KONFERANS SUNUM

KİŞİLERARASI İLETİŞİM
VE
ÇATIŞMA
Cangül TOSUN
Uzman
MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ
Mart, 2010
İLETİŞİM NEDEN
ÖNEMLİ?
Araştırmalara göre, bir kişi günlük yaşamının
%70’ini konuşarak, dinleyerek, izleyerek ya da
yazarak yani iletişimde bulunarak
geçirmektedir. (Şakar, 2003:4)
İLETİŞİM NEDEN
ÖNEMLİ?
İstatistikler; çalışanların zamanlarının %7085’ini yöneticileri, çalışma arkadaşları, ortakları
ya da müşterileri ile iletişim kurarak
harcadıklarını göstermektedir. (DeVito,2004:3)
İLETİŞİM
İngilizce:communication
Latince :communis ve
communicare
sözcüklerinden türetilmiştir.
“Ortak, ortak kılmak,
haberdar etmek”
anlamında kullanılmaktadır.
İLETİŞİM
•
•
•
•
•
•
Toplumsal birimler arasında bir bilgi, anlam, duygu ve
düşünce alışverişidir.
İletiler yoluyla oluşan toplumsal etkileşimdir.
Bilgi ve anlayışın bir bireyden diğerine aktarılma
sürecidir.
Düşünceleri, duyguları bildirme, paylaşma etkinliğidir.
Bilgi üretme, aktarma ve anlamlandırma sürecidir.
İLETİŞİM
İki ya da daha fazla kişi
arasındaki bilgi, tutum, fikir ve
duygu alışverişidir.
İLETİŞİM
İnsanlar, başkalarıyla bir arada
olabilmek, onları etkileyebilmek ve
anlayabilmek için iletişim
kurmak zorundadırlar.
İLETİŞİM
İnsanların çoğu duvar, çok azı da
aralarında köprü kurarlar
D.PENI
İLETİŞİM
İLETİŞİM, KENDİMİZE VERDİĞİMİZ
DEĞERDİR
Hayatımızın değeri, ne yaptığımız ya da
kimi tanıdığımızla değil KİM olduğumuzla
alakalıdır.
İLETİŞİM
İLETİŞİM, İÇİMİZDEKİ
CEVHERDİR
İLETİŞİM SADECE
KONUŞMAK DEĞİLDİR,
İLETİŞİM AYNI ZAMANDA;
•Ne söyleyeceğimizi,
•Bunu en iyi nasıl, ne zaman
ve nerede söyleyeceğimizi
BİLMEKTİR…
İLETİŞİM
1. TABİRCİ:
"Uzun yaşayacaksınız; ama ne
yazık ki, tüm yakınlarınızın
birer birer ölüp sizi yapayalnız
bıraktıklarını göreceksiniz.”
ÖNEMLİ OLAN;
NE SÖYLEDİĞİN DEĞİL, NASIL
SÖYLEDİĞİNDİR
2. TABİRCİ:
"Bu rüya, tüm yakınlarınızdan
daha uzun yaşayacağınızı
gösterir. Daha nice seneler
boyu ülkenizi
yönetebileceksiniz.”
İLETİŞİM
İLETİŞİMİN ÖZELLİKLERİ:
1. Dinamiktir
2. Devamlıdır
3. Daireseldir
4. Aynen tekrar edilemez
5. Geri alınamaz
6. Karmaşıktır
İLETİŞİM
İLETİŞİM
İletişim sürecini başlatan, duygu, düşünce
ve olguları başkalarına aktaran kişi ya da kişilerdir.
KAYNAK:
• Kaynak; mesajın hedef üzerinde istenilen etkiyi oluşturmasında
birincil öneme sahiptir.
• Kaynağın özellikleri, iletişimin etkin ve verimli olmasında başat
rol oynar.
Güvenilirlik
Fiziki Görünüm
Sosyo -Demografik Özellikler
Empati Yeteneği
İLETİŞİM
HEDEF:
Kaynak tarafından mesajın
ulaştırılmak istendiği kişi
ya da kişilerdir.
İletişim sürecinin amacına göre,
hedef alıcı bir kişi de olabilir,
tüm ülke nüfusu da.
İletişim süreci
hedef için
başlatılır
İLETİŞİM
MESAJ: Kaynağın ürettiği sözel, görsel, görsel /
işitsel üründür.
Temel amaç, hedef kitle üzerinde etki sağlamaktır.
Mesaj, anlaşılabilir, açık ve net olmalıdır.
Mesaj, hedefin eğitim düzeyine uygun hazırlanmalıdır.
İLETİŞİM
KANAL: Mesajın iletildiği araç ya da yoldur. Beş
duyu organı gibi doğal araçlar ya da kitle iletişim
araçlarıyla iletişimden söz edilebilir.
Önemli olan istenilen
etkiyi yaratacak kanalları
tespit etmektir.
İLETİŞİM
GÜRÜLTÜ:
Kişilerarası iletişim
sürecinde mesajın
anlaşılmasını engelleyen,
iletişimin işlemesini kötü
İletişim esnasında
yönde etkileyen unsurlardır. çalan bir telefon ya da
dışarıdan gelen yol
yapım çalışmasının
sesi...
İLETİŞİM
İLERİBİLDİRİM:
Asıl mesaj
gelmeden önce
bu mesaja ilişkin
bilgilerin
iletilmesidir.
GERİBİLDİRİM:
Alıcının, kaynağın
gönderdiği verdiği
mesaja cevaptır.
İLETİŞİM
İLETİŞİM ÇİFT YÖNLÜDÜR...
Geri bildirim almazsanız iletişim
kurduğunuzu sanırsınız!
İLETİŞİM SINIFLANDIRMASI
Toplumsal İlişkiler
Sistemine Göre
• Kişi içi iletişim
• Kişilerarası iletişim
•
Grup iletişimi
• Örgütsel iletişim (iş yaşamı)
•
Toplumsal iletişim
Kullanılan Kodlara Göre
• Sözlü iletişim
• Sözsüz iletişim
•
Yazılı İletişim
Kullanılan Kanallara ve
Araçlara Göre
•
•
•
•
Görsel iletişim
İşitsel iletişim
Dokunma ile İletişim
Kitle iletişimi
Zaman ve Mekana Göre
•
•
Yüz yüze iletişim
Uzaktan iletişim
KİŞİ İÇİ İLETİŞİM
• Bireyin kendisiyle kurduğu iletişimdir
• Mesajların kaynağı ve alıcısı kendisidir
Kişinin en sık yaşadığı iletişim türü
KİŞİNİN ÇEVRESİYLE KURACAĞI
İLETİŞİM, KENDİSİYLE BAŞLAR
KİŞİ İÇİ İLETİŞİM
KENDİNİ DOĞRULAYAN KEHANET: İnsanlar
düşünce olarak neye inanırlarsa onun
gerçekleşmesi ihtimali kuvvetlenir.
“Nasılsa sınavdan zayıf alacağım”
diyen öğrencinin sınavda
başarısız olması gibi.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
Kişilerarası İletişim:
Interpersonal Communication
“Interpersonal” sözcüğü
Latince kökenli bir sözcük olup, “kişiler
arasında” anlamına gelmektedir.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
Batı kültürlerinde 2400
yıl önce incelenmeye başlanmış.
Yunanistan’da Aristo’nun
Retorik Şiirleri eseri bu
alandaki çalışmalara ışık
tutmuştur.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
Kaynağını ve hedefini
insanların oluşturduğu,
iki ya da daha çok kişi
arasında gerçekleşen
iletişimdir.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
• Kişilerarası iletişim, yalın olarak en az iki kişi
arasında anlamları paylaşma sürecidir.
• Etkili kişilerarası iletişim, mesajı alan kişinin
mesajın anlamını, veren kişinin istediği anlamda
alması halinde gerçekleşir.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
Bir iletişimin kişilerarası iletişim sayılabilmesi için;
• Katılımcılar arasında tek yönlü değil, karşılıklı mesaj alışverişi
olmalıdır.
• Söz konusu mesajlar sözlü ve sözsüz nitelikte olmalıdır.
Kişilerarası iletişim sürecinin gerçekleşmesi
ve başarısı, kaynak ile alıcının ortak referans
çevresinin genişliğiyle doğru orantılıdır.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
FONKSİYONLARI
§
§
§
§
§
§
§
§
§
§
VAR OLMAK
BİLGİ EDİNMEK
PAYLAŞMAK
ETKİLEMEK
EĞLENMEK
YARDIM ETMEK
BENZERLİK/YAKINLIK KURMAK
KİMLİK OLUŞTURMAK
İLGİ DUYMAK/GÖSTERMEK
İHTİYAÇLARINI GERÇEKLEŞTİRMEK
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
SÖZLÜ
Dil
Dil Ötesi
SÖZSÜZ
Yüz ve
Beden
Mekan
Kullanımı
SÖZLÜ İLETİŞİM
DİL:
İnsanların karşılıklı
konuşmalarıdır. Kişiler
ürettikleri bilgileri
birbirlerine ileterek
anlamlandırırlar.
“Ne söyledikleri”
DİL ÖTESİ:
Sesin niteliğiyle ilgilidir:
• Sesin tonu
• Ses hızı
• Vurgulama
• Duraklama
“Nasıl söyledikleri”
“YARIM AĞIZLA DAVET ETTİ...”
İnsanlar ne söylenildiğinden çok
nasıl söylenildiğine dikkat ediyor
NE?
NASIL?
Ne ?
