatırım danışmanlığı hizmetleri, gayrimenkul portföy yönetimi, finansal kiralama, faktoring
hizmetleri, girişim sermayesi finansmanı, portföy yönetimi ve varlık yönetimi gibi çok geniş ölçekli faaliyetlerin oluşturduğu Grubun konsolide bilançosunun pasifi, temel faaliyet alanı
olan bankacılık sisteminin genel pasif yapısına paralel olarak kısa vadeli mevduat ağırlıklı olup, orta ve uzun vadeli diğer enstrümanlar vasıtasıyla mevduat dışı kaynak toplanmaktadır.
Bu durumun yaratabileceği likidite riski ise mevduatın sürekliliğinin yanı sıra yaygın muhabir ağı, piyasa yapıcılığı (Ana Ortaklık Banka piyasa yapıcısı bankalar arasındadır) ve Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) likidite imkanlarının kullanımı sayesinde rahatlıkla kontrol altında tutulabilmekte; Grubun ve bankacılık sisteminin likiditesi sürekli izlenmektedir.
Diğer taraftan, döviz cinsi bazında oluşan likidite ihtiyaçları para piyasaları ve para swapları vasıtasıyla giderilmektedir.
Toplanan kaynaklar büyük oranda sabit faizli olup, sektör gelişmeleri yakından izlenerek alternatif yatırım araçlarının getirilerine göre hem sabit hem de değişken faizli plasmanlar
yapılmaktadır.
Ayrıca sabit faizli olarak ihraç edilen kaynaklar ile sabit faizli olarak kullanılan kaynakların bir kısmı gerçeğe uygun değer riskinden koruma muhasebesine konu edilmektedir. İlgili sabit
faizli finansal yükümlülüklerin gerçeğe uygun değer riski faiz swapları ile korunmaktadır. Riskten koruma muhasebesine konu olan sabit faizli finansal yükümlülüklerin gerçeğe uygun
değerindeki değişimler ile riskten koruma aracı olan faiz swaplarının gerçeğe uygun değerindeki değişimler gelir tablosunda “Ticari Kar/Zarar” kaleminde yer almaktadır. Finansal
riskten korunma işleminin başlangıcında ve sonraki dönemlerde, anılan finansal riskten korunma işleminin, söz konusu korunma işleminin ilgili olduğu dönem içerisinde meydana
gelen ve korunan riskten kaynaklanan (korunan riskle ilişkilendirilebilen) değişikleri dengeleyeceği beklenmektedir ve bu bağlamda etkinlik testleri yapılmaktadır. Riskten korunma
muhasebesinin başlangıcında ve her raporlama döneminde etkinlik testleri gerçekleştirilmektedir. Etkinlik testleri “Dollar off-set yöntemi” ile yapılmakta ve etkinliğin %80-%125
aralığında gerçekleşmesi durumunda riskten korunma muhasebesine devam edilmektedir.
176
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Riskten korunma muhasebesi, riskten korunma aracının sona ermesi, gerçekleşmesi, satılması veya etkinlik testinin etkin olmaması durumunda sona erdirilmektedir. Gerçeğe uygun
değer riskinden korunma muhasebesinin sona erdirilmesinde, riskten korunan finansal enstrümanlar üzerine uygulanan gerçeğe uygun değer riskinden korunma muhasebesinin
yarattığı değerleme etkileri, riskten korunan finansal enstrümanın ömrü boyunca amortisman yöntemiyle gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
Grubun plasmanları küresel ve ulusal ekonomik beklentiler, piyasa koşulları, mevcut ve potansiyel kredi müşterilerinin beklentileri ve eğilimleri, faiz-likidite-kur-kredi vb. riskler göz
önüne alınarak yüksek getirili ve düşük riskli varlıklara yöneltilmekte, plasman çalışmalarında emniyet ilkesi ön planda tutulmaktadır. Grubun uzun vadeli plasmanlarında genel olarak
yüksek getiriyi amaçlayan fiyatlama politikası uygulanmakta ve faiz dışı gelir yaratma imkanlarının azami ölçüde kullanılmasına önem verilmektedir. Bilanço yönetiminde bu stratejilere
paralel ve yasal limitler dahilinde hareket edilmektedir.
Bilanço büyüklüklerine ilişkin temel hedefler bütçeleme çalışmaları sonrasında oluşturulan uzun vadeli planlarla ortaya konulmakta, para ve sermaye piyasalarındaki kısa vadeli kur, faiz
ve fiyat hareketleri karşısında söz konusu planlar ve piyasa koşullarının seyrine göre pozisyon alınmaktadır.
Piyasalardaki kur, faiz ve fiyat hareketleri anlık olarak takip edilmekte, pozisyon alınırken yasal sınırların yanında Ana Ortaklık Banka’nın kendine özgü işlem ve kontrol limitleri de etkin
şekilde izlenmekte, limit aşımlarına sebebiyet verilmemektedir.
Ana Ortaklık Banka’nın aktif-pasif yönetimi, özkaynak imkanları dahilinde likidite riski, faiz oranı riski, kur riski ve kredi riskini belli sınırlar içinde tutmak ve karlılığı maksimize etmek
amacıyla Aktif-Pasif Komitesi tarafından Yönetim Kurulu’nca belirlenen risk limitleri dahilinde yürütülmektedir.
2. Yabancı para işlemlerle ilgili açıklamalar:
Ana Ortaklık Banka’nın yurt dışında kurulu şubeleri ile finansal kuruluşlarının finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para
birimi) ile düzenlenmekte, konsolidasyon aşamasında ise Ana Ortaklık Banka’nın fonksiyonel para birimi ve finansal tablolar için sunum birimi olan TL cinsinden ifade edilmektedir.
Bilançoda yer alan yabancı para parasal varlık ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL’ye çevrilir. Gerçeğe uygun değerden ölçülen yabancı para birimindeki
parasal olmayan kalemler gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki döviz kurları kullanılarak çevrilir. Parasal kalemlerin çevrimden veya tahsil ve tediyelerinden kaynaklanan kur
farkları gelir tablosunda yer almaktadır. Yurt dışında kurulu ortaklıklardaki net yatırımlar TMS 21 “Kur Değişiminin Etkileri” uyarınca parasal olmayan kalem olarak değerlendirilip tarihi
maliyet cinsinden ölçülerek işlem tarihindeki döviz kurları ile Türk Parasına dönüştürülmekte ve yine TMS 29 “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” gereğince, işlem
tarihi ile enflasyon muhasebesinin en son uygulandığı 31.12.2004 tarihleri arasında geçerli enflasyon endeksleri kullanılarak endekslenmiş değeri hesaplanıp, varsa kalıcı değer düşüş
karşılıkları ayrılarak muhasebeleştirilmektedir.
Ana Ortaklık Banka ve konsolidasyona dahil edilen bağlı ortaklıklardan Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. yabancı para işlemlerinde kendi gişe kurlarını kullanırken, konsolidasyon
kapsamındaki yurt içi yerleşik diğer kuruluşlar yabancı para işlemleri için TCMB kurlarını esas almaktadırlar.
Yurt dışında kurulu şube ve finansal kuruluşların varlık ve yükümlülüklerinin TL’ye çevrilmesinde Banka’nın dönem sonu kapanış kurları kullanılmaktadır. Yurt dışı şubelerin gelir ve
giderleri işlem tarihindeki kurlar üzerinden, yurt dışı finansal kuruluşların gelir ve giderleri ise dönem içinde kurlarda önemli bir dalgalanma olmadığı sürece ortalama kurlar üzerinden
TL’ye çevrilmektedir. TL’ye dönüştürme işlemlerinden doğan tüm kur farkları özkaynaklar altında “Diğer Kar Yedekleri” hesabında izlenmektedir.
III. Konsolide Edilen Ortaklıklara İlişkin Bilgilerin Sunumu
1. Uygulanan konsolidasyon esasları:
Konsolide finansal tabloların hazırlanmasında, 08.11.2006 tarih ve 26340 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin
Tebliğ”de belirtilen usul, esas ve yöntemlere uygun hareket edilmektedir.
a. Bağlı ortaklıkların konsolidasyon esasları:
Bağlı ortaklıklar; Ana ortaklığın kontrolü altında faaliyet gösteren ortaklıklardır.
Kontrol; Ana ortaklık bankanın bir tüzel kişiliğin sermayesinin, asgari yüzde ellibirine sahip olma şartı aranmaksızın, çoğunluğuna doğrudan veya dolaylı olarak sahip olması veya bu
çoğunluğa sahip olmamakla birlikte imtiyazlı hisseleri elinde bulundurması veya diğer hissedarlarla yapılan anlaşmalara istinaden oy hakkının çoğunluğu üzerinde tasarrufta bulunması
suretiyle veya herhangi bir suretle yönetim kurulu üyelerinin karara esas çoğunluğunu atayabilme ya da görevden alma gücünü elinde bulundurmasıdır.
08.11.2006 tarih ve 26340 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ” gereği Banka’nın cari dönem itibarıyla
konsolidasyon kapsamına dahil edilmeyen kredi kuruluşu veya finansal kuruluş niteliğinde bağlı ortaklığı bulunmamaktadır. Konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin açıklayıcı bilgilere
Beşinci Bölüm I.g.3 no.lu dipnotta yer verilmiştir.
Tam konsolidasyon yöntemine göre, bağlı ortaklıkların aktif, pasif, gelir, gider ve bilanço dışı kalemlerinin tamamı Ana Ortaklık Banka’nın aktif, pasif, gelir, gider ve bilanço dışı kalemleri ile
birleştirilmiştir. Grubun konsolidasyona dahil edilen her bir bağlı ortaklıkta yer alan yatırımlarının defter değeri ile ilgili bağlı ortaklığın sermayesindeki gruba ait olan kısım karşılıklı olarak
netleştirilmiştir. Konsolidasyon kapsamına alınan bağlı ortaklıkların birbirleriyle yaptıkları her türlü işlem ve bu işlemlere ilişkin bakiyeler karşılıklı olarak silinmiştir. Konsolide edilmiş bağlı
ortaklıkların net gelirleri ve özkaynakları içerisindeki azınlık hakları, grubun net gelirinden ve özkaynağından ayrı olarak hesaplanmış ve konsolide gelir tablosu ile konsolide bilançoda,
ayrı bir kalem olarak gösterime tabi tutulmuştur.
Banka, konsolide finansal tablolarını hazırlarken konsolidasyona dahil bağlı ortaklıkların finansal tablolarında kullandıkları muhasebe politikalarının Banka’nın muhasebe politikaları ile
yeknesaklığını sağlamak üzere gerekli düzeltme işlemlerini gerçekleştirmiştir.
TFRS 3 “İşletme Birleşmeleri” çerçevesinde 31.03.2004 tarihinden sonraki satın almalardan kaynaklanan şerefiyeler için amortisman muhasebesi uygulanmaması, pozitif şerefiyenin bir
aktif olarak kabul edilmesi ve bilanço dönemleri itibarıyla değer düşüklüğü analizine tabi tutulması öngörülür. Yine aynı standartta, söz konusu tarihten sonra gerçekleşen satın almalara
ilişkin iktisap edilen tanımlanabilir varlık ve borçların gerçeğe uygun değerinde Grubun payının iktisap maliyetini aşması durumunda ortaya çıkan tutarı ifade eden negatif şerefiyenin
ise, oluştuğu dönemde gelire yansıtılması gereğine işaret edilmektedir.
Banka’nın bağlı ortaklıklarına yapmış olduğu yatırımlardan dolayı ortaya çıkan pozitif şerefiyenin yatırım bazında detayı aşağıdaki gibidir:
Yatırımın Adı
Pozitif Konsolidasyon Şerefiyesi Tutarı
İş Finansal Kiralama A.Ş.
611
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.
4.792
Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi
1.767
JSC İşbank
28.804
Toplam
35.974
Banka’nın bağlı ortaklığı ve iştiraki olmamakla birlikte Banka’nın kullandığı seküritizasyon kredileri kapsamında kurulmuş olan özel amaçlı şirketler de konsolide finansal tablolara dahil
edilmektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
177
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
b. İştiraklerin konsolidasyon esasları:
İştirakler; Ana ortaklık bankanın sermayesine katıldığı, üzerinde kontrolü bulunmamakla birlikte önemli etkinliğe sahip olduğu, yurt içinde veya yurt dışında kurulu bulunan ortaklıklardır.
Önemli etkinlik; iştirak edilen ortaklığın finansal ve idari politikalarının oluşturulmasına katılma gücünü ifade eder. Ana ortaklık banka, iştirak edilen ortaklıkta nitelikli paya sahipse, aksi
ispat edilmediği sürece, ana ortaklık bankanın o iştirakte önemli etkinliğe sahip olduğu kabul edilir. Başka bir yatırımcının önemli oranda veya çoğunluk mülkiyetini elinde bulundurması,
ana ortaklık bankanın o iştirakte önemli etkinliğe sahip olmasına engel oluşturmaz.
Nitelikli pay; bir ortaklığın sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını teşkil eden paylar ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurullarına
üye belirleme imtiyazı veren paylardır.
Özsermaye yöntemi; bir iştirak veya iş ortaklığındaki sermaye payının defter değerinin, yatırım yapılan ortaklığın özsermayesinde dönem içinde ortaya çıkan değişiklik tutarından,
yatırımcıya düşen pay kadar artırılıp azaltılmasını ve yatırım yapılan ortaklıktan alınan kar paylarının, iştirak veya iş ortaklığı tutarının bu şekilde değiştirilmiş değerinden düşülmesini
öngören muhasebeleştirme yöntemini ifade etmektedir.
Konsolide finansal tablolara özsermaye yöntemine göre dahil edilen tek iştirak olan Arap-Türk Bankası A.Ş.’nin kullandığı muhasebe politikaları Ana Ortaklık Banka’nın muhasebe
politikalarından farklı değildir. Arap-Türk Bankası A.Ş.’ye ilişkin açıklayıcı bilgilere Beşinci Bölüm I.f.2 no.lu dipnotta yer verilmiştir.
c. Birlikte kontrol edilen ortaklıkların konsolide edilme esasları:
Birlikte kontrol edilen ortaklıklar; iş ortaklıkları ve adi ortaklıklar dahil olmak üzere, ana ortaklık bankanın bir ortaklık sözleşmesi çerçevesinde başka gruplarla birlikte kontrol ettiği, yurt
içinde veya yurt dışında kurulu bulunan ortaklıklarıdır.
Banka’nın konsolide finansal tablolarına özsermaye yöntemine göre dahil edilecek kredi kuruluşu veya finansal kuruluş niteliğinde birlikte kontrol edilen ortaklığı bulunmamaktadır.
ç. Devir, birleşme ve hisse edinimi işlemlerinde uygulanan ilkeler:
Bulunmamaktadır.
2. Konsolidasyon kapsamı dışındaki iştirakler, bağlı ortaklıklar ve birlikte kontrol edilen ortaklıkların konsolide finansal tablolarda gösterilmesi:
Konsolidasyon kapsamı dışındaki iştirakler, bağlı ortaklıklar ve birlikte kontrol edilen ortaklıklar TMS 27 “Bireysel Finansal Tablolar” ve TMS 28 “İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki
Yatırımlar” çerçevesinde muhasebeleştirilmektedir. Bağlı ortaklık, iştirak ve birlikte kontrol edilen ortaklıklar; hisse senetleri aktif bir piyasada (borsada) işlem gören yatırımlar ve hisse
senetleri aktif bir piyasada (borsada) işlem görmeyen yatırımlar olarak sınıflandırılmaktadır. Hisse senetleri aktif bir piyasada (borsada) işlem gören yatırımlar, söz konusu piyasadaki
(borsadaki) kayıtlı fiyatları dikkate alınarak gerçeğe uygun değerleri ile finansal tablolara yansıtılmaktadır. Hisse senetleri aktif bir piyasada (borsada) işlem görmeyen yatırımlar ise elde
etme maliyetleri üzerinden izlenmekte, varsa değer azalış karşılıkları düşüldükten sonra maliyet bedelleri ile finansal tablolarda gösterilmektedir.
IV. Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri ile Türev Ürünlere İlişkin Açıklamalar
Grubun türev işlemlerini ağırlıklı olarak para ve faiz swapları, vadeli döviz alım-satım işlemleri ile para ve faiz opsiyonları oluşturmaktadır. Grubun ana sözleşmeden ayrıştırılmak suretiyle
oluşturulan türev ürünleri bulunmamaktadır.
Grup, TMS 39 “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” uyarınca türev işlemlerini finansal tablolarda “alım satım amaçlı” ve “riskten korunma amaçlı” olarak sınıflandırmaktadır.
Alım satım amaçlı türev işlemler, sözleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile kayıt altına alınmakta, ayrıca bu işlemlerden doğan alacak ve borçlar nazım hesaplarda izlenmektedir.
Türev işlemler kayda alınmalarından sonraki raporlama dönemlerinde gerçeğe uygun değerleri ile değerlenmekte ve değerleme farkının pozitif ya da negatif olmasına göre söz konusu
farklar “Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar” veya “Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Borçlar” hesaplarında gösterilmektedir. Bazı türev işlemler ekonomik olarak riskten korunma
sağlamakla birlikte, finansal riskten korunma muhasebesine (hedge) uygun kalem olarak tanımlanması için gereken tüm koşullar yerine getirilmediği için TMS 39 “Finansal Araçlar:
Muhasebeleştirme ve Ölçme” kapsamında alım satım amaçlı olarak muhasebeleştirilmektedir. Türev işlemlerin değerlemesi sonucunda ortaya çıkan değerleme farkları gelir tablosu ile
ilişkilendirilmektedir.
Finansal enstrümanların gerçeğe uygun değerlerinde meydana gelen değişimlerden korunmak amacıyla gerçekleştirilen ve finansal riskten korunma muhasebesi kapsamında
değerlendirilebilmeleri için gerekli tüm koşullar mevcut olan türev işlemler ise riskten korunma amaçlı olarak sınıflandırılmaktadır. Söz konusu işlemler gerçeğe uygun değerleri
ile kayıt altına alınmakta ve sonraki raporlama dönemlerinde gerçeğe uygun değerleri ile gösterilmekte, bu işlemlerden doğan alacak ve borçlar ise Nazım Hesaplar Tablosu’nda
raporlanmaktadır. Ortaya çıkan değerleme farkları “Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Varlıklar” veya “Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Borçlar” hesaplarında gösterilmekte
ve gelir tablosu ile ilişkilendirilmektedir.
Öte yandan, Nazım Hesaplar Tablosu’nda, Gruba varlık oluşturan opsiyon işlemleri “alım”, yükümlülük oluşturanlar ise “satım” satırlarında gösterilmektedir.
V. Faiz Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar
Faiz gelirleri ve giderleri, TMS 39 “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” çerçevesinde etkin faiz (finansal varlığın ya da yükümlülüğün gelecekteki nakit akımlarını bugünkü net
defter değerine eşitleyen oran) yöntemi ile tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmektedir.
Donuk alacak haline gelmiş kredilerin ve diğer alacakların faiz tahakkuk ve reeskontları iptal edilmekte ve söz konusu tutarlar tahsil edilene kadar faiz gelirleri dışında tutulmaktadır.
VI. Ücret ve Komisyon Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar
Ücret ve komisyon gelir/giderleri işlemin niteliği doğrultusunda tahakkuk esasına ya da etkin faiz yöntemine göre muhasebeleştirilmektedir. Sözleşmeler yoluyla ya da üçüncü bir
gerçek veya tüzel kişi için varlık alımı veya varlık satımı gibi işlemler dolayısıyla verilen hizmetler karşılığında sağlanan gelirler, tahsil edildikleri dönemde gelir hesaplarına aktarılmaktadır.
VII. Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Finansal varlıklar, nakit mevcudunu, sözleşmeden doğan ve karşı taraftan nakit veya başka bir finansal varlık edinme veya karşılıklı olarak finansal araçları değiştirme hakkını ya da karşı
tarafın sermaye aracı işlemlerini ifade eder. Finansal varlıklar, ilgili varlıkların Banka yönetimi tarafından elde tutulma amaçları dikkate alınarak, “Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara
Yansıtılan Finansal Varlıklar”, “Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar”, “Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar” ve “Krediler ve Alacaklar” olarak dört grupta sınıflandırılmaktadır.
1. Nakit Değerler ve Bankalar:
Nakit değerler, kasa, efektif deposu, yoldaki paralar, satın alınan çekler ve kıymetli madenlerden oluşmaktadır. Yabancı para nakit değerler ve yabancı para bankalar hesabı bilanço
tarihinde geçerli olan kurlara göre TL’ye çevrilmiş tutarları üzerinden bilançoya yansıtılmaktadır.
178
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
2. Menkul Değerler:
a. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar:
a.1. Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar:
Alım satım amaçlı finansal varlıklar, piyasada kısa dönemde oluşan fiyat ve benzeri unsurlardaki dalgalanmalardan kar sağlama amacıyla elde edilen veya elde edilme nedeninden
bağımsız olarak kısa dönemde kar sağlamaya yönelik bir portföyün parçası olan menkul değerlerdir.
Alım satım amaçlı finansal varlıklar, bilançoya gerçeğe uygun değerleri ile yansıtılmakta ve kayda alınmalarını müteakiben gerçeğe uygun değerleri üzerinden değerlemeye tabi
tutulmaktadır. Gerçeğe uygun değere esas teşkil eden fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde gerçekleşmemesi durumunda gerçeğe uygun değerin güvenilir bir şekilde
belirlenmediği kabul edilmekte ve iç verim oranı kullanılarak “İskonto Edilmiş Değer” gerçeğe uygun değer olarak dikkate alınmaktadır.
Alım satım amaçlı finansal varlıkların değerlemesi sonucunda oluşan kazanç ya da kayıplar kar/zarar hesaplarına yansıtılmaktadır. Tekdüzen Hesap Planı (THP) açıklamaları
doğrultusunda finansal varlığın elde etme maliyeti ile iskonto edilmiş değeri arasındaki olumlu fark “Faiz Gelirleri”, varlığın gerçeğe uygun değerinin iskonto edilmiş değerin üzerinde
olması halinde aradaki olumlu fark “Sermaye Piyasası İşlemleri Karları” hesabına gerçeğe uygun değerin iskonto edilmiş değerin altında olması halinde ise iskonto edilmiş değer ile
gerçeğe uygun değer arasındaki olumsuz fark “Sermaye Piyasası İşlemleri Zararları” hesabına kaydedilmektedir. Finansal varlığın vadesinden önce elden çıkarılması durumunda ise,
oluşan kazanç veya kayıplar aynı esaslar çerçevesinde muhasebeleştirilmektedir.
a.2. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan Finansal Varlıklar:
Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılan finansal varlıklar, alım satım amaçlı olarak edinilmeyen, ancak ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer
farkı kar/zarara yansıtılacak şekilde sınıflandırılan finansal varlıkları ifade etmektedir. Söz konusu varlıkların gerçeğe uygun değer farklarının muhasebeleştirilmesi alım satım amaçlı
finansal varlıklar ile aynı şekilde gerçekleştirilmektedir.
b. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklara ve Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlara İlişkin Açıklamalar:
b.1. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklara İlişkin Açıklamalar:
Satılmaya hazır finansal varlıklar, banka kaynaklı krediler ve alacaklar ile vadeye kadar elde tutulacaklar ve gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılanlar dışında
kalan türev olmayan finansal varlıkları ifade etmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıkların işlem maliyetleri dahil olmak üzere ilk muhasebeleştirilmesi ve müteakip değerlemesi gerçeğe
uygun değer esasına göre yapılmakta olup, iç verim oranı kullanılarak iskonto edilen değer ile maliyet arasındaki fark kar/zarara yansıtılmaktadır. Satılmaya hazır menkul değerlerin
gerçeğe uygun değerlerinin tespitinde piyasada oluşan fiyatlar dikkate alınmakta, fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde gerçekleşmemesi ve gerçeğe uygun değerin
güvenilir bir şekilde belirlenemediğinin değerlendirildiği durumlarda iç verim yöntemi ile hesaplanan iskonto edilmiş değer gerçeğe uygun değer olarak kabul edilmektedir. Satılmaya
hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişikliklerden kaynaklanan gerçekleşmemiş kar ve zararlar, ilgili finansal varlığa karşılık gelen değerin tahsili, varlığın satılması,
elden çıkarılması veya zafiyete uğraması durumlarından birinin gerçekleşmesine kadar dönemin gelir tablosuna yansıtılmamakta ve özkaynaklar içindeki “Menkul Değerler Değerleme
Farkları” hesabında izlenmektedir. İlgili varlığın değerinin tahsil edilmesi veya elden çıkarılması durumunda gerçeğe uygun değer uygulaması sonucunda özkaynak hesaplarında oluşan
gerçeğe uygun değer farkları gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
b.2. Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlara İlişkin Açıklamalar:
Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların
sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan, ilk muhasebeleştirme sırasında gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan olarak sınıflandırılan
finansal varlıklar ile satılmaya hazır olarak tanımlanan ve banka kaynaklı krediler ve alacaklar dışında kalan türev olmayan finansal varlıkları ifade etmektedir. İlk kayıtları işlem maliyetleri
de dahil olmak üzere gerçeğe uygun değerleri üzerinden yapılan vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar, varsa değer azalışı için ayrılan karşılığın düşülmesinden sonra, iç verim yöntemi
kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti ile değerlemeye tabi tutulmaktadır. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların kazanılmış olan faiz gelirleri, gelir tablosunda “Faiz Geliri” olarak
muhasebeleştirilmektedir.
Grubun önceden vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar arasında sınıflandırılan ancak, sınıflandırma esaslarına uyulmadığından iki yıl boyunca bu sınıflandırmaya tabi tutulmayacak
finansal varlığı bulunmamaktadır.
3. Krediler ve Alacaklar:
Krediler ve alacaklar, borçluya para, mal veya hizmet sağlama yoluyla yaratılan, sabit veya belirlenebilir nitelikte ödemelere sahip olan ve aktif bir piyasada işlem görmeyen finansal
varlıklardır.
Krediler ve alacakların ilk kayıtları elde etme maliyeti üzerinden yapılmakta ve müteakiben iç verim yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedelleri ile değerlenmektedir.
Nakdi krediler içerisinde izlenen bireysel ve ticari krediler içeriklerine göre orijinal vadeleri ile muhasebeleştirilmektedir.
Dövize endeksli krediler, açılış tarihindeki kurdan Türk Lirası’na çevrilerek Türk Parası (TP) hesaplarda izlenmekte, müteakip dönemlerde ise ilgili dönem kurlarının başlangıç kurlarının
üzerinde veya altında olması durumuna göre kredinin anapara tutarında meydana gelen artış ya da azalışlar gelir-gider hesaplarına kaydedilmektedir. Geri ödemeler, geri ödeme
tarihindeki kur üzerinden hesaplanmakta, oluşan kur farkları “Kambiyo İşlemleri Karı/Zararı” hesaplarına yansıtılmaktadır.
VIII. Finansal Varlıklarda Değer Düşüklüğüne İlişkin Açıklamalar
Grup firmalarınca her bilanço döneminde, bir finansal varlık veya finansal varlık grubunun değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin ortada tarafsız göstergelerin bulunup bulunmadığı
hususu değerlendirilir. Anılan türden bir göstergenin mevcut olması durumunda ilgili değer düşüklüğü tutarı tespit edilir.
Bir finansal varlık veya finansal varlık grubu, yalnızca ilgili varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden fazla olayın (zarar/kayıp olayı) meydana geldiğine ve söz
konusu zarar olayının (veya olaylarının) ilgili finansal varlığın veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki nakit akışları üzerindeki etkisi sonucunda değer
düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğüne uğrar ve değer düşüklüğü zararı oluşur. İleride meydana gelecek olaylar sonucunda
oluşması muhtemel kayıplar, olasılığın yüksekliğine bakılmaksızın muhasebeleştirilmez.
Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlara ilişkin değer düşüklüğü zararı meydana gelmesi durumunda, ilgili zararın tutarı, gelecekteki tahmini nakit akışlarının finansal varlığın orijinal faiz
oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki fark olarak ölçülmekte, söz konusu fark tutarının zarar olarak muhasebeleştirilmesi yoluyla
da varlığın defter değeri azaltılmaktadır. Müteakip dönemlerde, değer düşüklüğü tutarının azalması durumunda, daha önce muhasebeleştirilmiş bulunan değer düşüklüğü zararı iptal
edilmektedir.
Gerçeğe uygun değer üzerinden muhasebeleştirilen ve değer artış veya azalışları özkaynaklarda izlenen satılmaya hazır finansal varlıkların değer düşüklüğüne uğraması durumunda,
birikmiş kar veya zarar kayıtları özkaynak kalemlerinden çıkarılarak dönem net kar/zararında gösterilmektedir. Zarar kaydı yapılan dönemi izleyen hesap dönemlerinde, varlığın gerçeğe
uygun değerinde bir artış gerçekleşmesi durumunda, değer artışları özkaynaklar altında muhasebeleştirilmektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
179
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Krediler, 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin
Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”te yer alan esaslar çerçevesinde sınıflandırılmakta ve izlenmektedir. İlgili mevzuat düzenlemeleri kapsamında, sorunlu hale geldiği kabul edilen
kredi ve diğer alacaklar için anılan yönetmelikte belirtilen asgari karşılık oranları dikkate alınmak suretiyle de karşılık hesaplanmaktadır. Grubun faaliyetleri arasında yer alan finansal
kiralama ve faktoring işlemlerine ilişkin alacaklar için 24 Aralık 2013 tarih ve 28861 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin
Muhasebe Uygulamaları ile Finansal Tabloları Hakkında Yönetmelik” ile 20.07.2007 tarih ve 26558 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman
Şirketlerince Alacakları için Ayrılacak Karşılıklara ilişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ”, varlık yönetimi faaliyetleri kapsamında devralınan alacaklar için ise 01.11.2006 tarih ve 26333
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde özel karşılık ayrılmaktadır. Ayrılan özel karşılıklar gelir
tablosuna yansıtılmaktadır. Aynı yıl içinde serbest kalan karşılıklar, “Karşılık Giderleri” hesabına alacak kaydedilmek suretiyle, geçmiş yıllarda ayrılan karşılıkların serbest kalan bölümü ise
“Diğer Faaliyet Gelirleri” hesabına aktarılarak muhasebeleştirilmektedir.
Özel karşılıkların dışında, Ana Ortaklık Banka ve Gruba bağlı finansal kuruluşlar yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler çerçevesinde kredi ve diğer alacakları için genel kredi karşılığı da
ayırmaktadır.
IX. Finansal Araçların Netleştirilmesine İlişkin Açıklamalar
Finansal varlıklar ve yükümlülükler, yasal olarak netleştirme hakkının var olması, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olması ya da varlığın elde edilmesi ile yükümlülüğün yerine
getirilmesinin eş zamanlı olarak gerçekleşebilmesi halinde, bilançoda net değerleri ile gösterilir.
X. Satış ve Geri Alış Anlaşmaları ve Menkul Değerlerin Ödünç Verilmesi İşlemlerine İlişkin Açıklamalar
Repoya konu olan menkul kıymetler Grup portföyünde tutuluş amaçlarına göre “Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar”, “Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar”
veya “Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar” portföylerinde sınıflandırılmakta ve ait oldukları portföyün esaslarına göre değerlemeye tabi tutulmaktadırlar.
Repo sözleşmeleri karşılığında elde edilen fonlar pasifte “Repo İşlemlerinden Sağlanan Fonlar” hesaplarında izlenmekte, repo anlaşmaları ile belirlenen satım ve geri alım fiyatları
arasındaki farkın döneme isabet eden kısmı için iç verim yöntemine göre gider reeskontu hesaplanmaktadır.
Ters repo işlemleri, “Ters Repo İşlemlerinden Alacaklar” hesabında muhasebeleştirilmektedir. Ters repo anlaşmaları ile belirlenen alım ve geri satım fiyatları arasındaki farkın döneme
isabet eden kısmı için iç verim yöntemine göre gelir reeskontu hesaplanmaktadır.
XI. Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıklar ile Bu Varlıklara İlişkin Borçlar Hakkında Açıklamalar
Satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılma kriterlerini sağlayan varlıklar, defter değerleri ile satış için katlanılacak maliyetler düşülmüş gerçeğe uygun değerlerinden düşük
olanı ile ölçülür ve bu varlıklar bilançoda ayrı olarak sunulur. Bir varlığın satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılabilmesi için ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun)
bu tür varlıkların (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışında sıkça rastlanan ve alışılmış koşullar çerçevesinde derhal satılabilecek durumda olması ve satış olasılığının yüksek
olması gerekir. Satış olasılığının yüksek olması için uygun bir yönetim kademesi tarafından, varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışına ilişkin bir plan yapılmış ve alıcıların
tespiti ile planın tamamlanmasına yönelik aktif bir program başlatılmış olmalıdır. Ayrıca, varlık (veya elden çıkarılacak varlık grubu) gerçeğe uygun değeriyle uyumlu bir fiyat ile aktif
olarak pazarlanıyor olmalıdır. Çeşitli olay veya koşullar satış işleminin tamamlanma süresini bir yıldan fazlaya uzatabilir. Söz konusu gecikmenin işletmenin kontrolü dışındaki olaylar veya
koşullar nedeniyle gerçekleşmiş ve işletmenin ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satışına yönelik satış planının devam etmekte olduğuna dair yeterli kanıt bulunması
durumunda bahse konu varlıklar satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılmaya devam edilir.
Durdurulan bir faaliyet, Banka’nın elden çıkarılan veya satış amacıyla elde tutulan olarak sınıflandırılan bir bölümüdür. Durdurulan faaliyetlere ilişkin sonuçlar gelir tablosunda ayrı olarak
sunulur. Ana Ortaklık Banka’nın ve konsolide edilen kuruluşlarının durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır.
XII. Şerefiye ve Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Grubun maddi olmayan duran varlıkları konsolidasyon şerefiyesi, yazılım programları ve haklardan oluşmaktadır.
Bağlı ortaklık alımı sonucu ortaya çıkmış olan şerefiye, satın alım bedelinin, bağlı ortaklığın satın alınma tarihindeki kayıtlı tanımlanabilir varlıklarının, yükümlülüklerinin ve şarta bağlı
borçlarının gerçeğe uygun değerinin üzerindeki kısmını temsil eder. Şerefiye maliyet değeri ile bir varlık olarak kayda alınır ve daha sonra maliyetten birikmiş değer düşüklükleri
çıkartılarak hesaplanır. Değer düşüklüğü testinde şerefiye, Grubun birleşmenin sinerjilerinden yararlanacak olan her bir nakit üreten birimine tahsis edilir. Şerefiyenin tahsis edilmiş
olduğu nakit üreten birimlerde değer düşüklüğünün olup olmadığını kontrol etmek amacıyla her yıl, ya da değer düşüklüğü belirtileri olduğu durumlarda daha sıklıkta değer düşüklüğü
testi uygulanır. Nakit üreten birimin geri kazanılabilir tutarının defter değerinden az olduğu durumlarda, değer düşüklüğü ilk olarak nakit üreten birime tahsis edilen şerefiyenin defter
değerini daha sonra da bir oran dahilinde diğer varlıkların defter değerini azaltmada kullanılır. Şerefiye için ayrılmış değer düşüş karşılığı sonraki dönemlerde ters çevrilmez. Bir bağlı
ortaklığın elden çıkarılması durumunda ilgili şerefiye tutarı, elden çıkarmaya ilişkin olarak hesaplanan kar/zarara dahil edilir. Grubun bağlı ortaklıklarına yapmış olduğu yatırımlardan
dolayı ortaya çıkan pozitif şerefiye, konsolide bilançonun aktifinde “Maddi Olmayan Duran Varlıklar” kalemi içinde gösterilmiştir. Konsolidasyon şerefiyesine ilişkin açıklamalara Üçüncü
Bölüm III.1.a no.lu dipnotta yer verilmiştir.
Diğer maddi olmayan duran varlıklar ise alım maliyet değerlerinden birikmiş itfa ve tükenme payları ile kalıcı değer düşüş karşılıkları ayrılmış olarak finansal tablolarda gösterilir. Değer
düşüklüğüne dair bir belirtinin mevcudiyeti halinde, ilgili maddi olmayan duran varlığın geri kazanılabilir tutarı TMS 36 “Varlıklarda Değer Düşüklüğü” çerçevesinde tahmin edilir ve geri
kazanılabilir tutarın defter değerinin altında olması durumunda değer düşüklüğü karşılığı ayrılır. Söz konusu varlıklar doğrusal amortisman yöntemine göre beklenen faydalı ömürleri
dikkate alınarak amortismana tabi tutulmaktadır. Amortisman yöntemi ve dönemi her yılın sonunda periyodik olarak gözden geçirilmektedir.
XIII. Maddi Duran Varlıklara İlişkin Açıklamalar
01.01.2005 tarihinden önce satın alınan maddi duran varlıklar 31.12.2004 tarihi itibarıyla enflasyonun etkilerine göre düzeltilmiş maliyet değerlerinden, izleyen dönemlerde satın
alınanlar ise satın alım maliyet değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer düşüş karşılıkları ayrılarak finansal tablolara yansıtılmakta iken cari yılın üçüncü çeyreğinden itibaren
muhasebe politikasında değişikliğe gidilerek, maddi duran varlıklar altında izlenen Banka ve Grup şirketlerinin kullanımındaki gayrimenkullerin değerlemesinde TMS 16 “Maddi Duran
Varlıklar” çerçevesinde maliyet modelinden yeniden değerleme modeline geçilmiştir. Lisanslı değerleme şirketleri tarafından hazırlanan ekspertiz raporlarındaki gayrimenkul değerleri
ile ilgili gayrimenkullerin net defter değeri arasındaki olumlu fark özkaynak hesaplarında takip edilmektedir.
Değer düşüklüğüne dair bir belirtinin mevcudiyeti halinde, ilgili maddi duran varlığın geri kazanılabilir tutarı TMS 36 “Varlıklarda Değer Düşüklüğü” çerçevesinde tahmin edilir ve geri
kazanılabilir tutarın defter değerinin altında olması durumunda değer düşüklüğü karşılığı ayrılır.
Kiralama veya idari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemiş olan diğer amaçlar doğrultusunda inşa edilme aşamasındaki varlıklar, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulurlar.
Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışındaki maddi duran varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi
tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa
ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir.
Finansal kiralama ile alınan varlıklar, beklenen faydalı ömrü ile kiralama süresinden kısa olanı üzerinden belirlenen süre boyunca amortismana tabi tutulur.
Faaliyet kiralaması geliştirme maliyetleri faydalanma süresi dikkate alınarak eşit tutarlarla itfa edilir. Ancak her durumda faydalanma süresi kiralama süresini geçemez. Kira süresinin
belli olmaması veya 5 yıldan uzun olması durumunda itfa süresi 5 yıl olarak kabul edilir.
Maddi duran varlıkların elden çıkartılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan satış hasılatı ile varlığın defter değeri arasındaki fark gelir tablosuna dahil
edilir.
180
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Maddi duran varlıklara yapılan normal bakım ve onarım harcamaları gider olarak muhasebeleştirilmektedir.
Maddi duran varlıklar üzerinde rehin, ipotek ve benzeri herhangi bir takyidat bulunmamaktadır.
Maddi duran varlıkların amortismanında kullanılan oranlar ve tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir:
Tahmini Ekonomik Ömür (Yıl)
Amortisman Oranı
Binalar
4-50
% 2-% 25
Kasalar
2-50
% 2-% 50
Diğer Menkuller
2-25
% 4-% 50
Finansal Kiralama Yoluyla Alınan Menkuller
4-15
% 6,66-% 25
XIV. Yatırım Amaçlı Gayrimenkullere İlişkin Açıklamalar
Yatırım amaçlı gayrimenkuller, kira ve/veya değer artış kazancı elde etmek amacıyla elde tutulan varlıklardan oluşmaktadır. Grubun sahip olduğu söz konusu gayrimenkuller maliyet
değerlerinden birikmiş amortisman ve kalıcı değer düşüş karşılıkları ayrılarak izlenmekte iken cari yılın üçüncü çeyreğinden itibaren muhasebe politikası değişikliğine gidilerek TMS 40
“Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller” çerçevesinde gerçeğe uygun değer yöntemine geçilmiştir. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değerindeki bir değişiklikten kaynaklanan
kazanç ve kayıplar oluştuğu dönemde kar/zarar hesaplarına yansıtılmaktadır.
TMS 8 “Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar” gereği yatırım amaçlı gayrimenkullerdeki değerleme politikası değişikliği geriye dönük olarak
uygulanmış ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmek suretiyle düzeltilmiştir. Düzeltmelerin yeniden düzenlenen önceki dönem finansal tablolarına etkileri Üçüncü
Bölüm I no.lu dipnotta açıklanmıştır.
XV. Kiralama İşlemlerine İlişkin Açıklamalar
Finansal kiralama yoluyla edinilen aktifler, gerçeğe uygun değerleri ile kira ödemelerinin iskonto edilmiş değerlerinin, düşük olanı üzerinden aktifleştirilmekte, kira bedelleri toplamı
pasifte yükümlülük olarak kaydedilirken içerdikleri faiz tutarları ertelenmiş faiz gideri olarak muhasebeleştirilmektedir. Finansal kiralama ödemeleri, finansman gideri ve finansal
kiralama yükümlülüğündeki azalışı sağlayan anapara ödemesi olarak ayrılır ve böylelikle borcun geri kalan anapara bakiyesi üzerinden sabit bir oranda faiz hesaplanmasını sağlar.
Finansal giderler, Grubun genel borçlanma politikası kapsamında gelir tablosuna kaydedilir. Kiralama konusu varlıklar “Maddi Duran Varlıklar” hesabının altında izlenmekte ve doğrusal
amortisman yöntemine göre amortismana tabi tutulmaktadır.
Gruba bağlı olarak, münhasıran finansal kiralama işlemi yapan 1 adet şirket (İş Finansal Kiralama A.Ş.) ile 5411 Bankacılık Kanunu’nun 4. maddesi uyarınca finansal kiralama faaliyetinde
bulunan 1 adet banka (Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.) bulunmakta olup, finansal kiralama faaliyetleri 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu
çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.
Grubun, “kiralayan” olduğu hallerde, finansal kiralama alacakları, ilk kayıt tarihinde gerçeğe uygun değerleri ile muhasebeleştirilmekte olup ilk kayıt tarihinden sonraki raporlama
dönemlerinde etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden gösterilmektedir. Finansal kiralamadan elde edilen faiz gelirleri ise finansal kiralama konusu net
yatırımlardan sabit dönemsel bir getiri yansıtması için muhasebe dönemlerine bölüştürülmektedir.
Faaliyet kiralamasına ilişkin işlemler ilgili sözleşme hükümleri doğrultusunda ve tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmektedir.
XVI. Sigorta Teknik Gelir ve Giderlerine İlişkin Açıklamalar
Sigorta şirketlerinde prim gelirleri tanzim edilen poliçe gelirlerinden reasürörlere devredilen hisse indirildikten sonra oluşmaktadır.
Hasarlar gerçekleştikçe gider kaydedilmekte, dönem sonunda rapor edilip henüz ödenmemiş hasarlar ile gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş hasarlar için muallak hasarlar karşılığı
ayrılmaktadır. Muallak ve ödenen hasarların reasürör payları bu karşılıklar içerisinde netleştirilmektedir.
XVII. Sigorta Teknik Karşılıklarına İlişkin Açıklamalar
Sigorta şirketleri, TFRS 4 “Sigorta Sözleşmeleri” hükümlerine tabidirler. Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu’nun sigorta sözleşmelerine ilişkin projesinin ikinci bölümü
henüz tamamlanmadığı için yürürlükteki TFRS 4 sigorta sözleşmelerinin muhasebeleştirilmesine ilişkin projenin birinci aşamasını ifade etmekte olup, sigorta sözleşmelerinin
muhasebeleştirilmesi ve ölçümüne yönelik tam kapsamlı bir standart oluşturulmasına kadar geçen süre içerisinde kullanılacak bir geçiş standardı olarak değerlendirilmektedir. TFRS 4,
sigorta şirketleri tarafından düzenlenen tüm sözleşmelerin sigorta sözleşmesi ya da yatırım sözleşmesi olarak sınıflandırılması gerekliliğini belirtir. Önemli derecede sigorta riski taşıyan
sözleşmeler, sigorta sözleşmesi olarak nitelendirilmektedir. Sigorta riski, bir sigorta sözleşmesini elinde bulunduran (sigortalanan) tarafın sigortalayan tarafa, finansal risk dışında,
devrettiği riskler olarak tanımlanır. Önemli derecede sigorta riski taşımayan sözleşmeler ise yatırım sözleşmeleri olarak sınıflandırılır. Yatırım sözleşmeleri, TMS 39 “Finansal Araçlar:
Muhasebeleştirme ve Ölçme” çerçevesinde muhasebeleştirilir.
Konsolide finansal durum tablosunda sigorta teknik karşılıkları; kazanılmamış primler karşılığı, devam eden riskler karşılığı, muallak tazminat karşılığı ve hayat matematik karşılığından
oluşmaktadır.
Kazanılmamış primler karşılığı, yürürlükte bulunan sigorta sözleşmeleri için tahakkuk etmiş primlerin herhangi bir komisyon veya diğer bir indirim yapılmaksızın brüt olarak gün esasına
göre ertesi hesap dönemi veya hesap dönemlerine sarkan kısmından oluşmaktadır.
Devam eden riskler karşılığı, beklenen hasar prim oranının %95’in üzerinde olması halinde, Hazine Müsteşarlığı’nca belirlenen ana branşlar için ayrılmaktadır. Her bir ana branş için %95’i
aşan oranın net kazanılmamış primler karşılığı ile çarpılması sonucunda bulunan tutar, o ana branşın kazanılmamış primler karşılığına ilave edilir.
Muallak tazminat karşılığı, tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş ancak daha önceki hesap dönemlerinde veya cari hesap döneminde fiilen ödenmemiş tazminat bedelleri veya bu
bedel hesaplanamamış ise tahmini bedelleri ile gerçekleşmiş ancak rapor edilmemiş tazminat bedelleri için ayrılmaktadır.
Matematik karşılık, bir yıldan uzun süreli hayat, sağlık ve ferdi kaza sigorta sözleşmeleri için poliçe sahipleri ile lehdarlara olan yükümlülüklerin karşılanmasını teminen aktüeryal esaslara
göre ayrılmaktadır.
Diğer taraftan geçmişte gerçekleşmiş hasar verilerine göre cari dönemde ayrılması gereken karşılık tutarının tahmin edilmesi için aktüeryal zincirleme merdiven metodu
kullanılmaktadır. Yöntem sonucu bulunan karşılık tutarı muallak tazminat karşılığı tutarına eklenir ya da muallak tazminat karşılığı tutarından çıkarılır.
Reasürans şirketleri, şirketler tarafından bildirilmiş, tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş fiili tazminat bedelleri üzerinden kendi katılım hisselerine göre karşılık ayırmaktadırlar.
Gruba bağlı sigorta şirketleri, öngörülen risklerden kaynaklanan zararlarını azaltmak amacıyla prim ve risklerini operasyonlarının bir parçası olarak devretmektedir. Önemli sigorta
risklerini devreden sözleşmelere ilişkin reasürörlere devredilen sigorta primleri, güvence altına alınan muhtemel risklerden kaynaklanan sigorta prim gelirlerinin tahakkukuna paralel bir
biçimde ilgili poliçelerin süresine yayılarak giderleştirilmektedir.
Aracılık, komisyon, konsorsiyum giderleri ve diğer elde etme maliyetleri gibi sigorta ve reasürans sözleşmeleri ile doğrudan ilişkilendirilen ve değişken olan maliyetler, sözleşme
süresince prim kazancının muhasebeleştirilmesine paralel bir biçimde itfa edilir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
181
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
XVIII. Karşılıklar ve Koşullu Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar
Raporlama dönemi sonu itibarıyla, mevcut bir yükümlülüğün var olması ihtimalinin, böyle bir yükümlülüğün var olmaması ihtimalinden fazla olması durumunda finansal tablolarda
karşılık ayrılmaktadır. Raporlama dönemi sonu itibarıyla, mevcut bir yükümlülüğün var olmama ihtimalinin, böyle bir yükümlülüğün var olması ihtimalinden fazla olması durumunda ise,
ekonomik fayda içeren kaynakların çıkış ihtimali düşük olmadıkça, koşullu borçlara ilişkin açıklamalara dipnotlarda yer verilmektedir.
Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynak çıkışının muhtemel olması ve söz konusu
yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılır.
Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, bilanço tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın Ana
Ortaklık Banka ve diğer Grup şirketleri yönetimi tarafından en güvenilir şekilde tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır.
Karşılığın, mevcut yükümlülüğün karşılanması için gerekli tahmini nakit akımlarının kullanılarak ölçülmesi durumunda söz konusu karşılığın defter değeri, ilgili nakit akımlarının bugünkü
değerine eşittir.
Yükümlülüğün yerine getirilmesi için kaynak çıkışı ihtimalinin bulunmadığı ve yükümlülük tutarının yeterince güvenilir bir şekilde ölçülemediği durumlarda yükümlülük “Koşullu
Yükümlülük” olarak kabul edilmekte ve bu konuda dipnotlarda bilgi verilmektedir.
XIX. Koşullu Varlıklara İlişkin Açıklamalar
Koşullu varlıklar, genellikle ekonomik yararların Ana Ortaklık Banka ve Grup şirketleri için giriş olasılığını doğuran, planlanmamış veya diğer beklenmeyen olaylardan oluşmaktadır. Koşullu
varlıkların finansal tablolarda gösterilmeleri, hiçbir zaman elde edilemeyecek bir gelirin muhasebeleştirilmesi sonucunu doğurabileceğinden, sözü edilen varlıklara finansal tablolarda
yer verilmemekte, öte yandan bu varlıkların ekonomik faydalarının girişleri olası ise, finansal tablo dipnotlarında bu konuda açıklama yapılmaktadır. Bununla birlikte, koşullu varlıklarla
ilgili gelişmeler sürekli olarak değerlendirmeye tabi tutularak, ekonomik faydanın girmesinin neredeyse kesin hale gelmesi durumunda ilgili varlık ve buna ilişkin gelir, değişikliğin
oluştuğu dönemin finansal tablolarına yansıtılmaktadır.
