August 11, 2011 ® A DEEP APPROACH TO TURKISH SUGGESTION CARD FOR SELF‐DIRECTED LEARNING CARD NUMBER: 9 THEME: OSMANLı MİMARİSİ VE MODERN MİMARLıK/OTTOMAN AND MODERN ARCHITECTURE LEVEL: Advanced Focus on language developed by Yasin Tunç FOCUS ON LANGUAGE and MULTI MEDIA LANGUAGE ASSISTANT (MMLA) PHOTO HERE (same as in Module) 1. Background information Summary of the "Topkapı Sarayı" video Culture tips 2. Language assistance Key words for the video clip transcribed Guided questions Grammar Vocabulary 3. Transcription and glossary Transcription of the video Glossary 1. Background information Summary of the "Topkapı Sarayı" video Bu belgesel film, Osmanlı padişahlarına dört asırdan fazla ev sahipliği yapan, ve yönetimle ilgili işlerden eğitime kadar imparatorukla ilgili bir çok kararın alındığı Topkapı Sarayı’na odaklanmaktadır. Belgesel bir taraftan sarayın mimari özelliklerine değinmekte, diğer taraftan da sarayın Osmanlı İmparatorluğu için gördüğü işlevlerden bahsetmektedir. Culture tips Harem: Generally referred to the part of a Muslim palace or house reserved for the Sultan's wife, mother, other female family members, servant girls and odalisque (cariye). Acem: Persian 2. Language assistance Key words for the video clip transcribed Section I: saray (a), köşk (a), konut ol‐ (f), padişah (a), yapı (a), mütevazi (sf), geçici (sf), yetinmek (f). Section II: Sur (a), yap(tır(t))mak (f), birun, enderun, harem, meydan (a). http://deepapproach.wceruw.org/index.html 1 Guided questions Section I: 1. " Bir zamanların Saray‐ı Cedide Abidesi" neye atfen kullanılmaktadır ve ne demektir? 2. Topkapı Sarayı'nın Osmanlı İmparatorluğu için önemini hangi cümleler ifade etmektedir? 3. "Geçici dünya nimetlerini önemsemeyen, gerçek yaşamın ölümden sonra başlayacağına inanan" ifadesi Osmanlı Padişahlarına dair ne tür bilgi vermektedir ve bunun Topkapı Sarayı'nın mimari yapısıyla bağlantısı nedir? Section II: 1. Bâb‐ı Hümayun üzerindeki kitabe Saraya dair ne söylemektedir? 2. "Bu kutsal kaleyi" ifadesindeki "kale" neye atfen kullanılmaktadır? 3. " İmparatorluğun kalbi" ifadesi ne demektir? Grammar Relative Clauses: For an explanation of relative clauses, see intermediate module 11 Cities in Turkey and advanced module 1 Poets and Politics, and advanced module 6 Turkish Literature. Below are more examples from the text that will help you become more proficient in using relative clauses in Turkish. 1. İstanbul ve tarihi yarımada ve bu yarımadada yüksel‐en günümüzde Topkapı Sarayı olarak bil‐ i‐n‐en yeni Sultanlık Sarayı... (The new sultanate palace, which was erected on this peninsula and known as Topkapı Sarayı...) 2. . Fatih'in artan devlet işleri nedeniyle İstanbul'da yap‐tır‐dığı yeni saray eski Roma ve Bizans akropolünün harabeleri üstünde kuruldu. (The new palace that Fatih had built...) 3. Önceleri zeytinlik ol‐an küçük yarımada... (The small peninsula that used to be just an olive grove ...) 4. 1862 yılında yan‐an bu yazlık saray...(This summer palace, which burned down in 1862...) 5. Geleneksel Türk evlerinin çizgilerini yansıt‐an küçük bir kent görünümündeki saray tahta geç‐ en her padişahın ekle‐t‐tiği yeni yapılarla farklı mimari üsluplar kazandı. (The palace, which resembles a small city and reflects the traditional style of Turkish houses, transformed in architectural style as new structures were added to it by each sultan that acceded to the throne). 