ANADOLU ÜNİVERSİTESİ 102 TÜREV ARAÇLAR LİSANSLAMA SINAVI 28 Aralık 2013 – Cumartesi 09.30 BİRİNCİ OTURUM TEST GRUBUNUZ B CEVAP KÂĞIDINIZA İŞARETLEMEYİ UNUTMAYINIZ. ADAYIN SOYADI : ................................................................................................................................................. ADI : ........................................................................................................................................................ TC KİMLİK NUMARASI : ........................................................................................................................ SINAV SALON NO: ....................................................... SIRA NO: ..................................................... Soyadınızı, adınızı, TC kimlik numaranızı, salon ve sıra numaranızı yukarıya yazmayı unutmayınız. GENEL AÇIKLAMA 1. Bu soru kitapçığındaki testler şunlardır: Modül Kodu ve Adı 3580 3600 3620 3560 Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasalarının İşleyişi Türev Araçlarla Arbitraj ve Korunma Muhasebe, Takas ve Operasyon İşlemleri Türev Araçlar Soru Sayısı Sayfa No 25 25 20 25 2 6 10 13 2. 3. Bu kitapçıkta yer alan her bir modül için cevaplama süresi 45 dakika, toplam süre 180 dakikadır. Cevap kâğıdınızda belirtilen kitapçık kodu ile size verilen soru kitapçığının kodunun aynı olup olmadığını kontrol ediniz. 4. Testlerde yer alan sorular 11 Ekim 2013 tarihi itibarıyla (bu tarih dahil) hazırlanmıştır. Bu tarihten sonra sınav konuları ile ilgili mevzuat değişiklikleri yapılmış olsa bile, soruları cevaplandırırken bu değişiklikleri dikkate almayınız. 5. Cevaplamaya istediğiniz modülün, istediğiniz sorusundan başlayabilirsiniz. Yalnız cevaplarınızı, cevap kâğıdında o modül için ayrılmış olan bölüme işaretlemeyi unutmayınız. 6. Cevaplarınızı koyu siyah ve yumuşak bir kurşunkalemle işaretleyiniz. İşaretinizi cevap yerinin dışına taşırmayınız. Tükenmez veya mürekkepli kalem kullanmayınız. 7. Değiştirmek istediğiniz bir cevabı yumuşak bir silgi ile, cevap kâğıdını örselemeden temizce siliniz ve doğru cevabınızı işaretlemeyi unutmayınız. 8. Cevap kâğıdınızı buruşturmayınız, katlamayınız ve üzerine gereksiz hiçbir işaret koymayınız. 9. Bu kitapçıktaki her sorunun bir tek doğru cevabı vardır. Bir soru için birden çok cevap yeri işaretlenmişse o soru yanlış cevaplanmış sayılacaktır. 10. Yanlış cevaplarınız dikkate alınmayacaktır. Bu nedenle kitapçıktaki tüm sorular için size doğru gelen seçeneği işaretleyerek cevapsız soru bırakmamanız yararınıza olacaktır. 11. Sınavlarda başarılı sayılmak için sınav konularının her birinden 100 üzerinden en az 60 alınması şartıyla tüm sınav konularından alınan notların aritmetik ortalamasının en az 70 olması gerekir. 12. Kitapçığın sayfalarındaki boş yerleri müsvedde için kullanabilirsiniz. Bu kitapçıkta yer alan testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin sınav salonu dışına çıkarılması, tamamının veya bir kısmının Anadolu Üniversitesi'nin ve Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu A.Ş.’nin ayrı ayrı yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasalarının İşleyişi B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 1. Aşağıdakilerden hangisi opsiyon fiyatının temel bileşenlerinden biri değildir? A) B) C) D) E) 4. Borsa üyelerinin borsada aracı olarak yaptıkları her işlem için müşterilerinden aldığı komisyona ne ad verilir? Dayanak Varlık Fiyatı Opsiyon Kullanım Fiyatı Opsiyonun Başabaş Fiyatı Vadeye Kalan Süre Risksiz Faiz Oranı A) B) C) D) Korbey Kürtaj Kotasyon Primi Takas Ücreti E) Alış-Satış Farkı Primi 5. Aşağıdakilerden hangisi faiz oranın yüzde 1’lik değişmesi sonucunda, opsiyonun priminde ne kadar değişimin olacağını gösterir? 2. Aşağıdakilerden hangisi forward ve futures sözleşmeleri arasındaki temel farklardan biri değildir? A) B) C) D) E) A) Forward sözleşmelerinde taraflar alıcı ve satıcı iken, futures sözleşmelerinde taraflar alıcı, satıcı ve borsadır. B) Forward sözleşmeler likit değilken, futures sözleşmeler likittir. C) Forward sözleşmelerinde ödeme takas merkezi aracılığıyla gerçekleştirilirken, futures sözleşmelerinde ödeme alıcı ve satıcı arasında gerçekleştirilir. D) Forward sözleşmelerinde kâr-zarar vade sonunda hesaplanırken, futures sözleşmelerinde günlük olarak hesaplanır. E) Forward sözleşmeler şeffaf değilken, futures sözleşmeler borsalarda şeffaf bir şekilde işlem görür. Rho Theta Gama Vega Delta 6. Vadeli işlem piyasalarında satım yönlü yapılan işlemlere ne ad verilir? A) B) C) D) E) Ters Pozisyon Kısa Pozisyon Uzun Pozisyon Kaldıraçlı Pozisyon Çapraz Pozisyon 7. Aşağıdakilerden hangisi bir dayanak varlık üzerine vadeli işlem sözleşmesi hazırlanırken tanımlanması zorunlu unsurlardan biri değildir? 