bd nisan 2017
advertisement
BD NİSAN 2017 96 ÜNLÜLERİN BİYOGRAFİLERİ Tüm Zamanların En Güzel Kadını: Ne fer titi BD NİSAN 2017 D ünyanın en güzel kadını denince akla ilk gelen isim yine bir Mısır kraliçesi olan Kleopatra’dır. Ama 1912 yılının Aralık ayında, Mısır’da arkeolojik kazılar yapan ve Doğu ülkeleri uzmanı Alman Profesör Ludwig Borchardt’ın toz, kum ve arkeolojik eser kırıntıları arasında bulduğu Nefertiti büstüyle birlikte Kleopatra mı daha güzeldi, Nefertiti mi, sorusu gündeme gelmiştir. Ludwig Borchardt efertiti’nin olağanüstü güzelliği bir kulağı kırık da olsa, bulunan büstünden bile dışarıya fışkıracak kadar etkileyicidir. Üç bin beş yüz yıl öncesinden günümüze güzellik kavramının tamamen değişmesine de neden olmuş, Nefertiti’nin büstünün bulunmasıyla birlikte özellikle kadınlar açısından yepyeni bir güzellik anlayışı gündeme gelmiştir. N 97 BD NİSAN 2017 H eykelciğin bulunmasıyla birlikte Nefertiti güzelliği de dünyaya hakim olmuştur. Arkeolog Borchardt ve ekibinin Mısır harabelerinde Nefertiti’nin heykelini neredeyse hiç yıpranmamış halde bulmasıyla birlikte, bütün dünyanın gözü de Mısır ve Nefertiti üzerine çevrildi. Heykelciği bulduğu anda Profesör Borchardt şöyle bir not düştü anı defterine: bile sonradan bulunarak yerine takılabilmiştir, ancak Nefertiti’nin Berlin müzesinde bulunan büstünün bir gözü yoktur ve eksik olan göz bulunamamıştır. O dönemde, yani geçtiğimiz yüzyılın başlarında Mısır hükümeti arkeolojik kazılara, bulunan eserlerin Mısır’da kalması koşuluyla izin veriyordu. Ancak Arkeolog Borchardt, Nefertiti heykelinin ışığın geliş açısı, nem ve diğer dış etkenlerden etkilenmesinden ve bozulmasından korktuğu konusunda Mısır hükümetini ikna ederek, büstü Berlin Müzesi’ne götürmeyi başardı. 1920 yılında Nefertiti’nin büstü Berlin Müzesi’ne götürüldü ve o günden bu yana dünya Prof. Borchardt, Kraliçe Nefertiti'nin büstü ile (1912) çapında ün kazandı ve bu ününü hiç “Sanki bulduğumuz heykeleksiltmeden sürdürmektedir. Belki cikten bir yaşam fışkırıyor... Bunu onun çok tanınmışlığı nedeniyle yalnızca görmekle açıklamak sanatta parlak renkler, temiz çizgiler mümkün değil. Tarifsiz bir etkileve dekoratif sanat modası ortaya yici güç var ve heykele bakarak bu çıktı. O zamana kadar eski Mısır’ı kelimelere dökülemez.” Tutankamon’un kabarma taklitleri Nefertiti’nin büstü, günümüzden ile sfenksler ve piramitler simgeliyaklaşık dört bin yıl önce o döneyordu. min en büyük heykeltraşı sayılan Mısır Kraliçesi Nefertiti’nin Tuthomosis’in atölyesinde bulunbulunan büstü doğal olarak kadınmuştur. Bulunan yalnızca Neferların büyük ilgisini çekti. Bunun titi’nin büstü değil, aynı zamanda sonucunda da Nefertiti’nin yaşamı Nefertiti’nin kızlarının ve kocası ile ilgili bilgi ve belge araştırmaları Firavun VI. Amenhotep’in (Akhebaşladı. Biyografisi çok merak edilinaton) de kabartma resimleri bulunyordu, zira birçok kadın onu kendi muştur. Heykeller o denli sağlam ve kaderiyle eşleştiriyordu. Ancak yıpranmamış olarak ele geçirilmiştir Nefertiti’nin yaşam öyküsüyle ilgili ki, bazılarında eksik olan gözler 98 BD NİSAN 2017 ne yazık ki çok fazla bilgiye ulaşılamadı ve halen çalışılmakta. Herkes kendine göre bir Nefertiti öyküsü yarattı ve onu yaşamaya çalıştı. Güzelliği nefes kesiciydi çünkü. Tarihçiler onun yaşam öyküsüne uygun çeşitli