SÖZLÜ İLETİŞİM
• Kaynak ve alıcı arasındaki
konuşmanın her türüdür.
• Sözlü iletişim, sözcükler yoluyla oluşan bir
anlaşma sistemidir.
• Sözlü iletişim, günlük hayatımızda konuşma dili
olarak adlandırılmaktadır.
SÖZLÜ İLETİŞİM
SÖZLÜ İLETİŞİMDE TEMEL İLKE,
KISA VE ÖZ OLMAKTIR...
SÖZLÜ İLETİŞİM
İLETİŞİMDE ESAS OLAN
KONUŞARAK DÜŞÜNMEK DEĞİL,
DÜŞÜNEREK KONUŞMAKTIR...
SÖZLÜ İLETİŞİM
İletişimde her şeyi sözle ve ses
tonumuzla ifade ettiğimizi sanırız ve
belki de bu nedenle toplum olarak
çok (bazen de boş) konuşuruz...
OYSA...
SÖZSÜZ İLETİŞİM
SÖYLENEN
7%
DUYULAN
38%
GÖRÜLEN
VE
HİSSEDİLEN
55%
SÖZSÜZ İLETİŞİM
İnsanlar yalnızca
sözcüklerle konuşmaz.
Bedenin duruşu, yüz ve göz ifadesi, kol ve
bacakların duruşu, yakınlık, yöneliş
iletişimi etkiler.
SÖZSÜZ İLETİŞİM
İLK İZLENİM: Bir kişi ile ilk
Kez karşılaşmada ya da tanışmada
İLK 4 SANİYE içinde gerçekleşir.
İlk izlenimle elde edilen bilgiler,
kişi hakkında yorum
yapılabilecek çok büyük bir
yüzdeyi oluşturur.
SÖZSÜZ İLETİŞİM
İLK İZLENİM: Karşıdaki
kişi hakkında bir KARAR
ve ETİKET oluşur.
“Duruşundan hiç hoşlanmadım”
“Bakışını sevmedim”
“Bir görüşte kanım ısındı”
SÖZSÜZ İLETİŞİM
İnsan vücudunun en dikkat
çeken yeri yüzüdür
YÜZ İFADELERİ: Araştırmalara göre
insan yüzü ortalama 250.000 farklı
ifadeyi yansıtabilmektedir.
Neşe, hüzün, kırgınlık, kızgınlık,
şaşkınlık, hoşnutluk, hoşnutsuzluk...
SÖZSÜZ İLETİŞİM
GÖZ İFADELERİ:
Kişiler dış dünyadan gelen
bilgilerin yaklaşık %80’ini
gözleri aracılığıyla
almaktadır.
Olumlu bir iletişim için sürenin 2/3’ü kadar
göz göze gelinmesi gereklidir.
SÖZSÜZ İLETİŞİM
MEKÂN KULLANIMI
• MAHREM ALAN: (Cilt Teması – 25 cm)
• KİŞİSEL ALAN: (25-100 cm)
• SOSYAL ALAN: (1-2,5 m)
• GENEL ALAN: (2,5 m)
Her insan kendine özgü bir
alana gereksinim duyar ve
bu alanı korumaya çalışır.
Sevdiğimiz insanlara yakın, hiç tanımadığımız
insanlara karşı ise oldukça uzak dururuz
SÖZSÜZ İLETİŞİM
Sözsüz mesajlar sadece davranışlarla
gönderilmez;
qGiyinme tarzı
qRozetler
qRenkler
qAksesuarlar
sözsüz mesajları etkiler.
Güzel bir kıyafet iyi bir tavsiye
mektubudur.
C. ŞAHABETTİN
BEDEN DİLİ
GÖZ İLİŞKİSİ: İnsanları rahatsız etmeyecek
ölçüde,ancak mümkün olduğu kadar çok göz ilişkisi
kurun.
YÜZ İFADESİ: İçten ve açık olun. Samimi
bir yüz ifadesi iletişimde önemli rol oynar.
BAŞ HAREKETLERİ:Karşınızdaki konuşurken
Başınızı sık sık hafifçe aşağı-yukarı hareket
ettirerek onu dinlediğinizi hissettirin.
BEDEN DİLİ
JESTLER: Ellerinizi cebinizde tutmaktan ve kollarınızı
kavuşturmaktan ,ellerinizle ağzınızı örtmekten kaçının
POSTÜR: Ayaktaysanız dik durun.
Oturuyorsanız sandalye ve koltuğunuzu tam
olarak doldurun ve arkanıza yaslanın .
YÖNELİŞ: Daima konuştuğunuz veya sizinle konuşan
insana dönük durun.
DIŞ GÖRÜNÜŞ: Grup normlarına,toplumsal rol ve
statünüze uygun giyinin
BEDEN DİLİNDE KAÇINILMASI
GEREKEN DAVRANIŞLAR
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Aşırı hızlı yürümek
Duvara veya masaya yaslanmak
Kolları önde veya arkada bağlamak
Konuşurken gözleri kapamak
Dudakları büzmek
Elleri ovuşturmak
Parmakları masada tıkırdatmak
Saat, gözlük ya da yüzükle oynamak
Konuşurken başı ya da saçları geriye
atmak
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
ÖZ FARKINDALIK:
Kişinin kendisi
hakkında
bildikleridir.
ÖZ FARKINDALIK
Kişilerarası ilişkiler kör kendimiz alanı
küçüldüğü oranda iyileşir.
Ancak başkalarının “kör kendimiz”
alanını çok keşfetmeye
KÖR
çalışmamalıyız.
KENDİMİZ
ÖZ FARKINDALIK
“Evren hakkında her şeyi bilen
ama kendini bilmeyen kişi,
hiçbir şey bilmiyor demektir”
La Fontaine,1697
“Başkalarını Bilen
Kimse Bilgili,
Kendini Bilen Kimse
Akıllıdır”
Lao-Tsze
CENNET
CEHENNEM
ÖZ FARKINDALIK
KİŞİLERARASI İLETİŞİM ÖNCE KENDİNİ
FARK ETMEKLE BAŞLAR!
•
•
•
•
•
•
•
Ben Kimim?
Kendimin farkında mıyım?
Kendimi seviyor muyum?
Kendimi değerli ve yeterli buluyor muyum?
Ne için yaşıyorum?
Neye değer veriyorum?
Rollerim neler?
Kişisel gelişimim için neler yapabilirim?
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
ÖZ SAYGI: Araştırmalara göre insanlar
kendilerine genelde “pembe gözlüklerle”
bakıyor.
ÖZ SAYGI ÖNEMLİDİR
ÇÜNKÜ BAŞARIYI ÜRETİR
Gerçek kendiniz ile idealinizdeki kendiniz
birbirine yakın olduğu ölçüde, kendinize
saygınız artacaktır.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
ÖZ SUNUM: Başkalarına
kendimiz hakkında ilettiğimiz
mesajdır.
• Kişilerarası iletişimin en önemli
biçimlerinden biridir.
•
Sözel olmayan davranışlarla da
başkalarına açılabilirsiniz: Politik
eğilimlerinizi gösteren tişört giymek,
nişan yüzüğü takmak gibi…
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
ÖZ GÜVEN: Kendimizden memnun olmak,çevremizle
barışık yaşamak.
İÇ ÖZGÜVEN:
DIŞ ÖZGÜVEN:
q
q
Kendilerini severler
q Kendilerini tanırlar
q Kendilerine açık
hedefler koyarlar
q Pozitif düşünürler
Etkin iletişim
q Kendini ifade
edebilme
q Duygularını kontrol
edebilme
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
ÖZ GÜVEN:
q Kendimize erişilmez standartlar
koymayalım. Bunlara ulaşmamızda
yapacağımız en küçük bir hata bizi
karamsarlığa sürükleyebilir.
q Bize yapılan eleştirilere karşı aşırı bir
duyarlılık göstermeyelim
q Kendimizi başkalarıyla kıyaslamayalım
q Zayıf yönlerimizi abartmayalım
Kendine güvenen
kişi başkalarına da
güvenir.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
BAŞKALARINA GÜVENMEK:
Herkese şüphe ile bakılan bir ortam mutsuzluk getirir.
GÜVENE DAYALI SAĞLIKLI İLİŞKİLER
KURABİLMEK İÇİN
• Sırrınızı herkese açmayın
• İşleri ehil olanlara bırakın
• İhtiraslı olmayın
• Sözünüzde durun
• Size duyulan güveni asla
sarsmayın
• Herkesin işine karışmayın
• İnsanlara karşı hoşgörülü olun
• İnsanlar hakkında çabuk karar
vermeyin
• Alçakgönüllü olun
• Yanlışları düzeltmek için
yardımlaşın
• Kimseyi küçük görmeyin
• Affetmeyi bilin
• Dost kazanmaya çalışın
KİŞİLERARASI İLETİŞİMİ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1.
2.
3.
4.
5.
ALGI
DEĞERLER
KÜLTÜR
DUYGULAR
CİNSİYET
KİŞİLERARASI İLETİŞİMİ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1. ALGI: Tüm duyu verilerini örgütleyip,
yorumlayarak çevremizdeki nesne ve olaylara
anlam verme sürecidir.
Kişinin geçmiş yaşantısı, beklentileri ve o andaki
psikolojisi algısını etkilenir.
“HEPİMİZİN KAMERASI
BİRBİRİNDEN FARKLIDIR”
KİŞİLERARASI İLETİŞİMİ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
ALGIDA SEÇİCİLİK:
Her bir bireyin
çevresindeki
nesne ve olaylara,
yaşantılarına,
ilgilerine göre farklı
anlamlar vermesidir.