3. Aşağıdakilerden hangisi vadeli işlem sözleşmelerinin fiyatlandırılmasında kullanılan modellerden biridir? A) İşlem Hipotezi Modeli B) Baz Risk Modeli C) Normal Piyasa Modeli D) Beklentiler Hipotezi Modeli E) Teorik Fiyat Modeli A) B) C) D) E) 2 Teslim Şekli Uzlaşma Fiyatı Ağırlıklı Ortalama Fiyatı Pozisyon Limiti İşlem Saatleri İzleyen sayfaya geçiniz. B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 8. Fiyatın düşeceği beklentisinde olan bir yatırımcının bugün elinde olmayan bir finansal aracı satıp, vade sonunda satışını gerçekleştirdiği kişiye teslim etmesine dayanan işleme ne ad verilir? A) B) C) D) E) 12. Aşağıdakilerden hangisi piyasa yapıcılara sağlanan avantajlardan biri değildir? A) Vergi ödemezler. B) Borsa'ya ödemeleri gereken Borsa payında indirim yapılır. C) Takasbank'a ödemeleri gereken komisyon payında indirim yapılır. D) Yaptıkları sözleşmeler için daha az teminat öderler. E) Diğer üyelere göre daha yüksek pozisyon limitlerine sahip olabilmektedirler. Açığa satış Uzun pozisyon Kısa pozisyon Çapraz satış Ters pozisyon 9. Aşağıdakilerden hangisi piyasa yapıcıları için yeterlilik kriterlerinden biri değildir? A) B) C) D) E) Finansal Kapasite Piyasa Tecrübesi Denetim Yaş 13. Vadeli işlem piyasalarında işlem yapmak üzere teminat olarak yatırılan parayla, yatırılan teminattan çok daha büyük pozisyon alınması sürecine ne ad verilir? İdari Kapasite A) Pozisyonların Güncellenmesi (Mark to Market) B) Piyasa Yapıcılığı (Market Maker) C) Kelebek Stratejisi (The Butterfly Spread) D) Kaldıraç Etkisi (Leverage Effect) E) Çapraz Korunma (Cross Hedging) 10. Aşağıdakilerden hangisi en basit türev araç olarak nitelendirilir? A) B) C) D) E) Futures Sözleşmesi Swap Sözleşmesi Opsiyon Sözleşmesi Forward Sözleşmesi Forfaiting Sözleşmesi 14. Futures fiyatı 1500 Türk Lirası ve peşin fiyatı 1250 Türk Lirası olan bir vadeli işlem sözleşmesi için baz fiyat kaç Türk Lirasıdır? işlem piyasalarındaki forward 11. Vadeli sözleşmelerine ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) B) C) D) E) Riskten korunma aracıdır. Tezgâhüstü piyasalarda işlem görür. Devredilebilir. Kredi riski vardır. Standart sözleşmeler değildir. A) B) C) D) E) 3 -500 -250 0 250 500 İzleyen sayfaya geçiniz. B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 15. Kullanım fiyatları ve vadesi aynı olan biri alım diğeri satım opsiyonunun eş zamanlı olarak satın alınması yoluyla oluşturulan opsiyon stratejisi aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) 18. Aşağıdaki vadeli işlem sözleşmelerinin hangisinde taşıma maliyeti sadece finansal maliyetten oluşmaktadır? A) B) C) D) E) Kısa pozisyonlu pergel stratejisi Uzun pozisyonlu pergel stratejisi Uzun pozisyonlu çanak stratejisi Kısa pozisyonlu çanak stratejisi Uzun pozisyonlu gama stratejisi Gümüş Soya Pamuk Altın Döviz 19. ve 20. soruları aşağıdaki bilgiye göre cevaplayınız. Bir X varlığı üzerine yazılan bir Avrupa tipi opsiyona ilişkin detaylar aşağıdaki gibidir: İşlem tarihi : 22 Mayıs 2011 Vade sonu : 28 Temmuz 2012 Prim : 3,5 Türk Lirası Kullanım fiyatı : 100 Türk Lirası 16. Alım ve satım işlemlerine belli bir komisyon karşılığında aracılık eden, işlemleri kendi adına ancak taraf olduğu kişi veya kurumlar hesabına yapan işlemcilere ne ad verilir? A) B) C) D) E) Broker Dealer Manipülatör Spekülatör Kurumsal Yatırımcı 19. 28 Temmuz 2012 tarihi itibariyle X varlığının piyasa fiyatı 106 Türk Lirası ise, satın alma opsiyonunda uzun pozisyon almış bir yatırımcının kâr/zararı kaç Türk Lirası olur? A) B) C) D) E) 20. 28 Temmuz 2012 tarihi itibariyle X varlığının piyasa fiyatı 98 Türk Lirası ise, satın alma opsiyonunda kısa pozisyon almış bir yatırımcının kâr/zararı kaç Türk Lirası olur? 17. Aşağıdakilerden hangisi fiyatların sadece yükseleceği beklentisinde olan bir yatırımcının tercih edeceği opsiyon stratejisidir? A) B) C) D) E) 6 Türk Lirası zarar 2,5 Türk Lirası zarar 2,5 Türk Lirası kâr 3,5 Türk Lirası kâr 6 Türk Lirası kâr Alım opsiyonunda kısa pozisyon almak Satım opsiyonunda uzun pozisyon almak Pergel stratejisi Çanak stratejisi Alım opsiyonunda uzun pozisyon almak A) B) C) D) E) 4 Opsiyon başabaş noktasında 3,5 Türk Lirası zarar 2 Türk Lirası zarar 2 Türk Lirası kâr 3,5 Türk Lirası kâr İzleyen sayfaya geçiniz. B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 21. Aşağıdakilerden hangisi değişik kullanım fiyatlı aynı türde iki opsiyondan eş zamanlı olarak birinin alınması, diğerinin satılması yoluyla oluşturulan opsiyon stratejisidir? A) B) C) D) E) 25. Satın alma opsiyonunda, dayanak varlığın piyasa fiyatının, kullanım fiyatının üzerinde olduğu durumlarda aşağıdaki hangi opsiyon türü söz konusudur? Pergel stratejileri Çanak stratejileri Kelebek stratejileri Fiyat bazlı dikey yayılma stratejileri Çit stratejileri A) B) C) D) E) Kârda Opsiyon Primli Opsiyon Zararda Opsiyon Başabaş Opsiyon Iskontolu Opsiyon 22. Aşağıdakilerden hangisi Taşıma Maliyeti Modeli’nin varsayımlarından biri değildir? A) Teminat riski yoktur. B) İşlem maliyeti yoktur. C) Borç alınan ya da verilen tutar üzerinde herhangi bir kısıtlama yoktur. D) Vergi alınmaz. E) Borç alma veya verme oranları farklı risksiz faiz oranı üzerinden yapılır. 