Yetki devri hangi şartlarda hukukidir?

M. Saim UYSAL
Yetki devri hangi şartlarda hukukidir?
18.5.2017
Son günlerde T.B.M.M. de bir “Torba Kanun” tasarısı görüşülmektedir. Bu kanun tasarısına eklenen bir madde ile
kamu alacağının taksitlendirilmesi konusunda önemli bir değişiklik planlanıyor.
Vergi Usul Kanununda yer alan “mücbir sebepler ”in varlığı halinde mükelleflerin yazılı talebi üzerine kamu
alacakları faiziyle birlikte taksitlendirilebiliyor. Mücbir sebepler genel olarak kanunda doğal afetler (sel, deprem ve
su basması gibi) sayılmaktadır. Bu defa Maliye Bakanına tek başına şimdiye kadar verilmemiş çok geniş bir yetki
veriliyor. Tecil nedeninin (doğal afetler gibi) tespiti ile tecil edilecek kamu alacağının tür ve tutar olarak
belirlenmesi ile ödeme şekillerini düzenlemeye “Maliye Bakanı” yetkili kılınıyor. Özetle doğal afet dışında bir
nedenle de (ör.: ekonomik kriz gibi) Maliye Bakanı mücbir sebep ilan edebilecek ve düşük faiz ve hatta sıfır faizle
bile ödeme imtiyazları
Şimdiye kadar kamu alacağının taksitlendirilme uygulaması “Genel Tebliğler” le belirlenir ve aynı ölçütler herkese
eşit şekilde tatbik edilirdi. Korkarız ki bu değişikliğin eşitliği bozacak şekilde uygulama riski bulunmaktadır. Devlet
gelir ve giderlerinin tahsil ve tediyesi ile doğrudan yetkili olan bir “Bakan’a tek başına böyle imtiyaz verilmesinin
genel hukuk ilkelerine uygunluğunu tartışmak gerekir. Kanaatimizce böyle bir uygulama “kuvvetler ayrılığı”,
“kanunilik”, “ölçülük”, “eşitlik” ve “hukuki güvenlik” ilkeleri ne de aykırı olacaktır.
Bilindiği üzere, kamu kaynaklarını ilgilendiren bir konuda verilmesi planlanan imtiyazlar; kuvvetler ayrılığı
prensibinin öngördüğü şekilde ve verilecek imtiyazların şart ve sınırlarının ölçülük, eşitlik ve hukuki güvenlik
ilkelerine göre ayrıntılı olarak yasa ve ikincil mevzuat ile düzenlenmesini gerektirir. Aksi takdirde evrensel hukuk
ilke ve esaslarına aykırı davranılmış olacağı gibi ekonomi – hukuk dengesi ile kaynak dağılımlarının rasyonelliği
de zarar görmüş olacaktır.