KİŞİLERARASI İLETİŞİMİ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
2. DEĞERLER: Bireylerin algıları gibi, değerleri de farklıdır.
Değer sistemini etkileyen etmenlerden biri yaştır.
Gençlerin, ana babaların değerleri
birbirinden farklıdır.
İnsanlar genellikle, kendi sahip
olduğu değerleri önemser ve
yüceltirken, kendininkine uymayan
değerleri azımsar.
KİŞİLERARASI İLETİŞİMİ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
3. KÜLTÜR: İletişim biçimini geniş ölçüde belirler.
Her kültür, üyelerine belirli bir dünya görüşü kazandırır.
Kültür içindeki alt kültürler
kişiye, iletişimde jest ve
mimikleri, giyim kuşamı, hatta
çevreyi nasıl kullanacaklarını
öğretir.
KİŞİLERARASI İLETİŞİMİ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
4. DUYGULAR: İletişim, duygularla çok yakından
ilişkilidir. Çünkü, duygular davranışa yansır.
Kişi duygularını, dolayısıyla
davranışlarını bazen kontrol
edebilir, bazen edemez.
KİŞİLERARASI İLETİŞİMİ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
DUYGULAR:
Çok çeşitli duygular olmasına
karşın, bilim adamları duyguları
almaktadır.
6 kategoride ele
• Sevgi
• Keder
• Sürpriz
KİŞİLERARASI İLETİŞİMİ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
DUYGULAR:
Duygusal Olgunluk:
Bireyin kendi duygularını
anlaması, düzenlemesi ve
başkalarının duyguları için
empati göstermesidir.
Bireyin kendi duygularının
farkında olmasıdır
İletişimde duygusal
olgunluk önem taşır
KİŞİLERARASI İLETİŞİMİ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
CİNSİYET:
Araştırmalar, kadınların ve erkeklerin sergiledikleri
iletişim biçimleri ve bu iletileri algılayışları arasında
farklılıklar bulunduğunu göstermektedir.
KİŞİLERARASI İLETİŞİMİ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
CİNSİYET
KADINLARIN KONUŞMA
ÖZELLİKLERİ:
ERKEKLERİN KONUŞMA
ÖZELLİKLERİ:
• Konuşmanın kapsamı
duyguları yansıtır,
• Doğrudan değil, dolaylı
anlatım söz konusudur,
• Çok soru sorulur
• Dinleyiciye amaçlarını ya
da tercihlerini sorar ve
ona seçenek şansı verir
• İçerik esas olarak işe ilişkindir,
özellikle de evin dışındaki işler
• Doğrudan anlatım daha sık
görülür
• Dinleyiciden çok kendinden
bahseder, amaçlara odaklanır
• Asker ya da spor terimleri sıkça
kullanılır
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
BAKIŞ AÇISI:
• "Burada kimse ayakkabı giymiyor.
Satış olasılığı yok"
• "Burada kimsenin ayakkabısı yok.
Satış imkanı çok"
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
EMPATİ:
Her insan dünyaya, kendine özgü bir bakış
açısıyla bakar.
Bir insanı anlamak için
olaylara onun bakış
tarzıyla bakmalıyız.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
EMPATİNİN 3 TEMEL ÖĞESİ:
1. Olaylara karşımızdakinin bakış açısıyla bakmalıyız.
2. Karşımızdaki kişinin duygularını ve düşüncelerini
doğru anlamalıyız.
3. Zihnimizde oluşan empatik anlayışı, karşımızdaki
kişiye iletilmeliyiz.
EMPATİ SINIFLAMASI
1. Senin problemin karşısında başkaları ne düşünür, ne
hisseder
2. Eleştiri getirme
3. Akıl verme çabası
4. Teşhis koyma
5. Kişinin aynı sorunu kendisinin de yaşadığını ifade etmesi
6. Kişinin kendi duygularını ifade etmesi
7. Desteklemek
8. Soruna eğilebilmek
9. Tekrar etme
10.Derin duyguları anlayabilme
SEN DİLİ - BEN DİLİ
SEN DİLİ:
Yargılayıcı ve
suçlayıcıdır. Karşı
tarafta olumsuz
duygular ve sonuçlar
doğurur. Dinleyenin
savunucu bir tutum
takınmasına yol açar.
1. Suçlayıcıdır.
2. Davranıştan çok kişiliğe
yöneliktir.
3. Kişiye anlaşılmadığını
hissettirir.
4.Yeniden konuşma isteğini
engeller.
5. Neye kızıldığının
anlaşılmamasına neden olur.
6. Kişiyi incitir, kırar.
SEN DİLİ
q“Yeterince açık konuşmuyorsun”
q“Derse hep geç giriyorsun”
q“Çok fazla gürültü ediyorsun”
q“Dikkatini derse vermiyorsun”
q“Arkadaşlarına haksızlık ediyorsun”
SEN DİLİ - BEN DİLİ
BEN DİLİ:
1. Savunmaya itmez
2. Suçluluk hissettirmez
3. Duygunun nedeni anlaşıldığı
Kişinin karşılaştığı
durum karşısında
için iletişim sağlıklı olur
duygu ve düşüncelerini 4. Ben iletisi alan kişi başkalarını
düşünmeyi de öğrenir
açıklar. Ben dili direnç
ve baş kaldırmayı daha 5. Yakınlaşmayı sağlar
6. Anlaşmazlıkları azaltır
az ortaya çıkarır.
7. Konuşan kişiyi rahatlatır
BEN DİLİ
q "Bu şekilde cevap verdiğin için kırılıyorum”
q “Bana saygı duymadığını düşünüyorum"
q“Eve geç gelmen beni üzüyor”
q“İşten yorgun geldiğimi biliyorsun. Oyuncaklarını
toplamaman beni daha çok yoruyor.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
BİZ BİLİNCİ
BİZ BİLİNCİNİN OLUŞUMU:
• BEN VARIM ve TEKİM ANLAMLIYIM
• SEN VARSIN TEK ve ANLAMLISIN
• O HALDE BEN ve SEN;
ANCAK BİZ OLABİLİRSEK TEK ve
ANLAMLIYIZ
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
BİZ BİLİNCİ
Ben Sensem,
Sen Bensen
Nedir bu senlik,benlik?
MEVLANA
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
İLETİŞİMDE ÖNEMLİ DAVRANIŞLAR:
1. SELAMLAŞMA
2. DİNLEME
3. İFADE ETME
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
1. SELAMLAŞMA:
Tüm toplumlarda yer
alan evrensel bir dildir.
Anlamı; saygı, sevgi,
alçak gönüllülük ve
inceliktir.
•
•
•
•
•
•
•
•
Yaşı küçük olan büyüğe,
Sosyal konumu alt olan üste,
Taşıtta olan yürüyene,
Yürüyen oturana,
Merdivende inen çıkana,
Erkek bayana,
Tek kişi kalabalığa,
Ayrılan kalanlara
SELAM VERİR.
Ayrılırken küçüğün büyüğe “Kendinize iyi bakın”
demesi “görgüsüzlük” olarak nitelendirilir
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
2. DİNLEME
Yöneticiler günlerinin %63, çalışanlar
ise %30’un biraz üzerinde bir
dilimini dinlemeye ayırırlar
Genelde “anlamak için değil”,
“yanıt vermek için”
dinliyoruz
NEDEN DİNLEMİYORUZ?
ORTALAMA KONUŞMA HIZI: 150 KELİME/DAKIKA
ORTALAMA DÜŞÜNME HIZI: 500 KELİME/DAKIKA
FARK
: 350 KELİME/DAKIKA
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
DİNLEMENİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER
§
§
§
§
§
Karşılaştırma
Akıl Okuma
Tekrarlama
Süzgeçten Geçirme
Yargılama
§
§
§
§
§
Düşüncelere dalma
Özdeşleştirme
Öğüt Verme
Konu Değiştirme
Rahatlatma
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
İYİ BİR DİNLEYİCİ OLMANIN YOLLARI
§ Göz temasını koruyun
§ Hafifçe öne doğru eğilin
§ Konuşan kişiye doğru yönelin
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
İYİ BİR DİNLEYİCİ OLMANIN
YOLLARI
§ Başınızı sallayarak
konuşmacıyı takviye edin
§ Sorular sorarak konuya açıklık
getirin
§ Dikkat dağıtıcı şeylerden
uzaklaşın
§ Kızgın olsanız da söyleneni
anlamak için çabalayın.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
DİNLEME
Dinlemeyi severim.
Dikkatle dinleyerek çok
şey öğrendim.
Çoğu insan asla dinlemez.
Ernest Hemingway
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
DİNLEME
İyi bir dinleyici, karşısındakinin yalnızca
söylediklerini değil; yüzü, elleri, kolları ve beden
duruşuyla yaptıklarını da duyar.
ÇÜNKÜ; sözsüz mesajlar, iletişimin
önemli bir parçasını oluşturur.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
ETKİN DİNLEMENİN
FAYDALARI:
• Kişi kendini dinleyen kişiye
yakın hisseder.
• Sorununu ilk baştaki kadar
önemli görmeyebilir.
• Sorununu rahatlıkla dile
getirdiği için,çözüm yollarını
da daha rahat düşünebilir.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
ETKİLİ İLETİŞİMİN
ALTIN ANAHTARI:
Önce anlamaya çalışın,
sonra anlaşılmaya...