23. Aşağıdakilerden hangisi birincil piyasaların etkinliğini arttırarak ikincil piyasalarda likiditenin artmasını sağlar? A) B) C) D) E) Manipülatörler Piyasa Yapıcıları Denetmenler Piyasa Güncelleyicileri Piyasa Çeşitlendiricileri 24. Aşağıdakilerden hangisi piyasa yapıcıdan beklenen görevlerden biri değildir? A) Aşırı fiyat hareketlerini önlemek B) Piyasaya sürekli likidite sağlamak C) İkinci el piyasaların işleyişini kolaylaştırmak D) Birinci el piyasa işlemlerinde etkinliği arttırmak E) Enflasyonu azaltmak 5 İzleyen sayfaya geçiniz. Türev Araçlarla Arbitraj ve Korunma B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 1. Risk almadan, aynı anda bir ürünü düşük fiyattan alıp yüksek fiyattan satma yönünde yapılan bir alım-satım işlemine ne ad verilir? A) B) C) D) E) 4. 3 Temmuz 2005 tarihinde BIST-30 Endeksi 23.300 seviyesindedir ve endekse dayalı Aralık vadeli işlem sözleşmesi 23,583 seviyesinden işlem görmektedir. Yatırımcı, hisse senedi piyasasındaki olası bir fiyat düşüşüne karşı portföyünün değerini korumak için 200.000 Türk Lirası değerinde kaç adet Aralık vadeli BIST-30 vadeli işlem sözleşmesi satmalıdır? [Sözleşme çarpanı 2,5 Türk Lirası’dır ve portföyün beta katsayısı(βp) ile riskten korunma oranının 1 olacağı beklenmektedir.] Spekülasyon Manipülasyon Spread Arbitraj Hedging A) B) C) D) E) 3.392 3.654 3.845 4.054 4.214 2. Aşağıdakilerden hangisi operasyonel risk örneklerinden biri değildir? A) Yazılım problemleri B) Personelin işlemleri doğru yapmamasından kaynaklanan riskler C) Personelin karmaşık işlemlere karşı bilgi yetersizliği D) Personel tarafından yapılan dolandırıcılık ve sâhtekarlık E) İşletme kârında meydana gelen dalgalanmalar 5. Riskten kaçan bir yatırımcı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Belirli risk düzeyinde en yüksek getiriyi, belirli getiri düzeyinde riski en az olan seçeneği seçer. B) Riske karşı kayıtsızdır. C) Koşullar ne olursa olsun risk kabul etmez. D) Her koşulda maksimum riski seçer. E) Nadiren risk kabul eder. 3. Yakın bir gelecekte Borsa İstanbul’da hızlı bir yükseliş yaşanması beklenmektedir. Bu yükselişten yararlanmak isteyen bir yatırımcı, Ekim ayında elindeki sınırlı miktarda nakdi VOB’a teminat olarak yatırmıştır. Bu yatırımcının Aralık BIST-30 vadeli işlem sözleşmesinde alacağı pozisyon aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) B) C) D) E) 6. Ortaya çıkan riskin kendisi için bir kazanç fırsatı yarattığı düşüncesiyle fiyat farklılıklarından kâr elde etmek isteyen piyasa katılımcılarına ne ad verilir? Kısa pozisyon Uzun pozisyon Çapraz pozisyon Yatay pozisyon Dikey pozisyon A) B) C) D) E) 6 Manipülatör Hedger Arbitrajcı Spekülatör Dealer İzleyen sayfaya geçiniz. B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 7. Aşağıdakilerden hangisi bir portföyün veri güven düzeyinde en fazla kaç Türk Lirası kaybedeceğini gösteren Riske Maruz Değer (RMD) hesaplamasında kullanılan girdilerden biri değildir? A) B) C) D) E) 10. Aşağıdakilerden hangisi risk yönetiminde kullanılan yöntemlerden biri değildir? A) B) C) D) E) Maksimum Getiri Olasılık Dağılım Değeri Volatilite Elde Tutma Süresi Yatırımın Değeri 11. Riskin temel kavramları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 8. Opsiyon sözleşmesine konu olan varlık eldeyken, satma opsiyonunu satın alarak eldeki varlığın istenilen bir fiyattan satılması olanağını elde etmek düşüncesiyle uygulanan opsiyon stratejisi aşağıdakilerden hangisidir? A) Sonucu kesin olmayan olaylara olasılık denir. B) Hedeflenen ve planlanan değerlerden sapmaya değişkenlik denir. C) Geleceğe ilişkin olasılık tahminleri objektif yapılıyorsa belirsizlikten söz ediliyor demektir. D) Risk almama ya da en az risk alma yönünde verilen kararlara riskten kaçınma denir. E) Beklenenin gerçekleşenden pozitif ya da negatif yönlü sapma olasılığına risk denir. A) Örtülü(covered) satın alma opsiyonu stratejisi B) Örtülü(covered) satma opsiyonu stratejisi C) Dikey satınalma opsiyonu stratejisi D) İki yönlü alış opsiyonu(straddle) stratejisi E) Koruyucu satma opsiyonu stratejisi 9. Aşağıdakilerden hangisi Borsa İstanbul’da işlem gören Amerikan Doları/Türk Lirası vadeli işlem sözleşmesinin vade aylarından biri değildir? A) B) C) D) E) Hedging yöntemi Aktif/Pasif yöntemi Sigorta yöntemi Ortalama maliyet katsayısı yöntemi Riskten korunma yöntemi 12. Aşağıdakilerden hangisi temel düzeyde risk ölçüm yöntemlerinden biri değildir? Şubat Haziran Ağustos Mayıs Ekim A) B) C) D) E) 7 Ortalama mutlak sapma