XX. Çalışanların Haklarıyla İlgili Yükümlülüklere İlişkin Açıklamalar
1. Kıdem Tazminatı ve İzin Hakları:
Ana Ortaklık Banka ve konsolidasyona dahil finansal kuruluşları (yurt dışı bağlı ortaklıklar hariç), ilgili mevzuat ve toplu iş sözleşmeleri uyarınca, emekli olan, vefat eden, askerlik hizmeti
nedeniyle işten ayrılan, ilgili mevzuatta belirtilen şekilde iş ilişkisine son verilen personel ile evlenmelerini müteakip bir yıl içinde kendi arzusu ile işten ayrılan bayan çalışanlara kıdem
tazminatı ödemekle yükümlüdür. Bu çerçevede, TMS 19 “Çalışanlara Sağlanan Faydalar” hükümleri çerçevesinde kıdem tazminatına ilişkin gelecekteki muhtemel yükümlülüğün bugünkü
değerinin tahmin edilmesi suretiyle karşılık kaydı gerçekleştirilmektedir. Oluşan aktüeryal kayıp ve kazançlar, TMS 19 standardı uyarınca özkaynaklar altında muhasebeleştirilmektedir.
Yurt dışında yerleşik olan bağlı ortaklıklarımızın faaliyet gösterdikleri ülkelerdeki yasal mevzuatlar kıdem tazminatı zorunluluğu getirmediğinden ilgili şirketler için karşılık yükümlülüğü
oluşmamaktadır. Kıdem tazminatı yükümlülüğü yanında, kullanılmamış izinler için de karşılık ayrılmaktadır.
2. Emeklilik Hakları:
Ana Ortaklık Banka çalışanlarının üyesi bulunduğu Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine göre
kurulmuştur. Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamında kurulmuş olan banka sandıklarının, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun geçici 23. maddesi ile kanunun yayımını izleyen üç yıl içinde
Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilmesi öngörülmüş, bu kapsamda 30.11.2006 tarih ve 2006/11345 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’yla da devre ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Buna
karşılık, devre ilişkin ilgili kanun maddesi, Cumhurbaşkanı tarafından 02.11.2005 tarihinde yapılan başvuruya istinaden Anayasa Mahkemesi’nin 31.03.2007 tarih ve 26479 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan 22.03.2007 tarih ve E.2005/39, K.2007/33 sayılı kararı ile iptal edilmiş ve yürürlüğü kararın yayım tarihinden itibaren durdurulmuştur.
Bankacılık Kanunu’nun geçici 23. maddesinin iptaline ilişkin gerekçeli kararın Anayasa Mahkemesi tarafından 15.12.2007 tarih ve 26731 sayılı Resmi Gazete’de açıklanmasını takiben
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) yeni yasal düzenlemelerin tesisi yönünde çalışmaya başlamış ve TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmesinin ardından, 08.05.2008 tarih ve
26870 sayılı Resmi Gazete’de 5754 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yeni kanun ile banka sandıklarının iştirakçileri ve aylık veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin herhangi bir işleme gerek kalmaksızın
ilgili maddenin yayım tarihinden itibaren üç yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredilmesi ve bu Kanun kapsamına alınması, üç yıllık devir süresinin Bakanlar Kurulu kararı ile en fazla
iki yıl uzatılabileceği hüküm altına alınmış, 09.04.2011 tarih ve 27900 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14.03.2011 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile de bahse konu devir süresi iki yıl
uzatılmıştı. Bununla birlikte, 08.03.2012 tarih ve 28227 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6283 sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun” ile devir süresinin uzatımına ilişkin iki yıllık süre dört yıla çıkarılmıştır. Bahse konu devir süresi, 03.05.2013 tarih, 28636 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 08.04.2013 tarihli
Bakanlar Kurulu Kararı ile bir yıl uzatılmış iken, bu defa, 30.04.2014 tarih, 28987 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 24.02.2014 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile bir yıl daha uzatılmıştır.
Öte yandan, 23.04.2015 tarih ve 29335 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6645 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun” ile 5510 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesi değiştirilerek devir tarihini saptama yetkisi Bakanlar Kurulu’na bırakılmıştır.
Diğer yandan, 19.06.2008 tarihinde kanunun devir hükümlerini içeren geçici 20. maddesinin birinci fıkrasının da arasında yer aldığı bazı maddelerinin iptali ve yürürlüğün durdurulması
istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne Cumhuriyet Halk Partisi tarafından yapılan başvuru, adı geçen mahkemenin 30.03.2011 tarihli toplantısında alınan karar doğrultusunda reddedilmiştir.
Söz konusu Kanun’da;
• Sosyal Güvenlik Kurumu, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, BDDK, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, her sandık için ayrı ayrı olmak üzere
hesabı yapılan sandığı temsilen bir ve sandık iştirakçilerini istihdam eden kuruluşu temsilen bir üyenin katılımıyla oluşturulacak komisyon tarafından, devir tarihi itibarıyla devredilen
kişilerle ilgili olarak sandıkların anılan Kanun kapsamındaki sigorta kolları bazında gelir ve giderleri dikkate alınarak yükümlülüklerinin peşin değerinin hesaplanacağı ve peşin değerin
aktüeryal hesabında kullanılacak teknik faiz oranının %9,8 olarak esas alınacağı
• Sandık iştirakçileri ile aylık ve/veya gelir bağlanmış olanlar ve bunların hak sahiplerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na devrinden sonra bu kişilerin tabi oldukları vakıf senedinde
bulunmasına rağmen karşılanmayan diğer sosyal hakları ve ödemelerinin, sandıklar ve sandık iştirakçilerini istihdam eden kuruluşlarca karşılanmaya devam edileceği
hususlarına yer verilmiştir.
Banka, yeni kanuna uygun olarak 31.12.2015 tarihi itibarıyla anılan sandık için aktüeryal değerleme yaptırmıştır. Anılan döneme ilişkin konsolide finansal tablolarda, söz konusu
aktüer raporunda belirtilen fiili ve teknik açık tutarı kadar karşılığa yer verilmiştir. Bahse konu aktüer raporunda kullanılan aktüeryal varsayımlara Beşinci Bölüm II.ğ.5.2 no.lu dipnotta
yer verilmiştir. Banka’nın yanı sıra Grup şirketlerinden Milli Reasürans T.A.Ş. ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. de 31.12.2015 tarihi itibarıyla sandıkları için aktüeryal değerleme
yaptırmıştır. Milli Reasürans T.A.Ş.’nin aktüer raporuna göre hesaplanan fiili ve teknik açık tutarı kadar karşılık da cari döneme ilişkin konsolide finansal tablolarda yer almaktadır. Türkiye
Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.’nin ise aktüer raporuna göre karşılık ayrılmasını gerektiren fiili ve teknik açık tespit edilmemiştir.
Ana Ortaklık Banka tarafından Türk Ticaret Kanunu ve Medeni Kanun hükümleri uyarınca kurulmuş olan Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma
Sandığı Vakfı’nın ise bugüne kadar herhangi bir açığı oluşmamış ve Banka tarafından bu amaçla bir ödemede bulunulmamıştır. Bu vakfın sahip olduğu aktifler, vakfın toplam
yükümlülüklerini karşılayacak düzeyde olup, Banka’ya ilave bir yükümlülük getirmeyeceği düşünülmektedir. Gruba dahil diğer finansal kuruluşlardan Anadolu Anonim Türk Sigorta
Şirketi, Milli Reasürans T.A.Ş. ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. çalışanlarına ait munzam sandıklar için de aynı hususlar geçerlidir.
182
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
XXI. Vergi Uygulamalarına İlişkin Açıklamalar
1. Kurumlar Vergisi:
Türk Vergi Mevzuatı, ana ortaklığın bağlı ortaklığı ve iştiraklerini konsolide ettiği finansal tabloları üzerinden vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermemektedir. Bu nedenle, ekli
konsolide finansal tablolardaki vergi karşılığı konsolidasyon kapsamındaki her bir kuruluş için ayrı ayrı hesaplanarak tespit edilmiştir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca, kurumlar vergisinin hesaplanmasında %20 oranı dikkate alınmaktadır. İlgili kanun gereği üçer aylık dönemler itibarıyla
Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen esaslara göre ve kurumlar vergisi oranında geçici vergi hesaplanmakta ve ödenmektedir. Söz konusu geçici vergi ödemeleri cari vergilendirme
döneminin kurumlar vergisine mahsup edilmektedir. Cari vergilendirme döneminin kurumlar vergisinden mahsup edilmek üzere, 2015 yılına ilişkin geçici vergi, 2016 yılı Şubat ayında
ödenecektir.
Vergi gideri, cari vergi ve ertelenmiş vergi giderinin toplamından oluşur. Cari döneme ilişkin vergi yükümlülüğü, dönem karının vergiye tabi olan kısmı üzerinden hesaplanır. Vergiye tabi
kar, diğer dönemlerde vergilendirilebilen veya indirilebilen gelir veya gider kalemleri ile vergilendirilemeyen veya indirilemeyen kalemleri hariç tuttuğundan gelir tablosunda belirtilen
kardan farklılık gösterir. Ödenecek cari vergi tutarları peşin ödenen vergi tutarlarıyla netleştirilerek finansal tablolarda gösterilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde, asgari 2 tam yıl süreyle aktifte tutulan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışından doğan kazançların %75’i, Kanun’da
öngörüldüğü şekilde sermayeye eklenmeleri veya 5 yıl süreyle pasifte özel bir fon hesabında tutulmaları şartıyla, vergiden müstesna tutulmaktadır.
2. Ertelenmiş Vergi:
Ertelenen vergi varlığı veya yükümlülüğü, varlıkların ve yükümlülüklerin finansal tablolarda gösterilen tutarları ile yasal vergi matrahı hesabında dikkate alınan tutarlar arasında
ortaya çıkan geçici farklılıkların bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin yasalaşmış vergi oranları dikkate alınarak hesaplanmasıyla belirlenmektedir. Ertelenen vergi yükümlülükleri
vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenen vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle söz konusu
farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Bankaca ileride doğması muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar vergi matrahına dahil edilmekte,
ertelenmiş vergi hesaplamasına ise konu edilmemektedir. Şerefiye veya işletme birleşmeleri dışında varlık veya yükümlülüklerin ilk defa finansal tablolara alınmasından dolayı oluşan ve
hem ticari hem de mali kar veya zararı etkilemeyen geçici zamanlama farkları için ertelenen vergi yükümlülüğü veya varlığı hesaplanmamaktadır.
Ertelenen vergi varlığının kayıtlı değeri, her bir bilanço tarihi itibarıyla gözden geçirilir. Ertelenen vergi varlığının bir kısmının veya tamamının sağlayacağı faydanın elde edilmesine imkan
verecek düzeyde mali kar elde etmenin muhtemel olmadığı ölçüde, ertelenen vergi varlığının kayıtlı değeri azaltılır.
Ertelenmiş vergi, varlıkların oluştuğu veya yükümlülüklerin yerine getirildiği dönemde geçerli olan vergi oranları üzerinden hesaplanır ve gelir tablosuna gider veya gelir olarak kaydedilir.
Bununla birlikte, ertelenen vergi, aynı veya farklı bir dönemde doğrudan özkaynak ile ilişkilendirilen varlıklarla ilgili ise doğrudan özkaynak hesaplarında muhasebeleştirilir.
Banka ve şirketlerin finansal tablolarında ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri netleştirilmek suretiyle gösterilmektedir. Konsolide finansal tablolarda ise şirketlerden netleştirilerek
gelen ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri aktif ve pasifte ayrı olarak gösterilmiştir.
3. Yurt Dışı Şubeler ve Finansal Kuruluşların Faaliyette Bulundukları Ülkelerdeki Vergi Uygulamaları:
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)
KKTC vergi mevzuatı gereğince kurum kazançları ayrı ayrı olmak üzere %10 oranında kurumlar vergisi ve %15 oranında gelir vergisine tabidir. Kurumların vergi matrahları, KKTC
mevzuatı çerçevesinde indirimi mümkün olmayan giderlerin ticari kazanca ilavesi, istisna ve indirimlerin ise düşülmesi suretiyle tespit edilmektedir. Gelir vergisi Haziran ayında, kurumlar
vergisi ise Mayıs ve Ekim aylarında olmak üzere iki taksit halinde ödenmektedir. Öte yandan, kurumların KKTC’deki faiz vb. gelirleri üzerinden stopaj ödemesi gerçekleştirilmektedir.
İngiltere
İngiltere’de kurum kazançları %20 oranında kurumlar vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave
edilmesi ile istisna ve indirimlerin uygulanması neticesinde bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. Diğer yandan, ilgili yıla ait vergi matrahı, ilgili ülke mevzuatı uyarınca hesaplanan
belirli bir rakam üzerinde kalır ise kurumlar vergisi ilgili yılın Temmuz, Ekim ve takip eden yılın Ocak ve Nisan aylarında geçici vergi olarak 4 taksit halinde ödenmekte, söz konusu geçici
vergiler, ilgili yılı izleyen ikinci yılın Ocak ayı sonuna kadar kesinleşen kurumlar vergisine mahsup edilmektedir. Diğer taraftan, vergi matrahı bahsedilen hesaplama sonucunda belirlenen
rakamın altında kalır ise kurumlar vergisi karın elde edildiği yılı izleyen yılın Eylül ayı sonuna kadar ödenmektedir.
Bahreyn
Bahreyn’de faaliyet gösteren bankalar bu ülke mevzuatına göre vergiye tabi değildir.
Irak Cumhuriyeti (Irak)
Irak’ta Kurumlar Vergisi oranı % 15 olup, merkezi hükümete bağlı şehirlerde en geç izleyen yılın Haziran ayı sonuna, Kuzey Irak yönetimine bağlı şehirlerde ise en geç izleyen yılın Nisan
ayına kadar finansal tabloların ilgili vergi dairesine sunulması ve tahakkuk ettirilecek verginin ödenmesi gerekmektedir. Diğer yandan Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi vergi idareleri,
belirtilen oran dışında maktu vergi tahakkuk ettirebilmektedir.
Kosova
Kosova mevzuatına göre kurum kazançları % 10 oranında gelir vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin
ilave edilmesi ile istisna ve indirimlerin yapılması neticesinde bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. Vergi, içinde bulunulan yılın Nisan, Temmuz, Ekim ve izleyen yılın Ocak ayının
15’ine kadar 4 taksit halinde peşin olarak ödenmektedir. Peşin ödenen vergilerin kesinleşen kurumlar vergisinden düşük olması halinde aradaki fark izleyen yılın Nisan ayı başına kadar
ödenmekte, fazla olması halinde ise ilgili fark, kurumun talep etmesi durumunda vergi dairesi tarafından yapılan inceleme sonrasında kuruma iade edilmektedir.
Gürcistan
Gürcistan mevzuatına göre kurum kazançları % 15 oranında gelir vergisine tabidir. Söz konusu oran, kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen
giderlerin ilave edilmesi ile istisna ve indirimlerin uygulanması neticesinde bulunacak vergi matrahına uygulanmaktadır. Gelir vergisi izleyen yılın Nisan ayı başına kadar ödenmek
zorundadır. Bununla birlikte, Gürcistan mevzuatı gereğince her yılın Mayıs, Temmuz, Eylül ve Aralık aylarında bir önceki yıla ait hesaplanan vergi miktarı 4 taksit halinde içinde bulunulan
yıl elde edilecek muhtemel gelir için ödenecek vergi tutarına mahsuben vergi dairesine ödenmektedir. Bu şekilde ödenen vergilerin kesinleşen kurumlar vergisinden düşük olması
halinde aradaki fark izleyen yılın Nisan ayı başına kadar ödenmekte, fazla olması halinde ise ilgili fark vergi dairesince kuruma iade edilmektedir.
Almanya
Almanya’da mevzuat gereği kurum kazançları %15 oranında kurumlar vergisine tabidir. Ayrıca kurumlar vergisi üzerinden %5,5 oranında dayanışma vergisi hesaplanmaktadır. Kurumlar
vergisi matrahı vergi dönemine ilişkin faiz, komisyon ve diğer faaliyet gelirlerinden oluşan kurum kazancına yerel mevzuat gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi
ve istisna ve indirimlerin uygulanması neticesinde hesaplanmaktadır. Yıl içerisinde 4 taksit halinde geçici vergi ödemesi yapılmakta, yılsonunda nihai vergi hesaplaması sonucu yıl
içerisinde peşin ödenen vergiler dikkate alınarak mahsup işlemi gerçekleştirilmektedir.
Rusya
Rusya mevzuatı gereği kurum kazançları %20 oranında kurumlar vergisine tabidir. Kurumlar vergisine esas tutar tahakkuk esasına göre belirlenmekte ve dönem içerisinde oluşan kurum
kazancına kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesi suretiyle hesaplanmaktadır. Rusya’da kurumlar üçer aylık dönemler itibarıyla beyanname düzenlemekte ve dönem içinde peşin
ödenen tutarları mahsup ederek geçici vergi ödemesinde bulunmaktadır. Kurumlar vergisi için nihai vergilendirme dönemi bir yıl olup, yıl içerisinde ödenen geçici vergiler de dikkate
alınarak izleyen yıl 28 Mart tarihine kadar ödenmektedir. Devlet tahvillerinden kazanılan kupon geliri ise %15 oranında kurumlar vergisine tabi olup, kupon ödeme gününü izleyen ay
sonundan itibaren 10 iş günü içerisinde ödenmektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
183
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Birleşik Arap Emirlikleri
Dubai’nin serbest bölgelerinde faaliyet gösteren şirketler bu ülke mevzuatına göre vergiye tabi değildir.
4. Transfer Fiyatlandırması:
Transfer fiyatlandırması konusu Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı” başlıklı 13. maddesi ile düzenleme altına alınmış, konu hakkında
uygulamaya yönelik ayrıntılı açıklamalara ise “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ”de yer verilmiştir.
Söz konusu düzenlemeler uyarınca, ilişkili kişilerle/kuruluşlarla emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel üzerinden mal veya hizmet alımı ya da satımı yapılması
durumunda, kazanç transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılmakta ve bu nitelikteki kazanç dağıtımları kurumlar vergisi açısından indirime tabi tutulmamaktadır.
XXII. Borçlanmalara İlişkin İlave Açıklamalar
Ana Ortaklık Banka ve konsolidasyona dahil edilen Grup şirketleri, gerektiğinde sendikasyon, seküritizasyon, teminatlı borçlanma ve tahvil/bono ihracı gibi borçlanma araçlarına
başvurmak suretiyle yurt içi ve yurt dışında yerleşik kişi ve kuruluşlardan kaynak temini yoluna gitmektedir. Söz konusu işlemler ilk olarak elde etme maliyeti üzerinden kayda alınmakta,
takip eden dönemlerde ise iç verim yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedelleri üzerinden değerlenmektedir.
İtfa edilmiş maliyetinden değerlenmesi durumunda, ilişkili olduğu finansal araç ile farklı temeller esas alınarak ölçülmesinden veya bunlar üzerindeki kayıp ve kazançların farklı temeller
esas alınarak muhasebeleştirilmesinden kaynaklanan bir ölçüm veya muhasebeleştirme tutarsızlığına sebep olduğu durumlarda, bu tutarsızlığın ortadan kaldırılması veya önemli ölçüde
azaltılması amacıyla, söz konusu borçlanma işlemleri TMS 39 “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” uyarınca gerçeğe uygun değerinden muhasebeleştirilmektedir.
XXIII. Hisse Senetleri ve İhracına İlişkin Açıklamalar
Hisse senedi ihracı ile ilgili işlem maliyetleri gider olarak muhasebeleştirilmektedir.
Hisse senetleriyle ilgili kar payları Ana Ortaklık Banka’nın Genel Kurulu tarafından tespit edilmektedir.
Hisse başına kazanç hesabında hisse senedi sayısının ağırlıklı ortalaması dikkate alınmaktadır. Hisse senedi sayısının, iç kaynaklardan yapılan sermaye artırımları sonucunda gerçekleşen
bedelsiz ihraçlar yoluyla artması durumunda, hisse başına kazanç hesaplamaları, karşılaştırma dönemleri itibarıyla daha önce hesaplanan ağırlıklı ortalama hisse senedi sayısı
düzeltilerek yapılmaktadır. Düzeltme, hesaplamada kullanılan hisse senedi sayısının, bedelsiz ihraç işleminin karşılaştırma dönemi başında gerçekleştirilmiş gibi dikkate alınmasını ifade
etmektedir. Hisse senedi sayısındaki bu gibi değişikliklerin bilanço tarihinden sonra, ancak finansal tabloların yayımlanmak üzere onaylanmasından önce ortaya çıkması durumunda
da hisse başına kazanç hesaplamaları yeni hisse senedi sayısına dayandırılmaktadır. Banka’nın konsolide gelir tablosunda yer alan hisse başına kazanç hesaplaması aşağıdaki tabloda
gösterilmiştir.
Cari Dönem
Grubun net dönem karı
Hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedi (Bin adet)
Hisse başına kazanç (Tam TL)
Önceki Dönem
3.330.740
3.523.719
112.502.250
112.502.250
0,029605986
0,031321320
XXIV. Aval ve Kabullere İlişkin Açıklamalar
Aval ve kabuller müşterilerin ödemeleri ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilmekte, olası borç ve taahhütler olarak bilanço dışı yükümlülükler arasında gösterilmektedir.
XXV. Devlet Teşviklerine İlişkin Açıklamalar
Bulunmamaktadır.
XXVI. Raporlamanın Bölümlemeye Göre Yapılmasına İlişkin Açıklamalar
Faaliyet bölümü, bir işletmenin:
- hasılat elde edebildiği ve harcama yapabildiği (aynı işletmenin diğer kısımları ile yapılan işlemlere ilişkin hasılat ve giderler de dahil olmak üzere) işletme faaliyetlerinde bulunan,
- faaliyet sonuçlarının, bölüme tahsis edilecek kaynaklara ilişkin kararların alınması ve bölümün performansının değerlendirilmesi amacıyla işletmenin faaliyetlere ilişkin karar almaya
yetkili mercii tarafından düzenli olarak gözden geçirildiği ve
- hakkında ayrı finansal bilgilerin mevcut olduğu bir kısmıdır.
Grubun faaliyet bölümlemesiyle ilgili bilgilere ve bölümlere ilişkin rapora Dördüncü Bölüm XVI no.lu dipnotta yer verilmiştir.
XXVII. Diğer Hususlara İlişkin Açıklamalar
Banka’nın konsolidasyon kapsamındaki ortaklıkları İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. ve TSKB Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.’nin sermayelerinde %50 paya sahip oldukları
ortaklıkları cari dönemde iştirakler kaleminden birlikte kontrol edilen ortaklıklar kalemine sınıflanmıştır. Cari dönem konsolide finansal tablolarıyla uyum için 31.12.2014 tarihli konsolide
finansal tablolarda da aynı sınıflandırma işlemleri yapılmıştır.
31.12.2014 tarihli konsolide gelir tablosu faiz gelirleri üzerinde de cari dönem konsolide gelir tablosuna uyum için sınıflandırma işlemi yapılmıştır.
184
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: GRUBUN MALİ BÜNYESİNE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER
I. Sermaye Yeterliliği Standart Oranına İlişkin Açıklamalar
Grubun ve Ana Ortaklık Banka’nın çekirdek sermaye yeterlilik oranı sırasıyla % 12,86 ve % 13,50; ana sermaye yeterlilik oranı sırasıyla % 12,84 ve % 13,42; sermaye yeterliliği
standart oranları sırasıyla % 15,10 ve % 15,65’dir. Konsolide ve konsolide olmayan bazda sermaye yeterliliği oranları, 28.06.2012 tarih ve 28337 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik, Kredi Riski Azaltım Tekniklerine İlişkin Tebliğ ve
Menkul Kıymetleştirmeye İlişkin Risk Ağırlıklı Tutarların Hesaplanması Hakkında Tebliğ ile 05.09.2013 tarih ve 28756 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bankaların
Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik hükümleri çerçevesinde hesaplanmıştır.
Sermaye yeterliliği oranları, kredi riski, piyasa riski ve operasyonel risk için gerekli sermaye yükümlülükleri üzerinden hesaplanmaktadır. Kredi riskine esas tutar, bilanço içi varlıklar ile
gayrinakdi krediler, taahhütler ve türev finansal araçların türleri, risk sınıfları ve derecelendirme notları dikkate alınarak ilgili mevzuattaki risk ağırlıklarında değerlendirilmektedir.
Gayrinakdi krediler ve taahhütler, 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi
ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca ayrılan özel karşılıklar düşüldükten sonra, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve
Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik’in 5’inci maddesinde belirtilen krediye dönüştürme oranlarına tabi tutulmak suretiyle kredi riskine esas tutar hesaplamalarına dahil edilmektedir.
Özkaynak hesaplamasında sermayeden indirilen değer olarak dikkate alınan tutarlar, kredi riskine esas tutar hesaplamasına konu edilmemektedir.
Hesaplamaya konu finansal varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemler; yasal mevzuat ve Banka’nın dahili risk politikaları çerçevesinde “alım-satım hesapları” ve “bankacılık hesapları”
olmak üzere iki ayrı portföy altında izlenmektedir. Banka tarafından aktif olarak alım-satıma konu edilen bilanço içi finansal varlıklar, ticari kar elde edilmesi amacıyla yapılan türev
işlemler ile döviz pozisyonundan oluşan alım-satım hesapları için Banka Standart Metot çerçevesinde piyasa riski hesaplamaları yapmaktadır. Alım-satım hesapları içerisinde
değerlendirilmeyen varlık ve yükümlülüklerden oluşan bankacılık hesaplarındaki finansal enstrümanlar ile finansal olmayan varlıklar ise kredi riskine konu edilmektedir.
Operasyonel risk için Temel Gösterge Yöntemi kullanılmaktadır.
Konsolide olmayan sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin bilgiler:
Risk Ağırlıkları
Banka
%0
% 10
% 20
% 50
% 75
% 100
% 150
% 200
% 250
%1250
Kredi Riskine Esas Tutar
Risk Sınıfları
Merkezi yönetimlerden veya merkez
bankalarından şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
Bölgesel yönetimlerden veya yerel
yönetimlerden şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
İdari birimlerden ve ticari olmayan
girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan
alacaklar
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta
bağlı olan ve olmayan alacaklar
63.859.977
34
29.754
10.648.600
678.430
15.120
1.491
3.036
474.710
240.308
523
Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal
alacaklar
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende
alacaklar
2.721
3.471.091
5.308.289
245.277
140
6.546.849
417.758
2.116.147
118.272.702
26.878
279.467
34.765.756
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul
ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar
32.567.213
Tahsili gecikmiş alacaklar (1)
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen
alacaklar
2.559.354
914.055
897.136
95.495
5.541.900
8.458.619
126.154
İpotek teminatlı menkul kıymetler
Menkul kıymetleştirme pozisyonları
Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa
vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal
alacaklar
Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki
yatırımlar
Diğer alacaklar
2.844.247
160
15.026.989
124.575
“Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” hükümleri gereği, Tasfiye Olunacak Alacaklar Hesabında izlenen kredi ve diğer alacakların, bunlar için ayrılan özel karşılıklarla
netleştirilmesinden sonraki net değerlerini ifade etmektedir.
(1)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
185
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Konsolide sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin bilgiler:
Risk Ağırlıkları
Konsolide
% 0 (1)
% 10
% 20
% 50
% 75
% 100
% 150
% 200
% 250
%1250
Kredi Riskine Esas Tutar
Risk Sınıfları
Merkezi yönetimlerden veya merkez
bankalarından şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
69.999.209
Bölgesel yönetimlerden veya yerel
yönetimlerden şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
34
İdari birimlerden ve ticari olmayan
girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan
alacaklar
11.650.668
678.487
15.120
1.491
32.394
3.036
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta
bağlı olan ve olmayan alacaklar
591.861
377.983
523
Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
2.721
8.133.568
9.900.072
313.076
140
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal
alacaklar
6.615.846
411.271
2.992.359
140.684.636
26.878
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende
alacaklar
9.238.971
35.350.280
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul
ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar
33.156.385
2.559.354
914.055
Tahsili gecikmiş alacaklar (2)
1.028.368
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen
alacaklar
95.495
5.660.875
8.458.725
126.154
İpotek teminatlı menkul kıymetler
Menkul kıymetleştirme pozisyonları
Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa
vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal
alacaklar
Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki
yatırımlar
Diğer alacaklar
229.251
2.870.597
160
16.124.536
126.240
Grup şirketlerinden Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.’nin sigortalıları adına bloke ettiği menkul kıymetler ile bireysel emeklilik alacaklarını da içermektedir.
(2)
“Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” hükümleri gereği, Tasfiye Olunacak Alacaklar Hesabında izlenen kredi ve diğer alacakların, bunlar için ayrılan özel karşılıklarla
netleştirilmesinden sonraki net değerlerini ifade etmektedir.
(1)
Konsolide olmayan ve konsolide sermaye yeterliliği standart oranına ilişkin özet bilgi:
Ana Ortaklık Banka
Kredi Riski İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü (Kredi Riskine Esas Tutar*0,08) (KRSY)
Piyasa Riski İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü (PRSY)
Operasyonel Risk İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü (ORSY)
Özkaynak
Konsolide
Cari Dönem
Önceki Dönem
Cari Dönem
Önceki Dönem(1)
17.448.457
15.976.126
19.804.532
17.716.904
577.863
496.364
733.331
732.008
1.283.820
1.131.277
1.529.377
1.252.503
38.653.387
37.766.809
35.255.300
41.654.637
Özkaynak/((KRSY+PRSY+ORSY) *12,5) * 100
15,65
16,02
15,10
15,70
Ana Sermaye/((KRSY+PRSY+ORSY) *12,5) * 100
13,42
13,60
12,84
13,28
Çekirdek Sermaye/((KRSY+PRSY+ORSY) *12,5) *100
13,50
13,70
12,86
13,32
Cari dönemde yatırım amaçlı gayrimenkullerin konsolide finansal tablolarda gösterimine ilişkin olarak yapılan muhasebe politikası değişikliği nedeniyle Üçüncü Bölüm I no.lu dipnotta etkilerine yer verilmiş olan
düzeltmeler kapsamında yeniden hesaplanmıştır (31.12.2014 yayımlanan; sermaye yeterliliği standart oranı %15,31, ana sermaye yeterlilik oranı %12,87, çekirdek sermaye yeterlilik oranı %12,91).
(1)
186
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Konsolide özkaynak kalemlerine ilişkin bilgiler:
Cari Dönem Önceki Dönem(1)
ÇEKİRDEK SERMAYE
Bankanın tasfiyesi halinde alacak hakkı açısından diğer tüm alacaklardan sonra gelen ödenmiş sermaye
Hisse senedi ihraç primleri
6.115.938
6.115.938
33.941
33.941
Hisse senedi iptal karları
18.269.105
15.408.830
Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) uyarınca özkaynaklara yansıtılan kazançlar
Yedek akçeler
5.481.218
3.888.315
Kar
3.330.740
3.523.719
3.330.740
3.523.719
800.000
1.000.000
Net Dönem Karı
Geçmiş Yıllar Karı
Muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar
İştirakler, bağlı ortaklıklar ve birlikte kontrol edilen ortaklıklardan bedelsiz olarak edinilen ve dönem karı içerisinde muhasebeleştirilmeyen
hisseler
Azınlık payları
İndirimler Öncesi Çekirdek Sermaye
-1.179
-1.179
2.881.353
3.093.151
36.911.116
33.062.715
Çekirdek Sermayeden Yapılacak İndirimler
1.107.421
50.582
Faaliyet kiralaması geliştirme maliyetleri (-)
Net dönem zararı ile geçmiş yıllar zararı toplamının yedek akçelerle karşılanamayan kısmı ile TMS uyarınca özkaynaklara yansıtılan kayıplar(-)
127.342
128.598
Şerefiye veya diğer maddi olmayan duran varlıklar ve bunlara ilişkin ertelenmiş vergi yükümlülükleri (-)
200.722
76.078
Net ertelenmiş vergi varlığı/vergi borcu (-)
Kanunun 56 ncı maddesinin dördüncü fıkrasına aykırı olarak edinilen paylar (-)
Bankanın kendi çekirdek sermayesine yapmış olduğu doğrudan veya dolaylı yatırımlar (-)
1.886
Ortaklık paylarının %10 veya daha azına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların özkaynak unsurlarına yapılan
yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin %10’unu aşan kısmı (-)
Ortaklık paylarının %10’dan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların çekirdek sermaye unsurlarına
yapılan yatırımların net uzun pozisyonlarının çekirdek sermayenin %10’unu aşan kısmı (-)
İpotek hizmeti sunma haklarının çekirdek sermayenin %10’unu aşan kısmı (-)
Geçici farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıklarının çekirdek sermayenin %10’unu aşan kısmı (-)
Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca çekirdek sermayenin %15’ini aşan tutarlar (-)
Ortaklık paylarının %10’dan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların çekirdek sermaye
unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlarından kaynaklanan aşım tutarı (-)
İpotek hizmeti sunma haklarından kaynaklanan aşım tutarı (-)
Geçici farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıklarından kaynaklanan aşım tutarı (-)
Kurulca belirlenecek diğer kalemler (-)
Yeterli ilave ana sermaye veya katkı sermaye bulunmaması halinde çekirdek sermayeden indirim yapılacak tutar (-)
Çekirdek Sermayeden Yapılan İndirimler Toplamı
Çekirdek Sermaye Toplamı
1.437.371
255.258
35.473.745
32.807.457
İLAVE ANA SERMAYE
Çekirdek sermayeye dahil edilmeyen imtiyazlı paylara tekabül eden sermaye ve bunlara ilişkin ihraç primleri
Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri (1.1.2014 tarihi sonrası ihraç edilenler/temin edilenler)
Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri (1.1.2014 tarihi öncesi ihraç edilenler)
Üçüncü kişilerin ilave ana sermayedeki payları
İndirimler Öncesi İlave Ana Sermaye
255.841
201.414
255.841
201.414
255.841
201.414
301.084
304.311
İlave Ana Sermayeden Yapılacak İndirimler
Bankanın kendi ilave ana sermayesine yapmış olduğu doğrudan veya dolaylı yatırımlar (-)
Ortaklık paylarının %10 veya daha azına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların özkaynak unsurlarına yapılan
yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin %10’unu aşan kısmı (-)
Ortaklık paylarının %10 veya daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların ilave ana sermaye ile katkı
sermaye unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin %10’unu aşan kısmı (-)
Kurulca belirlenecek diğer kalemler (-)
Yeterli katkı sermaye bulunmaması halinde ilave ana sermayeden indirim yapılacak tutar (-)
İlave Ana Sermayeden Yapılan İndirimler Toplamı
İlave Ana Sermaye Toplamı
Ana Sermayeden Yapılacak İndirimler
Şerefiye veya diğer maddi olmayan duran varlıklar ve bunlara ilişkin ertelenmiş vergi yükümlülüklerinin Bankaların Özkaynaklarına İlişkin
Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca çekirdek sermayeden indirilmeyen kısmı (-)
Net ertelenmiş vergi varlığı/vergi borcunun Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca
çekirdek sermayeden indirilmeyen kısmı (-)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
187
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Ana Sermaye Toplamı
Cari Dönem
Önceki Dönem(1)
35.428.502
32.704.560
2.915.640
3.262.650
3.015.392
2.479.770
KATKI SERMAYE
Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri (1.1.2014 tarihi sonrası ihraç edilen/temin edilenler)
Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri (1.1.2014 tarihi öncesi ihraç edilenler temin edilenler)
Bankanın sermaye artırımlarında kullanılması hissedarlarca taahhüt edilen bankaya rehnedilmiş kaynaklar
Genel Karşılıklar
Üçüncü Kişilerin katkı sermayedeki payları
İndirimler Öncesi Katkı Sermaye
341.122
268.553
6.272.154
6.010.973
Katkı Sermayeden Yapılacak İndirimler
Bankanın kendi katkı sermayesine yapmış olduğu doğrudan veya dolaylı yatırımlar (-)
Ortaklık paylarının %10 veya daha azına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların özkaynak unsurlarına
yapılan yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin %10’unu aşan kısmı (-)
Ortaklık paylarının %10 veya daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların ilave ana sermaye
ile katkı sermaye unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin %10’unu aşan
kısmı(-)
Kurulca belirlenecek diğer kalemler (-)
Katkı Sermayeden Yapılan İndirimler Toplamı
Katkı Sermaye Toplamı
SERMAYE
Kanunun 50 ve 51 inci maddeleri hükümlerine aykırı olarak kullandırılan krediler (-)
Kanunun 57 nci maddesinin birinci fıkrasındaki sınırı aşan tutarlar ile bankaların alacaklarından dolayı edinmek zorunda kaldıkları ve
aynı madde uyarınca elden çıkarmaları gereken emtia ve gayrimenkullerden edinim tarihinden itibaren beş yıl geçmesine rağmen
elden çıkarılamayanların net defter değerleri(-)
6.272.154
6.010.973
41.700.656
38.715.533
1.453
1.294
31.114
43.375
13.452
17.477
41.654.637
38.653.387
126.240
111.422
591.861
627.236
Yurt dışında kurulu olanlar da dahil olmak üzere, bankalara, finansal kuruluşlara veya bankanın nitelikli pay sahiplerine kullandırılan
krediler veya bunlarca ihraç edilen borçlanma araçlarına yapılan yatırımlar(-)
Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 20 nci maddesinin ikinci fıkrasına istinaden
özkaynaklardan düşülecek tutar (-)
Kurulca belirlenecek diğer hesaplar (-)
Ortaklık paylarının yüzde %10 veya daha azına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların özkaynak
unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin yüzde onunu aşan kısmının,
Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca çekirdek sermayeden, ilave ana
sermayeden ve katkı sermayeden indirilmeyen kısmı (-)
Ortaklık paylarının %10’dan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların doğrudan ya da
dolaylı olarak ilave ana sermaye ve katkı sermaye unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlarının toplam tutarının Bankaların
Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, ilave ana sermayeden ve katkı sermayeden
indirilmeyen kısmı (-)
Ortaklık paylarının %10’dan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların çekirdek sermaye
unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlarının, geçici farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıklarının ve ipotek hizmeti sunma
haklarının Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin ikinci fıkrasının (1) ve (2) nci alt bentleri uyarınca
çekirdek sermayeden indirilecek tutarlarının, Yönetmeliğin Geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca çekirdek sermayeden
indirilmeyen kısmı (-)
ÖZKAYNAK
Uygulanacak İndirim Esaslarında Aşım Tutarının Altında Kalan Tutarlar
Ortaklık paylarının %10 veya daha azına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların özkaynak unsurlarına
yapılan yatırımların net uzun pozisyonlarından kaynaklanan tutar
Ortaklık paylarının %10’dan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların çekirdek sermaye
unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlarından kaynaklanan tutar
İpotek hizmeti sunma haklarından kaynaklanan tutar
Geçici farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıklarından kaynaklanan tutar
Cari dönemde yatırım amaçlı gayrimenkullerin konsolide finansal tablolarda gösterimine ilişkin olarak yapılan muhasebe politikası değişikliği nedeniyle Üçüncü Bölüm I no.lu dipnotta etkilerine yer verilmiş olan
düzeltmeler kapsamında yeniden düzenlenmiştir (31.12.2014 yayımlanan özkaynak: 37.497.307 TL).
(1)
188
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Özkaynak hesaplamasında geçici uygulamaya tabi unsurlara ilişkin bilgiler:
Ana Ortaklık Banka
Cari Dönem Özkaynak
Hesaplamasında Dikkate
Alınan Tutar
Konsolide
Cari Dönem Özkaynak
Hesaplamasında
Toplam Tutar Dikkate Alınan Tutar
Toplam Tutar
2.881.353
4.561.184
Azınlıkların çekirdek sermayedeki payları
Üçüncü kişilerin ilave ana sermayedeki payları
255.841
Üçüncü kişilerin katkı sermayedeki payları
341.122
Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri
(01.01.2014 tarihi öncesi ihraç edilenler)
2.915.640
4.011.000
2.915.640
4.155.750
Özkaynak hesaplanmasına dahil edilecek borçlanma araçlarına ilişkin bilgiler
İhraçcı
Borçlanma aracının kodu (CUSIP, ISIN vb.)
Borçlanma aracının tabi olduğu mevzuat
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Türkiye İş Bankası A.Ş.
US900151AB70-XS0847042024
US900151AF84-XS1003016018
Türk hukukuna tabi olacak belirli maddeleri
Türk hukukuna tabi olacak belirli maddeleri haricinde İngiliz hukukuna tabidir. BDDK’nın
haricinde İngiliz hukukuna tabidir. BDDK’nın
1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı
1 Kasım 2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi
Resmi Gazete’de yayımlanan Bankaların
Gazete’de yayımlanan Bankaların Özkaynaklarına
Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliği
İlişkin Yönetmeliği kapsamında ihraç edilmiştir.
kapsamında ihraç edilmiştir.
Özkaynak Hesaplamasında Dikkate Alınma Durumu
1/1/2015’den itibaren %10 oranında azaltılarak dikkate alınma
uygulamasına tabi olma durumu
Konsolide veya konsolide olmayan bazda veya hem konsolide hem konsolide olmayan
bazda geçerlilik durumu
Evet
Evet
Konsolide olmayan ve Konsolide
Konsolide olmayan ve Konsolide
Borçlanma aracının türü
Tahvil
Tahvil
Özkaynak hesaplamasında dikkate alınan tutar (En son raporlama tarihi
itibarıyla-Milyon TL)
2.083
833
Borçlanma aracının nominal değeri (Milyon TL)
2.865
1.146
Sermaye Benzeri Borçlar
Sermaye Benzeri Borçlar
24.10.2012
10.12.2013
Vadeli
Vadeli
10 yıl
10 yıl
Evet
Evet
Borçlanma aracının muhasebesel olarak takip edildiği hesap
Borçlanma aracının ihraç tarihi
Borçlanma aracının vade yapısı (Vadesiz/Vadeli)
Borçlanma aracının başlangıç vadesi
İhraççının BDDK onayına bağlı geri ödeme hakkının olup olmadığı
Geri ödeme opsiyonu tarihi, şarta bağlı geri ödeme opsiyonları ve geri ödenecek tutar
Müteakip geri ödeme opsiyonu tarihleri
Banka; (1) BDDK onayına tabi olmak ve ihraç
Banka; (1) BDDK onayına tabi olmak ve ihraç tarihinin 5. yıldönümünden önce olmamak
tarihinin 5. yıldönümünden önce olmamak üzere üzere tahvilleri (a) satın alabilir, (b) bir vergi
tahvilleri (a) satın alabilir, (b) bir vergi durumu durumu ortaya çıkması halinde tamamını itfa
ortaya çıkması halinde tamamını itfa edebilir, (2) edebilir, (2) sermayeden çıkarılma durumu
sermayeden çıkarılma durumu ortaya çıkarsa
ortaya çıkarsa tahvillerin tamamını itfa
tahvillerin tamamını itfa edebilir.
edebilir.
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Faiz/temettü ödemeleri
Sabit ya da değişken faiz/temettü ödemeleri
Sabit
Sabit
Faiz oranı ve faiz oranına ilişkin endeks değeri
%6
% 7,85
Temettü ödemesini durduran herhangi bir kısıtlamanın var olup olmadığı
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Tamamen isteğe bağlı, kısmen isteğe bağlı ya da mecburi olma özelliği
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Faiz artırımı gibi geri ödemeyi teşvik edecek bir unsurun olup olmadığı
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Birikimsiz ya da birikimli olma özelliği
Hisse senedine dönüştürülebilme özelliği
Birikimsiz
Birikimsiz
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Bulunmamaktadır.
Hisse senedine dönüştürülebilirse, dönüştürmeye sebep olacak tetikleyici olay/olaylar
Hisse senedine dönüştürülebilirse, tamamen ya da kısmen dönüştürme özelliği
Hisse senedine dönüştürülebilirse, dönüştürme oranı
Hisse senedine dönüştürülebilirse, mecburi ya da isteğe bağlı dönüştürme özelliği
Hisse senedine dönüştürülebilirse, dönüştürülebilir araç türleri
Hisse senedine dönüştürülebilirse, dönüştürülecek borçlanma aracının ihraççısı
Değer azaltma özelliği
Değer azaltma özelliğine sahipse, azaltıma sebep olacak tetikleyici olay/olaylar
Değer azaltma özelliğine sahipse, tamamen ya da kısmen değer azaltımı özelliği
Değer azaltma özelliğine sahipse, sürekli ya da geçici olma özelliği
Değeri geçici olarak azaltılabiliyorsa, değer artırım mekanizması
Tasfiye halinde alacak hakkı açısından hangi sırada olduğu (Bu borçlanma aracının hemen
üstünde yer alan araç)
Hisse senetleri ve birincil sermaye benzeri Hisse senetleri ve birincil sermaye benzeri
borçlardan önce, diğer tüm borçlardan sonra borçlardan önce, diğer tüm borçlardan sonra
ödenecektir.
ödenecektir.
Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin 7 nci ve 8 inci maddelerinde yer alan
şartlardan haiz olunmayan olup olmadığı
Bulunmaktadır.
Bulunmaktadır.
Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin 7 nci ve 8 inci maddelerinde yer alan
şartlardan hangilerini haiz olunmadığı
7. maddede yer alan şartlar ile 8.2.(ğ) fıkrasını
haiz değil.
7. maddede yer alan şartlar ile 8.2.(ğ)
fıkrasını haiz değil.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
189
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
İçsel sermaye yeterliliği değerlendirme süreci kapsamında içsel sermaye gereksiniminin cari ve gelecek faaliyetler açısından yeterliliğinin değerlendirilmesi amacıyla
uygulanan yaklaşıma ilişkin bilgiler:
Grup tarafından, bilanço içi ve bilanço dışı varlık ve yükümlülüklerden kaynaklanan finansal riskler ile faaliyetler nedeniyle maruz kalınan finansal olmayan risklerden kaynaklanabilecek
zararlara karşı gereksinim duyulan sermaye düzeyinin belirlenmesi ve söz konusu düzeyin, yasal ve içsel olarak belirlenmiş olan asgari seviyeler dikkate alınarak sürekliliğinin temini ve
izlenmesi süreci “Sermaye Yeterliliği Politikası” çerçevesinde yürütülmektedir.
Grup tarafından sermaye yeterlilik seviyesi; ekonomik konjonktür, risk faktörleri, bilanço yapısı ve büyüklüğü, karlılık, temettü politikası gibi unsurlarda meydana gelebilecek olası
değişimler de dikkate alınarak analiz edilmekte ve izlenmektedir. Sermaye yeterlilik seviyesine yönelik olarak ileriye dönük bir bakış açısıyla gerçekleştirilen analiz ve projeksiyon
çalışmaları, Grubun planlama ve karar alma süreçlerinde dikkate alınmaktadır.
İçsel sermaye yeterliliği değerlendirme süreci (İSEDES), yasal sermaye yeterliliğinin değerlendirilmesinin yanı sıra, Grubun maruz kaldığı riskleri dahili bir perspektifle belirlemesini ve söz
konusu risklere karşılık sahip olması gereken sermaye miktarını ileriye dönük bir bakış açısıyla kendi usul ve yöntemleri çerçevesinde değerlendirmesini de kapsamaktadır. Bahse konu
süreç; sermayenin normal koşullardaki yeterliliğinin değerlendirilmesi ile olumsuz ve aşırı olumsuz durum stres koşulları altında alınabilecek muhtelif yönetim aksiyonları çerçevesinde
yapılan değerlendirmeleri ihtiva etmektedir.
Grubun içsel sermaye yeterliliğinin değerlendirilmesi sırasında; yasal sermaye yeterliliği kapsamında yer alan kredi riski, piyasa riski ve operasyonel risklere ilave olarak ölçülülük ilkesi
çerçevesinde Grubun risk profilini etkileyen önemli ve sayısallaştırılabilir nitelikteki diğer riskler için de Grubun yapısı, ihtiyaçları ve yetkinlikleriyle uyumlu bir şekilde tesis edilen ölçüm
yöntemleri çerçevesinde sermaye gereksinimi hesaplanmaktadır.
II. Kredi Riskine İlişkin Açıklamalar
1. Kredi riski, işlemin karşı tarafının Banka ve konsolidasyon kapsamındaki şirketlerle yaptığı sözleşmenin gereklerine uymayarak, yükümlülüğünü kısmen ya da tamamen zamanında
yerine getirememesinden ya da getirmemesinden dolayı Grubun zarara uğrama ihtimali olarak tanımlanır.
Banka ve konsolidasyon kapsamındaki bankalar ve finansal kuruluşlar plasman çalışmalarını faaliyet gösterdikleri ülkelerin yasal düzenlemeleri ile tanımlanan kredi sınırlamalarına
uygun olarak yürütmektedir.
Ana Ortaklık Banka’nın yürürlükteki mevzuat tarafından tanımlanmış kredi riski sınırlamaları karşısındaki durumu Yönetim Kurulunca izlenir. Bu çerçevede, Risk Gruplarına ve Banka’nın
da yer aldığı Banka Risk Grubuna kullandırılan krediler, büyük krediler ve ortaklık paylarına ilişkin sınırlamalar, solo ve konsolide bazda hesaplanan özkaynak büyüklüğüne bağlı olarak
belirlenmiş bulunan sınırlara göre izlenmektedir.
Kredi müşterilerinin risk limitleri, yasal mevzuata uygun olmak koşuluyla, Şubeler, Bölge Müdürlükleri, Krediler Bölümleri, Kredilerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcıları, Genel Müdür,
Kredi Komitesi ve Yönetim Kuruluna ait kredilendirme yetki limitleri çerçevesinde, kredi müşterilerinin finansal durumlarına ve kredi ihtiyaçlarına göre tahsis edilmekte, gerekli
görülmesi durumunda söz konusu limitler değiştirilebilmektedir. Borçlular lehine tahsis edilmiş tüm ticari nitelikli kredi limitleri bir yılı aşmayacak periyotlarla revize edilmektedir. Ayrıca,
günlük olarak yapılan işlemlere ilişkin risk limitleri ve dağılımları günlük olarak izlenmektedir. Buna ilave olarak, karşılaşılabilecek kredi riskini asgari düzeye indirebilmek amacıyla toplam
plasmanın oransal olarak önemli bir kısmını oluşturan borçlu ve borçlu grupları özel temerküz uygulaması kapsamında risk sınırlamasına tabi tutulmaktadır.