“İnsanlar arasındaki ilişkilerde öğrendiğim
en önemli ilke budur”
Stephen Covey
“Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı” Kitabının Yazarı
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
3. ETKİLİ İFADE ETME
• Mesajlar dolaysız
olmalı
• Mesajlar anında
olmalı
• Mesajlar açık ve
dürüst olmalı
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
ETKİLİ İFADE ETME:
• Mesajlar dolaysız olmalı: İpuçları veya
ima yoluyla kendimizi anlatmaya çalışmak
risklidir. Çünkü bunlar, yanlış yorumlanabilir
ya da görmezden gelinebilir.
İPUÇLARINDAN VE İMADAN
KAÇINMALIYIZ
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
ETKİLİ İFADE ETME:
• Mesajlar anında olmalı: İletişimi
ertelemek, duygularımızı ileride daha
şiddetli bir şekilde ifade etmeye neden olur.
ZAMANINDA İFADE EDİLMEYEN DUYGU ve
DÜŞÜNCELER, İLERİDE SORUNLARA YOL AÇAR
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
ETKİLİ İFADE ETME:
• Mesajlar açık ve dürüst olmalı:
Açık mesaj, düşüncelerimizin,duygularımızın
ve isteklerimizin doğru ansımasıdır.İletişimde açık
ifadeler için çifte mesajlardan kaçınmalıyız.
Mesajın açıklığı kadar dürüst olması da önemlidir
BİRBİRİYLE ÇELİŞEN İFADELER,
İLETİŞİMİ ENGELLER
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
ETKİLİ İFADE ETME:
Söz ola kese savaşı
Söz ola kestire başı
Söz ola ağulu aşı,
Yağ ile bal ede bir söz
Yunus Emre
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
ETKİLİ KONUŞMANIN GEREKLİLİKLERİ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Uygun zaman,
Uygun kelimeler / düzgün cümleler,
Sesin iyi kullanılması,
Eleştirileri kişileştirmemek,
“Sen dili” yerine “Ben dili” kullanmak,
Empati yapabilmek,
Israrcı olmamak,
Söz kesmemek, nazik olmak, yapıcı olmak,
Göz iletişimi kurmak,
Kritik durumlarda susmasını bilmek.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
GİZLİ GÜNDEMLER:
• Kişilerin gerçek düşüncelerini,
duygularını başkalarına iletmek
istemediği zaman kullandıkları
yoldur.
• Gizli gündemler yakınlığı
öldürür.
• Hiç kimse gerçek sizi
göremez.
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
GİZLİ GÜNDEMLER:
1. Ben iyiyim
2. Ben iyiyim ama sen değilsin
3. Sen iyisin ama ben değilim
4. Çaresizim, acı çekiyorum
5. Ben suçsuzum
6. Kırılganım
7. Ben güçlüyüm
8. Ben her şeyi bilirim
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
SAVUNUCU İLETİŞİM: Savunuculuk
temelde kişinin benlik bilincini koruma ihtiyacından
kaynaklanır. Yöneltilen eleştiriler, kişinin benlik bilincini
sarsacak unsurlar taşıyorsa bir tehdit gibi algılanır.
Eleştirildikleri zaman, insanların çoğu, eleştirenin
kişiliğine hücum ederek kendilerini korumaya çalışırlar.
İLETİŞİM KAZALARININ EN BÜYÜK
NEDENLERİNDEN BİRİDİR
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
SAVUNUCU İLETİŞİMDE TUTUMLAR:
• Yargılayıcı tutum
• Denetleyici tutum
• Aldırmaz, umursamaz tutum
• Üstünlük belirten tutum
• Kesin tutum
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
AÇIK İLETİŞİM: Kişiler arasında istenen ve
hedeflenen bir iletişimdir. Kişilerin kendilerini
tanıdıkları ve doğru bir şekilde ifade edebildikleri
durumlarda mümkündür. Kişilerin benlik saygıları
yüksektir, kendilerine güvenirler.
KİŞİLARARASINDA OLMASI BEKLENEN VE
İSTENEN İLETİŞİM TÜRÜDÜR
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
AÇIK İLETİŞİMDE TUTUMLAR:
• Tanıtıcı tutum
• Soruna yönelik tutum
• Anlayış gösteren tutum
• Eşitlik belirten tutum
• Denemeci tutum
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
Konuşanın
sözünü kesmek
Yargılamak
Fazla
konuşmak
İnsanları
utandırma
Uygun tepki
vermeme
İLETİŞİM
ENGELLERİ
Aşırı
duygusallık
Yüzüne
bakmamak
Alaya almak
Yorum
yapmak
Başka işle
ilgilenmek
Tartışmak
Saldırgan
tavır
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
Ses tonuna
dikkat
Duygularını
paylaşın
Önerilerde
bulunun
Şaka yapın
Göz teması
kurun
İLETİŞİMİ NASIL
Yüz yüze
konuşun
KOLAYLAŞTIRIRIZ?
Anlaşılır
dil kullanın
Soru sorun
Dinlediğinizi
belli edin
Empatik
olun
Geribildirim
verin
KİŞİLERARASI
İLETİŞİM
İKNA
Araştırmalar, kişiler
üzerinde en etkili
unsurun medya değil,
kişilerarası iletişim
olduğunu
göstermektedir.
İKNA
TEKNİKLER:
• Kapıya Ayak Koyma
• Kapıyı Yüze Çarpma
İKNA İÇİN PRATİK ÖNERİLER
• Göz teması sağlayın
• Başkalarının sözlerini kesmeyin
• Konuşmacının psikolojisine uygun davranın
• Doğru ve uygun sözcükleri kullanın
• Konuşurken negatif önermelere yer vermeyin.
Pozitif olun. Bardağa dolu tarafından bakın.
• Özellikle teknik terimlere ve mesleki dile günlük
konuşmanızda kesinlikle yer vermeyin.
AİLE İÇİ İLETİŞİM
BAŞARILI İLETİŞİM
AİLE İÇİNDE BAŞLAR
AİLE İÇİ İLETİŞİM
Aile içi iletişim, başarılı kişilerarası iletişim
kurma ve sürdürme becerisini geliştirmede
önemli bir role sahiptir.
İyi bir aile içi iletişim aile
bireylerinin ruh sağlığını
olumlu yönde etkiler.
AİLE İÇİ İLETİŞİM
Aile İçi İletişim
Kopukluğunun Sebepleri:
1-Sahiplenme
2-Egemen olma girişimi
3-Saldırganlık
4-Küsme ve surat asma
5-Eleştiriye aşırı duyarlılık
6-Kıskançlık-Özgüven eksikliği
7-Şiddet
8-Yalan
AİLE İÇİ İLETİŞİM
Kaçınılması Gerekenler:
• Akıl okuma
•
•
•
•
•
Suçlama
Suçlu hissettirme
Kendini acındırma
Şantaj
Uzak durma
İŞ YAŞAMINDA İLETİŞİM
Çalışmak, insan hayatında büyük bir öneme
sahiptir. Freud’a göre yetişkin bir insanın iki
temel özelliği şunlardır:
1. Sevebilmek
Bir birey gününün
yaklaşık 1/3’ünü
çalışarak geçirir.
2. Çalışabilmek
İŞ YAŞAMINDA İLETİŞİM
“Astlar tavayı yapar, üstler kulpunu çakar”
YÖNETİCİ – ÇALIŞAN İLİŞKİLERİ
İş yaşamını etkileyen en önemli
faktörlerden biri yöneticiler ile
çalışanlar arasındaki ilişkilerin
niteliğidir.
İŞ YAŞAMINDA İLETİŞİM
YÖNETİCİLER:
§ Çalışanlarınızı iyi tanıyın.
§ Her çalışan yöneticisinden anlayış bekler. “Görevidir,
yapmaya mecbur” diye düşünmeyin. Teşekkür edin.
§ Adil ve dürüst olanlar saygı ve sempati kazanırlar.
Çalışanlarınıza karşı ayrım gözetmeksizin adil ve dürüst olun
§ Çalışanınızın size olan güvenini sarsmayın
§ Çalışanınızı başkasıyla kıyaslamayın
İŞ YAŞAMINDA İLETİŞİM
YÖNETİCİLER:
§ Çalışanlarınızın eğitimine önem verin.
§ En tehlikeli şey, size korkuyla gösterilen saygıdır.
Çalışanlarınızı yetki ve konumunuza dayanarak tehdit etmeyin.
§ Yetenekli, becerikli çalışanlarınızı kendinize rakip görmeyin.
§ Her personelin mutlaka gizli bir yeteneği vardır, onu ortaya
çıkarmaya çalışın.
§ VE UNUTMAYIN, HİÇBİR OYUNU TEKNİK DİREKTÖR
OYNAMAZ…
İŞ YAŞAMINDA İLETİŞİM
“İnisiyatif doğru olanı söylenmeden yapmaktır”
(Victor Hugo)
ÇALIŞANLAR:
§ İşinize ilgi duyun. Kayıtsız kalmak kimseye yarar getirmez.
§ İşinize özen gösterin ancak hata yapmaktan da korkmayın
§ Bilgi, beceri ve davranışlar açısından kendinizi geliştirin
§ Başkalarının sizden üstün yanlarına
saygı duyun
§ Dostça duygular besleyin, aynı ekibin
bir üyesi olduğunuzu UNUTMAYIN…
İŞ YAŞAMINDA İLETİŞİM
EKİP ÇALIŞMASI
İŞ YAŞAMINDA İLETİŞİM
EKİP ÇALIŞMASI:
Etkili İletişimi Engelleyen Etmenler:
* Saldırganlar
* Bozguncular
* Yıldızlar
* Hikayeciler
* Şaklabanlar
* Hükmediciler
* Balta Bileyiciler
İŞ YAŞAMINDA İLETİŞİM
EKİP ÇALIŞMASI:
Yöneticiler için ALTIN kurallar:
1.
