Dr. Berna Pekesen:

Am Mittwoch, den 22.06.2016
Zeit: 18-20 Uhr
Ort: T01 S04 B34
Institut für Turkistik
Dr. Berna Pekesen:
„Olaylar“ın adı yok. 1934´de Trakya Yahudilerine Yapılan Yağma ve Kovma Hareketi
ve Tarihҫiliğimiz
1934 yazında Trakya ve Ҫanakkale bölgesinin pek çok merkezinde Yahudi ahaliye karşı başlayan münferit
saldırılar kısa zamanda bir yağma ve kolektif şiddet hareketine dönüşür. Yanısıra Edirne ve Kırklareli gibi
merkezlerde asayiş güçlerinin pek de müdahale etmediği Yahudi karşıtı gösteriler yapılır. Haziran ayının
son günlerinde bölge Yahudileri topluca göç etmeye başlar. Kaçmak zorunda kalanların bir kısmı daha
sonra bölgeye geri dönseler bile göç hareketi daha uzun bir süre devam edecek ve özellikle Edirne´de
geçmişi yüzyılları bulan Yahudi varlığı tarihe karışacaktı.
Devletin Türkleştirme politikaları, yasal düzlemde ve günlük hayatta Yahudilerin ve diğer gayrımüslim ve
bazı Müslüman grupların maruz kaldıkları ayrımcılık ve hak ihlalleri, 1930´lı yıllarda çıkması beklenen
savaş algıları, Trakya Umumi Müfettişliği´nin ve bölgede etkin olan ırkçı-Turancı grupların Yahudi karşıtı
etkinlik ve propagandaları gibi pek çok faktör 1934´e giden yolun önemli yapıtaşlarıdır. Aynı yıllarda
mülteci ve muhacir krizinin bölgede yol açtığı sosyal sorunlar ise 1934 şiddetini tetikleyen, mazur gösteren
önemli saiklerden sayılmalıdır.
1990´lı yıllara gelinceye kadar Trakya Yahudilerinin maruz kaldığı tedhiş hareketi ne bilimsel dünyada ne
de kamuoyunda dile getirilmemiş, tematize edilmemiştir. Son on-onbeş yılda yapılan bilimsel çalışmalarla
1934´de “ne oldu’” ve “nasıl oldu” sorularının bir kısmı açıklanabilmiş ama konuyla ilgili pek çok arşivin
halen kapalı olmasından ötürü – sözgelimi failler ve şiddetin grup dinamikleri gibi – pek çok soru halen
aydınlığa
kavuşmuş
değildir.
Dr.
Berna
Pekesen
bu
gibi
tartışmalar
çerçevesinde
araştırmacıların/tarihçilerin varmış olduğu bilgi düzeyini tartışacak ve 1934 sürgün ve kovma hareketini
tarihsel perspektifine oturtmaya çalışacaktır.