Monte Carlo simülasyon yöntemi Değişkenlik katsayısı Standart sapma Sistematik risk ölçütü beta İzleyen sayfaya geçiniz. B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 13. Arbitraj içinde kullanılabilen, eş zamanlı olarak bir alım opsiyonunun alınması ve bir satım opsiyonun satılmasıyla veya eş zamanlı olarak bir alım opsiyonunun satılması ve bir satım opsiyonunun alınmasıyla oluşturulan stratejiye ne ad verilir? A) B) C) D) E) 16. Spot piyasada endeks değeri %18 artarken, vadeli piyasada %6 artarsa, riskten korunma oranı kaç olur? A) B) C) D) E) Çanak stratejisi Strangle stratejisi Çit stratejisi Pergel stratejisi Kelebek stratejisi -12 0,33 3 12 24 17. Aşağıdaki vadeli işlem sözleşmelerinin hangisinde kredi riski yoktur? A) B) C) D) E) 14. İşletmelerin, kendi özellikleri nedeniyle karşılaştıkları risk türüne ne ad verilir? A) B) C) D) E) Futures sözleşmeleri Forward sözleşmeleri Alım opsiyonu sözleşmeleri Swap sözleşmeleri Satım opsiyonu sözleşmeleri Sistematik risk Piyasa riski Sistematik olmayan risk Cari risk Operasyonel risk 18. Bir yatırımcının karşı karşıya kaldığı toplam riskin temel bileşenleri aşağıdakilerden hangisinde birlikte ve doğru olarak verilmiştir? A) Firmaya özgü risk-Piyasa riski B) Kur riski-Ülke riski C) Finansal risk-Yönetim riski D) Fiyat riski-Enflasyon riski E) Kredi riski-Politik risk 15. Mart ayında altının spot fiyatı 201,70 Türk Lirası/gr, Haziran vadeli altın vadeli işlem sözleşmesinin fiyatı ise 205 Türk Lirası/gr’dır. Vade sonuna kadar faiz getirisi %7’dir, vade sonuna kadar altının ödünç getirisi ise 0,16’dır. Bu durumda arbitraj kârı kaç Türk Lirası olabilir? (Taşıma Maliyeti Modeli’nde basit faiz kullanılacaktır.) A) B) C) D) E) 19. Vadeli işlem piyasalarının temel fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir? 7,5 10,5 12,5 14,3 16,7 A) B) C) D) E) 8 Piyasa yapıcılığı Likidite sağlamak Piyasa kapitalizasyonunu arttırmak Risk yönetimi Piyasa derinliğini arttırmak İzleyen sayfaya geçiniz. B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 20. Aşağıdakilerden hangisi opsiyon priminin duyarlılığını ölçen katsayılardan biri değildir? A) B) C) D) E) 21. 23. Vadeli işlem sözleşmesinde pozisyon almak isteyen bir yatırımcı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Vega Theta Gamma Delta Beta Hisse Senetleri A B C Toplam A) İhracatçı, kurların düşmesi riskine karşı pozisyon alabilir. B) İthalatçı, kurların yükselmesi riskine karşı pozisyon alabilir. C) Döviz cinsinden evini kiraya vermiş ve kurların yükselmesini bekleyen bir yatırımcı döviz kuru artış riskine karşı pozisyon alabilir. D) Bankada döviz cinsinden 1 ay vadeli mevduat hesabı bulunan bir yatırımcı döviz kurlarının düşme riskine karşı pozisyon alabilir. E) Döviz cinsinden bir senet ödemesi olan bir iş adamı döviz kuru artış riskine karşı pozisyon alabilir. Yatırım Tutarı 45 15 30 90 Beta Katsayısı 1,2 2,3 0,6 24. A Bankası üzerine, 6 ay vadeli, 8 Türk Lirası kullanım fiyatlı, dönüşüm oranı 1:1 (1 adet varant 1 adet A Bankası) olan 0,80 Türk Lirası fiyatlı bir alım varantı Borsa İstanbul’da işlem görmektedir. A Bankası’nın vade sonunda 12 Türk Lirası seviyesine çıkacağını bekleyen bir yatırımcının, beklentisinin gerçekleşmesi durumunda kaç Türk Lirası kârı olur? Bir portföydeki hisse senedi yatırımlarının dağılımı ve beta katsayıları yukarıdaki tabloda verilmiştir. Bu verilere göre portföyün beta katsayısı kaçtır? A) B) C) D) E) 0,98 1,19 1,23 1,29 1,32 A) B) C) D) E) 22. Dayanak varlığın spot fiyatı ile vadeli fiyatı arasındaki farktan kaynaklanan risk türüne ne ad verilir? A) B) C) D) E) 0 (Başa Baş Noktası) 3,2 4 4,2 6 25. Vadeli işlem piyasalarında transfer edilen risk aşağıdakilerden hangisidir? A) İşletme riski B) Piyasa riski C) Yönetim riski D) Operasyonel risk E) Fiyat riski Vade riski Likidite riski Piyasa riski Hedge riski Baz riski 9 İzleyen sayfaya geçiniz. Muhasebe, Takas ve Operasyon İşlemleri B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 1. BIST 30 Endeks Opsiyon Sözleşmesi ile ilgili “uzlaşma esasları” çerçevesinde aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? 5. Piyasa işlemlerini ve piyasa işlemlerinin spot piyasa işlemleriyle olan etkileşimini dikkate alarak; piyasa işlemlerinin şeffaf, düzenli ve dürüst bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak amacıyla gerekli piyasa gözetim altyapısını oluşturma görevi aşağıdaki kurumlardan hangisine verilmiştir? A) Takas süresi T+3’dür. B) Uzlaşma şekli nakdi uzlaşmadır. C) Opsiyon vade sonuna kadar herhangi bir tarihte kullanılır. D) Prim alacakları hesaplara T günü gün sonunda yansıtılır. E) Prim fiyat değişim limiti +/- %10’dur. A) B) C) D) E) 2. I. Türev araçların elde etme maliyeti, hareketli ağırlıklı ortalama yöntemine göre belirlenir. II. Ödemesi gelecek bir tarihte yapılır. III. Piyasa koşullarındaki değişikliklere benzer tepki vermesi gereken sözleşmelere göre daha az net başlangıç yatırımı gerekir. 