2.
3.
4.
5.
Grubun amacını belirleyin
Katılımı sağlayın
Ortak kararları belirleyin
Düzeni koruyun
Grubun moralini yüksek tutun
İŞ YAŞAMINDA İLETİŞİM
EKİP ÇALIŞMASI:
Ekip Üyeleri için ALTIN kurallar:
1. Grubun amacını bilin
2. Kendi görüşlerinizi bilin
3. Dinleyin
4. Katılın
5. Soğukkanlılığınızı koruyun
İŞ YAŞAMINDA İLETİŞİM
BAŞARILI TOPLANTININ ÖZELLİKLERİ
Amacı belirlenmiştir
Belirli bir gündem doğrultusunda gelişir
Amaç üzerinde yoğunlaşılır
Katılım yüksektir
Toplantıyı planlayan ve koordine eden bir yönetici vardır
Toplantının akışını ve konuşulanları içeren toplantı notu tutulur
Katılımcılara eşit söz hakkı tanınır
Toplantı sonunda istenen hedefe ulaşılır
İŞ YAŞAMINDA OLMAMASI
GEREKEN 10 ŞEY:
1. Sürekli eleştirme ,
2. İbret olsun diye utandırma
3. Irk, memleket, din,
mezhebe göre aşağılama
4. Kalıplara sokma
5. Cinsel taciz
6. Kişisel özellikleri ile ilgili
dalga geçme, ayıplama
7. Dışarıda bırakma
8. Görmemezlikten gelme
(yok sayma)
9. Kişisel çatışma
10. Eski kin ve hasetler
İŞ YERİNDE OLMASI
GEREKENLER
• Birbirinize eleştirilerinizi teke tek ve sebep sonuç
ilişkine dayandırarak yapın.
• Her ilişkinizde “lütfen” ve “teşekkür ederim” deyin.
• Geçmiş hataların üzerinde durmayın.
• Kızgın davranış ve söylemlerden kaçının.
• Grup arkadaşlarınızın ilerlemesi ve gelişmesi için
çaba harcayın.
İŞ YERİNDE OLMASI
GEREKENLER
• Arkadaşlarınızı etiketlemeyin (tembel, isteksiz vb)
• Birbirinizi kışkırtmayın (meydan okumak, rest
çekmek) aranızda daima sınır olsun.
• Başkalarının yaptıkları hatalara gülmeyin ve onları
koz olarak kullanmayın.
• İstemeden kırıcı ve kaba davrandıysanız özür
dileyin.
• Birbirinizin başarılarını tebrik edin.
ÇATIŞMA
BUGÜN,
HAYATIMIZIN
GERİYE KALAN
İLK GÜNÜDÜR...
ÇATIŞMA
Ø Kişiler arasında yaşanan
uyumsuzluk ya da anlaşmazlıktır.
Ø Çatışma insan hayatında doğal ve
kaçınılmaz bir süreçtir.
Ø Her birey aile, okul, iş, sosyal
çevre gibi yaşamının farklı
alanlarında çatışma yaşar.
Her insanın;
İHTİYAÇLARI
İSTEKLERİ
AMAÇLARI ve
DEĞERLERİ
farklıdır...
ÇATIŞMA
Bireysel ve grupsal
farklılıkların ürünüdür
ÇATIŞMANIN TEMEL
UNSURLARI:
• Anlaşmazlık
• Zıtlaşma
• Uyuşmazlık
• Engelleme
• Birbirine ters düşme
“Kendi içinde bile
çatışabilen bireyin
farklı duygu, düşünce
ve davranışları olan
insanlarla çatışması
kaçınılmazdır”
KİŞİ İÇİ ÇATIŞMA
YANAŞMA- YANAŞMA: Birey aynı
derecede çekici iki isteğin etkisindedir.
KAÇINMA-KAÇINMA: Birey hoş
olmayan iki durum arasındadır.
YANAŞMA-KAÇINMA: Birey aynı
anda hem çekici hem de itici bir durum
karşısındadır.
ROL
ÇATIŞMASI:
Bireyin aynı
anda birden
fazla rolü
gerçekleştirme
durumunda
kalmasıdır
KİŞİLERARASI ÇATIŞMA
Birbirine zıt ilgi, görüş ya da fikirleri
ifade eden kişiler arasındaki
etkileşimdir
ÇATIŞMALAR;
Farklı algı ve duygu, ihtiyaç, iletişim
becerileri gibi kişisel faktörlerden, kültürel
faktörlerden, rol farklılıklarından, sosyal
ve fiziksel çevrelerden kaynaklanabilir.
KİŞİLERARASI ÇATIŞMA
Kişilerarası çatışmalarda;
§ İletişim becerisi
§ Empatik beceri
§ Kendine güven
arasında ters yönlü bir ilişki vardır.
ÇATIŞMA NEDENLERİ
1. ÖNYARGI: Bir kişi ya da grup
hakkında öğrenilmiş, benimsenmiş
ve bir kalıp olarak yerleşmiş
algılardır.
Önyargıları
kırmak atom
çekirdeğini
parçalamaktan
daha zordur
EINSTEIN
Önyargı, kişilerarası iletişimde
kişilerin etiketlenmesine neden
olur.
ÖNYARGI
"Efendim, dünyada en çok kimi seversiniz?”
"Terzimi severim"
"Aman üstat, dünyada sevecek o kadar çok
kimse varken neden terzi?"
“Evet terzimi severim. Çünkü ona her
gittiğimde, benim ölçümü yeniden alır. Ama
diğerleri benim hakkımda bir karar verirler,
ölünceye kadar da hep aynı gözle görürler.
“TERZİMİ
SEVERİM”
ÇATIŞMA NEDENLERİ
2. TEKTİPLEŞTİRME: Tanınmayan ve hakkında
bilgi sahibi olunmayan kişileri belirli bir grup
içinde algılamaktır.
Kişilerin mesleği, eğitimi,
yaşı, cinsiyeti, ırkı, hobileri...
•Doktorlar duygusuzdur
•Yöneticiler aşırı denetimcidir
•Yaşlılar huysuzdur
ÇATIŞMA NEDENLERİ
3. HALE ETKİSİ: İlk anda oluşan ve sonraki kararlar üzerinde
belirleyici olan etkidir.
İlk 4 saniye içerisinde oluşan ilk izlenimin kişilerin
algılamasında ve zihinde belirli bir yere yerleşmesinde bir
referans kaynağı olur.
İlk karşılaştığınızda mutsuz gününde
olan bir kişi, size oldukça soğuk
gelebilir. Bu kişiyi diğer insanlara
tanımlarken çok soğuk biri şeklinde
bir ifade kullanılması hale etkisini
gösterir.
ÇATIŞMA NEDENLERİ
4. KEHANET TEORİSİ: Kişinin istekleri,
beklentileri, amaçları doğrultusunda bir
inanış yaratması, bu inanışa gerçekmiş
gibi bağlanmaları ve davranış
sergilemelerine dayanır.
Kişi kendi öngörüleri doğrultusunda
çevresindeki diğer kişileri de
etkileyebilir, o kişileri de bu öngörüye
inandırabilir.
ÇATIŞMA NEDENLERİ
5. SUÇLAMAK: Yaşanan olay
ve durumlara ilişkin kişinin
kendisinde ya da
diğerlerinde hata bulmasıdır.
Suçlamayı bir düşünce ve
davranış biçimi haline
getiren kişiler,
ilişkilerinde hem kendini
hem de karşısındaki kişiyi
yıpratır.
“Hatalısın,
dikkatsizsin, senin
sorumsuzluğun”
ÇATIŞMA NEDENLERİ
6. ZİHİN OKUMA: Zihin okuma davranışı, iletişim
başlamadan, kişilerin düşündükleri, hissettikleri ve
yapıp yapmayacakları hakkında bazı çıkarımlarda
bulunmaktır.
Zihin okumayı genel bir
davranış şekline dönüştüren
insanların kişilerarası
iletişimde başarılı olamadıkları
görülmektedir.
ÇATIŞMA NEDENLERİ
7. FİLTRELEME: Bir olayın ya
da durumun sadece belirli bir
yönünü ya da özelliğini
önemsenerek diğer yönlerinin
ve özelliklerinin
değerlendirilmemesidir.
Sadece belirli bir noktaya
odaklanılarak, adeta bir filtre
kullanılarak diğer noktaların göz
ardı edilmesidir.
ÇATIŞMA NEDENLERİ
8. DEĞİŞTİRME ÇABASI: Karşıdaki
kişide beğenilmeyen özelliklerin
ve bu özellikler değiştiği takdirde
daha kabul edilebilir olunacağının
bir ifadesidir.
Değiştirme çabası, karşıdaki
kişiye kendini yetersiz,
önemsiz ve değersiz
hissettirir.
ÇATIŞMA NEDENLERİ
9. AŞIRI FEDAKÂRLIK: Değiştirme
gayretinin tam tersidir.
Aşırı fedakâr kişiler, “uyumlu
insan izlenimi bırakırlarsa da,
yüzeydeki bu uyumluluk anî ve
aşırı patlamalara, çatışmalara yol
açabilir.
“Yumuşak atın çiftesi
(bu yüzden) pektir.”