6. Geçici dünya nimetlerini önemsemeyen, gerçek yaşamın ölümden sonra başlayacağına inanan müslüman Türk padişahları...(The Turkish sultans, who did not make much of mundane worldly objects and who believed that real life would start after death...) Analyze the following sentences from the text and translate them into your language: 7. Tursun Bey sarayın yapılışını, yüzyıllar boyunca ekle‐n‐ecek‐ler‐i de o günden görmüşçesine "Padişah‐ı alem, Arap, Acem ve Rum'dan mahir mimarlar getirtip, onları kendi mimarlık bilgisiyle aydınlattı. http://deepapproach.wceruw.org/index.html 2 8. Yaklaşık iki buçuk kilometrelik kıyı surları ile 800 metrelik kara surlarının kuşat‐tığı sarayın sur‐ ı sultani de‐n‐il‐en bu savunma duvarları üzerindeki bir çok köşkten günümüze kadar ulaşabilmeyi başar‐an Alay köşkü ve Sepetçiler Kasrıdır. 9. Sarayın dış dünyaya aç‐ıl‐an üçü sahilde dördü karada yedi ana kapısı vardır. 10. Osmanlı uyruklularının yanı sıra yabancılara da açık tut‐ul‐an Bâb‐ı Hümayun'un... 11. Aynı yıllarda Fatih'in Bâb‐ı Hümayun üzerine yap‐tır‐dığı ve onarımlarla 20. yüzyıl başlarına kadar gel‐ebil‐en Ahşap Köşkse büyük bir yangın sonucu günümüze ulaşamadı. 12. Ve çeşitli toplumların yüzyıllarca yönet‐il‐diği İmparatorluğun kalbi ol‐an Saray üç kısımdan oluşuyordu: Birun, Enderun ve Harem. See more examples in the complete text in the main module. Vocabulary (Kaynak: Türk Dil Kurumu) Section I: yönetsel sf.: yönetim ile ilgili. yargısal sf.: yargı ile ilgili. dinsel sf.: din ile ilgili, dini. nimet: a. (ni:met) 1. İyilik, lütuf, ihsan. 2. Yaşamak için gerekli her şey. mütevazi: sf. alçak gönüllü, büyüklenmeyen. mahir: sf. (ma:hir) 1. Becerikli, yetenekli: aydınlatmak: (‐i) 1. Karanlığı giderip görünür duruma getirmek. 2. mec. Bir sorun üzerine bilgi vermek. Section II: özgün: sf. 1. Yalnız kendine özgü bir nitelik taşıyan, orijinal. hükümdarlık: a. 1. Hükümdar olma durumu. 2. Hükümdarla yönetilen ülke. sur: (a) Kale duvarı. uyruklu: sf. Bir devletin yönetimi altında olan: Türkiye Cumhuriyeti uyruklu kimseler. 3. Transcription and glossary Transcription of the video clip “Topkapı Sarayı/Topkapi Palace” Section I: İstanbul ve tarihi yarımada ve bu yarımadada yükselen günümüzde Topkapı Sarayı olarak bilinen bir zamanların Saray‐ı Cedideyi Abidesi, yani yeni Sultanlık Sarayı. Topkapı Sarayı yaklaşık dörtyüz yıl 24 padişaha ve ailelerine konut oldu; yönetsel, yargısal, dinsel bütün yüce kararlar burada alındı; üç kıtaya http://deepapproach.wceruw.org/index.html yayılmış bir imparatorluk bu saraydan yönetildi. 1453 yılında İstanbul'un alınmasından sonra Fatih Sultan Mehmed ilk sarayını, Bizanslıların Forum Tauri dedikleri Beyazıt Meydanı'na yaptırdı. Fatih'in artan devlet işleri nedeniyle İstanbul'da yaptırdığı yeni saraysa 750.000 m2 lik bir alanda eski 3 Roma ve Bizans akropolünün harabeleri üstünde kuruldu. Topkapı Sarayı'nın yapılışıyla, önceleri zeytinlik olan küçük yarımada giderek Sarayburnu adıyla ünlendi. 18. yüzyılın ilk yarısında I. Mahmut, sahildeki top kapısı üzerine haremi için ek bir yazlık saray yaptırınca, bu yapının "top kapısı" adı giderek yeni saray için de kullanılmaya başlandı. 