Kredi müşterilerinin coğrafi dağılımı, ülkemiz sınai ve ticari faaliyetlerinin yoğunlaşmasına paralel coğrafi dağılıma uygundur. Kredi müşterilerinin sektörel dağılımı dönemsel olarak
izlenmekte olup, sektörel anlamda bir risk yoğunlaşmasını önlemeye yönelik olarak sektörel risk limitleri oluşturulmuştur.
Kredi müşterilerinin kredi değerlilikleri düzenli aralıklarla izlenmekte, bu amaca yönelik olarak geliştirilmiş derecelendirme ve skorlama modelleri kullanılmakta, alınan hesap durumu
belgelerinin ilgili mevzuatta değinilen şekilde denetlenmiş olması sağlanmaktadır.
Ana Ortaklık Banka ve finansal kuruluşlarınca kredilerin teminata bağlanmasına özen gösterilmektedir. Kredilerin büyük bir bölümü gayrimenkul ve menkul rehni, ticari işletme rehni,
kambiyo senedi ve diğer likit kıymetlerin teminata alınması, banka teminat mektupları ve diğer kişi ve kuruluşların kefaletinin kabul edilmesi suretiyle teminatlandırılmıştır.
Tahsili gecikmiş ve değer kaybına uğramış krediler, 01.11.2006 tarih ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi
ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”te yer alan esaslar çerçevesinde sınıflandırılmaktadır. Bunlara ilişkin muhasebe uygulamaları ile karşılık
yöntemlerine ilişkin detaylı açıklamalara, Üçüncü Bölüm VIII no.lu dipnotta yer verilmiştir.
Kredi riski azaltımının etkileri dikkate alınmaksızın mahsup işlemleri sonrası maruz kalınan risklerin toplam tutarı ile farklı risk sınıfları ve türlerine göre ayrıştırılmış risklerin ilgili döneme
ilişkin ortalama tutarlarına aşağıda yer verilmiştir.
Kredi Riskine Esas Tutar (1)
Cari Dönem Risk Tutarı
Ortalama Risk Tutarı (2)
82.920.225
81.126.853
Risk Sınıfları
Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
49.039
35.233
381.019
261.686
523
643
Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar
18.349.577
18.111.997
150.730.990
150.439.868
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar
47.148.605
46.671.578
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar
34.070.440
27.991.699
Tahsili gecikmiş alacaklar
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar
1.028.368
884.749
14.341.249
15.230.287
İpotek teminatlı menkul kıymetler
Menkul kıymetleştirme pozisyonları
Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar
Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar
Diğer alacaklar
(1)
(2)
Krediye dönüşüm sonrası kredi riski azaltımı öncesi risk tutarlarına yer verilmiştir.
Ortalama risk tutarı, cari dönemde üçer aylık olarak hazırlanan raporlardaki risk tutarlarının aritmetik ortalaması alınarak tespit edilmiştir.
190
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
229.251
206.407
19.121.533
16.390.677
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
2. Vadeli işlem sözleşmeleri üzerinde karşı taraflar bazında belirli risk kontrol limitleri bulunmakta olup, türev araçlar için üstlenilen kredi riski piyasa hareketlerinden kaynaklanan diğer
potansiyel risklerle birlikte değerlendirilmektedir.
3. Müşteri gereksinimlerinin düzeyi ve yurt içi türev işlemler piyasalarındaki olgunlaşma, türev işlemlere gerek riski azaltma, gerekse ticari amaçlı olarak başvurulmasına yol açmaktadır.
Önemli hacme sahip olan türev işlemler gereksinim halinde likide edilebilecekleri göz ardı edilmeyecek biçimde izlenmektedir.
4. Tazmin edilen gayrinakdi krediler, vadesi geldiği halde ödenmeyen kredilerle aynı risk ağırlığına tabi tutulmaktadır.
Ana Ortaklık Banka tarafından uygulanmakta olan derecelendirme ve skorlama sistemleri detaylı firma ve kredi analizi içermekte ve kredi değerlilikleri açısından bir kısıtlama olmaksızın
bütün firma ve kredilerin derecelendirilmesine olanak sağlamaktadır. Yenilenen ve yeniden itfa planına bağlanan krediler ve firmalar da bu sistem kapsamında derecelendirilmektedir.
İhtisas kredileri karşı tarafın kredi değerliliği ile birlikte öncelikli olarak üstlenilen projenin veya finansmanı yapılan varlığın yaratacağı nakit akımlarının fizibilite ve risklilik analizini temel
alan özel bir derecelendirme sistemi kullanılarak değerlendirilmektedir.
5. Yurt dışında yürütülen kredilendirme işlemlerinde mevcut derecelendirme modeli kapsamında ilgili ülkelerin ülke limitleri saptanarak, piyasa koşulları, ilgili ülke riskleri ve bu konudaki
yasal sınırlamalar da gözetilmektedir. Ayrıca, yurt dışında yerleşik banka ve diğer finansal kuruluşların kredi değerlilikleri geliştirilen derecelendirme modeli çerçevesinde incelenerek söz
konusu banka ve finans kuruluşlarına limit tahsis edilmektedir.
6. i) Grubun ilk büyük 100 ve 200 nakdi kredi müşterisinden olan alacağının toplam nakdi kredi portföyü içindeki payı sırasıyla % 22 ve % 29’dur. (31.12.2014: % 22, % 29)
ii) Grubun ilk büyük 100 ve 200 gayrinakdi kredi müşterisinden olan alacağının toplam gayrinakdi kredi portföyü içindeki payı sırasıyla % 50 ve % 60’dir. (31.12.2014 % 47, % 57)
iii) Grubun ilk büyük 100 ve 200 kredi müşterisinden olan nakdi ve gayrinakdi alacak tutarının, toplam bilanço içinde ve nazım hesaplarda izlenen varlıklar içindeki payı sırasıyla % 15 ve % 20’dir. (31.12.2014: % 15, % 20)
Nakdi, gayrinakdi ve toplam risklere göre Grubun en büyük kredi müşterileri arasında yer alan kuruluşlar faaliyet gösterdikleri sektörlerin önde gelen kuruluşları olup kullandıkları
krediler sınai ve ticari faaliyet hacimleri ile orantılıdır. Kredilerin önemli bir bölümü proje bazında kullandırılmış, geri ödeme kaynakları bankacılık ilkeleri çerçevesinde analiz edilmiş ve
tatmin edici bulunmuş, olası riskler tespit edilerek gerekli görülenler teminat altına alınmıştır.
7. Ana Ortaklık Banka ve konsolidasyona dahil şirketlerin üstlendikleri kredi riski için ayrılan genel karşılık tutarı 3.015.392 TL’dir.
8. Ana Ortaklık Banka nakdi ticari/kurumsal krediler, bireysel krediler ve kredi kartları için ayrı derecelendirme/skorlama modelleri uygulayarak kredi portföyünün kalitesini ölçmektedir.
Derecelendirme/skorlama sonuçlarının temerrüt karakteristikleri dikkate alınarak “Güçlü”, “Standart” ve “Standart Altı” şeklinde sınıflandırılan dağılımı aşağıda gösterilmiştir. Grubun
kredi kullandıran diğer kuruluşları da kendi içsel derecelendirme sistemlerine sahiptir.
Borçluların yükümlülüklerini yerine getirme kapasitelerinin genellikle çok iyi olduğu krediler “Güçlü”, borçluların yükümlülüklerini zamanında yerine getirme kapasitelerinin makul olduğu
krediler “Standart”, borçluların yükümlülüklerini zamanında yerine getirme kapasitelerinin düşük olduğu krediler “Standart Altı” olarak tanımlanmıştır.
Cari Dönem
% 48,86
% 43,16
% 5,55
% 2,43
Güçlü
Standart
Standart Altı
Derecelendirme/Skorlama Yapılmayan
Önceki Dönem
% 52,37
% 37,28
% 6,72
% 3,63
Tablo davranış derecelendirme/skorlama sonuçlarını göstermektedir.
9. Grubun yakın izlemedeki kredilerinin teminatlarının net değerine, teminat türü ve risk eşlemesi ayrımında aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
Teminatın Türü
Gayrimenkul İpoteği (1)
Nakit ve Nakit Benzeri (Maddi Teminat)
Taşıt ve Maaş Rehni
Çek/Senet
Diğer (Kefalet, ticari işletme rehni, ihracat vesaiki vb.)
Teminatsız
Toplam
Bireysel
403.899
2.537
383.964
112.125
383.862
1.286.387
Cari Dönem
Ticari ve Kurumsal
661.759
19.717
115.505
94.843
988.465
178.008
2.058.297
Kredi Kartı
540.311
540.311
Bireysel
284.858
6.810
284.563
84.876
243.790
904.897
Önceki Dönem
Ticari ve Kurumsal
610.871
11.159
68.611
43.378
658.814
152.218
1.545.051
Kredi Kartı
438.143
438.143
Teminatların ekspertiz raporlarındaki rayiç değerlerinden, varsa üçüncü kişilere ait öncelikli ipotek ve/veya haciz tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net değerler, ipotek tutarı ve kredi bakiyesi ile karşılaştırılmış,
karşılaştırma sonucunda tespit edilen en küçük değer net teminat değeri olarak dikkate alınmıştır.
(1)
10. Gruba ait takipteki kredilerin teminatlarının net değerine, teminat türü ve risk eşlemesi ayrımında aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
Teminatın Türü
Gayrimenkul İpoteği (1)
Nakit Karşılık
Taşıt Rehni
Diğer (Kefalet, ticari işletme rehni, kıymetli evrak vb.)
Cari Dönem
Teminatın
Kredi
Net Değeri
Bakiye Toplamı
549.815
549.815
878
878
80.112
80.112
134.057
134.057
Önceki Dönem
Teminatın
Kredi
Net Değeri
Bakiye Toplamı
375.961
375.961
213
213
84.369
84.369
63.425
63.425
Teminatların ekspertiz raporlarındaki rayiç değerlerinden, varsa üçüncü kişilere ait öncelikli ipotek ve/veya haciz tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net değerler, ipotek tutarı ve kredi bakiyesi ile karşılaştırılmış,
karşılaştırma sonucunda tespit edilen en küçük değer net teminat değeri olarak dikkate alınmıştır.
(1)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
191
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
11. Finansal varlık sınıfları itibarıyla, vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış kredilerin yaşlandırma analizi aşağıdaki gibidir:
Cari Dönem (1)
Verilen Krediler
Kurumsal/Ticari Krediler (4)
Tüketici Kredileri
Kredi Kartları
Kiralama İşlemlerinden Alacaklar (5)
Sigortacılık Faaliyetlerinden Alacaklar
Toplam
1-30 Gün (2)
978.416
330.159
151.728
496.529
12.994
119.128
1.110.538
31-60 Gün (3)
276.479
67.925
56.526
152.028
4.760
23.594
304.833
61-90 Gün (3)
132.854
42.587
24.857
65.410
17.342
11.863
162.059
Toplam
1.387.749
440.671
233.111
713.967
35.096
154.585
1.577.430
Vadesi geçmemiş veya 31 günden az geçmiş olmakla birlikte yakın izlemede sınıflanan kredi bakiyesi 2.411.542 TL’dir.
İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş bakiyeleri sırasıyla 649.346
TL ve 1.410.514 TL’dir.
(3)
İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş bakiyeleri sırasıyla 512.447
TL ve 551.673 TL’dir.
(4)
Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir.
(5)
Söz konusu rakam faturalanmış alacaklardan muaccel hale gelmiş tutarları içermekte olup, faturalanmış alacaklar için vadesi gelmemiş tutar 210.022 TL’dir. 91-150 gün arası gecikmiş finansal kiralama alacaklarının
bakiyesi 1.098 TL’dir.
(1)
(2)
Önceki Dönem (1)
Verilen Krediler
Kurumsal/Ticari Krediler (4)
Tüketici Kredileri
Kredi Kartları
Kiralama İşlemlerinden Alacaklar (5)
Sigortacılık Faaliyetlerinden Alacaklar
Toplam
1-30 Gün (2)
830.321
260.773
111.019
458.529
7.357
89.760
927.438
31-60 Gün (3)
267.176
101.251
38.417
127.508
3.470
13.191
283.837
61-90 Gün (3)
116.087
45.441
15.525
55.121
1.992
3.148
121.227
Toplam
1.213.584
407.465
164.961
641.158
12.819
106.099
1.332.502
Vadesi geçmemiş veya 31 günden az geçmiş olmakla birlikte yakın izlemede sınıflanan kredi bakiyesi 1.813.300 TL’dir.
İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş bakiyeleri sırasıyla 415.407
TL ve1.025.345 TL’dir.
(3)
İlgili kalemler içerisinde yer alan taksitli ticari krediler ve taksitli tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş bakiyeleri sırasıyla 323.633
TL ve 367.895 TL’dir.
(4)
Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir.
(5)
Söz konusu rakam faturalanmış alacaklardan muaccel hale gelmiş tutarları içermekte olup, faturalanmış alacaklar için vadesi gelmemiş tutar 285.819 TL’dir. 91-150 gün arası gecikmiş finansal kiralama alacaklarının
bakiyesi 1.018 TL’dir.
(1)
(2)
12. Önemli Bölgelerdeki Önemlilik Arz eden Risklere İlişkin Profil:
Cari Dönem
Yurtiçi
Risk Sınıfları (1)
Merkezi yönetimlerden veya merkez
bankalarından şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
82.238.735
Bölgesel yönetimlerden veya yerel
yönetimlerden şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
47.548
İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan
Girişimlerden şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
362.929
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta
bağlı olan ve olmayan alacaklar
Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta
bağlı olan ve olmayan alacaklar
10.717.860
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal
alacaklar
140.321.601
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende
alacaklar
46.502.664
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul
ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar
33.595.233
Tahsili gecikmiş alacaklar
1.026.625
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen
alacaklar
14.002.913
İpotek teminatlı menkul kıymetler
Menkul kıymetleştirme pozisyonları
Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa
vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal
alacaklar
Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki
yatırımlar
224.741
Diğer alacaklar
14.172.639
Toplam
343.213.488
(1)
(2)
(3)
Avrupa
Birliği
Ülkeleri
Kıyı
OECD Bankacılığı
Ülkeleri (2)
Bölgeleri
3.738
17.842
308
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Dağıtılmamış
Varlıklar/
Yükümlülükler (3)
Toplam
677.752
82.920.225
1.491
49.039
248
381.019
215
523
5.686.656
454.373
51.746
554.002
884.940
18.349.577
4.350.641
78.695
1.218
2.640.651
3.338.184
150.730.990
432.390
21.549
227
8.297
183.478
47.148.605
134.461
995
25.749
30
6
9.660
46
305.331
672
34.070.440
1.028.368
41.881
5.683
141
3.814
286.817
14.341.249
4.510
10.673.422
586.079
Krediye dönüşüm sonrası kredi riski azaltımı öncesi risk tutarlarına yer verilmiştir.
AB ülkeleri, ABD ve Kanada dışındaki OECD ülkeleri
Tutarlı bir esasa göre bölümlere dağıtılamayan varlık ve yükümlülükler.
192
ABD,
Kanada
İştirak, Bağlı
Ortaklık
ve Birlikte
Kontrol
Diğer
Edilen
Ülkeler Ortaklıklar
53.338
3.216.685
5.678.913
4.948.894
4.948.894
229.251
19.121.533
368.370.819
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Önceki Dönem
Yurtiçi
Avrupa
Birliği
Ülkeleri
71.239.685
10
OECD
Ülkeleri (2)
Kıyı
Bankacılığı
Bölgeleri
ABD,
Kanada
İştirak, Bağlı
Ortaklık
ve Birlikte
Kontrol
Dağıtılmamış
Diğer
Edilen
Varlıklar/
Ülkeler Ortaklıklar Yükümlülükler (3)
Toplam
Risk Sınıfları (1)
Merkezi yönetimlerden veya merkez
bankalarından şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
Bölgesel yönetimlerden veya yerel
yönetimlerden şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan
Girişimlerden şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
109.638
71.349.333
39.787
6
39.793
181.807
11
181.818
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta
bağlı olan ve olmayan alacaklar
1.660
1.660
Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı
olan ve olmayan alacaklar
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta
bağlı olan ve olmayan alacaklar
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal
alacaklar
8.878.285
5.197.645
457.879
38.160
492.953
499.587
15.564.509
122.124.610
1.519.102
33.316
25.287
38.326
2.363.659
126.104.300
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende
alacaklar
51.714.332
17.534
1.621
20
1.225
556.405
52.291.137
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul
ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar
12.880.577
40.521
3.986
2.488
110.641
13.038.213
694.628
34
12
20
102
694.796
17.597.356
13.323
2.517
1.185
203.011
17.817.392
182.765
5.066
Tahsili gecikmiş alacaklar
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen
alacaklar
İpotek teminatlı menkul kıymetler
Menkul kıymetleştirme pozisyonları
Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa
vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal
alacaklar
Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki
yatırımlar
Diğer alacaklar
Toplam
187.831
9.475.948
295.009.780
6.794.895
499.331
63.467
536.197 3.843.060
5.643.817
15.119.765
5.643.817
312.390.547
Krediye dönüşüm sonrası kredi riski azaltımı öncesi risk tutarlarına yer verilmiştir.
(2)
AB ülkeleri, ABD ve Kanada dışındaki OECD ülkeleri
(3)
Tutarlı bir esasa göre bölümlere dağıtılamayan varlık ve yükümlülükler.
(1)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
193
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
13. Sektörlere veya karşı taraflara göre risk profili:
Cari Dönem
Konsolide
(1)
(2)
(3)
1.412
1.412
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
1.733
1.410.377
692.878
384.142
1.633
1.179.380
615.879
320.938
100
54.749
63.142
31.137
176.248
13.857
32.067
64.498
67.223.219
3.412.153
4.858.999
7
2.734.184
134.459
112.027
2.816
35.957.818
3.212.390
4.433.382
Sektörler/Karşı Taraflar (17)
Tarım
Çiftçilik ve Hayvancılık
Ormancılık
Balıkçılık
Sanayi
2.767
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayi
Elektrik, Gaz, Su
2.767
61.675
28.531.217
65.304
313.590
18.101.705
1.996.508
4.031.147
61.904.314
13.080.378
13.620.033
2.237
24.648.224
6.945.213
6.628.126
57
3.935.821
473.954
1.721.008
793
11.080.286
2.717.708
1.121.489
8.722.106
134.385
94.337
36.736
8.073.398
837.155
2.092.071
113.347
3.048.254
1.539.925
1.414.090
11.436
1.014.726
114.609
222.186
92.247
1.381.499
317.429
326.726
12.395
2.091.375
27.966.688
11.176.119
18.349.577
150.730.990
47.148.605
34.070.440
İnşaat
Hizmetler
34.390.483
262.925
Toptan ve Perakende
Ticaret
Otel ve Lokanta Hizmetleri
Ulaştırma Ve Haberleşme
Mali Kuruluşlar
34.390.321
6.072
Gayrimenkul ve Kira. Hizm.
Serbest Meslek Hizmetleri
Eğitim Hizmetleri
162
Sağlık ve Sosyal Hizmetler
Diğer
48.529.742
44.860
51.863
Toplam
82.920.225
49.039
381.019
523
523
523
18.337.182
18.337.182
Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (2) Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (3) İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şart
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (5) Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (6) Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar (7) Şarta bağlı olan ve olmay
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar (9) Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar (10) Tahsili gecikmiş alacaklar (11) Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar (12) İpotek teminatlı menku
(13)
Menkul kıymetleştirme pozisyonları (14 ) Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile kısa vadeli kurumsal alacaklar (15 )Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar (16) Diğer alacaklar
(17)
Krediye dönüşüm sonrası kredi riski azaltımı öncesi risk tutarlarına yer verilmiştir.
(1)
(4)
(8)
194
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
TP
YP
Toplam
43.956
2.268.725
281.172
2.549.897
42.134
2.071.536
104.612
2.176.148
487
1.272
150.055
832
150.887
140
550
47.134
175.728
222.862
151.345
67.916
21.896.044
53.884.853
75.780.897
(10)
(11)
15.399
14.772
(12)
(13)
(14)
(15)
(16)
2.714
1.923
681.305
2.304.009
2.985.314
147.107
63.472
18.322.632
25.494.353
43.816.985
28.978.598
1.524
2.521
2.892.107
26.086.491
88.672
35.831
13.119.800
11.134.063
24.253.863
237.674
829.698
67.993.007
74.670.203
142.663.210
103.030
138.716
29.441.675
9.023.871
38.465.546
61.699
29.922
2.388.923
3.833.538
6.222.461
28.604
68.088
7.635.307
7.381.661
15.016.968
470
8.583
15.900.094
45.793.885
61.693.979
17.972
52.152
5.177.166
5.932.318
11.109.484
21.194
483.455
5.259.468
1.360.797
6.620.265
704
20.046
904.226
479.643
1.383.869
4.001
28.736
1.286.148
864.490
2.150.638
535.278
13.363.848
229.251
19.121.533
109.928.606
13.194.346
123.122.952
1.028.368
14.341.249
229.251
19.121.533
215.206.182
153.164.637
368.370.819
ta bağlı olan ve olmayan alacaklar
yan kurumsal alacaklar
ul kıymetler
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
195
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
14. Vade Unsuru Taşıyan Risklerin Kalan Vadelerine Göre Dağılımı:
Cari Dönem
Vadeye Kalan Süre
1 ay
1–3 ay
3–6 ay
6–12 ay
1 yıl üzeri
Toplam
1.702.681
235.340
111.593
1.687.139
46.562.456
50.299.209
20
7.434
7.711
763
26.161
42.089
896
3.762
11.134
25.101
272.030
312.923
215
152
523
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
6.341.128
3.077.198
1.271.068
891.105
5.279.095
16.859.594
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar
6.840.714
7.702.305
9.376.986
16.521.158
90.978.308
131.419.471
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar
7.019.872
2.149.652
2.098.681
3.181.482
13.849.575
28.299.262
28.556.252
Risk Sınıfları (1)
Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından şarta bağlı olan
ve olmayan alacaklar
Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden şarta bağlı olan
ve olmayan alacaklar
İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden şarta bağlı olan ve
olmayan alacaklar
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan
alacaklar
156
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle
teminatlandırılmış alacaklar
587.909
661.931
1.020.125
2.082.753
24.203.534
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar
527.039
1.015.465
1.357.402
3.351.508
7.970.924
14.222.338
23.020.259
14.853.243
15.254.700
27.741.224
189.142.235
270.011.661
Toplam
(1)
Krediye dönüşüm sonrası kredi riski azaltımı öncesi risk tutarlarına yer verilmiştir.
15. Risk Sınıflarına İlişkin Bilgiler:
Kredi Riskine Esas Tutar hesaplamalarında, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin altıncı maddesinde belirtilen risk sınıflarına
ilişkin risk ağırlıklarının belirlenmesinde, Fitch Ratings derecelendirme kuruluşunun uluslararası derecelendirme notları esas alınmaktadır. “Bankalar ve Aracı Kurumlardan Şarta Bağlı
Olan ve Olmayan Alacaklar” risk sınıfında değerlendirilen yurtdışında yerleşik bankalardan olan alacakların ve “Merkezi Yönetimlerden veya Merkez Bankalarından Şarta Bağlı Olan ve
Olmayan Alacaklar” risk sınıfında değerlendirilen merkezi yönetimlerden olan alacakların tabi olacağı risk ağırlıkları derecelendirme notları çerçevesinde belirlenirken; yurtiçinde yerleşik
bankaların derecelendirilmemiş olarak kabul edilmesi dolayısıyla, söz konusu bankalardan olan alacaklara döviz cinsine ve kalan vadesine göre risk ağırlığı uygulanmaktadır.
Alacağa özgü bir derecelendirme yapılmış ise, söz konusu alacağa uygulanacak olan risk ağırlığının tespit edilmesinde, ilgili kredi derecelendirme notu kullanılmaktadır.
Hesaplamalarda kullanılan derecelendirme notlarının Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik ekinde belirtilen kredi kalitesi
kademelerine eşleştirilmesine ilişkin tabloya aşağıda yer verilmektedir.
Kredi Kalitesi Kademesi
Derece Notu
1
2
3
4
5
6
AAA ile AA-
A+ ile A-
BBB+ ile BBB-
BB+ ile BB-
B+ ile B-
CCC+ ve aşağısı
Alım satım hesaplarına dahil edilmeyen kalemler için görevlendirilen kredi derecelendirme ve ihracat kredi kuruluşu bulunmamaktadır.
Risk Ağırlığına Göre Risk Tutarları:
Risk Ağırlığı
%0
% 10
% 20
% 50
% 75
% 100
% 150
% 200
% 250
% 1250
Özkaynaklardan
İndirilenler
Kredi Riski Azaltımı Öncesi
Tutar
81.829.834
8.577.427
57.716.793
35.628.654
169.531.743
5.727.345
8.514.768
844.255
660.262
Kredi Riski Azaltımı Sonrası
Tutar
88.826.432
8.577.393
57.714.604
35.350.280
162.911.237
5.687.893
8.458.725
844.255
660.262
196
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
16. Önemli Sektörlere veya Karşı Taraf Türüne Göre Muhtelif Bilgiler
Krediler
Değer Kaybına
Uğramış
Tahsili
Gecikmiş (2)
Değer
Ayarlamaları (3)
58.259
15.648
694
42.860
53.178
13.974
565
38.406
Ormancılık
3.765
1.418
63
3.278
Balıkçılık
1.316
256
66
1.176
760.308
96.589
4.368
608.963
Önemli Sektörler/Karşı taraflar (1)
Tarım
Çiftçilik ve Hayvancılık
Sanayi
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayi
74.757
4.168
208
72.043
630.294
79.294
4.095
483.187
Elektrik, Gaz, Su
İnşaat
Hizmetler
Karşılıklar (4)
55.257
13.127
65
53.733
495.894
107.108
4.997
407.222
1.031.918
285.214
15.722
794.244
Toptan ve Perakende Ticaret
588.281
144.031
8.003
485.251
Otel ve Lokanta Hizmetleri
142.996
27.653
1.271
81.297
Ulaştırma ve Haberleşme
100.345
62.456
4.425
71.741
9.502
1.730
60
9.032
Gayrimenkul ve Kira. Hizm.
109.592
36.441
924
91.620
Serbest Meslek Hizmetleri
61.355
9.418
528
40.161
4.783
758
325
4.079
15.064
2.727
186
11.063
Mali Kuruluşlar
Eğitim Hizmetleri
Sağlık ve Sosyal Hizmetler
Diğer
Toplam
1.573.852
919.384
101.816
1.038.574
3.920.231
1.423.943
127.597
2.891.863
Finansal kiralama ve faktoring alacakları dahil bakiyelerdir.
90 güne kadar gecikmiş krediler ile 150 güne kadar gecikmiş finansal kiralama alacaklarını ifade etmektedir. İlgili kalemler içerisinde yer alan faturalanmış finansal kiralama alacakları, taksitli ticari krediler ve taksitli
tüketici kredilerinin sadece muaccel hale gelmiş tutarlarına yer verilmiş olup söz konusu kredilerin ödeme vadesi gelmemiş bakiyeleri sırasıyla 1.161.793 TL ve 1.962.187 TL, faturalanmış finansal kiralama alacakları için
vadesi gelmemiş tutar ise 210.022 TL’dir.
(3)
Tahsili gecikmiş krediler için ayrılan genel karşılıkları ifade etmektedir.
(4)
Değer kaybına uğramış krediler için ayrılan özel karşılıkları ifade etmektedir.
(1)
(2)
17. Değer Ayarlamaları ve Kredi Karşılıkları Değişimine İlişkin Bilgiler
Karşılık İptalleri
Diğer Ayarlamalar (1)
Kapanış Bakiyesi
Özel Karşılıklar
Açılış Bakiyesi Dönem İçinde Ayrılan Karşılık Tutarları
2.004.705
1.474.489
-597.825
10.494
2.891.863
Genel Karşılıklar
2.479.770
569.074
-35.760
2.308
3.015.392
(1)
Kur farklarını ifade etmektedir.
III. Piyasa Riskine İlişkin Açıklamalar
1. Piyasa Riskine İlişkin Açıklamalar:
Grubun maruz kaldığı piyasa riski, uluslararası uygulamalara paralel olarak oluşturulmuş ülke mevzuatında yer alan, Standart Metot ve Riske Maruz Değer (RMD) olarak bilinen iki farklı
yöntem kullanılarak ölçülmekte ve izlenmektedir. Bu kapsamda kur riski piyasa riskini oluşturan en önemli unsur olarak ortaya çıkmaktadır.
Standart Metot kullanılarak gerçekleştirilen konsolide piyasa riski hesaplamaları aylık bazda gerçekleştirilmekte, elde edilen ölçüm sonuçları yasal raporlamaya konu edilmesinin yanı
sıra Banka Üst Düzey Yönetimi’ne raporlanmaktadır.
Ana Ortaklık Banka’nın maruz kaldığı piyasa riskini ölçme ve izlemede, Standart Metoda alternatif olarak RMD Yöntemi kullanılmakta ve maruz kalınan piyasa riski, faiz, kur ve hisse
senedi pozisyon riski ayrımında günlük olarak ölçülmekte ve Banka içi raporlamaya konu edilmektedir. İzleyen günün olabilecek en büyük kayıp tutarını tahmin etmeye dayalı olan RMD
yönteminin içerdiği tahminlerin sağlığını test etmeye yönelik Geriye Dönük Testler de günlük olarak yerine getirilmektedir.
Olağan piyasa koşulları altında Ana Ortaklık Banka portföyünün piyasa değerinde meydana gelebilecek değer kaybını ölçmekte olan RMD yöntemini destekleyici mahiyette senaryo
analizleri gerçekleştirilmekte, geleceğe ilişkin öngörüler ve geçmişte yaşanan kriz koşulları doğrultusunda geliştirilen senaryoların Ana Ortaklık Banka’nın portföy değeri üzerindeki olası
etkileri belirlenerek ulaşılan sonuçlar Üst Düzey Yönetimi’ne raporlanmaktadır. Banka tarafından belirlenen çerçevede Gruba dahil finansal kuruluşlar tarafından da RMD hesaplamaları
yapılmakta ve sonuçlar Banka Üst Düzey Yönetimi’ne raporlanmaktadır.
Ana Ortaklık Banka aktif-pasif yönetimi riski politikası çerçevesinde piyasa riskinin yönetimine ilişkin belirlenen limitler Risk Komitesi tarafından izlenmekte ve piyasa koşulları
doğrultusunda gözden geçirilmektedir.
Aşağıdaki tabloda “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” kapsamında “Standart Metot ile Piyasa Riski Ölçüm Yöntemi”ne göre
gerçekleştirilen 31.12.2015 tarihi itibarıyla konsolide piyasa riski hesaplamasının ayrıntıları yer almaktadır.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
197
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
1.a. Piyasa riskine ilişkin bilgiler:
Tutar
(I) Genel Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü-Standart Metot
84.577
(II) Spesifik Risk İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü-Standart Metot
103.609
Menkul kıymetleştirme Pozisyonlarına İlişkin Spesifik Risk İçin Gerekli Sermaye Yükümlülüğü-Standart Metot
(III) Kur Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü-Standart Metot
398.842
(IV) Emtia Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü-Standart Metot
40.216
(V) Takas Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü-Standart Metot
1.119
(VI) Opsiyonlardan Kaynaklanan Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü-Standart Metot
14.073
(VII) Karşı Taraf Kredi Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü-Standart Metot
90.895
(VIII) Risk Ölçüm Modeli Kullanan Bankalarda Piyasa Riski İçin Hesaplanan Sermaye Yükümlülüğü
(IX) Piyasa Riski İçin Hesaplanan Toplam Sermaye Yükümlülüğü (I+II+III+IV+V+VI+VII)
733.331
(X) Piyasa Riskine Esas Tutar (12,5 x VIII) ya da (12,5 x IX)
9.166.638
1.b. Dönem içerisinde ay sonları itibarıyla hesaplanan piyasa riskine ilişkin ortalama piyasa riski tablosu:
Cari Dönem
En Yüksek (1)
En Düşük (1)
Ortalama
En Yüksek (1)
En Düşük (1)
Faiz Oranı Riski
95.534
89.228
87.986
77.490
83.508
76.256
Hisse Senedi Riski
81.044
75.299
96.256
81.263
99.104
70.765
437.728
480.358
403.235
325.962
439.237
192.937
Emtia Riski
38.095
35.330
25.029
27.013
39.306
22.933
Takas Riski
760
2.643
8.703
13.559
7.363
2.961
Kur Riski
Opsiyon Riski
Karşı Taraf Riski
Toplam Piyasa Riskine Esas Tutar
(1)
Önceki Dönem
Ortalama
445
4.981
4.441
310
93.389
102.022
78.273
71.062
63.490
108.691
9.440.662
9.980.488
8.697.000
7.345.950
9.150.100
5.935.663
Toplam Piyasa Riskine Esas Tutar’ın en yüksek ve en düşük olduğu aylardaki piyasa riski bileşenleri sunulmaktadır.
2. Karşı Taraf Kredi Riskine İlişkin Açıklamalar:
Alım-satım hesaplarında izlenen türev ve repo işlemleri gibi her iki tarafa da yükümlülük getiren işlemlerden kaynaklanan karşı taraf kredi riski, 28.06.2012 tarih ve 28337 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik Ek-2” hükümleri çerçevesinde
hesaplanmaktadır. Karşı taraf kredi riskinin hesaplanmasında türev işlemler için gerçeğe uygun değerine göre değerleme yöntemi uygulanmaktadır. Türev işlemlere ilişkin risk
tutarının hesaplanmasında, potansiyel kredi risk tutarları ile pozitif yenileme maliyetlerinin toplamı alınmaktadır. Potansiyel kredi risk tutarlarının hesaplanmasında, sözleşme tutarları
düzenlemede yer verilen oranlar ile çarpılmaktadır. Türev işlemlerin yenileme maliyetleri ise ilgili sözleşmelerin gerçeğe uygun değerine göre değerlemesi ile elde edilmektedir.
Maruz kalınan karşı taraf kredi riski, genel kredi limit tahsis ve teminatlandırma prensipleri çerçevesinde yönetilmektedir. Bankalarla yapılan türev işlemler nedeniyle maruz kalınan
kredi riskinin büyük bölümü, ilgili taraflarla karşılıklı olarak imzalanan anlaşmalar çerçevesinde günlük teminat takasına tabi tutulmakta, bu suretle maruz kalınan karşı taraf kredi riski
azaltılmaktadır. Diğer taraftan sermaye yeterliliği mevzuatı kapsamında karşı taraf kredi riskinin hesaplanmasında, bu türden anlaşmaların risk azaltıcı etkisi dikkate alınmamaktadır.
Alım-satım hesapları kapsamında Grup tarafından kredi türevleri ile alınan veya satılan herhangi bir koruma bulunmamaktadır.
Karşı Taraf Riskine İlişkin Nicel Bilgiler (31.12.2015)
Tutar
Faiz Oranına Dayalı Sözleşmeler
150.069
Döviz Kuruna Dayalı Sözleşmeler
536.388
Emtiaya Dayalı Sözleşmeler
Hisse senedine Dayalı Sözleşmeler
96.410
1.236
Diğer
Pozitif Gerçeğe Uygun Brüt Değer
966.246
Netleştirmenin Faydaları
Netleştirilmiş Cari Risk Tutarı
Tutulan Teminatlar
Türevlere İlişkin Net Pozisyon
1.750.349
IV. Operasyonel Riske İlişkin Açıklamalar
Operasyonel risk sermaye gereksinimi, ülke mevzuatındaki uygulamaya paralel olarak, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine ilişkin Yönetmelik’in 24.
maddesi uyarınca Temel Gösterge Yöntemi kullanılarak yılda bir defa hesaplanmaktadır. 31.12.2015 itibarıyla konsolide operasyonel riske esas tutar 19.117.210 TL seviyesinde olup,
hesaplamaya ilişkin bilgilere aşağıda yer verilmektedir.
198
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Temel gösterge yönteminin kullanılması durumunda aşağıdaki tabloda yer alan bilgiler;
Brüt Gelir (1)
2ÖD Tutar
1ÖD Tutar
CD Tutar
Toplam/Pozitif
BG yılı sayısı
Oran (%)
Toplam
9.167.718
10.309.342
11.110.476
3
15
1.529.377
Operasyonel Riske Esas Tutar
(Toplam*12,5)
19.117.210
Konsolide brüt gelir hesaplamasında, ana faaliyetlerinden kaynaklanan gelir ve giderleri konsolide gelir tablosunda Diğer Faaliyet Gelirleri ve Diğer Faaliyet Giderleri kalemleri altında sınıflanan bağlı ortaklıkların ana
faaliyetlerinden kaynaklanan gelir ve giderlerin netleştirilmesi sonucu bulunan tutarlar dikkate alınmıştır.
(1)
V. Kur Riskine İlişkin Açıklamalar
Grubun maruz kaldığı kur riski, yabancı para cinsinden ve yabancı paraya endeksli varlıkları ile yabancı para cinsinden yükümlülükleri arasındaki farka bağlı olarak şekillenmektedir. Öte
yandan, farklı döviz cinslerinin birbirlerine kıyasla gösterdikleri değer değişimi de kur riskinin bir diğer boyutu olarak ortaya çıkmaktadır.
Ana Ortaklık Banka nezdinde kur riski, Banka risk politikalarının bir parçası olarak oluşturulan dahili kur riski limitleri dikkate alınarak yönetilmektedir. Yasal yükümlülükler arasında yer
alan YP Net Genel Pozisyon/Özkaynak Standart Oranı’nın çizdiği temel sınırlar ve Yönetim Kurulu tarafından belirlenen dahili kur riski limitleri çerçevesinde, periyodik olarak toplanan
Aktif-Pasif Komitesi ve Aktif-Pasif Birimi tarafından kur ve parite riskinden korunmaya yönelik kararlar alınmakta ve alınan kararlar titizlikle uygulanmaktadır.
Grubun maruz kaldığı kur riskinin ölçümünde, yasal raporlamada kullanılan Standart Metot ile Riske Maruz Değer (RMD) Yöntemi kullanılmaktadır.
Ana Ortaklık Banka için Standart Metot kapsamında yapılan ölçümler aylık bazda gerçekleştirilmekte ve kur riskinden kaynaklanan sermaye gereksiniminin belirlenmesine dayanak teşkil
etmektedir.
Tarihsel ve Monte Carlo simülasyon yöntemleri kullanılarak, RMD hesaplamaları kapsamında yapılan kur riski ölçümleri ise günlük bazda yerine getirilmektedir. Öte yandan, RMD
kapsamında yapılan hesaplamaları destekleyici mahiyette senaryo analizleri gerçekleştirilmektedir.
Kur riskine yönelik olarak yapılan ölçüm sonuçları Banka Üst Düzey Yönetimine raporlanmakta, piyasa gelişmeleri ve ekonomik durum göz önüne alınarak maruz kalınan kur riski sürekli
olarak izlenmektedir.
Finansal Tablo Tarihindeki ve Söz Konusu Tarihten Önceki Son 5 İş Günü İtibarıyla Ana Ortaklık Bankaca İlan Edilen Gişe Döviz Alış Kurları:
Tarih
31.12.2015
USD
EURO
2,8650
3,1100
30.12.2015
2,8713
3,1297
29.12.2015
2,8589
3,1242
28.12.2015
2,8582
3,1309
25.12.2015
2,8668
3,1369
24.12.2015
2,8691
3,1333
Ana Ortaklık Banka’nın Cari Döviz Alış Kurunun Finansal Tablo Tarihinden Geriye Doğru Son Otuz Günlük Basit Aritmetik Ortalama Değeri:
USD: 2,8700 TL
EURO: 3,1285 TL
Kur riskine duyarlılık:
Grubun, döviz kurlarındaki olası bir değişime olan duyarlılığı analiz edilmiştir. Bu çerçevede USD, EURO, GBP ve CHF kurlarında % 10’luk bir değişim öngörülmüş olup, söz konusu
değişimin yaratabileceği etkilere aşağıdaki tabloda yer verilmiştir. % 10’luk oran Ana Ortaklık Banka’nın kendi iç raporlamalarında kullandığı orandır.
Döviz Kurundaki % Değişim
Kar/Zarar Üzerindeki Etki (1)
Cari Dönem
USD
EURO
GBP
CHF
(1)
Önceki Dönem
% 10 artış
315.616
154.789
% 10 azalış
-315.616
-154.789
-414.627
% 10 artış
-420.697
% 10 azalış
420.697
414.627
% 10 artış
-21.670
-64.893
% 10 azalış
21.670
64.893
% 10 artış
-39.848
-54.970
% 10 azalış
39.848
54.970
Vergi etkisi düşülmeden önceki değerleri ifade etmektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
199
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Kur riskine ilişkin bilgiler:
EURO
USD
Diğer YP
Toplam
Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve TCMB
5.343.628
18.795.132
5.022.183
29.160.943
Bankalar
3.000.247
999.196
718.272
4.717.715
173.511
795.919
3
969.433
1.085.632
10.226.597
17.500
11.329.729
27.825.559
54.407.593
2.270.082
84.503.234
52.773
180.658
39.082
272.513
43.676
53.255
Cari Dönem
Varlıklar
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar (1)
Para Piyasalarından Alacaklar
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Krediler (2)
11.009
11.009
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Varlıklar
Maddi Duran Varlıklar (1)
4.093
9.332
247
4.093
Maddi Olmayan Duran Varlıklar (1)
Diğer Varlıklar (1)
Toplam Varlıklar
1.806.130
2.865.808
120.195
4.792.133
39.307.821
88.275.243
8.230.993
135.814.057
Yükümlülükler
Bankalar Mevduatı
Döviz Tevdiat Hesabı (3)
Para Piyasalarına Borçlar
Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar
İhraç Edilen Menkul Değerler (4)
Muhtelif Borçlar
2.323.380
3.904.258
525.624
6.753.262
26.453.193
43.945.011
5.573.435
75.971.639
10.855
41.041.398
220.668
2.962.923
14.153.619
26.876.924
1.114.707
18.376.847
22.884
19.514.438
222.541
772.642
227.782
1.222.965
Riskten Korunma Amaçlı Türev Finansal Borçlar
Diğer Yükümlülükler (1)(5)
3.183.591
5.799
5.799
467.978
1.389.322
174.104
2.031.404
Toplam Yükümlülükler
44.956.086
98.233.726
6.534.684
149.724.496
Net Bilanço Pozisyonu
-5.648.265
-9.958.483
1.696.309
-13.910.439
1.218.569
12.218.946
-2.213.070
11.224.445
Türev Finansal Araçlardan Alacaklar (6)
8.553.249
27.327.679
2.995.813
38.876.741
Türev Finansal Araçlardan Borçlar (6)
7.334.680
15.108.733
5.208.883
27.652.296
Gayrinakdi Krediler
9.425.344
21.436.135
1.201.233
32.062.712
Toplam Varlıklar
28.600.841
70.847.173
6.713.847
106.161.861
Toplam Yükümlülükler
36.468.332
71.322.797
6.207.885
113.999.014
Net Nazım Hesap Pozisyonu
Önceki Dönem
Net Bilanço Pozisyonu
-7.867.491
-475.624
505.962
-7.837.153
4.202.312
1.328.346
-1.505.784
4.024.874
10.257.641
14.226.081
1.027.032
25.510.754
Türev Finansal Araçlardan Borçlar
6.055.329
12.897.735
2.532.816
21.485.880
Gayrinakdi Krediler
8.234.492
17.167.633
933.707
26.335.832
Net Nazım Hesap Pozisyonu
Türev Finansal Araçlardan Alacaklar
“Yabancı Para Net Genel Pozisyon/Özkaynak Standart Oranının Bankalarca Konsolide ve Konsolide Olmayan Bazda Hesaplanması ve Uygulanması Hakkında Yönetmelik” hükümleri gereğince; aktifte Türev Finansal
Araçlar Kur Gelir Reeskontları (373.489 TL), Faaliyet Kiralaması Geliştirme Maliyetleri (9.601 TL), Ertelenmiş Vergi Varlığı (11.171 TL), Peşin Ödenmiş Giderler (53.573 TL) ve Maddi Olmayan Duran Varlıklar (48.855 TL);
pasifte ise Türev Finansal Araçlar Kur Gider Reeskontları (525.669 TL), Genel Karşılıklar (42.664 TL) ve Özkaynaklar (139.151 TL) kur riski hesaplamasında dikkate alınmamıştır.
(2)
Faktoring alacakları dahil bakiyeler olup, söz konusu tutarlara TP hesaplarda takip edilen dövize endeksli krediler ve faktoring alacakları da dahil edilmiştir. Aktifte toplam 6.461.378 TL tutarındaki söz konusu dövize
endeksli bakiyenin 3.279.543 TL’si USD’ye, 3.151.101 TL’si EURO’ya, 7.940 TL’si CHF’ye, 5.306 TL’si GBP’ye, 17.481 TL’si JPY’ye, 7 TL’si ise CAD’ye endekslidir.
(3)
Söz konusu kaleme 1.906.169 TL tutarındaki kıymetli maden depo hesapları dahildir.
(4)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan 4.047.133 TL tutarındaki ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(5)
Müstakriz fonlar, “Diğer Yükümlülükler” satırında ilgili döviz cinsleri bazında yer almaktadır.
(6)
Yukarıda belirtilen Yönetmelik’te yer alan vadeli döviz alım ve vadeli döviz satım taahhütleri tanımları kapsamındaki türev işlemler dikkate alınmıştır.
(1)
VI. Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar
Faiz oranı riski, faiz oranlarında meydana gelen dalgalanmaların, faize duyarlı varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemleri üzerinde meydana getirebileceği değer düşüşü olarak
tanımlanmaktadır. Bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz riskinin ölçümünde standart faiz şoklarının Ana Ortaklık Banka’nın bilanço içi ve dışı faize duyarlı hesaplarının ekonomik
değerleri üzerindeki etkisini dikkate alan bir yaklaşım kullanılırken, alım-satım hesaplarında izlenen faize duyarlı finansal enstrümanlara ilişkin faiz riski ise piyasa riski kapsamında
değerlendirilmektedir.
Faiz oranı riskinin Ana Ortaklık Banka’nın varlık ve yükümlülükleri üzerindeki olası etkileri, piyasa gelişmeleri, genel ekonomik durum ve beklentiler paralelinde Aktif-Pasif Komitesi’nde
ele alınmakta, gerektiğinde riskin azaltılmasına yönelik önlemler alınmaktadır.
Ana Ortaklık Banka’nın piyasa riskine maruz varlık ve yükümlülükleri dışında kalan bilanço içi ve dışı faize duyarlı hesapları, Yönetim Kurulu tarafından aktif-pasif yönetimi riski politikası
çerçevesinde belirlenmiş bulunan yapısal faiz oranı riskinin özkaynağa oranı üzerindeki limitler ile izlenmekte ve kontrol edilmektedir. Ayrıca söz konusu riskin yönetilmesinde ortalama
vade açıklarının seyri ile tarihsel veriler ve beklentiler doğrultusunda oluşturulan senaryo analizlerinden de yararlanılmaktadır.
200
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Faiz oranı duyarlılığı:
Bu bölümde Grubun gerek alım-satım hesapları gerekse bankacılık hesaplarında izlenen tüm varlık ve yükümlülüklerinin faiz oranlarındaki olası değişim karşısındaki duyarlılığı bütüncül
bir yaklaşımla analize konu edilmiştir. Söz konusu analiz yıl sonu itibarıyla gerçekleşen vade yapısı ve bakiyelerin tüm yıl boyunca aynı kaldığı varsayımı altında YP ve TP faiz oranlarında
yaşanan birer puanlık değişimlerin bir yıllık süre zarfında Grubun gelir hesapları ile özkaynaklarını nasıl etkilediğini göstermektedir.
Grubun faiz oranı duyarlılığının hesaplanması sırasında, piyasa değeri ile değerlenen aktif ve pasif kalemlerin kar/zararı; faiz oranlarının değişmemesi halinde portföyün bir sene sonraki
muhtemel piyasa değeri ile faiz şoku sonrasında hesaplanan portföyün bir sene sonraki değeri arasındaki farka, ilgili portföyün faiz şoku sonrasında oluşan piyasa faiz oranlarından
yenilenmesi veya yeniden fiyatlanması nedeniyle 1 senelik süre zarfında ilave olarak elde edilecek/mahrum kalınacak faiz gelirinin eklenmesi/düşülmesi suretiyle belirlenmektedir.
Diğer taraftan, cari piyasa fiyatı ile değerlenmeyen varlık ve yükümlülüklere ilişkin kar/zarar hesaplaması yapılırken sabit faizli varlık ve yükümlülüklerin vadelerinin sonunda, değişken
faizli varlık ve yükümlülüklerin ise yeniden fiyatlama dönemleri sonunda faiz şoku sonrasında oluşan piyasa faiz oranlarından yenileneceği varsayılmıştır.
Bu kapsamda, raporlama tarihinde TP ve YP faiz oranlarında 100 baz puan artma/azalma olması ve diğer tüm değişkenlerin sabit tutulması durumunda Grubun bir yıl sonraki karında ve
özkaynağında meydana gelecek değişime aşağıda yer verilmiştir.
Faiz Oranındaki Değişim (1)
Kar/Zarar Üzerindeki Etki (2)
Özkaynak Üzerindeki Etki (3)
TP
YP (4)
Cari Dönem
Önceki Dönem
Cari Dönem
Önceki Dönem
100 baz puan artış
100 baz puan artış
-79.893
-202.336
-881.043
-909.325
100 baz puan azalış
100 baz puan azalış
133.312
263.737
971.396
999.981
Faiz oranlarındaki değişimin enflasyon beklentisine de yansıdığı varsayılarak hesaplanmıştır. Yukarıda belirtilen kar/zarar ve özkaynak üzerindeki etkiler vergi etkisi düşülmeden önceki değerleri ile ifade edilmiştir.
Kar/Zarar üzerindeki etki önemli ölçüde Grubun sabit faizli yükümlülüklerinin ortalama vadesinin sabit faizli varlıklarının ortalama vadesinden kısa olmasından kaynaklanmaktadır.
Özkaynak üzerindeki etki Grubun Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar kaleminde izlenmekte olan menkul kıymetlerinin gerçeğe uygun değerindeki değişimden kaynaklanmaktadır.
(4)
Her iki dönemde de Libor oranlarının düşük seviyelerde seyretmesi nedeniyle, bazı vade dilimlerinde YP faiz oranlarına uygulanan negatif yönlü şok belirtilen oranların altında kalmıştır.