ÇATIŞMA NEDENLERİ
10. KEŞKECİLİK: Sıklıkla “keşke” demek, sadece içimizde
sorunlar yaratmakla kalmaz, diğer insanlarla ilişkilerimizi de
olumsuz yönde etkiler. Keşkecilik, artan gerilimlere ve
beklenmeyen, gecikmiş tepkilere yol açar.
“Bu günümüzü çalan iki hırsız
vardır. Birisi geçmişe ilişkin
pişmanlıklarımız, diğeri ise;
geleceğe ilişkin kaygılarımız.”
ÇATIŞMA
NEDENLERİ
11. AÇI SADAKATİ: Kişi
kendi doğrularını ve
gerçeklerini “tek ve eşsiz”
olarak algılar. Kişi sadece kendi
düşünce ve davranışlarının
doğru olduğuna inanır, bunun
dışındakileri kabul etmez.
Açı sadakati
gösteren kişilerle iletişim
kurmak oldukça güçtür.
ÇATIŞMA NEDENLERİ
12. KİŞİSELLEŞTİRME: Kişinin çevresindeki her olaydan,
davranıştan ya da kişiden kendisi ile ilgili bir anlam
çıkarmasıdır. Kişiselleştirme hem kişinin kendisini hem de
iletişim kurduğu kişileri yormaktadır.
Kişiselleştirme
yapan kişilere
sürekli olarak,
anlatılanların onunla
ilgili olmadığının
açıklanması gerekir.
ÇATIŞMA NEDENLERİ
13. SAVUNUCULUK: Kişinin sürekli olarak
kendisini savunmaya odaklamasıdır. Kişinin daha çok
kendini anlatma, ispat etme çabasından kaynaklanır.
Savunuculuk arttıkça mesaj anlamını
yitirir, yanlış anlamalar artar
ÇATIŞMA NEDENLERİ
14. KUTUPLARDA DÜŞÜNMEK:
Kutuplarda düşünen kişiler için mutlaka
doğrular ve yanlışlar, iyiler ve kötüler,
başarılar ve başarısızlıklar vardır.
Bu sınıflamanın dışındakiler kabul
edilmez.
Ya hep ya hiç
yaklaşımı
ÇATIŞMA SÜRECİ
DÖRT EVREDEN OLUŞUR
• Birinci Evre: Potansiyel Çatışma
• İkinci Evre: Algılanan Çatışma
• Üçüncü Evre: Hissedilen Çatışma
• Dördüncü Evre: Açık Çatışma
ÇATIŞMA SÜRECİ
Potansiyel Çatışma:
Çatışmayı ortaya çıkarabilecek nedenlerdir.
• Amaç farklılıkları
• Güç farklılıkları
ÇATIŞMA SÜRECİ
Algılanan Çatışma:
• Bireyler çatışmanın var olduğunu algılarlar.
• Ancak dışarıdan gözlenebilen bir çatışma yoktur.
• Birey kendisine yönelik tehdit edici durumları, baskı
ya da dikkatini başka bir yere yoğunlaştırarak,
bastırmaya çalışır.
ÇATIŞMA SÜRECİ
Hissedilen Çatışma:
• Taraflar birbirine yönelik olumsuz duygular beslemeye
başlarlar.
• Çatışma kişiselleştirilir, “biz” ve “onlar” tutumu gelişir.
• Kızgınlık, kaygı ve gerilimler ortaya çıkar.
• Çatışma kızıştıkça, taraflar arasındaki işbirliği ve uyum
da azalmaya başlar, bu durumda örgütsel etkinlik de azalır.
Bu evrede çatışma, yapıcı bir biçimde
kullanılmalı ve çözümlenmelidir.
ÇATIŞMA SÜRECİ
Açık Çatışma:
• Çatışma açıkça ortaya çıkar.
• Karşılıklı tartışma, ağır sözler kullanma, bilgi
paylaşmama veya sabote etme gibi davranışlar görülür.
• Bu aşamada çatışma, çatışmaya taraf olmayanlar
tarafından da rahatça algılanabilir.
Taraflar birbirlerine zarar vermeye ve
amaçlarına ulaşmalarını engellemeye başlar.
ÇATIŞMA TÜRLERİ
GRAF
ANALİZİ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Aktif çatışma
Pasif çatışma
Var oluş çatışması
Tümden reddetme
Yoğunluk çatışması
Kısmi algılama çatışması
Alıkoyma çatışması
AKTİF ÇATIŞMA
“Kötü adam ne söylerse
kötüdür”
Kişilerin
birbirlerinden
hoşlanmamaları,
birbirlerine kızmaları
durumunda yaşanır.
• Dil ötesi öğelerin
yoğun kullanımı vardır
• Kişilerin ne söylediği
değil, nasıl söylediği
anlam kazanır
PASİF ÇATIŞMA
“Küsler diyaloğu”
İnsanlar, çekindikleri
ya da küs oldukları
için iletişim kurmazlar
“Sen beni
ilgilendirmiyorsun”
desek de...
Pasif çatışma, pasif
saldırganlığa dönüşebilir
Susarak karşımızdakini
öfkelendirmeye çalışırız
VAROLUŞ ÇATIŞMASI
Ben sandım ki..
- Kitabımı gördün mü?
Yarın çok önemli bir
sınavım var.
- Çok mutluyum,
sonunda o konsere
bilet buldum.
Mesajın
yanlış
anlaşılması ya da
konuyla ilgili
olmayan bir
mesaj verilmesi.
TÜMDEN REDDETME
Hiç de bile...
Birey kendine yöneltilen iletiyi tümüyle
reddeder, tamamen aksi görüşü savunur.
• Tek parti benim partim,
• En iyi takım benim
tuttuğum takım..
YOĞUNLUK ÇATIŞMASI
Haklısın ama...
İki kişinin görüşleri arasında kısmen uyuşma
olması halinde yoğunluk çatışması yaşanır.
A: Mükemmel bir filmdi.
B: Güzeldi ama o kadar
da değil.
KISMİ ALGILAMA ÇATIŞMASI
Bunu da mı demiştin?
Eğer kişi karşısındaki kaynaktan gönderilen
mesajlardan bir kısmını algılar, diğerlerini
algılamazsa, bu durumda “kısmi algılama”
ortaya çıkar.
A
B
B: “Raporu hazırladıktan sonra çıkabilirsiniz.”
C: Patron, “çıkabilirsiniz” dedi.
ALIKOYMA ÇATIŞMASI
Anlatamadım galiba...
• Burada, bir kişi kendisine gelen mesajı tam olarak
anlar, fakat üçüncü bir kişiye doğru olarak iletemez.
• Kişi, mesajı isteyerek ya da istemeyerek değişikliğe
uğratır.
Öğretmenin, çok iyi bildiği
bilgileri öğrencilerine
aktaramaması gibi.
KULAKTAN KULAĞA OYUNU
ÇATIŞMA TÜRLERİ
TRANSAKSİYONEL ANALİZ
ANA BABA
YETİŞKİN
ÇOCUK
“İnsanların Oynadığı
Oyunlar”
Kanadalı Psikiyatr Eric
Berne’nin Kuramı’na
göre her insanda 3
benlik durumu vardır.
TRANSAKSİYONEL ANALİZ
A Kişisi
A
Y
Ç
B Kişisi
A
Y
Ç
C Kişisi
A
Y
Ç
Karşılıklı Davranışsal
Çözümlemenin
amacı yetişkini
güçlendirmektir.
ANA BABA: Anne babanızın size
öğrettiği kurallar, ahlaki söylemler ve
“nasıl yapmalı” şeklindeki yönergeler
ÇOCUK: İçinizdeki çocuk bilme,
hissetme, dokunma ve yeni bir
dünyada yaşama isteğiyle doludur.
YETİŞKİN: İçinizdeki çocuğun yoğun
duygu ve gereksinimleri ile ana
babanın kurallarını yönetmek zorunda
olan tarafınızdır.
AİLE İÇİ ÇATIŞMA
AİLEDE ÇATIŞMA YAŞAMA RİSKİ DAHA
FAZLADIR
Çatışma yaşadığınız bir komşunuzu sokakta
gördüğünüzde yolunuzu değiştirebilir ya da
çalışma arkadaşınızla odanızı ayırabilirsiniz
ancak ailenizden kaçamazsınız.
AİLE İÇİ ÇATIŞMA
AİLE İÇİ İLETİŞİM BOZUKLUKLARI:
• YADSIMA: İnsanlar ifade etmekten korktukları
şeyleri yadsıma eğilimindedirler. “Sorun değil”, “Kim
kızgın ki?”, “Benim için bir şey yapmana gerek yok”
gibi ifadeler.
• SÖYLEMEME: İletinin bazı bölümlerini, özellikle
gereksinimlerinizi ve farkındalıklarınızı doğrudan
ifade eden bölümlerini konuşmanın dışında
tutmaktır.
AİLE İÇİ ÇATIŞMA
• YERİNE KOYMA: Duyguları dolaylı olarak ifade
etmektir. Patronunuz yaptığınız işi eleştirir,
öfkelenirsiniz, parayı idareli kullanmadığı için eşinize
kızarsınız.
• TUTARSIZ İLETİLER: Anne kızına, “eve geç
geldiğin için bozulmadım” der. Ancak sesi tiz ve
serttir, hızlı hızlı konuşmaktadır ve başparmağını
kızına doğrultmuştur.