1862 yılında yanan bu yazlık saraydan günümüze sadece Topkapı adı kaldı. ölümden sonra başlayacağına inanan müslüman Türk padişahları burada bir saray için son derece mütevazi sayılabilecek ölçülerle yetinmişlerdir. Fatih'in çağdaşı tarihçi Tursun Bey sarayın yapılışını, yüzyıllar boyunca eklenecekleri de o günden görmüşçesine "Padişah‐ı alem, Arap, Acem ve Rum'dan mahir mimarlar getirtip, onları kendi mimarlık bilgisiyle aydınlattı. Gözden uzak bu güzel yerde büyük bir sarayın, her türlü sanatsal başarıyı yansıtacak biçimde yapılmasına olanak sağladı. Her köşkü güzellerin bir yuvası, her kasrı cennet köşklerini kıskandıracak güzellikte aydınlık yaptırdı." diye anlatır. Geleneksel Türk evlerinin çizgilerini yansıtan küçük bir kent görünümündeki saray tahta geçen her padişahın eklettiği yeni yapılarla farklı mimari üsluplar kazandı. Geçici dünya nimetlerini önemsemeyen, gerçek yaşamın Section II: Yaklaşık iki buçuk kilometrelik kıyı surları ile 800 metrelik kara surlarının kuşattığı sarayın Sur‐ı Sultani denilen bu savunma duvarları üzerindeki bir çok köşkten günümüze kadar ulaşabilmeyi başaran Alay Köşkü ve Sepetçiler Kasrı’dır. anlaşılan kitabesi başlangıçta sarayın bir iç kale konumunda planlandığını açıklar. "Bu kutsal kaleyi karaların ve denizlerin Sultanı, Tanrının gölgesi, Konstantaniye'nin Fatihi Sultan Murad'ın oğlu Sultan Mehmed Han Hicri 883 yılında Ramazan ayında yaptırttı." Bu tarih miladi 1478'i karşılar. Aynı yıllarda Fatih'in Bab‐ı Hümayun üzerine yaptırdığı ve onarımlarla 20. yüzyıl başlarına kadar gelebilen Ahşap Köşkse büyük bir yangın sonucu günümüze ulaşamadı. Sarayın dış dünyaya açılan üçü sahilde dördü karada yedi ana kapısı vardır. Bu kapıların en önemlisi Ayasofya ve Sultan Ahmet meydanlarına açılan Bab‐ı Humayun'dur. Her gün sabah namazından yatsı namazına kadar Osmanlı uyruklularının yanı sıra yabancılara da açık tutulan Bab‐ı Humayun'un II. Mahmut zamanında özgün anlatımıyla yenilendiği Ve çeşitli toplumların yüzyıllarca yönetildiği İmparatorluğun kalbi olan Saray üç kısımdan oluşuyordu: Birun, Enderun ve Harem Glossary Beyazıt meydanı: Beyazıt Square in İstanbul. birun: The officers in Ottoman palace who were responsible for external affairs. dinsel: Religious. enderun: It means "inner part of the palace." The educational institution in an Ottoman palace, where generally boys of non‐Muslim origin were educated. kasr: Pavilion. mütevazi: Humble, modest. mahir: Expert, skilful, skilled. nimet: Food, blessing. olanak sağlamak: To enable, allow; to give someone an opportunity. yargısal: Judicial. yönetsel: Administrative. http://deepapproach.wceruw.org/index.html 4 REFERENCE AND COPYRIGHT INFORMATION FOR THIS FOCUS ON LANGUAGE This Focus on Language has a copyright. It may be reproduced and distributed for educational purposes only if the following citation is included in the document: This Focus on Language was originally published on the Deep Approach website (http://deepapproach.wceruw.org/index.html) as: Tunç, Y. and Tochon, F. V. (2011). Osmanlı Mimarisi ve Modern Mimarlık/Ottoman and Modern Architecture. Module 9, Focus on Language, Advanced Level. Madison, WI: Wisconsin Center for Education Research (WCER). http://deepapproach.wceruw.org/index.html (access date). The Focus on Language is reprinted here with permission of the authors and the publisher, The Wisconsin Center for Education Research at the University of Wisconsin‐Madison. To view related modules, movies, PowerPoint's, theoretical articles, Q&As, and webcasts, or to comment publically on this module in a forum of discussion, please go to http://deepapproach.wceruw.org/index.html and select the appropriate thumbnail. http://deepapproach.wceruw.org/index.html 5