(1)
(2)
(3)
a. Varlıkların, yükümlülüklerin ve nazım hesap kalemlerinin faize duyarlılığı (Yeniden fiyatlandırmaya kalan süreler itibarıyla):
Cari Dönem Sonu
1 Aya Kadar
1-3 Ay
3-12 Ay
1-5 Yıl
3.213.459
1.780.087
233.134
14.833
754.834
216.377
5 Yıl ve Üzeri
Faizsiz
Toplam
12.642.711
32.489.976
1.134.581
6.376.094
72.603
315.560
2.503.449
Varlıklar
Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar,
Satın Alınan Çekler) ve TCMB
Bankalar
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan
Finansal Varlıklar
19.847.265
580.404
563.671
Para Piyasalarından Alacaklar
1.109.592
198.611
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
4.726.047
7.248.318
9.611.044
13.167.082
11.753.789
503.062
47.009.342
200.585
195.889.105
Verilen Krediler (1)
1.308.203
45.893.591
26.148.831
43.577.782
62.519.687
17.548.629
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
1.817.427
679.880
1.830.570
12.132
157.408
Diğer Varlıklar
1.491.447
190.971
772.450
1.946.260
119.910
30.904.348
35.425.386
78.679.232
36.810.369
56.779.814
77.876.371
29.652.339
45.700.847
325.498.972
763.508
7.922.036
6.386
34.469.796
146.279.254
Toplam Varlıklar
4.497.417
Yükümlülükler
Bankalar Mevduatı
4.012.011
1.266.368
1.815.981
64.168
Diğer Mevduat
73.322.388
26.617.230
8.785.633
3.077.821
Para Piyasalarına Borçlar
22.730.348
934.183
959.902
Muhtelif Borçlar
776.231
24.624.433
2.071
4.488
17.058.833
17.841.623
İhraç Edilen Menkul Değerler (2)
2.546.925
5.099.680
4.498.481
9.807.157
6.174.448
Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar
8.098.278
23.700.577
8.918.789
1.592.522
3.304.204
565.262
309.106
383.789
97.308
8.483
53.726.617
55.090.565
112.051.443
57.927.144
25.364.646
14.643.464
9.493.521
106.018.754
325.498.972
31.415.168
63.232.907
20.158.818
-33.372.211
-21.116.775
-60.317.907
-114.806.893
214.415
3.526.599
Diğer Yükümlülükler (3)(4)
Toplam Yükümlülükler
Bilançodaki Uzun Pozisyon
Bilançodaki Kısa Pozisyon
Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon
-33.157.796
-17.590.176
45.614.370
114.806.893
2.607.345
Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon
Toplam Pozisyon
28.126.691
34.022.513
6.348.359
-2.106.259
-1.956.582
-1.991.965
-6.054.806
61.126.648
18.202.236
-62.309.872
293.553
Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir.
(2)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan 4.047.133 TL tutarındaki ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(3)
Özkaynaklar toplamı faizsiz sütununda gösterilmiştir.
(4)
Müstakriz fonlar 1 aya kadar vade diliminde gösterilmiştir.
(1)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
201
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Varlıkların, yükümlülüklerin ve nazım hesap kalemlerinin faize duyarlılığı (Yeniden fiyatlandırmaya kalan süreler itibarıyla):
Önceki Dönem Sonu
1 Aya Kadar
1-3 Ay
3-12 Ay
1-5 Yıl 5 Yıl ve Üzeri
Faizsiz
Toplam
22.005.247
25.143.547
946.860
6.006.457
Varlıklar
Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar,
Satın Alınan Çekler) ve TCMB
3.138.300
Bankalar
3.791.348
1.077.869
190.380
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan
Finansal Varlıklar
504.143
510.350
550.408
243.476
73.982
377.811
2.260.170
Para Piyasalarından Alacaklar
224.303
39.256
6.171.223
7.080.627
10.085.566
10.830.438
11.279.082
230.193
45.677.129
27.122.827
33.987.297
39.192.124
55.420.005
13.878.680
160.364
169.761.297
55.999
387.018
936.622
12.221
1.033.863
141.105
607.783
1.715.579
156.950
22.913.933
26.569.213
42.042.006
43.223.522
51.562.883
68.221.719
25.388.694
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Verilen Krediler (1)
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
Diğer Varlıklar
Toplam Varlıklar
263.559
1.391.860
46.634.408 277.073.232
Yükümlülükler
Bankalar Mevduatı
4.411.535
1.259.887
317.910
46.217
67.163.727
23.472.033
6.330.969
1.400.754
20.983.454
540.520
668.740
112.055
599.507
743
1.966
3.231
İhraç Edilen Menkul Değerler (2)
1.755.571
2.727.070
4.266.212
5.598.632
7.518.391
Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar
6.575.972
15.896.936
8.670.806
758.472
2.273.886
416.096
332.952
1.118.386
83.027
2.583
101.905.862
44.230.141
21.374.989
8.002.388
9.796.206
30.187.894
60.219.331
15.592.488
-59.863.856
-1.006.619
1.012.885
2.931.693
Diğer Mevduat
Para Piyasalarına Borçlar
Muhtelif Borçlar
Diğer Yükümlülükler (3)(4)
Toplam Yükümlülükler
Bilançodaki Uzun Pozisyon
Bilançodaki Kısa Pozisyon
Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon
Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon
Toplam Pozisyon
-58.850.971
1.925.074
1.346
653.743
6.689.292
29.443.105
127.811.934
22.304.769
13.790.053
14.395.500
21.865.876
34.176.072
47.876.745
49.829.789
91.763.646 277.073.232
105.999.713
-45.129.238 -105.999.713
3.944.578
-1.117.106
-1.819.830
29.070.788
58.399.501
-859.718
-3.796.654
14.732.770 -45.129.238
147.924
Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir.
(2)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan 3.268.784 TL tutarındaki, ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(3)
Özkaynaklar toplamı faizsiz sütununda gösterilmiştir.
(4)
Müstakriz fonlar 1 aya kadar vade diliminde gösterilmiştir.
(1)
b. Parasal finansal araçlara uygulanan ortalama faiz oranları:
EURO
USD
JPY
TL
%
%
%
%
Cari Dönem Sonu
Varlıklar
Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve TCMB
0,48
3,77
1,59
1,66
12,54
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar
1,67
5,36
Para Piyasalarından Alacaklar
0,08
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
4,08
4,33
Verilen Krediler
4,23
5,00
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
1,74
5,32
Bankalar
11,45
12,65
9,20
3,33
13,33
9,54
Yükümlülükler
Bankalar Mevduatı
0,92
1,56
Diğer Mevduat
0,94
1,45
Para Piyasalarına Borçlar
1,35
1,45
11,22
0,19
7,96
9,78
Muhtelif Borçlar
(1)
İhraç Edilen Menkul Değerler (1)
0,87
5,02
Fonlar
0,50
0,50
6,00
Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar
1,10
2,04
11,92
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
202
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
0,87
10,92
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
EURO
USD
JPY
TL
%
%
%
%
1,83
1,33
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar
1,93
4,66
Para Piyasalarından Alacaklar
0,02
Önceki Dönem Sonu
Varlıklar
Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve TCMB
1,51
Bankalar
10,70
8,12
8,91
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
4,64
4,74
Verilen Krediler
4,80
4,57
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
2,13
0,70
8,90
3,33
12,28
10,31
Yükümlülükler
Bankalar Mevduatı
0,68
1,19
Diğer Mevduat
1,33
1,54
10,14
Para Piyasalarına Borçlar
3,64
1,02
9,99
9,49
0,02
7,03
Muhtelif Borçlar
(1)
İhraç Edilen Menkul Değerler (1)
1,94
4,61
Fonlar
0,50
0,50
Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar
1,28
1,95
6,00
2,29
9,88
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
c. Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Faiz Oranı Riski
Bankacılık hesaplarında yer alan faiz getirili aktifler, faiz ödenen pasifler ve faize duyarlı türev işlemlerin yeniden fiyatlama dönemi ve faiz yapılanmalarındaki farklılıklar nedeniyle piyasa
faiz oranlarında meydana gelen değişimlerin sermayeyi olumsuz etkileme riski olarak tanımlanan bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski; Ana Ortaklık Banka Yönetim
Kurulu tarafından oluşturulan politikalar dahilinde, Banka Aktif-Pasif Komitesi tarafından belirlenen stratejiler çerçevesinde yönetilmektedir. Bankacılık portföyüne ilişkin dahili risk
limitlerine uyum Risk Yönetimi Bölümü ve Aktif-Pasif Komitesi tarafından yakından ve sürekli olarak izlenmekte, ölçüm sonuçları aylık periyotlarda Yönetim Kurulu’na raporlanmaktadır.
Yasal mevzuat gereği bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski, 23.08.2011 tarih ve 28034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan
Faiz Oranı Riskinin Standart Şok Yöntemiyle Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” kapsamında aylık bazda ölçülmekte ve takip edilmektedir. Söz konusu yöntem
çerçevesinde hesaplanan kazanç ve kayıplar, bahse konu faiz değişimlerinin gerçekleşmesi halinde oluşacak kar/zarardan ziyade, Banka’nın varlık ve yükümlülüklerinin ekonomik
değerlerindeki-piyasa koşulları çerçevesinde nakde çevrilmeleri halinde oluşacak-değişimleri ifade etmektedir.
Bahse konu yönetmelik çerçevesinde yapılan hesaplamalarda, faiz değişimlerine duyarlılığı düşük olan ve asıl vadesi sözleşme vadesine göre uzun olan vadesiz mevduatlara ilişkin
olarak davranışsal vade modellemesi yapılmaktadır. Çekirdek mevduat analizi olarak tanımlanan bahse konu çalışmalarda, tarihsel verilerden yola çıkılarak vadesiz mevduatların
ne tutardaki bölümünün hangi vadede banka bünyesinde kalacağına yönelik hesaplamalar yapılmakta, bu analizler bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riskinin
sayısallaştırılmasında yasal hükümlere aykırılık teşkil etmeyecek şekilde girdi olarak kullanılmaktadır.
Para Birimi
Uygulanan Şok
(+/-x baz puan)
Kazançlar/
Kayıplar
Kazançlar/Özkaynaklar –
Kayıplar/Özkaynaklar
TL
(+) 500
-5.110.316
%-13,53
TL
(-) 400
4.942.089
% 13,09
EURO
(+) 200
-244.678
%-0,65
EURO
(-) 200
275.058
% 0,73
USD
(+) 200
-174.119
%-0,46
USD
(-) 200
337.128
% 0,89
Toplam (Negatif Şoklar İçin)
5.554.275
% 14,71
Toplam (Pozitif Şoklar İçin)
-5.529.113
%-14,64
VII. Bankacılık Hesaplarından Kaynaklanan Hisse Senedi Pozisyon Riskine İlişkin Açıklamalar
a. İştirak ve bağlı ortaklık niteliğindeki hisse senedi yatırımlarına ilişkin muhasebe uygulamalarına Üçüncü Bölüm III.2 no.lu dipnotta yer verilmiştir.
b. Hisse senedi yatırımlarının, bilanço değeri, gerçeğe uygun değer ve borsada işlem görenler için, piyasa değeri gerçeğe uygun değerden önemli oranda farklı ise
piyasa fiyatıyla yapılan karşılaştırma:
Hisse Senedi Yatırımları
Borsada İşlem Gören
Hisse Senedi Yatırım Grubu A
Bağlı Ortaklıklar
Mali Bağlı Ortaklıklar
Mali Olmayan Bağlı Ortaklıklar(1)
Borsada İşlem Görmeyen
İştirakler
Mali İştirakler (2)
Mali Olmayan İştirakler
Bağlı Ortaklıklar
Mali Bağlı Ortaklıklar
Mali Olmayan Bağlı Ortaklıklar
Bilanço Değeri
3.942.544
Karşılaştırma
Gerçeğe Uygun Değer
Piyasa Değeri
3.942.544
126.240
40.552
837.298
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.
(2)
Özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilenleri içermektedir.
(1)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
203
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
c. Hisse senedi yatırımlarına ilişkin gerçekleşmemiş kazanç veya kayıplar, yeniden değerleme değer artışları ile bunların ana ve katkı sermayeye dahil edilen tutarları:
Dönem İçinde
Gerçekleşen
Kazanç/Kayıp
Portföy
Yeniden Değerleme Değer Artışları
Toplam
Katkı Sermayeye
Dahil edilen
Gerçekleşmemiş Kazanç ve Kayıplar
Toplam
Ana Sermayeye
Dahil Edilen
2.219.941
2.219.941
2.219.941
2.219.941
Katkı Sermayeye
Dahil Edilen
Özel Sermaye Yatırımları
Borsada İşlem Gören Hisse
Senetleri
Diğer Hisse Senetleri
Toplam
VIII. Likidite Riski Yönetimi ve Likidite Karşılama Oranına İlişkin Açıklamalar
Likidite riski, uzun vadeli varlıkların kısa vadeli kaynaklarla fonlanmasının bir sonucu olarak ortaya çıkabilmektedir. Banka’da likidite riskinin yönetimi; “Aktif Pasif Yönetimi Riski Politikası”
doğrultusunda, bilanço yönetimine ilişkin stratejiler ile yasal yükümlülüklerin gerekleri de dikkate alınarak, cari piyasa koşullarının yanı sıra iktisadi ve finansal konjonktüre ilişkin
beklentiler çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.
Banka’nın başlıca fon kaynağını mevduat oluşturmaktadır. Piyasa koşulları gereği ortalama mevduat vadesinin varlıklara kıyasla daha kısa olmasına karşın, geniş şube ağı ve istikrarlı
çekirdek mevduat tabanı Banka’nın kaynak temininde en önemli güvencelerinden birini teşkil etmektedir. Öte yandan, orta ve uzun vadeli kaynak teminine yönelik olarak yurt dışı
kuruluşlardan kredi temin edilmesi de söz konusu olmaktadır. Fonlama tarafında oluşabilecek yoğunlaşmaların Banka’nın likidite riski profiline olumsuz etkide bulunmasını engellemek
amacıyla mevduat ve mevduat dışı borçlanmada temerküz limitleri de aktif bir şekilde kullanılmaktadır.
Piyasa dalgalanmaları neticesinde ortaya çıkabilecek likidite ihtiyacının eksiksiz bir biçimde sağlanabilmesi amacıyla likit değerlerin muhafaza edilmesine özen gösterilmekte, bu
kapsamdaki çalışmalar TP ve YP nakit akım projeksiyonları ile desteklenmektedir. TP ve YP mevduatın vade yapısı, maliyeti ve toplam tutarındaki gelişmeler günlük olarak takip
edilmekte, söz konusu çalışmalar sırasında geçmiş dönemlerde yaşanan gelişmeler ve geleceğe yönelik beklentiler dikkate alınmaktadır. Yapılan nakit akım projeksiyonlarından
hareketle çeşitli vadelerdeki fiyatlamaların farklılaştırılması suretiyle likidite ihtiyacının giderilmesine yönelik tedbirler alınmakta, ayrıca olağanüstü durumlarda ihtiyaç duyulabilecek
likidite tahmin edilerek kullanılabilecek alternatif likidite kaynakları belirlenmektedir.
Banka’nın maruz kaldığı likidite riskinin, mevzuatın öngördüğü sınırlar çerçevesinde belirlenen risk kapasitesi ile Banka’nın temel stratejilerine bağlı olarak ortaya çıkan risk iştahına
uygun olması birincil önceliktir. Banka’nın, likidite kaynaklarında yaşanabilecek büyük düzeydeki azalmalara karşı her durumda satılabilecek veya rehnedilebilecek yeterli seviyede
serbest likit varlık bulundurması esastır. Söz konusu likit varlıklardan oluşan likidite tamponunun seviyesi Yönetim Kurulu tarafından belirlenen likidite risk limitleri ile ifade edilen
Banka’nın likidite risk toleransıyla uyumlu olarak belirlenmektedir. Likidite durumunun gözden geçirilerek uygun likidite seviyesinin belirlenmesi, Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış
limitler dâhilinde, gerekli fon kaynağının ve vade yapısının belirlenmesi Bankamız “Aktif Pasif Komitesi” (APKO) sorumluluğundadır.
Hazine Bölümü; Aktif Pasif Riski Politikası limitleri, İş Programı’nda belirlenmiş hedefler ve Aktif Pasif Yönetimi Komitesi ile Aktif Pasif Birimi Komitesi toplantılarında alınan kararlar
doğrultusunda likiditeyi izlemek, stres testi ve senaryo analizleri kullanarak likidite projeksiyonu yapmak ve likidite riskini önleyici tedbirler almakla sorumludur. Bu çerçevede;
Hazine Bölümü, şubeler, iş birimleri ve bilgi işlem sisteminden sağlanan bilgilere dayanarak Banka’nın Türk Lirası (TL) ve yabancı para (YP) likidite pozisyonunu anlık ve ileriye dönük
olarak izlemektedir. Nakit akışlarını dengeleme, dolayısıyla da maruz kalınan likidite riskinin azaltımına yönelik olarak, repo ve teminatlı borçlanmaya konu olabilecek serbest menkul
kıymetler portföyünün yönetiminin yanı sıra; kredi kartı alacakları, bireysel krediler portföyü ve benzeri şekilde çok sayıda borçlu üzerine dağılmış görece küçük tutarlı perakende
kredilerden oluşturulan varlık havuzlarından seküritizasyon veya diğer yapılandırılmış finansman ürünleri vasıtasıyla likidite yaratılmasına ve uzun vadeli borçlanma olanaklarına dair
değerlendirmeler de düzenli olarak gerçekleştirilmektedir.
Banka likidite riskinin dahili olarak ölçümünde likidite stres testlerinden faydalanmaktadır. Söz konusu yaklaşımda, parametreleri Yönetim Kurulu tarafından belirlenen likidite stres
senaryolarında, Banka’nın likit varlıklarının bir ay içerisinde gerçekleşmesi muhtemel net nakit çıkışlarını karşılama düzeyi ortaya konulmaktadır. Likidite yeterlilik limitleri, gerek Türk
Lirası gerekse yabancı parada Banka’nın likidite riski yönetimine özgü gereksinimler ve risk toleransı göz önüne alınarak Yönetim Kurulu tarafından belirlenmektedir. Likidite riskine
ilişkin ölçümler Risk Yönetim Bölümü tarafından gerçekleştirilmekte olup ölçüm sonuçları düzenli olarak ilgili riskin yönetiminden sorumlu icracı birimler ile üst yönetim ve Yönetim
Kurulu’na raporlanmaktadır.
Banka’nın likidite pozisyonunu ve fonlama stratejisini sürekli olarak izlemesi esastır. Banka’nın, kontrolü dışında gerçekleşen olumsuz piyasa hareketleri, beklenmedik makroekonomik
olaylar ve diğer nedenlerle likidite krizine girmesi halinde Acil Durum Aksiyon ve Fonlama Planı’nın devreye girmesi öngörülmektedir. Kriz durumu, bu durum karşısında ilgili komite ve
birimler tarafından alınan önlemler ile bunların sonuçlarına ilişkin olarak söz konusu planlara yönelik uygulamanın her aşamasında Denetim Komitesi aracılığı ile Yönetim Kurulu’na bilgi
verilmesi zorunludur.
Banka’nın konsolide yabancı para ve toplam (YP+TP) likidite karşılama oranlarının son üç aylık döneme ilişkin ortalamalarına aşağıda yer verilmektedir.
204
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Likidite karşılama oranı
Dikkate Alınma Oranı
Uygulanmamış Toplam Değer
Cari Dönem
TP+YP
YP
Dikkate Alınma Oranı
Uygulanmış Toplam Değer
TP+YP
YP
43.326.320
26.669.481
4.190.012
YÜKSEK KALİTELİ LİKİT VARLIKLAR
1
Yüksek kaliteli likit varlıklar
NAKİT ÇIKIŞLARI
2
Gerçek kişi mevduat ve perakende mevduat
107.978.390
51.566.237
8.445.904
3
İstikrarlı mevduat
47.038.701
19.332.236
2.351.935
966.612
4
Düşük istikrarlı mevduat
60.939.689
32.234.001
6.093.969
3.223.400
5
Gerçek kişi mevduat ve perakende mevduat
dışında kalan teminatsız borçlar
50.849.667
24.665.286
30.664.522
15.026.658
6
Operasyonel mevduat
2.316.765
112.004
579.191
28.001
7
Operasyonel olmayan mevduat
33.525.928
23.114.265
18.264.773
13.643.975
15.006.974
1.439.017
11.820.558
1.354.682
8
Diğer teminatsız borçlar
9
Teminatlı borçlar
10
Diğer nakit çıkışları
31.203.039
11
Türev yükümlülükler ve teminat tamamlama yükümlülükleri
31.203.039
12
Yapılandırılmış finansal araçlardan borçlar
13
Finansal piyasalara olan borçlar için verilen ödeme taahhütleri ile diğer bilanço dışı
yükümlülükler
150.814
40.875
21.195.631
31.203.039
21.195.631
21.195.631
31.203.039
21.195.631
14
Herhangi bir şarta bağlı olmaksızın cayılabilir bilanço dışı diğer yükümlülükler ile
sözleşmeye dayalı diğer yükümlülükler
11.988.539
11.359.227
599.427
567.961
15
Diğer cayılamaz veya şarta bağlı olarak cayılabilir bilanço dışı borçlar
99.985.183
36.051.811
9.626.973
3.277.534
80.690.679
44.298.671
16 TOPLAM NAKİT ÇIKIŞLARI
NAKİT GİRİŞLERİ
17
Teminatlı alacaklar
18
Teminatsız alacaklar
19
Diğer nakit girişleri
20 TOPLAM NAKİT GİRİŞLERİ
28.703
27.034
28.703
27.034
16.912.373
5.909.430
11.324.136
4.544.792
28.209.978
24.491.837
28.209.978
24.491.837
45.151.054
30.428.301
39.562.817
29.063.663
Üst Sınır Uygulanmış Değerler
21 TOPLAM YKLV STOKU
43.326.320
26.669.481
22 TOPLAM NET NAKİT ÇIKIŞLARI
41.127.862
15.235.008
105,32
175,50
23 LİKİDİTE KARŞILAMA ORANI (%)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
205
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Dikkate Alınma Oranı
Uygulanmamış Toplam Değer
Önceki Dönem
TP+YP
YP
Dikkate Alınma Oranı
Uygulanmış Toplam Değer
TP+YP
YP
33.641.192
18.658.920
3.339.813
YÜKSEK KALİTELİ LİKİT VARLIKLAR
1
Yüksek kaliteli likit varlıklar
NAKİT ÇIKIŞLARI
2
Gerçek kişi mevduat ve perakende mevduat
94.335.266
40.951.503
7.483.178
3
İstikrarlı mevduat
39.006.968
15.106.728
1.950.348
755.336
4
Düşük istikrarlı mevduat
55.328.298
25.844.775
5.532.830
2.584.477
40.389.063
18.439.410
24.753.057
10.581.500
1.069.278
6.223
267.319
1.556
5
Gerçek kişi mevduat ve perakende mevduat dışında kalan teminatsız borçlar
6
Operasyonel mevduat
7
Operasyonel olmayan mevduat
27.166.929
17.377.577
14.984.256
9.640.147
12.152.856
1.055.610
9.501.482
939.797
8
Diğer teminatsız borçlar
9
Teminatlı borçlar
10
Diğer nakit çıkışları
23.099.753
11
Türev yükümlülükler ve teminat tamamlama yükümlülükleri
12
Yapılandırılmış finansal araçlardan borçlar
13
Finansal piyasalara olan borçlar için verilen ödeme taahhütleri ile diğer bilanço
dışı yükümlülükler
56.324
8.632
16.834.039
23.099.753
16.834.039
23.099.753
16.834.039
23.099.753
16.834.039
1.529.191
14
Herhangi bir şarta bağlı olmaksızın cayılabilir bilanço dışı diğer yükümlülükler ile
sözleşmeye dayalı diğer yükümlülükler
54.660.719
30.583.815
2.733.036
15
Diğer cayılamaz veya şarta bağlı olarak cayılabilir bilanço dışı borçlar
37.591.070
2.136.448
3.852.698
277.690
61.978.046
32.570.865
16 TOPLAM NAKİT ÇIKIŞLARI
NAKİT GİRİŞLERİ
17
Teminatlı alacaklar
18
Teminatsız alacaklar
19
Diğer nakit girişleri
25.950
13.359
19.271
6.679
16.541.559
5.535.009
11.537.887
4.738.661
21.269.323
17.378.646
21.269.323
17.378.646
37.836.832
22.927.014
32.826.481
22.123.986
21 TOPLAM YKLV STOKU
33.641.192
18.658.920
22 TOPLAM NET NAKİT ÇIKIŞLARI
29.151.565
11.159.173
115,66
170,59
20 TOPLAM NAKİT GİRİŞLERİ
Üst Sınır Uygulanmış
Değerler
23 LİKİDİTE KARŞILAMA ORANI (%)
30.09.2015 ve 31.12.2015 dönemleri kıyaslandığında, YP likidite karşılama oranı yüksek kaliteli likit varlıklardaki düşüş ve türev işlemlerin olumsuz etkisiyle %206,46 seviyesinden
%165,75 mertebesine gerilerken; toplam likidite karşılama oranı, aylık vade kapsamında yer alan net nakit çıkışlarındaki azalışa bağlı olarak %102,52 seviyesinden %103,59 düzeyine
yükselmiştir.
Bankaların kısa vadede oluşabilecek net nakit çıkışlarını karşılayacak düzeyde yüksek kaliteli likit varlık stoğu bulundurmalarını sağlamak amacıyla ihdas edilen “Likidite Karşılama Oranı”,
BDDK tarafından yayımlanan “Bankaların Likidite Karşılama Oranı Hesaplamasına İlişkin Yönetmelik” çerçevesinde hesaplanmaktadır. Söz konusu oranın seviyesi, Banka’nın her an
nakde çevirebileceği ve herhangi bir teminata konu etmediği likit varlıklarının düzeyi ile Banka’nın varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemlerinden kaynaklanan muhtemel net nakit giriş
ve çıkışlarından doğrudan etkilenmektedir.
Banka’nın yüksek kaliteli likit varlık stoğu; nakit kıymetler ve TCMB nezdindeki hesapların yanı sıra temel olarak T.C. Hazinesi tarafından ihraç edilmiş ve repo işlemine veya teminata konu
edilmemiş borçlanma senetlerinden oluşmaktadır.
Banka’nın temel fonlama kaynağını ise mevduat oluşturmaktadır. Mevduat dışı borçlanma kalemleri içerisinde; repo işlemlerinden sağlanan fonlar, ihraç edilen menkul kıymetler ve
finansal kuruluşlardan sağlanan borçlanmalar diğer kayda değer fon kaynakları olarak ortaya çıkmaktadır.
Likidite riskinin etkin bir şekilde yönetilebilmesi, likidite kaynak ve kullanımlarının belirli kalemler üzerinde kümelenmesinin önüne geçilmesini gerektirmektedir. Banka’nın başlıca
fon kaynağını oluşturan mevduat, istikrarlı çekirdek mevduat tabanının da doğal bir sonucu olarak çok sayıda müşteriden temin edilmektedir. Bununla birlikte, likidite kaynak ve
kullanımlarında çeşitliliğinin sağlanmasını teminen temerküz limitleri etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Bir karşı taraf ya da gruptan sağlanan mevduat veya mevduat dışı borçlanmada,
işlem anında dikkate alınan likidite temerküz limitlerinin hesaplanan riske göre seyri yakından izlenmektedir.
Türev işlemler, 30 günlük zaman dilimi içerisinde yarattıkları nakit akışları üzerinden likidite karşılama oranı hesaplamasında dikkate alınmaktadır. Türev işlemlerin teminat tamamlama
yükümlülükleri nedeniyle yaratabilecekleri muhtemel nakit çıkışları ilgili mevzuatta belirtilen metodoloji çerçevesinde hesaplanarak bilahare sonuçlara yansıtılmaktadır.
Banka’nın kendisinin, yabancı ülkelerdeki şubelerinin ve konsolide ettiği ortaklıklarının maruz kaldığı likidite riski, mevzuatın öngördüğü sınırlarda ve Grubun temel stratejilerine uygun
biçimde yönetilmektedir. Likidite yönetimindeki etkinliğin sağlanması ve sürdürülebilir durumunun korunmasına yönelik olarak grup şirketinin fon kaynakları ile bu kaynakların piyasalar,
enstrümanlar ve vadeler bazında çeşitlendirilme olanakları azami ölçüde değerlendirilmekte olup, grup şirketlerinin likidite pozisyonu Banka tarafından sürekli olarak izlenmektedir.
206
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Aktif ve pasif kalemlerin kalan vadelerine göre gösterimi:
Vadesiz
1 Aya
Kadar
Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki
Paralar, Satın Alınan Çekler) ve TCMB
8.052.569
24.437.407
Bankalar
1.336.596
5 Yıl ve
Üzeri
1-3 Ay
3-12 Ay
1-5 Yıl
Dağıtılamayan (1)
Toplam
3.011.443
1.780.087
233.135
14.833
762.338
431.439
140.608
2.503.449
47.009.342
Cari Dönem
Varlıklar
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara
Yansıtılan Finansal Varlıklar
314.186
Verilen Krediler (2)
442.526
412.352
198.611
627.463
415.261
259.198
1.730.725
21.181.824
22.794.871
17.652.815
17.139.010
14.679.143
45.093.345
77.165.796
23.130.629
120.730
14.393
186.386
1.116.718
3.059.190
790.603
2.640.284
248.718
769.239
2.744.777
120.888
28.774.232
49.316.253
17.592.502
48.775.168 102.655.387
49.246.186
29.139.244 325.498.972
146.279.254
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
Diğer Varlıklar
Toplam Varlıklar
6.376.094
1.109.592
Para Piyasalarından Alacaklar
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
32.489.976
1.308.203
1.028.367
195.889.105
28.110.877
35.425.386
4.497.417
Yükümlülükler
Bankalar Mevduatı
Diğer Mevduat
763.508
4.012.011
1.266.368
1.815.981
64.168
34.475.840
73.316.209
26.613.608
8.785.954
3.081.257
6.386
9.260.627
Diğer Mali Kuruluşlardan Sağl. Fonlar
Para Piyasalarına Borçlar
İhraç Edilen Menkul Değerler (3)
Muhtelif Borçlar
Diğer Yükümlülükler (4)
Toplam Yükümlülükler
Likidite Açığı
4.024.902
17.042.909
12.193.562
678.309
466.385
1.111.010
2.546.926
5.085.326
4.512.834
9.807.157
7.105.092
76.758
13.683
69.055
5.161
2.409.380
586.907
351.731
123.321
43.227
45.821.544 114.850.717
38.332.178
32.989.477
26.449.530
15.484.688
-17.047.312 -65.534.464 -20.739.676
15.785.691
76.205.857
33.761.498
Türev Finansal Araçlardan Alacaklar
Türev Finansal Araçlardan Borçlar
24.200.508
45.614.370
24.624.433
10.577.035
Net Bilanço Dışı Pozisyonu
Gayrinakdi Krediler
3.092.370
22.368.729
7.922.036
6.174.448
28.126.691
17.841.623
51.570.838
55.090.565
51.570.838 325.498.972
-22.431.594
19.698
40.494
-117.456
181.484
2.434
126.654
24.285.221
11.536.604
13.350.027
12.331.957
9.800.993
71.304.802
24.265.523
11.496.110
13.467.483
12.150.473
9.798.559
71.178.148
2.062.359
4.824.420
12.567.506
6.757.164
2.500.308
52.912.265
Önceki Dönem
Toplam Aktifler
13.397.536
38.842.565
17.544.668
55.388.781
87.732.151
41.958.190
22.209.341
277.073.232
Toplam Yükümlülükler
38.570.413
104.226.483
30.743.629
24.327.536
18.450.070
14.873.663
45.881.438
277.073.232
-25.172.877
-65.383.918
-13.198.961
31.061.245
69.282.081
27.084.527
-23.672.097
Likidite Açığı
Net Bilanço Dışı Pozisyonu
Türev Finansal Araçlardan Alacaklar
Türev Finansal Araçlardan Borçlar
Gayrinakdi Krediler
23.698.509
9.902
451.580
364.729
170.745
-3.294
993.662
18.052.091
5.925.657
7.212.788
13.846.632
4.331.701
49.368.869
18.042.189
5.474.077
6.848.059
13.675.887
4.334.995
48.375.207
1.081.382
3.216.826
9.918.881
4.885.344
1.862.371
44.663.313
Bilançoyu oluşturan aktif hesaplardan sabit kıymetler, iştirak ve bağlı ortaklıklar, ayniyat mevcudu, peşin ödenmiş giderler ve takipteki alacaklar gibi bankacılık faaliyetlerinin sürdürülmesi için gereksinim duyulan,
kısa zamanda nakde dönüşme şansı bulunmayan diğer aktif nitelikli hesaplar ile bilançoyu oluşturan pasif hesaplardan borç niteliği taşımayan karşılıklar gibi diğer pasif hesaplar ve özkaynak toplamı “Dağıtılamayan”
sütununda gösterilmektedir.
(2)
Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir.
(3)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan 4.047.133 TL tutarındaki ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(4)
Müstakriz fonlar 1 aya kadar vade diliminde gösterilmektedir.
(1)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
207
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Aşağıdaki tabloda Grubun türev niteliğinde olmayan başlıca finansal varlık ve yükümlülüklerinin TFRS 7 “Finansal Araçlar: Açıklamalar” hükümleri doğrultusunda hazırlanan vade dağılımı
yer almaktadır. Dağılım, Grubun varlık ve yükümlülükleri iskonto edilmeden, tahsil edilmesi ve ödenmesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıştır. Söz konusu varlık ve
yükümlülükler üzerinden alınacak ve ödenecek faizler tabloya dahil edilmiştir. Düzeltmeler sütunu ilerleyen dönemdeki muhtemel nakit akımına sebep olan kalemi göstermektedir. İlgili
varlık ve yükümlülüklerin bilançoda kayıtlı değerleri bu tutarları içermemektedir.
Cari Dönem Sonu
1 Aya
Kadar
Vadesiz
1-3 Ay
3-12 Ay
1-5 Yıl
5 Yıl ve
Üzeri
Toplam
Düzeltmeler (-)
Bilanço
Değeri
Varlıklar
Alım Satım Amaçlı Fin. V.
Bankalar
Satılmaya Hazır Finansal V.
Verilen Krediler (1)
314.186
36.755
105.482
237.418
364.128
96.501
1.154.470
103.020
1.051.450
1.336.596
3.020.273
1.822.644
238.929
23.161
1.139
6.442.742
66.648
6.376.094
627.463
767.280
777.099
3.523.920
29.469.152
33.748.183
68.913.097
21.903.755
47.009.342
17.652.815
17.634.325
16.222.813
53.054.549
92.505.842
27.180.478
224.250.822
29.390.085
194.860.737
142.109
18.759
394.840
1.688.932
3.637.075
5.881.715
1.384.298
4.497.417
77.497.482
28.165.746
10.789.960
3.160.813
27.985
154.881.334
680.044
154.201.290
3.114.001
4.118.921
17.647.406
13.385.604
9.906.115
48.172.047
2.557.677
45.614.370
22.443.520
684.271
474.973
1.113.033
24.715.797
91.364
24.624.433
2.567.449
5.149.813
5.487.387
12.413.121
32.444.922
4.318.231
28.126.691
Düzeltmeler
(-)
Bilanço
Değeri
Vadeye Kadar Elde Tut. Yat.
Yükümlülükler
Mevduat
35.239.348
Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar
Para Piyasalarına Borçlar
İhraç Edilen Menkul Kıym. (Net)(2)
6.827.152
Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir. Takipteki krediler (net) tabloya dahil edilmemiştir.
(2)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan 4.047.133 TL tutarındaki ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(1)
Önceki Dönem Sonu
1 Aya
Kadar
Vadesiz
1-3 Ay
3-12 Ay
1-5 Yıl
5 Yıl ve
Üzeri
104.753
Toplam
Varlıklar
Alım Satım Amaçlı Fin. V.
Bankalar
Satılmaya Hazır Finansal V.
Verilen Krediler (1)
377.124
53.027
67.690
263.906
396.300
1.106.197
3.645.407
1.099.752
197.133
64
1.262.800
83.701
1.179.099
6.048.553
42.096
6.006.457
342.189
621.282
1.104.723
3.763.272
24.622.980
30.114.155
60.568.601
14.891.472
45.677.129
2.770.944
16.773.427
16.422.493
57.287.397
79.470.575
19.808.793
192.533.629
23.467.128
169.066.501
40.641
236.002
970.580
198.526
8.644
1.454.393
62.533
1.391.860
71.743.192
24.951.855
6.770.225
1.477.444
1.658
135.046.233
545.007
134.501.226
2.398.373
2.284.696
12.606.324
11.335.370
8.379.510
37.004.273
2.828.201
34.176.072
20.707.868
309.082
237.451
1.143.032
22.397.433
92.664
22.304.769
1.762.195
2.625.626
5.152.131
8.686.023
25.817.283
3.951.407
21.865.876
Vadeye Kadar Elde Tut. Yat.
Yükümlülükler
Mevduat
30.101.859
Diğer Mali Kuruluşlar. Sağl. Fonlar
Para Piyasalarına Borçlar
İhraç Edilen Menkul Kıym. (Net)(2)
7.591.308
Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir. Takipteki krediler (net) tabloya dahil edilmemiştir.
(2)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan 3.268.784 TL tutarındaki ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(1)
Aşağıdaki tablo, Grubun gayrinakdi kredilerinin kalan vadelerine göre dağılımını göstermektedir.
Vadesiz
1 Aya
Kadar
1-3 Ay
3-12 Ay
1-5 Yıl
5 Yıl ve
Üzeri
Toplam
2.189.734
1.310.863
2.586.520
4.440.829
335.555
42.993
10.906.494
21.956.727
475.332
1.868.183
7.569.439
6.363.177
1.608.750
39.841.608
44.076
179.713
166.664
516.997
48.130
Diğer
9.971
96.451
203.053
40.241
10.302
848.565
1.208.583
Toplam
24.200.508
2.062.359
4.824.420
12.567.506
6.757.164
2.500.308
52.912.265
Vadesiz
1 Aya
Kadar
1-3 Ay
3-12 Ay
1-5 Yıl
5 Yıl ve
Üzeri
3.249.712
323.238
922.005
3.188.885
79.566
20.403.539
478.803
1.641.198
6.208.416
4.745.906
37.324
191.461
538.702
438.740
23.504
Diğer
7.934
87.880
114.921
82.840
Toplam
23.698.509
1.081.382
3.216.826
9.918.881
Cari Dönem
Akreditifler
Teminat Mektupları
Kabul Kredileri
Önceki Dönem
Akreditifler
Teminat Mektupları
Kabul Kredileri
208
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
955.580
Toplam
7.763.406
1.171.704
34.649.566
36.368
690.667
1.020.610
4.885.344
1.862.371
44.663.313
1.229.731
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Aşağıdaki tablo, Grubun türev niteliğinde olan finansal varlık ve yükümlülüklerinin kalan vadelerine göre dağılımını göstermektedir.
Cari Dönem
Forward Sözleşmeleri Alım
Forward Sözleşmeleri Satım
1 Aya
Kadar
1-3 Ay
3-12 Ay
1-5 Yıl
3.281.701
948.588
1.866.822
455.587
5 Yıl ve
Üzeri
Toplam
6.552.698
3.293.414
948.089
1.878.124
484.706
Swap Sözleşmeleri Alım
19.629.507
8.290.591
8.410.839
11.237.224
9.248.753
56.816.914
6.604.333
Swap Sözleşmeleri Satım
8.311.207
11.026.621
9.246.319
53.812.852
16.674.108
8.554.597
Futures İşlemleri Alım
118
651
Futures İşlemleri Satım
118
652
999.305
2.003.367
2.624.009
450.580
552.240
6.629.501
552.240
6.283.352
142.482.950
Opsiyonlar Alım
Opsiyonlar Satım
769
770
957.320
1.893.373
2.429.839
450.580
Diğer
3.715.153
392.806
1.296.670
377.132
Toplam
48.550.744
23.032.714
26.817.510
24.482.430
19.599.552
1 Aya
Kadar
1-3 Ay
3-12 Ay
1-5 Yıl
5 Yıl ve
Üzeri
2.176.792
681.583
815.802
495.025
Önceki Dönem
Forward Sözleşmeleri Alım
Forward Sözleşmeleri Satım
5.781.761
Toplam
4.169.202
2.165.578
681.165
815.579
505.445
Swap Sözleşmeleri Alım
13.980.048
2.786.613
4.730.489
12.954.713
3.797.982
38.249.845
4.167.767
Swap Sözleşmeleri Satım
12.539.733
2.742.786
4.557.601
12.773.552
3.801.276
36.414.948
Opsiyonlar Alım
1.846.172
2.021.468
1.430.758
396.894
533.719
6.229.011
Opsiyonlar Satım
1.836.520
2.019.857
1.418.489
396.890
533.719
6.205.475
27.522.519
8.666.696
97.744.076
Futures İşlemleri Alım
Futures İşlemleri Satım
Diğer
1.549.437
466.262
292.129
Toplam
36.094.280
11.399.734
14.060.847
2.307.828
IX. Menkul Kıymetleştirme Pozisyonlarına İlişkin Açıklamalar
Bulunmamaktadır.
X. Kredi Riski Azaltım Tekniklerine İlişkin Açıklamalar
Konsolide kredi riski azaltımına ilişkin hesaplamalarda 06.09.2014 tarih ve 29111 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Kredi Riski Azaltımı Tekniklerine İlişkin Tebliğ”
düzenlemelerine uygun olarak değerlendirilen Grubun finansal teminatları dikkate alınmaktadır. Konsolide sermaye yeterliliği hesaplamasında kullanılan temel finansal teminatlar
Grubun TP ve YP mevduat rehinleridir.
Risk Sınıfları Bazında Teminatlar:
Tutar (1)
Finansal
Teminatlar
Diğer/Fiziki
Teminatlar
Garantiler ve Kredi
Türevleri
Risk Sınıfları
Merkezi yönetimlerden veya merkez bankalarından
şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Bölgesel yönetimlerden veya yerel yönetimlerden
şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
İdari Birimlerden ve Ticari Olmayan Girişimlerden
şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Çok taraflı kalkınma bankalarından şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
82.920.225
49.039
34
381.019
3.036
523
Uluslararası teşkilatlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
Bankalar ve aracı kurumlardan şarta bağlı olan ve olmayan alacaklar
18.349.577
2.721
150.730.990
6.615.846
Şarta bağlı olan ve olmayan perakende alacaklar
47.148.605
279.467
Şarta bağlı olan ve olmayan gayrimenkul ipoteğiyle teminatlandırılmış alacaklar
34.070.440
Şarta bağlı olan ve olmayan kurumsal alacaklar
Tahsili gecikmiş alacaklar
Kurulca riski yüksek olarak belirlenen alacaklar
1.028.368
14.341.249
95.495
İpotek teminatlı menkul kıymetler
Menkul kıymetleştirme pozisyonları
Bankalar ve aracı kurumlardan olan kısa vadeli alacaklar ile
kısa vadeli kurumsal alacaklar
Kolektif yatırım kuruluşu niteliğindeki yatırımlar
Diğer alacaklar
(1)
229.251
19.121.533
Krediye dönüşüm sonrası kredi riski azaltımı öncesi risk tutarlarına yer verilmiştir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
209
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
XI. Risk Yönetim Hedef ve Politikalarına İlişkin Açıklamalar
Bankacılık faaliyetlerinin yanı sıra, faaliyetlerin bütününü oluşturan grubun bir bütün olarak maruz kaldığı mali ve mali olmayan risklerin, bankacılığa özgü risk yönetimi ilkeleri ile birlikte
grup risk yönetimi bakış açısıyla analizi, izlenmesi ve raporlanması gerekmektedir. Bu husus sadece bir yasal raporlama gereksinimi olmaktan öte günümüzde kurumsal yönetim için
bir endüstri standardı haline gelmiş durumdadır. Risk yönetimi düzenlemeleri çerçevesinde örgütlenen ve kurum genelinde ortak bir risk kültürü oluşturulmasına hizmet eden risk
yönetimi süreci; “iyi kurumsal yönetimi” ön plana alan, riski üstlenen icracı birimler ile dahili denetim ve gözetim birimlerinin birbirinden bağımsızlığının tesis edildiği, riskin uluslararası
düzenlemelerle uyumlu bir şekilde tanımlandığı ve bu çerçevede ölçüm, analiz, izleme, raporlama ve denetleme faaliyetlerinin yerine getirildiği bir yapıdadır.
Risk yönetimi süreci ve bu süreçte yer alan fonksiyonlar Banka Yönetim Kurulu’nun öncelikli sorumlulukları arasındadır. Yönetim Kurulu’na bağlı olarak faaliyet gösteren Risk Yönetimi
Bölümü; Aktif-Pasif Yönetimi Riski Birimi, Kredi Riski ve Ekonomik Sermaye Birimi, Operasyonel Risk, Model Doğrulama ve İştirak Riski Birimi olarak örgütlenmiştir.
Banka’da risk yönetimi, Risk Yönetimi Bölümü önerilerinin de dikkate alınması suretiyle Yönetim Kurulu tarafından oluşturularak yürürlüğe konulan ve icrai birimler tarafından
uygulanan yazılı standartları ihtiva eden risk politikaları çerçevesinde yürütülmektedir.
Uluslararası uygulamalara paralel olarak yürürlüğe girmiş bulunan bu politikalar, risk yönetimi fonksiyonunun organizasyonunu ve kapsamını, risklerin ölçülme usullerini, risk yönetimi
grubunun görev ve sorumluluklarını, risk limitlerinin saptanma usullerini, limit ihlallerinin giderilmesinde izlenecek yolları, çeşitli olay ve durumlarda verilmesi zorunlu onay ve teyitleri
içeren genel nitelikli standartlardır. Ana risk türleri itibarıyla Banka’nın risk yönetim sisteminin kapsam ve içeriğine aşağıda yer verilmektedir.
Kredi Riski
Kredi riski, işlemin karşı tarafının, Banka ile yaptığı sözleşmenin gereklerine uymayarak, yükümlülüğünü kısmen ya da tamamen zamanında yerine getirememesinden dolayı
karşılaşılabilecek durum olarak tanımlanmaktadır. Kredi riskinin yönetimi, kontrolü ve izlenmesine ilişkin metodoloji ve sorumluluklar ile kredi riski limitlerine ilişkin çerçeve kredi riski
politikası ile çizilmiştir.
Banka, sadece kredi ürünleriyle sınırlı kalmaksızın, tüm ürün ve faaliyetlerinin içerdiği kredi risklerinin tanımlanmasını, ölçülmesini ve yönetilmesini sağlar. Yönetim Kurulu, Banka’nın
kredi riski politikalarını ve kredi riski stratejisini asgari olarak yıllık bazda gözden geçirir. Yönetim Kurulunca onaylanan kredi riski politikalarının uygulanmasından Üst Yönetim
sorumludur.
Kredilerin ve kredi riskinin bağımsız bir şekilde incelenmesi sonucunda ulaşılan tüm bulgular, Yönetim Kurulu ve Üst Yönetime düzenli olarak raporlanır. Kredi riskinin izlenmesi,
kredi riskinin, işlem ve firma bazındaki değerlendirmelere ilaveten, bir bütün olarak vade, sektör, teminat, coğrafya, döviz cinsi, kredi türü, risk dereceleri gibi parametreler itibarıyla
izlenmesini ve yönetilmesini içeren bir yaklaşımı ifade eder.
Banka kredi riskinin yönetiminde, yasal düzenlemelerle zorunlu tutulan limitlerin yanı sıra Yönetim Kurulu tarafından belirlenen ve risk grupları, sektörler gibi unsurlar itibarıyla
Banka’nın üstleneceği azami kredi riskini sınırlayan risk limitlerinden yararlanır. Bu limitler, risk temerküzü oluşturmayacak şekilde saptanır.
Risk limitlerinin yasal limitlere kadar aşımı, istisna işlemi olarak kabul edilir. İstisna işlemine ilişkin yetki Yönetim Kurulu’na aittir. Risk limitlerinin aşımına ilişkin kontrollerin sonuçları ile bu
limitlerle ilgili değerlendirmeler, İç Denetim ve Risk Yönetimi Grubunca Üst Yönetim ve Yönetim Kurulu’na sunulur.
Banka, kredi riskinin yönetimi, kredilendirme kararlarının oluşturulması, kredilendirme sürecinin denetlenmesi ile kredi karşılıklarının ayrılması amaçlarına hizmet etmek üzere geliştirilen
kredi karar destek sistemleri kullanır. Kredi karar destek sistemlerinin Banka’nın faaliyetlerinin yapısı, büyüklüğü ve karmaşıklığı ile uyumlu olup olmadığı hususu, İç Sistemler tarafından
sürekli olarak incelenir. Kredi karar destek sistemleri Risk Komitesi değerlendirmesi ve Yönetim Kurulu onayını taşır.
Aktif Pasif Yönetimi Riski
Aktif pasif yönetimi riski; Banka’nın varlık, yükümlülük ve bilanço dışı işlemlerinden kaynaklanan tüm finansal risklerinin, etkin bir şekilde yönetilmemesi nedeniyle Banka’nın zarara
uğrama riski olarak tanımlanmaktadır. Alım satım portföyünün piyasa riski, bankacılık portföyünün yapısal faiz oranı riski ile likidite riski; aktif pasif yönetimi riski kapsamında ele
alınmaktadır.
Aktif pasif yapısının oluşturulmasına ve yönetilmesine ilişkin tüm ilke ve esaslar ile tahsis edilecek sermayeye ilişkin “Risk İştahı” Yönetim Kurulu’nca belirlenir. Aktif pasif yönetimi
riskinin, yasal mevzuatın öngördüğü sınırlarda ve tesis edilen risk limitlerine uygun olması birincil önceliktir. Risk limitleri; Banka’nın likiditesi, hedeflediği getiri düzeyi ile risk
faktörlerindeki fiyat değişimlerine ilişkin genel beklentileri ve risk iştahı gözetilerek Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
Yönetim Kurulu ve Denetim Komitesi, Banka sermayesinin optimum biçimde kullanıldığını takip etmek; bu amaçla, risklerin limitler karşısındaki durumunu kontrol etmek ve gerekli
aksiyonların alınmasını sağlamakla yükümlüdür.