6. Aşağıdaki hallerden üyeliği sona ermez? Yalnız I I ve II I ve III II ve III I, II ve III takas 7. Borsa İstanbul Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası işlem teminatının asgari yüzde kaçının nakit teminattan oluşması gerekmektedir? 3. Borsa İstanbul VİOP işlemleriyle ilgili “Takasbank Teminat Takip ve Nemalandırma Ücreti” aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) hangisinde A) Doğrudan takas üyesinin piyasa üyeliğinin kaldırılması B) Operatör üye yetkisinin Takas Merkezi tarafından iptal edilmesi C) Genel takas üyesinin piyasa üyeliğinin kaldırılması D) Takas Merkezinin üyelikten çıkarma kararı alması E) Takas üyesinin üyelikten çıkmayı talep etmesi Türev araçların özellikleri arasında yukarıdakilerden hangisi yer alır? A) B) C) D) E) Borsa Sermaye Piyasası Kurulu Takas merkezi Merkezi karşı taraf Merkezi takas tarafı A) B) C) D) E) Brüt nema tutarının % 1,5’i Net nema tutarının % 1,5’i Brüt nema tutarının % 1,7’si Net nema tutarının % 1,7’si Brüt nema tutarının % 2,0’si 20 25 30 35 40 8. Borsa İstanbul türev piyasası işleyiş esasları çerçevesinde “pay vadeli işlem sözleşmesi vade sonu uzlaşma fiyatı” için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? (AOF: ağırlıklı ortalama fiyat) 4. Borsa İstanbul VİOP işleyiş esasları çerçevesinde aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Spot ikinci seans sürekli müzayede sonundaki AOF ile kapanış seansı kapanış fiyatı aritmetik ortalamasıdır. B) Sözleşmenin normal seansının son 10 dakikasında oluşan AOF ile kapanış seansı kapanış fiyatı aritmetik ortalamasıdır. C) Spot normal seans son 10 dakikasında oluşan AOF ile kapanış seansı kapanış fiyatı aritmetik ortalamasıdır. D) Sözleşmenin kapanış seansında oluşan AOF’sidir. E) Spot piyasa kapanış seansında oluşan AOF’sidir. A) Risk yönetimi Takas Merkezi tarafından gerçekleştirilir. B) İşlem ve saklama hesabı farklı kurumlarda açılabilir. C) İşleme dönüşen emirlerden oluşan pozisyonlar saklama hesabında izlenir. D) Saklama hesabı nezdinde bulunan üyeler emir ve işlem bilgilerini görebilirler. E) Risk izleme saklama hesabı bazında yapılır. 10 İzleyen sayfaya geçiniz. B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B piyasası düzenlemeleri 9. Sermaye çerçevesinde Borsa İstanbul VİOP işlem teminatı olarak Takasbank’a yatırılan nakit teminatlar hangi hesapta izlenir? A) B) C) D) E) 13. I. Değişik fiyat ve volatilite değişim seviyelerine göre minimum risk dikkate alınır. II. Aynı dayanak varlığa bağlı sözleşmeler gruplandırılarak analiz edilir. III. Teminat tutarı portföy bazında hesaplanır. Nakit hesabı Avans hesabı Menkul kıymetler hesabı Borsa teminat hesabı Bankalar hesabı Borsa İstanbul VİOP işleyiş esasları çerçevesinde “teminatlandırma yöntemi”ne ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) B) C) D) E) Yalnız II I ve II I ve III II ve III I, II ve III 10. I. Nakit dışı katkı paylarının piyasa fiyatındaki değişim nedeniyle değer kazanması II. Garanti Fonu katkı payının kullanılması III. Bulundurulması gereken katkı payı seviyesinin düşmesi Takas üyesinin, Garanti Fonu katkı paylarına ilişkin yukarıdakilerden hangilerinde katkı payı tamamlama çağrısı alır? A) B) C) D) E) 14. Borsa İstanbul VİOP takas ve temerrüt esasları kapsamında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Yalnız II I ve II I ve III II ve III I, II ve III A) Temerrüt durumunda Borsa’ya yatırılmış olan Garanti Fonu ve işlem teminatları kullanılır. B) Teminat tamamlama yükümlülüğü T+1 günü en geç 15.00’a kadar yerine getirilmelidir. C) Hesap güncelleme işlemlerinde zararlar işlem günü (T) tahsil edilir. D) Teminat tamamlama yükümlülüğü, Borsada gerekli teminatı azaltıcı işlem yaparak yerine getirilebilir. E) Vade sonunda nakdi uzlaşmalı opsiyonlarda, uzun pozisyonu kârda olan hesaplar için otomatik kullanım söz konusu olacaktır. 11. I. Müşteriye ait açık kısa ve uzun pozisyon tutarları II. Teminat durumu III. Komisyon borcu Türev Piyasalar Açık Pozisyon Raporunda yukarıdakilerden hangilerinin yer alması zorunludur? A) B) C) D) E) Yalnız I I ve II I ve III II ve III I, II ve III 15. Borsa İstanbul VİOP işleyiş esasları çerçevesinde “pay opsiyon sözleşmesi” kapsamında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Bulunması gereken teminat başlangıç teminatı ile fiziki teslimat teminatı toplamıdır. B) Sürdürme teminatı, bulunması gereken teminatın belirlenen bir oranıdır. teminatı portföy bazında C) Başlangıç teminatlandırma yöntemi kullanılarak hesaplanır. D) Kullanım fiyat aralığı 2,50 - 5,00 olan sözleşmelerde kullanım fiyatı adımı 0,50 Türk Lirası’dır. E) Prim fiyatları için fiyat değişim limiti bulunmamaktadır. 