İŞ YAŞAMINDA ÇATIŞMA
İstenen ve
gerçek
sonuçlar
arasındaki
uyuşmazlık
Algılanan
anlaşmazlık
GERİLİM
Uyuşmayan
davranışlar,
güdüler,
değerler,
beklentiler
İŞ YAŞAMINDA ÇATIŞMA
Çatışmaların kaynakları farklıdır. Bazıları kişiseldir, bazıları
birimler arası ilişkilerden kaynaklanır.
ÇATIŞMA NEDENİ
AÇIKLAMA
Farklı Algı ve Beklentiler
Farklı kişisel özellikler, kişilerin olayları farklı
yorumlamasına neden olur ve anlaşmazlık
ortaya çıkar.
Hatalı Bilgi
Çalışanlar birbirlerinin fikirleri hakkında
zamanında, yeterli ve doğru bilgi
edinemiyorsa anlaşmazlık çıkar.
Çatışan Hedef ve Sorumluluklar
Aynı konu hakkında bireylerin ya da farklı
birimlerin hedefleri ile sorumlulukları farklı
olabilir.
Kaynak Kıtlığı
Bir kurumda çalışanlar kısıtlı bir bütçeyle
çalışmak zorunda olduklarında birbirlerinin
fikirlerine karşı daha az duyarlı olurlar.
İŞ YAŞAMINDA NEDEN ÇATIŞMA
YAŞARIZ?
İLETİŞİME İLİŞKİN NEDENLER:
• Anlam Güçlükleri
• Yetersiz Bilgi Alış Verişi
• Haberleşme Kanallarındaki
Aksaklık ve Bozulmalar
İŞ YAŞAMINDA NEDEN ÇATIŞMA
YAŞARIZ?
BİREYSEL DAVRANIŞLARA İLİŞKİN NEDENLER
• Kişisel farklılıklar
• Kişilik yapısı
• Değer ve inanç farklılıkları
• Rol çatışması
İŞ YAŞAMINDA NEDEN ÇATIŞMA
YAŞARIZ?
ÖRGÜTSEL YAPIYA İLİŞKİN NEDENLER
• Örgütsel Büyüklük
• Örgütsel Ortam
• Örgüt Hiyerarşisi Kaynaklı Sorunlar
• Örgütsel Bürokrasi Kaynaklı Sorunlar
İŞ YAŞAMINDA NEDEN ÇATIŞMA
YAŞARIZ?
ÖRGÜTSEL YAPIYA İLİŞKİN NEDENLER
• Yönetim Alanı İle İlgili Belirsizlik
• Yönetim Biçimindeki Farklılıklar
• Denetim Biçimindeki Farklılıklar
• Yetki ve Sorumluluklardaki
Karışıklıklar
İŞ YAŞAMINDA NEDEN ÇATIŞMA
YAŞARIZ?
ÖRGÜTSEL YAPIYA İLİŞKİN NEDENLER
• Statü Farklılıkları
• Çıkar ve Değer farklılıkları
• Görevler Arasındaki Karşılıklı Bağımlılık
• Ödül ve Teşvik Sistemlerinin Farklılığı
• Sınırlı Kaynaklar ve Ödüller İçin Rekabet
• Engelleme
İŞ YAŞAMINDA YAŞANAN
ÇATIŞMA TÜRLERİ
1. Bireyler arası Çatışmalar
Yöneticiler, zamanlarının
2. Gruplar arası Çatışmalar
çatışmalara ya da çatışma
%20'sinden fazlasını
sonrası yaşanan
3. Bölümler arası Çatışmalar olumsuzlukları gidermeye
4. Örgütler arası Çatışmalar
ayırmaktadır.
İŞ YAŞAMINDA YAŞANAN
ÇATIŞMA TÜRLERİ
1. BİREYLER ARASI
ÇATIŞMALAR:
İki ya da daha fazla bireyin
birbirleri ile çeşitli fikir, duygu ve
görüş ayrılıklarını ifade eder.
Ast-üst çatışmaları
Kurmay-komuta yöneticileri
çatışmaları
İŞ YAŞAMINDA YAŞANAN
ÇATIŞMA TÜRLERİ
Dikey Çatışma:
İşletmedeki farklı
seviyelerdeki
bireyler arasında meydana
gelen çatışmalardır.
İş yaşamında çok
sık rastlanır
“AST – ÜST
ÇATIŞMALARI”
İŞ YAŞAMINDA YAŞANAN
ÇATIŞMA TÜRLERİ
Yatay Çatışma:
İş yerinde aynı seviyelerde bulunan bireyler arasında
yaşanan çatışma türüdür.
Komuta – Kurmay
Çatışmaları:
Üst düzey yöneticiler ile
ara kademe yöneticiler
arasında yaşanır.
İŞ YAŞAMINDA YAŞANAN
ÇATIŞMA TÜRLERİ
2. GRUPLAR ARASI
ÇATIŞMALAR:
Benzer fiziki veya sosyal
ortamda bulunan, birbirleri ile
etkileşim içinde olan iki veya
daha fazla grubun çatışmasıdır.
İŞ YAŞAMINDA YAŞANAN
ÇATIŞMA TÜRLERİ
3. BÖLÜMLER ARASI
ÇATIŞMALAR:
Her birinin görev, yetki ve
sorumlulukları farklı olan
bölümler arasında yaşanır.
Finans - Üretim - İnsan Kaynakları Satış - Pazarlama
İŞ YAŞAMINDA YAŞANAN
ÇATIŞMA TÜRLERİ
4. ÖRGÜTLER ARASI
ÇATIŞMALAR:
İşletmenin diğer işletmelerle
yaşadığı uyuşmazlıkları,
anlaşmazlıkları kapsar.
İki rakip işletme
İşçi sendikası - İşletme
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
• Geçmişte yönetim teoristleri “Çatışmadan Kaçınmayı”
tercih etmişlerdir.
• Bugünkü yöneticiler, çatışmadan kaçınma yerine
“Çatışmayı Yönetme” yöntemini kullanıyorlar.
• Çatışmaları çözmek, yönetimin karşılaştığı EN GÜÇ
sorunların başında gelir.
Çatışmayı tamamen ortadan kaldırabilecek
bir örgüt ortamı oluşturmak olanaksızdır
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
• Çatışmanın teşhis edilmesi
• Yoğunluğunun saptanması
• Etkilerinin değerlendirilmesi
• Uygun müdahale yöntemlerinin belirlenmesi
• Sonuçların izlenmesi
SÜRECİDİR.
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
• KİŞİSEL YAKLAŞIMLAR
• YÖNETSEL YAKLAŞIMLAR
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
KİŞİSEL YAKLAŞIMLAR
İŞBİRLİĞİ
HÜKMETME
Benim istediğim
Bizim istediğimiz
UZLAŞMA
Bizim
zorunda
kaldığımız
KAÇINMA
Hiçbir şekilde
UYMA
Senin istediğin
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
KİŞİSEL YAKLAŞIMLAR
HÜKMETME:
Birey kendi isteğini yaşama
geçirerek çatışmayı çözme
gayretindedir
Karşı tarafın ihtiyaçları
önemli değildir
“Aşırı zorlama var, işbirliği yok”
Beğenilsin ya da
beğenilmesin benim
söylediklerim yapılacak
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
KİŞİSEL YAKLAŞIMLAR
Tartışma
yaratacak
pozisyonlara
girmem
KAÇINMA:
Kenara çekilme, ilgilenmeme
gibi tutumlar gösterilir
Taraflar arasındaki
gerilim çok yüksekse
etkili olabilir.
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
KİŞİSEL YAKLAŞIMLAR
UYMA:
Kişi, kendi çıkarlarından
ziyade karşı tarafın
çıkarını düşünür.
Biri kendi isteğiyle
diğerine ayak uydurur.
Çatışmayı,
karşımdaki insanın
fikirlerini kabul
ederek çözerim
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
KİŞİSEL YAKLAŞIMLAR
UZLAŞMA:
Kişi kendi ve karşı tarafın çıkarlarına orta düzeyde
önem verir.
Biraz ilişkiden biraz amaçtan vazgeçilerek ortak
yol bulunmaya çalışılır.
En iyi strateji gibi görünebilir
ancak her zaman en iyi çözüm
olmayabilir.
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
KİŞİSEL YAKLAŞIMLAR
İŞBİRLİĞİ – PROBLEM ÇÖZME:
Karşılıklı güven ve açıklığın
hâkim olduğu bir iletişim ŞARTTIR...
Temel kural,
‘kartların ortaya konmasıdır’
Amaç; gerçek problemi, nedenlerini ve
farklılıkları ortaya çıkarmaktır.
İŞBİRLİĞİ – PROBLEM ÇÖZME
Her iki tarafın da kazanması
amaçlanmaktadır...
q Geribildirime özen gösterin
q Dürüst ve açık olun
q Hüküm vermeyin, tanım yapın
q Genelleme yapmayın
q Sözlerinizle beden diliniz çelişmesin
q Sadece değişebilecek şeylere odaklanın
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
YÖNETSEL YAKLAŞIMLAR
YÖNETİCİ;
q Çatışmanın niteliğini ve ortamını tanımalı,
q Çatışmayı yönetecek yöntemleri araştırmalı,
q Çatışmayı, çalışanların zararına olmayacak
şekilde yönetmelidir.
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
YÖNETSEL YAKLAŞIMLAR
1. BİLMEZLİKTEN GELME VEYA KAYITSIZLIK YAKLAŞIMI:
Bu düşüncede olan kişiler,müdahalenin çatışmayı arttırabileceğini
düşünerek çatışmanın varlığına ve ciddiyetine fazla önem vermezler.