Yönetim Kurulu tarafından belirlenen risk iştahı ve risk limitlerine uygun olarak politika metninde yer verilen çalışma esasları çerçevesinde aktif pasif riskinin yönetilmesinden Aktif Pasif
Yönetimi Komitesi sorumludur.
Aktif pasif yönetimi riskinin ölçülmesi, ölçüm sonuçlarının raporlanması ve risk limitlerine uygunluğun izlenmesi Risk Yönetimi Bölümü’nün sorumluluğundadır. Değişik senaryolar
doğrultusunda, alınan riskin izleyeceği seyir incelenir. Ölçüm sonuçları bütünlük ve güvenilirlikleri açısından test edilir. Risk Yönetimi Bölümü tarafından, aktif pasif yönetimi riskine
ilişkin bilgiler, Risk Komitesi’ne ve Denetim Komitesi aracılığıyla Yönetim Kurulu’na raporlanır.
Aktif pasif yönetimine ilişkin süreçler ve politika hükümlerine uyum, iç denetim sistemince denetlenir. Söz konusu denetimin yürütülmesine, denetim sonuçlarının raporlanmasına ve
denetimler sonucu saptanan hata ve noksanların giderilmesine yönelik eylem planlarının yerine getirilmesine ilişkin esaslar Yönetim Kurulu’nca belirlenir.
Operasyonel Risk
Operasyonel risk, “yetersiz veya başarısız iç süreçler, insanlar, sistemler, dış etkenler ya da yasal riskler nedeniyle ortaya çıkabilecek zarar etme olasılığı” olarak tanımlanır. Finansal riskler
dışında kalan tüm riskler operasyonel risk kapsamında ele alınır. Çalışmalar; operasyonel risklerin belirlenmesi, tanımlanması, ölçülmesi, analiz edilmesi, izlenmesi, gerekli kontrollerin
tesis edilmesi ve raporlanması ile operasyonel risk yönetimine ilişkin ülkemizdeki ve dünyadaki gelişmelerin izlenmesi, uygulanan teknik ve yöntemlerin geliştirilmesi, gerekli yasal
raporlama, bildirim ve takip işlemlerinin yürütülmesinden oluşur. Konuyla ilgili çalışmalar Risk Yönetimi Bölümü tarafından yürütülür.
Faaliyetler nedeniyle karşılaşılabilecek operasyonel riskler, “Banka Risk Kataloğu”nda tanımlanır ve türler itibarıyla sınıflandırılır. Banka Risk Kataloğu, karşılaşılabilecek tüm risklerin
tanımlanması ve sınıflandırılmasında kullanılan temel belge niteliğinde olup, süreç ve faaliyetlerin niteliğinde meydana gelebilecek değişiklikler paralelinde güncellenir.
Operasyonel risklerin ölçülmesi ve değerlendirilmesinde niteliksel ve niceliksel yöntemler bir arada kullanılır. Bu süreçte, “Etki-Olasılık Analizi”, “Kayıp Olay Veri Analizi”, “Risk
Göstergeleri” yöntemlerinden elde edilen bilgilerden yararlanılır. Operasyonel risk için gereken sermaye düzeyinin belirlenmesinde asgari olarak yasal düzenlemelerde öngörülen
yöntemler uygulanır.
Operasyonel risk kapsamında değerlendirilen tüm riskler ile Banka’da meydana gelen operasyonel risk nitelikli kayıp olayları ve risk göstergeleri Risk Yönetimi Bölümü tarafından düzenli
aralıklarla izlenir ve periyodik olarak Risk Komitesi’ne ve Yönetim Kurulu’na raporlanır.
210
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
XII. Kaldıraç Oranına İlişkin Açıklamalar
a. Cari dönem ve önceki dönem kaldıraç oranı arasında farka sebep olan hususlar hakkında bilgi
Banka’nın “Bankaların Kaldıraç Düzeyinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” gereği hesaplamış olduğu konsolide kaldıraç oranı %8,15 olarak gerçekleşmiştir
(31.12.2014: %8,79). Kaldıraç oranındaki değişim ağırlıklı olarak bilanço içi varlıklara ilişkin risk tutarlarındaki artıştan kaynaklanmaktadır. Yönetmelik asgari kaldıraç oranını %3 olarak
hükme bağlamıştır.
b. TMS uyarınca düzenlenen konsolide finansal tablolarda yer alan toplam varlık tutarı ile toplam risk tutarının özet karşılaştırma tablosu :
TMS Uyarınca Düzenlenen Konsolide Finansal Tablolarda Yer Alan Toplam Varlık Tutarı (1)
TMS Uyarınca Düzenlenen Konsolide Finansal Tablolarda Yer Alan varlık tutarı ile Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının
Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ Kapsamında Düzenlenen Konsolide Finansal Tablolarda Yer Alan Varlık Tutarı Arasındaki Fark (1)
Türev Finansal Araçlar İle Kredi Türevlerinin Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ
Kapsamında Düzenlenen Konsolide Finansal Tablolarda Yer Alan Tutarları İle Risk Tutarları Arasındaki Fark (2)
Cari Dönem
Önceki Dönem
306.733.812
271.247.896
-4.120.650
-4.528.537
-926.394
-635.881
Menkul Kıymet Veya Emtia Teminatlı Finansman İşlemlerinin Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin
Tebliğ Kapsamında Düzenlenen Konsolide Finansal Tablolarda Yer Alan Tutarları İle Risk Tutarları Arasındaki Fark (2)
16.795.730
17.134.659
Bilanço Dışı İşlemlerinin Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ Kapsamında Düzenlenen
Konsolide Finansal Tablolarda Yer Alan Tutarları İle Risk Tutarları Arasındaki Fark (2)
10.520.442
7.640.453
Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ Kapsamında Düzenlenen Konsolide Finansal Tablolarda
Yer Alan Varlık Tutarı İle Risk Tutarı Arasındaki Diğer Farklar (2)
Toplam Risk Tutarı (2)
1.664.794
1.066.178
434.732.094
364.501.427
Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ’in 5. maddesinin 6. fıkrası uyarınca hazırlanan konsolide finansal tablolar. Rapor tarihi itibarıyla bu kapsamdaki 31.12.2015 tarihli konsolide
finansal tablolar yasal düzenlemeye de uygun olarak henüz yayımlanmamış olduğundan 30.06.2015 ve 31.12.2014 tarihli dönem sonu bakiyelerine yer verilmiştir.
Tabloda yer alan tutarlar üç aylık ortalamaları ifade etmektedir.
(1)
(2)
c. Konsolide kaldıraç oranına ilişkin bilgiler:
Cari Dönem (1)
Önceki Dönem (1)
324.208.192
270.013.081
Bilanço içi Varlıklar
Bilanço içi Varlıklar (Türev Finansal Araçlar ile Kredi Türevleri Hariç Teminatlar Dahil)
Ana Sermayeden İndirilen Varlıklar
-623.023
-491.661
323.585.169
269.521.420
2.589.786
1.711.436
2.589.786
1.711.436
4.187.584
4.249.272
4.187.584
4.249.272
Bilanço Dışı İşlemlerin Brüt Nominal Tutarı
114.813.709
96.592.816
Krediye Dönüştürme Oranları ile Çarpımdan Kaynaklanan Düzeltme Tutarı
-10.444.154
-7.573.516
Bilanço Dışı İşlemlere İlişkin Toplam Risk Tutarı
104.369.555
89.019.300
Bilanço içi Varlıklara İlişkin Toplam Risk Tutarı
Türev Finansal Araçlar ile Kredi Türevleri
Türev Finansal Araçlar ile Kredi Türevlerinin Yenileme Maliyeti
Türev Finansal Araçlar ile Kredi Türevlerinin Potansiyel Kredi Risk Tutarı
Türev Finansal Araçlar ile Kredi Türevlerine İlişkin Toplam Risk Tutarı
Menkul Kıymet veya Emtia Teminatlı Finansman İşlemleri
Menkul Kıymet veya Emtia Teminatlı Finansman İşlemlerinin Risk Tutarı (Bilanço içi hariç)
Aracılık Edilen İşlemlerden Kaynaklanan Risk Tutarı
Menkul Kıymet veya Emtia Teminatlı Finansman İşlemlerine İlişkin Toplam Risk Tutarı
Bilanço Dışı İşlemler
Sermaye ve Toplam Risk
Ana Sermaye
Toplam Risk Tutarı
35.408.706
32.062.982
434.732.094
364.501.428
8,15
8,79
Kaldıraç Oranı
Kaldıraç Oranı
(1)
Kaldıraç Oranı Bildirim Tablosunda yer alan tutarların üç aylık ortalaması.
XIII. Diğer Fiyat Risklerine İlişkin Açıklamalar
Grup, Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem gören şirketlere yatırımlardan kaynaklanan hisse senedi fiyat riskine maruz kalmaktadır. Hisse senetleri daha ziyade yatırım amacıyla edinilmektedir.
Raporlama tarihi itibarıyla Grubun hisse senedi fiyat riskine karşı duyarlılığının ölçülmesine yönelik bir analiz çalışması yapılmıştır. Yapılan analizde, tüm diğer değişkenlerin sabit ve
değerleme yöntemindeki verilerin (hisse senedi fiyatları) %10 oranında fazla/az olduğu varsayımından hareket edilmiştir. Bu varsayım doğrultusunda özkaynaklardaki menkul değerler
değerleme farkları hesabında 394.254 TL (31.12.2014: 403.209 TL) tutarında artış/azalış olabileceği öngörülmektedir. Bu durum esasen, halka açık iştirak ve bağlı ortaklıkların gerçeğe
uygun değerindeki artış/azalıştan kaynaklanmaktadır. Öte yandan aynı varsayımlarla yapılan analizde Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar hesabında izlenen ve aktif bir piyasada
(borsada) işlem gören hisse senetlerinin kar üzerinde 7.949 TL (+/-) etkisinin olabileceği öngörülmektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
211
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
XIV. Finansal Varlık ve Yükümlülüklerin Gerçeğe Uygun Değeri ile Gösterilmesine İlişkin Açıklamalar
1. Finansal varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerlerine ilişkin bilgiler
Defter Değeri
Cari Dönem
Gerçeğe Uygun Değer
Önceki Dönem
Cari Dönem
Önceki Dönem
Finansal Varlıklar
Para Piyasalarından Alacaklar
1.308.203
263.559
1.308.203
263.559
Bankalar
6.376.094
6.006.457
6.415.212
6.028.477
47.009.342
45.677.129
47.009.342
45.677.129
4.497.417
1.391.860
4.414.342
1.396.454
195.889.105
169.761.297
194.258.612
170.879.470
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
Verilen Krediler (1)
Finansal Borçlar
Bankalar Mevduatı
Diğer Mevduat
Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar
İhraç Edilen Menkul Değerler
Muhtelif Borçlar
7.922.035
6.689.292
7.905.760
6.683.411
146.279.255
127.811.934
146.452.688
127.854.930
45.614.370
34.176.072
45.213.483
33.961.600
28.126.691 (2)
21.865.876 (3)
28.010.826
22.370.535
17.872.300
14.434.581
17.872.300
14.434.581
Faktoring alacakları dahil bakiyelerdir.
(2)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan 4.047.133 TL tutarındaki ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(3)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan 3.268.784 TL tutarındaki ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
(1)
Satılmaya hazır menkul değerlerin gerçeğe uygun değerlerinin tespitinde piyasada oluşan fiyatlar dikkate alınmakta, fiyat oluşumlarının aktif piyasa koşulları içerisinde
gerçekleşmemesi ve gerçeğe uygun değerin güvenilir bir şekilde belirlenemediğinin değerlendirildiği durumlarda iç verim yöntemi ile hesaplanan iskonto edilmiş değer gerçeğe uygun
değer olarak kabul edilmektedir.
Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların gerçeğe uygun değeri, piyasa fiyatları veya bu fiyatın tespit edilemediği durumlarda, faiz, vade ve benzeri diğer koşullar bakımından aynı
nitelikli itfaya tabi diğer menkul değerler için kote edilmiş piyasa fiyatları baz alınarak saptanmaktadır.
Bankalar, verilen krediler, mevduat, diğer mali kuruluşlardan sağlanan fonlar ve ihraç edilen menkul kıymetlerin gerçeğe uygun değeri, yeniden fiyatlama dönemlerine göre oluşturulan
vade dilimlerindeki tutarların cari piyasa koşullarına dayanan iskonto eğrilerinde ilgili vade dilimine tekabül eden oran üzerinden iskonto edilmesi suretiyle hesaplanmaktadır.
2. Finansal tablolarda muhasebeleştirilen gerçeğe uygun değer ölçümlerine ilişkin bilgiler
TFRS 13 “Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü” standardı bilançoda gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayıtlı kalemlerin dipnotlarda sınıflandırılarak gösterilmesini öngörmektedir. Buna
göre söz konusu finansal araçlar, gerçeğe uygun değer ölçümleri sırasında kullanılan verilerin önemini yansıtacak şekilde, üç seviyede sınıflandırılmaktadır. İlk seviyede gerçeğe uygun
değerleri özdeş varlıklar ya da borçlar için aktif piyasalarda kayıtlı fiyatlara, ikinci seviyede gerçeğe uygun değerleri doğrudan ya da dolaylı olarak gözlemlenebilir piyasa verilerine,
üçüncü seviyede ise gerçeğe uygun değerleri gözlemlenebilir piyasa verilerine dayanmayan verilere göre belirlenen finansal araçlar yer almaktadır. Konsolide finansal tablolarda
gerçeğe uygun değerlerinden kayıtlı finansal araçlar, söz konusu sınıflandırma esaslarına göre aşağıdaki gibi seviyelendirilerek gösterilmiştir.
Cari Dönem
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yan. Fin. Var.
Borçlanma Senetleri
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler
Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar
Diğer
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Borçlanma Senetleri
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler (1)
Diğer
İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (2)
Türev Finansal Borçlar
1. Seviye
2. Seviye
3. Seviye
660.448
79.488
40.527
36.290
1.670
32.515.632
28.764
1.451.999
233.027
10.087.978
10.120
278.303
3.778.269
255.353
3.942.544
1.206.148
Satılmaya hazır finansal varlıklar kalemi altındaki sermayede payı temsil eden menkul kıymetler (54.923 TL) aktif bir piyasada işlem görmemeleri nedeniyle finansal tablolara elde etme maliyeti üzerinden yansıtılmış
olup, söz konusu kıymetler bu tabloda gösterilmemiştir.
Halka açık olmayan iştirak, bağlı ortaklık ve birlikte kontrol edilen ortaklıklar TMS 27 çerçevesinde elde etme maliyeti üzerinden izlendiğinden, bu şirketlere tabloda yer verilmemiştir.
(1)
(2)
Önceki Dönem
1. Seviye
2. Seviye
3. Seviye
771.699
29.205
1.072
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yan. Fin. Var.
Borçlanma Senetleri
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler
69.843
Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Varlıklar
Diğer
1.081.071
9.637
297.643
36.965.085
7.625.254
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Borçlanma Senetleri
Sermayede Payı Temsil Eden Menkul Kıymetler (1)
744.601
36.614
Diğer
241.624
İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (2)
Türev Finansal Borçlar
4.032.090
749.841
Satılmaya hazır finansal varlıklar kalemi altındaki sermayede payı temsil eden menkul kıymetler (63.951 TL) aktif bir piyasada işlem görmemeleri nedeniyle finansal tablolara elde etme maliyeti üzerinden yansıtılmış
olup, söz konusu kıymetler bu tabloda gösterilmemiştir.
Halka açık olmayan iştirak, bağlı ortaklık ve birlikte kontrol edilen ortaklıklar TMS 27 çerçevesinde elde etme maliyeti üzerinden izlendiğinden, bu şirketlere tabloda yer verilmemiştir.
(1)
(2)
212
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
3. seviyedeki finansal varlıkların hareket tablosuna aşağıda yer verilmiştir.
Dönem Başı Bakiye
Alışlar
İtfa veya Satış
Değerleme Farkı
Transferler
Dönem Sonu Bakiye
Cari Dönem
Önceki Dönem
745.673
4.145.290
39.716
53.576
-58.307
-506.758
401.811
33.337
2.941.019
-2.979.772
4.069.912
745.673
Banka ve konsolidasyona dahil edilen şirketlerin maddi duran varlıklar altında gerçeğe uygun değerleri üzerinden kaydettiği gayrimenkuller 3. seviyede, yatırım amaçlı gayrimenkulleri
ise 2. ve 3. seviyede sınıflanmaktadır.
XV. Başkaları Nam ve Hesabına Yapılan İşlemler, İnanca Dayalı İşlemlere İlişkin Açıklamalar
Grup, müşterilerinin nam ve hesabına alım, satım, saklama, fon yönetimi hizmetleri vermektedir. Grup bünyesinde inanca dayalı işlem bulunmamaktadır.
XVI. Faaliyet Bölümlemesine İlişkin Açıklamalar
Grubun faaliyetleri, kurumsal, ticari, bireysel ve özel bankacılık ile hazine/yatırım bankacılığı başlıkları altında gruplandırılmıştır. Ticari ve kurumsal faaliyetler Ana Ortaklık Banka ile
finansal kuruluşlarının her birinin kendi ölçütlerine göre ayrıştırılırken, diğer faaliyetlerin tasnifinde Grup bazında aynı yöntemler izlenmiştir.
Kurumsal ve ticari bankacılık faaliyeti kapsamında büyük ölçekli kurumsal şirketlere, KOBİ’lere ve diğer ticari firmalara çeşitli finansal araçlar yoluyla bankacılık hizmetleri sunulmaktadır.
Proje finansmanı, işletme ve yatırım kredileri, mevduat ve nakit yönetimi, kredi kartı, çek-senet, dış ticaret işlemleri ve finansmanı, teminat mektubu, akreditif, forfaiting, döviz alımsatımı, fatura tahsilatı, maaş ödemesi, yatırım hesabı, vergi tahsilatı ve diğer bankacılık ürünleri ile söz konusu müşteri grubuna hizmet verilmektedir.
Bireysel bankacılık başlığı altında, bireylerin ihtiyaçları, mevduat, tüketici kredileri, kredili mevduat hesabı, kredi kartı, fatura tahsilatı, havale, döviz alım-satımı, kiralık kasa, sigorta, vergi
tahsilatı, yatırım hesabı ve diğer bankacılık hizmetleriyle karşılanmaktadır. Özel bankacılık kategorisinde ise yüksek gelir grubu içerisinde yer alan bireylere her türlü finansman ve nakit
yönetimi hizmeti verilmektedir.
Hazine işlemleri kapsamında, menkul kıymet alım-satımı, para piyasası işlemleri, spot ve vadeli TL ve döviz alım-satımı, forward, swap, futures ve opsiyon gibi türev işlemler,
sendikasyon, seküritizasyon vb. araçlarla orta-uzun vadeli kaynak temini gerçekleştirilmektedir.
Grubun konsolidasyon kapsamı dışında yer alan iştirak, bağlı ortaklık ve birlikte kontrol edilen ortaklık yatırımları yatırım bankacılığı kapsamında değerlendirilmiştir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
213
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Grubun faaliyet bölümlerine ilişkin bilgilere aşağıda yer verilmiştir.
Cari Dönem
Kurumsal
Ticari
Bireysel
Özel
4.112.943
7.561.576
4.663.280
17.330
Hazine/Yatırım
Dağıtılamayan
Toplam
FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ
Faiz Gelirleri
Kredilerden Alınan Faizler
21.406.966
Bankalardan Alınan Faizler
258.602
Para Piyasası İşlml. Alınan Faizler
Menkul Değerlerden Alınan Faizler
Finansal Kiralama Gelirleri
Diğer Faiz Gelirleri
133.846
148.463
114.335
88.598
36.258
16.488.975
258.602
96.233
96.233
4.082.312
4.082.312
262.798
65.919
27.271
Faiz Giderleri
218.046
11.211.101
Mevduata Verilen Faizler
721.546
Kullanılan Kredilere Verilen Faizler
396.817
1.077.368
2.853.037
987.963
642.055
754.852
Para Piyasası İşlemlerine Ver. Faizler
İhraç Edilen Menkul Değer. Ver. Faizler
6.281.969
1.151.669
2.151.312
2.151.312
1.589.475
1.589.475
Diğer Faiz Giderleri
36.676
Net Faiz Geliri
36.676
10.195.865
Net Ücret ve Komisyon Gelirleri
1.807.881
Alınan Ücret ve Komisyonlar
298.665
1.419.706
942.690
Verilen Ücret ve Komisyonlar
363.326
262.296
455
10.606
103.470
106.580
2.881.717
31.674
416.085
1.073.836
Temettü Gelirleri
256.696
256.696
Ticari Kar/Zarar (Net)
-325.160
-325.160
Diğer Gelirler
Kredi ve Diğer Alac. Değer Düşüş Karş.
Diğer Giderler
2.494.606
2.182.391
167.071
168
287.560
752.836
154.475
766.285
530.867
5
2.308
835.782
2.289.722
1.970.847
2.967.602
1.565.086
9.639
407.192
4.019.927
10.940.293
Vergi Öncesi Kar
5.884.632
4.589.899
Vergi Karşılığı
850.228
Net Dönem Karı
3.739.671
Grubun Karı/Zararı
3.330.740
Azınlık Payları Karı/Zararı
408.931
BÖLÜM VARLIKLARI
Gerç. Uyg. Değ. Farkı K/Z Yans. Fin. Var.
2.503.449
2.503.449
Bankalar ve Diğer Mali Kuruluşlar
6.376.094
6.376.094
Para Piyasalarından Alacaklar
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Krediler
70.202.064
79.057.988
41.347.465
196.007
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol
Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
1.308.203
1.308.203
47.009.342
47.009.342
282.922
2.851.381
193.937.827
4.497.417
4.497.417
4.948.894
4.948.894
Kiralama İşlemlerinden Alacaklar
1.909.420
1.287.115
2.776
Diğer
1.840.972
405.935
2.962.675
3.199.311
56.508.853
61.718.435
325.498.972
BÖLÜM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Mevduat
20.816.727
Alım Satım Amaçlı Türev Finansal
32.497.741
71.351.942
16.194.848
13.340.032
154.201.290
1.206.148
1.206.148
28.408.499
45.614.370
Para Piyasasına Borçlar
24.624.433
24.624.433
İhraç Edilen Menkul Değerler (1)
28.126.691
Alınan Krediler
Diğer Yükümlülükler (2)
17.205.871
49.854
618.091
28.126.691
20.812.275
21.480.220
Karşılıklar
13.562.294
13.562.294
Özkaynaklar
36.683.526
36.683.526
325.498.972
(1)
(2)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan 4.047.133 TL tutarındaki ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
Müstakriz fonlar dahil bakiyelerdir.
214
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Önceki Dönem
Kurumsal
Ticari
Bireysel
Özel
3.164.256
5.938.353
3.931.362
23.248
Hazine/Yatırım
Dağıtılamayan
Toplam
FAALİYET GELİRLERİ/GİDERLERİ
Faiz Gelirleri
Kredilerden Alınan Faizler
17.752.690
Bankalardan Alınan Faizler
254.447
Para Piyasası İşlml. Alınan Faizler
Menkul Değerlerden Alınan Faizler
Finansal Kiralama Gelirleri
70.071
116.561
Diğer Faiz Gelirleri
58.445
23.614
194.568
15.067
15.067
3.931.245
3.931.245
186.632
5.918
25.535
Faiz Giderleri
698.808
Kullanılan Kredilere Verilen Faizler
298.055
931.037
2.434.589
1.034.964
Para Piyasası İşlemlerine Ver. Faizler
İhraç Edilen Menkul Değer. Ver. Faizler
503.638
780.549
1.762.400
1.762.400
1.071.177
1.071.177
65.119
Net Faiz Geliri
65.119
8.470.409
Net Ücret ve Komisyon Gelirleri
1.505.183
Alınan Ücret ve Komisyonlar
240.218
1.167.392
898.592
Verilen Ücret ve Komisyonlar
340.518
233.374
70
11.742
91.388
25.245
2.434.577
24.534
330.898
929.394
Temettü Gelirleri
292.047
Ticari Kar/Zarar (Net)
664.128
Diğer Giderler
5.603.036
482.494
Diğer Faiz Giderleri
Kredi ve Diğer Alac. Değer Düşüş Karş.
113.512
9.282.281
Mevduata Verilen Faizler
Diğer Gelirler
13.311.666
194.568
2.426.119
1.534.369
224.677
241
254.964
292.047
664.128
684.388
5.124.758
22.415
431.642
495.132
190
3
580.731
1.530.113
2.104.486
1.999.594
1.413.959
11.930
323.470
3.645.939
9.499.378
Vergi Öncesi Kar
5.027.034
Vergi Karşılığı
1.006.617
Net Dönem Karı
4.020.417
Grubun Karı/Zararı
3.523.719
Azınlık Payları Karı/Zararı
496.698
BÖLÜM VARLIKLARI
Gerç. Uyg. Değ. Farkı K/Z Yans. Fin. Var.
2.260.170
2.260.170
Bankalar ve Diğer Mali Kuruluşlar
6.006.457
6.006.457
Para Piyasalarından Alacaklar
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
Krediler
61.584.680
64.176.931
36.942.468
250.548
263.559
263.559
45.677.129
45.677.129
26.639
5.346.822
168.328.088
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
1.391.860
İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar
5.611.155
5.611.155
2.746.199
Kiralama İşlemlerinden Alacaklar
1.220.196
1.523.651
2.352
Diğer
1.489.261
233.629
1.387.651
1.391.860
41.678.074
44.788.615
277.073.232
BÖLÜM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Mevduat
17.823.229
Alım Satım Amaçlı Türev Finansal Borçlar
27.546.652
59.404.916
17.447.516
12.278.913
134.501.226
749.841
749.841
20.668.141
34.176.072
Para Piyasasına Borçlar
22.304.769
22.304.769
İhraç Edilen Menkul Değerler (1)
21.865.876
Alınan Krediler
Diğer Yükümlülükler (2)
13.507.931
50.960
166.890
21.865.876
18.169.517
18.387.367
Karşılıklar
12.083.515
12.083.515
Özkaynaklar
33.004.566
33.004.566
277.073.232
(1)
(2)
Bilançoda sermaye benzeri krediler altında sınıflanmış olan 3.268.784 TL tutarındaki ihraç edilen ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvilleri de içermektedir.
Müstakriz fonlar dahil bakiyelerdir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
215
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
BEŞİNCİ BÖLÜM: KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR
I. Aktif Kalemlere İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
a. Nakit değerler ve TCMB hesabı:
a.1.Nakit değerler ve TCMB’ye ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
Kasa/Efektif
1.875.394
792.774
1.623.885
906.882
TCMB
1.453.639
28.165.580
3.138.527
19.418.837
4.762.412
20.381.135
Diğer
202.589
Toplam
3.329.033
29.160.943
55.416
a.2. TCMB hesabına ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
1.453.639
3.538.655
3.138.527
2.627.004
1.453.639
28.165.580
3.138.527
19.418.837
Vadesiz Serbest Hesap
Vadeli Serbest Hesap
Vadeli Serbest Olmayan Hesap
Diğer (1)
24.626.925
Toplam
(1)
16.791.833
TCMB nezdinde blokede tutulan zorunlu karşılık tutarıdır.
a.3. Zorunlu karşılık uygulamasına ilişkin açıklamalar:
TCMB’nin 2013/15 sayılı Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliği gereğince, bankalar anılan tebliğde belirtilen TP ve YP yükümlülükleri için TCMB nezdinde zorunlu karşılık tesis
etmektedirler. Zorunlu karşılık oranları yükümlülüklerin vade yapısına göre değişiklik göstermekte olup, TP mevduat ve diğer yükümlükler için % 5-% 11,5 aralığında, YP mevduat için %
9-% 13 ve YP diğer yükümlülükler için ise % 5-% 25 aralığında uygulanmaktadır. Zorunlu karşılıklar, iki haftada bir Cuma günleri itibarıyla hesaplanarak 14 günlük dilimler halinde tesis
edilmektedir. İlgili tebliğ uyarınca TCMB, TL ve USD cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklar için faiz ödemektedir.
b. Gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklara ilişkin bilgiler:
b.1. Teminata verilen/bloke edilen gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar:
31.12.2015 tarihi itibarıyla gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklardan teminata verilen/bloke edilenlerin tutarı 67.766 TL’dir (31.12.2014: 85.724 TL).
b.2. Repo işlemlerine konu edilen gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıklar:
31.12.2015 tarihi itibarıyla repo işlemlerine konu edilen gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılan finansal varlıkların tutarı 364.261 TL’dir (31.12.2014: 318.315 TL).
b.3. Alım satım amaçlı türev finansal varlıklara ilişkin pozitif farklar tablosu:
Cari Dönem
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
Vadeli İşlemler
27.489
49.423
26.197
31.501
Swap İşlemleri
120.036
1.120.515
202.935
737.716
Futures İşlemleri
Opsiyonlar
Diğer
Toplam
36
8
1.708
97.169
2.352
13
35.610
7
67.078
13.277
149.282
1.302.717
231.499
849.572
c. Bankalara ilişkin bilgiler:
c.1. Bankalara ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
TP
Önceki Dönem
YP
TP
YP
1.574.532
2.951.273
3.123.784
1.293.062
83.847
1.766.442
286.035
1.303.576
1.658.379
4.717.715
3.409.819
2.596.638
Bankalar
Yurt içi
Yurt dışı
Yurt dışı Merkez ve Şubeler
Toplam
216
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
c.2. Yurt dışı bankalar hesabına ilişkin bilgiler:
Serbest Tutar
Serbest Olmayan Tutar
Cari Dönem
Önceki Dönem
737.571
852.441
AB Ülkeleri
ABD, Kanada
190.332
146.051
OECD Ülkeleri (1)
236.209
220.364
Kıyı Bankacılığı Bölgeleri
Önceki Dönem
116
1.506
Diğer
Toplam
(1)
Cari Dönem
483.876
251.442
200.795
119.197
1.649.494
1.470.298
200.795
119.313
AB ülkeleri, ABD ve Kanada dışındaki OECD ülkeleri.
ç. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler:
ç.1. Teminata verilen/bloke edilen satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler:
31.12.2015 tarihi itibarıyla satılmaya hazır finansal varlıklardan teminata verilen/bloke edilenlerin tutarı 10.917.233 TL’dir (31.12.2014: 10.083.896 TL).
ç.2. Repo işlemlerine konu edilen satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler:
31.12.2015 tarihi itibarıyla repo işlemlerine konu edilen satılmaya hazır finansal varlıkların tutarı 21.594.391 TL’dir (31.12.2014: 20.785.043 TL).
ç.3. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Borçlanma Senetleri
45.237.578
Borsada İşlem Gören
33.893.694
37.708.258
Borsada İşlem Görmeyen (1)
13.297.546
7.529.320
361.877
110.846
33.272
38.687
Hisse Senetleri
Borsada İşlem Gören
Borsada İşlem Görmeyen
Değer Azalma Karşılığı (-)
Diğer
Toplam
(1)
Önceki Dönem
47.191.240
328.605
72.159
983.643
115.565
439.868
444.270
47.009.342
45.677.129
Borsaya kote olmayan ve borsaya kote oldukları halde ilgili dönem sonlarında borsada işlem görmeyen borçlanma senetlerini ifade etmektedir.
d. Kredilere ilişkin açıklamalar:
d.1. Grubun ortaklarına ve mensuplarına verilen her çeşit kredi veya avansın bakiyesine ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Nakdi
Önceki Dönem
Gayrinakdi
Nakdi
Gayrinakdi
Grup Ortaklarına Verilen Doğrudan Krediler
Tüzel Kişi Ortaklara Verilen Krediler
Gerçek Kişi Ortaklara Verilen Krediler
Grup Ortaklarına Verilen Dolaylı Krediler
Grup Mensuplarına Verilen Krediler ve Diğer Alacaklar
Toplam
248.137
250
225.850
261
248.137
250
225.850
261
d.2. Birinci ve ikinci grup krediler, diğer alacaklar ile sözleşme koşullarında değişiklik yapılan krediler ve diğer alacaklara ilişkin bilgiler:
Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar
Nakdi Krediler
Krediler ve Diğer
Alacaklar (Toplam)
Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar
Sözleşme Koşullarında
Değişiklik Yapılanlar
Krediler ve Diğer
Alacaklar (Toplam)
Ödeme Planının
Uzatılmasına Yönelik
Değişiklik Yapılanlar
Diğer
189.024.464
3.462.422
1.294.283
İşletme Kredileri
92.200.586
İhracat Kredileri
8.103.037
İhtisas Dışı Krediler
Sözleşme Koşullarında
Değişiklik Yapılanlar
Ödeme Planının
Uzatılmasına Yönelik
Değişiklik Yapılanlar
Diğer
3.884.995
791.757
132.787
2.171.340
1.443.543
300.953(1)
34.242
3.914
83.823
8.306
İthalat Kredileri
Mali Kesime Verilen Krediler
3.537.971
Tüketici Kredileri
35.407.900
Kredi Kartları
11.347.034
1.028.260
Diğer
38.427.936
258.908
189.024.464
3.462.422
1.281.894
1.287.930
73.533
540.311
312.033
34.254
12.389
529.388
96.932
64.291
1.294.283
3.884.995
791.757
132.787
İhtisas Kredileri
Diğer Alacaklar
Toplam
30.407 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6.
maddesi çerçevesinde sözleşme koşullarında değişiklik yapılan kredilerden oluşmaktadır.
(1)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
217
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Standart Nitelikli Krediler
ve Diğer Alacaklar
Yakın İzlemedeki Krediler
ve Diğer Alacaklar
3.012.754
779.088(1)
447.370
12.441
2.298
228
Ödeme Planının Uzatılmasına Yönelik Yapılan Değişiklik Sayısı
1 veya 2 Defa Uzatılanlar
3, 4 veya 5 Defa Uzatılanlar
5 Üzeri Uzatılanlar
30.407 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6.
maddesi çerçevesinde ödeme planı uzatılan kredilerden oluşmaktadır.
(1)
Standart Nitelikli Krediler Yakın İzlemedeki Krediler
ve Diğer Alacaklar
ve Diğer Alacaklar
Ödeme Planı Değişikliği ile Uzatılan Süre
0-6 Ay
747.319
6 Ay-12 Ay
315.618
92.921
1-2 Yıl
808.437
180.071
2-5 Yıl
1.210.657
303.359(1)
380.391
160.679(1)
5 Yıl ve Üzeri
54.727
Toplam 30.407 TL’lik kısım denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici
6. maddesi çerçevesinde ödeme planı uzatılan kredilerden oluşmaktadır.
(1)
d.3. Vade yapısına göre nakdi kredilerin dağılımı:
Standart Nitelikli Krediler
ve Diğer Alacaklar
Kısa Vadeli Krediler ve Diğer Alacaklar
İhtisas Dışı Krediler
Yakın İzlemedeki Krediler
ve Diğer Alacaklar
Krediler ve
Diğer Alacaklar
Yeniden Yapılandırılan ya da
Yeni Bir İtfa Planına Bağlananlar
Krediler ve
Diğer Alacaklar
Yeniden Yapılandırılan ya da Yeni
Bir İtfa Planına Bağlananlar
43.957.198
182.015
802.800
96.789
43.957.198
182.015
802.800
96.789
145.067.266
4.574.690
3.082.195
827.755
145.067.266
4.574.690
3.082.195
827.755(1)
İhtisas Kredileri
Diğer Alacaklar
Orta ve Uzun Vadeli Krediler ve Diğer Alacaklar
İhtisas Dışı Krediler
İhtisas Kredileri
Diğer Alacaklar
30.407 TL’lik kısmı denizcilik sektörüne kullandırılıp, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in geçici 6.
maddesi çerçevesinde sözleşme koşullarında değişiklik yapılan kredilerden oluşmaktadır.
(1)
218
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
d.4. Tüketici kredileri, bireysel kredi kartları, personel kredileri ve personel kredi kartlarına ilişkin bilgiler:
Kısa
Vadeli
Orta ve Uzun
Vadeli
Faiz ve Gelir Tahakkuk ve
Reeskontları
Toplam
624.877
34.880.773
224.635
35.730.285
Konut Kredisi
19.424
15.595.588
81.403
15.696.415
Taşıt Kredisi
9.400
794.327
5.736
809.463
596.053
18.490.858
137.496
19.224.407
11.330
13.967
25.297
11.330
13.967
25.297
222.954
792
236.696
3.986
10
3.996
Tüketici Kredileri-TP
İhtiyaç Kredisi
Diğer
Tüketici Kredileri-Dövize Endeksli
Konut Kredisi
Taşıt Kredisi
İhtiyaç Kredisi
Diğer
Tüketici Kredileri-YP
12.950
Konut Kredisi
Taşıt Kredisi
İhtiyaç Kredisi
31
31
12.950
218.937
782
232.669
35.661
10.254.626
Diğer
Bireysel Kredi Kartları-TP
10.015.045
203.920
Taksitli
4.251.128
203.920
Taksitsiz
5.763.917
4.455.048
35.661
5.799.578
Bireysel Kredi Kartları-YP
Taksitli
Taksitsiz
Personel Kredileri-TP
84.274
601
94.871
Konut Kredisi
4.446
46
4.492
Taşıt Kredisi
1.324
9
1.333
78.504
546
89.046
133
157
290
133
157
290
4.835
14
6.352
İhtiyaç Kredisi
9.996
9.996
Diğer
Personel Kredileri-Dövize Endeksli
Konut Kredisi
Taşıt Kredisi
İhtiyaç Kredisi
Diğer
Personel Kredileri-YP
1.503
Konut Kredisi
139
139
Taşıt Kredisi
İhtiyaç Kredisi
1.503
4.696
14
6.213
543
139.609
Diğer
Personel Kredi Kartları-TP
139.066
Taksitli
56.619
Taksitsiz
82.447
543
82.990
56.619
Kredili Mevduat Hesabı-TP (Gerçek Kişi)
543.380
8.662
552.042
Kredili Mevduat Hesabı-YP (Gerçek Kişi)
49.997
285.032
47.090.065
Personel Kredi Kartları-YP
Taksitli
Taksitsiz
Toplam
11.396.814
49.997
35.408.219
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
219
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
d.5. Taksitli ticari krediler ve kurumsal kredi kartlarına ilişkin bilgiler:
Kısa
Vadeli
Orta ve Uzun
Vadeli
Faiz ve Gelir Tahakkuk ve
Reeskontları
Toplam
1.423.572
27.143.478
267.393
28.834.443
İşyeri Kredileri
6.894
1.272.220
8.650
1.287.764
Taşıt Kredileri
80.369
3.193.101
21.084
3.294.554
1.336.309
22.678.157
237.659
24.252.125
57.778
2.117.935
355.297
2.531.010
95.598
29.561
125.159
1.809
358.166
55.071
415.046
55.969
1.664.171
270.665
1.990.805
1.520
1.402.497
8.531
1.412.548
1.237.962
Taksitli Ticari Krediler-TP
İhtiyaç Kredileri
Diğer
Taksitli Ticari Krediler-Dövize Endeksli
İşyeri Kredileri
Taşıt Kredileri
İhtiyaç Kredileri
Diğer
Taksitli Ticari Krediler-YP
İşyeri Kredileri
Taşıt Kredileri
İhtiyaç Kredileri
1.231.825
6.137
1.520
170.672
2.394
174.586
1.414.758
71.257
7.095
1.493.110
298.936
71.257
1.115.822
7.095
1.122.917
Kredili Mevduat Hesabı-TP (Tüzel Kişi)
1.138.858
13.817
1.152.675
Kredili Mevduat Hesabı-YP (Tüzel Kişi)
26.496
652.133
35.450.282
Cari Dönem
Önceki Dönem
Diğer
Kurumsal Kredi Kartları-TP
Taksitli
Taksitsiz
370.193
Kurumsal Kredi Kartları-YP
Taksitli
Taksitsiz
Toplam
4.062.982
26.496
30.735.167
d.6. Kredilerin kullanıcılara göre dağılımı:
Kamu
Özel
Toplam
1.823.235
1.884.217
192.114.592
166.443.871
193.937.827
168.328.088
Cari Dönem
Önceki Dönem
189.894.242
165.180.142
d.7. Yurt içi ve yurt dışı kredilerin dağılımı:
Yurt İçi Krediler
Yurt Dışı Krediler
Toplam
4.043.585
3.147.946
193.937.827
168.328.088
Cari Dönem
Önceki Dönem
24.367
1.278
24.367
1.278
Cari Dönem
Önceki Dönem
d.8. Bağlı ortaklık ve iştiraklere verilen krediler:
Bağlı Ortaklık ve İştiraklere Verilen Doğrudan Krediler
Bağlı Ortaklık ve İştiraklere Verilen Dolaylı Krediler
Toplam
d.9. Kredilere ilişkin olarak ayrılan özel karşılıklar:
Özel Karşılıklar
Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar
Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar
Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar İçin Ayrılanlar
Toplam
220
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
116.801
78.619
465.980
269.293
2.309.082
1.656.793
2.891.863
2.004.705
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
d.10 Donuk alacaklara ilişkin bilgiler (Net):
d.10.1 Donuk alacaklardan, Grup tarafından yeniden yapılandırılan ya da yeni bir itfa planına bağlanan krediler ve diğer alacaklara ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
(Özel Karşılıklardan Önceki Brüt Tutarlar)
Yeniden Yapılandırılan Krediler ve Diğer Alacaklar
Yeni Bir İtfa Planına Bağlanan Krediler ve Diğer Alacaklar
Önceki Dönem
(Özel Karşılıklardan Önceki Brüt Tutarlar)
Yeniden Yapılandırılan Krediler ve Diğer Alacaklar
Yeni Bir İtfa Planına Bağlanan Krediler ve Diğer Alacaklar
III. Grup
Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler
ve Diğer Alacaklar
IV. Grup
Tahsili Şüpheli Krediler
ve Diğer Alacaklar
V. Grup
Zarar Niteliğindeki Krediler
ve Diğer Alacaklar
42.762
59.132
71.274
42.762
59.132
71.274
26.499
34.403
60.245
26.499
34.403
60.245
d.10.2 Toplam donuk alacak hareketlerine ilişkin bilgiler:
Önceki Dönem Sonu Bakiyesi
Kurumsal ve Ticari Krediler
Bireysel Krediler
Kredi Kartları
Diğer
Dönem İçinde İntikal (+)
Kurumsal ve Ticari Krediler
Bireysel Krediler
Kredi Kartları
Diğer
Diğer Donuk Alacak Hesaplarından Giriş (+)
Kurumsal ve Ticari Krediler
Bireysel Krediler
Kredi Kartları
Diğer
Diğer Donuk Alacak Hesaplarına Çıkış (-)
Kurumsal ve Ticari Krediler
Bireysel Krediler
Kredi Kartları
Diğer
Dönem İçinde Tahsilat (-)(1)
Kurumsal ve Ticari Krediler
Bireysel Krediler
Kredi Kartları
Diğer
Aktiften Silinen (-)(1)
Kurumsal ve Ticari Krediler
Bireysel Krediler
Kredi Kartları
Diğer
Kur Değişimi Etkisi
Kurumsal ve Ticari Krediler
Bireysel Krediler
Kredi Kartları
Diğer
Dönem Sonu Bakiyesi
Kurumsal ve Ticari Krediler
Bireysel Krediler
Kredi Kartları
Diğer
Özel Karşılık (-)
Kurumsal ve Ticari Krediler
Bireysel Krediler
Kredi Kartları
Diğer
Bilançodaki Net Bakiyesi
(1)
III. Grup
Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler
ve Diğer Alacaklar
384.519
195.338
110.853
78.328
IV. Grup
Tahsili Şüpheli Krediler
ve Diğer Alacaklar
533.476
240.973
155.389
137.114
2.445.285
1.355.233
657.906
432.146
27.044
18.609
2.814
5.621
1.883.203
1.077.372
478.495
327.336
1.883.203
1.077.372
478.495
327.336
1.220.366
677.491
298.710
244.165
378.063
148.473
136.675
92.915
299.474
127.114
101.225
71.135
49
42
2
5
606
389
201
16
1.074
942
132
876
655
221
569.563
325.626
153.719
90.218
924.153
532.615
236.783
154.755
116.801
66.336
32.336
18.129
465.980
268.395
120.031
77.554
452.762
458.173
V. Grup
Zarar Niteliğindeki Kredi
ve Diğer Alacaklar
1.781.506
1.216.861
328.113
181.693
54.839
128.333
73.645
41.082
1.046
12.560
1.220.366
677.491
298.710
244.165
530.361
272.950
196.902
57.153
3.356
181.707
79.753
69.173
31.530
1.251
8.378
6.842
1.536
2.426.515
1.622.136
403.366
338.221
62.792
2.309.082
1.514.875
393.194
338.221
62.792
117.433
Cari dönemde, takipteki krediler portföyünün 10 TL’si geçmiş dönemlerde aktiften silinen alacaklardan oluşan 189.224 TL’lik bölümü 29.091 TL karşılığında Final Varlık Yönetim A.Ş.’ye devredilmiştir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
221
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
d.10.3. Grubun yabancı para olarak kullandırdığı kredilerden kaynaklanan donuk alacaklarına ilişkin bilgiler:
III. Grup
IV. Grup
V. Grup
Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve
Diğer Alacaklar
Tahsili Şüpheli Krediler
ve Diğer Alacaklar
Zarar Niteliğindeki Krediler
ve Diğer Alacaklar
36.505
164.767
504.720
7.783
83.119
504.720
28.722
81.648
Cari Dönem
Dönem Sonu Bakiyesi
Özel Karşılık (-)
Bilançodaki Net Bakiyesi (1)
Önceki Dönem
Dönem Sonu Bakiyesi
13.564
34.125
419.332
Özel Karşılık (-)
3.076
18.254
419.332
10.488
15.871
Bilançodaki Net Bakiyesi (1)
(1)
Yabancı para olarak kullandırılmakla birlikte, Türk Parası takip hesaplarında izlenen kredilere ilişkin bakiyeleri de içermektedir.
d.10.4. Donuk alacakların kullanıcı gruplarına göre brüt ve net tutarlarının gösterimi:
III. Grup
IV. Grup
V. Grup
Tahsil İmkanı Sınırlı Krediler ve
Diğer Alacaklar
Tahsili Şüpheli Krediler
ve Diğer Alacaklar
Zarar Niteliğindeki Krediler
ve Diğer Alacaklar
Cari Dönem (Net)
452.762
458.173
117.433
Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Brüt)
569.563
924.153
2.363.723
116.801
465.980
2.246.290
452.762
458.173
117.433
Özel Karşılık Tutarı (-)
Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Net)
Bankalar (Brüt)
Özel Karşılık Tutarı (-)
Bankalar (Net)
Diğer Kredi ve Alacaklar (Brüt)
62.792
Özel Karşılık Tutarı (-)
62.792
Diğer Kredi ve Alacaklar (Net)
Önceki Dönem (Net)
Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Brüt)
Özel Karşılık Tutarı (-)
Gerçek ve Tüzel Kişilere Kullandırılan Krediler (Net)
305.900
264.183
124.713
384.519
533.476
1.726.580
78.619
269.293
1.601.867
305.900
264.183
124.713
Bankalar (Brüt)
87
Özel Karşılık Tutarı (-)
87
Bankalar (Net)
Diğer Kredi ve Alacaklar (Brüt)
54.839
Özel Karşılık Tutarı (-)
54.839
Diğer Kredi ve Alacaklar (Net)
d.11. Zarar niteliğindeki krediler ve diğer alacaklar için tasfiye politikasının ana hatları:
Sorunlu alacakların tasfiyesinin temini amacıyla mevzuat çerçevesinde mümkün olan tüm alternatifler azami tahsilatı sağlayacak şekilde değerlendirilmektedir. Öncelikle borçlular
nezdinde bulunulan idari girişimlerle bir anlaşma ortamı sağlanmaya çalışılmakta, görüşmeler yoluyla tahsilat, tasfiye veya yapılandırma imkanı bulunmayan alacaklarla ilgili olarak ise
yasal takip yolu ile tahsilat sağlanması yöntemine başvurulmaktadır.
d.12. Aktiften silme politikasına ilişkin açıklamalar:
Hukuki takip sürecinde tahsilinin mümkün olmadığı belgelenen alacaklar, Vergi Usul Kanunu’nun gerekleri yerine getirilerek aktiften silinebilmektedir.
e. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar:
e.1. Teminata verilen/bloke edilen vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar:
31.12.2015 tarihi itibarıyla vadeye kadar elde tutulacak yatırımlardan teminata verilen/bloke edilenlerin tutarı 161.812 TL’dir (31.12.2014: 447.605 TL).
e.2. Repo işlemlerine konu edilen vadeye kadar elde tutulacak yatırımlar:
31.12.2015 tarihi itibarıyla repo işlemlerine konu edilen vadeye kadar elde tutulacak yatırımların tutarı 2.723.082 TL’dir (31.12.2014: 348.913 TL).
e.3. Vadeye kadar elde tutulacak devlet borçlanma senetlerine ilişkin bilgiler:
Devlet Tahvili
Cari Dönem
Önceki Dönem
4.310.652
1.307.192
4.310.652
1.307.192
Hazine Bonosu
Diğer Kamu Borçlanma Senetleri
Toplam
222
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
e.4. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımlara ilişkin bilgiler:
Borçlanma Senetleri
Borsada İşlem Görenler
Cari Dönem
Önceki Dönem
4.497.417
1.391.860
4.016.375
1.169.369
481.042
222.491
4.497.417
1.391.860
Cari Dönem
Önceki Dönem
1.391.860
7.728.447
Borsada İşlem Görmeyenler (1)
Değer Azalma Karşılığı (-)
Toplam
(1)
Borsaya kote olmayan ve borsaya kote oldukları halde ilgili dönem sonlarında borsada işlem görmeyen borçlanma senetlerini ifade etmektedir.
e.5. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların yıl içindeki hareketleri:
Dönem Başındaki Değer
Parasal Varlıklarda Meydana Gelen Kur Farkları
6.736
692
Yıl İçindeki Alımlar (1)
4.564.273
86.112
Satış ve İtfa Yoluyla Elden Çıkarılanlar
-1.545.224
-6.509.055
Değer Azalış Karşılığı (-)
Değerleme Etkisi
Dönem Sonu Toplamı
(1)
79.772
85.664
4.497.417
1.391.860
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar sınıfında yer alan 3.328.506 TL nominal değerli devlet borçlanma senetleri cari dönemde Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar portföyüne yeniden sınıflanmıştır.
f. İştiraklere ilişkin bilgiler (Net):
Banka, konsolide finansal tablolarını “Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ” gereği kredi kuruluşu veya finansal kuruluş niteliğindeki ortaklıklarını
dahil etmek suretiyle hazırlamaktadır.
f.1. Konsolide edilmeyen iştiraklere ilişkin bilgiler: Bulunmamaktadır.
f.2. Konsolide edilen iştiraklere ilişkin bilgiler:
Unvanı
Adres (Şehir/Ülke)
Banka’nın Pay OranıFarklıysa Oy Oranı (%)
Diğer Ortakların
Pay Oranı (%)
İstanbul/Türkiye
20,58
79,42
Arap Türk Bankası A.Ş.