12. Aracı kuruluşların türev işlemlerine ilişkin müşterilere gönderilmesi zorunlu tutulan belgeleri, ne kadar süre içerisinde müşterilerin hesabına taahhütlü olarak göndermeleri esastır? A) B) C) D) E) Ay sonunu izleyen 3 iş günü Ay sonunu izleyen 3 gün Ay sonunu izleyen 5 iş günü Ay sonunu izleyen 5 gün Ay sonunu izleyen 7 gün 11 İzleyen sayfaya geçiniz. B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 20. Borsa İstanbul VİOP işlem teminatı olarak kabul edilebilecekler arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? 16. Borsa İstanbul VİOP işlem teminatı yatırma ve çekme esasları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Amerikan Doları B) T.C. Devlet Tahvili C) BIST 100 İçerisindeki Paylar D) A Tipi Yatırım Fonu Katılma Belgeleri E) Borsa Yatırım Fonu Payları A) Teminat çekme işlemleri Takas Merkezi üzerinden gerçekleşir. B) Ödenecek opsiyon primi T+1 günü opsiyon satan hesabın nakit teminatına eklenir. C) Teminat tamamlama yükümlülüğü olan hesaplardan teminat çekme işlemi yapılamaz. D) Pay türünden teminatların yatırılma ve çekilme saatleri 17.30’dur. Nakit ve döviz teminat yatırma ve çekme E) işlemlerinde TCMB ödeme sistemi son saati dikkate alınır. 17. Borsa İstanbul VİOP işleyiş esasları “pozisyon limiti” düzenlemeleri çerçevesinde aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Pozisyon aşımlarında sadece pozisyon azaltıcı işlem yapılabilir. B) Pozisyon limit aşım kontrolleri seans boyunca her 10 dakikada bir yapılır. C) Pozisyon limit aşımları Takas Merkezi tarafından takip edilir. D) Pozisyon limit aşımlarında Borsa re’sen pozisyon kapatma kararı alabilir. E) Pozisyon azaltıcı işlemlerde uzun pozisyon sahibi hesaplara alış emri girilemez. 18. Borsa İstanbul VİOP işleyiş esasları çerçevesinde “risk yönetiminde kullanılan adımlar” arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? A) Ürün grubu risk analizini yapmak B) Ürün grupları arası risk analizini yapmak C) Başlangıç teminatını hesaplamak D) İdeal teminat kompozisyonunu belirlemek E) Bulundurulması hesaplamak gereken aktarımıyla ilgili 19. Hesap ifadelerden hangisi yanlıştır? teminatı aşağıdaki A) Hesap aktarımı ilgili teminat hesaplarıyla birlikte yapılır. B) Takas üyesinin takas üyeliğinden çıkarılması halinde yapılır. C) Takas üyesinin verdiği takas garantisinin kaldırılması halinde yapılır. D) Takasbank tarafından tutulan kayıtlar üzerinden yapılır. E) Aynı kurumdaki iki veya daha fazla işlem hesabının birleşmesi halinde yapılabilir. 12 İzleyen sayfaya geçiniz. Türev Araçlar B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 1. Herhangi bir vadeli işlem sözleşmesinde pozisyon alabilmek için ilgili sözleşmede öngörülen miktar veya oranda başlangıçta yatırılması gereken asgari tutar aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) 5. Aşağıdakilerden hangisi döviz opsiyonun özelliklerinden biri değildir? A) Call opsiyonu alıcısına yabancı parayı önceden belirlenmiş kur üzerinden satın alma hakkı verir. B) Put opsiyonu alıcıya aynı fiyattan yabancı parayı satma hakkı verir. C) Standart kontrat büyüklükleri vardır. D) Organize borsalarda işlem görürler. E) Alıcının yabancı parayı gelecekteki bir tarihte önceden anlaşılmış kurdan alımsatım yükümlülüğü vardır. Sürdürme teminatı Yayılma marjini Başlangıç teminatı Pozisyon limiti Tick 2. Aşağıdakilerden hangisi piyasada kısa tarihli kontratların, uzun tarihli kontratlardan daha yüksek fiyattan işlem görmesini ifade eder? A) B) C) D) E) 6. Pay senedi satma ve satın alma opsiyonları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? Carry over Crush spread Par grade Backwardation Put on the spread A) Pay senedi satın alma opsiyonunda, pay senedi borsa fiyatı, opsiyon kullanım fiyatından küçükse, opsiyon sahibi için opsiyonun “kârda” olduğu söylenmektedir. B) Pay senedi satın alma opsiyonunda, pay senedi borsa fiyatı, opsiyon kullanım fiyatından büyükse, opsiyon sahibi için opsiyonun “zararda” olduğu söylenmektedir. C) Pay senedi satın alma opsiyonunda, pay senedi borsa fiyatı, opsiyon kullanım fiyatından büyükse, opsiyon sahibi için opsiyonun “kârda” olduğu söylenmektedir. D) Pay senedi satma opsiyonunda, pay senedi borsa fiyatı, opsiyon kullanım fiyatından küçükse, opsiyon sahibi için opsiyonun “zararda” olduğu söylenmektedir. E) Pay senedi satma opsiyonunda, pay senedi borsa fiyatı, opsiyon kullanım fiyatından büyükse, opsiyon sahibi için opsiyonun “kârda” olduğu söylenmektedir. 