272 Editöre Mektup Letter to the Editor Kardiyopulmoner Baypasta Glutamat ve Aspartat›n Miyokardiyal Korunma Üzerine Etkisi Say›n Editör; Anadolu Kardiyoloji Dergisinin Haziran 2004 say›s›nda Özcan ve ark. (1) “Kardiyopulmoner Baypasta Glutamat ve Aspartat›n Miyokardiyal Korunma Üzerine Etkisi” bafll›kl› çal›flmas›n› ilgi ile okudum. Makalede Özcan ve ark. glutamat ve aspartat›n miyokardiyal korucu etkisini araflt›rmak için kardiyak troponin I (cTnI) ve kreatin kinaz MB de¤erlerini kullanm›fl. kardiyak troponin I miyokardiyal hasarlanman›n ve peroperatif miyokard infarktüsünün belirlenmesi amac› ile çeflitli çal›flmalarda kullan›lm›flt›r. Koroner arter baypas cerrahisi (KABG) ve normal koroner arterlere sahip aort kapak replasman› uygulanan 20’fler hastadan oluflan iki grupta yap›lan karfl›laflt›rmal› çal›flmas›nda Etievent ve ark. (2) KABG uygulanan grupta cTnI seviyelerini 6 ve 12’inci saatlerde anlaml› olarak yüksek bulmufllard›r. Benzer bir çal›flmada Wermes ve ark. (3) ayn› sonuca ulaflamamakla birlikte her iki çal›flmada da koroner arter lezyonu bulunmayan ve kapak replasman› uygulanan gruplarada istatistiki olarak cTnI seviyeleri ile kros-klemp süreleri aras›nda korelasyon oldu¤unu göstermifllerdir. Ayn› çal›flmalarda KABG uygulanan hastalarda ayn› korelasyonun olmad›¤› gözlenmifltir. Özcan ve ark. (1) çal›flmas›nda ise 17 hastadan oluflan iki gruptan ilkinde 3 hastaya mitral kapak replasman›, bir hastaya aort kapak replasman› ve iki hastaya çift kapak replasman› ayr›ca ikinci grupta ise sadece 4 hastaya mitral kapak replasman› uyguland›¤› görülmekte bu gruplarda yer alan mitral kapak replasman› uygulanan hastalarda operasyon esnas›nda miyokard›n kendisine direkt müdahele nedeni ile cTnI seviyelerinde ne kadar art›fla sebep oldu¤u net olarak belirli de¤ildir. Çal›flmada karfl›laflt›r›lan her iki grupta KABG uygulanan hastalara uygulanan baypas greft say›s› yada komplet revaskularizasyon uygulan›p uygulanmad›¤› belirtilmemifl oldu¤u görülmektedir. Kardiyopulmoner baypas kullan›larak uygulanan KABG esnas›nda miyokardiyal hasarlanmaya sebep olarak yüksek kardiyak spesifik serum enzim seviyelerinin oluflmas›na neden olan mekanizmalar aras›nda subendokardiyal bölgenin ve baypas greft uygulanamayan bölgelerin yetersiz perfüzyonunun da etkili oldu¤u ileri sürülmektedir (4). Yine çal›flmada her iki hasta grubunda peroperatif miyokard infarktü- Yazar›n Yan›t› Say›n Editör; Aç›k kalp cerrahisi s›ras›nda kros-klemp süresi boyunca miyokardiyal hücrelerde iskemik de¤ifliklikler olmaktad›r ve bunun en iyi göstergesi kardiyak troponin I (cTnI) ve kreatin kinaz MB (CK-MB) fraksiyonudur (1). Biz bu çal›flmada hastalar›m›z› elektif aç›k kalp cerrahisine al›nan hastalardan seçtik. Yaz›m›z›n yöntem bölümünde belirtti¤imiz gibi acil operasyonlar, reoperasyonlar ve peroperatuar dahil 6 ay içinde miyokard infarktüsü geçiren hastalar çal›flmadan ç›kart›ld›. Dolay›s›yla çal›flmam›zda planlad›¤›m›z 40 hasta, 34 hastaya indirildi. Preoperatif kardiyak enzim de¤erleri hem koroner baypas cerrahisindi (KABG) hemde kapak operasyonlar›nda normal s›n›rlarda