Yukarıdaki sıraya göre konsolide edilen iştiraklere ilişkin finansal tablo bilgileri:
Aktif Toplamı
4.249.756
(1)
Özkaynak
Sabit
Varlık Toplamı
Faiz Gelirleri (1)
Menkul Değer
Gelirleri
Cari Dönem
Kar/Zararı
Önceki Dönem
Kar/Zararı
613.535
26.550
159.727
68
72.493
72.127
Gerçeğe Uygun
Değer
Menkul değer faiz gelirlerini de içermektedir.
f.3. Konsolide edilen iştiraklere ilişkin hareket tablosu:
Dönem Başı Değeri
Cari Dönem
Önceki Dönem
124.575
85.295
Dönem İçi Hareketler
Alışlar (1)
39.280
Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri
Cari Yıl Payından Alınan Kar
Satışlar
Yeniden Değerleme Artışı
Değer Azalma Karşılıkları
Dönem Sonu Değeri
124.575
124.575
Sermaye Taahhütleri
Dönem Sonu Sermaye Katılma Payı (%)
(1)
Önceki dönemdeki bakiye Arap Türk Bankası A.Ş.’nin gerçekleştirmiş olduğu kar kaynaklı sermaye artırımına ilişkin edinimden kaynaklanmaktadır.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
223
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
f.4. Konsolide edilen iştiraklere ilişkin sektör bilgileri ve bunlara ilişkin kayıtlı tutarlar:
Bankalar
Cari Dönem
Önceki Dönem
124.575
124.575
124.575
124.575
Sigorta Şirketleri
Faktoring Şirketleri
Leasing Şirketleri
Finansman Şirketleri
Diğer Mali İştirakler
Toplam
f.5. Borsaya kote konsolide edilen iştirakler: Bulunmamaktadır.
f.6. Cari dönem içinde elden çıkarılan konsolidasyon kapsamındaki iştirakler: Bulunmamaktadır.
f.7. Cari dönem içinde satın alınan konsolidasyon kapsamındaki iştirakler: Bulunmamaktadır.
f.8. İştiraklere ilişkin diğer hususlar:
Grup, Avea İletişim Hizmetleri A.Ş.’nin 8.200.081 TL’lik sermayesinde sahip olduğu %7,49 oranında ve 614.336 TL nominal değerdeki payın tamamını Türk Telekomünikasyon A.Ş.’ye
toplam 655.306 TL bedelle satmıştır. Toplam tutarın %3,14’lük bölümü 03.08.2015 tarihinde tahsil edilmiştir. Geri kalan tutarın; %3,14’lük bölümü 2016 yılının Ocak ayında, kalan
%93,72’lik kısmı ise Ocak 2017-Ocak 2020 döneminde yılda bir kez olmak üzere dört eşit taksitte tahsil edilecektir. Yapılan değerleme işleminden sonra 155.084 TL tutarında satış
zararı oluşmuştur.
g. Bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler (Net):
Banka, konsolide finansal tablolarını “Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ” gereği kredi kuruluşu veya finansal kuruluş niteliğindeki ortaklıklarını
dahil etmek suretiyle hazırlamaktadır.
g.1. Önemli büyüklükteki bağlı ortaklıkların özkaynaklarına ilişkin bilgiler:
Türkiye Sınai
Kalkınma Bankası A.Ş.
ÇEKİRDEK SERMAYE
Bankanın Tasfiyesi Halinde Alacak Hakkı Açısından Diğer
Tüm Alacaklardan Sonra Gelen Ödenmiş Sermaye
Sigorta/Reasürans
İş Gayrimenkul
Şirketleri Yatırım Ortaklığı A.Ş.
İş Finansal
Kiralama A.Ş.
İş Yatırım Menkul
Değerler A.Ş.
2.480.624
3.122.171
2.790.467
715.226
519.201
1.750.374
1.570.000
986.146
530.303
355.000
100.484
47.847
Hisse Senedi İhraç Primi
424
Yedek Akçeler
353.822
Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) Uyarınca
Özkaynaklara Yansıtılan Kazançlar
Net Dönem Karı ile Geçmiş Yıl Karı
290.175
28.241
1.302
90.614
706.081
21.943
1.963
17.157
406.845
620.855
1.753.881
82.003
137.586
İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen
Ortaklıklardan Bedelsiz Olarak Edinilen ve Dönem Karı
İçerisinde Muhasebeleştirilmeyen Hisseler
1.938
Net Dönem Zararı ile Geçmiş Yıllar Zararı Toplamının
Yedek Akçelerle Karşılanamayan Kısmı ile TMS Uyarınca
Özkaynaklara Yansıtılan Kayıplar(-)
Faaliyet Kiralaması Geliştirme Maliyetleri (-)
Şerefiye veya Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar ve
Bunlara İlişkin Ertelenmiş Vergi Yükümlülükleri (-)
Net ertelenmiş vergi varlığı/borcu (-)
112.928
23.114
6.268
11.125
686
30.701
716
168
764
14.413
701
24.562
1.149
İlave Ana Sermaye
Ana Sermayeden Yapılacak İndirimler (-)
ANA SERMAYE
2.480.624
Katkı Sermaye
SERMAYE
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
1.051
36.844
714.175
482.357
3.076.120
2.790.216
714.175
482.357
3.076.120
2.790.216
714.175
482.357
2.112
2.628.841
g.2. Konsolide edilmeyen bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler: Bulunmamaktadır.
224
251
2.790.216
150.329
2.630.953
Sermayeden Yapılacak İndirimler (-)
ÖZKAYNAK
46.051
3.076.120
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
g.3. Konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin bilgiler:
Unvanı
Adres (Şehir/Ülke)
Banka’nın Pay OranıFarklıysa Oy Oranı (%) (1)
Diğer Ortakların
Pay Oranı (%)
56,08
1-
Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi
İstanbul/Türkiye
43,92
2-
Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.
İstanbul/Türkiye
71,70
28,30
3-
Efes Varlık Yönetim A.Ş.
İstanbul/Türkiye
65,14
34,86
4-
Is Investments Gulf Ltd.
Dubai/BAE
68,79
31,21
5-
İş Faktoring A.Ş.
İstanbul/Türkiye
42,34
57,66
6-
İş Finansal Kiralama A.Ş.
İstanbul/Türkiye
42,08
57,92
7-
İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
İstanbul/Türkiye
51,65
48,35
8-
İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.
İstanbul/Türkiye
33,89
66,11
9-
İş Portföy Yönetimi A.Ş.
İstanbul/Türkiye
66,72
33,28
10-
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
İstanbul/Türkiye
68,79
31,21
11-
İş Yatırım Ortaklığı A.Ş.
İstanbul/Türkiye
24,51
75,49
12-
İşbank AG
Frankfurt/Almanya
100,00
0,00
13-
JSC İşbank
Moskova/Rusya
100,00
0,00
14-
JSC İşbank Georgia
Tiflis/Gürcistan
100,00
0,00
15-
Maxis Investments Ltd.
Londra/İngiltere
68,79
31,21
16-
Milli Reasürans T.A.Ş.
İstanbul/Türkiye
76,64
23,36
17-
TSKB Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
İstanbul/Türkiye
31,26
68,74
18-
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.
İstanbul/Türkiye
43,33
56,67
19-
Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş.
İstanbul/Türkiye
42,05
57,95
(1)
Ana Ortaklık Banka’nın pay oranı olarak, Grubun dolaylı payları dikkate alınmıştır.
Yukarıdaki sıraya göre konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin finansal tablo bilgileri:
Aktif Toplamı
Özkaynak
Sabit Varlık
Toplamı
Faiz
Gelirleri (1)
Menkul
Değer Gelirleri
Cari Dönem
Kar/Zararı
Önceki Dönem
Kar/Zararı
Gerçeğe İhtiyaç Duyulan
Uygun Değeri Özkaynak Tutarı
1-
4.548.870
863.218
142.871
203.119
52.995
74.983
76.515
796.000
2-
11.893.997
783.026
154.769
255.399
26.559
145.883
104.075
2.514.120
3-
215.724
47.094
942
53.757
15.314
17.813
4-
522
522
95
5-
1.978.756
99.832
1.012
125.257
2.072
6-
5.580.838
738.408
20.944
396.184
3.929
87.264
80.174
429.015
7-
4.125.201
2.790.635
3.319.084
4.328
4.519
555.933
328.433
1.339.070
8-
258.934
255.106
266
12.120
3.480
773
14.598
120.265
9-
92.448
87.914
1.581
7.892
1.530
13.079
10.094
10-
5.781.240
908.208
94.219
241.557
70.327
22.408
92.570
400.085
11-
238.169
235.530
101
19.472
1.311
5.912
28.994
146.467
12-
3.767.688
421.572
49.706
94.528
10.206
5.234
13-
560.365
142.841
46.002
54.786
-26.582
-11.985
14-
263.063
37.000
3.548
7.261
15-
88.251
14.686
1.549
9.451
16-
2.647.784
1.183.899
426.968
98.141
236
-1.220
-367
24.167
7.938
462
-4.112
-301
66.402
130.243
30.426
17-
421.685
219.547
403.778
483
9.036
1.543
88.500
18-
21.366.580
2.783.792
450.376
1.098.725
22.197
410.590
374.111
2.604.000
19-
555.153
73.728
3.595
23.233
2.010
-1.951
-645
(1)
Menkul değer faiz gelirlerini de içermektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
225
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
g.4. Konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin hareket tablosu (1):
Dönem Başı Değeri
Cari Dönem
Önceki Dönem
4.122.155
3.694.708
322.050
179.845
157.354
247.602
4.601.559
4.122.155
Dönem İçi Hareketler
Alışlar (2)
Bedelsiz Edinilen Hisse Senetleri
Cari Yıl Payından Alınan Kar
Satışlar
Yeniden Değerleme Artışı/Azalışı (3)
Değer Azalma Karşılıkları
Dönem Sonu Değeri
Sermaye Taahhütleri
Dönem Sonu Sermaye Katılma Payı (%)
Banka’nın doğrudan paya sahip olduğu konsolidasyon kapsamındaki ortaklıklarına ilişkin bilgileri içermektedir.
Cari dönem bakiyesinin 103.450 TL’lik kısmı JSC İşbank’ın gerçekleştirdiği nakit sermaye artırımına iştirak edilmesinden, 36.777 TL’lik kısmı JSC İşbank Georgia’nın kuruluş sermayesine iştirak edilmesinden, geri kalan
kısmı ve önceki dönem bakiyesi ise tabloya konu ortaklıkların kar kaynaklı sermaye artırımlarına ilişkin edinimlerinden kaynaklanmaktadır.
(3)
Borsaya kote ortaklıkların borsa değerlerinde meydana gelen artış ve azalışları göstermektedir.
(1)
(2)
g.5. Konsolide edilen bağlı ortaklıklara ilişkin sektör bilgileri ve bunlara ilişkin kayıtlı tutarlar (1):
Bankalar
Sigorta Şirketleri
Cari Dönem
Önceki Dönem
1.611.609
1.643.985
2.042.486
1.694.716
119.241
121.857
Faktoring Şirketleri
Leasing Şirketleri
Finansman Şirketleri
Diğer Mali Bağlı Ortaklıklar
Toplam
(1)
828.223
661.597
4.601.559
4.122.155
Cari Dönem
Önceki Dönem
3.561.289
3.222.112
Banka’nın doğrudan paya sahip olduğu konsolidasyon kapsamındaki ortaklıklarına ilişkin bilgileri içermektedir.
g.6. Borsaya kote konsolide edilen bağlı ortaklıklar (1):
Yurt içi Borsalara Kote Edilenler
Yurt dışı Borsalara Kote Edilenler
(1)
Banka’nın doğrudan paya sahip olduğu konsolidasyon kapsamındaki ortaklıklarına ilişkin bilgileri içermektedir.
g.7. Cari dönem içinde elden çıkarılan konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıklar: Bulunmamaktadır.
g.8. Cari dönem içinde satın alınan konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıklar:
03.08.2015 tarihinden itibaren Banka Gürcistan’daki faaliyetlerini, sermayesinin tamamı Banka’ya ait olarak kurulan ve Gürcistan’da bankacılık lisansı almış JSC İşbank Georgia çatısı
altında sürdürmeye başlamıştır. Bahse konu bağlı ortaklığın kuruluş sermayesi 36.777 TL’dir (30.000.000 Lari).
g.9. Bağlı ortaklıklara ilişkin diğer hususlar: Bulunmamaktadır.
ğ. Birlikte kontrol edilen ortaklıklara (iş ortaklıklarına) ilişkin bilgiler (Net):
ğ.1. Birlikte kontrol edilen ortaklıklara ilişkin bilgiler:
Grubun
Payı
Dönen
Varlık
Duran
Varlık
Anavarza Otelcilik A.Ş.
% 50
2.188
282
2.256
5.160
Adana Otel Projesi Adi Ortaklığı
% 50
1.236
14.775
334
4.134
Kanyon Yön. İşl. ve Paz. Ltd. Şti.
% 50
8.163
2.300
24.451
24.466
Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar
Ana Ortaklık
Banka’nın Payı
Uzun Vadeli
Borç
Gelir
1.626
Gider
ğ.2. Banka, “Bankaların Konsolide Finansal Tablolarının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ” gereği kredi kuruluşu veya finansal kuruluş niteliğindeki ortaklıklarını konsolide etmekte olup,
konsolide edilmeyen birlikte kontrol edilen ortaklık bulunmamaktadır.
h. Kiralama işlemlerinden alacaklara ilişkin bilgiler (Net):
h.1. Finansal kiralamaya yapılan yatırımların kalan vadelerine göre gösterimi:
Cari Dönem
Önceki Dönem
Brüt
Net
Brüt
Net
1 Yıldan Az
1.347.009
1.130.367
1.068.829
871.318
1-4 Yıl Arası
2.053.299
1.814.162
1.748.018
1.508.504
279.698
252.006
402.154
364.025
3.680.006
3.196.535
3.219.001
2.743.847
4 Yıldan Fazla
Toplam
226
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
h.2. Finansal kiralamaya yapılan net yatırımlara ilişkin bilgiler:
Brüt Finansal Kiralama Yatırımı
Cari Dönem
Önceki Dönem
3.680.006
3.219.001
Finansal Kiralamadan Kazanılmamış Finansal Gelirler (-)
Net Finansal Kiralama Yatırımı
483.471
475.154
3.196.535
2.743.847
h.3. Faaliyet kiralaması alacaklarının kalan vadelerine göre gösterimi:
Grubun faaliyet kiralaması alacaklarının kalan vadesi 1 yıldan az olup 31.12.2015 itibarıyla toplam tutarı 2.776 TL’dir (31.12.2014: 2.352 TL).
ı. Riskten korunma amaçlı türev finansal varlıklara ilişkin açıklamalar:
ı.1. Riskten korunma amaçlı türev finansal araçlara ilişkin pozitif farklar tablosu:
Cari Dönem
TP
Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlı
Önceki Dönem
YP
TP
YP
4.093
Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı
Yurt Dışında Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı
Toplam
31.12.2015 itibarıyla, riskten korunma aracı olarak belirlenen türev finansal araçların sözleşme tutarları ve bilançoda taşınan net gerçeğe uygun değerleri aşağıdaki tabloda
özetlenmiştir:
Cari Dönem
Önceki Dönem
Sözleşme Tutarı
Aktif
Pasif
Swap Faiz İşlemleri
4.689.900
4.093
5.799
YP
4.689.900
4.093
5.799
Sözleşme Tutarı
Aktif
Pasif
TL
ı.2. Gerçeğe uygun değerden korunma muhasebesine ilişkin bilgiler:
Cari Dönem:
Finansal Riskten Korunma Aracı
Finansal
Riskten Korunma
Konusu Kalem
Maruz Kalınan
Risk
Korunan Varlığın
Gerçeğe Uygun
Değer Farkı (1)
Korunma Aracının Net
Gerçeğe Uygun Değeri (1)
Aktif
Gelir Tablosu
Etkisi (Türev
Finansal
İşlemlerden
Kar/Zarar)
Pasif
Swap Faiz İşlemleri
Sabit Faizli İhraç
Edilen Eurobond
Faiz Riski
3.814
5.980
-2.166
Swap Faiz İşlemleri
Sabit Faizli
Kullanılan Krediler
Faiz Riski
376
1.461
-1.085
(1)
Riskten korunma muhasebesine konu edilen korunan varlık ve korunan aracın gerçeğe uygun değeri, kredi riski ve birikmiş faiz harici net piyasa değeri olarak gösterilmiştir.
Önceki Dönem: Bulunmamaktadır.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
227
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
i. Maddi duran varlıklara ilişkin bilgiler:
Banka ve Grup şirketleri, maddi duran varlıklar altındaki gayrimenkullerinin değerlemesine ilişkin muhasebe politikasında, TMS 16 “Maddi Duran Varlıklar” çerçevesinde maliyet modelini
kullanmakta iken, cari yılın üçüncü çeyreğinden itibaren değişikliğe giderek, kullanımındaki gayrimenkullerin değerlemesinde yeniden değerleme modeline geçmiştir.
Lisanslı değerleme şirketlerince yapılan değerlemeler neticesinde, 2.709.044 TL tutarındaki yeniden değerleme farkı özkaynaklar altında muhasebeleştirilmiş, ilgili gayrimenkuller için
geçmiş yıllarda ayrılmış olan 17.877 TL tutarındaki değer düşüş karşılığı iptal edilmiş ve ilgili gayrimenkuller için 7.085 TL karşılık ayrılmıştır. Yeniden değerleme konusu gayrimenkullerin
muhasebe politikası değişikliği öncesindeki net defter değeri 1.636.939 TL’dir.
Cari Dönem
Gayrimenkuller
İnşa Halindeki Binalar
3.718.761
229.324
Araçlar
Diğer MDV
Toplam
Önceki Dönem
Maliyet
Birikmiş Amortisman
Net Defter Değeri
-2.239.364
21.702
2.046.224
6.016.011
-15.293
-1.377.666
-3.632.323
1.479.397
229.324
6.409
668.558
2.383.688
Dönem Başı Net Defter Değeri
1.479.397
229.324
6.409
668.558
2.383.688
Dönem İçi Değişimler (Net)(1)(2)
3.459.945
-9.166
2.733
263.656
3.717.168
-2.039
-204.248
-247.249
48
1.299
5.160
169
2.339
2.508
Cari Dönem
Amortisman Bedeli
-40.962
Değer Azalış Karşılığı (3)
7.387
Kur Farkları (Net)(2)
3.813
7.387
Konsolidasyona Dahil Edilen Bağlı Ortaklıkların Etkisi
Dönem Sonu Maliyet
Dönem Sonu Birikmiş Amortisman
Dönem Sonu Net Defter Değeri
4.922.091
220.158
-12.511
4.909.580
220.158
21.563
2.297.582
7.461.394
-14.243
-1.565.978
-1.592.732
7.320
731.604
5.868.662
Grubun finansal kiralama yoluyla edinilmiş maddi duran varlıklarının defter değeri 485 TL olup, dönem içinde giriş yoktur. Dönem içinde alacaklardan dolayı edinilen maddi duran
varlıkların defter değeri 131.287 TL’dir.
Maliyet bedeli ile birikmiş amortisman kalemlerindeki hareketleri içermektedir.
(3)
Elden çıkarılan ve/veya ekspertizleri yenilenen gayrimenkullere ilişkin çözülen değer azalış karşılıklarıdır.
(1)
(2)
j. Maddi olmayan duran varlıklara ilişkin bilgiler:
Maddi olmayan duran varlıklar içerisinde gösterilen konsolidasyon şerefiyesi hakkındaki açıklamalara Üçüncü Bölüm’de “XII. Şerefiye ve Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklara İlişkin
Açıklamalar” başlığı altında yer verilmiştir. Diğer maddi olmayan duran varlıklara ilişkin hareketleri içeren tablo aşağıda gösterilmiştir.
Cari Dönem
Önceki Dönem
Dönem Başı Net Defter Değeri
345.523
257.043
Dönem İçi Değişimler (Net)(1)
337.733
231.919
-213.219
-144.680
Kur Farkları (1)
127
1.241
Konsolidasyona Dahil Edilen Bağlı Ortaklıkların Etkisi
623
Amortisman Bedeli
Değer Azalış Karşılığı
Dönem Sonu Maliyet
1.249.013
907.211
Dönem Sonu Birikmiş Amortisman
-778.226
-561.688
Dönem Sonu Net Defter Değeri
470.787
345.523
(1)
Maliyet bedeli ile birikmiş amortisman kalemlerindeki hareketleri içermektedir.
k. Yatırım amaçlı gayrimenkullere ilişkin açıklamalar:
Yatırım amaçlı gayrimenkuller Grubun kira kazancı elde etmek amacıyla elde tuttuğu gayrimenkullerdir. Bu konudaki açıklamalara Üçüncü Bölüm XIV no.lu dipnotta yer verilmiştir.
Dönem Başı Değeri
Dönem İçi Değişimler (Net)
Değerleme Artışı/Azalışı
Dönem Sonu Değeri
Cari Dönem
Önceki Dönem
2.698.312
2.363.004
7.923
52.109
256.440
283.199
2.962.675
2.698.312
Cari dönemde yatırım amaçlı gayrimenkullerin konsolide finansal tablolarda gösterimine ilişkin olarak yapılan muhasebe politikası değişikliğinden ötürü, karşılaştırılabilirlik sağlanması
amacıyla, TMS 8 “Muhasebe Politikaları, Muhasebe Tahminlerinde Değişiklikler ve Hatalar” uyarınca önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmek suretiyle düzeltilmiştir.
Muhasebe politikası değişikliklerinin detayları ve düzeltmelerin yeniden düzenlenen önceki dönem finansal tablolarına etkileri Üçüncü Bölüm I no.lu dipnotta açıklanmıştır.
228
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
l. Ertelenmiş vergi varlığına ilişkin açıklamalar:
Ana Ortaklık Banka ve konsolidasyona dahil edilen Grup şirketlerinin 31.12.2015 tarihi itibarıyla 591.861 TL ertelenmiş vergi varlığı bulunmaktadır. Söz konusu ertelenmiş vergi
varlığı, kayıtlarda defter değeri ile takip edilen varlık ve yükümlülüklerle, bunların vergi mevzuatı gereği hesaplanan vergiye esas değerlerinin oluşturduğu geçici farklar üzerinden
hesaplanmıştır. Geçici farkları oluşturan kalemlerin özkaynak unsurları arasında izlenmesi durumunda söz konusu geçici farklar üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi varlığı/
yükümlülüğü ilgili özkaynak kalemleri ile ilişkilendirilmiştir.
Cari Dönem
Maddi Duran Varlıklar Matrah Farkları
Karşılıklar (1)
Önceki Dönem
146.072
23.623
-734.587
-608.527
Finansal Kiralama Gelir Tahakkukları
3.393
4.216
Finansal Varlıkların Değerlemesi
4.635
20.840
Diğer (2)
Ertelenmiş Vergi Aktifi
-11.374
-67.388
-591.861
-627.236
Çalışan hakları yükümlülükleri, emekli sandığı fiili ve teknik açığı, sigorta teknik karşılıkları, kredi kartı puan karşılıkları ve diğer karşılıklardan oluşmaktadır.
Yatırım indirimi uygulaması 01.01.2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmış olup şirketlerin 31.12.2005 tarihi itibarıyla yararlanamadığı yatırım indirimi tutarlarının 2006, 2007 ve 2008 yıllarına
ait kazançlarından indirilmesine imkan tanınmış ve 2008 yılı kurum kazancından indirilemeyen yatırım indirimi tutarının sonraki dönemlere devrinin mümkün olmadığı belirtilmiştir. Buna karşılık, Anayasa Mahkemesi,
15.10.2009 tarihli toplantısında, kazanılmış hakları ortadan kaldıran bu yasal düzenlemeyi, Anayasaya aykırı bularak iptal etmiş ve böylece yatırım indirimiyle ilgili süre sınırlaması da ortadan kalkmıştır. Söz konusu karar
08.01.2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu kapsamda konsolidasyona dahil şirketlerden İş Finansal Kiralama A.Ş.’nin kullanılmamış 132.895 TL (31.12.2014: 283.354 TL) tutarında yatırım indirimi istisnası
bulunmakta olup yukarıdaki tablodaki “Diğer” rakamının 266 TL’si (31.12.2014: 18.735 TL) söz konusu yatırım indirimi üzerinden hesaplanmış ertelenmiş vergi aktifinden oluşmaktadır.
(1)
(2)
Ertelenmiş vergi varlığının hareketi aşağıdaki gibidir:
Dönem Başı Değeri
Cari Dönem
Önceki Dönem
620.660
650.007
Ertelenmiş Vergi Geliri/(Gideri) (Net)
-321.727
286.399
Özkaynaklar Altında Muhasebeleştirilen Ertelenmiş Vergi
287.753
-313.226
Kur Farkı
Ertelenmiş Vergi Aktifi (1)
-724
-2.520
585.962
620.660
Konsolide finansal tablolarda cari dönemde 591.861 TL ertelenmiş vergi aktifi, 5.899 TL ertelenmiş vergi pasifi, önceki dönemde 627.236 TL ertelenmiş vergi aktifi, 6.576 TL ertelenmişi vergi pasifi bulunmakta olup
hareket tablosu net bakiye üzerinden verilmiştir. Ertelenmiş vergi pasifine ilişkin açıklamalara Beşinci Bölüm II.h.2 no’lu dipnotta yer verilmiştir.
(1)
m. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlıklar hakkında açıklamalar:
Cari Dönem
Önceki Dönem
Dönem Başı Net Defter Değeri
65.993
68.649
Dönem İçi Değişimler (Net)
2.007
-735
-680
-1.908
Amortisman Bedeli
Kur Farkı
Dönem Sonu Net Defter Değeri
-1
-13
67.319
65.993
Grubun durdurulan faaliyeti bulunmamaktadır. Grubun satış amaçlı elde tutulan duran varlık olarak sınıflandırdığı gayrimenkullere ilişkin olarak gazete ilanı ve benzeri araçların
kullanılması suretiyle satışa çıkarıldıklarına dair duyurular yapılmaktadır. Ayrıca, Ana Ortaklık Banka’nın satışa konu edilen söz konusu gayrimenkulleri, Banka’nın internet sitesinde ilan
edilmektedir.
n. Grubun diğer aktiflerine ilişkin bilgiler:
Diğer aktifler kalemi, bilanço toplamının %10’unu aşmamaktadır. II. Pasif Kalemlere İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
a. Mevduata ilişkin bilgiler:
a.1. Mevduatın vade yapısına ilişkin bilgiler (Cari Dönem):
Tasarruf Mevduatı
Döviz Tevdiat Hesabı
Yurt içinde Yer. K.
Yurt dışında Yer. K.
Resmi Kur. Mevduatı
Tic. Kur. Mevduatı
Diğ. Kur. Mevduatı
Kıymetli Maden DH
Bankalar Mevduatı
TCMB
Yurt içi Bankalar
Yurt dışı Bankalar
Katılım Bankaları
Diğer
Toplam
Vadesiz
9.988.532
15.759.686
13.664.362
2.095.324
536.863
6.280.106
256.734
1.653.919
763.508
16
3.275
555.055
205.162
35.239.348
7 Gün İhbarlı
1 Aya Kadar
2.095.984
8.190.878
6.940.348
1.250.530
10.475
1.972.678
44.558
1-3 Ay
37.743.923
35.225.094
30.588.635
4.636.459
19.631
4.533.235
1.287.059
3-6 Ay
2.050.615
3.678.792
2.448.254
1.230.538
2.379
1.210.310
1.495.502
245.761
6 Ay-1 Yıl
304.894
3.171.227
626.419
2.544.808
210
66.037
886
238.250
212.904
1 Yıl ve Üstü
381.872
8.039.205
2.049.771
5.989.434
32
18.901
3.199
14.000
2.329.755
2.813.015
1.557.093
2.186.759
626.256
336.808
1.220.285
2.055
243.706
212.904
2.329.755
15.127.588
80.366.035
8.683.359
3.994.408
10.786.964
Birikimli Mevduat
3.000
588
581
7
Toplam
52.568.820
74.065.470
56.318.370
17.747.100
569.590
14.081.267
3.087.938
1.906.169
7.922.036
16
2.528.897
5.187.961
205.162
3.588
154.201.290
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
229
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
a.2. Mevduatın vade yapısına ilişkin bilgiler (Önceki Dönem):
Vadesiz 7 Gün İhbarlı
Tasarruf Mevduatı
8.543.512
Döviz Tevdiat Hesabı
1 Aya Kadar
1-3 Ay
3-6 Ay
6 Ay-1 Yıl
2.564.643
36.743.275
1.471.201
341.003
1 Yıl ve Üstü BirikimliMevduat
Toplam
378.626
50.042.260
11.177.918
6.611.636
28.207.886
2.493.454
2.329.034
5.086.414
55.906.342
Yurt içinde Yer. K.
9.509.882
5.905.555
24.687.708
1.803.473
513.111
2.223.984
44.643.713
Yurt dışında Yer. K.
1.668.036
706.081
3.520.178
689.981
1.815.923
2.862.430
11.262.629
628.758
20.936
53.087
3.614
181
23
706.599
6.385.381
2.151.627
4.937.298
105.355
44.616
17.226
13.641.503
228.062
117.147
3.640.888
738.522
4.755.684
Resmi Kur. Mevduatı
Tic. Kur. Mevduatı
Diğ. Kur. Mevduatı
Kıymetli Maden DH
2.484.485
Bankalar Mevduatı
653.743
293
3.562.153
1.726.811
7.637
3.035.351
484.018
Yurt dışı Bankalar
581.292
526.802
1.242.793
Katılım Bankaları
64.447
TCMB
29.693
1.372
258.242
16.526
2.759.546
79.532
482.446
6.689.292
12.219
6.350
3.545.575
67.313
476.096
3.078.903
184.607
367
Yurt içi Bankalar
367
184.607
64.447
Diğer
Toplam
30.101.859
15.028.142
75.309.538
4.996.753
3.082.301
5.982.633
134.501.226
a.3. Mevduat sigortası kapsamında bulunan ve mevduat sigortası limitini aşan tasarruf mevduatına ilişkin bilgiler:
Tasarruf Mevduatı
Mevduat Sigortası Kapsamında Bulunan
Mevduat Sigortası Limitini Aşan
Cari Dönem
Önceki Dönem
Cari Dönem
Önceki Dönem
Tasarruf Mevduatı
28.084.774
26.123.513
23.980.079
23.503.729
Tasarruf Mevduatı Niteliğini Haiz DTH
14.553.082
11.198.985
31.251.723
23.572.861
Tasarruf Mevduatı Niteliğini Haiz Diğ. H.
1.161.789
1.831.203
729.718
865.810
Yurt Dışı Şubelerde Bulunan Yabancı Mercilerin Sigortasına Tabi
Hesaplar
3.363.594
2.754.222
225.068
215.809
136.293
18.144
Cari Dönem
Önceki Dönem
702.026
431.891
11.586
12.077
Kıyı Bnk. Blg. Şubelerde Bulunan Yabancı Mercilerin Sigortasına
Tabi Hesaplar
a.4. Mevduat sigortası kapsamında bulunmayan tasarruf mevduatı:
Yurt Dışı Şubelerde Bulunan Mevduat ve Diğer Hesaplar
Hakim Ortaklar ile Bunların Ana, Baba, Eş ve Velayet Altındaki Çocuklarına Ait Mevduat ile Diğer Hesaplar
Yönetim veya Müdürler Kurulu Başkan ve Üyeleri, Genel Müdür ve Yardımcıları ile Bunların Ana, Baba, Eş ve Velayet Altındaki
Çocuklarına Ait Mevduat ile Diğer Hesaplar
26.09.2004 Tarihli ve 5237 Sayılı TCK’nın 282 nci Maddesindeki Suçtan Kaynaklanan Mal Varlığı Değerleri Kapsamına Giren
Mevduat ile Diğer Hesaplar
Türkiye’de Münhasıran Kıyı Bankacılığı Faaliyeti Göstermek Üzere Kurulan Mevduat Bankalarında Bulunan Mevduat
b. Alım satım amaçlı türev finansal borçlara ilişkin bilgiler:
Alım satım amaçlı türev finansal borçlara ilişkin negatif farklar tablosu:
Cari Dönem
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
Vadeli İşlemler
20.878
86.817
11.438
47.090
Swap İşlemleri
409.662
566.393
244.943
364.095
46
133
280
2
1.821
117.011
1.363
77.081
Futures İşlemleri
Opsiyonlar
Diğer
Toplam
1.799
1.588
2.905
644
434.206
771.942
260.929
488.912
YP
TP
c. Bankalar ve diğer mali kuruluşlar:
c.1. Bankalar ve diğer mali kuruluşlara ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
TP
Önceki Dönem
T.C. Merkez Bankası Kredileri
YP
42.893
Yurt İçi Banka ve Kuruluşlardan
1.857.367
1.208.870
2.362.826
808.174
Yurt Dışı Banka, Kuruluş ve Fonlardan
2.715.605
39.686.692
2.731.384
28.114.730
4.572.972
40.895.562
5.094.210
28.965.797
Toplam
230
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
c.2. Alınan kredilerin vade yapısı:
Cari Dönem
Kısa Vadeli
Orta ve Uzun Vadeli
Toplam
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
2.866.394
3.802.260
4.084.397
9.849.605
1.706.578
37.093.302
1.009.813
19.116.192
4.572.972
40.895.562
5.094.210
28.965.797
c.3. Alınan kredilere ilişkin bilgiler:
Alınan krediler içerisinde önemli yer tutan sendikasyon kredilerine ve seküritizasyon işlemleri yoluyla sağlanan kaynaklara ilişkin bilgilere aşağıda yer verilmiştir.
Sendikasyon kredileri:
Kullanım Tarihi
Alınan Kredi
Mart 2015
Mayıs 2015
Temmuz 2015
Eylül 2015
Vade
36.900.000 USD + 66.750.000 EURO
1 yıl
334.000.000 USD + 919.000.000 EURO
1 yıl
17.500.000 USD +213.000.000 EURO
1 yıl
281.000.000 USD + 796.500.000 EURO
1 yıl
Seküritizasyon işlemleri:
Ana Ortaklık Banka, yurt dışında kurulu özel amaçlı kuruluş (SPV) olan; TIB Diversified Payment Rights Finance Company aracılığıyla USD, EURO ve GBP cinsinden havale akımlarına ilişkin
tüm hak ve alacaklarını seküritizasyon işlemlerine konu etmek suretiyle kaynak temin etmektedir.
Seküritizasyon yoluyla sağlanan kaynaklara ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır.
Özel Amaçlı Kuruluş (SPV)
Tutar
Nihai Vade
Ekim 2011
Tarih
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
75.000.000 USD
5 yıl
31.12.2015 İtibarıyla Kalan Borç Tutarı
25.000.000 USD
Ekim 2011
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
160.000.000 EURO
5-7 yıl
69.333.333 EURO
Haziran 2012
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
225.000.000 USD
5 yıl
131.250.000 USD
Haziran 2012
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
125.000.000 EURO
12 yıl
109.375.000 EURO
Aralık 2013
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
50.000.000 USD
5 yıl
50.000.000 USD
Aralık 2013
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
185.000.000 EURO
5-12 yıl
185.000.000 EURO
Aralık 2014
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
250.000.000 USD
5-14 yıl
250.000.000 USD
Mart 2015
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
555.000.000 USD
5-15 yıl
555.000.000 USD
Ekim 2015
TIB Diversified Payment Rights Finance Company
221.200.000 USD
10 yıl
221.200.000 USD
Diğer:
Banka, yurt dışı havale akımlarına dayalı seküritizasyon programıyla bağlantılı olarak gerçekleştirilen 10 yıl vadeli finansman işlemi kapsamında 500 Milyon USD kredi sağlamıştır.
ç. İhraç Edilen Menkul Kıymetler (Net):
Cari Dönem
Bono
Tahvil
Toplam
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
7.461.176
1.927.381
4.561.693
2.339.748
1.151.077
13.539.924
1.584.575
10.111.076
8.612.253
15.467.305
6.146.268
12.450.824
d. Grubun yükümlülüklerine ilişkin yoğunlaşma:
Grubun yükümlülüklerinin % 47’si mevduattan, % 14’ü alınan kredilerden, % 7’si ihraç edilen menkul kıymetler ile ikincil sermaye benzeri kredilerden ve % 7’si repo işlemlerinden
sağlanan fonlardan oluşmaktadır. Mevduat, farklı özellikleri haiz geniş bir müşteri tabanına yayılmış bulunmaktadır. Alınan krediler ise sendikasyon, seküritizasyon, post-finansman ve
para piyasaları yoluyla muhtelif finansal kuruluşlardan temin edilen fonlardan oluşmaktadır.
e. Diğer yabancı kaynaklar:
Diğer yabancı kaynaklar bilanço toplamının %10’unu aşmamaktadır.
f. Kiralama işlemlerinden borçlara ilişkin bilgiler (Net):
Grubun kiralama işlemlerine ilişkin borcu bulunmamaktadır.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
231
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
g. Riskten korunma amaçlı türev finansal borçlara ilişkin bilgiler:
Riskten korunma amaçlı türev finansal araçlara ilişkin negatif farklar tablosu:
Cari Dönem
TP
Gerçeğe Uygun Değer Riskinden Korunma Amaçlı
Önceki Dönem
YP
TP
YP
5.799
Nakit Akış Riskinden Korunma Amaçlı
Yurt Dışında Net Yatırım Riskinden Korunma Amaçlı
Toplam
5.799
ğ. Karşılıklara ilişkin bilgiler:
ğ.1. Genel karşılıklara ilişkin bilgiler:
Genel Karşılıklar
I. Grup Kredi ve Alacaklar İçin Ayrılanlar
-Ödeme Süresi Uzatılanlar için İlave Olarak Ayrılanlar
II. Grup Kredi ve Alacaklar İçin Ayrılanlar
-Ödeme Süresi Uzatılanlar için İlave Olarak Ayrılanlar
Cari Dönem
Önceki Dönem
3.015.392
2.479.770
2.548.121
2.111.676
131.960
115.516
181.112
130.332
20.499
19.541
Gayrinakdi Krediler İçin Ayrılanlar
168.605
153.972
Diğer
117.554
83.790
ğ.2. Çalışan hakları karşılığı:
Banka, ilgili mevzuat ve toplu iş sözleşmeleri uyarınca, emekli olan, vefat eden, askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılan, ilgili mevzuatta belirtilen şekilde iş ilişkisine son verilen personeli
ile evlenmelerini müteakip bir yıl içinde kendi arzusu ile işten ayrılan bayan çalışanlarına kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Kıdem tazminatı, ilgili mevzuat uyarınca her hizmet
yılı için bir aylık maaş tutarıdır. Bilanço tarihi itibarıyla bir aylık maaş tutarı, kıdem tazminatına esas tavan olan 3.828,37 TL’yi (31.12.2015 itibarıyla tam TL tutarıdır) aşmayacak şekilde
dikkate alınmaktadır. Kıdem tazminatı karşılığı, çalışanların emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel tutarların bugünkü değeri hesaplanarak ayrılmaktadır. 31.12.2015 tarihi
itibarıyla Grubun kıdem tazminatından kaynaklanan yükümlülüğüne ilişkin karşılık tutarı 566.473 TL’dir (31.12.2014: 482.111 TL).
Kıdem tazminatı yükümlülüğünün hesaplanmasında kullanılan başlıca aktüeryal varsayımlar aşağıdaki gibidir:
- Hesaplamada yıllara göre değişen iskonto ve enflasyon oranları kullanılmış olup, reel ücret artış oranı ise % 2 olarak dikkate alınmıştır.
- Hesaplamada 31.12.2015 tarihi itibarıyla geçerli olan 3.828,37 TL (tam TL tutardır) düzeyindeki tavan esas alınmıştır.
- Emeklilik yaşı, bireylerin en erken emekli olabileceği yaş olarak dikkate alınmıştır.
- Kadın ve erkeklere ilişkin ölüm olasılıkları için CSO 1980 mortalite tablosu kullanılmıştır.
Kıdem tazminatı yükümlülüğüne ilişkin hareketleri içeren tabloya aşağıda yer verilmiştir.
Yükümlülüklerin Dönem Başındaki Peşin Değeri
Cari Dönem
Önceki Dönem
482.111
376.229
Cari Hizmet Maliyeti
40.153
32.554
Faiz Maliyeti
40.114
38.395
-29.878
-21.175
Ödenen Tazminatlar
Ödeme/Faydaların Kısılması/İşten Çıkarma Dolayısıyla Oluşan Kayıp/(Kazanç)
Aktüeryal Kayıp/(Kazanç)
Yükümlülüklerin Dönem Sonundaki Peşin Değeri
5.083
2.785
28.890
53.323
566.473
482.111
Kıdem tazminatı yükümlülüğü yanında, Banka ve konsolidasyona dahil Grup şirketleri kullanılmamış izinler için de karşılık ayırmaktadır. 31.12.2015 tarihi itibarıyla kullanılmamış izin
karşılığı tutarı 49.176 TL’dir (31.12.2014: 41.865 TL).
ğ.3. Dövize endeksli krediler anapara kur azalış karşılıkları:
Dövize endeksli krediler açılış tarihinde baz alınan kurlar üzerinden izlendiğinden açılış tarihine göre kurların azalış göstermesi halinde zarar, artış göstermesi halinde ise kar
oluşmaktadır 31.12.2015 tarihi itibarıyla dövize endeksli krediler anapara kur azalış karşılığı 14.373 TL olup, söz konusu tutar finansal tablolarda dövize endeksli kredilerin bakiyesi ile
netleştirilmiştir.
ğ.4. Tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayrinakdi krediler özel karşılıkları:
Tasfiye Olunacak Alacaklar hesabında izlenen firmaların tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayrinakdi kredileri için 81.143 TL karşılık ayrılmıştır (31.12.2014: 66.882 TL).
ğ.5. Diğer karşılıklara ilişkin bilgiler:
ğ.5.1. Muhtemel riskler için ayrılan serbest karşılıklar:
Ekonomide ve piyasalarda meydana gelebilecek muhtemel gelişmeler dikkate alınarak ihtiyatlılık prensibi dahilinde, tamamı geçmiş dönemlerde gider yazılarak ayrılan ve 200.000 TL’si
cari dönemde iptal edilerek gelir yazıldıktan sonra kalan net 800.000 TL serbest karşılık bulunmaktadır (31.12.2014: 1.000.000 TL).
ğ.5.2. Emeklilik haklarından doğan yükümlülükler:
Sosyal Sigortalar Kanunu’na istinaden kurulan sandıklar için yükümlülükler:
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine göre kurulmuş olan Banka çalışanlarının üyesi bulunduğu Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı için,
Üçüncü Bölüm XX.2 no.lu dipnotta açıklandığı üzere, 31.12.2015 tarihi itibarıyla gerçekleştirilen aktüer değerlemesi sonucunda fiili ve teknik açık tutarı 2.175.902 TL olarak belirlenmiş
232
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
(31.12.2014: 1.898.407 TL) olup aynı tarih itibarıyla mali tabloda bu tutarda karşılık ayrılmış durumdadır. Ana Ortaklık Banka’nın yanı sıra, Milli Reasürans T.A.Ş. tarafından da 31.12.2015
tarihi itibarıyla yaptırılmış olan aktüer değerlemesi sonucunda fiili ve teknik açık tutarı 28.359 TL olarak belirlenmiştir. (31.12.2014: 28.331 TL). Bu kapsamda cari dönemde önceki
dönem toplam açık tutarı ile yeni belirlenen açık tutarı arasındaki 28 TL’lik fark üzerinden ilave karşılık finansal tablolara yansıtılmıştır.
İlgili kanundaki esaslara uygun olarak Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı için gerçekleştirilmiş olan yukarıda belirtilen aktüer denetlemesi, 31.12.2015 tarihi itibarıyla
yükümlülüğün peşin değerini, diğer bir ifadeyle Banka tarafından SGK’ya yapılacak tahmini ödeme tutarını ölçmektedir. Aktüeryal hesaplamada kullanılan varsayımlara aşağıda yer
verilmiştir.
- % 9,8 teknik faiz oranı kullanılmıştır.
- Toplam prim oranı %34,5 olarak dikkate alınmıştır.
- CSO 1980 kadın/erkek mortalite tabloları kullanılmıştır.
Aşağıdaki tabloda, 31.12.2015 tarihi itibarıyla SGK hadleri çerçevesinde sağlık giderleri de dikkate alınarak prim ve maaş ödemelerinin peşin değerleri gösterilmiştir.
31.12.2015
31.12.2014
Sağlık Dışı Yükümlülükler Toplamının Peşin Değeri
-6.252.749
-5.397.570
Uzun Vadeli Sigorta Kolları Primlerinin Peşin Değeri
2.799.494
2.433.204
-3.453.255
-2.964.366
Net Sağlık Dışı Yükümlülüklerin Peşin Değeri
Sağlık Yükümlülüğünün Peşin Değeri
-773.842
-726.581
Sağlık Primlerinin Peşin Değeri
1.590.621
1.382.502
816.779
655.921
Net Sağlık Yükümlülüğünün Peşin Değeri
Vakıf Varlığı
460.574
410.038
-2.175.902
-1.898.407
31.12.2015
31.12.2014
357.448
243.003
Menkul Kıymetler
59.390
116.934
Diğer
43.736
50.101
460.574
410.038
Fiili ve Teknik Açık Tutarı
Vakfın varlıkları aşağıdaki kalemlerden oluşmaktadır:
Nakit Değerler
Toplam
Halen ödenmekte olan sağlık yardımları ise, devirle birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde belirlenecektir.
ğ.5.3. Kredi kartları ve bankacılık hizmetlerine ilişkin promosyon uygulamaları karşılığı: Ana Ortaklık Banka’nın, kredi kartı hamillerinin yaptığı harcamalar ya da verilen bankacılık
hizmetlerine yönelik promosyon uygulamaları çerçevesinde muhasebeleştirdiği 79.159 TL tutarında (31.12.2014: 67.203 TL) karşılığı bulunmaktadır.
ğ.5.4. 31.12.2012 ve 19.12.2013 tarihli özel durum açıklamalarında da duyurulduğu üzere; Ana Ortaklık Banka tarafından Türk Ticaret Kanunu ve Medeni Kanun hükümleri
uyarınca kurulmuş olan “Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı”na (Vakıf) Vakıf Senedi ve ilgili mevzuat çerçevesinde Banka’nın
yükümlülüklerini yerine getirmek üzere yapılan ödemelerle ilgili olarak, Vergi Denetim Kurulu müfettişleri tarafından söz konusu yükümlülük tutarlarının ücret esasında vergilendirilmesi
gerektiği iddiasıyla 2007, 2008, 2009, 2010, 2011 dönemleri için inceleme raporları düzenlenmiştir. Bu raporlara istinaden 2007 ve 2008 dönemleri için toplam 74.353 TL, 2009,
2010 ve 2011 dönemleri için ise rapor tarihi itibarıyla toplam 151.899 TL tutarında cezalı gelir vergisi/damga vergisi tarhiyatları yapılmıştır. Banka’ca söz konusu tarhiyatlara karşı vergi
mahkemelerinde davalar açılmış, bu davaların bir kısmında lehe bir kısmında aleyhe kararlar verilmiştir.
Bu kapsamda, Bölge İdare Mahkemeleri nezdinde 2007 ve 2008 dönemlerine ilişkin Banka aleyhine sonuçlanmış davalarla ilgili olarak Anayasa Mahkemesi nezdinde bireysel başvuru
yoluna gidilmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin 39.378,20 TL (tam tutar) tutarındaki 2014/6192 başvuru numaralı dosyayla ilgili olarak verdiği, 21.02.2015 tarih ve 29274 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan 12.11.2014 tarihli kararında, Vakıf’a ödenen katkı paylarının ücret sayılarak vergilendirilmesine ilişkin işlemlerin öngörülebilir kanuni dayanağının bulunmadığı
gerekçesiyle Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiği kabul edilmiş ve Banka’dan tahsil edilmiş olan vergi, ceza ve gecikme faizi tutarlarının,
yasal faiziyle birlikte tazminat olarak Banka’ya ödenmesine hükmedilmiştir.
Banka’nın yanı sıra Türk Ticaret Kanunu ve Medeni Kanun hükümleri uyarınca kurulmuş olan Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandık Vakıflarına sahip Türkiye Sınai Kalkınma
Bankası A.Ş., Milli Reasürans T.A.Ş. ve Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi nezdinde de yukarıda bahsedilen katılım payı yükümlülüklerine ilişkin olarak Vergi Denetim Kurulu
müfettişlerince 2007-2011 yıllarını kapsayan incelemeler yapılmış, düzenlenen inceleme raporları neticesinde söz konusu şirketlere toplam 33 Milyon (tam rakam) TL vergi cezası
ihbarnamesi tebliğ edilmiştir. Şirketlerce konuya ilişkin yapılan değerlendirmelerde uygulamanın mevzuata uygun olduğu, Vergi İdaresi’nin cezalı tarhiyatının yasal dayanağının olmadığı
sonucuna ulaşılmış ve söz konusu tarhiyatlara karşı muhtelif vergi mahkemelerinde davalar açılmıştır. Açılan davaların bir kısmı için lehte, bir kısmı için aleyhte kararlar açıklanmıştır.