hikayeler yarattılar, ama ellerindeki en somut bilgi, en az kocası Firavun IV. Amenhotep (Akhenaton) kadar devlet işlerinde yetkili olması halkın huzursuzlanmasına neden olduğu ile sınırlıydı. Kocası kendisinden önce ölmüştü, bu biliniyordu, ama kendisinin nasıl öldüğü konusunda kesin bir şey söylenemiyordu. Büyük olasılıkla Nefertiti’ye ait olduğu öne sürülen ve harabelerde bulunan bir kadına ait kafatasının arkasında darbe izine rastlanmıştı. Bu da Nefertiti’nin ba- Akhenaton, Nefertiti ve 3 çocuğunu gösteren kabartma şına bir cisim vurularak öldürüldüğü ve bir cinayete kurban gittiği tezinin ortaya atılmasına sebep oldu. N efertiti’nin adı geleneksel olarak “güzellik” olarak anılır. Ancak yaşam öyküsüyle ilgili çok az şey bilinmektedir. III. Amenhotep III ile evli olduğu ve Mittani Trushratta’nın kızı olduğu biliniyor. Bazı araştırmacılara göre oldukça açık fikirli ve geleneksel kuralların dışında bir kadındı. İlk kocası III. Amenhotep ölünce, IV. Amenhotep ile evlendi. IV. Amenhotep, safkan Mısırlıydı ve Tia adında bir kadınla da evliydi. Hikayeye göre Nefertiti’nin kız Berlin Müzesi'nde sergilenen kardeşi, Tia’nın anNefertiti büstü nesini Coptos kentine 99 BD NİSAN 2017 çağırır ve burada Tia’nın (Tille veya Teye olarak da bilinir) Firavun III. Amenhotep’ten boşanmasını ister. Söylendiği kadarıyla Tia da çok güzel bir kadındır, ama Nefertiti’nin güzelliğinin ondan daha üstün olduğuna inanan kardeşi, sonunda III. Amenhotep’in aklını çeler, Tia’dan boşanmasını sağlar. Bu boşanmada aktif rol oynadığı da söylenir. N efertiti, M.Ö. yaklaşık 1351 yılında genç yaşta Mısır kraliçesi olduktan hemen sonra kocası Amenhotep’e, “Sevgilim,” der, “bütün Kuzey ve Güney’deki kadim toprakların tek hakimi sevgilim, ben sonsuza kadar yaşamak istiyorum. Bu yüzden benim kabartma resimlerimin Mısır saraylarının duvarlarını süslemesini istiyorum.” Nefertiti’nin en çok kabartması olan Mısır kraliçelerinden biri olması ve belki de yapılan birçok büstünden bir tanesinin sağlam olarak günümüze kadar ayakta kalmasının nedeni de budur. Nefertiti’nin yalnızca güzelliğiyle değil, aynı zamanda kocasına bağlılığı, zekâsı, özverisi ve sevgisiyle de Mısır yönetiminde etkin olduğu belirtilir. Dünya Nefertiti’yi geç tanımıştır ve onun güzelliği ve etkinliği çoğu yerde Sophia Loren veya Prenses Diana ile bir tutulur nedense. • mumtazidilbd@gmail.com Nefertiti (Güzelden Gelen) Nefertiti (MÖ 14. yüzyıl), Mısır kraliçesi (MÖ 1379-62), Mısır Firavunu IV. Amenhotep'in (sonradan Akhenaton) eşi, Firavun Tutankamon'un kayınvalidesidir. Adının kelime anlamı "güzellik geliyor" ya da "güzelden gelen" anlamındadır. Nefertiti Mısır'ın en güçlü kadınlarından biriydi. Çünkü Nefertiti kocası Akhenaton, yani firavunla aynı düzeyde bulunuyordu. Hatta firavunun uygulaması gereken cezaları ya da yapması gereken işleri yapabilme yetkisi vardı. Bu durum, Mısır'da alışkın olunan bir uygulama olmadığından halk ve din adamları hiç memnun değildi. Tahtta çok uzun süre kalamadıklarından dolayı bu memnuniyetsizlik uzun sürmedi. Akhenaton saraya yayılan salgın bir hastalıktan öldü. Nefertiti de ondan sonra bir süre tahtta kaldı ve öldü. Yukarıda görülen büst en çok kopyalanmış Antik Mısır eseridir. Ünlü Mısırlı heykeltıraş Tutmose tarafından yapılmış bir eser olup atölyesinde bulunmuştu. 100