3. İki taraf arasındaki belirli miktar ve kalitedeki bir malın, sabit ve değişken fiyatlarını belli bir zaman süresince değiştirmesini içeren sözleşme aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) Ticari mal gelecek sözleşmeleri Mal swap Döviz swap Döviz gelecek sözleşmeleri Döviz opsiyonu 4. Faiz oranının belirli bir sınırın altına indiğinde ödeme yapan opsiyon işlemi aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) 7. Aşağıdakilerden hangisi futures ve peşin fiyatlar arasındaki ilişkinin yalnızca taşıma maliyeti tarafından belirlendiği durumdur? Faiz oran tavanları Faiz vadeli işlem sözleşmesi Faiz oranı opsiyonu Faiz oran tabanları Faiz kuşakları A) B) C) D) E) 13 Backwardation Baz Contango pazarı Uygun getiri Crush spread İzleyen sayfaya geçiniz. B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 8. Pay senedi ile pay senedi opsiyonları arasındaki benzerliğe ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? 11. Alivre sözleşmelerin özellikleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Standartlaşma yoktur. B) Vade bitiminde yükümlülükler karşılıklı yerine getirilir. C) Teminat sistemi yoktur. koşulları taraflar arasında D) Sözleşme serbestçe belirlenir. E) Organize piyasalarda işlem görürler. A) Her ikisinin de ömrü sınırlıdır. B) Her ikisi de borsaya kote edilir. C) Her ikisinde de sabit bir miktar söz konusudur. D) Her ikisinde de sahipliği belgeleyen bir senet vardır. E) Her ikisi de şirket organlarında temsil hakkı verir. 12. Tahıl future kontratlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? 9. Alıcısına peşin prim ödeme karşılığı çeşitli borsalar arasında en iyi performans gösterene dayalı aktifleri satın alma hakkı veren opsiyon türü aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) A) “Derece ayarlama faktörü” alım-satım başlamadan borsalarca belirlenir. B) “Derece ayarlama faktörü” vadeye kadar bir tarihte borsaca belirlenir. C) “Derece ayarlama faktörü” alım-satım başladıktan sonra borsalarca belirlenir. D) “Derece ayarlama faktörü” alıcı ve satıcı tarafından alım-satım başlamadan önce belirlenir. E) “Derece ayarlama faktörü” vade tarihinde alıcı ve satıcı tarafından belirlenir. Swaption Faiz opsiyonlar Döviz opsiyonlar Gökkuşağı opsiyonlar Hisse senedi endeksine dayalı opsiyonlar 10. Alıcıya, üzerine yazıldığı borsa endeksini belli bir fiyattan satın alma veya satma hakkı veren anlaşmalara ne ad verilir? A) B) C) D) E) hangisi farklı para 13. Aşağıdakilerden birimlerinden borçlanmalarla ilgili nakit akışlarının değiş tokuş edilmesidir? Endeks gelecek sözleşmeleri Döviz opsiyonları Endeks opsiyonlar Döviz gelecek sözleşmeleri Pay senedi endeksine dayalı swap A) B) C) D) E) 14 Döviz swap Döviz gelecek sözleşmesi Faiz gelecek sözleşmesi Faiz swap Döviz opsiyonları İzleyen sayfaya geçiniz. B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 14. Satın alan tarafı, belli bir malı, gelecekteki belli bir tarihte, sözleşmenin yapıldığı tarihte belirlenen belli bir fiyattan satın almaya mecbur tutan anlaşma aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) 18. Gelecekte bir swap sözleşmesine girme veya bu tür bir sözleşmeyi iptal etme hakkı tanıyan türev araç aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) Ticari mal swap Döviz swap Fiziksel emtia opsiyonu Döviz opsiyonu Ticari mal gelecek sözleşmeleri 15. Future sözleşmeler ile ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır? 19. Belli bir dövizin, belirlenmiş sabit bir miktarının başka bir döviz karşılığında ileri bir tarihte, daha önceden belirlenmiş bir kurdan teslim edilmesini veya teslim alınmasını içeren sözleşme aşağıdakilerden hangisidir? aşağıdaki A) Teminat sistemi söz konusudur. B) Sözleşmeye taraf olan kişilerin birbirlerini tanımaları zorunludur. C) Organize olmuş borsalarda işlem görürler. D) Büyüklükleri standarttır. E) Sözleşme sahibi vade sonuna kadar beklemek zorunda değildir. A) B) C) D) E) A) B) C) D) E) Pay senedi endeksli opsiyon Faiz tavan sözleşmesi Koktely swap Bileşik opsiyon sözleşmesi Gökkuşağı opsiyon Faiz tavanları Faiz kuşakları Faiz koridorları Kredi opsiyonları Faiz tabanları 21. Sözleşme taraflarına, kendilerinin tespit ettiği belirli bir süre için, belirli bir anapara tutarı üzerine uygulanacak olan, garanti edilmiş bir faiz oranı sağlayan anlaşmalara ne ad verilir? 17. Aşağıdakilerden hangisi aynı anda bir faiz tavanı alıp bir faiz tabanı satmak suretiyle ödenecek primi azaltarak korunma yapmak amacıyla kullanılır? A) B) C) D) E) Döviz gelecek sözleşmesi Döviz swap Faiz gelecek sözleşmesi Faiz swap Swaption hangisi düşen faiz 20. Aşağıdakilerden oranlarına karşı korunma sağlayan sözleşmelerdir? 