Anayasa Mahkemesi’nin kararı çerçevesinde 2007, 2008, 2009, 2010 ve 2011 dönemlerine ilişkin tüm davalarla ilgili olarak nihai hukuki sürecin Banka ve davalara taraf Grup şirketleri
lehine sonuçlanması beklendiğinden, söz konusu dönemlerle ilgili olarak tesis edilmiş olan toplam 217.265 TL tutarındaki karşılık çözülerek sonuç hesaplarıyla ilişkilendirilmiştir. Bu
süreçte Grup şirketleri Ana Ortaklık Banka ile birlikte hareket etmektedir. 2012 yılı ve sonrası dönemler için sonuç hesaplarıyla ilişkilendirilen karşılıkların durumu ise devam eden hukuki
sürecin gelişimine göre bilahare değerlendirilecek olup, bu hususla ilgili olarak cari dönemde 42.271 TL (31.12.2014: 42.016 TL) tutarında karşılık gideri sonuç hesaplarına aktarılmıştır.
ğ.5.5. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yürürlükteki 6502 sayılı Kanun ve mülga 4077 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen denetim sonucunda Banka’ya,
yargı yolu açık olmak üzere 110.110 TL idari para cezası tebliğ edilmiştir. Banka idari para cezasının 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 17. madde hükmü çerçevesinde indirimden
yararlanılarak hesaplanan kısmı olan 82.583 TL’yi, tüm yasal hakları saklı kalmak kaydıyla cari dönemde ödemiş ve idari para cezasının iptali için İstanbul 11. İdare Mahkemesi nezdinde
dava açmıştır. Bahsedilen yasal süreç rapor tarihi itibarıyla devam etmektedir.
ğ.5.6. Yukarıda belirtilenler dışında kalan diğer karşılıklar ise, Banka ve konsolidasyona dahil şirketlerin işletme ve personel gideri karşılıkları, devam eden dava karşılıkları ve muhtelif
nedenlerle ayrılan diğer karşılıklardan oluşmaktadır.
h. Vergi borcuna ilişkin açıklamalar:
h.1. Cari vergi borcuna ilişkin açıklamalar:
h.1.1. Vergi karşılığına ilişkin bilgiler:
Vergi uygulamalarına ve hesaplamalarına ilişkin açıklamalara Üçüncü Bölüm XXI no.lu dipnotta yer verilmiştir. 31.12.2015 tarihi itibarıyla, Grubun kurumlar vergisi yükümlülüğü ile
ödenen geçici vergilerin netleştirilmesi sonucunda kalan kurumlar vergisi borcu 359.959 TL’ dir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
233
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
h.1.2. Ödenecek vergilere ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Önceki Dönem
Ödenecek Kurumlar Vergisi
359.959
436.879
Menkul Sermaye İradı Vergisi
141.073
125.373
Gayrimenkul Sermaye İradı Vergisi
BSMV
Kambiyo Muameleleri Vergisi
Ödenecek Katma Değer Vergisi
Diğer
Toplam
3.697
3.284
139.015
119.006
68
48
12.634
7.126
59.923
47.709
716.369
739.425
Cari Dönem
Önceki Dönem
h.1.3. Primlere ilişkin bilgiler:
Sosyal Sigorta Primleri-Personel
1.646
1.451
Sosyal Sigorta Primleri-İşveren
2.057
1.724
2.414
1.626
Banka Sosyal Yardım Sandığı Primleri-Personel
Banka Sosyal Yardım Sandığı Primleri-İşveren
Emekli Sandığı Aidatı ve Karşılıkları-Personel
Emekli Sandığı Aidatı ve Karşılıkları-İşveren
2
9
İşsizlik Sigortası-Personel
1.343
1.173
İşsizlik Sigortası–İşveren
2.662
2.330
Diğer
Toplam
2
493
10.126
8.806
h.2. Ertelenmiş vergi borcuna ilişkin açıklamalar:
Ana Ortaklık Banka ve konsolidasyona dahil edilen Grup şirketlerinin 31.12.2015 itibarıyla 5.899 TL ertelenmiş vergi pasifi bulunmaktadır. Söz konusu ertelenmiş vergi borcu, kayıtlarda
defter değeri ile takip edilen varlık ve yükümlülüklerle, bunların vergi mevzuatı gereği hesaplanan vergiye esas değerlerinin oluşturduğu geçici farklar üzerinden hesaplanmıştır.
Cari Dönem
Önceki Dönem
Maddi Duran Varlıklar Matrah Farkları
27.085
6.576
Karşılıklar
-13.166
Finansal Varlıkların Değerlemesi
368
Diğer
-8.388
Ertelenmiş Vergi Pasifi
5.899
6.576
ı. Satış amaçlı elde tutulan ve durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlık borçları hakkında bilgiler:
Grubun satış amaçlı elde tutulan veya durdurulan faaliyetlere ilişkin duran varlık borcu bulunmamaktadır.
i. Sermaye benzeri kredilere ilişkin açıklamalar:
Banka yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere yönelik olarak 24.10.2012 tarihinde 1.000.000.000 USD, 10.12.2013 tarihinde ise 400.000.000 USD nominal değerli, 10 yıl vadeli
ikincil sermaye benzeri kredi niteliğini haiz tahvil ihraç etmiştir. Söz konusu tahvillerin faiz oranı sırasıyla % 6,00 ve % 7,85 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Söz konusu tahvillerin dönem sonu itibarıyla değeri toplam 4.047.133 TL’dir (31.12.2014: 3.268.784 TL).
Banka’nın yanı sıra konsolidasyona dahil bağlı ortaklıklarından TSKB tarafından 05.11.2004 tarihinde International Finance Corporation’dan doğrudan borçlanma yolu ile 50 Milyon
USD sermaye benzeri kredi temin edilmiştir. Faiz oranı Libor + 3,00 ve ilk 5 yılı geri ödemesiz olan kredinin vadesi 15.10.2016 tarihinde dolmakta olup, anapara ödemesi tek seferde
yapılacaktır. Cari dönem faiz oranı % 3,53 olarak gerçekleşmiş olan kredinin bilanço değeri 145.836 TL’dir (31.12.2014: 116.065 TL).
j. Konsolide özkaynaklara ilişkin bilgiler:
j.1. Ödenmiş sermaye:
Hisse Senedi Karşılığı
İmtiyazlı Hisse Senedi Karşılığı
Toplam
Cari Dönem
Önceki Dönem
4.499.970
4.499.970
30
30
4.500.000
4.500.000
j.2. Kayıtlı sermaye sisteminin uygulanıp uygulanmadığı ve kayıtlı sermaye tavanı:
Sermaye Sistemi
Kayıtlı Sermaye Sistemi
Ödenmiş Sermaye
Tavan
4.500.000
10.000.000
j.3. Cari dönem içinde yapılan sermaye artırımı: Bulunmamaktadır.
j.4. Cari dönem içinde sermaye yedeklerinden sermayeye ilave edilen kısım: Bulunmamaktadır.
j.5. Son mali yılın ve onu takip eden ara dönemin sonuna kadar olan sermaye taahhütleri, bu taahhütlerin genel amacı ve bu taahhütler için gerekli tahmini kaynaklar: Sermaye taahhüdü
bulunmamaktadır.
234
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
j.6. Şirketin iktisap ettiği paylara ilişkin bilgiler: Ana Ortaklık Banka ve Gruba dahil şirketler kendi paylarını iktisap etmemiştir.
j.7. Gelirler, karlılık ve likiditeye ilişkin geçmiş dönem göstergeleri ile bu göstergelerdeki belirsizlikler dikkate alınarak yapılacak öngörülerin Grubun özkaynakları üzerindeki tahmini
etkileri: Ana Ortaklık Banka ve Gruba dahil şirket bilançoları, faiz, kur ve kredi risklerinden minimum düzeyde etkilenecek bir ihtiyatlılıkla yönetilmektedir.
j.8. Sermayeyi temsil eden hisse senetlerine tanınan imtiyazlar:
Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri saklı olmak üzere;
Her biri 1 Kr nominal değerde olan A Grubu paylar;
• olağanüstü yedek akçelerden veya yasalara göre yapılacak değerlendirmelerden oluşacak kaynaklardan verilecek bedelsiz pay alımında 20 kat pay alımı ( Ana Sözleşme Md.18 )
• rüçhan hakkı kullanımında 20 kat hak kullanımı ( Ana Sözleşme Md.19 )
imtiyazlarına sahip durumdadır. Her biri 1 Kr nominal değerde B Grubu paylar ise, daha düşük nominal değere sahip olmalarına rağmen, yukarıda sıralanan hususlarda her biri 4 Kr
nominal değerde C Grubu paylar ile aynı haklara sahiptir. Ayrıca, Ana Sözleşme’nin 58. maddesi çerçevesinde, her biri 1 Kr nominal değerde A ve B Grubu payların kar dağıtımında da
imtiyazları bulunmaktadır.
j.9. Menkul değerler değer artış fonuna ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklardan (İş Ortaklıklarından)
Değerleme Farkı
Kur Farkı
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan
Değerleme Farkı
Ertelenmiş Vergi Etkisi
Kur Farkı
Toplam
Önceki Dönem
YP
TP
2.219.941
2.219.941
YP
TP
2.493.159
2.493.159
-1.028.141
-1.285.837
256.652
1.044
1.191.800
44.411
65.595
-21.184
614.123
773.208
-159.085
331.840
326.983
4.857
44.411
3.107.282
331.840
k. Azınlık paylarına ilişkin açıklamalar:
Ödenmiş Sermaye
Hisse Senedi İhraç Primleri
Cari Dönem
Önceki Dönem
2.298.561
2.178.829
5.405
5.405
Menkul Değerler Değerleme Farkları
245.383
283.476
MDV Yeniden Değerleme Farkları
327.990
İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar Bedelsiz Hisse Senetleri
Diğer Sermaye Yedekleri
Yasal Yedekler
Statü Yedekleri
Olağanüstü Yedekler
Diğer Kar Yedekleri
Geçmiş Yıllar Kar ve Zararları
Dönem Net Kar ve Zararı (1)
Dönem Sonu Bakiye
(1)
1.179
1.179
-1.389
-126
248.676
222.904
49.792
47.837
299.832
316.281
-3.834
-1.704
617.621
490.184
471.968
541.319
4.561.184
4.085.584
Efektif ve direkt pay sahipliği oranları arasındaki fark cari dönemde 63.037 TL olarak gerçekleşmiştir (31.12.2015: 44.621 TL).
III. Nazım Hesaplara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
a. Nazım hesaplarda yer alan yükümlülüklere ilişkin açıklamalar:
a.1. Gayri kabili rücu nitelikteki kredi taahhütlerinin türü ve miktarı:
Kredi kartlarına ilişkin harcama limiti taahhüdü 21.219.999 TL, çek yaprakları için ödeme taahhüdü 5.654.056 TL’dir. Vadeli aktif değer alım taahhüdü 1.635.723 TL, satım taahhüdü ise
1.636.567 TL’dir.
a.2. Aşağıdakiler dahil nazım hesap kalemlerinden kaynaklanan muhtemel zararların ve taahhütlerin yapısı ve tutarı:
Tasfiye Olunacak Alacaklar hesabında izlenen firmaların tazmin edilmemiş ve nakde dönüşmemiş gayrinakdi kredileri için 81.143 TL karşılık ayrılmıştır (31.12.2014: 66.882 TL).
Taahhütlere ilişkin bilgiler “Nazım Hesaplar Tablosu”nda gösterilmiştir
a.3. Garantiler, banka aval ve kabulleri ve mali garanti yerine geçen teminatlar ve diğer akreditifler dahil gayrinakdi krediler:
Cari Dönem
Kabul Kredileri
Akreditif Kredileri
Diğer Garantiler
Toplam
Önceki Dönem
955.580
1.229.731
10.906.494
7.763.406
1.208.583
1.020.610
13.070.657
10.013.747
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
235
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
a.4. Kesin teminatlar, geçici teminatlar, kefaletler ve benzeri işlemler:
Cari Dönem
Önceki Dönem
Geçici Teminat Mektupları
746.541
930.188
Kesin Teminat Mektupları
26.469.420
24.059.778
Avans Teminat Mektupları
5.925.994
4.670.054
Gümrüklere Hitaben Verilen Teminat Mektupları
3.458.505
3.182.599
Diğer Teminat Mektupları
3.241.148
1.806.947
39.841.608
34.649.566
Cari Dönem
Önceki Dönem
4.249.448
2.042.714
Toplam
a.5. Gayrinakdi kredilerin toplam tutarı:
Nakit Kredi Teminine Yönelik Olarak Açılan Gayrinakdi Krediler
Bir Yıl veya Daha Az Süreli Asıl Vadeli
Bir Yıldan Daha Uzun Süreli Asıl Vadeli
885.136
552.349
3.364.312
1.490.365
Diğer Gayrinakdi Krediler
48.662.817
42.620.599
Toplam
52.912.265
44.663.313
a.6. Gayrinakdi kredilerin sektörel risk yoğunlaşması:
Cari Dönem
Önceki Dönem
TP
(%)
YP
(%)
TP
(%)
YP
(%)
126.846
0,61
13.730
0,04
130.154
0,71
26.364
0,10
Çiftçilik ve Hayvancılık
93.718
0,45
13.730
0,04
78.256
0,43
22.651
0,09
Ormancılık
30.373
0,15
46.644
0,25
3.713
0,01
2.755
0,01
5.254
0,03
6.092.427
29,22
16.955.569
52,88
5.719.521
31,21
14.190.185
53,88
144.773
0,69
178.385
0,56
146.051
0,80
256.436
0,97
3.330.430
15,97
12.227.686
38,14
3.335.389
18,20
9.295.189
35,29
2.617.224
12,56
4.549.498
14,18
2.238.081
12,21
4.638.560
17,62
3.108.833
14,91
4.498.933
14,03
2.506.050
13,67
3.828.748
14,54
11.203.664
53,74
8.145.630
25,41
9.734.723
53,12
6.680.614
25,37
7.678.011
36,83
3.491.526
10,89
6.382.712
34,83
2.465.698
9,36
Otel ve Lokanta Hizmetleri
188.077
0,90
65.082
0,20
185.096
1,01
55.787
0,21
Ulaştırma ve Haberleşme
762.721
3,66
1.429.494
4,46
655.041
3,57
1.190.656
4,52
8,23
Tarım
Balıkçılık
Sanayi
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayi
Elektrik, Gaz, Su
İnşaat
Hizmetler
Toptan ve Perakende Ticaret
Mali Kuruluşlar
1.476.461
7,08
2.269.540
7,08
1.111.833
6,07
2.168.192
Gayrimenkul ve Kir. Hizm.
582.911
2,80
523.019
1,63
913.999
4,99
471.035
1,79
Serbest Meslek Hizmetleri
401.663
1,93
212.580
0,66
382.461
2,09
177.382
0,67
Eğitim Hizmetleri
28.711
0,14
5.584
0,02
27.823
0,15
3.768
0,01
Sağlık ve Sosyal Hizmetler
85.109
0,40
148.805
0,47
75.758
0,41
148.096
0,58
1,52
2.448.850
7,64
237.033
1,29
1.609.921
6,11
100,00 26.335.832
100,00
Diğer
317.783
Toplam
20.849.553
100,00 32.062.712
100,00 18.327.481
a.7. I ve II’nci grupta sınıflandırılan gayrinakdi kredilere ilişkin bilgiler:
I. Grup
Gayrinakdi Krediler
Teminat Mektupları
II. Grup
TP
YP
TP
YP
20.693.957
31.922.300
155.596
140.412
155.596
131.253
20.406.139
19.148.620
Aval ve Kabul Kredileri
4.821
948.188
2.571
Akreditifler
5.655
10.894.251
6.588
Cirolar
Menkul Kıymet İhracında Satın Alma Garantilerimizden
Faktoring Garantilerimizden
Diğer Garanti ve Kefaletler
50.022
14.269
227.320
916.972
b. Türev finansal araçlara ilişkin bilgiler:
Grubun türev işlemlerini ağırlıklı olarak para ve faiz swapları, vadeli döviz alım-satım işlemleri ile para ve faiz opsiyonları oluşturmaktadır. Bazı türev işlemler ekonomik olarak riskten
korunma sağlamakla birlikte, finansal riskten korunma muhasebesine (hedge) uygun kalem olarak tanımlanması için gereken koşulların tamamı yerine getirilmediği için “TMS
39-Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” kapsamında alım satım amaçlı olarak muhasebeleştirilmektedir. Finansal enstrümanların gerçeğe uygun değerlerinde meydana gelen
değişimlerden korunmak amacıyla gerçekleştirilen ve finansal riskten korunma muhasebesi kapsamında değerlendirilebilmeleri için gerekli tüm koşullar mevcut olan türev işlemler ise
riskten korunma amaçlı olarak sınıflandırılmaktadır.
236
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
c. Koşullu borçlar ve varlıklara ilişkin açıklamalar:
Grubun kendi iç işleri nedeniyle çeşitli müesseselere hitaben vermiş olduğu teminat mektupları, garanti ve taahhütlerin, Grup lehine üçüncü kişilere hitaben diğer kuruluşlar tarafından
verilen garantilerin ve konut projeleri kapsamında kullandırılan konut kredileri nedeniyle doğan taahhütlerin izlendiği “Diğer Cayılamaz Taahhütler” hesabının bakiyesi 6.735.372 TL’dir.
Müşterilere verilen çeklerden dolayı ilgili mevzuat gereği oluşan 5.654.056 TL tutarındaki ödeme yükümlülüğü de taahhüt hesaplarında kayıt altına alınmıştır. Lehdarlarına ödenmek
üzere ibraz edilen çeklerin karşılıksız kalması durumunda karşılıksız kalan kısım için, ilgili mevzuat çerçevesinde, 3167 sayılı “Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin
Korunması Hakkında Kanun”a tabi çekler için 740 TL’ye (tam rakam), 5941 sayılı “Çek Kanunu”na tabi çekler için ise 1.290 TL’ye (tam rakam) kadar Banka tarafından ödeme yükümlülüğü
doğacaktır. Söz konusu tutarların müşterilerden tahsili yoluna gidilecek, tahsili mümkün olmayan tutarlar ise “Tazmin Edilen Gayrinakdi Kredi Bedelleri” hesaplarında izlenecektir.
ç. Başkaları nam ve hesabına verilen hizmetlere ilişkin açıklamalar:
Bu konuda Dördüncü Bölüm XV no.lu dipnotta açıklama yapılmıştır.
IV. Gelir Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
a. Faiz Gelirleri
a.1. Kredilerden alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
TP
Önceki Dönem
YP
TP
YP
Kredilerden Alınan Faizler (1)
Kısa Vadeli Kredilerden
3.939.904
311.042
3.532.649
324.599
Orta ve Uzun Vadeli Kredilerden
8.632.534
3.430.888
6.681.571
2.576.433
172.450
2.157
192.866
3.548
12.744.888
3.744.087
10.407.086
2.904.580
Takipteki Alacaklardan Alınan Faizler
Kaynak Kul. Destekleme Fonundan Alınan Primler
Toplam
(1)
Nakdi kredilere ilişkin ücret ve komisyon gelirlerini de içermektedir.
a.2. Bankalardan alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
181.896
62.527
120.822
65.160
4.651
9.528
4.266
4.320
186.547
72.055
125.088
69.480
TP
YP
TP
YP
80.458
74
126.172
932
3.346.972
533.498
2.781.412
337.543
117.280
4.030
684.725
461
3.544.710
537.602
3.592.309
338.936
Cari Dönem
Önceki Dönem
846
4.546
T.C. Merkez Bankasından
Yurt İçi Bankalardan
Yurt Dışı Bankalardan
Yurt Dışı Merkez ve Şubelerden
Toplam
a.3. Menkul değerlerden alınan faizlere ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan
Önceki Dönem
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklardan
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlardan
Toplam
a.4. İştirak ve bağlı ortaklıklardan alınan faiz gelirlerine ilişkin bilgiler:
İştirak ve Bağlı Ortaklıklardan Alınan Faizler
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
237
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
b. Faiz Giderleri
b.1. Kullanılan kredilere verilen faizlere ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
454.686
436.189
351.470
260.448
Yurt içi Bankalara
151.475
25.028
139.502
19.169
Yurt dışı Bankalara
303.211
411.005
211.968
241.209
454.686
696.983
351.470
429.079
Cari Dönem
Önceki Dönem
25.955
16.438
Bankalara
T.C. Merkez Bankasına
156
70
Yurt dışı Merkez ve Şubelere
Diğer Kuruluşlara
260.794
Toplam (1)
(1)
168.631
Nakdi kredilere ilişkin ücret ve komisyon giderlerini de içermektedir.
b.2. İştirak ve bağlı ortaklıklara verilen faiz giderlerine ilişkin bilgiler:
İştirak ve Bağlı Ortaklıklara Verilen Faizler
b.3. İhraç edilen menkul kıymetlere verilen faizlere ilişkin bilgiler:
Cari Dönem
İhraç Edilen Menkul Kıymetlere Verilen Faizler
Önceki Dönem
TP
YP
TP
YP
667.619
921.856
557.245
513.932
b.4. Mevduata ödenen faizin vade yapısına göre gösterimi:
Vadeli Mevduat
Vadesiz
Mevduat
1 Aya
Kadar
3 Aya
Kadar
6 Aya
Kadar
1 Yıla
Kadar
1 Yıldan
Uzun
Bankalar Mevduatı
112
104.278
50.480
65
439
247
Tasarruf Mevduatı
2
170.638
3.501.712
116.785
31.895
30.645
Birikimli
Mevduat
Toplam
141
3.851.818
Türk Parası
155.621
Resmi Mevduat
2
2.550
3.801
220
25
1
6.599
Ticari Mevduat
1
197.287
594.965
31.805
5.368
2.238
831.664
Diğer Mevduat
11
21.535
299.319
52.999
219
132
374.215
128
496.288
4.450.277
201.874
37.946
33.263
141
5.219.917
DTH
503
101.779
602.661
69.872
57.638
161.455
6
993.914
Bankalar Mevduatı
486
20.161
15.584
2.970
3.630
23.384
1.799
124
989
121.940
618.245
72.842
63.067
184.963
6
1.062.052
1.117
618.228
5.068.522
274.716
101.013
218.226
147
6.281.969
7 Gün İhbarlı Mevduat
Toplam
Yabancı Para
66.215
7 Gün İhbarlı Mevduat
Kıymetli Maden D.Hs.
Toplam
Genel Toplam
238
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
1.923
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
c. Temettü gelirlerine ilişkin açıklamalar:
Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklardan
Cari Dönem
Önceki Dönem
1.455
704
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklardan
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklardan
Diğer
Toplam
5.685
9.378
249.556
281.965
256.696
292.047
Cari Dönem
Önceki Dönem
161.860.645
90.789.713
ç. Ticari kar/zarara ilişkin açıklamalar (Net):
Kar
Sermaye Piyasası İşlemleri Karı
3.346.423
1.970.270
Türev Finansal İşlemlerden Kar
5.664.626
4.182.083
Kambiyo İşlemlerinden Kar
Zarar (-)
152.849.596
84.637.360
162.185.805
90.125.585
Sermaye Piyasası İşlemleri Zararı
2.933.959
1.399.931
Türev Finansal İşlemlerden Zarar
6.562.571
4.796.827
152.689.275
83.928.827
-325.160
664.128
Kambiyo İşlemlerinden Zarar
Ticari Kar/Zarar (Net)
Türev işlemlere ilişkin kur değişimlerinden kaynaklanan kar tutarı 3.713.622 TL, zarar tutarı 4.668.651 TL olup, net zarar tutarı 955.029 TL’dir (31.12.2014 kar: 3.090.812 TL, zarar: 3.659.609 TL’dir).
d. Diğer faaliyet gelirlerine ilişkin bilgiler:
Diğer faaliyet gelirlerinin 4.098.783 TL tutarındaki bölümü, sigorta ve reasürans şirketlerinin faaliyetleriyle ilgili gelirlerin bu kalem içerisinde sınıflanması nedeniyle ilgili sektör
şirketlerinden kaynaklanmakta olup bu tutarın %92’si alınan sigorta primlerinden meydana gelmiştir (31.12.2014: 3.569.566 TL, %94).
Ana Ortaklık Banka’nın geçmiş dönemlerde ayrılan ve cari dönemde çözülen 200.000 TL serbest karşılık tutarı ile Beşinci Bölüm II.ğ.5.4 no.lu dipnotta detaylarına yer verilen Banka
ve Grup şirketlerinin Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakıflarına ilişkin olarak önceki yıllarda ayırdıkları karşılıklarına ilişkin çözülen tutarlar, başta takipteki kredilerle
ilgili olmak üzere muhtelif nedenlerle ayrılan diğer karşılık tutarlarından yapılan tahsilat ya da iptaller, yatırım amaçlı gayrimenkullerin değerleme farkları ve çeşitli bankacılık hizmetleri
karşılığında müşterilerden elde edilen ücret gelirleri ile duran varlık satışı gelirleri “Diğer Faaliyet Gelirleri” hesabının kalan kısmını oluşturmaktadır.
e. Kredi ve diğer alacaklara ilişkin değer düşüş karşılıkları:
Kredi ve Diğer Alacaklara İlişkin Özel Karşılıklar
Cari Dönem
Önceki Dönem
1.541.833
1.000.065
III. Grup Kredi ve Alacaklardan
176.742
126.989
IV. Grup Kredi ve Alacaklardan
458.765
263.449
V. Grup Kredi ve Alacaklardan
906.326
609.627
569.074
398.986
Genel Karşılık Giderleri
Muhtemel Riskler İçin Ayrılan Serbest Karşılık Giderleri
Menkul Değerler Değer Düşme Giderleri
16.911
4.425
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar
9.313
2.922
Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar
7.598
1.503
İştirakler, Bağlı Ortaklıklar ve VKET Men. Değ. Değer Düşüş Giderleri
291
İştirakler
291
Bağlı Ortaklıklar
Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar
Diğer
Toplam
161.904
126.346
2.289.722
1.530.113
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
239
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
f. Diğer faaliyet giderlerine ilişkin bilgiler:
Personel Giderleri (1)
Kıdem Tazminatı Karşılığı
Banka Sosyal Yardım Sandığı Varlık Açıkları Karşılığı
Cari Dönem
Önceki Dönem
3.139.025
2.952.787
55.629
53.630
277.523
122.568
Maddi Duran Varlık Değer Düşüş Giderleri
7.085
Maddi Duran Varlık Amortisman Giderleri
242.247
244.771
211.757
144.680
Elden Çıkarılacak Kıymetler Değer Düşüş Giderleri
3.275
2.566
Elden Çıkarılacak Kıymetler Amortisman Giderleri
5.682
6.153
Maddi Olmayan Duran Varlık Değer Düşüş Giderleri
Şerefiye Değer Düşüş Gideri
Maddi Olmayan Duran Varlık Amortisman Giderleri
Özkaynak Yöntemi Uygulanan Ortaklık Payları Değer Düşüş Gideri
Satış Amaçlı Elde Tutulan ve Durdurulan Faaliyetlere İlişkin Duran Varlıklar Değer Düşüş Giderleri
Diğer İşletme Giderleri
2.142.616
1.911.332
Faaliyet Kiralama Giderleri
328.125
272.197
Bakım ve Onarım Giderleri
109.096
39.304
Reklam ve İlan Giderleri (2)
239.268
219.579
1.466.127
1.380.252
Diğer Giderler (2)
Aktiflerin Satışından Doğan Zararlar (3)
Diğer
Toplam
160.899
275.124
4.694.555
3.785.767
10.940.293
9.499.378
TMS 19 “Çalışanlara Sağlanan Faydalar” standardı uyarınca çalışanlara dağıtılacak kar payı vb. ödemeler için ayrılan karşılığı da içermektedir.
(2)
Grubun bağış,yardım ve sosyal sorumluluk projeleri kapsamında cari dönemde yaptığı harcama tutarı 32.815 TL’dir (31.12.2014: 28.295 TL).
(3)
Cari dönem içerisinde Grubun sahip olduğu Avea İletişim Hizmetleri A.Ş.’deki payların Türk Telekomünikasyon A.Ş.’ye vadeli satışı neticesinde oluşan 155.084 TL’lik satış zararını da içermektedir.
(1)
Yukarıdaki tabloda “Diğer” grubu içerisinde yer alan faaliyet giderlerinin, 3.611.428 TL’lik kısmı sigorta ve reasürans şirketlerinin faaliyetleri ile ilgili giderlerin bu kalem içerisinde
sınıflanması nedeniyle ilgili sektör şirketlerinden kaynaklanmakta olup, gerek cari gerekse önceki dönemde söz konusu bakiyenin önemli bölümü ödenen tazminat giderleri
oluşturmaktadır (31.12.2014: 2.912.558 TL). Bunun dışında Banka’nın 242.081 TL tutarındaki kısmı geçmiş yıl gelirlerinde yer alan kredi komisyonlarının iadesi sonucu oluşan gider,
82.583 TL’lik kısmı Beşinci Bölüm II.ğ.5.5 no.lu dipnotta detaylarına yer verilen Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na ödenen idari para cezası ile Grubun 265.015 TL’lik harç, vergi, resim ve fon
giderleri cari dönem “Diğer” grubu içerisinde yer alan gider kalemleridir.
g. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler vergi öncesi kar/zararına ilişkin açıklamalar:
Grubun vergi öncesi karı sürdürülen faaliyetlerden kaynaklanmaktadır. Vergi öncesi karın 10.195.865 TL’si net faiz gelirlerinden, 1.807.881 TL’si net ücret ve komisyon gelirlerinden
oluşmakta olup, diğer faaliyet giderleri toplamı 10.940.293 TL’dir.
ğ. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler vergi karşılığına ilişkin açıklamalar:
Grubun 31.12.2015 tarihi itibarıyla toplam 850.228 TL tutarındaki vergi karşılığı, 528.501 TL tutarındaki cari vergi gideri ile 321.727 TL tutarındaki ertelenmiş vergi giderinden
oluşmaktadır.
h. Sürdürülen faaliyetler ile durdurulan faaliyetler dönem net kar/zararına ilişkin açıklamalar:
Grubun sürdürülen faaliyetlerinden elde ettiği net kar 3.739.671 TL’dir.
ı. Net dönem kar ve zararına ilişkin açıklama:
ı.1. Olağan faaliyetlerden kaynaklanan gelir ve giderler: Grubun 01.01.2015-31.12.2015 dönemindeki performansının anlaşılması için özel açıklama yapılmasını gerektirecek bir husus
bulunmamaktadır.
ı.2. Muhasebe tahminlerindeki değişikliklerin cari ve gelecek dönem kar/zararlarına etkisi: Açıklama yapılmasını gerektirecek herhangi bir husus bulunmamaktadır.
ı.3. Gelir Tablosundaki “Alınan Ücret ve Komisyonlar” altında yer alan “Diğer” kalemi, kredi kartı işlemleri, sermaye piyasası işlemleri ve sigorta-reasürans işlemleri başta olmak üzere
muhtelif işlemlerden alınan ücret ve komisyonlardan oluşmaktadır.
ı.4. Diğer kalemler gelir tablosu toplamının % 10’unu aşmamaktadır.
i. Azınlık paylarına ait kar/zarar:
Azınlık Paylarına Ait Kar/Zarar
240
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Cari Dönem
Önceki Dönem
408.931
496.698
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
V. Özkaynak Değişim Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
Yasal kayıtlardaki ödenmiş nominal sermaye tutarı 4.500.000 TL olup, bilanço tarihi itibarıyla yasal yedek akçeler bakiyesi 2.774.889 TL, olağanüstü yedek akçeler bakiyesi 15.797.306
TL’dir.
Cari dönemde diğer yedekler hesabında oluşan değişim yurt dışı şube ve finansal kuruluşların çevrim farkı zararı ile kıdem tazminatı yükümlülüğüne ilişkin aktüeryal kayıptan
kaynaklanmaktadır.
Geçmiş dönem karında oluşan 42.870 TL’lik değişimin 9.547 TL’si satışı yapılan gayrimenkullere ilişkin özkaynaklar altında izlenen yeniden değerleme değer artışlarının TMS 16 “Maddi
Duran Varlıklar” çerçevesinde geçmiş yıl karlarına aktarılmasından, kalan kısım ise grup paylarında meydana gelen değişimden kaynaklanmaktadır.
Menkul değerler değer artış fonu hesabının detayı Beşinci Bölüm II.j.9 no.lu dipnotta verilmiş olup bu tutarın 389.696 TL’lik kısmı satılmaya hazır menkul değerlere ait ertelenmiş vergi
etkisinden oluşmaktadır (31.12.2014:-154.228).
Maddi ve maddi olmayan duran varlık YDF hesabındaki 2.709.044 TL’lik tutarın detayı Beşinci Bölüm I.i no.lu dipnotta belirtilmiştir.
VI. Nakit Akış Tablosuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
Bankacılık faaliyetleri konusu aktif ve pasiflerdeki değişim öncesi konsolide faaliyet karına ilişkin 11.177.832 TL’lik gelir tutarının, 20.678.956 TL’si ağırlıklı olarak kredilerden ve menkul
kıymetlerden alınan faizler ile 10.954.988 TL’si ağırlıklı olarak mevduat ve para piyasası işlemlerine verilen faizlerden kaynaklanmaktadır. 5.700.209 TL tutarındaki elde edilen diğer
kazançların önemli bir kısmını sigorta şirketlerinin prim tahsilatları oluşturmaktadır. Faaliyet karının içinde yer alan “Diğer” kalemi verilen ücret ve komisyonlar ile personele ve hizmet
tedarik edenlere yapılan nakit ödemeler ile ödenen vergiler dışındaki diğer faaliyet giderleri ve kambiyo kar/zararı gibi kalemlerden oluşmakta olup 2.397.772 TL (31.12.2014: 4.923.445
TL) olarak gerçekleşmiştir.
Bankacılık faaliyetleri konusu aktif ve pasiflerdeki değişim içinde yer alan “Diğer Borçlarda Net Artış (Azalış)” kalemi, repo işlemlerinden sağlanan fonlar, muhtelif borçlar, diğer
yabancı kaynaklar ve ödenecek vergi, resim, harç ve primlerdeki değişimlerden kaynaklanmakta olup 4.719.629 TL tutarında artış (31.12.2014: 1.276.577 TL tutarında azalış) olarak
gerçekleşmiştir.
Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan “Diğer” kalemi, iktisap edilen ve elden çıkarılan maddi olmayan duran varlıklara ilişkin net nakit akımlarını içermekte olup 339.573 TL tutarında azalış
(31.12.2014: 233.353 TL tutarında azalış) olarak gerçekleşmiştir.
Döviz kurundaki değişimin nakit ve nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki etkisi 31.12.2015 tarihi itibarıyla yaklaşık-57.933 TL olarak tespit edilmiştir. Söz konusu etkinin hesaplanmasında,
ilgili yabancı para varlıkların yüksek devir hızına sahip oldukları göz önünde bulundurularak, döviz kurlarının dönem sonundan geriye doğru son 30 günlük basit aritmetik ortalamaları
dikkate alınmış, ilgili varlıkların dönem sonu kurlarından TL karşılıkları ile belirtilen yöntemle bulunan ortalama TL karşılıkları arasındaki fark, döviz kurundaki değişimin etkisi olarak
hesaplanmıştır. Bahse konu yönteme göre 31.12.2014 itibarıyla hesaplanan döviz kurundaki değişimin nakit ve nakde eşdeğer varlıklar üzerindeki etkisi ise 79.279 TL’dir.
Kasa, efektif deposu, T.C. Merkez Bankası serbest hesapları, yoldaki paralar, satın alınan banka çekleri, kıymetli madenler, para piyasası işlemleri ile vadesiz ve 3 aya kadar vadeli
bankalar, nakit ve nakde eşdeğer varlık olarak tanımlanmaktadır.
Dönem başındaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklar:
31.12.2014
31.12.2013
8.351.714
8.336.582
Nakit
Kasa ve Efektif Deposu
2.530.767
2.189.602
T.C. Merkez Bankası ve Diğer
5.820.947
6.146.980
5.210.602
4.706.027
Nakde Eşdeğer Varlıklar
Para Piyasalarından Alacaklar
262.983
140.262
4.947.619
4.565.765
13.562.316
13.042.609
Vadesiz ve 3 Aya Kadar Vadeli Bankalar
Toplam Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlık
Önceki dönemde gerçekleşen işlemler neticesinde bulunan toplam değer, cari dönem başındaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklar toplamını verir.
Dönem sonundaki nakit ve nakde eşdeğer varlıklara ilişkin bilgiler:
31.12.2015
Nakit
Kasa ve Efektif Deposu
T.C. Merkez Bankası ve Diğer
Nakde Eşdeğer Varlıklar
31.12.2014
7.837.113
8.351.714
2.668.168
2.530.767
5.168.945
5.820.947
6.081.306
5.210.602
Para Piyasalarından Alacaklar
1.302.303
262.983
Vadesiz ve 3 Aya Kadar Vadeli Bankalar
4.779.003
4.947.619
13.918.419
13.562.316
Toplam Nakit ve Nakde Eşdeğer Varlık
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
241
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
VII. Grubun Dahil Olduğu Risk Grubuna İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
a. Grubun dahil olduğu risk grubuna ilişkin işlemlerin hacmi, dönem sonunda sonuçlanmamış kredi ve mevduat işlemleri, döneme ilişkin gelir ve giderler:
a.1. Grubun dahil olduğu risk grubuna kullandırılan kredilere ilişkin bilgiler:
Cari Dönem:
Grubun Dahil Olduğu Risk Grubu
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol
Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
Nakdi
G.Nakdi
Grubun Doğrudan ve
Dolaylı Ortakları
Nakdi
G.Nakdi
Risk Grubuna Dahil Olan
Diğer Gerçek ve Tüzel Kişiler
Nakdi
G.Nakdi
Krediler ve Diğer Alacaklar
Dönem Başı Bakiyesi
Dönem Sonu Bakiyesi
Alınan Faiz ve Komisyon Gelirleri
1.228
1.490.797
443.998
237.884
24.367
1.824.468
301.844
285.220
846
153
37.736
2.959
Önceki Dönem:
Grubun Dahil Olduğu Risk Grubu
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol
Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
Grubun Doğrudan ve
Dolaylı Ortakları
Nakdi
G.Nakdi
Risk Grubuna Dahil Olan
Diğer Gerçek ve Tüzel Kişiler
Nakdi
G.Nakdi
Nakdi
G.Nakdi
Dönem Başı Bakiyesi
15.375
1.426.296
553.135
246.217
Dönem Sonu Bakiyesi
1.228
1.490.797
443.998
237.884
3.954
488
34.904
1.270
Krediler ve Diğer Alacaklar
Alınan Faiz ve Komisyon Gelirleri
a.2. Grubun dahil olduğu risk grubuna ait mevduata ilişkin bilgiler:
Grubun Dahil Olduğu Risk Grubu
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol
Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
Cari Dönem
Grubun Doğrudan ve
Dolaylı Ortakları
Önceki Dönem
Cari Dönem
Önceki Dönem
Risk Grubuna Dahil Olan
Diğer Gerçek ve Tüzel Kişiler
Cari Dönem
Önceki Dönem
Mevduat
Dönem Başı Bakiyesi
523.900
391.051
206.316
352.420
2.469.021
1.625.580
Dönem Sonu Bakiyesi
675.930
523.900
166.618
206.316
2.653.835
2.469.021
25.004
16.165
30.689
29.940
77.383
50.039
Mevduat Faiz Gideri
a.3. Grubun dahil olduğu risk grubu ile yaptığı vadeli işlemler ile opsiyon ile benzeri diğer sözleşmelere ilişkin bilgiler:
Grubun Dahil Olduğu Risk Grubu
İştirak, Bağlı Ortaklık ve Birlikte Kontrol
Edilen Ortaklıklar (İş Ortaklıkları)
Cari Dönem
Önceki Dönem
Grubun Doğrudan ve
Dolaylı Ortakları
Cari Dönem
Önceki Dönem
Risk Grubuna Dahil Olan
Diğer Gerçek ve Tüzel Kişiler
Cari Dönem
Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya
Zarara Yansıtılan İşlemler
Dönem Başı
Dönem Sonu
Toplam Kar/Zarar
Riskten Korunma Amaçlı İşlemler
Dönem Başı
Dönem Sonu
Toplam Kar/Zarar
242
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
29.860
-1.241
1.505
Önceki Dönem
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
b. Grubun dahil olduğu risk grubu ile ilgili olarak:
b.1. Taraflar arasında bir işlem olup olmadığına bakılmaksızın Grubun dahil olduğu risk grubunda yer alan ve Grubun kontrolündeki kuruluşlarla ilişkileri:
Söz konusu kuruluşlara Bankacılık Kanunu hükümleri çerçevesinde her türlü bankacılık hizmeti verilmektedir.
b.2. İlişkinin yapısının yanında, yapılan işlemin türü, tutarı ve toplam işlem hacmine olan oranı, başlıca kalemlerin tutarı ve tüm kalemlere olan oranı, fiyatlandırma politikası ve diğer
unsurlar:
Yapılan işlemler ağırlıklı olarak kredi ve mevduat işlemlerinden oluşmaktadır. Risk grubu kapsamındaki kuruluşlara kullandırılan nakdi kredilerin toplam nakdi kredilere oranı % 0,17;
toplam aktiflere oranı % 0,10; risk grubu kapsamındaki kuruluşların mevduatının toplam mevduata oranı % 2,27; toplam pasiflere oranı % 1,07’dir. İşlemlerde karşılaştırılabilir fiyat
yöntemi uygulanmaktadır.
b.3. Gayrimenkul ve diğer varlıkların alım satımı, hizmet alımı satımı, acente sözleşmeleri, finansal kiralama sözleşmeleri, araştırma ve geliştirme sonucu elde edilen bilgilerin aktarımı,
lisans anlaşmaları, finansman (krediler ve nakit veya ayni sermaye destekleri dahil), garantiler ve teminatlar ile yönetim sözleşmeleri:
Ana Ortaklık Banka’nın şubeleri, Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi ile Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.’nin acentesi konumundadır. Ayrıca Banka, şubeleri aracılığıyla, İş Yatırım Menkul
Değerler A.Ş. ile İş Portföy Yönetimi A.Ş.’nin acentelik faaliyetlerini yürütmektedir. 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında Banka önceki dönemlerde kurmuş olduğu tüm
yatırım fonlarının kuruculuğunu 09.07.2015 tarihi itibarıyla İş Portföy Yönetimi A.Ş.’ye devretmiştir. Aynı Kanun kapsamında, İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ve Yatırım Finansman
Menkul Değerler A.Ş.’nin kurucusu olduğu yatırım fonlarının kuruculuğu da İş Portföy Yönetimi A.Ş.’ye devredilmiştir. Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.’nin kurucusu olduğu yatırım
fonlarından 22 adedinin yönetimi ise İş Portföy Yönetimi A.Ş. tarafından yapılmaktadır.
Risk grubu firmalarının nakdi ve gayri nakdi kredi ihtiyaçları, talepleri halinde Bankacılık Kanunu’ndaki sınırlamalar ve geçerli piyasa koşulları dikkate alınarak karşılanmaktadır.
c. Kilit yönetici personele (yönetim organı üyeleri ve üst düzey yöneticiler) sağlanan faydalar:
Grubun kilit yönetici personele cari dönemde sağlandığı faydalar 65.176 TL’dir (31.12.2014: 57.934 TL).
VIII. Grubun Yurt içi, Yurt dışı, Kıyı Bankacılığı Bölgelerindeki Şube veya İştirakler ile Yurt dışı Temsilciliklerine İlişkin Açıklamalar
Ana Ortaklık Banka-Türkiye İş Bankası A.Ş.
Yurt içi şube (*)
Sayı
Çalışan Sayısı
1.354
24.877
1
2
Çin Halk Cumhuriyeti
1
2
Mısır
2
37
İngiltere
11.969.180
422
16
179
K.K.T.C.
1.740.847
80.000
2
33
Irak
717.481
43.422
2
19
Kosova
194.669
31.100
1
8
Bahreyn
7.558.481
Bulunduğu Ülke
Yurt dışı temsilcilikler
Aktif Toplamı
Yurt dışı şube
Kıyı Bnk. Blg. Şubeler
(*)
Yasal Sermaye
Türkiye’de bulunan Serbest Bölge şubeleri yurt içi şube sayısına dahil edilmiştir.
İşbank AG
Yurt içi şube (*)
Sayı
Çalışan Sayısı
13
270
Bulunduğu Ülke
Yurt dışı temsilcilikler
Aktif Toplamı
Yurt dışı şube
1
9
Hollanda
336.047
1
9
Fransa
53.265
1
7
İsviçre
29.535
1
6
Bulgaristan
9.770
Yasal Sermaye
Kıyı Bnk. Blg. Şubeler
(*)
Merkezi Almanya’da olan Şirket’in Almanya’da olan şubeleri yurt içi şube olarak gösterilmiştir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
243
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Milli Reasürans T.A.Ş.
Yurt içi şube
Sayı
Çalışan Sayısı
1
200
Bulunduğu Ülke
Yurt dışı temsilcilikler
Yurt dışı şube
Kıyı Bnk. Blg. Şubeler
1
11
Singapur
Aktif Toplamı
Yasal Sermaye
114.853
87.228
JSC İşbank
Yurt içi şube (*)
Sayı
Çalışan Sayısı
11
291
Bulunduğu Ülke
Yurt dışı temsilcilikler
Aktif Toplamı
Yasal Sermaye
Aktif Toplamı
Yasal Sermaye
Yurt dışı şube
Kıyı Bnk. Blg. Şubeler
(*)
Merkezi Moskova’da olan Şirket’in Rusya’da olan şubeleri yurt içi şube olarak gösterilmiştir.
JSC İşbank Georgia
Yurt içi şube (*)
Sayı
Çalışan Sayısı
2
36
Bulunduğu Ülke
Yurt dışı temsilcilikler
Yurt dışı şube
Kıyı Bnk. Blg. Şubeler
(*)
Merkezi Tiflis’te olan Şirket’in Gürcistan’da olan şubeleri yurt içi şube olarak gösterilmiştir.
244
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
Yurt dışında şube ya da temsilciliği bulunmayan konsolidasyona dahil diğer bağlı ortaklıklara ilişkin çalışan sayısına ilişkin bilgiler:
Çalışan Sayısı
ANADOLU ANONİM TÜRK SİGORTA ŞİRKETİ
1.083
ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş.
1.017
EFES VARLIK YÖNETİM A.Ş.
75
IS INVESTMENTS GULF LTD. (1)
0
İŞ FAKTORİNG A.Ş.
91
İŞ FİNANSAL KİRALAMA A.Ş.
143
İŞ GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
76
İŞ GİRİŞİM SERMAYESİ YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
19
İŞ PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş.
62
İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş.
399
İŞ YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
6
MAXIS INVESTMENTS LTD. (2)
24
TSKB GAYRİMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.Ş.
11
TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI A.Ş.
332
YATIRIM FİNANSMAN MENKUL DEĞERLER A.Ş.
140
(1)
(2)
Merkezi Dubai’de olan ve merkezi haricinde şube veya temsilciliği bulunmayan Şirket’in faaliyetlerinin sonlandırılmasına karar verilmiştir.
Merkezi Londra’da olan Şirket’in merkezi haricinde şube veya temsilciliği bulunmamaktadır.
IX. Bilanço Sonrası Hususlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar
1) Banka Yönetim Kurulu’nun, borçlanma aracı ihracına ilişkin 29.09.2015 tarihli kararı kapsamında, 2016 yılı Ocak ayında 656.110 TL nominal değerli 89 gün vadeli bono, 385.216 TL
nominal değerli 164 gün vadeli bono, 425.529 TL nominal değerli 248 gün vadeli bono ve 140.984 TL nominal değerli 381 gün vadeli iskontolu tahvil ihracı gerçekleştirilmiştir.
2) Banka Yönetim Kurulu’nun borçlanma araçlarının yurt dışında ihracına yönelik 13.02.2015 tarihli kararı kapsamında 2016 yılı Ocak ayında yurt dışında 30 milyon USD tutarında ihraç
gerçekleştirilmiştir.
3) Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.’nin kayıtlı sermaye tavanının 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri kapsamında 450.000 TL’den 900.000 TL’ye yükseltilmesine ve Esas
Sözleşme’nin “Sermaye ve Paylar” başlıklı 6. Maddesi’nin söz konusu kayıtlı sermaye tavanı artışına uygun olarak değiştirilmesine ilişkin başvurusu, 19.01.2016 tarihinde Sermaye
Piyasası Kurulu’nca onaylanmıştır.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
245
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
ALTINCI BÖLÜM: DİĞER AÇIKLAMALAR
I. Grubun Derecelendirme Kuruluşlarından Aldığı Kredi Notları ve Bunlara İlişkin Açıklamalar
Türkiye İş Bankası A.Ş.
Not
Görünüm (*)
Açıklama
Uzun Vadeli Yabancı Para Mevduat Notu
Baa3
Negatif
Bu kategoride Türkiye için belirlenen ülke tavanına bağlı olarak verilebilecek en yüksek nottur.
Uzun Vadeli Türk Parası Mevduat Notu
Baa3
Negatif
Bankanın kredi değerliliğinin yeterli düzeyde olduğunu gösterir.
Uzun Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu
Baa3
Negatif
Bankanın kredi değerliliğinin yeterli düzeyde olduğunu gösterir.
Kısa Vadeli Yabancı Para Mevduat Notu
P-3
-
Bu kategoride Türkiye için belirlenen ülke tavanına bağlı olarak verilebilecek en yüksek nottur.
Kısa Vadeli Türk Parası Mevduat Notu
P-3
-
Bankanın kredi değerliliğinin makul düzeyde olduğuna işaret eder.
Uzun Vadeli Yabancı Para Kredi Notu
BBB-
Durağan
Yatırım yapılabilir seviyededir. Bankanın kredi değerliliğinin iyi olduğunu gösterir.
Uzun Vadeli Türk Parası Kredi Notu
BBB-
Durağan
Yatırım yapılabilir seviyededir. Bankanın kredi değerliliğinin iyi olduğunu gösterir.
MOODY’S
FITCH RATINGS
Kısa Vadeli Yabancı Para Kredi Notu
F3
-
Yatırım yapılabilir seviyededir. Borç ödeme gücünün yeterli düzeyde olduğunu gösterir.
Kısa Vadeli Türk Parası Kredi Notu
F3
-
Yatırım yapılabilir seviyededir. Borç ödeme gücünün yeterli düzeyde olduğunu gösterir.
AA+(tur)
Durağan
Yüksek kredi kalitesini (ulusal olarak) gösterir.
bbb-
-
Bankanın kredi değerliliğinin iyi olduğunu gösterir. Temel finansal göstergeler yeterli düzeydedir.