idi. Her iki grupta gerek anestezi indüksiyonundan önce al›nan kardiyak enzim de¤erlerinde gerekse de kapak operasyonlar› say›s›nda istatistiksel bir fark olmamas› nedeniyle kapak operasyonlar›n› çal›flmam›za dahil ettik. Ayr›ca her iki grupta kros-klemp süreleri ve sol ventrikül fonksiyonunun iyi bir göstergesi olan ejeksiyon fraksiyonlar› da gruplar aras›nda farkl› de¤ildi. Gruplar›m›z heterojen oldu¤u içinde KABG yap›lan sü geliflen hasta say›s› konusunda herhangi bir ay›r›m yap›lmad›¤› görülmekte olup e¤er peroperatif miyokard infarktüsü geliflen hastalarda istatistiki de¤erlendirmeye al›nd› ise çal›flmada kullan›lan ajanlar›n korucu etkisini de¤erlendirmede bu küçük hasta grubunda sonuca etki edece¤i düflünülebilir. Ayr›ca çal›flmada hangi yöntem kullan›larak cTnI ölçümlerinin yap›ld›¤› makalede belirtilmemifl. Çeflitli yöntemlerle bak›lan enzim ölçümlerinde de¤iflik sonuçlar oldu¤u bilinmektedir(5). Sonuç olarak çal›flmada kullan›lan her iki ajan›n miyokardiyal hasarlanmay› azalt›c› etkisi konusunda kesin bir sonuca varmadan önce daha büyük say›da hasta gruplar›nda prospektif ve daha iyi randomize edilmifl hasta gruplar› ile yeni çal›flmalar yap›lmas› gerekti¤i kanatindeyiz Dr.Tamer Türk, Dr.Yusuf Ata, Dr. A.Hakan Vural Bursa Yüksek ‹htisas E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Klini¤i, Bursa Kaynaklar 1. 2. 3. 4. 5. Özcan V, Beflo¤ul Y, Tünerir B, et al. Kardiyopulmoner baypasta glutamat ve aspartat›n miyokardiyal korunma üzerine etkisi. Anadolu Kardiyol Derg 2004; 4: 114-9. Etievent JP, Chocron S, Toubin G, et al. Use of cardiac troponin I as a marker of perioperative myocardial ischemia. Ann Thorac Surg. 1995; 59: 1192-4. Vermes E, Mesguich M, Houel R, et al. Cardiac troponin I release after open heart surgery: a marker of myocardial protection? Ann Thorac Surg 2000; 70: 2087-90. Voci P, Bilotta F, Caretta Q, et al. Mechanisms of incomplete cardioplegia distribution during coronary artery surgery. An intraoperative transesophageal contrast echocardiography study. Anesthesiology. 1993; 79: 904-12. Wan S, Izzat MB, Lee TW, et al. Avoiding cardiopulmonary bypass in multivessel CABG reduces cytokine response and myocardial injury. Ann Thorac Surg 1999; 68: 52-6. hastalarda baypas yap›lan greft say›s›n› belirtmedik. Ancak KABG yap›lan hastalarda komplet revaskülarizasyon uygulad›k. Çal›flmam›zda biyokimyasal parametrelerden cTnI düzeyleri, Immulite One otoanalizatöründe lüminesans enzim immünometrik yöntemiyle (Bio DPC), CK-MB ise BM-Hitachi 911 otoanalizatöründe (Boehringer Mannheim) çal›fl›ld›. Çal›flmam›zda baz› eksikliklerimizi vurgulayan de¤erli elefltirmene ve bu tez çal›flmam s›ras›nda vaka seçiminden, yaz›lmas›na kadar her türlü deste¤ini benden esirgemeyen de¤erli hocam Prof. Dr. Tu¤rul Kural’a teflekkür ederim. Dr. Vefa Özcan Pamukkale Üniversitesi T›p Fakültesi Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dal›, Denizli Kaynaklar 1. Vermes E, Mesguich M, Houel R, et al. Cardiac troponin I release after open heart surgery: a marker of myocardial protection? Ann Thorac Surg 2000;70:2087-90