16. Dayanak varlığın pay senedi endeksi olduğu opsiyon sözleşmeler aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) Faiz tavan sözleşmesi Swaption Faiz taban sözleşmesi Faiz yakası sözleşmesi Gökkuşağı opsiyon Faiz koridorları Faiz kuşakları Faiz tabanları Faiz tavanları Faiz gelecek sözleşmeleri A) B) C) D) E) 15 Faiz swap Faiz future sözleşmeler Para swap Forward faiz sözleşmeleri Döviz swap İzleyen sayfaya geçiniz. B 2013 SPK II.DÖNEM S-102-B 22. Taraflardan birinin dalgalı faizli endekse dayalı olarak elde edeceği faize karşılık sabit faiz ödemeyi kabul ettiği türev araç aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) D) E) hangisi sözleşmenin 25. Aşağıdakilerden vadesi geldiğinde, sözleşmenin dayandığı dövizi sözleşmede belirtilen miktar ve fiyattan satın alma veya satma hakkı vermektedir? Baz swap Para swap Mal swap Kupon swap Varlık swap A) B) C) D) E) Döviz opsiyonları Döviz swap Faiz gelecek sözleşmesi Faiz swap Döviz gelecek sözleşmeleri 23. Aşağıdakilerden hangisi iki tarafın belirli bir zaman diliminde, ödemelerinin karşılıklı olarak değişiminde anlaştıkları finansal bir işlemdir? A) B) C) D) E) Opsiyon Alivre sözleşmeler Gelecek sözleşmeler Future sözleşmeler Swap 24. Endeks future kontratları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Endekse dair varlığın teslimi ile kapatılırlar. B) Sahibine endeks içerisindeki pay senetlerini satın alma hakkı verir. C) Nakdi ödeme ile kapatılırlar. D) Endeks içerisindeki pay senetlerini satma hakkı verir. E) Uzun pozisyon sahibi teslim ayı içerisinde ne zaman teslim yapılacağını seçme hakkına sahiptir. 16 TEST BİTTİ. BU SAYFA BOŞ BIRAKILMIŞTIR. BU SAYFA BOŞ BIRAKILMIŞTIR. BU SAYFA BOŞ BIRAKILMIŞTIR. SINAVDA UYGULANACAK KURALLAR 1. Sınav süresince görevlilerle konuşmak ve soru sormak yasaktır. Sınav salonunda konuyla ilgili kitap, not ve benzeri şeyler bulundurmak sınavın iptalini gerektirir. 2. Sınav sırasında kopya çeken, çekmeye teşebbüs eden veya kopya verenlerin kimlikleri sınav tutanağına yazılacak ve sınavları geçersiz sayılacaktır. 3. Sınav sırasında herhangi bir nedenle dışarı çıkmak yasaktır. 4. Sınavın başlamasını izleyen ilk 30 dakika ve sınav süresinin son 5 dakikası içinde, sınavlarını tamamlasalar bile hiç bir adayın salondan çıkmasına izin verilmeyecektir. Sınavın başlamasını izleyen ilk 15 dakikadan sonra hiç bir aday sınava alınamaz. 5. Size verilen cevap kağıdı üzerindeki T.C. Kimlik Numarası, ad ve soyadın size ait olup olmadığını mutlaka kontrol ediniz. Cevap kağıdı size ait değilse görevlileri uyarıp size ait cevap kağıdını alınız. Daha sonra cevap kağıdı üzerinde ayrılmış olan yerlere T.C. Kimlik Numaranızı ve test grubunuzu kodlayınız, adınızı soyadınızı yazınız ve ilgili yeri imzalayınız. 6. Soru kitapçığınızın sayfalarının eksik olup olmadığını, basım hatası bulunup bulunmadığını kontrol ediniz. Varsa özürlü soru kitapçığının değiştirilmesi için salon başkanına başvurunuz. Cevaplamaya geçmeden önce size verilecek soru kitapçığının üzerinde ayrılan yere, adınızı, soyadınızı, T.C. Kimlik Numaranızı ve bu salonun numarasını yazınız. Sınav sonunda soru kitapçıkları toplanacak ve sınav merkezinde tek tek incelenecektir. Soru kitapçığının bir tek sayfası eksik çıksa bile sınavınız geçersiz sayılacaktır. 7. Cevap kağıdınızda belirtilen kitapçık kodu ile size verilen soru kitapçığının kodunun aynı olup olmadığını kontrol ediniz. 8. Soru Kitapçığının sayfalarındaki boş yerleri müsvedde yapmak için kullanabilirsiniz. Başka bir kâğıdı müsvedde olarak kullanmak yasaktır. Bu tür işlemleri yapanların sınavları geçersiz sayılır. 9. Adayların sorulara verdikleri yanıtları herhangi bir yere yazmaları ve bunu sınav salonundan dışarıya çıkarmaları yasaktır. Bu kurala uymayanların sınavları geçersiz sayılır. 10. Cevapların tümü cevap kağıdına işaretlenecektir. Soru kitapçıkları üzerine yapılan işaretlemeler kesinlikle değerlendirilmez. 11. Sınav sırasında adayların birbirinden kalem, silgi vb. şeyleri istemesi kesinlikle yasaktır. 12. Sınavda alfabetik tuş takımı (a, b, c, …. v, y, z) olmayan, bilgisayar veya databank özelliği bulunmayan hesap makineleri kullanılabilir. Hesap makinelerinin üzerinde çeşitli matematik, istatistik, finansal fonksiyonlar veya hesaplama tuşları bulunabilir, bu tür makinelerin kullanımına izin verilmektedir. Hesap makinesinin sınav sırasında ödünç alınması, verilmesi veya değiştirilmesi yasaktır. Bu tür davranışta bulunanların sınavları geçersiz sayılır. 13. Adaylar sınav sırasında yanlarında cep telefonu, telsiz, çağrı cihazı vb. iletişim araçları, databank, diz üstü bilgisayar, el bilgisayarı, cep bilgisayarı, saat fonksiyonu dışında fonksiyonu bulunan saat vb. her türlü bilgisayar özelliği olan cihazlar ile silah ve benzeri teçhizat, fotoğraf makinesi, kamera vb. cihazları bulunduramazlar. Yanlarında bu tür cihazları bulunduranlar, sınava giremezler. Aksine davrananların sınavı geçersiz sayılır. 14. Biraz sonra dağıtılacak olan soru kitapçığında test ile ilgili açıklamalar yazılıdır. Bu açıklamaları okumadan ve size "SINAV BAŞLAMIŞTIR" denmeden soruları cevaplamaya başlamayınız. 15. Sınavınız bittiğinde, cevap kâğıdınız ve soru kitapçığınızı salon görevlilerine şahsen teslim ediniz. Teslim etmediğiniz evrak nedeniyle o oturumdaki sınavlarınız geçersiz sayılır. SINAVINIZDA BAŞARILAR DİLERİZ.