3
-
Dış destek ihtimali makul seviyededir.
BB+
Negatif
Türkiye’ye verilen YP ülke notu ile aynıdır.
B
-
Finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücüne sahip olduğunu gösterir.
Uzun Vadeli Ulusal Notu
trAA+
-
Finansal yükümlülüklerini yerine getirme gücünün yüksek seviyede olduğunu gösterir.
Kısa Vadeli Ulusal Notu
trA-1
-
Bu kategoride verilebilecek en yüksek not olup, bankanın kısa vadeli
borçlarını ödeyebilme kapasitesinin ülkedeki diğer kurumlara göre yüksek olduğunu gösterir.
Uzun Vadeli Ulusal Kredi Notu
Finansal Kapasite Notu
Destek Notu
STANDARD & POOR’S
Uzun Vadeli Kredi Notu
Kısa Vadeli Kredi Notu
Banka’nın kredi notlarının/görünümlerinin en son güncellendiği tarihlere aşağıda yer verilmiştir:
Moody’s: 29.09.2015, Fitch Ratings: 16.06.2015, Standard & Poor’s: 11.02.2014
(*)
Görünüm:
“Durağan” mevcut notun kısa vadede değişmeyeceğini, “pozitif” mevcut notun yukarı çekilme ihtimalinin yüksek olduğunu, “negatif” ise mevcut notun aşağı çekilme ihtimalinin yüksek
olduğunu göstermektedir.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.
Not
Görünüm
MOODY’S
Referans Kredi Değerlendirme Notu
Uzun Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu
Kısa Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu
Uzun Vadeli Yerel Para İhraççı Notu
Kısa Vadeli Yerel Para İhraççı Notu
Ba2
-
Baa3
Negatif
P-3
-
Baa3
Negatif
P-3
-
Baa3
Negatif
BBB-
Durağan
BBB
Durağan
Kısa Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu
F3
-
Kısa Vadeli Yerel Para İhraççı Notu
F3
-
AAA
Durağan
Öncelikli Teminatsız Borç YP İhraççı Notu
FITCH RATINGS
Uzun Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu
Uzun Vadeli Yerel Para İhraççı Notu
Ulusal Not
Destek Notu
2
-
Destek Notu Tabanı
BBB-
-
Öncelikli Teminatsız Borç Notu
BBB-
-
TSKB’nin kredi notlarının/görünümlerinin en son güncellendiği tarihlere aşağıda yer verilmiştir:
Moody’s: 23.10.2015, Fitch Ratings: 15.10.2015
246
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Türkiye İş Bankası A.Ş.
31.12.2015 Tarihli Konsolide Finansal Rapor
İş Finansal Kiralama A.Ş.
Not
Görünüm
FITCH RATINGS
Uzun Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu
BBB-
Durağan
Uzun Vadeli Türk Parası İhraççı Notu
BBB-
Durağan
Kısa Vadeli Yabancı Para İhraççı Notu
F3
-
Kısa Vadeli Türk Parası İhraççı Notu
F3
-
AA+(tur)
Durağan
2
-
Uzun Vadeli Ulusal Kredi Notu
Destek Notu
İş Finansal Kiralama A.Ş.’nin kredi notlarının/görünümlerinin en son güncellendiği tarihe aşağıda yer verilmiştir:
Fitch Ratings: 10.07.2015
II. Özel Denetime ve Kamu Denetimine İlişkin Açıklamalar
Cari dönemde Banka’da Türk Ticaret Kanunu’nun 207, 438 ve 439. maddeleri kapsamında özel denetim yapılmamıştır. Banka başta BDDK, TCMB, Sermaye Piyasası Kurulu, Rekabet
Kurumu gibi kamu kurumları olmak üzere kamu denetimine tabidir. Söz konusu kamu kurumlarının Banka’da yaptıkları denetimlere ilişkin olarak kamuya açıklama gereken bir husus
çıktığı takdirde bu hususlar özel durum açıklamaları aracılığıyla kamuyla paylaşılmaktadır.
YEDİNCİ BÖLÜM: BAĞIMSIZ DENETİM RAPORUNA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
I. Bağımsız Denetim Raporuna İlişkin Açıklamalar
Ana Ortaklık Banka’nın ve finansal kuruluşlarının kamuya açıklanacak 31.12.2015 tarihli konsolide finansal tabloları ve dipnotları Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirlik A.Ş. (the Turkish member firm of KPMG International Cooperative, a Swiss entity) tarafından bağımsız denetime tabi tutulmuş ve 01.02.2016 tarihli bağımsız denetçi raporu
bu raporun giriş kısmında sunulmuştur.
II. Bağımsız Denetçi Tarafından Hazırlanan Açıklama ve Dipnotlar
Grubun faaliyetiyle ilgili olan, ancak yukarıdaki bölümlerde belirtilmeyen önemli bir husus ve gerekli görülen açıklama ve dipnotlar bulunmamaktadır.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
247
Beş Yıllık Döneme İlişkin Özet Finansal Bilgiler ve
Gösterge Rasyolar
KONSOLİDE OLMAYAN - BEŞ YILLIK DÖNEME İLİŞKİN ÖZET FİNANSAL BİLGİLER VE GÖSTERGE RASYOLAR
AKTİF KALEMLER (Bin TL)
2011/12
2012/12
2013/12
2014/12
2015/12
Nakit Değerler
1.231.464
1.756.595
2.219.817
2.557.158
2.844.408
Bankalar ve Para Piyasalarından Alacaklar (1)
14.802.918
15.634.097
22.335.328
23.442.769
30.325.618
Menkul Değerler (Net)
42.778.027
38.054.734
36.866.263
40.856.011
44.780.864
Krediler (2)
91.620.638
106.715.770
134.843.374
155.315.498
177.036.620
İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (Net)
6.275.017
7.699.954
7.760.771
9.624.972
9.393.597
Duran Varlıklar (Net)
1.983.314
1.998.785
2.090.204
2.236.258
4.747.116
Diğer Aktifler
2.977.126
3.584.515
4.384.280
3.739.309
6.589.361
Aktif Toplamı
161.668.504
175.444.450
210.500.037
237.771.975
275.717.584
2011/12
2012/12
2013/12
2014/12
2015/12
Mevduat
98.313.134
105.383.434
120.974.765
133.551.191
153.802.426
Alınan Krediler ve Para Piyasalarına Borçlar (3)
72.305.908
PASİF KALEMLER (Bin TL)
34.390.699
32.435.220
49.917.741
58.787.820
Karşılıklar
4.204.926
5.380.105
5.842.456
6.450.399
7.093.746
Diğer Pasifler
6.838.381
9.526.646
10.185.958
9.671.498
10.480.514
Özkaynaklar
Pasif Toplamı
GELİR VE GİDER KALEMLERİ (4) (Bin TL)
17.921.364
22.719.045
23.579.117
29.311.067
32.034.990
161.668.504
175.444.450
210.500.037
237.771.975
275.717.584
2011/12
2012/12
2013/12
2014/12
2015/12
10.898.384
13.390.415
13.460.682
16.085.908
19.200.361
Faiz Giderleri
6.336.584
7.462.498
6.805.252
8.631.691
10.214.805
Net Faiz Geliri
4.561.800
5.927.917
6.655.430
7.454.217
8.985.556
306.073
590.390
223.266
184.866
-868.620
1.428.583
1.706.227
1.919.086
2.003.778
2.388.802
Faiz Gelirleri
Net Ticari Kâr/Zarar
Net Ücret ve Komisyon Gelirleri
Temettü Gelirleri
Diğer Faaliyet Gelirleri
555.702
417.703
450.312
594.982
554.940
1.311.114
1.172.144
1.038.142
1.011.812
1.108.588
Faaliyet Gelirleri Toplamı
8.163.272
9.814.381
10.286.236
11.249.655
12.169.266
Faaliyet Giderleri
3.481.199
4.484.306
4.962.519
5.695.413
6.327.389
NET FAALİYET KÂRI/ZARARI
4.682.073
5.330.075
5.323.717
5.554.242
5.841.877
Kredi ve Diğer Alacaklar Değer Düşüş Karşılığı
1.383.793
1.209.122
1.467.018
1.323.174
2.058.180
VERGİ ÖNCESİ KÂR/ZARAR
3.298.280
4.120.953
3.856.699
4.231.068
3.783.697
630.793
810.646
693.334
848.626
701.006
NET DÖNEM KÂRI/ZARARI
2.667.487
3.310.307
3.163.365
3.382.442
3.082.691
GÖSTERGE RASYOLAR
2011/12
2012/12
2013/12
2014/12
2015/12
%92,3
%91,4
%92,2
%92,3
%91,3
%112,4
%116,4
%113,5
%114,2
%111,4
Vergi Karşılığı
Faiz Getirili Aktifler (5) / Aktif Toplamı
Faiz Getirili Aktifler (5) / Faiz Ödenen Pasifler
Menkul Değerler / Aktif Toplamı
%26,5
%21,7
%17,5
%17,2
%16,2
Krediler / Aktif Toplamı
%56,7
%60,8
%64,1
%65,3
%64,2
Krediler / Mevduat
%93,2
%101,3
%111,5
%116,3
%115,1
Bireysel Krediler / Toplam Krediler
%27,8
%28,6
%28,5
%27,3
%26,4
%2,1
%1,9
%1,6
%1,5
%2,0
100,0%
%78,9
%80,4
%76,9
%75,1
Vadesiz Mevduat / Toplam Mevduat
%18,9
%19,9
%21,2
%22,0
%22,6
Özkaynaklar / Toplam Pasifler
%11,1
%12,9
%11,2
%12,3
%11,6
Sermaye Yeterliliği Standart Oranı
%14,1
%16,3
%14,4
%16,0
%15,6
Takipteki Krediler Oranı
Özel Karşılık Oranı
Ortalama Aktif Karlılığı (6)
Ortalama Özkaynak Karlılığı
(6)
Faaliyet Giderleri / Faaliyet Gelirleri
%1,8
%2,0
%1,6
%1,5
%1,2
%15,2
%16,5
%13,7
%13,1
%10,4
%42,6
%45,7
%48,2
%50,6
%52,0
2011/12
2012/12
2013/12
2014/12
2015/12
Yasal Özkaynak
18.631.132
24.739.690
27.689.806
35.255.300
37.766.807
Ana Sermaye
17.182.647
19.765.885
22.264.891
29.929.906
32.380.827
DİĞER VERİLER (Bin TL)
Serbest Sermaye (7)
Vadesiz Mevduat
12.117.791
16.099.351
17.070.498
21.137.787
21.723.275
18.626.781
20.946.735
25.623.095
29.431.107
34.683.265
Merkez Bankası ve Zorunlu Karşılıklar hesabı dâhildir.
Takipteki Krediler hariçtir.
(3)
Türk Lirası ve yabancı para cinsinden tahvil ve bono ihraçları ile kullanılan Sermaye Benzeri Kredileri kapsamaktadır.
(4)
Nakdi Kredilerden Alınan Ücret ve Komisyonlar Faiz Gelirleri içinde, Nakdi Kredilere Verilen Ücret ve Komisyonlar Faiz Giderleri içinde gösterilmiştir.
(5)
Faiz getirili aktifler TP ve YP Zorunlu Karşılıkları da içermektedir.
(6)
Ortalamalar çeyreksel bakiyeler üzerinden hesaplanmıştır.
(7)
Serbest Sermaye = Özkaynaklar - (Duran Varlıklar+Mali Olmayan İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar+Net Takipteki Alacaklar)
(1)
(2)
248
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
KONSOLİDE- BEŞ YILLIK DÖNEME İLİŞKİN ÖZET FİNANSAL BİLGİLER VE GÖSTERGE RASYOLAR
AKTİF KALEMLER (Bin TL)
2011/12
2012/12
2013/12
2014/12 *
2015/12
Nakit Değerler
1.260.374
1.779.460
2.257.090
2.586.183
2.870.757
17.545.722
18.965.235
26.479.037
28.827.380
37.303.516
Menkul Değerler (Net)
48.720.930
44.782.722
43.651.041
48.248.088
52.558.209
Bankalar ve Para Piyasalarından Alacaklar (1)
Krediler ve Faktoring Alacakları (2)
99.432.775
115.733.719
146.136.030
169.066.501
194.860.737
İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (Net)
3.979.038
4.398.434
4.174.551
5.611.155
4.948.894
Kiralama İşlemlerinden Alacaklar (Net)
1.376.390
1.384.455
2.034.122
2.746.199
3.199.311
Duran Varlıklar (Net)
3.384.754
3.511.410
3.938.176
5.529.490
9.405.417
Diğer Aktifler
8.235.847
10.519.304
12.949.093
14.458.236
20.352.131
Aktif Toplamı
183.935.830
201.074.739
241.619.140
277.073.232
325.498.972
PASİF KALEMLER (Bin TL)
Mevduat
Alınan Krediler ve Para Piyasalarına Borçlar (3)
Karşılıklar
2011/12
2012/12
2013/12
2014/12 *
2015/12
98.831.996
106.010.860
121.837.798
134.501.226
154.201.290
45.121.027
44.483.302
65.397.271
78.385.798
98.396.171
8.713.868
10.260.057
10.918.968
12.083.515
13.562.294
Diğer Pasifler
10.958.370
15.461.765
17.570.477
19.098.127
22.655.691
Özkaynaklar
20.310.569
24.858.755
25.894.626
33.004.566
36.683.526
Pasif Toplamı
183.935.830
201.074.739
241.619.140
277.073.232
325.498.972
2011/12
2012/12
2013/12
2014/12 *
2015/12
Faiz Gelirleri
12.081.352
14.676.856
14.853.908
17.752.690
21.406.966
Faiz Giderleri
6.664.356
7.834.591
7.172.014
9.282.281
11.211.101
Net Faiz Geliri
5.416.996
6.842.265
7.681.894
8.470.409
10.195.865
GELİR VE GİDER KALEMLERİ (4) (Bin TL)
Net Ticari Kâr/Zarar
Net Ücret ve Komisyon Gelirleri
Temettü Gelirleri
Diğer Faaliyet Gelirleri
Faaliyet Gelirleri Toplamı
446.913
871.070
378.591
664.128
-325.160
1.102.726
1.258.319
1.468.946
1.505.183
1.807.881
171.477
205.032
238.057
292.047
256.696
4.070.527
4.571.878
4.625.333
5.124.758
5.884.632
11.208.639
13.748.564
14.392.821
16.056.525
17.819.914
Faaliyet Giderleri
6.615.795
7.783.373
8.308.239
9.499.378
10.940.293
NET FAALİYET KÂRI/ZARARI
4.592.844
5.965.191
6.084.582
6.557.147
6.879.621
Kredi ve Diğer Alacaklar Değer Düşüş Karşılığı
1.494.935
1.291.545
1.654.701
1.530.113
2.289.722
VERGİ ÖNCESİ KÂR/ZARAR
3.097.909
4.673.646
4.429.881
5.027.034
4.589.899
708.541
958.912
823.022
1.006.617
850.228
2.389.368
3.714.734
3.606.859
4.020.417
3.739.671
2011/12
2012/12
2013/12
2014/12 *
2015/12
%90,7
%89,8
%90,3
%89,8
%88,3
%115,9
%120,0
%116,5
%116,9
%113,8
Menkul Değerler / Aktif Toplamı
%26,5
%22,3
%18,1
%17,4
%16,1
Krediler / Aktif Toplamı
%53,8
%57,1
%60,1
%60,5
%59,3
%100,2
%108,2
%119,2
%124,6
%125,1
%25,9
%26,8
%26,7
%25,5
%24,4
%2,1
%1,8
%1,7
%1,6
%2,0
%100,0
%76,8
%77,9
%74,3
%73,8
Vergi Karşılığı
NET DÖNEM KÂRI/ZARARI
GÖSTERGE RASYOLAR (%)
Faiz Getirili Aktifler (5) / Aktif Toplamı
Faiz Getirili Aktifler (5) / Faiz Ödenen Pasifler
Krediler / Mevduat
Bireysel Krediler / Toplam Krediler
Takipteki Krediler Oranı
Özel Karşılık Oranı
Vadesiz Mevduat / Toplam Mevduat
% 19,3
%20,1
%21,5
%22,4
%22,9
Özkaynaklar / Toplam Pasifler
%11,0
%12,4
%10,7
%11,9
%11,3
Sermaye Yeterliliği Standart Oranı
%14,1
%16,3
%14,3
%15,7
%15,1
%1,4
%1,9
%1,6
%1,5
%1,2
%12,1
%16,7
%14,3
%13,4
%10,7
Ortalama Aktif Kârlılığı (6)
Ortalama Özkaynak Kârlılığı (6)
%48,4
%47,1
%49,1
%50,1
%51,6
2011/12
2012/12
2013/12
2014/12 *
2015/12
Yasal Özkaynak
21.187.094
27.325.571
30.567.360
38.653.387
41.654.637
Ana Sermaye
19.841.319
22.715.413
25.607.957
32.704.560
35.428.502
Faaliyet Giderleri / Faaliyet Gelirleri (7)
DİĞER VERİLER (Bin TL)
Serbest Sermaye (8)
13.021.182
16.535.929
17.332.191
21.280.547
21.427.087
Vadesiz Mevduat
19.054.431
21.346.638
26.161.926
30.101.859
35.239.348
2015 yılında yapılan muhasebe politikası değişikliği geriye dönük olarak uygulanmış ve bu kapsamda 2014 yılı finansal tabloları yeniden düzenlenmek suretiyle düzeltilmiştir.
Merkez Bankası ve Zorunlu Karşılıklar hesabı dâhildir.
(2)
Takipteki Krediler hariçtir.
(3)
Türk Lirası ve yabancı para cinsinden tahvil ve bono ihraçları ile kullanılan Sermaye Benzeri Kredileri kapsamaktadır.
(4)
Nakdi Kredilerden Alınan Ücret ve Komisyonlar Faiz Gelirleri içinde, Nakdi Kredilere Verilen Ücret ve Komisyonlar Faiz Giderleri içinde gösterilmiştir.
(5)
Faiz getirili aktifler TP ve YP Zorunlu Karşılıkları da içermektedir.
(6)
Ortalamalar çeyreksel bakiyeler üzerinden hesaplanmıştır. 2015/12 ve 2014/12 dönemleri için, ortalamalar düzeltilmiş yıl sonu bakiyeleri üzerinden hesaplanmıştır.
(7)
Hesaplama Faaliyet Gelir/Giderlerindeki Sigorta Teknik Gelir/Gider bakiyeleri netleştirilerek yapılmıştır.
(8)
Serbest Sermaye = Özkaynaklar - (Duran Varlıklar+Mali Olmayan İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar+Net Takipteki Alacaklar)
(*)
(1)
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
249
Doğrudan ve Dolaylı İştirakler (*)
DOĞRUDAN İŞTİRAKLER
Unvan
Aralık 2015
Doğrudan Pay
Risk Grubu Payı
Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.
%62,00
%83,00
Arap Türk Bankası A.Ş.
%20,58
%20,58
Bankalararası Kart Merkezi A.Ş.
%9,98
%9,98
%99,97
%100,00
JSC İşbank
%100,00
%100,00
JSC Isbank Georgia
%100,00
%100,00
Camiş Yatırım Holding A.Ş.
İş Finansal Kiralama A.Ş.
%27,79
%57,39
İş Gayrimekul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
%42,23
%58,04
İş Merkezleri Yönetim ve İşletim A.Ş.
%86,33
%100,00
İş Net Elektronik Bilgi Üret. Dağ. Tic. ve İlet. Hizm. A.Ş.
%94,65
%100,00
İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
%65,65
%70,69
%100.00
%100,00
İşbank AG
Kredi Kayıt Bürosu A.Ş.
%9,09
%9,09
Kültür Yayınları İş Türk A.Ş.
%99,17
%100,00
Milli Reasürans T.A.Ş.
%76,64
%77,06
Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri A.Ş.
%99,81
%100,00
Trakya Yatırım Holding A.Ş.
%65.34
%100,00
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.
%40,52
%50,00
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.
%65,47
%73,75
DOLAYLI İŞTİRAKLER
Doğrudan Pay
Risk Grubu Payı
AC Glass Holding BV
Unvan
%0,00
%100,00
Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi
%0,00
%64,31
Anadolu Cam Eskişehir Sanayii A.Ş.
%0.00
%100,00
Anadolu Cam Investment BV
%0,00
%100,00
Anadolu Cam Sanayii A.Ş.
%0,00
%79,12
Anadolu Cam Yenişehir Sanayii A.Ş.
%0,00
%100,00
Anavarza Otelcilik A.Ş.
%0,00
%50,00
Automotive Glass Alliance Rus Trading OOO
%0,00
%100,00
Automotive Glass Alliance Rus AO
%0,00
%100,00
Balsand B.V.
%0,00
%100,00
Batı Karadeniz Elektrik Dağıtım ve Tic. A.Ş.
%0,00
%65,00
Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri ve İşletmeciliği A.Ş.
%0,00
%99,13
Bilici Yatırım TSKB GYO Adana Oteli Projesi Adi Ortaklığı Ticari İşletmesi
%0,00
%50,00
Cam Elyaf Sanayii A.Ş.
%0,00
%99,72
Camiş Ambalaj Sanayii A.Ş.
%0,00
%100,00
Camiş Egypt Mining Ltd. Co.
%0,00
%99,70
Camiş Elektrik Üretim A.Ş.
%0,00
%100,00
Camiş Limited
%0,00
%100,00
Camiş Madencilik A.Ş.
%0,00
%100,00
Casaba Yönetim İşl.İmal.İth.İhr.Paz.Sağ.Tem.Güv.Ulş.Tic.ve San.A.Ş.
%0,00
%50,00
CJSC Brewery Pivdenna
%0,00
%100,00
Covision Medical Technologies Limited
%0,00
%100,00
Cromital SPA
%0,00
%100,00
Çayırova Cam Sanayii A.Ş.
%0,00
%100,00
Denizli Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş.
%0,00
%51,00
Efes Varlık Yönetim A.Ş.
%0,00
%100,00
Erişim Müşteri Hizmetleri A.Ş.
%0,00
%100,00
Glasscorp S.A.
%0,00
%90,00
HNG Float Glass Limited
%0,00
%50,00
İş Altınhas İnşaat Taahhüt ve Tic. A.Ş.
%0,00
%50,00
İş Faktoring A.Ş.
%0,00
%100,00
İş Investment Gulf Ltd.
%0,00
%100,00
İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş.
%0,00
%57,67
İş Portföy Yönetimi A.Ş.
%0,00
%100,00
İş Yatırım Ortaklığı A.Ş.
%0,00
%38,66
JSC Mina
%0,00
%99,86
250
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
DOLAYLI İŞTİRAKLER
Unvan
Doğrudan Pay
Risk Grubu Payı
Kanyon Yönetim İşletim ve Pazarlama A.Ş.
%0,00
%50,00
Madencilik Sanayii ve Ticaret A.Ş.
%0,00
%100,00
Maxis Investments Ltd.
%0,00
%100,00
Mepa Merkezi Pazarlama A.Ş.
%0,00
%99,95
Merefa Glass Company Ltd.
%0,00
%100,00
Mika Tur Seyahat Acenteliği ve Turizm A.Ş.
%0,00
%20,00
Miltaş Turizm İnşaat Ticaret A.Ş.
%0,00
%88,00
Nevotek Bilişim Ses ve İletişim Sistemleri San. ve Tic. A.Ş.
%0,00
%81,24
Nevotek Intercorporation
%0,00
%100,00
Nevotek Middle East FZ Limited Liability Company
%0,00
%100,00
Num Num Yiyecek ve İçecek A.Ş.
%0,00
%61,66
Omco İstanbul Kalıp San. ve Tic. A.Ş.
%0,00
%50,00
OOO Balkum
%0,00
%50,00
OOO Energosystems
%0,00
%100,00
OOO Posuda
%0,00
%100,00
OOO Ruscam
%0,00
%100,00
OOO Ruscam Glass
%0,00
%100,00
OOO Ruscam Glass Packaging Holding
%0,00
%100,00
OOO Ruscam Management Company
%0,00
%100,00
Ortopro Tıbbi Aletler San. Tic. A.Ş.
%0,00
%83,64
Oxyvit Kimya Sanayii ve Ticaret A.Ş.
%0,00
%50,00
PAO Ruscam Pokrovsky
%0,00
%100,00
Paşabahçe Bulgaria EAD
%0,00
%100,00
Paşabahçe Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş.
%0,00
%84,01
Paşabahçe Glass Gmbh
%0,00
%100,00
Paşabahçe Investment BV
%0,00
%100,00
Paşabahçe Mağazaları A.Ş.
%0,00
%100,00
Paşabahçe Spain SL
%0,00
%100,00
Paşabahçe SRL
%0,00
%100,00
Paşabahçe (Shanghai) Trading Co. Ltd
%0,00
%100,00
Paşabahçe USA Inc
%0,00
%100,00
Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş.
%0,00
%100,00
Radore İnternet Hizmetleri A.Ş.
%0,00
%25,50
Radore Veri Merkezi Hizmetleri A.Ş.
%0,00
%25,50
Richard Fritz Holding GMBH
%0,00
%100,00
Richard Fritz Kft
%0,00
%100,00
Richard Fritz Prototype Spare Parts Gmbh
%0,00
%100,00
Richard Fritz Spol S.R.O.
%0,00
%100,00
Rudnik Krecnjaka "Vijenac" D.O.O
%0,00
%50,00
SC Glass Trading BV
%0,00
%100,00
Soda Sanayii A.Ş.
%0,00
%83,58
Softtech Yazılım Teknolojileri Araştırma Gel. ve Paz. Tic. A.Ş.
%0,00
%100,00
Sürdürülebilir Danışmanlık A.Ş.
%0,00
%97,00
Şişecam (Shangai) Trade Co. Ltd.
%0,00
%100,00
Şişecam Bulgaria EOOD
%0,00
%100,00
Şişecam Chem Investment Bv
%0,00
%100,00
Şişecam Dış Ticaret A.Ş.
%0,00
%100,00
Şişecam Enerji A.Ş.
%0,00
%100,00
Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş.
%0,00
%100,00
Şişecam Soda Lukavac DOO
%0,00
%89,30
Toksöz Spor Malzemeleri Tic. A.Ş.
%0,00
%55,00
Topkapı Yatırım Holding A.Ş.
%0,00
%100,00
Trakya Autoglass Holding B.V.
%0,00
%100,00
Trakya Cam Sanayii A.Ş.
%0,00
%69,79
Trakya Glass Bulgaria Ead
%0,00
%100,00
Trakya Glass Rus Trading OOO
%0,00
%100,00
Trakya Glass Rus AO
%0,00
%100,00
Trakya Investment BV
%0,00
%100,00
Trakya Polatlı Cam Sanayii A.Ş.
%0,00
%100,00
Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş.
%0,00
%100,00
TRSG Glass Holding BV
%0,00
%70,00
TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş.
%0,00
%100,00
TSKB Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
%0,00
%60,63
Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş.
%0,00
%98,42
(*)
İş Bankası payının %5 ve üzerinde olduğu doğrudan veya dolaylı iştiraklere yer verilmiştir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
251
İştirak Pay Oranlarındaki Değişiklikler (*)
Firmalar
Doğrudan Pay
Doğrudan Pay
Risk Grubu Payı
Risk Grubu Payı
Aralık 2014
Aralık 2015
Aralık 2014
Aralık 2015
Gerekçe
%7,44
%0,00
%10,00
%0,00
Hisse Satışı
Doğrudan İştirakler
AVEA İletişim Hizmetleri A.Ş.
JSC Isbank Georgia
Türkiye Şişe Ve Cam Fabrikaları A.Ş.
%0,00
%100,00
%0,00
%100,00
Şirket Kuruluşu
%65,47
%65,47
%73,69
%73,75
Hisse Alımı
-
-
-
%100,00
Yeni Kuruluş
Dolaylı İştirakler
AC Glass Holding BV
Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi
-
-
%61,76
%64,31
Hisse Alımı
Anadolu Cam Investment B.V.
-
-
%75,92
%100,00
Hisse Alımı
Yeni Kuruluş
Anavarza Otelcilik A.Ş.
-
-
-
%50,00
Balsand B.V
-
-
%51,00
%100,00
Hisse Alımı
Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri Ve
-
-
%98,29
%99,13
Şirket Birleşmesi
-
-
-
%50,00
Risk Grubuna Giriş
Mika Tur Seyahat Acenteliği Ve Turizm A.Ş.
-
-
-
%20,00
Hisse Alımı
MİPAŞ Mümessillik İthalat İhracat Ve
-
-
%100,00
%0,00
Şirket Birleşmesi
-
-
%99,72
%100,00
Hisse Alımı
İşletmeciliği A.Ş.
Bilici Yatırım TSKB GYO Adana Oteli
Projesi Adi Ortaklığı Ticari İşletmesi
Pazarlama A.Ş.
OOO Ruscam
Ortopro Tıbbi Aletler Sanayi ve Ticaret A.Ş.
-
-
%32,50
%83,64
Hisse Alımı
Paşabahçe Bulgaria EAD
-
-
-
%100,00
Yeni Kuruluş
Paşabahçe (Shanghai) Trading Co. Ltd.
-
-
-
%100,00
Yeni Kuruluş
Paşabahçe Mağazaları B.V.
-
-
%100,00
%0,00
Tasfiye
Radore İnternet Hizmetleri A.Ş.
-
-
%28,50
%25,50
Hisse Satışı
Radore Veri Merkezi Hizmetleri A.Ş.
-
-
%28,50
%25,50
Hisse Satışı
Soda Sanayii A.Ş.
-
-
%87,05
%83,58
Hisse Satışı (Opsiyonlu)
Trakya Cam Investment B.V.
-
-
%100,00
%0,00
Tasfiye
(*) Banka’nın 2015 yılı içerisinde; sermayesinin doğrudan veya dolaylı olarak, yüzde beş, on, yirmi, yirmi beş, otuz üç, elli, altmış yedi veya yüzde yüzünü temsil eden
miktarda paylarına sahip olduğu veya paylarının bu yüzdelerin altına düştüğü iştirakler ve bu işlemlerin gerekçelerine yer verilmiştir.
252
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
2015 Yılında Yapılan Ana Sözleşme Değişiklikleri(*)
MADDE NO
5
ESKİ METİN
Sermaye
YENİ METİN
Sermaye
Şirket, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine
göre kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş ve Sermaye
Piyasası Kurulu’nun 06.03.1997 tarih ve 2683 sayılı
izni ile kayıtlı sermaye sistemine geçmiştir. Sermaye
Piyasası Kurulu’nun 21.02.2012 tarih, 311/1852 sayılı
izniyle Şirketin kayıtlı sermayesi yükseltilmiş olup,
10.000.000.000 Türk Lirası (Onmilyar)’dır.
Şirket, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine
göre kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş ve Sermaye
Piyasası Kurulu’nun 06.03.1997 tarih ve 2683 sayılı
izni ile kayıtlı sermaye sistemine geçmiştir. Sermaye
Piyasası Kurulu’nun 21.02.2012 tarih, 311/1852 sayılı
izniyle Şirketin kayıtlı sermayesi yükseltilmiş olup,
10.000.000.000 Türk Lirası (Onmilyar)’dır.
Şirketin çıkarılmış sermayesi tamamen ödenmiş
4.500.000.000 (dörtmilyarbeşyüzmilyon) Türk Lirası
olup, 1.000 Türk Liralık kısmı her biri 1 Kuruş değerde A
grubu paylardan, 29.000 Türk Liralık kısmı her biri 1 Kuruş
değerde B grubu paylardan ve 4.499.970.000 Türk Liralık
kısmı da her biri 4 Kuruş değerdeki C grubu paylardan
oluşmaktadır.
Şirketin çıkarılmış sermayesi tamamen ödenmiş
4.500.000.000 (dörtmilyarbeşyüzmilyon) Türk Lirası
olup, 1.000 Türk Liralık kısmı her biri 1 Kuruş değerde A
grubu paylardan, 29.000 Türk Liralık kısmı her biri 1 Kuruş
değerde B grubu paylardan ve 4.499.970.000 Türk Liralık
kısmı da her biri 4 Kuruş değerdeki C grubu paylardan
oluşmaktadır.
Sermaye Piyasası Kurulu’nca verilen kayıtlı sermaye
tavanı izni, 2012-2016 yılları (5 yıl) için geçerlidir. 2016 yılı
sonunda verilen kayıtlı sermaye tavanına ulaşılamamış olsa
dahi, 2016 yılından sonra Yönetim Kurulu’nun sermaye
artırım kararı alabilmesi için; daha önce izin verilen tavan ya
da yeni bir tavan tutarı için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan
izin almak suretiyle Genel Kurul’dan yeni bir süre için
yetki alması zorunludur. Söz konusu yetkinin alınmaması
durumunda Şirket kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış
sayılır.
Sermaye Piyasası Kurulu’nca verilen kayıtlı sermaye
tavanı izni, 2012-2016 yılları (5 yıl) için geçerlidir. 2016 yılı
sonunda verilen kayıtlı sermaye tavanına ulaşılamamış olsa
dahi, 2016 yılından sonra Yönetim Kurulu’nun sermaye
artırım kararı alabilmesi için; daha önce izin verilen tavan ya
da yeni bir tavan tutarı için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan
izin almak suretiyle Genel Kurul’dan yeni bir süre için yetki
alması zorunludur.
Yönetim Kurulu, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat
hükümlerine uygun olarak, gerekli gördüğü zamanlarda
kayıtlı sermaye tavanına kadar nama yazılı paylar ihraç
ederek, çıkarılmış sermayeyi artırmaya yetkilidir.
Yönetim Kurulu, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat
hükümlerine uygun olarak, gerekli gördüğü zamanlarda
kayıtlı sermaye tavanına kadar nama yazılı paylar ihraç
ederek, çıkarılmış sermayeyi artırmaya yetkilidir.
Ancak, çıkarılan payların tamamı satılıp bedelleri tahsil
edilmedikçe yeni pay ihraç edilemez.
Ancak, çıkarılan payların tamamı satılıp bedelleri tahsil
edilmedikçe yeni pay ihraç edilemez.
Şirketin bütün paylarının nakit karşılığında çıkarılması,
tamamının nama yazılı olması ve bütün payların Menkul
Kıymetler Borsası’na kote edilmesi mecburidir.
Şirketin bütün paylarının nakit karşılığında çıkarılması,
tamamının nama yazılı olması ve bütün payların Menkul
Kıymetler Borsası’na kote edilmesi mecburidir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
253
2015 Yılında Yapılan Ana Sözleşme Değişiklikleri(*)
MADDE NO
30
ESKİ METİN
Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri
a) Yönetim: Bankanın yönetimi, gerek pay sahiplerine,
gerek üçüncü kişilere karşı ve mahkemelerde temsili,
Yönetim Kuruluna aittir. Genel Kuruldan karar alınmasını
gerektirmeyen ve Kredi Komitesi ile Genel Müdürün yetkisi
dışında kalan her hususta Yönetim Kurulu müzakere
yaparak karar alır. Yönetim işlerinden hangilerinin Genel
Müdür, hangilerinin Yönetim Kurulu kararı ile yürütüleceği,
bankanın Yönetim Kurulunca düzenlenecek iç tüzükle
tespit edilecektir.
b) Temsil: Bankaya ait menkul ve gayrimenkul malların
idaresinde ve Bankanın konusu ile ilgili her türlü akitlerin
ve işlemlerin yapılmasında Yönetim Kurulu mutlak yetkiye
sahip olup, bu sıfatla Bankanın imzasını kullanma hakkını
haizdir. Gerektiğinde sulh olmak ve hakem tayin etmek
de Yönetim Kurulunun yetkilerindendir. Yönetim Kurulu,
bankayı temsile ve banka adına imza atmağa yetkili kişileri
kararla tespit eder ve bu kararın noterlikçe tasdik edilmiş
bir suretini tescil edilmek üzere Ticaret Sicili memuruna
verir.
c) Kredi Komitesini denetleme: Yönetim Kurulu Kredi
Komitesinin faaliyetini denetlemekle yükümlüdür.
Üyelerinden her biri Kredi Komitesinden, bu komitenin
faaliyeti hakkında her türlü bilgiyi istemeye, uygun
göreceği her türlü denetimi yapmaya yetkilidir.
ç) İç Yönetmelik: Bankanın iç işlemlerindeki düzenin
sağlanması için gerekli görülen yönetmeliklerin
düzenlenmesi ve tasdiki Yönetim Kuruluna aittir.
d) Bilanço ve rapor: Yönetim Kurulu gereken direktifleri
vererek her hesap yılı sonunda kanunlara uygun olarak
düzenlenmesi zorunlu olan bilanço ve kâr ve zarar
hesaplarını düzenletir ve bir yıllık işlemlerle ilgili olarak
hazırlayacağı raporu ile birlikte Genel Kurula sunar.
e) Tahvil ve diğer sermaye piyasası araçlarının ihracı:
Yönetim Kurulu; tahvil, finansman bonosu, banka bonosu,
banka garantili bono, varlığa dayalı menkul kıymetler,
sermaye piyasası aracı niteliğindeki borçlanma senetleri ve
diğer borçlanma araçlarını ihraç yetkisini haizdir.
YENİ METİN
Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri
a) Yönetim: Yönetim Kurulu Genel Kurulda karar alınmasını
gerektirmeyen, Yönetim Kurulu’nun devredilemez ve
vazgeçilemez görev ve yetkileri dışındaki görev ve yetkileri
hususunda kendi yetkileri devam etmek üzere Kredi
Komitesi ve Genel Müdürü yetkilendirebilir.
Yönetim kurulu düzenleyeceği yönetime ilişkin bir iç
yönergeye göre, yönetimi kısmen ya da tamamen kredi
komitesi veya diğer komitelere, bir ya da birkaç Yönetim
Kurulu üyesine, Genel Müdüre veya üçüncü kişi ya
da kişilere devretmeye yetkilidir. Yönetim Kurulu’nun
Bankacılık Mevzuatı, Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Türk
Ticaret Kanunu’nda öngörülen devredilmez ve vazgeçilmez
yetkileri saklıdır.
b) Temsil: Banka’nın gerek pay sahiplerine gerek üçüncü
kişilere, gerekse mahkemelere karşı temsili Yönetim
Kurulu’na aittir.
Bankaya ait menkul ve gayrimenkul malların idaresinde ve
Bankanın konusu ile ilgili her türlü akitlerin ve işlemlerin
yapılmasında Yönetim Kurulu mutlak yetkiye sahip olup,
bu sıfatla Bankanın imzasını kullanma hakkını haizdir.
Gerektiğinde sulh olmak ve hakem tayin etmek de Yönetim
Kurulunun yetkilerindendir.
Yönetim Kurulu belirleyeceği koşullarla bir veya birden
fazla Yönetim Kurulu üyesine yahut Genel Müdüre ya da
diğer kişilere Banka’yı temsil yetkisi verebilir.
Yönetim Kurulu Banka’yı temsilen Banka adına imza
atmaya yetkili kişileri ve bunların temsil şekillerini gösterir
kararın noterden onaylanmış suretini tescil ve ilan edilmek
üzere Ticaret Sicili’ne verir.
Banka yönetim kurulu, düzenleyeceği temsile ilişkin iç
yönergede, Bankaya hizmet akdi ile bağlı olanları unvan
ve görev tanımlarını ve bunlara verilen yetki sınırlarını
belirtmek suretiyle ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları
olarak atamaya yetkilidir. Temsile ilişkin iç yönergeye dair
yönetim kurulu kararı, noter tasdikini müteakip ticaret
siciline tescil ve ilan olunur.
c) Kredi Komitesini denetleme: Yönetim Kurulu Kredi
Komitesinin faaliyetini denetlemekle yükümlüdür.
Üyelerinden her biri Kredi Komitesinden, bu komitenin
faaliyeti hakkında her türlü bilgiyi istemeye, uygun
göreceği her türlü denetimi yapmaya yetkilidir.
ç) İç Yönetmelik: Bankanın iç işlemlerindeki düzenin
sağlanması için gerekli görülen yönetmeliklerin
düzenlenmesi ve tasdiki Yönetim Kuruluna aittir.
d) Bilanço ve rapor: Yönetim Kurulu gereken direktifleri
vererek her hesap yılı sonunda kanunlara uygun olarak
düzenlenmesi zorunlu olan bilanço ve kâr ve zarar
hesaplarını düzenletir ve bir yıllık işlemlerle ilgili olarak
hazırlayacağı raporu ile birlikte Genel Kurula sunar.
e) Tahvil ve diğer sermaye piyasası araçlarının ihracı:
Yönetim Kurulu; tahvil, finansman bonosu, banka bonosu,
banka garantili bono, varlığa dayalı menkul kıymetler,
sermaye piyasası aracı niteliğindeki borçlanma senetleri ve
diğer borçlanma araçlarını ihraç yetkisini haizdir.
254
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
MADDE NO
37
MADDE NO
38
ESKİ METİN
Evsafı
YENİ METİN
Evsafı
Umum Müdürün diğer idare meclisi azaları gibi hissedar
olması şart değildir. Fakat Türk olması meşruttur.
Genel Müdürün Türk olması şarttır.
Yetkileri
Yetkileri
Bankanın bütün idari işlemleri Umum Müdüre bırakılmıştır.
Umum Müdür muavinleriyle müdürlerin, müdür
muavinlerinin ve ikinci müdürlerin tayin, nakil, taltif,
cezalandırma ve azilleri ve bunlara verilecek imza yetkisi,
maaş ve başka ödenekler miktarı, Umum Müdürün önerisi
üzerine idare meclisince kararlaştırılır.
Bankanın bütün idari işlemleri Genel Müdüre bırakılmıştır.
Genel Müdür Yardımcıları ile müdürlerin, müdür
yardımcılarının ve ikinci müdürlerin tayin, nakil, taltif,
cezalandırmaları ve bunlara verilecek maaş ve ödeneklerin
miktarı ile her kademedeki imza yetkililerinin atanmaları
ve görevden alınmaları, Genel Müdürün önerisi üzerine
Yönetim Kurulu’nca kararlaştırılır.
Bu görevlere acele hallerde yapılacak tayin ve nakil
işlemleri ile gerekenlere imza yetkisi verilmesi takdirinde
keyfiyet ilk toplanacak idare meclisinin tasvibine sunulur.
Diğer memurların tayin, nakil, taltif ve cezalandırılmaları
ve gerekenlere imza yetkisi verilmesi Umum Müdür
tarafından yapılır. Bunların maaş ve başka ödenekleri
miktarını da Umum Müdür tespit eder.
MADDE NO
49
Bu görevlere acele hallerde yapılacak tayin ve nakil
işlemleri ile gerekenlere imza yetkisi verilmesi takdirinde
bu durum ilk toplanacak Yönetim Kurulu’nun onayına
sunulur.
Diğer memurların tayin, nakil, taltif ve cezalandırılmaları
Genel Müdür tarafından yapılır.
Bankanın bütün memurları, emirleri Umum Müdürden
alırlar.
Bankanın bütün memurları, emirleri Genel Müdürden
alırlar. Bankacılık mevzuatı ve diğer ilgili mevzuat hükümleri
saklıdır.
Oylar
Oylar
Olağan veya olağanüstü toplantılara katılabilmek için en
az bir paya sahip olmak gereklidir. Her pay sahibine bir oy
hakkı verir.
Olağan veya olağanüstü toplantılara katılabilmek için en az
bir paya sahip olmak gereklidir.
5274 sayılı TTK’da değişiklik yapılmasına dair Kanun
kapsamında her bir payın asgari 1 Yeni Kuruş itibari değere
sahip olması gereği nedeniyle, daha önce her biri 500
TL itibari değere sahip olan A grubu payların 20 adedi
birleştirilmiştir. 20 adet A grubu paydan oluşan her biri
1 Yeni Kuruş itibari değere sahip A grubu payın her biri
sahibine 20 oy hakkı verir.
Vekalet yoluyla oy kullanmak mümkündür. Vekalet yoluyla
oy kullanılmasına ilişkin ilgili mevzuat hükümleri saklıdır.
Vekil tayin etmek suretiyle genel kurullara katılacak
olanlar buna ilişkin vekaletnameyi Yönetim Kuruluna
veya göstereceği yerlere Yönetim Kurulu tarafından
belirlenen zamanda tevdi etmelidirler. Şu kadar ki, pay
sahibi resmi bir daire veya tüzel kişiliği olan bir ortaklık
veya kurum veyahut hacir altına alınmış bir kimse ise ayrıca
vekaletnameye gerek kalmayıp temsil yetkisinin usulen
kanıtlanması yeterlidir.
Genel Kurul toplantılarında oy hakkının kullanımında; Türk
Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası mevzuatı, Bankacılık
mevzuatı ve ilgili mevzuat hükümlerine uyulur.
(*)
Türk Ticaret Kanunu’nun oy haklarının, payların toplam
itibari değeriyle orantılı olarak kullanılmasına ilişkin hükmü
gereğince 1 kuruş nominal değerde her bir A Grubu pay,
sahibine 1 oy, 1 kuruş nominal değerde her bir B Grubu pay,
sahibine 1 oy ve 4 kuruş nominal değerde her bir C Grubu
pay, sahibine 4 oy hakkı verir.
Vekalet yoluyla oy kullanmak mümkündür. Vekalet yoluyla
oy kullanılmasına ilişkin ilgili mevzuat hükümleri saklıdır.
Vekil tayin etmek suretiyle genel kurullara katılacak
olanlar buna ilişkin vekaletnameyi Yönetim Kuruluna
veya göstereceği yerlere Yönetim Kurulu tarafından
belirlenen zamanda tevdi etmelidirler. Şu kadar ki, pay
sahibi resmi bir daire veya tüzel kişiliği olan bir ortaklık
veya kurum veyahut hacir altına alınmış bir kimse ise ayrıca
vekaletnameye gerek kalmayıp temsil yetkisinin usulen
kanıtlanması yeterlidir.
Genel Kurul toplantılarında oy hakkının kullanımında; Türk
Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası mevzuatı, Bankacılık
mevzuatı ve ilgili mevzuat hükümlerine uyulur.
31 Mart 2015 tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda gerçekleştirilen Ana Sözleşme değişikliklerini içermektedir.
Finansal Bilgiler ve Risk Yönetimi
255
Hissedarlara Bilgi
Ticaret unvanı: Türkiye İş Bankası Anonim Şirketi
Ticaret sicil numarası: 431112
Adres: İş Kuleleri 34330 Levent/İstanbul
İnternet Sitesi: www.isbank.com.tr
Şube İletişim Bilgileri: Şubelerin iletişim bilgilerine İş Bankası’nın kurumsal internet sitesinden (www.isbank.com.tr) ulaşılabilmektedir.
Olağan Genel Kurul Toplantısı:
İş Bankası Yönetim Kurulunca alınan karar doğrultusunda, İş Bankası Olağan Genel Kurul Toplantısı 28.03.2016 Pazartesi günü saat 14:00’te
İş Kuleleri Genel Müdürlük/Oditoryum 34330 Levent/İstanbul adresinde yapılacaktır.
Bağımsız Denetçi:
Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş.
A member firm of KPMG International Cooperative
İstanbul Genel Müdürlük
Kavacık Rüzgarlı Bahçe Mah.
Kavak Sok. No: 29
Beykoz 34805 İstanbul
Tel: (0216) 681 90 00
Faks: (0216) 681 90 90
Şirket Haberleri ve Finansal Veriler:
İş Bankası’nın finansal tabloları, bağımsız denetim raporları, faaliyet raporları, basın duyuruları ve özel durum açıklamalarına İş Bankası’nın
kurumsal internet sitesinde yer alan Yatırımcı İlişkileri sayfasından Türkçe ve İngilizce olarak ulaşılabilmektedir. Buna ek olarak aşağıda irtibat
adresi verilen Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nden mektup veya e-posta ile talep edilerek bilgi temin edilebilmektedir.
Yatırımcı İlişkileri:
Süleyman H. Özcan, Bölüm Müdürü
İş Kuleleri Kule: 1
Kat: 15, 34330
Levent/İstanbul
Telefon: (0212) 316 16 02
E-posta: investorrelations@isbank.com.tr
Temettünün Dağıtılması:
Şirket Ana Sözleşmesi’nin 58. maddesinde açıklanmakta olan İş Bankası’nın kâr dağıtım politikası hakkındaki bilgiler faaliyet raporunda yer
almaktadır. Söz konusu bilgilere ayrıca İş Bankası’nın kurumsal internet sitesinde yer alan Yatırımcı İlişkileri sayfasından Türkçe ve İngilizce
olarak ulaşılabilmektedir.
Hisse Bilgileri:
İş Bankası A Grubu, B Grubu ve C Grubu hisseleri Borsa İstanbul Ulusal Pazarı’nda ISATR, ISBTR ve ISCTR sembolleri ile işlem görmektedir.
İş Bankası C grubu hisse senetleri karşılığında çıkarılan depo sertifikaları, Londra Borsası’nda “Regulation S” mevzuatına tabi olarak işlem
görmekte; Amerika’da ise “Rule 144A” mevzuatı kapsamında tezgah üstü piyasalarda nitelikli kurumsal yatırımcılar tarafından alınıp
satılmaktadır.
256
İş Bankası 2015 Faaliyet Raporu
Cumhuriyetin simgelerinden olan
İş Bankası, kurulduğu günden
itibaren ülkemizde ekonomik ve
toplumsal hayata kalıcı değer
yaratmayı misyon edinmiştir.
91 yıldır Türkiye için çalışan İş
Bankası sürdürülebilirliğin gerçek
bir örneğidir.
Ekonomik ve ticari hayatın her
aşamasında katma değeri yüksek
ürün ve hizmetleriyle lider bir
duruş sergilemekte olan İş Bankası,
müşterisine en yakın hizmet
sağlayıcı olduğunu her fırsatta
ortaya koymaktadır.
Türkiye’nin Bankası
2015 Faaliyet Raporu
İŞ BANKASI 2015 Faaliyet Raporu
www.isbank.com.tr
TÜRKİYE İŞ BANKASI A.Ş.
Genel Müdürlük
İş Kuleleri 34330 Levent/İstanbul
Telefon: (0212) 316 00 00
Faks: (0212) 316 04 04
Çağrı Merkezi: (0850) 724 0 724
E-posta: musteri.iliskileri@isbank.com.tr
Bu rapor geri dönüştürülmüş kâğıda basılmıştır.