Bilmezlikten gelme bazen tarafların birbirine anlayış göstererek
sorunları çözümlemelerine olanak tanıyacağı gibi, çoğu hallerde
sorunun, kökleşmesine yol açabilir. Çatışan tarafların birbirlerini
anlamaları halinde bu çözüm yararlı olabilir.
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
YÖNETSEL YAKLAŞIMLAR
2. GECİKTİRME YAKLAŞIMI:
Kişi, bir anlaşmazlığın olduğunu bilmekte ve bunun ciddiyetine
inanmaktadır. Fakat bunun ileride çözümleneceğini düşünmekte ve
karşısındakine uzlaşmaları için zaman tanımaktadır.Böylece taraflar,
duruma tekrar göz atmaktadırlar.Bu yöntem, çoğu zaman yöneticinin
ileride müdahale ederse kendilerini cezalandıracağı düşüncesinden
hareketle tarafları anlaşmaya götürücü bir yol almaktadır.
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
YÖNETSEL YAKLAŞIMLAR
3. İNANDIRMA YAKLAŞIMI:
Çatışan tarafları kendi grup veya bireysel amaçlarının ötesinde daha
üstün bir amaç etrafında toplayarak işbirliğini sağlayarak, kişisel
amaçlarının savunuculuğundan vazgeçirme çabalarıdır. Örgüt içi,
departmanlar arası bir çatışmada, örgüte dışarıdan gelecek bir tehdit
(aynı piyasada, rakip firma) karşısında alınacak önlemler
doğrultusunda, çalışanın tek yürek olması gibi.
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
YÖNETSEL YAKLAŞIMLAR
4. YUMUŞATMA YAKLAŞIMI:
Durumu, olduğundan daha iyi gösterme çabalarıdır. Burada yönetim,
çatışmanın kaynaklarına inmemekte, analitik bir yaklaşımda
bulunmamaktadır. Bu tutum, geçici bir baskı niteliği taşıyacak ve
ileride çatışmayı tekrar gündeme getirecektir.
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
YÖNETSEL YAKLAŞIMLAR
5. MEŞGUL ETME YÖNTEMİ:
Bu yöntem, yöneticinin çatışan taraflara, çok fazla iş vermek ve onları
meşgul etmek suretiyle çatışmaya zaman ayırmamaları esasına
dayanır. Geçici olarak, azaltabilir ancak çatışmayı ortadan kaldırmaz.
6. YENİ OLANAKLAR BULUNMASI:
Eğer çatışma örgütün, kıt olan maddi ve beşeri kaynaklarının
azlığından kaynaklanıyorsa, bu olanakları arttıracak çözüm yolları
bulmaktır. Böylece, kadrolarını genişleten ve ihtiyacı olan makine ve
demirbaşlara kavuşan bölümler veya kişiler çatışmayı durduracaktır.
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
YÖNETSEL YAKLAŞIMLAR
7. OYLAMA YÖNTEMİ:
Taraflara ayrı ayrı, bir topluluk önünde fırsat verilerek fikirlerini
açıklamaları istenir.Sonunda bu topluluğun oyuna sunulur.
Çoğunluğun oyunu alan tarafın lehine çözüm üretilir. Ancak
söz konusu topluluk örgütün yararına olmayan bir karar alabilir.
8. ÖRGÜTSEL ÖNLEMLER ALMA:
Bu yöntemde, ya çatışan tarafların görev, yetki ve sorumlulukları
yeniden belirlenerek, karşılıklı ilişkileri azaltılmakta ya da çatışan
tarafların görev yerleri değiştirilerek birbirlerini görme ve iş
ilişkilerinde bulunma olanakları ellerinden alınmaktadır.
ÇATIŞMA YÖNETİMİ
YÖNETSEL YAKLAŞIMLAR
9. SORUN ÇÖZME YAKLAŞIMI:
Çatışmanın temel sebeplerini bularak tamamen
ortadan kaldırmayı amaçlar.
Yönetici, çatışan tarafları karşı karşıya getirerek, sorunu
bütün yönleriyle tartışacakları bir ortam yaratır. Biraz
zaman alan bir yöntemdir, ancak taraflar iyi niyetle
yaklaşırlarsa çözüm yolunu bulma yüksektir.
SORUN ÇÖZME YAKLAŞIMI:
q Çatışan taraflar yüz yüze getirilerek anlaşmazlık
konuları üzerinde tartışmaları sağlanır.
q Anlaşabilecekleri ortak yönleri üzerinde daha
fazla durulur.
q Sorunu tanımlama, alternatifler önerme imkanı
verilir.
İşyeri entrikaları mantarlara benzer,
karanlıkta büyürler ve gün ışığına
asla dayanamazlar…
Andrew Grove / INTEL
Tecrübesiz bir yönetici tehdit edici durumlardan
kaçınır, ancak ETKİLİ BİR YÖNETİCİ;
1.
Öncelikle çatışmanın nedenlerini doğru bir şekilde tespit edebilmelidir
2.
Kültürel, sosyal farklılıkların çatışmayı etkileyebileceğini bilmelidir
3. Çatışmanın kaynağını tespit edip, gerekli tedbirleri aldıktan sonra
en uygun çatışma yönetimi stratejisini seçebilmelidir
4. Çatışmaların, ilişkileri zedelemesine izin vermeden
üretime/yaratıcılığa dönük olumlu bir rekabet atmosferinde kalmasını
sağlayabilmelidir.
ÇATIŞMA YÖNETİMİNDE
DİKKAT EDİLECEK
NOKTALAR…
1. KIZGINLIĞINIZI KONTROL ALTINA ALIN
2. KARŞI TARAFLA KONUŞMADAN ÖNCE BİR KEZ DAHA
DÜŞÜNÜN
3. OLUMLU BİR HAVA OLUŞTURUN
4. TEMEL KURALLARA DİKKAT EDİN
ÇATIŞMA YÖNETİMİNDE
DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR…
5. PROBLEMLERİ TARTIŞARAK TANIMLAYIN
6. OLASI ÇÖZÜMLER İÇİN BEYİN FIRTINASI
YAPIN
7. OLASI ÇÖZÜMLERİ DEĞERLENDİRİN VE
UYGUN ÇÖZÜMLERİ BELİRLEYİN
8. ÇÖZÜMLERİN İŞLERLİĞİNİ İZLEYİN
ÇATIŞMANIN SONUÇLARI
İlişkiler, tutumlar, duygular ve
amaçlar üzerinde etki bırakır.
****
Kurumlar için yeni davranış
biçimleri, yeni kararlar ve
alternatifler sağlar.
ÇATIŞMANIN ZARARLARI
q Strese neden olur, olumsuz duyguları artırır.
q Güven ortamı bozulur, verim azalır.
q Motivasyon azalır.
q Amaçlardan uzaklaşılmasına neden olur.
q Personel değişimini artırır.
q Kuruma zaman ve kaynak kaybettirebilir.
ÇATIŞMANIN YARARLARI
q Yeni fikirlerin ortaya çıkmasını sağlar.
q Sorunların tartışılmasını sağlar.
q Sorun çözme yeteneğini geliştirir.
q Eleştirel düşünceyi uyarır.
q Yeni yaklaşımlar üretilmesini sağlar.
q Demokratik ortamın gelişmesine katkı sağlar.
KİŞİLERARASI İLETİŞİMDE
BAŞARILI OLMAK İÇİN…
• Kendimizi tanıyalım ve kendimizle ilgili her
şeyi (kişilik, tutum gibi) öğrenelim
• Karşımızdaki kişileri olduğu gibi kabul edelim
• Giyinişimize ve görünüşümüze özen gösterelim
• Herkes önemsenmek ister. İnsanlara isimleri ile
hitap edelim
• Düşüncelerimizi açık ve anlaşılır bir dil ile
ifade edelim
KİŞİLERARASI İLETİŞİMDE
BAŞARILI OLMAK İÇİN…
• Kişilerarasındaki mesafeyi ilişkinin düzeyine
göre kuralım
• Göz temasını kullanalım
• İnsanlara değer verelim
• Savunucu iletişimden kaçılalım
• İnsanlarla aramızdaki farklılıklardan çok
benzerliklere odaklanalım
KİŞİLERARASI İLETİŞİMDE
BAŞARILI OLMAK İÇİN…
• İnsanları anlamak için onları dinleyelim ve
dinlediğimizi belli edelim
• Gizli gündemler oluşturmaktan kaçınalım
• Önyargılı olmayalım
• Yıkıcı eleştirilerde bulunmayalım
• İnsanları tektipleştirmeyelim
• Konuşmaya olumsuz ifadelerle (hayır, asla)
başlamayalım
ÇOCUKLARIMIZLA İYİ İLETİŞİM
KURABİLMEK İÇİN…
• İletişimi engelleyici ortamlardan
kaçınalım (televizyon, müzik)
• Az konuşup daha çok dinleyelim.
Cevabı sadece “evet” ya da “hayır”
olacak sorular sormaktan kaçınalım
• Konuşmasını, sözünü kesmeden
dinleyelim
ÇOCUKLARIMIZLA İYİ İLETİŞİM
KURABİLMEK İÇİN…
• Suçlayıcı, etiketleyici ya da aşırı
eleştirel olmayalım
• Çocuğumuzun düşüncelerine önem
verelim
• Ses tonumuza ve beden dilimize
dikkat edelim
• Onları boş yere azarlamayalım
• Ve asla kardeşleri veya
arkadaşlarıyla kıyaslama yapmayalım.
TEŞEKKÜRLER…
Cangül Tosun
ctosun@mpm.org.tr
0 312 467 55 90 / 287